HAFTALIK RAPOR 07 Temmuz 2014
Dış ticaret açığı Mayıs ayında 7.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Mayıs ayında dış ticaret açığı 7.1 milyar dolar ile beklentilerin altında gerçekleşti. Politika yapıcılar tarafından alınan kararların yanı sıra, kur ve faizdeki artışın ithalat üzerindeki daraltıcı etkisi Mayıs ayında da devam etti.
İhracat artışında ivme kaybı görülse de 2014’ün ilk çeyreğinde dünya ihracatındaki yukarı yönlü eğilim Türkiye’nin dünya ihracatındaki payının artmaya devam etmesini sağladı. Bu haftaki raporumuzda Mayıs ayı dış ticaret gelişmelerini yakından inceleyeceğiz.
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, dış ticaret açığı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %28.7 azalarak 7.1 milyar dolar seviyesinde açıklanarak 7.7 milyar dolar olan beklentimizin altında gerçekleşti. (Piyasa beklentisi: 7.3 milyar dolar). Dış ticaret verilerine baktığımızda ihracatın Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre %3.6 artışla 13.8 milyar dolar seviyesiyle beklentimize paralel geldiği görülüyor. İthalat ise 20.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek geçen yılın aynı dönemine göre %10.3 seviyesinde düşüşle beklentimizin altında kaldı. 12 aylık kümülatif verilerle 92.2 milyar dolar olan Nisan ayı dış ticaret açığı ise Mayıs ayında 89.3 milyar dolar seviyesine geriledi. Bu verilerden hareketle yıllıklandırılmış verilerle enerji ve altın ticaretini hariç tutarak dış ticaret açığını incelediğimizde yılın başından bu yana 4 milyar dolarlık iyileşme gerçekleştirdiğini ve istikrarlı olarak düşüş kaydettiğini görüyoruz.
2014 yılının ilk 5 ayında ihracatın yıllık değişiminin aldığı pozitif değerlere bakıldığında, 2013 yılındaki seyrinin aksine dış ticaret açığına daraltıcı yönde katkı yaptığı görülüyor. İhracatta yıllık bazda Mart ayında görülen sert artışın ardından Mayıs ayında %3.6’lık artış yaşansa da son iki aydır ivme kaybının olduğu görülüyor.
Bununla birlikte, kurdaki reel değerlenmenin ihracatın performansını düşürücü yönde etki ettiğini düşünüyoruz. İthalat tarafı incelendiğinde ise ihracattaki gelişimin aksine Şubat ayında başlayan düşüş ivmesinde görülen artış dikkat çekiyor. İthalatın yıllık bazdaki toparlanmasının özellikle ara malı ithalatındaki gerileme kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Mayıs ayında yıllık bazda ara malı ithalatındaki ve öncü gösterge olan PMI imalat endeksindeki gerilemenin önümüzdeki dönemde de devam etmesi 1.çeyrekte beklentilerden olumlu bir performans gösteren ekonomik aktivitenin 2.çeyrekte yavaşlayacağına işaret olabilir.
0 50 100 150 200
Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
Kaynak: TÜİK
-20 -10 00 10 20 30 40 50 60
-20 -10 00 10 20 30
40 İhracat (y-y, %) İthalat (y-y, %)
Kaynak: TÜİK
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2 Dış ticaretteki gelişemelere mevsimsellikten
arınırılmış veriler bazında bakmanın, kısa dönemli ve trend barındırmayan oluşumların etkisini dışlayabilmek adına önemli olduğunu söyleyebiliriz. Bu doğrultuda, Mayıs ayında 3 aylık hareketli ortalamalar itibarıyla dış ticaret açığı 6.5 milyar dolar iken, arındırılmış veriler ile söz konusu rakam 6.9 milyar dolara yükseliyor.
Yandaki iki seriden hareketle Mayıs ayında arındırılmış dış ticaret açığında bir önceki aya göre ivme kaybı görülürken, dış ticaret açığının arındırılmamış verilerinde bu etkiyi göremiyoruz. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret açığında görülen bu ivme kaybının önümüzdeki dönemlerde de devam edip etmeyeceği ekonomik aktivite açısından önemli sinyaller barındırabilir.
Dış ticaret dengesinin ithalat tarafına alt kalemler itibarıyla baktığımızda, Mayıs ayında en çok ithalat yapılan fasıl olan mineral yağlar ve yakıtların geçen yılın aynı dönemine göre
%11.2 oranında gerilediği ve 4.4 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görülüyor. İkinci en çok ithalat kalemi olan kazanlar, makinalar ve aksam parçaları ise %14.2 düşüşle 2.4 milyar dolar gerçekleşti. Geçtiğimiz yıl listenin 3. sırasında bulunan kıymetli ve yarı kıymetli taşlar faslının ise yerini demir çelik ithalatına bıraktığı dikkat çekiyor. Demir çelik ithalatı Mayıs ayında 2013 yılının aynı dönemine göre %10.11 seviyesinde artarak 1.6 milyar dolar olarak açıklandı. En çok ithalat yapılan kalemlerde geçen yılın aynı dönemine göre azalış yaşanması, ithalatta devam eden daralmanın dış ticaret açığı üzerindeki olumlu etkisine katkıda bulunuyor.
Geniş ekonomik sınıflandırmaya göre ithalat gelişimine baktığımızda, yıllık bazda Şubat ayı itibarıyla gerilemeye devam eden ara malı ithalatının Nisan ayında yaşadığı sert gerilemeden sonra Mayıs ayında %11.4’lük gerileme yaşadığı görülüyor. Nisan ayına göre gerilemesinde ivme kaybı yaşansa da ara malı ithalatında yıllık bazdaki bu gerileme yurtiçi ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret ediyor. Önceki iki ayda sermaye malı ithalatı yıllık bazda artış gösterirken, Mayıs ayında ise
%5.5’lik düşüş kaydetti. Son olarak tüketim malı ithalatının yıllık bazdaki değişiminin arttığı görülüyor. Nisan ayında yıllık bazda %4.3 -12
-11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4
May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Dengesi
(3 Aylık Har. Ort., milyar dolar)
Arındırılmış Arındırılmamış
Kaynak: TÜİK
0 1 2 3 4 5 6
Mineral Yakıtlar ve Yağlar Kazanlar,Makinalar ve
Aksam Parçaları Demir ve Çelik Elektirikli Makine ve
Cihazlar Motorlu Kara Taşıtları
Plastik ve Mamulleri
En Çok İthalat Yapılan İlk 6 Fasıl Gelişimi (milyar dolar)
May.14 May.13
Kaynak: TÜİK
-40 -30 -20 -10 0 10 20 30
Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Tem.13 Eyl.13 Kas.13 Oca.14 Mar.14 May.14
Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat (y-y,
%)
Ara Malı Sermaye Malı Tüketim Malı Kaynak: TÜİK
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3 gerileme yaşayan tüketim malı ithalatı Mayıs ayında %7.5 gerileme yaşadı.
Sonuç olarak, Mayıs ayında ihracatın dış ticaret açığına olumlu katkıda bulunan yıllık artış hızındaki seyir devam ederken, ithalatta görülen yıllık gerileme dış ticaret açığına olumlu yansıdı. Önümüzdeki dönemde, dış ticaret üzerindeki yansımasını gecikmeli olarak gördüğümüz kur ve faizdeki gelişmelerin seyri önemli olacaktır.
TCMB’nin son PPK toplantısında aldığı faiz indirim kararının ölçülü bir şekilde devam edebilecek olması ise yurtiçi tasarrufları arttırmaya yönelik önlemlerin etkisini sınırlandırabilecektir. Diğer yandan Haziran ayının başında Irak kaynaklı jeopolitik riskin ortaya çıkması ve Irak’ın Almanya’dan sonra ihracat yaptığımız ikinci önemli ülke olması, bu ülkedeki gelişmelerin seyrini Türkiye için oldukça önemli kılıyor. Bu doğrultuda, jeopolitik riskle birlikte Haziran ayında artan petrol fiyatları ise ithalat kanalı ile önümüzdeki dönemde dış ticaret açığı üzerinde baskı yaratabilecektir. Tüm bu gelişmeler çerçevesinde dış ticaret açığının 2014 yılını 86 milyar dolar seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
Haziran ayında enflasyon yıllık bazda %9.16’ya geriledi.
Haziran ayında bir önceki aya göre %0.31 oranında artan enflasyon yıllık bazda ise gerilemeye başladı. Ayrıca Haziran ayında çekirdek enflasyon ve üretici fiyatlarında da yıllık bazda düşüş yaşandı.
Bu haftaki raporumuzda Haziran ayı fiyat gelişmelerini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Haziran ayında aylık bazda %0.31 oranında artarak beklentilerimize yakın gerçekleşti (Piyasa Beklentisi: %0.00, VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Beklentisi: %0.38). Yıllık bazda TÜFE ise Mayıs ayındaki %9.66 seviyesinden Haziran ayında %9.16 seviyesine geriledi.
Haziran ayında aylık bazda en yüksek artışı gösteren grup, eğitim grubu oldu. Özel okul kayıt dönemi olmasının etkisiyle eğitim grubu fiyatlarında bir önceki aya göre %1.72 oranında bir artış yaşandı. Eğitim grubunun enflasyondaki ağırlığının düşük olması nedeniyle, aylık enflasyona katkısı ise 0.04 puanla sınırlı oldu. Haziran ayında enflasyona en yüksek artış yönlü katkı yapan grup ise gıda ve alkolsüz içecekler grubu oldu. Enflasyon içinde en yüksek ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz içecekler grubu bir önceki aya göre %0.36 artış gösterdi ve enflasyonu 0.09 puan yukarı yönlü etkiledi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının Haziran aylarında genelde negatif gerçekleşmesine karşın, bu yıl artış görülmesinde son dönemdeki olumsuz hava koşullarıyla birlikte Ramazan ayının başlamış olmasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Akaryakıt fiyatlarındaki zamlar ve İstanbul ile Ankara’da toplu taşıma ücretlerine yapılan zamlar sonucu, ulaştırma grubu fiyatları bir önceki aya göre %0.50 oranında artarak enflasyona 0.08 puan ile gıda ve alkolsüz içecekler grubundan sonra en yüksek artış yönlü katkıda bulunan grup oldu. Haziran ayında sağlık grubunda ise geçmiş yıllar ortalamasının oldukça üzerinde bir artış yaşandı. Geçmiş yıllar Haziran aylarında aylık bazda ortalama %0.15 oranında artan sağlık grubu fiyatlarında, bu yıl %0.98 oranında bir artış gerçekleşti. Sezon indirimlerinin başlamasının etkisiyle, giyim ve ayakkabı grubu fiyatları ise bir önceki aya göre %1.25 düştü. Böylece Haziran ayında alkollü içecekler ve tütün grubu ile giyim ve ayakkabı grubunun enflasyona katkısı düşüş yönlü oldu.
-0.5 0.5 1.5 2.5 3.5
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ulaştırma Lokanta ve Oteller Konut Ev Eşyası Giyim ve Ayakkabı Eğitim Alkollü İçecekler ve Tütün Haberleşme
TÜFE Harcama Gruplarının Katkısı (puan)
Yıllık Aylık
Kaynak: TÜİK
9.16
4 6 8 10 12 14
Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara.13 Mar.14 Haz.14
Kaynak: TÜİK
TÜFE (y-y, %)
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
5 Mayıs ayında aylık bazda %1.40 oranında artış
gösteren, enerji ve gıda gibi kontrol edilemeyen kalemleri içermeyen, çekirdek enflasyon Haziran ayında %0.31 oranında arttı. Yıllık bazda ise çekirdek enflasyondaki artış, Mayıs ayındaki
%9.77 seviyesinden, Haziran ayında %9.65 seviyesine geriledi. Bir önceki yılın aynı ayına göre Haziran ayında %9.16 seviyesinde gerçekleşen manşet enflasyonun üzerinde %9.65 gelen çekirdek enflasyonun bu ayki yükselişinde ulaştırma grubu fiyat artışları etkili oldu. Çekirdek enflasyon içerisinde yer alan ana gruplar arasında aylık bazda en yüksek artış eğitim grubunda gerçekleşti, ancak eğitim grubunun enflasyon içerisindeki ağırlığının az olması nedeniyle, söz konusu artışın katkısı da sınırlı kaldı.
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE), Haziran ayında bir önceki aya göre %0.06 oranında sınırlı bir artış gösterdi. Yıllık bazda ise Yİ-ÜFE, Mayıs ayındaki %11.28 seviyesinden ciddi bir düşle Haziran ayında %9.75 seviyesine geriledi. Böylece Yİ-ÜFE yıllık bazdaki düşüşünü bu ay da sürdürdü.
Endekse ana sanayi grupları bazında bakıldığında, dayanıksız tüketim malları ve enerji gurubunda bir önceki aya göre düşüş yaşandığı görülüyor.
Haziran ayında sermaye malları gurubundaki
%0.40 oranındaki artışın Yİ-ÜFE’deki aylık bazdaki yükselişe katkı yaptığı görülüyor. Ara mal ve dayanıklı tüketim malları grubu da Yİ-ÜFE’nin aylık bazdaki sınırlı artışına katkı yaptı. Yıllık bazda Yİ-ÜFE’de azalış yaşanmış olması önümüzdeki dönemde TÜFE’nin hareketi açısından olumlu görünüyor. Kurdaki hareketlerin yansımasının ilk olarak görüldüğü Yİ-ÜFE, bu ayki sınırlı artışı ile kurun etkilerinin azalmaya başlamış olduğunu da gösteriyor.
Halihazırdaki %9.16’lık enflasyon seviyesi göz önüne alındığında TCMB’nin son toplantısında faiz oranını %8.75’e çekmesi ile reel faiz negatif gerçekleşmiş gibi görünse de, reel faiz hesaplamasında 12 ay sonrası enflasyon beklentisinin kullanılmasının daha sağlıklı olduğu düşüncesindeyiz. 12 ay sonrasının enflasyon beklentisinin %7.19 olduğu dikkate alındığında, reel faizlerin hala pozitif olduğu görülüyor.
Önümüzdeki dönemde yurtdışında olumsuz bir gelişme olmadıkça ve kurlar üzerinde sert yukarı yönlü bir hareket yaşanmadıkça, enflasyondaki aşağı yönlü seyrin de katkısıyla TCMB’nin faiz indirimlerine devam edeceğini düşünüyoruz. Faiz indirimlerinin ne kadar olabileceği konusunda ise TCMB’nin son günlerdeki söylemlerinde enflasyonun olması
0 2 4 6 8 10 12 14
May.07 Eki.07 Mar.08 Ağu.08 Oca.09 Haz.09 Kas.09 Nis.10 Eyl.10 Şub.11 Tem.11 Ara.11 May.12 Eki.12 Mar.13 Ağu.13 Oca.14 Haz.14
Kaynak: TÜİK
Çekirdek Enflasyon ve TÜFE (y-y, %)
I Endeksi
TÜFE 9.65
-5 0 5 10 15 20
Haz.04 Şub.05 Eki.05 Haz.06 Şub.07 Eki.07 Haz.08 Şub.09 Eki.09 Haz.10 Şub.11 Eki.11 Haz.12 Şub.13 Eki.13 Haz.14
Yİ-ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TÜİK
9.75
-6 -4 -2 0 2 4 6 8 10
Mar.08 Ağu.08 Oca.09 Haz.09 Kas.09 Nis.10 Eyl.10 Şub.11 Tem.11 Ara.11 May.12 Eki.12 Mar.13 Ağu.13 Oca.14 Haz.14
Reel Faiz (%)
Enflasyon Oranı ile Hesaplanan
12 Ay Sonrası Enflasyon Beklentisi ile Hesaplanan Kaynak: TCMB, VakıfBank
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
6 gerekenden 300 baz puan daha yukarıda seyrettiğini belirtmesi, TCMB’nin faizlerde son iki ayda yaptığı toplam
125 baz puanlık indirimin üzerine 175 baz puan daha indirim yapabilme ihtimaline işaret ediyor. Bununla birlikte, enflasyonun yıllık bazda düşmeye başlamasına karşın, piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesi, piyasada TCMB’nin faiz indirimlerine devam etmeyeceği algısına yol açtı. Buna rağmen, biz yine de TCMB’nin faiz indirimlerine devam edeceğini ve koşullar uygun olursa ilk faiz indiriminin 75 baz puana kadar olabileceğini düşünüyoruz. Ancak geçtiğimiz hafta ABD’den gelen olumlu veriler sonucu ABD’de faiz artırım sürecinin yaklaştığı algısının oluşması ve 10 yıllık ABD tahvil getirilerinin yükselmesinin yanı sıra olası jeopolitik riskler göz önüne alındığında kurlarda aşırı bir hareket yaşanması ihtimalinin, TCMB’nin faiz indirimlerinde gidebileceği seviyeyi daraltabileceğini düşünüyoruz.
Sonuç olarak, Haziran ayında enflasyon piyasa beklentilerinin üzerinde aylık bazda %0.31 oranında arttı. Yıllık bazda ise %9.66’dan %9.16’ya geriledi. Piyasa beklentilerinin enflasyonun altında kalmasında, TCMB’nin son Para Politikası Kurulu toplantısında enflasyonun Haziran ayında “kayda değer” bir düşüş göstereceğini söylemiş olmasının etkili olmuş olabileceğini düşünüyoruz. TCMB’nin açıklamalarının ardından piyasada oluşan negatif enflasyon beklentileri nedeniyle, bugün açıklanan enflasyon rakamı ilk etapta olumsuz bir algı yaratmış gibi görünse de enflasyonun daha önce belirtildiği şekilde, Mayıs ayında tepe noktasına ulaştıktan sonra Haziran ayında yıllık bazda düşmeye başladığı görülüyor. Ayrıca çekirdek enflasyon ve Yİ-ÜFE’de de yıllık bazda sert düşüş yaşanması, geçtiğimiz aylarda kur etkisiyle oluşan maliyet enflasyonunun sonuna gelinmiş olabileceğini gösteriyor. Söz konusu durum, TÜFE’nin tepe noktasından aşağı döndüğünü teyit ederken, enflasyonun önümüzdeki dönem seyri açısından da olumlu görünüyor. Önümüzdeki dönemde kur ve petrolde aşırı hareketler görmediğimiz sürece enflasyonda aşağı yönlü hareketin devam etmesini ve yılsonunda enflasyonun
%7.9 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
7
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti
07.07.2017 Almanya Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a) %0.2 %0.0
Japonya Öncü Göstergeler Endeksi (Mayıs, öncül, a-a) 106.5 105.9
08.07.2014 Türkiye Sanayi Üretim Endeksi (Mayıs, y-y) %4.58 %3.90
Almanya Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) 17.4 Milyar £ 16.2 Milyar £
Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) 18.4 Milyar £ 14.5 Milyar £
Fransa Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) -3,933 Milyon £ -4,500 Milyon £
İngiltere Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a) %0.4 %0.3
Japonya Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) 187.4 Milyar ¥ 429.9 Milyar ¥
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) -780.4 Milyar ¥ -822.5 Milyar ¥
09.07.2014 ABD FED Toplantı Tutanakları (Haziran) -- --
10.07.2014 ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 315 Bin 315 Bin
İtalya Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a) %0.7 %0.1
Fransa Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a) %0.3 %0.2
TÜFE (Haziran, a-a) %0.0 %0.2
İngiltere Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) -2,543 £ -1,600 £
BOE Toplantısı (Temmuz) -- --
Japonya ÜFE (Haziran, a-a) %0.3 %0.1
Makine Siparişleri (Mayıs, a-a) -%9.1 %0.7
Tüketici Güven Endeksi (Haziran) 39.3 40.3
11.07.2014 Türkiye Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) -4.8 milyar dolar -4.6 milyar dolar
TCMB Beklenti Anketi (Temmuz) -- --
Almanya TÜFE (Haziran, a-a) %0.4 %0.4
Fransa Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) -1.6 Milyar £ --
Haftalık Veri Takvimi (07-11 Temmuz 2014)
8
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi
-5 -3 -1 1 3 5 7
-5 0 5 10 15 20
Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
May.01 Kas.01 May.02 Kas.02 May.03 Kas.03 May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi
172.7
70 90 110 130 150 170 190
Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
Kaynak:TÜİK 4.3
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
1999Ç3 2000Ç1 2000Ç3 2001Ç1 2001Ç3 2002Ç1 2002Ç3 2003Ç1 2003Ç3 2004Ç1 2004Ç3 2005Ç1 2005Ç3 2006Ç1 2006Ç3 2007Ç1 2007Ç3 2008Ç1 2008Ç3 2009Ç1 2009Ç3 2010Ç1 2010Ç3 2011Ç1 2011Ç3 2012Ç1 2012Ç3 2013Ç1 2013Ç3 2014Ç1 Reel GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-10 0 10 20 30 40 50
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-5 0 5 10 15
20 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
9
Kapasite Kullanım Oranı
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
48.8
30 35 40 45 50 55
60 PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters
10
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
100 120 140 160 180 200 220 240 260
06.2007 12.2007 06.2008 12.2008 06.2009 12.2009 06.2010 12.2010 06.2011 12.2011 06.2012 12.2012 06.2013 12.2013 06.2014
500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
Kaynak: Bloomberg
9.65 9.16
0 2 4 6 8 10 12 14
Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
9.75
-05 00 05 10 15 20 25
Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara.13 Mar.14 Haz.14
Gıda Enerji Tüfe
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
7.19
6.62 5.5
6 6.5 7 7.5 8
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru
100 105 110 115 120 125 130 135
Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14
TÜFE Bazlı (2003=100)
Kaynak: TCMB
109.56
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE
11
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
35 37 39 41 43 45 47 49 51 53
Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14
İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK 07
08 09 10 11 12 13 14 15 16 17
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
700 1,200 1,700 2,200 2,700 3,200 3,700 4,200 4,700
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TOBB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
İşsizlik Oranı
12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
0 5000 10000 15000 20000 25000
May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
55 65 75 85 95 105
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB
13
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
-60000 -50000 -40000 -30000 -20000 -10000 0 10000
May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak: TCMB
Bütçe Dengesi
28.1
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Faiz Dışı Denge
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
60 80 100 120 140 160 180 200 220
200 250 300 350 400 450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
14
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD 1.5 2.1 -2.26 0.25 85.18
Euro Bölgesi 0.9 0.5 2.88 0.15 -7.50
Almanya 2.3 1.00 7.52 0.15 104
Fransa 0.70 0.80 -1.61 0.15 -21.70
İtalya -0.80 0.20 -1.99 0.15 107.00
Macaristan 3.50 -0.10 1.05** 2.30 -19.30
Portekiz 1.30 -0.30 -2.02** 0.15 -25.90
İspanya 0.50 0.10 0.70 0.15 -3.90
Yunanistan -5.50 -2.10 0.68 0.15 -49.80
İngiltere 2.90 1.50 -3.34 0.50 1.00
Japonya 3.00 3.70 0.70 0.10 39.30
Çin 7.40 2.50 2.35** 6.00 102.30
Rusya 0.90 7.80 1.56 8.25 --
Hindistan 4.60 7.02 -1.99 8.00 --
Brezilya 1.91 6.37 -3.63 11.00 106.30
G.Afrika 1.60 6.60 -5.24** 5.50 4.00
Türkiye 4.30 9.16 -7.9 8.75 73.70
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2013 verileridir.
**: 2012 verisi.
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
0 5 10 15 20 25
Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14
Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
15
2012 2013 En Son Yayımlanan
2014 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 415 786 1 561 510 407 309 (2014 1Ç) --
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4.0 4.3 (2014 1Ç) 3.5
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2.5 3.4 4.6 (Nisan 2014) --
Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 75.3 (Haziran 2014) --
İşsizlik Oranı (%) 9.2 10.0 9.7 (Mart 2014) 9.3
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %) 6.16 7.40 9.16 (Haziran 2014) 7.9
ÜFE (y-y. %) 2.45 6.97 9.75 (Haziran 2014) --
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1 167,404 225,331 238,119 (27.06.2014) --
M2 731,770 910,052 953,019 (27.06.2014) --
M3 774,651 950,979 995,409 (27.06.2014) --
Emisyon 54,565 67,756 73,041 (27.06.2014) --
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 100,320 112,002 111,901 (27.06.2014) --
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma) 3.50 3.50 8.00 (04.07.2014) --
TRLIBOR O/N 5.78 8.05 9.18 (04.07.2014) --
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı 48,497 65,004 4,788 (Nisan 2014) 51,000
İthalat 236,545 252,140 20,859 (Mayıs 2014) --
İhracat 152,462 152,803 13,750 (Mayıs 2014) --
Dış Ticaret Açığı 84,083 99,337 7,108 (Mayıs 2014) 86,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386.5 403.0 412.4 (Mayıs 2014) --
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 145.7 182.8 182.3 (Mayıs 2014) --
Kamu Net Borç Stoku 240.6 197.6 191.8 (2014. 1Ç) --
Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2012 Mayıs 2013 Mayıs
Bütçe Gelirleri 30,826 34,901 37,555 (Mayıs 2014) --
Bütçe Giderleri 26,239 30,337 36,080 (Mayıs 2014) --
Bütçe Dengesi 4,587 4,564 1,475 (Mayıs 2014) --
Faiz Dışı Denge 6,996 8,107 8,556 (Mayıs 2014) --
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
V
ek
Vakıfbank Ek
konomik.arastirm
Cem Eroğ
Nazan Kı Buket Alk Fatma Öz Sinem Ul Elif Engin
Bu rapor Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi
konomik Ar
malar@vakifbank
ğlu lıç kan zlem Kanbur lusoy n
Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası T ması nedeniyle do amacıyla hazırlan
lerde daha önced
aştırmalar
k.com.tr
Müdür Müdür Yard Uzman Uzman Uzman Yard Uzman Yard
Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya do
mış olup, hiçbir k den bilgilendirme
dımcısı
dımcısı dımcısı
tarafından güven verilerin doğrulu laylı olarak oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs
cem.eroglu@va nazan.kilic@vak buket.alkan@va fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@
elif.engin@vaki
nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak zararlardan nerisi olarak yoru men veya tamam
akifbank.com.tr kifbank.com.tr akifbank.com.tr nbur@vakifbank
vakifbank.com.t fbank.com.tr
nılan kaynaklard rhangi bir garant dolayı sorumlul umlanmamalıdır.
men değişiklik yap
Vak .com.tr r
an sağlanan bilg i vermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi
kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021 021
giler kullanılarak h e bu rapor ve için
ektedir. Bu rapo r Bankası T.A.O. b
ptir.
mik Araştırmalar 2‐398 18 98 2‐398 19 02 2‐398 19 03 2‐398 18 91 2‐398 19 05 2‐398 18 92
hazırlanmıştır.
ndeki bilgilerin or sadece bilgi bu raporda yer
r
