Harp sonrası için hazırlanan Muvakkat Evler • Bazılarımız mimarî esaslara dayanılarak ya-pılan bu hazır evlerin dış görünüşüne itiraz edebi-lirler, fakat bu evlerin ancak on senelik bir müddet için yapıldığını bilmek onları tatmin edebilir. Bun-lar, zamanla ihtiyaç duyulacak 4,000,000 daimî imetgâhın uzun vadeli plân mucibince inşasına ka-dar, muvakkat bir mesken olarak kullanılacaktır.
Resimde görüldüğü gibi bu evler geçmedir, ve burada Surrey eyaletindeki bir ormanın ortasın-da kurulmuştur.
Bunların inşaasında ne tuğla, ne mermer ve ne de taş kullanılmaktadır. Duvarlar ve damlar abes-tos çimento levhalardan ve ağaç talaşından yapıl-mıştır.
B R İ T A N Y A D A M E S K E N M E S E L E L E R İ Yazan : Elizabet Denby
Britanyada son yirmi sene içinde dört mil-yon iki yüz elli binden fazla yani 1911 senesinde bütün memlekette mevcut binaların yarısı kadar ev inşa edilerek nüfusun takriben dörtte biri is-kân edilmiştir. Bu binaların iki milyondan fazlası inşaat şirketleri tarafından ve sahibi olmak
is-teyenlere az faizle para verilmek suretiyle temin edilmiştir. Geri kalan iki milyona yakını ise tah-sisatını doğrudan doğruya devletten alan şehir meclisleri tarafından inşa edilerek, ev sahibi
Evi teşkil eden plânşların birleşme tarzını gösteren şema.
sıhhî şartlar içinde veya sınaî şehirlerinin kalaba hk merkezlerinde yaşıyan ailelere küçük bir kira
mukabilinde veriliyordu.
Bu yeni meskenlerin bir kısmı büyük şehir-lerimizin ortasında Avrupa şehirlerinde olduğu gi-bi apartman blokları tarzında, fakat büyük gi-bir ek-seriyeti ise şehir civarında, an'anemize .uygun o-lan, her biri birer bahçeli tek aile evleri olarak inşa edilmiştir. Hükümet bu. .binaların artışındaki sürat ve bina aralarındaki mesafe gibi hususlara fazla ehemmiyet veriyordu. Eski sanayi şehirleri-ni sıkışık sokaklarından kurtulmağa .azmetmişler-di. Böylece geçen yirmi sene içinde en büyük ti-caret sahalarında bile bir İngiliz dönümüne 12 den ve şehir harici mmtakalarda ise bir dönüme S den fazla ev yapılması pek .nadir idi ki bu da her ai-lenin kendi çiçek ve sebzesini yetiştirecek kadar toprak sahibi olması demekti.
Her ailenin evinin etrafında bol hava ve ay-dınlık olmasından başka evin içinde de herkesin 'şahsına mahsus bir .yerin temini için büyük gay-ret sarfediliyordu. Kanunen her meskfende bir
oturma odası, her ferdinin ayrı ayrı
uyuyabil-Bu resim cazip cumbalı bir penceresi olan bir oturma odasını göstermektedir. Bu tarz her iki ev-de ev-de müşterek olan bir husustur. Bu evlerev-de bir mutfak, bir banyo, ve yukarıda üç yatak odası bu-lunmaktadır.
mesi için birer yatak odası, muntazam bir mutfak banyo, helâ, çamaşırlık, ve mahrukat deposu bu-lunması mecburiydi. JDört od.alı bir ev .(tabiî bü-yüklükte) en aşağı .86 metre kare, ve üç odalı ev de J 3 metre karedir; lâkin şunu izah etmek lâ-zımdır ki böyle bir evin oda adedi yalnız yatak ve oturma odalarını .ihtiva eder, sair banyo, hol, mutfak gibi lüzumlu addedilen taksimat bu sa-haya dahil edilmez.
Mevzuumuzun bu noktasmda İngilizlerin eskidenberi evlerinde yer genişliğine daima ehemmiyet verdiklerini tasrih etmek icap eder. İngiliz hükümetinin 1936 da yaptığı bir fecilik memleketteki evlerin ancak V3.8 inin fazla kala-balık olduğunu göstermiştir. Filhakika, işçi aile-lerinin yandan fazlası yer genişliği bakımından o .kadar iyi, iskân .edilmişti ki ^ e r ailede insan adedi kanuna aykırı olmıyacak bir şekilde iki misline çıkabilirdi.
BritanyacJa iskâtn meselesi diğer .Avrupa memleketlerindıe'kinden haddi zatındı çok fark-lıdır. îngilterede iskân meselelerinin temelleri bundan yüz elli sene evvel sanayi inkılâbın ya-pıldığı devirde atılmıştır; bu devirde önemli fennî keşif-'sr yapılmış ve bu keşiflerin sanavide tatbiki hayret verici nüfus artımını ve bunun neticesi olarak cfa fabrika, maden ocakları ve tren yolu merkezleri etrafında vâsi şehir-lerin kurulmasını tevlit etmiştiı. 1821 ile 1936 se-neleri arasında nüfus 14 milyondan 47 milyona çıktı. Bugün İngiltere Avrupa (5a en kesif nüfus-lu memlekettir.
Büyük sanayi şehirleri kurulmağa başladı-ğı zaman elde cemiyet içinde vaşıvan yüz bin-lerce insanın yeni .yeni meselelerini halle var-dım ve yol gösterecek esaslı ve tecrübeye müs-tenit bir plân mevcut değildi. Yeni fabrika ka-nunlarının .hazırlanıp tatbik edilmesi icap edi-yordu. Su ihtiyacı, sağlık teşkilâtı, münakale ve polis, tenvir ve teshin, yiyeceğin taze ve temiz olması esaslarının tatbiki karşılanması icap
eden kaçınılmaz yeni meseleler arasında idi. İn-giliz mimarları ve „sehir plânları yapanlar şim-di o z'amandan kalan bu meselenin halimle meş-guldü. Bunlar, meselâ elektriğin kuvvet .kay-nağı olarak kömürün yerine .kaim oluşundan •sonra sanayileşmiş memleketlerde bilinmiyen
pislik ve iş meselelerini ihtiva eder. İngilterenin sanayi şehirleri çok,geniş ve^dağmıktı. Yeni
mes-kenler ise, ekseriya, bu sanayi şehirlerinin varoş-larında, bazan 5.000 evden müteşekkil,
leşinin inşa edilmesine dayanmaktadır. Bu kule-leri birbirine bağlıyan yold.an beton kemerkule-lerin zirvelerinden aşağı dik bir tâli yol sistemi inmek-tedir. Karıştırma kulesinden dökülme yerine beton seyyar arabalarda nakledilmiştir.
Müteakip ameliyeye gitmek için kemer ka-lıpları seyyar bir platform üzerine inecek şekil-de tertip edilmiştir.
Betonun dökülmesini müteakip, suyu çekip prizi hızlandırmak için bir vakum usulü kullanıl-mıştır. Takriben 1.20X1.20 m. boyunda emme levhaları taze betonun üzerine yanyana konul-makta ve konulan her yeni levha bir vakum hor-tumu vasıtasile doldurulan kemerin eni boyunca giden bir boruya bağlanmakta idi. Bir vakum
pompası suyu depolara çekmektedir, suyla bera-ber sürüklenen çimento miktarı ehemmiyetsizdir. 3 ilâ 7 dakikada bu pompanın emğid-i su betona bir adamın ağırlığını taşıyabilecek sertliği temin etmektedir.
Suyun süratle emilmesi betonun buz tutma-sı tehlikesini bertaraf etmiş ve yaz mevsimindeki dökme sürati kışında muhafaza edilmiştir.
Fabrika binaları inşaatının ekserisinde ente-resan bir nokta çelikten tasarruf etmek için döşe-melerin 5 om. kalınlığında tahta kaplı armatürsüz
beton olmasıdır. Bu usul işçiler için daha az yoru-cu, düşen takimleri daha az zedeliyen ve makine-ler değiştirdiğinde boru ve kanalların kolayca döşenmesini kabii kılan bir usuldür.
Zar tavanların kesitleri
İ N G ? L T E R E D E M E S K E N M E S E L E L E R İ
( Başraraft 170 inci s a y f a d a )
leri, dükkânları, kiliseleri, sinemaları, tiyatrola-rı ve sair teshilâtı da olan büyük şehirler halin-de inşa ediliyordu.
Bundan sonra gelen vazife büyük sanayi
