Umumî görünüş
C H R Y S L E R S A N A Y İ A. Ş. Ç A Y I R O V A F A B R İ K A S I
Proje, Kontrol, Dekorasyon : Mimarları : D. T E K E L İ İ.T.Ü. SİTE, Mimarlık Bürosu S. SİSA İ.T.Ü.
M. H E P G Ü L E R İ.T.Ü.
CHRYSLER'in Amerika dışında mon-taj ve kısmî imalât yapacak olan bu 11 inci fabrikası İstanbul - İzmit karayolu üzerinde takriben 110 dönümlük az meyilli bir ara-zide yer almaktadır.
Fabrikanın sahibi C H R Y S L E R Sanayi A. Ş., merkezi Cenevre'de olan C H R Y S L E R , Intsrnational Firmasının yerli sanayi ile iş-birliğinden doğmuştur.
Program, ileride genişleme imkânları düşünülecek olan 6500 m2 lik bir fabrika,
bir idare binası, bir sosyal hizmetler binası (Kafeterya, mutfak, işçi soyunma odaları, W.C. ve duşlar, sağlık s:rvis!eri) ve servis binaları (teshin santralı, boya deposu, nö-betçi odası) ndan ibarettir.
Vaziyet plânı düzenlenmesinde, yapı-ların genişleme imkânları, birbirleriyle fonk-siyonel bağlantıları ve üzerinde bulunduğu kara ve demiryollarına takdimi gözönünde tutulmuştur.
Fabrika binası, başlıca imalât ve mon-taj kısımları ile ağır malların yükleme ve boşaltılmasında kullanılacak vincin bulun-duğu yüksekçe bir bölümden teşekkül et-mektedir. Yapının L biçimine, fabrikasyo-nun icaplarına ve ilerideki genişleme ihti-yaçlarına göre, işletme mühendisleri ve mi-marlar tarafından birlikte karar verilmiştir.
İmalât kısmında vasıtaların saç karose-rileri hazırlanmakta, boya işleri yapılmakta,
diğer kısımda ithal edilen parçalar monte edilmektedir.
Kullanılacak makineler ve fabrikasyo-nun şekline göre en uygun kolon akslarının 13.00 m X 13.00 m olacağı işletme mü-hendislerince önceden tesbit edilmişti. Bu-na göre bu açıklığı ekonomik şekilde ka-patacak ve en uygun tabiî aydınlanmayı temin edecek örtü şeklinin bulunması mi-marlara kalıyordu.
Aydınlatma diyagramları, düzgün yayıl-dığı halde en yüksek ışık şiddetini veren çatı şeklinin normal şed olduğunu göster-diğinden, 13.00 m kolon açıklığı da şed için büyük olduğundan, bu açıklığın her iki
Çatı demir konstrüksiyonu ve oralit cephe kaplaması
istikamette kafes kirişlerle geçilmesi karar-laştırılmıştır. Böylece şed istikametindeki kirişlerin çapraz bağlantıları çatı örtüsünün tesbitinde kullanılmış, diğer istikametteki ka-fes kirişlere de şed pencereleri tesbit edil-miştir. Bu haliyle çatı örtüsü rijit ve ekono-mik bir mekân kirişine bağlanmaktadır. (BK. konstrüksiyon krokisi). Çelik aşık ve mertekleri ile M2 ye 17 kg çelik
kullanıla-rak elde edilen bu konstrüksiyon kendi açıklığı için çok ekonomik bir çözüm ol-makta, mimarlara göre de yapının inşaî hu-susiyetini teşkil etmektedir. Kaplama mal-zemesi oluklu eternittir. Burada tek güçlük kafes kirişlerdeki üs bağlantıların eternit örtüyü kestiği noktaların çözümünde olmuş, bu noktalar kurşun levha kullanılarak hal-ledilmiştir.
Yapıların şekillendirilmesinde ve detay-ların çözümünde fabrika kuruluşunun ge-rektirdiği sade, net ifadeye ekonomik çö-zümlere gidilmiştir.
Bütün inşaatta piyasada kolayca bulu-nabilen en ucuz yerli malzeme kullanılmıştır.
Dış duvarlarda dolgu malzemesi prese tuğladır. Çelik ve betonarme karkas göste-rilmiştir.
Fabrika döşemesi, demir talaşlı çimento şap, kafeterya ve idare binası döşemeleri yerinde dökme mozaiktir.
Çelik doğramalar tamamen normal profillerle teşkil edilmiştir.
İnşaat ve tesisat işleri takriben bir yıl-da bitmiş ve inşaat süresince Y . Mimar Alpaslan Figen. Site Mimarlık Bürosu adına şantiyede kontrol işlerini yönetmiştir. Statik B. arme: Y . Müh. Rasin Etiman Tesisat : Y . Müh. Dilşat Ezer Müteahhit : Enka Koli. Şti.
