AKIŞ PLANI 1. TANIMLAR
2. ÇAMAŞIRHANE KONUM VE MİMARİSİ:
Hastane çamaşırhane projesi kirli/temiz akışında karışıklığa neden olmamalı ve işlem aşamalarında sürekliliği sağlamalıdır.
Projede, malzemelerin manipülasyonundan (çamaşır ve diğer malzemeler) mümkün olduğunca kaçınarak çamaşırhane personeli tarafından maksimum güzergahın rasyonalize edeilmesi gerekir.
Çamaşırhane için kullanılacak endüstriyel bir binanın yapısı, çatı saçakları 7 metreden aşağı olmama-lıdır yani binanın tabanı (zemin ile kesişen nokta)ve çatının en kısa noktası. Uygun bir lay-out elde etmek için sütun kullanımı sınırlı olmalıdır. Bütün teknolojik sistemler ana çamaşırhananin dışında olmalıdır. Tüm yüzeyler yıkanabilir ve dezenfekte edilebilir olmalıdır. Asma tavan olmamalıdır, asma tavanın olması zor temizlenebilen toz yuvalarına sebep olmaktadır. Makinalara su sağlayan bütün
ÇAMAŞIRHANE REHBERI AZIZ ÖĞÜTLÜ
sistemler izole edilmelidir ve elektrik tesisatı ise ip 55 kategoride olmalıdır (su resistansı – EN60529 standarına referans eder). Yıkama alanının zemini kaymaz olmalıdır (R 9 - DIN 51130 standarına referans eder). Tüm yıkama makinalarının çevresinde çamaşırhanenin kanalizasyon şebekesine bağlı çeşitli sıvıları taşıyan (kimyasal katkı maddesi ya da kirli su) gider kanalları olmalıdır. Bunun sebebi ise kimyasal katkı maddesi veya kirli su sızıntısı durumunda, aynı sorunun diğer çalışma alanlarını kontamine etmemesi içindir. Kimyasal maddelerin beslemesi toprağa gömülü olmalıdır ve kanallar kontrol edilebilmeli ve drenaj sistemine doğru eğimli olmalıdırlar.
Bütün temiz/kirli bölme duvarları, mutlak bir fiziksel bariyer oluşturmalıdır ve yerden tavana monte edilmelidir. Kirli/temiz alanlardaki personel ve malzeme hareketi kapı ve diğer kapama cihazlarıyla donatılmış uygun filtre bölgelerine göre düzenlenmelidir. Her bir çalışma alanı için aydıtlatma sağlan-malıdır. Doğal ve yapay aydınlatma arasındaki, her çalışma alanı için en az 200-300 lux sağlanmak zorundadır.
Her bir üretim alanı için ayrılmış lavabolar olmalıdır (kirli alan lavabo/temiz alan lavabo).
Soyunma odaları çalışan personel sayısına uygun sayıda banyo ve duşla donatılmış olmalıdır (kanun ve yönetmeliklere göre).
Üretim alanından tamamen ayrılmış, kahve molası yapılabilecek ve yemek yenilebilecek dinlenmek için ayrılmış bir alan olmalıdır. Ünite içersinde birşeyler yemek ve de içmek tamamen yasaklanmalıdır.
2.1.Hastane çamaşırhanesi alanları;
• Kirli alan: Hastanelerden gelen kirli malzemelerin kabulü ve stogu
• Enfekte kirli: Hastaneler tarafından enfekte olarak belirlenen malzemeler (ya da potansiyel en-fekte malzemeler)
• Kirli şilteler: Hastanelerden gelen kirli şilte ve yastıkların depo ve stok alanı
• Temiz: İşlenmiş bütün malzemelerin ayıklama, düz ütü ve paketlenmiş ütü işlemlerinin yapıldığı alan
• Gardırop / sevkiyat: kurum personeline iade edilecek, temizlenen öğeleri içeren arabaların hazır-lanması için ayrılmıştır alan
• Temiz şilte: Kurum personeline iade edilecek şilte / yastıkların kılıflarının ayarlanıp, arabaların hazırlanması için ayrılmıştır alan
2.2. Alanların ve boşluklar belirlenmesi:
Bu tür endüstriyel çalışma alanları için gerekli alanların sabit parametrelerle belirlenmesi çok da kolay değildir, çünkü bir tesisi karakterize etmek için bir çok değişkenlik vardır, özellikle;
2.2.1. Hizmet türü (yıkama ya da yıkama ve kiralama): ilk durumda müşteri başına ayrılmış mal-zeme için hizmeti sağlamak zorunda, ikinci durumda ise malmal-zemeler çamaşırhaneye aittir o nedenle müşteri ne kadar isterse o kadar işlenebilir. Gerekli ilk çözüm ise daha büyük alandır.
2.2.2. Vardiya: yıllık iş günü ve tesislerin günlük çalışma saatleri (örn. 24 saat): Bu durumda alan, çalışma süresi ile ters orantılıdır.
2.2.3. İşlenecek ürünün türü (koton - karışık) ve karışık malzemeler: malzemeler her iş evresi için ayrılmalıdır yıkama, ütüleme gibi. Yani çamaşırhanenin içindeki mevcut malzemelerin çeşitliliği ve ayırma sürecinin yönetilmesi, kirli ya da yıkanmış malzemeler için ara depoların ve ütüleme aşa-masının hazır edilmesi amacıyla alanının ihtiyacı.
2.2.4. Lokasyon (çamaşırhanenin içerde olması ya da dışarda olması): çamaşırhanenin hastane içerisinde olması sadece o hastanenin tekstilinin yıkanması için ayrılmıştır. Tamamen tek bir
müşteri-ÇAMAŞIRHANE REHBERI AZIZ ÖĞÜTLÜ
ye ayrılmış alandır, yani tek bir müşterinin isteği üzerine alanlar planlanabilir. Aksi durumda çamaşır-hanenin dışarda olması karışık ürün, hizmet tipi gibi farklı gereksinimleri olan birde fazla müşteriyle çalışmak demektir. Tesis teknik servisi, lojistik destek için ve üretim süreci için gerekli diğer alanlar nedeniyle bu gibi durumlarda gerekli alanlar açıkça daha fazladır.
2.2.5. Kirli Çamaşır Alanı :
• Bu alan tüm kirli malzemeye, tesisin durduğu yani tesisin çalışmadığı zamanlarda bile (mesela Pa-zar günü) stok alanı sağlayabilecek boyutta olmalıdır, kirli malzemenin çekilmesi için temin edilmiş alandır. Bir kirli malzeme taşıma arabası 1 m² alan kaplar ve ortalama 150/160 kg çamaşır içerir.
• Fiziksel çevre kirli tekstillerin sınıflamasının ayrıştırmasının maniplasyon ve işlemlerin yapılmasına izin verecek şekilde dizayn edilmelidir.
• Kontamine tekstil, takip veya öncelik için uyarı işaretleri ile sıralanır.
• Fonksiyonel hava bariyeri, kirli tekstil alanında negatif, temiz tekstil alanında pozitif hava basıncı olmalı. Hava kirli tekstil alanından doğruca dışarı verilmelidir.
• El Yıkama lavaboları kirli ya da kontamine tekstil işlenen tüm alanlarda yer almalıdır
• Acil göz yıkama ekipmanları, kirli tekstil işlenen tüm alanlarda en fazla 10 saniye içinde ulaşılabilen bir yerde olmalıdır.
2.2.6. Temiz Çamaşır Alanı :
• Bu alan kirli için ayrılmış alanın iki katı büyüklükte olmalıdır çünkü bu alanda kullanılan makinalar kirli alanda kullanılanlardan daha fazladır. Bu alan düz ütüleme ve paketli ütüleme bölümlerden oluşur. Yıkama alanına kurulan makinalar diğer alana göre daha yavaştır ve daha çok insan gücü gerektirler.
• Temizlenmiş, tekstil için tekstil hazırlama ve depolama alanları aşağıdaki özelliklere uygun olma-lıdır:
- Haşarat içermeyen;
- Havsız Tüysüz;
- Nem kirliliği olmayan.
• Temiz çamaşır alanındaki hava pozitif basınçlı olmalıdır.
2.2.7. Paketleme / sevkiyat alanı :
• Bu alan ise taşıma araçlarına yüklenmiş malzemelerin alanda kalış süresine göre boyutlandırılma-lıdır. Kirli alan için kullanılan katsayı burda da geçerlidir, 1 taşıma aracı= 1 m².
• Üretime doğrudan mukadder alanlara ek olarak tesisin teknolojik sistemleri için (termik santral, giriş ve çıkışta su arıtma, elektrik panosu) ve yıkama prosesinde kullanılan kimyasal malzemelerin stogu için de bazı alanlara gerek duyulur.
• Toz ve tüy bırakmayan hav birikmesini önlemek üzere tasarlanmalıdır
• Kirli tekstil alanından diğer alanlara kontaminasyon olmaması için kirli alana bitişik alanlardaki hava pozitif hava basıncı olmalıdır.
• Depolanan tekstil için görsel denetim programı oluşturulmalı ve kayıtları tutulmalıdır.
• Nemli tekstillerle ilgili iyileştirme planı geliştirilmelidir.
2.2.8. Temiz Tekstil Depolama rafları :
• Raflar paket bütünlüğünü korumak için duvara mesafesi yaklaşık 2 inç olmalıdır.
ÇAMAŞIRHANE REHBERI AZIZ ÖĞÜTLÜ
• Alt raf görünür toprak kir ve erişilebilir ve temizlik için yerden yüksekliği minimum 8 inç olup bütün gözeneksiz yapıda olmalıdır.
• Üst rafın tavana mesafesi havalandırmanın en ideal şekilde sağlanması, ve ideal aydınlatmanın engellenmemesi için minimum 18 inç olmalıdır.
• Temiz tekstil depolama alanında raf ve taşıyıcı malzeme olarak karton kullanılmamalıdır.
2.2.9. Diğer Fikstür ve işaretler:
El hijyeni için el yıkama lavaboları, solüsyonları el antiseptikleri tüm personel çalışma alanları ve çevresinde mevcut olmalıdır.
Acil göz yıkama / duş ekipmanları kullanılan kimyasal maddeler ve / veya depolandığı yerlerdeki tüm alanlarda, acil kullanım için en fazla 10 saniye gerektiren mesafede olmalıdır.
Güvenlik özellikleri (örneğin, acil aydınlatma, acil çıkış tabelaları, yangın alarmları, kapı erişilebilirlik ve emniyet, çevre, ekipman koruyucuları) kişileri ve personelini korumak için belirgin ve işlevsel olmalıdır.
2.2.10. Hijyenik Bariyerli Makineler :
• Hijyenik bariyerli makinelerin geleneksel makinelerden farkı kirli ve temiz malzemeler arasında kesin bir bölmenin bulunmasıdır.
• Yıkama düzeyinde hiçbir fark yoktur.
• Duvar içine kurulumu yapılan bu çamaşır makineleri özel makinelerdir, aslında piyasada çok sık kullanılan makinalar değildirler, %90 ön yıkama makinalarından oluşmaktadır.
• Sürekli yıkama ( tünel yıkama ) ise kirli temiz akışını kendi yapan standart bir makinadır.
• Sürekli yıkama sistemlerinin bir diğer avantajı ise kirli malzeme yüklemesi yapan işçi yüklenen kirli malzemeyle direk temasta bulunmaz, sadece uygun kişisel koruyucu donanım ile (eldiven) ellerle kirli malzemeye dokunur.
• Çamaşır makinası yüklemelerinde ise, özellikle büyük boyutlarda, işçi tüm vücuduyla kirli malze-meyle temas içindedir ve böylece de kontaminasyon riski de oldukça artar.