• Sonuç bulunamadı

Mimarın üç mühim vazifesi Mimar Naci Cemal

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Mimarın üç mühim vazifesi Mimar Naci Cemal"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

M i m a r ı n ü ç m ü h i m v a z i f e s i

M i m a r N a c i C e m a l

Mimarın meslekî vazifesi üç noktada hulâsa edilebi-lir: Emniyet, sanatkârane kıymet, fenni kıymet.

Mimar müşterisinin tam bir emniyetini haiz olmalı-dır. Kendisine tevdi olunan işlerde malî isabetsizliklerin Buhuru müşterisine bazan' çDk pahalıya mal olabilir.

Projesinin ihzarında olduğu kadar onun tatbikinde ve eserin tam olarak ikmaline san'atkârane işleri ile az veya çok yardım edecek olan san'atkâr ve işçileri intihap ve onları çalıştırması sırasında mimar san'at kudretini göstermelidir. Burada mimarı san'atkâr olarak görürüz. Üzerine inşaat yapacağı toprağın evsafından tutun da bu-günkü ihtiyaçlara uygun bir binanın kullanış ve konfor kaidelerine kadar inşaatın her kısmında en güç ve girift meselelere bir hal çaresi arayıp bulacak olan yine mi-mardır. Burada ise mimarın fennî kabiliyetinin lüzumu meydana çıkar. Bu üç noktayı teker teker gözden geçir-mek faidelidir.

E m n i y e t m e s e l e s i .

Mütemeddin her memlekette, devlet müesseseleri, en mühim âbide, resmî bina ve sıhhî müessesatın her türlü ve nevinin inşasını mimarlara tevdi ederler.

Şahıslara gelince gerek elindeki sermayesini iyi bir gelire yatırmak, gerek kendisine bir mesken yaptırmak için hayatı hususiyesiııin teferruatından da bahsederek mimarlara müracaat ederler.

Bazan bu işlere tahsis etmeği düşündükleri sermaye-leri onların bütün servetsermaye-lerini teşkil eder. İster müşte-rinin evvelceden kararlaştırılmış hadleri geçmemek için azamî gayret sf.rfettiği kendi evi olsuıı, ister evvelceden iyi hesap edilmemiş resülmali de ortadan kaldırabilecek kiralık gayri menkul olsun bu işlere tahsis edilecek para-lar daima mevcut bir servetin bir kısmını teşkil ederler. Müşteri kendi evinin' inşası için mimara müracaat etmiş ise mimar bu sırada ister istemez onun hususî ha-yatına girer. Mimar mal sahibinin tercih ettiği şeyleri ve ihtiyaçlarını, onun evi ve tefeı-rüatı için istediği ziyne-tin, incelik zevkini iyice anlamış olmalıdır. İnşaatın de-vamı müddetince sürecek olan bu samimiyet havası için-de mimar ihtiyaç ve arzularını tahakkuk ettirdiği mal sahibinin âdeta dostu sırasına girer.

Eğer görüş ve düşünüşleri onları yekdiğerine yaklaş-tırıyorsa birbirlerinden hoşlanırlar. Şayet aksi görüş ve düşünüşleri varsa bunlar da bazan her ikisine de acı ya-ralar menbaını teşkil ederler.

Doktor ve avukatlar müstesna mimardan başka bir müşterinin hususî ahvalinden bahsettiği başka meslek erbabı var mıdır?.. Müşteri mimara karısı ve çocukları ile

beraber muhtelif noktai nazarlarını, şahsi zevk ve ter-cihlerini anlatır. Bazan müşteriyi b3.ş veya cahil, bazaıı asil veya münevver, bazan da kibirli olarak görürüz.

Müşterinin kendi içtimai düşünce ve kanaatlerine göre hizmetkârlara tahsis edilecek odaların yerlerinin in-tihabında münakaşaya giriştiğine tesadüf ederiz.

Onun zevkinin inceliği tezyinat hususunda beğendi-ği teferrüattan anlaşıldığı gibi en ufak ve basit zevk ve konfor kaidelerine ehemmiyet vermemesi onun hakkın-da bize her halde bir kanaat verir.

Sermayenin istimalinde bu emniyet vazifesini ifa et-mek için mimar mal sahibinin doğruluk ve namuskârlık vasıflarını, mukavelesine sadakat ve borçlarının tediye-sindeki sureti hareket hususlarını evvelceden görüp tah-min edebilmelidir.

İnşaata tahsis edilen paranın sarfı mimar için büyük bir fedakârlık ve doğruluk ile ikmal edilmesi lâzım gelen bir düşünce teşkil etmelidir.

Pazarlıkları yapmak, masrafları ayrı ayrı yazmak, asgarî para ile yapılacak azmi işi düşünmek meslekî doğ-rulukları ve malzeme teslimindeki namuskârlıkarı ve in-şaattaki ehliyetleri ile tanınmış müesseseleri iyi intihap etmek hep mimarın vazifesidir.

Mimar kendine bilvasıta veya bilâ vasıta yapılacak nahoş tekliflere karşı durmasını bilmelidir. Vazifesini, emeğini, tetkiklerinin uzunluğunu, fazla masraflarını çok daha az güç ve diğer bir çok mesleklerinkine kıyas ederse bu tekliflere karşı durmak için: kendinde daha faz-la cesareti medeniye bulunması lâzım geldiğini anfaz-lamak- anlamak-ta gecikmez.

Müşterisi için zararlı gördüğü müteahhidlerin mü-racaatlarını red ederek tam bir huzuru kalp ile inşaatı taahhüt edeceği intihap edince artık iş taahhüdün şart-larını tayine kalır. Burada mimar inşaat bedeli her yüz 1 kuruş azaldığında kendi ücretinin de bir nisbet dahilin-de azaldığını görmek zaruretindahilin-dedir.

Hangi tüccar, hangi meslek sahibi vardır ki bu tarz-da kendi menfaatinden fetarz-dakârlık eder. Mimar müşteri-lerinin işlerinde ne kadar dikkat ve hesaplarında titizlik gösterir, eserinin mükemmeliyeti için desinatör ve kon-trol masraflarını ne kadar ziyadeleştirirse o nisbette az kâr temin eder.

İşte mimarın vazifesi başka hiç bir meslekte bulun-mıyan bir emniyet işi değil de nedir?...

M i m a r ı n s a n ' a t v a z i f e s i .

(2)

san'atkâr san'atım serbest olarak ifade edememe-li midir?... Zevkine olan itimad ve san'atına olan hürmete binaen bir mimarı intihap eden mal sahibi ol-duğu gibi bir çokları da mimarın zevkine tesir icra etmek isterler ve tecrübesizliklerini ona da kabul ettirmeğe çalışır-lar. Mimarın san'atı maalesef diğer san'atkârlarınki gibi effektif bir şey değildir. Mimar ancak müşterinin arzusunu kararlaştırmak için ona bir proje verir. Müşteri, boyalı bir tablo, gördüğü bir heykel, tetkik ettiği bir çini, yahut arzusuna göre koydurduğu bir mobilye hakkında fikir be-yan edebilir. Mimar ile münakaşa ederken eser hayali-dir, tahayyül edemez; vereceği tesiri, mikyasını, rengi-ni, heyeti umumiyesirengi-ni, hissedemediği bir çok şeyleri mü-nakaşa mecburiyetinde ka!ır. Mimar bunları projesinde görür, fakat müşteri bundan pek az şey anlar. O, mimarı daha ziyade ona olan emniyeti için intihap etmiş ise basit bir mantık kaidesi mucibince onun gösterdiği yoldan git-mesi lâzımdır.

Müşterinin tercih ettiği şeyleri nazarı itibaıe alacak, onları lâyık olduğu vakit tergip edecek veya tenkid edecek, kıymeti olduğu vakit meydana çıkaracak kadar idareli olan mimarın tavsiyelerini dinlemekle müşferi meydana gelen eserde şahsi zevkinin de tatmin edilmiş olduğunu görür.

İşte mimarın rolü burada hakikaten öğretici ve ef-fektif'tir. İdeal müşteri mimara şahsî zevk ve noktai nazarlarını söyliyen, mantıki surette münakaşa eden, kendine lâzım olan ve istediğini söyliyen ve mimarın iz-zeti nefsini tatmin edici cesaret ve azmini kuvvetlendirici emniyeti veren müşteridir.

Mimara bildiği gibi yapmak salâhiytlni veren müşte-ri şayanı arzu değildir.

Her şeye müdahale ederek tecrübesizliğini tatbika kalkışan müşteri ile iş yapmak ise mııvaffakiyetsizlik için en l:at'î bir usuldür.

Para kuvveti ve âmirane iradenin zevk kudreti ve ze-kâ verebileceğini düşünenler çok aldanırlar. Mimarın yap-tığı işte muvaffak olması için işçilerin intihabının ken-disine bırakılması şarttır. Fakat mimar bir çok defa ge-rek fiat hususunda, gege-rek dostluk ve şahsi düşüncelerden dolayı müşterinin intihap ettiği doğramacı, demirci ve saireyi çalıştırmak zaruretinde kalır.

M i m a r ı n f e n n i v a zi f e s i .

Mimar bir fen adamıdır, zira diğer mesleklerdekin-den fazla olarak fenni hususata ait meseleleri halletmek-le mükelhalletmek-leftir.

Bir kimyager, bir mühendis ilh.. nin faaliyeti ekseri-ya fennin mahdut bir sahasının haricine çıkmaz. Bir mi-marın her türlü fennî bütün bilgileri tam ve mükemmel surette bilmesine maddeten imkân olmamakla beraber fennî meşalelerin kısmı azanıma iş itibarile temas eder ve bunların başarılması ondan beklenir. Muvazenet esasla-rı, arazinin sureti istimali, mukavemet hesaplaesasla-rı, sırası ile kârgir ve ahşap işleri, sıvalar, muhtelif madenler, boyalar ilh.. Mimar inşaat malzemesinin karşılıyacakları ihtiyaca göre emniyetle istimalini, bunların kullanılması sırasında yekdiğerine yapacakları tesirleri, donda, kızgın güneş altında, yağmur veya fazla kurakta, muhtelif cins topraklarda ve serbest havada bu malzmede derecei ha-raret tahavvüllerinde hâsıl olacak aksi tesirleri düşü-nür.

Malzemenin derecei kabiliyeti, yangın için bir tehli-ke teşkil edip etmediği ile yaptıkları inşaatın muhtelif is-timal yerlerinde karşı duracakları ihtiyaçlara nazaran bunların ses ve ihtizazata karşı evsafını araştırır.

Mimar eserinin bütün hususatmdan müşteriye karşı mes'uldür. İyi tenvir edilememiş bir salonun kusurundan müşteriye karşı elektrik tesisatçısı değil mimar cevap ve-recektir.

Binaenaleyh her nevi kalorifer, tecdidi hava, elektrik ile tenviratın muhtelif tatbik sahaları ile müessesat ve büyük lokanta mutfaklarile umumi banyo ve hastane-lerde bulunması lâzım gelen teçhizat ile temaşa ve mu-siki salonları ile, sinema ve konferans salonları tesisatı hakkında etraflı malûmat sahibi olmak ve yaptığı müte-addit binaların muhtelif hususî âletlerle teçhize nezaret etmek vazifesi kendine tevcih edildiğinden bu meselelere cevap vermek için bütiin fcııni terakkiyat, mali ve ame-li tecrübeler ile mer'i kanun ve nizamnameler hakkında etraflı malûmat sahibi olmak zaruretindedir.

£'jze nihayet verirken mimarlar hayatı içtimaide lâ-yık oldukları yüksek mevkie ancak kendi kabiliytlerinin bir kat daha yükselmesi ile ve mimarlık mesleğini koru-yacak esaslı bir kanuna malik olmak ile çıkarabilecekleri-ni zikretmek lâzımdır.

Referanslar

Benzer Belgeler

Türkiye’de 1927'den beri süregelen yabancı mimar egemenliğine bir tepki olarak doğan öze dönme çabalarının sonucunda gelişen eğilim aşağıda adı geçen hangi

Dersin Amacı Kuyumculuk temel teknikleri kavramları ve temel teknikleri uygularken kullanılacak aletlerle ilgili temel bilgi ve becerileri sağlamaktır.. Dersin Süresi

 Proje ortağı firma küçük işletme ise proje toplam bütçesinin en az yüzde 20’si nakdi, en fazla yüzde 80’i bakanlıkça karşılanacak.  Proje ortağı

 Proje ortağı firma büyük işletme ise proje toplam bütçesinin en az yüzde 35’i nakdi, en fazla yüzde 65’i bakanlıkça sağlanacak..

1996 yıl ında ulaşılan kooperatif başına ortalama üye say ısının, tüketim kooperatifçili ği- nin gelişmiş olduğu ülkelerle mukayese edildi ğinde çok düşük olduğu

Bilâkis gölge tarafındaki (şimale nazır) odalar oldukça serindirler ve diğer cephedeki odalardan daha fazla mahrukatla ısıtılabilirler. Son seneler zarfında Almanyada

Madde 10 — Kabul edilen her üç tipte de büyük ve küçük hayvanlar için müşterek kesim yerleri vardır; müşterek kesim yerlerinin büyük hayvanlara mahsus olan kısmında

Düz kirişlerin alt kalıplarının istinat ettiği direkler kamalar yardımile tanzim edilir ve ki- rişin kalıbına evvelâ makûs istikamette metre- de (2 veya 3 mm.) lik bir