TAYSAD. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012

Tam metin

(1)TAYSAD SEKTÖR RAPORU Aralık 2012. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(2) ÜRETİM (Araç Türüne Göre) 2012 yılının Aralık ayında 44.708 adedi otomobil, 42.236 adedi ticari araç, 1.604 adedi ise traktör olmak üzere toplam 88.548 araç üretilmiştir. 2012 yılında 577.296 adedi otomobil, 495.682 adedi ticari araç, 42.255 adedi traktör olmak üzere toplam 1.115.233 araç üretilmiştir. 2011 yılına göre 2012 yılında otomobil üretimi %10, ticari araç üretimi %10 ve traktör üretimi %7 oranında azalırken, Minibüs’te % 31, Midibüs’te % 18 artış gözlenmiştir. Toplam araç üretimi de %10 seviyesinde azalma göstermiştir. Araç türleri Types Otomobil – P. Car Kamyonet Hafif Pick up Ticari Araç Minibüs LCV Minibus K. Kamyon L. Truck B. Kamyon Ağır M. Truck Ticari Araç Otobüs HCV Bus Midibüs Midibus Ticari Araç Commercial vehicles Traktör Tractor Toplam Üretim Total Production. 2011 Aralık December 51.066. 2012 Aralık December 44.708. 45.803. 2011. Değişim % Percent change. 2012. 639.734. 577.296. -10. 37.108. 479.110. 426.633. -11. 2.997. 3.060. 22.475. 29.335. 31. 848. 158. 4.761. 2.858. -40. 2.793. 1.156. 32.635. 26.271. -20. 551. 497. 6.907. 6.427. -7. 395. 257. 3.509. 4.158. 18. 53.387. 42.236. 549.397. 495.682. -10. 3.756. 1.604. 45.506. 42.255. -7. 108.209. 88.548. 1.234.637. 1.115.233. -10 Kaynak: OSD. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(3) Son on yılın yıllık üretim miktarları; 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. 2012. Otomobil. 204. 294. 447. 454. 546. 635. 622. 511. 603. 640. 577. Ticari Araç. 142. 240. 376. 426. 442. 465. 526. 359. 491. 549. 496. Traktör. 11. 30. 41. 37. 39. 34. 25. 15. 30. 46. 42. Toplam. 357. 564. 864. 917. 1.027. 1.134. 1.173. 885. 1.124. 1.235. 1.115. 1.000 adet. Son 10 yılın üretim miktarlarına baktığımızda, üretim rekorunun kırıldığı 2011 yılına göre %10 seviyesinde bir üretim kaybı olduğu görülmektedir.. 2012 yılı üretim adedi öngörümüzle paralel olarak 1 milyon 115 bin araç olarak gerçekleşmiştir.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(4) İHRACAT (Markalara göre – Araç türüne göre) Oyak - Renault araç ihracatı 2011 yılına göre %1 oranında artırmış olup, 227.162 adetlik ihracat ile markalar bazında ilk sırada yer almıştır. Ford Otosan’ın araç ihracatı %10 oranında azalarak 191.149 adet olarak gerçekleşmiştir. Tofaş’ın ihracatı %15 oranında azalarak 154.068 adet olarak gerçekleşmiştir. Firmalar Companies. 2010. 2011. Değişim % Percent change. 2012. OYAK RENAULT. 233.057. 225.285. 227.162. +1%. FORD OTOSAN. 175.754. 211.380. 191.149. -10%. TOFAŞ. 193.737. 180.690. 154.068. -15%. HYUNDAI ASSAN. 42.249. 64.000. 67.453. 5%. TOYOTA. 73.163. 81.233. 63.549. -22%. 8.911. 9.600. 14.572. 52%. KARSAN. 19.441. 15.119. 10.994. -27%. HONDA TÜRKİYE. 10.633. 5.023. 7.959. 58%. M. BENZ TÜRK. 3.471. 4.735. 4.054. -14%. DİĞER. 3.254. 4047. 4.394. 9%. 763.620. 801.198. 745.354. TÜRK TRAKTÖR. Toplam - Total. -7% Kaynak: OSD. Hyundai Assan ihracatını %5, Türk Traktör ise %52 oranında arttırmıştır. Toplam ihracat adedi %7 oranında gerileyerek 745.354 adet seviyesinde gerçekleşmiştir.. (Adet) Otomobil Passenger Car Kamyonet Hafif Pickup Ticari Minibüs LCV Minibus Kamyon Truck Ağır Ticari Midibüs Midibus HCV Otobüs Bus Ticari Araç Commercial Vehicles Traktör-Tractor Toplam İhracat Total Export. 2011. 2012. Değişim. 2009. 2010. 388.994. 439.999. 442.674. 412.991. -7. 231.260. 306.902. 319.366. 292.601. -8. 1.271. 800. 20.163. 16.429. -19. 1.910. 2.411. 3.912. 2.682. -32. 1.065. 807. 647. 1.173. 81. 4.470. 3.550. 4.204. 4.047. -4. 239.976. 314.470. 348.292. 316.932. -9. 8.885. 9.201. 10.146. 15.431. 52. 637.855. 763.670. 801.112. 745.354. -7. %. Kaynak: OSD. 2012 yılında otomobil ihracatı %7 oranında azalarak toplam 412.991 adet olarak Ticari araç ihracatı %9 oranında azalarak 316.932 adet gerçekleşmiştir. Traktör ihracatı ise %52 artışla 15.431 adet olarak gerçekleşmiştir.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(5) İHRACAT (Tutar) Aralık 2012 verilerine göre, Otomotiv Ana Sanayi ihracatı 1 milyar 14 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Yan Sanayi ihracatı ise 624,5 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Toplam otomotiv ihracatı yaklaşık 1 milyar 639 milyon USD seviyesine ulaşmıştır.. (USD). Ana Sanayi OEM Yan Sanayi Suppliers Toplam İhracat. 2011. 2012. Aralık. Aralık. December. December. 1.054.569.228 1.014.423.095 680.270.052. Değişim % Percent change. -4. 624.441.014. -8. 1.734.839.280 1.638.864.109. -6. 2012 yılı sonunda Ana Sanayi ihracatı geçtiğimiz senenin aynı dönemine göre %9 oranında azalarak 10 milyar 800 milyon USD, Yan Sanayi ihracatı da %2 oranında azalarak 8 milyar 263 milyon USD seviyesine ulaşmıştır. Yan Sanayinin toplam ihracat içindeki payı %43 oranındadır. Sanayinin toplam ihracatı ise %6 oranında azalarak 19 milyar 63 milyon USD olarak gerçekleşmiştir.. Değişim % (USD). 2009. 2010. 2011. 2012. Percent change. Ana Sanayi OEM. 9.858.805.586 10.788.363.177 11.865.071.274 10.800.065.789. -9. Yan Sanayi Suppliers. 5.224.233.771. 8.263.360.983. -2. Toplam İhracat 15.083.039.357 17.524.929.494 20.322.264.278 19.063.426.773. -6. 6.736.566.317. 8.457.193.004. Kaynak: TİM. .. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(6) İHRACAT (Ülkelere göre) ($1.000) ÜLKE. 2011. 2012. DEGISIM%. FOB USD. FOB USD. FOB USD. ALMANYA. 3.028.823.891. 2.923.059.300. -3,5%. FRANSA. 2.567.856.144. 2.321.827.570. -9,6%. İTALYA. 2.226.687.487. 1.714.137.495. -23,0%. BİRLEŞİK KRALLIK. 1.418.475.752. 1.362.319.121. -4,0%. RUSYA FEDERASYONU. 925.313.478. 940.450.817. 1,6%. BİRLEŞİK DEVLETLER. 727.194.773. 852.891.766. 17,3%. BELÇİKA. 765.293.562. 744.680.831. -2,7%. İSPANYA. 861.370.684. 656.780.064. -23,8%. ROMANYA. 666.967.478. 548.914.314. -17,7%. HOLLANDA. 574.752.703. 545.065.616. -5,2%. CEZAYİR. 392.564.089. 438.372.445. 11,7%. SLOVENYA. 443.252.221. 378.609.907. -14,6%. POLONYA. 392.821.107. 366.452.120. -6,7%. İSRAİL. 369.746.136. 317.393.906. -14,2%. İRAN (İSLAM CUM.). 322.173.588. 305.504.398. -5,2%. İSVEÇ. 317.339.357. 283.832.109. -10,6%. IRAK. 169.622.686. 275.699.546. 62,5%. ARJANTİN. 125.287.618. 221.964.829. 77,2%. AVUSTURYA. 246.937.508. 206.091.528. -16,5%. ÇEK CUMHURİYETİ. 228.940.994. 198.142.890. -13,5%. FAS. 119.680.692. 173.036.458. 44,6%. UKRAYNA. 134.028.874. 164.679.596. 22,9%. BREZİLYA. 256.968.614. 161.742.678. -37,1%. AZERBAYCAN-NAHÇİVAN. 107.725.100. 159.673.319. 48,2%. MISIR. 106.858.898. 146.504.496. 37,1% *Kaynak: TİM. Otomotiv sanayisinin 2012 yılı sonunda ülkelere göre ihracat değerlerini incelediğimizde, Almanya’ya gerçekleşen ihracatın yaklaşık %3,5 oranında azalarak 2 milyar 923 milyon USD, Fransa’ya gerçekleşen ihracat %9,6 oranında azalarak 2 milyar 322 milyon USD, İtalya’ya gerçekleşen ihracat ise %23 oranında azalarak 1 milyar 714 milyon USD seviyesinde gerçekleşmiştir. Rusya, Birleşik Devletler, Cezayir, İran, Irak, Arjantin, Fas, Ukrayna, Azerbeycan – Nahcivan ve Mısır ihracat tutarlarındaki artışlar ile dikkat çeken ülkelerdir.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(7) İÇ PAZAR Otomobil satışlarını incelediğimizde 2012 yılında 146.604 adedi yerli, 409.676 adedi ithal olmak üzere toplam 556.280 adet otomobil satılmıştır. Hafif ticari araç satışlarında ise 129.399 adedi yerli, 92.082 adedi ithal olmak üzere toplam 221.481 adede ulaşılmıştır. Ağır ticari araç satışları toplam 39.859 adet olarak gerçekleşmiştir. Değişim% 2009. 2010. 2011. 2012 Percent change. Yerli Otomobil Local Passenger Cars İthal Otomobil Import Passenger Cars Toplam Otomobil Total Passenger Cars Yerli HTA Local LCV İthal HTA Import LCV Toplam Hafif Ticari Total LCV Yerli ATA Local HCV İthal ATA Import HCV Toplam Ağır Ticari Total HCV Traktör Tractor Toplam Yerli Total Local Toplam İthal Total Import Toplam / Total . 126.277. 155.634. 179.488. 146.604. -18,3. 243.542. 354.150. 414.031. 409.676. -1,1. 369.819. 509.784. 593.519. 556.280. -6,3. 121.417. 149.720. 158.586. 129.399. -18,4. 65.890. 101.409. 112.334. 92.082. -18. 187.307. 251.129. 270.920. 221.481. -18,2. 14.254. 22.410. 34.261. 29.923. -12,7. 4.485. 9.849. 12.167. 9.936. -18,3. 18.739. 32.259. 46.428. 39.859. -14,1. 7.290. 21.390. 34.723. 29.313. -15,6. 261.948. 327.764. 372.335. 305.926. -17,8. 313.917. 465.408. 538.532. 511.694. -5. 575.865. 793.172. 910.867. 817.620. -10,2. Toplam Taşıt Adetlerine Traktör Satış Adetleri Dahil Edilmemektedir.. Kaynak: OSD/ODD. 2012 yılında bir önceki yıla göre otomobil satışları %6,3 hafif ticari araç satışları %18,2 ve ağır ticari araç satışları %14,1 oranında azalmıştır.. 910.867 adetlik bir iç pazar satış adedi ile rekor kırılan 2011 yılına göre toplam iç pazardaki daralma %10,2 seviyesindedir.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(8) SEKTÖR RAPORU Aralık 2012. Aralık 2011 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% -14,02% -0,61% -0,61% 0,00% 0,00% 0,00% 3,00% 0,00% 0,00% -1,00% -0,89% 9,73% 3,82% 3,81% 2,70% 2,95% 2,98% 2,97% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 3,69% -5,71% -4,26% -4,71% -4,27% 0,38% 0,56% 0,11%. Ocak 2012 -21,45% 1,10% 1,10% 0,00% 0,00% 0,00% 5,57% 0,00% 0,00% -0,01% -0,53% 7,67% 3,14% 3,14% 2,12% 2,44% 2,49% 2,53% 0,00% 0,00% 0,00% 2,65% 4,61% -7,48% -3,83% -11,01% -5,01% 0,29% 1,12% 0,11%. Şubat 2012 -15,63% 1,10% 1,10% 3,50% 4,00% 0,00% 7,69% 0,00% 0,00% 5,49% -3,03% 2,88% 5,16% 5,16% 3,98% 4,31% 4,35% 4,40% -0,15% -0,12% 0,00% 5,56% 8,76% -6,19% -3,17% -11,39% -2,75% 0,65% 1,54% 1,06%. Mart 2012 -14,80% 1,50% 1,50% 3,50% 4,00% 0,00% 10,38% 0,00% 0,00% 10,76% -5,70% 3,61% 3,06% 3,04% 2,08% 2,30% 2,35% 2,42% -0,15% -0,12% 4,61% 3,97% 5,53% -7,21% -5,18% -10,85% -2,59% 0,73% 3,08% 1,30%. Nisan 2012 -5,57% 1,50% 1,50% 3,50% 4,00% 0,00% 10,38% 0,00% 0,00% 14,09% -2,14% 0,71% 0,17% 0,14% -0,80% -0,58% -0,54% -0,44% -0,15% -0,12% 4,61% 0,00% 0,00% -3,13% -6,73% -5,18% -2,23% 1,27% 2,86% 1,18%. Mayıs 2012 -6,82% 1,50% 1,50% 3,50% 4,00% 0,00% 7,07% 0,00% 0,00% 12,95% -0,71% -3,55% -4,49% -4,52% -4,96% -4,89% -4,84% -4,73% -0,15% -0,12% 4,61% -2,38% -10,14% -4,41% -6,94% -6,83% -3,27% -0,24% 1,94% 0,69%. Haziran 2012 -7,09% 1,30% 1,30% 3,50% 4,00% 0,00% -2,57% 0,00% 0,00% 5,04% -1,07% -3,50% -3,48% -3,50% -4,38% -4,31% -4,25% -4,18% -0,15% -0,12% 15,35% 2,12% 0,00% -4,70% -9,62% -5,58% -3,12% -0,55% 1,70% 0,25%. Temmuz 2012 -11,60% 1,30% 1,30% 3,50% 4,00% 3,00% -2,57% -1,00% 0,00% 9,24% -0,71% -5,49% -5,45% -5,48% -6,29% -6,25% -6,21% -6,15% -0,15% -0,12% 15,35% 5,82% 2,76% -4,39% -7,18% -5,69% -2,01% -0,29% 2,27% 0,71%. Ağustos 2012 -16,26% 1,30% 1,30% 3,50% 4,00% 3,00% -0,62% -1,00% 0,00% 13,61% -2,85% 7,96% 1,68% 1,66% 0,71% 0,86% 0,93% 0,99% -0,15% -0,12% 15,35% 15,08% 0,00% -5,57% -5,54% -5,69% -0,80% 0,73% 3,33% 1,67%. Eylül 2012. (*) Erdemir baz fiyat sisteminden vazgeçtiği için 2012 yılı fiyat hareketleri 3,00 mm 6223 kalite TRPKK 1200 mm genişlik rulo dikkate alınarak takip edilecektir. (**) Asil Çelik fiyatları (karbon çelikleri büyük kesit) € bazına döndüğü için sadece € bazında artışlar dikkate alınmıştır.. Kur değişimleri hesaplamaya dahil edilmemiştir.. (***) TOSB gündüz elektrik değerleri baz alınmıştır. Elektrik kullanım miktarına göre fiyatlarda değişkenlik olduğu dikkate alınmalıdır Elektrik güç kullanım bedeli her üye için ayrı değerde/oranda olacağından hesaplamaya dahil edilmemiştir. Bu değişkenlik nedeniyle yukarıda ki tabloda yer alan değer bağlayıcı değildir. Her üye, kendi gerçek artışını ayrıca hesaplayarak belirlemelidir. (****) Peşin fiyat yansıtılmıştır.. Sıcak Sac ( EDÇ ) tl/ton (*) Dövme Çelik (Asil Çelik Y 22 - 67) (**) Asil Çelik (Diğer) (**) PC PC/ABS PMMA ABS Poliamid 6 / 6.6 POM PP ETİ - AL 150 Zamak Şerit Bakır Bakır Boru Prinç Şerit Prinç Tel Prinç Boru Prinç Çubuk Cam ( 3,2 mm renksiz ) (****) Cam ( 3.2 mm yeşil ) (****) TEDAŞ Elektrik (Kw/s) (***) Motorin ( Mazot ) Fuel Oil (06) ABD $ EURO Yen Pound ÜFE TÜFE İmalat Sanayii Enflasyonu. Fiyatları İzlenen Kalemler. TAYSAD FİYAT ENDEKSİ -15,88% 1,30% 1,30% 3,50% 6,08% 3,00% 1,37% -1,00% 0,00% 12,47% -2,14% -4,70% 1,76% 1,73% 0,49% 0,65% 0,68% 0,66% 3,86% 3,84% 20,70% 12,96% -2,30% -5,14% -5,00% -7,45% -1,29% 0,90% 5,35% 1,88%. Ekim 2012 -16,49% -1,60% -1,60% 3,50% 6,08% 3,00% -0,15% -1,00% 0,00% 11,35% -2,85% 4,56% -2,85% -2,90% -3,54% -3,52% -3,47% -3,52% 3,86% 3,84% 20,70% 12,70% -5,99% -5,83% -5,44% -11,12% -2,29% 2,58% 5,75% 4,53%. Kasım 2012. -16,35% -1,60% -1,60% 3,50% 6,08% 3,00% -0,15% -1,00% 0,00% 10,24% -0,36% 5,07% -0,08% -0,11% -0,62% -0,58% -0,49% -0,55% 3,86% 3,84% 20,70% 10,58% -5,99% -5,68% -3,77% -15,14% -1,58% 2,46% 6,15% 4,54%. Aralık 2012. SON GÜNCELLEME : ARALIK 2012.

(9) TAYSAD Ekonomi Bülteni Hazırlayan: Dr. Yaşar ERDİNÇ Ekonomist. Küresel Ekonominin Yeni Gündemi: Kur Savaşları Japonya’nın aldığı radikal kararlar, en az ABD’deki mali uçurum konusuna (geçici de olsa) çözüm bulunması kadar önemli bir gelişme. Avrupa ekonomisindeki kırılgan görünüm devam ediyor. Küresel gelişmeler, kur savaşlarının önümüzdeki dönemde daha da şiddetlenebileceğinin sinyallerini vermekte. Küresel piyasalarda öne çıkan gelişmeler, aşağıda bölge bazında detaylandırılacaktır. AMERİKA 2012 yılının sonlarında tüm dünya ABD’deki mali uçurum(vergilerin otomatik artışı ve sosyal harcamaların kesintiye uğraması) konusunun çözülüp çözülemeyeceğine odaklanmıştı. Hazırlanan bütçe tasarısının, yeni yılın ilk saatlerinde Temsilciler Meclisi’nden geçtikten sonra ABD Başkanı Barack Obama tarafından imzalanmasıyla uçurumun kıyısından dönülmüş oldu. Mali uçurumun geçici de olsa bir çözüme kavuşturulmasıyla 2013 yılına daha iyimser bir havada başlandı. ABD ekonomisi için tehdit oluşturan bir diğer sorun olan borç tavanı konusu da geçtiğimiz hafta Mayıs ayında görüşülmek üzere ertelendi. Diğer taraftan gelen olumlu verilerde (özellikle inşaat sektörü ve istihdam) ABD ekonomisinin toparlanmaya başladığına dair güçlü sinyaller veriyor. Ocak ayında ABD’deki şirketlerin 2012 yılı bilançolarının açıklanmaya başlamasıyla, Amerikan piyasalarındaki yükselişin hızlandığını görüyoruz. Geçtiğimiz hafta Pazartesi günü uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in, borçlanma limitinin askıya alınmasıyla ABD’nin kısa vadede kredi notuna ilişkin riskleri ortadan kaldırdığını ifade etmesi de bu yükselişe katkıda bulunan bir diğer gelişme. Hatırlanacağı üzere, 2012 yılının son günlerinde, mali uçurum konusuna bir türlü çözüm bulunamaması sonrasında, ABD’nin kredi notunun ya da not görünümünün düşürülebileceği ihtimali gündeme gelmişti. 2013’ün ilk günlerinde, FED’in Aralık ayında yaptığı toplantının tutanaklarının açıklanmasıyla parasal genişlemenin devam edip etmeyeceği sorusu gündeme gelmişti. Bu durum, piyasalarda kısa süreli bir paniğe de neden olmuştu. Yukarıda bahsedilen gelişmeler ışığında, önümüzdeki dönemde hem ABD ekonomisindeki toparlanmanın ivme kazanmasını hem de ABD piyasalarındaki olumlu havanın sürmesini bekleyebiliriz. TÜRKİYE Kasım ayında Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu artırmasıyla birlikte, İMKB önemli bir ralli hareketine başlamış ve sürekli rekor tazeleyerek önemli bir yükseliş trendine girmişti. ABD’deki mali uçurum konusuna çözüm bulunması ve 2013 yılında yeni bir not artışının gelebileceği beklentisiyle borsa rekorlarına bu haftaya kadar devam etti.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(10) Önceki hafta “Moody’s”in, Türkiye ile telekonferans düzenleyeceğini açıklaması piyasalarda ikinci not artışının habercisi olarak algılanmıştı. Ancak, aynı gün içerisinde, Moody’s ‘den “Şu an için bir not artışı gündemimizde yok” demeci geldi. Geçtiğimiz Pazartesi günü gerçekleşen telekonferans öncesinde ve sonrasında gelen mesajlar İMKB’deki rüzgarın yönünü tersine çevirerek aşağı yönlü bir rallinin başlamasına sebep oldu (borsanın tarihi rekor seviyelere ulaşmış olmasından dolayı önemli bir düzeltme hareketinin gelmesi de beklenmekteydi ). İMKB’deki ciddi geri çekilmeye rağmen, dövizde ve faizde sert bir hareketin gözlenmemesi, yatırım konusunda Türkiye’nin halen cazibesini koruduğunu gösteriyor. TCMB, her fırsatta finansal istikrarı koruyacağını, TL’nin değerlenmesine izin vermeyeceğini belirtiyordu. Bu sebeple TCMB’nin, 2013 yılı içerisinde takip edeceği en önemli veriler; kredi oranları ve reel efektif döviz kuru. Son zamanlarda, küresel bazdaki genişleyici para politikaları TL’nin değerlenmesine sebep olmuştu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ocak ayı Para Politikası Kurulu(PPK) toplantısında faiz koridorunun alt ve üst bandını 25 baz puan aşağı çekti. Özellikle alt banttaki indirimde Dolar/TL kurunda 1.7530 seviyesinin görülmüş olmasının etkili olduğunu söyleyebiliriz. TCMB, bu yıl uyguladığı politikalarla enflasyonu, faizleri, kredi oranlarını ve cari açığı aynı anda kontrol etmeye çalışıyor. Bu durum, özellikle Ekim ayında yapılacak yerel seçimlerden dolayı, yılın ikinci yarısında ekonomi yönetimini zorlayacak gibi görünüyor. Seçim yaklaştıkça, büyüme rakamları politik sebeplerden dolayı daha önemli olacak. TCMB’nin istikrarlı büyüme hedefi için kredi oranlarını %15’te tutmak istemesi, yeniden “ekonomide gaz-fren” tartışmalarını alevlendirebilir. AVRUPA Sıkı maliye politikaları (harcamaların azaltılması) Avrupa’nın resesyona girmesine neden olmuştu. Özellikle, Yunanistan’daki sorunlar sebebiyle, 2012, Avrupa açısından son derece zor bir yıl oldu. Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru Yunanistan’a yönelik yeni bir kurtarma paketinin onaylanması ve Avrupa Merkez Bankası Başkanı Draghi’nin her fırsatta Euro Bölgesi’nin dağılmasını engellemek için her türlü önlemi alacağını vurgulaması; Avrupa piyasalarının 2013 yılına daha olumlu bir havada girmesini sağladı. ABD’nin mali uçurum konusuna bir çözüm bulmuş olması da piyasaları rahatlatan bir diğer gelişmeydi. Ancak, Avrupa’daki sorunlar henüz bitmiş değil. Özellikle, kur savaşları sebebiyle Euro Bölgesi yine kötü bir yıl geçirebilir. Yunanistan’daki sorunlar tam tam anlamıyla çözülmediği gibi rekor oranda işsizliğe sahip olan İspanya’nın da yılın ikinci yarısında borç istemek zorunda kalması muhtemel görünüyor. Euro Bölgesi, bir süredir Türkiye’deki Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK)’na benzer bir yapı oluşturmak istiyor. Ancak, kendi bankalarının başkaları tarafından denetlenmesini istemeyen İngiltere, Avrupa Birliği’nden ayrılabileceğini dile getirdi. Şubat ayında İtalya’da, Eylül ayında ise Almanya’da seçim yapılacak. Diğer taraftan, geçtiğimiz hafta, Almanya Başbakanı Merkel, Draghi’nin açıklamaları ve tutumuyla ileri gittiğini söyledi. Dolayısıyla, Ekonomik sorunların yanı sıra, siyasi ve sosyal konular da, 2013 yılında Avrupa’yı zorlayacak gibi görünüyor.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(11) Euro/Dolar. Paritesi. Mali uçurum sorununa çözüm bulunması Euro/Dolar paritesinde yukarı yönlü bir etki yapmıştı. Kur savaşları olarak adlandırılan, ekonomi otoritelerinin genişleyici para politika kararları almalarının etkisiyle, özellikle dolar ve yen değer kaybederken; Euro, (Avrupa’daki para politikasının özerk olmamasından dolayı) değer kazanmakta. Japonya Maliye Bakanı Aso’nun, ”Dolar ve Euro düşerken biz birşey demedik” şeklinde yaptığı açıklama; kur savaşlarının daha da şiddetlenebileceğini işaret ediyor. Ayrıca, ABD ekonomisinin toparlandığına dair gelen güçlü sinyallerin de etkisiyle; Euro/Dolar paritesinin bir aylık süre içinde 1.3850 - 1.4100 seviyelerine doğru yükselmesini bekleyebiliriz. ASYA Japonya Merkez Bankası (BOJ) aldığı radikal kararla genişleyici para politikası uygulayacağını ve %2 enflasyon hedeflediğini açıkladı. Sürekli fiyatların düşmesinden dolayı azalan harcamalar, Japonya’nın, adeta bir kısır döngüye girip, deflasyondan çıkamamasına sebep olmuştu. Hedef, tasarrufları azaltıp harcamaları artırarak deflasyondan çıkmak ve büyümek. Ancak bu durum, faiz ve enflasyonu da yukarı çekerek kamu borcu maliyetlerinin artmasına sebep olacaktır. Dünyanın en borçlu ülkesi olan Japonya’da, borçların milli gelire oranı % 211.7. Alınan kararlar sonrasında yaşanabilecek muhtemel senaryolar şu şekilde;    . Enflasyon ve Büyüme artarsa; ekonomiye coşku ve canlılık gelebilir Enflasyon artarken büyüme düşerse; deflasyondan çıkılıp stagflasyona girilebilir Enflasyon, büyüme ve faiz artarsa; ileride default olma riskiyle karşılaşılabilir Enflasyon, büyüme artarken ve faiz sabit kalırsa; çok ciddi bir ekonomik başarı sağlanabilir. BOJ’un aldığı karar sonrasında yen ciddi anlamda değer kaybediyor. Yen’deki değer kaybı, Japon mallarının hızlı bir şekilde tüm dünya pazarlarına yayılmasını sağlayabilir. Özellikle, Japon otomobillerinin önemli derecede ucuzlaması bekleniyor.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(12) Çin, 2012 yılında yüzde 7.9’luk büyüme yakaladı. Yen’in değer kaybetmesi Yuan’a da değer kaybettiriyor. Dolayısıyla, Çin açısından yüksek kar marjlarının sonuna gelindi denebilir. Çin’in büyümesindeki en önemli dinamik, iç tasarruflardı. BOJ’un aldığı kararlar sonrasında özellikle Çin ve Japonya arasında dış ticaret dengelerindeki sorunlardan kaynaklı (ekonomik çekişmelerin yanı sıra) politik çekişmeler de olabilir. Önümüzdeki dönemde, 2012 Eylül’ünde Japonya'nın Senkaku, Çin'in Diaoyü olarak adlandırdığı takımadalar üzerinde hak iddia etmeyle ilgili yaşanan siyasi kriz tekrar gündeme gelebileceği gibi benzer krizlerde yaşanabilir. Önümüzdeki dönemde Güney Kore, Malezya, Singapur gibi diğer Asya ülkeleri de genişleyici para politika kararları alarak ile kur savaşlarına dahil olabilir. SONUÇ: Mali uçurumdan kaynaklanan belirsizliğin giderilmesiyle, küresel piyasalar 2013 yılına olumlu bir havada girdi. ABD ekonomisinde işlerin yolunda gitmeye başladığına dair önemli gelişmeler var; ancak Avrupa’yı yine zor bir yıl bekliyor. Japonya’nın aldığı radikal kararlar, bu yıl Asya’dan esecek rüzgarların küresel ekonomi üzerinde daha ciddi bir etki bırakacağının sinyalini veriyor. Yenin değer kaybetmesiyle, tüm dünyada Japon mallarına karşı aşırı bir ilgi başlayabilir. Özellikle, otomotiv sektöründe Japonya’nın kurdan dolayı elde edeceği avantaj, Amerika’nın büyüme hızını bir miktar frenleyebilir. Kriz ortamından çıkmak adına FED’in başlatmış olduğu yüksek miktarlardaki parasal genişlemelerin, diğer ülkeler tarafından da uygulanmasıyla; küresel boyutta başlayan kur savaşları çok önemli bir likidite bolluğuna yol açmakta. Kur savaşlarının şiddetlenmesiyle birlikte oluşacak enflasyon beklentileri altın fiyatlarının muhtemelen 2014 yılında artmasına neden olacaktır. Kur savaşları Türkiye’nin dış ticaret dengesini(enerji fiyatlarının artması) ve rekabet gücünü(TL’nin değerlenmesi) olumsuz etkileyebilir. Dolar/TL kurunda çok önemli hareketler beklenmemeli. Bu yılın ilk yarısında dolar/TL kurunun 1.75 ile 1.80 aralığındaki dar kanalda dalgalanmaya devam edeceğini söylemek mümkün.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(13) TAYSAD Vergi Bülteni Hazırlayan: Bilgütay YAŞAR Ulaş CEYLANLI. Ortak, PwC Otomotiv Grubu Lideri Kıdemli Müdür, PwC Otomotiv Grubu. ARALIK AYINDAKİ ÖNEMLİ VERGİSEL DÜZENLEMELER 2012 yılı Aralık ayı içerisinde yürürlüğe koyulan ve otomotiv yan sanayi şirketlerini etkileyebileceğini düşündüğümüz vergisel gelişmelere ilişkin açıklamalarımız aşağıda yer almaktadır:. A. YURT DIŞINA VERİLEN MÜHENDİSLİK HİZMETLERİNDE KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen yeni bir madde ile, yurt dışı mukimi kişi veya kurumlara Türkiye’den verilen ve yurt dışında faydalanılan bazı hizmetlerden elde edilen kazançlara %50 oranında kurumlar vergisi istisnası uygulanması mümkün hale gelmiştir. Konu ile ilgili olarak 31 Aralık 2012 tarihinde yayımlanan 7 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar ışığında, yurt dışına verilen hizmetlerden elde edilen kazançlar için istisna uygulaması aşağıdaki şekilde olacaktır: i.. İstisna Uygulamasının Kapsamı:. Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’den verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mühendislik, tasarım ve yazılım faaliyetlerinden elde edilen kazançların %50’sinin vergiye tabi kurum kazancından indirilmesi mümkün hale gelmiştir. ii.. İstisna Kapsamındaki Faaliyetler:. Söz konusu düzenleme otomotiv yan sanayi açısından değerlendirildiğinde; istisna uygulamasından faydalanabilmek için söz konusu kazançların aşağıdaki faaliyetlerden elde edilmesi gerekmektedir:   . Mühendislik, Tasarım, Yazılım. iii.. İstisnadan Faydalanma Koşulları:. Bu istisnadan yararlanma koşulları aşağıda sıralanmıştır: 1- Bu hizmetlerin şirketin ana faaliyet konuları arasında yer aldığının şirket ana sözleşmesinde belirtilmesi gerekir. 2- Hizmetin Türkiye'den münhasıran yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurumlara yapılmalıdır,. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(14) 3- Fatura, yurtdışında hizmetten faydalanan kişi/kurum adına düzenlenmelidir, 4- İstisna kapsamındaki faaliyetlerden yurtdışında yararlanılmalıdır.. iv.. İstisnaya Konu Kazancın Tespiti:. Söz konusu istisna imkânı 6322 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 10. Maddesine eklenen (ğ) bendi sağlanmış olup, ilgili yasanın yürürlülük tarihi 15.06.2012’dir. Bu bakımdan, söz konusu kazanç istisnası, 15.06.2012 tarihinden sonra yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurumlara verilen ve yurt dışında faydalanılan mühendislik, tasarım ve yazılım hizmetlerinden elde edilen kazançlar için uygulanacaktır. İstisnanın Otomotiv Yan Sanayi Şirketleri İçin Önemi. v.. Bilindiği üzere, otomotiv yan sanayi şirketleri, son birkaç yıl içinde ArGe yatırımlarını ve ArGe faaliyetlerini önemli ölçüde arttırmışlardır. Bu faaliyetler, hem yan sanayi şirketlerinin kendi üretimleri için kullanılmakta, hem de yurtdışındaki şirketlere satılabilmektedir. Bu son düzenleme, yurtdışına satılan ArGe/mühendislik hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’sini kurumlar vergisinden istisna edebilme imkanı getirmektedir.. B. E-DEFTER VE E-FATURA UYGULAMASINA GEÇİŞ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER i.. Yasal Düzenleme. 14.12.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlülüğe giren 421 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile mükelleflerin vergi kanunlarına uyumlarının artırılması ve kayıt dışılığın izlenerek önlenmesi amacıyla, elektronik fatura kullanma ve elektronik defter tutma zorunluluğu getirilmesi hakkında düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre, 04.12.2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hâsılatına sahip olanların o işlemler için elektronik fatura kullanımına dâhil olması zorunlu hale gelmiştir. Aynı zamanda, bu şirketlerin 2014 yılından itibaren elektronik defter uygulamasına geçmesi zorunludur. ii. Düzenlemenin Otomotiv Yan Sanayi Şirketleri İçin Önemi Bu düzenlemeye göre, alım tutarı fark etmeksizin, 2011 yılında madeni yağ lisansına sahip şirketlerden herhangi bir ürün alan ve 31.12.2012 tarihi itibariyle cirosu 25 milyon TL'den fazla olan otomotiv yan sanayi şirketlerinin elektronik fatura ve elektronik defter kullanma yükümlülüğüne dâhil olması gerekecektir. Bu kapsama giren şirketlerin; 2013 yılı içinde elektronik fatura, 2014 yılı içinde ise elektronik defter uygulamasına geçişi zorunlu olup, bu geçiş için başvuru süreleri; elektronik fatura için 1 Eylül 2013, elektronik defter içinse 1 Eylül 2014 tarihi olacaktır. Öte yandan, elektronik faturaya geçiş sonrasında, elektronik fatura yükümlülüğü getirilen şirketlerin birbirleri ile yaptıkları işlemler için elektronik fatura kullanmaları zorunlu olacaktır. Örneğin, otomotiv yan sanayi şirketinin müşterisi/tedarikçisi de elektronik fatura sistemine geçmişse, bu iki şirketin birbirleri ile yapacağı işlemlerde de e-fatura kullanılması zorunludur.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(15) C. KAYNAK KULLANIMINI DEĞİŞİKLİKLER i.. DESTEKLEME. FONU. (KKDF). ORANLARINDAKİ. Yasal Düzenleme. 2012/4116 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bankalar ve finansman şirketleri dışında Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışından sağladıkları döviz ve altın kredilerdeki KKDF kesintilerinde değişikliğe gidilmiştir. Sizlerinde bildiği üzere, yeni düzenlemeden önceki uygulamada, yurtdışından elde edilen ve 1 yıldan uzun vadeli olan döviz kredileri KKDF'den istisnaydı. Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı sonrasında 01 Ocak 2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeni KKDF oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir:    . Yurt dışından alınan ve ortalama vadesi 1 yıla kadar olan dövizli krediler için %3 (eski uygulama ile aynı), Yurt dışından alınan ve ortalama vadesi 1 yıl ile 2 yıl arasında olan dövizli krediler için %1 (eski uygulamada KKDF %0), Yurt dışından alınan ve ortalama vadesi 2 yıl ile 3 yıl arasında olan dövizli krediler için %0,5 (eski uygulamada KKDF %0), Yurt dışından alınan ve ortalama vadesi 3 yıl ve üzerinde olan dövizli krediler için %0. ii. Düzenlemenin Otomotiv Yan Sanayi Şirketleri İçin Önemi. KKDF oranlarında yapılan söz konusu değişikliler otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren şirketlerin finansman maliyetlerini önemli ölçüde etkileyebileceğinden, bu konunun şirketler tarafından değerlendirilmesi ve finansman alternatiflerine buna göre karar verilmesi yerinde olacaktır.. D. DİĞER ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER 2013 yılından itibaren uygulanacak ve otomotiv yan sanayi şirketlerini de etkileyecek diğer iki önemli düzenleme şu şekildedir: i.. Mevduat Faizlerindeki Stopaj Oranları. 2012/4116 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, Türk Lirası mevduatları ve döviz tevdiat hesaplarından elde edilen faiz gelirlerine uygulanan gelir vergisi stopaj oranları da değiştirilmiştir. Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı sonrasında 01 Ocak 2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeni gelir vergisi stopaj oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir: a) Döviz tevdiat hesaplarından elde edilen faizlerden;   . Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli hesaplarda %18, 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli hesaplarda %15, 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %13.. b) TL mevduat hesaplarından elde edilen faizlerden;  . Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli hesaplarda %15, 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli hesaplarda %12,. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(16) . 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10.. ii.. Yeni Damga Vergisi Oranları. 1.1.2013’den itibaren geçerli olmak üzere, yeni damga vergisi oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir:  . 01.01.2013 tarihinden itibaren imzalanacak sözleşmeler için %0,948 (eski uygulama %0,825) 01.01.2013 tarihinden itibaren imzalanacak kira sözleşmeleri için %0,189 (eski uygulama %0,165). Öte yandan, bir sözleşmeden alınabilecek en yüksek damga vergisi tutarı (damga vergisi tavanı) da 2013 yılı için 1,487,397 TL olarak belirlenmiştir.. SEKTÖR RAPORU Aralık 2012.

(17)