KONYADA YAPTIRILACAK SİNEMA VE TİYATRO BİNASI PROJEMÜSABAKASI JÜRİ RAPORU
Bayındırlık Bakanlığı Müsteşarı Y. Mühen- dis Ferdi Çağan, Konya Belediyesi f e n işleri m ü - dürü Y. Mühendis Mahmut Ateş, Bayındırlık Ba- kanlığından Y. Mimar Erip Erbilen, Y. Mühendis- ler Birliğinden Enver B er kes, Y. Mimarlar Birli- ğinden Sabri Oran'dan müteşekkil jüri heyeti 2/10/946 günü toplanarak müsabakaya iştirak eden 25 projeyi inceliyerek aşağıdaki neticeye varmıştır.
A) Birinci elemede çıkan projeler:
Antre ve çıkışların iyi halledilmemesi, fuay- ye ve salon şeklinin bozuk olmaSı, yani sinema ih- tiyacına uygun olmaması, mimarî ve diğer kifa yetsizlikler sebebiyle aşağıdaki projeler ilk eleme- de çakınlmıştır.
S. No. Rümuz
2 15125
S 97531
18 13333
19 31746
21 13972
24 23790
25 34343
B) İkinci incelemede çıkan projeler:
N. 3, R. 33574: Salonun birinci kata alınması, sinema salonuna fuayyeden girilmesi, salonun yu- karıya alınmasından.dolayı binanın fenerli şekilde yükseltilmiş olması mahzurlu görülmüştür.
Kat plânlan N. 4, R. 70370: Gişe holü çok dardır. Balkona tek merdivenle çıkılmaktadır Gardrop sıkışıktir:
Meydana nazır cephenin orta kısmının yükselme- si iyi bulunmamıştır.
N. 5, R. 11112: Gişe holünden doğrudan doğ- ruya balkona çıkılmaktadır. Gardrop yeri fena in- tihap edilmiştir. Üst katta balkon girişi koridorları dardır. Çıkış merdivenleri çok dik düşünülmüş- tür. Dış mimarisi daha ziyade bir villâyı andır- maktadır.
N. 6, R. 26746: Gişeler dışarıdadır. Balkon ve yukarıdaki salona bir tek merdivenle çıkılıyor. Dı- şarıdaki galerilerle yer israf edilmiş ve dolayı- siyle balkona çıkış merdiveninin galeriden geçil- mesi suretiyle bağlanması mahzurlu görülmüştür.
N. 7, R. 47102: Balkon ve parter seyircileri- nin ayni merdivenlerle yukarı çıkmaları, binanın fazla irtifalı olması, parterdeki' yan localardan az istifade edilebilmesi mahzurludur. Esas binanın bir kısmının bazı kısımlarının saçaklı ve sahne kısmının saçaksız olması mimarî' sarahat bakımın- dan mahzurludur.
N. 12, R. 31746: Salon yanlarına tertip edil- miş olan koridorlar dardır. Localara ve fuayyelere doğrudan doğruya girilmektedir ki iyi değildir.
Balkonla parter seyircileri çıkışlarda birbirlerine karışmaktadırlar. Haricî görünüş itibariyle mimarî sarahati yoktur. Cepheler sinema mimarisine uy- gun değildir.
N. 14, R. 99991: Gişelerin dışarıda kalması, salonun şekil ve eb'at itibariyle daha ziyade ti- yatroya göre düşünülmüş olması, ve dolayısiyle şartnameye uymaması, sahnenin çok yüksek ol- ması bakımından haıtalı görüldüğü gibi mimarî iti- bariyle bu muhite uymamaktadır.
N. 16, R. 18937: Balkona bir tek merdivenle çıkılmaktadır. Üst katta toplantı salonu için ayrı bir merdiven varsa da toplantı salonu nisbetsizdir.
Üst balkon fuayyesi şeklen tatmin edici değildir, mimarî tarzı itibariyle yabancıdır.
N. 20, R. 19235: Localara doğrudan doğruya girilmektedir. Sorti yoktur. Büfelerin yeri fena- dır. Gişe holü dardır. • Çıkışlar tefrik edilmemiş- tir. Operatör merdiveni koridoru sıkışöırmakta-
dır. Mimarî bir takım güzellikleri olmakla beraber plân bakımından kâfi bir proje değildir.
N. 22, R. 1141: Sorti merdivenleri dardır. Çı- kıntılarla sahanın bir kısmı kaybedilmiştir. Bu yüzden parter yanları koridorlar darlaşmıştır.
Balkon sahneye çok yakındır. Parteri yarısına ka- dar örtmüş ve bir darlık husule getirmiştir. Hari- cî mimarî itibariyle atika duvarları profilleri çok ağır ve binaya lüzumsuz bir kütle vermiştir.
C) Üçüncü elemede çıkan projeler:
Son elemeye kalmış olan aşağıdaki iki proje kendilerine has bir takım hususiyetleri ve güzel- likleri olması bakımından takdire lâyık görülmüş- lerdir.
N. 15, R. 35181: Girişte bütün gişeler holün bir köşesindedir. Parter ve balkona bir tek kapı- dan giriliyor.. Parterden doğrudan doğruya dışarı -çıkışlar fenadır ve sinema içerisinde ısı sa-
bit tutuiamıyacaktır. Artist odalarının meydana a- İmması ve meydana nazır cephede küçük pen- cereler bulunması binanın hususiyetini boz- maktadır. Fuayye Alaattine bakmakla beraber
bol manzara alacak şekilde kıymetlendirilmemiş- tir. Arkadan balkon çıkışları sıkışık bir durum- dadır.
N: 23, R. 73195: Giriş ve çıkış birbirine karış- mıştır. Ayrıca, bir sorti merdiveni yoktur. Antre şekli zayıftır. Balkon için ayrıca gardrop düşünül- memiştir. Yan cepheler ve diğer mimarî tarzı iti- bariyle hususiyet arzetmektedir..
D) Mükâfat alan projeler:
Gönderilmiş olan 25 proje içerisinde gerek mimarî, gerekse pl'ân ve mahalli şartlara uymak bakımından en iyi hal tarzı bulmaları ve kendile- rine mahsus güzellikleri, hususiyetleri olması ba- kımından aşağıdaki beş proje diğererine nazaran üstün görülerek takdir olunmuş ve jüri aralarında puvan ve rey vermek, tenkitlerini yapmak sure- tiyle derecelerini tayin etmiştir.
N. 10, R 56231: Birinci mükâfaıt. Umumiyetle plân ve mimarî bakımdan diğer projelere üstün- dür. Cephelerde sükûnet vardır. Nisbetler güzel- dir. Ve bir sinema ifadesi taşımaktadır. Kütlede sarahat vardır, projeyi sempatik göstermektedir.
Gişe holü biraz dar ise de daha müsait şekle so- kulması kabildir. Yukardaki salona yarı bir antre ile çıkılması yolları aranmalıdır. Balkon sorti merdivenlerinin direkt olarak açılması temin e- dilmelidir. Dış mmiarisinde güzel detaylar var- dır.
N. 13, R. 30746: İkinci mükâfat projenin en güzel tarafları plânların sarih olması, gişe holünün güzelliği, reklâm sahalarının örtülü bir şekilde halledilmesi, parter ve balkon gardroplarınm yer- lerini bulmuş olması, dış mimarî itibariyle binanın iki kütleye ayrımış olmasıdır. Ön cephe açık ve sadedir. Yan cephe tatmin edici değildir. Sortiler iyi halledilmemiştir.
N. 11, R. 51480: Üçüncü mükâfat: Plân umu- miyetle güzeldir. Salona ayrı yollardan giriş ve sirkülâsyonun halledilişi iyidir. Salon müstakil ve büyüktür. Cepheler sakin ve nisbetler uygundur.
On cephe fazla ağırdır. Yan ve arka cepheler tat- min edicidir. Fuayyedeki gardrop kıymetli bir yer işgal etmesi bakımından fenadır. Salon şekli ve balkon fuayyeleri güzel değildir.
N. 9, R. 80945: Mansiyon: Plân itibariyle sa- rih ve sade bir sureti hal bulunmuştur. Salon şek- li iyidir. Ve sinema ihtiyacına uymaktadır. Bal-
plânlan
kona iki yerden çıkılması iyidir. Mimarisi muhite yabancı olmakla beraber güzeldir. Çıkışların av- luya gelmesi bu gün için gayri mümkün fakat en- teresandır. Sorti merdiveni iyi halledilmemiştir.
Gişe holü ve gardroplar dardır.
N. 17, R. 73137: Mansiyon: İyi etüd edilmiş bir projedir. Plânda sarahat vardır. Gişe holü fe- rah, sinema holü güzeldir. Çıkışlar iyi halledil- miştir. Fuayyeler rahattır. Balkona gardrop kon- mamıştır. Cephe nisbetleri yerindedir. Aşağıda gardrop konan yerler daha ziyade loca olmalıydı.
Operatör merdiveninin birinci katta başlaması doğru değildir. Antre üzerindeki saçak zayıf ve şekilsizdir. Reklâm sahaları güzeldir. Üstteki fe- ner iyi durmamaktadır.
Konyada yapılacak sinema ve tiyatro binası porje müsabakası bittikten ve netice alındıktan sonra jüri toplanarak kazananlara ait zarflar açı- larak aşağıdaki isimler bulunmuştur.
Birinci mükâfat: 56231 rumuziyle: Y. Mimar Rıza Aşkan, Y. Mimar Müh. Suat Ardeniz.
İkinci mükâfat: 30746 rumuziyle: Y. Mimar Kemalî Söylemezoğlu, Y. Mimar Gazanfer Erim.
Üçüncü mükâfat: 51480 rumuziyle: Y. Müh.
(Devamı Sahifa 291 de) Kat
liye sayesinde nehir de temizlenmiş olur) nakliyat su üzerinden kolayca yapılır. Bazı hallerde kil te- pelerden çıkarılıp çamur halinde, borularla nehir kıyısındaki fabrikalara nakledilir.
Kalker elektrikli veya ibuharlı mekanik vası- talarla taş ocaklarından çıkarılıp 5 tonluk vagon- lara yüklenir. Her vagon bir asansörün altına gel- dikten sonra 'kaldırıp boşaltılır ve tekrar hat üze- rine oturtulur. Kalker bir depodan bir konveyör üzerine iner ve yıkama tesisatına gider.
Burada ilk kalker, kil ve su karışması meyda- na gelir, bir çok eleklerden geçer ve tulumbalarla depolara basılıp basınçlı hava ile mütemadiyen ha- reket halinde tutulur. Bir çok fabrikalarda en az üç kimyager gurupu gece ve gündüz saatte bir, tecrübe ve tahlil yaparlar; fırınlarda yanacak kö- m ü r bile tahlil edilir. İmalâtın bu safhasında, de- polardaki çamur tahlil ve ayar edildikten sonra, en mühim olan pişirme, yani çimento klinkerinı veren ameliyeye geçilir.
60 ilâ 150 metre uzunluğunda, yüzlerce ton ağırlıkta v e tazyikle püskürtülen pülverize kömür- le, takriben 1400 derece sıcaklığa kadar ısıtılan, modern döner fırınları bugün Aspdin görseydi m u - hakkak çok hayret ederdi. Tabiî, çimento istihsa- linde kömür mühim bir faktördür. İngilterede se- nede 2.000.000 tondan fazla kömür çimento fabri- kalarında sarfolunur.
İmalâtın son kısmı, öğütme değirmenlerinde vuku bulur. Burada az miktarda kalsium sülfatı ilâ-
ve edilir. Bu madde karıştırıılmasa, elde edilen çi- mento su ile temas eder etmez priz başlamış olur.
Kalsium sülfatı sayesinde priz başlangıcı geçikir ve harcın kullanılmasına zaman kalır. Yüksek de- virli değirmenler çimentoyu o kadar iyi öğütürler ki, tozun % 99 u santimetre karede 4500 delikli bir elekten geçebilir. Nihayet çimento tazyikli hava ile silolara sevk edilir ve makine ile 50 şer kiloluk tor- balara konulur, tartılır ve konveyör üzerine bırakı- lır. Bu son ameliyenin verimi saatte otuz tondur.
Modern inşaat malzemesi, beton, en basit şe- kilde Portland çimentosunun birleştirdiği kum ve çakıl olarak tarif edilebilir. Aspdin hakikaten mu- azzam bir endüstri yaratmıştır. O günlerdenberi, gelişmesi bütün tahminleri aşmıştır. Karışık teknik teferruatile, modern imalât usulleri Aspdin'in ba- sit formül ve metodlarrndan doğmuştur. Bir müd- det, malzemenin tekâmül etmesine her inşaat mü- hendisinin, kendine göre bir çimento şartnamesi tanzim etmesi olmuştur. Fakat 1904 senesinde
«Portland çimentosu İngiliz Standard şartnamesi»
neşrolunmuştur. Zaman, zaman gözden geçirilmiş- tir. Fakat halen bütün imalâtçılar bu şartnameyi kabul etmişlerdir.
Her yıl dünyada 60.000.000 tondan fazla Port- land çimentosu imâl edilmektedir. Endüstrinin be- şiği olan Büyük Britanyada istihsal 7.000.000 ton- dan fazla olup, bunun yüzde 10 kadarı ihraç edil- mektedir.
(Baş tarafı 255 inci sahifada)
Mimar Mukbil Gökdoğan, Y. Mimar Eyüp Kömür- cüoğlu, Y. Mimar Sermet Gürel.
Mansiyon: 80945 rumuziyle: Y. Mimar Rahmi Bediz, Y. Mimar Vahdet S. Dobra
Mansiyon: 73137 rumuziyle: Y. Mimar Neza-
hat Söğüder, Y. Mimar Reha Ortaçlı, Y. Mimar Muhlis Türkmen.
İşbu zabıt aramızda tanzim olundu.
İmzalar.
Müsabakaya iştirak eden projelerden yalnız 3 üncü dereceye kadar olanları yayımlayabildik, yındırlık Bakanlığından ricada bulunduk.
