Göktafl› ya¤murlar› aras›nda en çok akany›ld›-z›n gözlenebildi¤i Perseid Göktafl› ya¤muru, bu y›l 12 A¤ustos’ta yüksek etkinli¤ine ulaflacak. Bu s›rada, gözlem koflullar›n›n uygun oldu¤u bir yer-de yap›lan gözlemyer-de saatte 40 ila 80 akany›ld›z görülebilece¤i tahmin ediliyor.
Perseidler’in bu y›l, 12 A¤ustos akflam› saat 20:00’de en yüksek etkinli¤ine ulaflaca¤› tah-min ediliyor. Ancak, akany›ld›zlar en iyi ge-ce yar›s›yla havan›n ayd›nlanmaya baflla-d›¤› zamana kadar gözlenirler. (Yer-de bulundu¤umuz bölge bu süre(Yer-de göktafllar›yla do¤rudan karfl›la-fl›r.) Bunun yan›nda Perseidler, uzun süren bir dönemde etkin olurlar. Bu nedenle, Perseid-leri gözlemek için en iyi za-man aral›¤› 12/13 A¤ustos geceyar›s›ndan sonra, hava ayd›nlanana kadar olan sü-re. Bunun birkaç gün önce-si ve sonras›na kadar, say›-lar› azalmakla birlikte Per-seid akany›ld›zlar›n› gözleye-bilirsiniz.
Perseidlerin bir özelli¤i de, gözlenen akany›ld›zlar›n h›zl› ve parlak olmalar›. Ayr›ca, irice göktafllar›n›n atmosfere girip yanmas›yla oluflan atefl topu görül-me olas›l›¤› da yüksek.
Akany›ld›z gözlemleri, çok basit ol-makla birlikte, heyecanl› ve zevkli geçer. Göz-lem yeri olarak ne kadar karanl›k bir yer seçer-seniz, o kadar çok akany›ld›z görebilirsiniz. Göz-lem için, en iyisi gökyüzünün büyük bölümünü görebilecek biçimde yere uzanmak.
r›nda aralar›ndaki aç›sal uzakl›k yaklafl›k 30 de-receyken, ilerleyen günlerde birbirlerine giderek yaklafl›yorlar. Ay›n son günü, iki gezegen aras›n-daki aç›sal uzakl›k 2 derecenin alt›na iniyor. Ve-nüs ve Jüpiter 1 Eylül’de en yak›n konuma gele-cekler.
Ay›n bafl›nda gece yar›s›na do¤ru do¤u ufku üzerinde beliren Mars, ay sonunda 22:30’da do¤mufl oluyor. Gezegen, Venüs ve Jüpi-ter yan›nda çok sönük kalsa da, do¤du-¤unda bu iki gezegen ve –1.5 kadir parlakl›ktaki gökyüzünün en par-lak y›ld›z› Sirius gökyüzünde ol-mad›¤› için Ay’dan sonra gök-yüzündeki en parlak gökcismi oluyor. Ay sonunda gezege-nin parlakl›¤› –1 kadire
ulaflm›fl olacak.
Geçen ay sabah gökyüzüne geçen Satürn, ay›n ortr›ndan itibaren sabah ala-cakaranl›¤›nda gözlenebile-cek. Gezegen, sabahlar› do-¤u-kuzeydo¤u ufku üzerinde yer al›yor.
Merkür, ay›n ortalar›nda do-¤u-kuzeydo¤u ufku üzerinde, gözlenebilecek kadar yükselmifl oluyor. ‹lerleyen günlerde gezegen yükselmeyi sürdürüyor ve 21 A¤us-tos’ta Satürn’e 6 derece kadar yak›nla-fl›yor. Bu tarihten sonra h›zla alçalmaya bafllayan Merkür, ay sonunda art›k ufka iyice yaklaflm›fl oldu¤undan zor gözlenebiliyor.
Ay, 5 A¤ustos’ta yeniay, 13 A¤ustos’ta ilk-dördün, 19 A¤ustos’ta dolunay, 26 A¤ustos’ta sondördün, hallerinden geçecek.
1 A¤ustos saat 23:00, 15 A¤ustos saat 22:00, 31 A¤ustos saat 21:00’de gökyüzünün genel görünümü.
Perseid Göktafl› Ya¤muru
Gökyüzü
A l p A k o ¤ l u
109
A¤ustos 2005 B‹L‹MveTEKN‹K
Gezegenler
A¤ustos ay›nda, gökyüzünün en parlak iki ge-zegeni Venüs ve Jüpiter akflam gökyüzünde, bat›-güneybat› ufku üzerinde parl›yorlar. Ay›n
baflla-Kraliçe Perseus Üçgen O¤lak Bal›klar Kova Andromeda Kanatl› At Güneybal›¤› Kral Büyük Ay› Berenices’in Saç› Kuzeytac› Y›lan Yay Kalkan Kartal Yunus Herkül Y›lanc› Ku¤u Lir Akrep Terazi Küçük Ay› KUZEY GÜNEY BATI DO⁄U Ejderha Zürafa Baflak Karga Kutupy›ld›z› Arkturus Antares Deneb Altair Vega Ay (10 A¤ustos) Ay (9 A¤ustos) Ay (8 A¤ustos) B BGB Jüpiter Venüs 8-10 A¤ustos akflamlar› bat› ufku
