ARKİTEKT MIMARLıK, ŞEHIRCILIK, TURIZM DERGISI

ARKİTEKT

M I M A R L ı K , Ş E H I R C I L I K , T U R I Z M D E R G I S I

Yeşilköy hava limanı

356

4 — 1974 J YıL — XL1V|

ı 5 T I ı 1 » Fiyatı 25,00 T İ ^j

SINAİ ÇATILARIN İZOLASYONUNDA

® TEL

(SAINT - GOBAİN TSl PROSEDESİNE GÖRE)

ülkemizde yakıt problemi gün geçtikçe önem kazanmakta, günden güne artan yakıt fiatları sanayicileri zor durumlara sokmaktadır. Bu du- rum karşısında alınabilecek en güzel tedbir yakıt sarfiyatını asgariye indirmektedir.

örneğin: 1000 m

(20x50 m.) çatısı olan bir fabrikada eğer ısı izolasyonu yapılmamış ise, bir kış mevsimi boyunca, bu çatıdan 4,5 milyon litre suyu kaynatabilecek kapasitede ısı enerjisinin boş yere kay- bolduğu hesaplarla sabittir. Bunun yanında yazın dayanılmaz derecede sıcak, kışın hasta edecek kadar soğuk olan bir işyerindeki personelden alınacak randıman da o nispette düşük olacaktır.

Sıcağa, soğuğa ve gürültüye karşı, çatıyı İZOCAM ile izole etmekle, hem yakıttan tasarruf, hem de personelden alınacak randımanı yükseltmek elinizdedir.

T E K N I K BILGI I Ç I N T E K N I K M Ü Ş A V I R L I K B Ü R O L A R ı M ı Z Ü C R E T S I Z E M R I N I Z D E D I R . İ S T A N B U L A N K A R A İZMİR B U R S A A D A N A T R A B Z O N İ S K E N D E R U N

49 84 51 17 4616 34859 12470 12823 2398 2256 45 35 68

Grafika ve Maya A.Ş. — 1018

v i f c r a İ M İ l i i î i i n ş a a t l a r d a ^ ( E E h e l l i O c i n s

m a m u l i i i l e h e r t i i r i i i ^ ^ s ı h h i

t e s i s a t

ihtiyacını

VITRA SIHHİ TESİSAT MALZEMESİ ECZACIBAŞI SERAMİK FABRİKALARI A.Ş.

> '

ARK. - 152

İ

1 î ui

sıcak su sorununu düşünürken

emniyetinizi | 1 I B » s • m* de duşunun

Otomatik A r ç e l i k termosifonunun önemli bir üstünlüğü de

termostatik karbüratörle donatılmış olmasıdır.

Termostatik karbüratör, gaz taşmalarını, fazla sarfiyatı İve kendi kendine sönmeyi önler.

Böylece gazyağınm akışı tam kontrol altına alınmış,

emniyetiniz yüzde yüz sağlanmıştır.

Banyonuzda A r ç e l i k termosifonu varsa,

sadece ucuz, devamlı, O t O l f i a t İ k bol sıcak su kullanmanın

değil, tam güvenlik içinde olmanın da rahatlığını duyarsınız.

Dost termosifondur o.

Size yalnız mutluluk sunar.

Genel Satıcıları:

BEKO TİCARET A. Ş.

teaasagJS Tel.: 49 00 3»

ARÇELİK BURLA BİRADERLER \

^ ^ m m Tel.: 45 52 00 kalitede öncü... fiyatta öl

& s

A S A N S Ö R L E R D E N D I Ş A R I Ç I K A B İ L E N T A Ş I Y I C I İLE 1 W £ R T H E t M - A D T O P A B K E R ÜNTELt O A B A J H E » K A T T A M İ L A M P A R K Y E R İ

« w n m n - AUTOFAMCEK I M H m i l î » u m t »

^ g ^ ı / r "¹- * d w toto,

M>Wrf«*fa Sınılalım aotrfMor. Bo, „ < ptoUİMî,

r'r " " >•* mi .^-.rrr^

ARK. • 154

T Ü R K E L İ T İ C A R E T A . Ş

Bankalar C a d d e s i Yanıkkapı sok:no 1-5-5

Karaköy- İstanbul «b bi 4» (4 Hat)

Büroları Ankara - Konya Adana - Antalya İzmir - Bursa Kayseri - Trabzon

A R S L A N

§ İ 1 tek ' S e y a

feiiiîîM

BLOK

•yapı tuğlası

E Y Ü P — İ S T A N B U L TELEFON: 23 22 10 - 44 30 40

• ateş tuğlası ateş harçları izolasyon tuğlası |

mt

I M H I H I M K

J*

her cins

boyada ÇgS güçlüdür

YOL BOYALARINDA DA

| C B s |

GÜÇLÜDÜR

60.000 kilometreyi aşkın bir karayolu şebekesi sarar yurdumuzu.

Bu yollarda güven ve düzen sağlayan bütün şeritler ÇBS kalitesini belirlerler.

Yurdumuzda yalnız ÇBS, karayollarımız için özel bir boya geliştirmiş ve imâlini gerçekleştirmiştir.

İki yıldır Türkiye Karayolları trafik çizgileri ÇBS Yol Boyalarıyla boyanmaktadır.

ÇBS'nin Yol Boyalarmdaki

erişilmez üstünlüğü Karayollarının

güvenidir...

BORUSAN

ONBEŞ YILDAN BERİ YURT HİZMETİNDE BORU VE BORUPROFİL

ÜRETİMİ

ARTAŞ - 911/158

İ N Ş A A T L A R I N I Z I DEĞERLENDİRECEK

3 önemli ısılına cihazı 1

kullanabileceğiniz, zarif konstrüksiyonlu, muhtelif renklerde ve cazip görünüşü ile

tamamlayan bir cihaz.

K O N V E K T O R

2

3

güven sağlayan bir brülör.

M O N A R C H ,

ağır yağ brülörü rr h

• M u h t e l i f k a p a s i t e d e s e r i i m a l â t

« B o l y e d e k p a r ç a

• D e v a m l ı b a k ı m s e r v i s i

GENİŞ BİLGİ İÇİN PROSPEKTUS İSTEYİNİZ. ADRESİNİZE POSTALANACAKTIR.

ISIIMA-KlİKM - SOfilTIH ENDÜSTRİ' TESİSLERİ Fabrika : Tikvaşli Yolu Topçular/Rami — istanbul İdare Merkezi Kore Şehitleri Cad. No.: 50 Zincirlikuyu — istanbul Satış Merkezi Necatibey Cad.No.: 84 Karaköy — istanbul Ankara Şubesi Anbarlar Yolu 4/1 Sıhhiye — Ankara İzmir Şubesi Gümrük İş Hanı Güm. Meyd. Konak — izmir

Tel.: 23 21 20/5 iıai Tel.: 48 34 14 Tel.: 45 70 95/5 hat Tel.: 12 17 39-12 19 57 Te!.: 32 997

ARK —

L ' A R C H I T E C T E T H E A R C H I T E C T p e r i o d i q u e d ' a r c h i t e c t u r e Periodical Publication On Architecture, d ' u r b a n i s m e e t d e t o u r i s m e T o w n P I a n n i g a n d t o u r i s m

No. 356 — 1974 İ ç i n d e k i l e r : Cild — 43

• üiaylar, haberler 155 • Orhan Ağaçlı turistik tesisleri, N. GÜNER Mimar İ.T.Ü. - F. KINIK- UĞLU Mimar D.G.S.A. 157 • Göreme hoteli, N.. GÜNER Mimar İ.T.Ü. F. KINIKOĞLU Mimar D.G.S.A. 160 • Mimar Nihat GÜNER - Mimar Fuat KINIKOĞLU kısa biografileri 162 • Çif- tehan kaplıca ve dinlenme tesisleri. N. GÜNER, Mimar İ.T.Ü. - F. KINIKOĞLU Mimar D.G.S.A.

163 • Niğde Vali konağı, N. GÜNER Mimar İ.T.Ü. F. KINIKOĞLU Mimar D.G.S.A. 166 • Ye- şilköy hava limanı projesi. Doç. Dr. H. TABAN LIOĞLU Mimar İ.T.Ü. 168 • Akbank T.A.Ş. Ka dıköy Şube ve büro binası, İ. BİLGESÜ Mimar İ.T.Ü. 172 • Avrupa'da bazı hava limanları 175

• Hava limanları planlama ve tasarımı, Doç. Dr. H. TABAN LIOĞLU Mimar İ.T.Ü. 181 • Ankara Orıgoloji hastanesi mimarî proie yarışması (I. ödiil) mimarları: Tülay ve Adnan TAŞÇIOĞLU Mimar İ.T.Ü. 188 • Bibliografya 195 • Piyasa fiyat cetveli.

No. 356 — 1974 S o m m a i r e : Volume — 43

• Evenements, nouvellles 155 • Les complexes touristiques Orhan Ağaçlı N. GÜNER-KINIK- OĞLU, Arch. 157 • Hötel touristique â Göreme, N. GÜNER F. K'NIKOĞLU. Arch. 160 • Biog raphie des architectes Nihat Güner et Fuat KINIKOĞLU, 162 • Les stations thermales «Çifte- han» et bâtiments de rePos, N. GÜNER F. KINIKOĞLU, arch. 163 • La residence du gouverneur de la ville Niğde, N. GÜNER - F. KINIKOĞLU, arch. 166 • Le projet de l'aeroport â Yeşilköy - İstanbul. Doç. dr. H. TABANLIOĞLU arch. 168 DLa succursale «Akbank» â Kadıköy - İstanbul, İ.

BİLGESU, arch. 172 • Quelques aeroPorts en Europe, 175 • Theorie et Programmations de plans des aeroports, Doç. Dr. TABANLIOĞLU arh. 181 • Premier prix du projet de concours architectural pour l'hospital de l'Ongologie â Ankara. Tülay et Adnan TASÇİOĞLU arch. 188 •

Bibliographie 195 • Liste des prix de materiaux de construction.

No. 356 — 1974 C o n t e n t s : Volume — 43

• Events, nevvs 155 • Orhan Ağaçlı touristic complexes, N. GÜNER - F. KINIKOĞLU arch. 157

• Göreme Hotel, N. GÜNER-F. KINIKOĞLU, 160 • A short biography arch. Nihat GÜNER - F.

KINIKOĞLU, 162 • Çiftehan hot • vvater baths and resort site. N„ GÜNER - F. KINIKOĞLU, arch. 163 • Niğde Mayor's house, N. GÜNER - F. KINIKOĞLU, arch. 166 • Yeşilköy airport project İstanbul, Doç. Dr. H. TABANLIOĞLU arch. 168 • Akbank T.A.ŞrKadıköy agency and Office building, İ. BİLGESU, arch. 172 • Samples of European Airports. 175 • The planning and designing of Airports and Airport buildings, Doç. Dr. TABANLIOĞLU, arch. 181 • The first prizevvinning project of Ankara ONGOLOGY hospital, Tülay and Adnan TAŞÇIOĞLU, arch.

188 • Bibliography 195 • Market prices of construction materials.

ARKİTEKT'in Satıldığı Kitapevleri Ankara: YAPRAK Kitabevi Atatürk Bulvarı No. 127

İstanbul: SERGİADİS Kitehevi Tünel Meydanı - Beyoğlu

Koıiya : Doğruluk Kitabevi İstanbul caddesi, Türk Ocağı sokak

A R K I T E K T İ s t a n b u l . 7 4

Her üç ayda bir yayınlanır.

Adres: Anadolu Han 33 — İstanbul Tel: 22 13 07

: Sahibi ve sorumlu yayın müdürü:

Dr. Z e k i S. S a y â r Mimar D.G.S.A.

Teknik müdür:

Ömer Faruk Beşkardeş Mimar İ. T. Ü.

Sekreter:

Keti Çapanoğlu M u h a b i r l e r i :

B. Almanya: Dr. Y. Müh. Arslan Terzioğlu Mimar A.İ.V. —B. Amerika: Altan GÜRSEL Fransa: Halûk TOGAY Mimar D.G.S.A.

— isviçre: Seyfi SONAD Mimar D 3.3.

A. — İtalya: Dr. BARAN ÇAĞA Mimar

— İsveç: Radi BİROL Mimar D.G.S.A.

Kıbrıs Behzat A. Beyli Mimar İ.T.Ü, R.I.B.

A b o n e ş a r t l a r ı :

Yıllığı: Şahıs için 9I Tüzel kişi 100.—

Öğrenci 75.—

Bıjı sayı: 25,00 Yabancı memleketler için: 110.—

ilâıî tarifemiz istek üzerine gönderi Yazı, foto, resim ve abone bedelleri ARKİTEKT'in adresine posta ile gönde- rilfrıelidir. Basılmayan yazılar iade edilir.

Adreslerini değiştiren abonelerin en geç bir ay içinde bize haber vermeleri lâzım- dır. Aksi takdirde kaybolan dergilerden idaremiz sorumlu değildir.

Subscription rates:

Annual subscription Dollars 8.00 Şingle copy Dollars 2.00 Ali «subscriptions, letters, photos, articles âdvertisements tec. Should be addressed.

To: A R K İ T E K T Anadolu Han No. 33 Eminönü/İSTANBUL,

TURKEY Abonnements pour l'etranger 1an 8.00 Dol.

Prix de ce nıımero 2,00 Dolars Pour tout payement et demande des ren- seignements, ainsi que pour tout envoi des documents, tels que photos, artic- les, annonces, bibliographie â insĞrer s'adresser â la Direction A R K İ T E K T . Anadolu Han No. 33 Eminönü İstanbul —

TUROUİE

g ö r ü n ü ş l e r ! İstanbul'un ne tarafına baksanız so- kakları, kaldırımları ve binaları bir pe- rişanlık içindedir. Bu hazin tabloyu gör- mek için kenar mahallelere gitmeğe lü zum yoktur. Kentin merkezindeki iş ha- yatının yoğun olduğu bölgelerde aynı ba- kımsızlık içinde yüzmektedir.

Sultanhamam'da. Sümerbank satış mağazalarının tam karşısında koca bir sa- hayı kaplayan bir iş hanı takriben, on onbeş ylı önce bir banka tarafından satın alınmış, içindeki bürolar, altındaki mağazalar boşaltılmıştır.

Eyyelce canlı bir iş merkezi olan bu- rası, camları kırılmış, storfarı parçalanmış pislik ve sefalet yuvası halinde terk edil-

Şehrin çehresini bozan bu hal ile, ne bir ilgili makam, no malsahibi olan banka ilgilenmemektedir

Belediye yasalarına aykırı olan bu ihmal karşısında burasını bir pislik yu- vası haline getiren müesseseye, kimse buraya ihtiyacın yok idi ise, niçin satın aldın ve bir iş yerini bozdun. Var idi ise onbeş yıldan beri neden imar ve ihya etmiyorsun? diye sormamaktadır.

Bu manzara, ne mal sahibini nc d;<

ilgili makamları rahatsız etmemektedir.

Her türlü maddî imkâna sahip olan bankanın burasını daha nc kadar pislik yu- vası halinde bırakacağını merakla sormak- tadırlar!

Arkitekt

toplandı

@ T.M.M.O.B. ne bağlı 4 oda tarafın dan düzenlenen konut Kurultayı Ankara' da toplanmıştır. ,

Kurultay'da «konut» ile ilgili bir çok sorunlar hakkında bildiriler verilmi"

ve eleştiriler yapılmıştır. Bilhassa, Tür- kiye'de kentsel alt yapının bugünkü duru- mıı-arsada özel mülkiyetin yarattığı so runlar diğer ülkelerde kamulaştırma uy- gulamaları-Türkiye'de kamulaştırma olanak- ları Türkiye'de konut standardı yokluğunun getirdiği sorunlar-Devlet elile konut üreti- minde tekelleşme-kirayı oluşturan bileşen- ler-Devlet elile kiralık konut yapımı-Ulu- sal konut politikası sorunları, bildiri vo eleştirileri dikkati çekmiştir. Bu kurultay ilk defa konut sorununa yapılan ciddî bit eğilimdir.

işletilecek

© Kültür Bakanı Nermin Neftçi 1946 yılında çıkarılmış olan «İnönü» san'at armağanları Kanununun işletileceğini söy- lemiş, önümüzdeki yıl armağanların dağıtı- lacağını, bu nedenle bütçeye 250 bin liralık ödenek konulacağını bildirmiştir.

1950 de politik nedenlerle işlemez ha- le getirilen bu kanunun uygulanması san' at çevrelerinde büyük bir memnunluk ya- ratmıştır.

Haberler:

1355 Y ı l ı n ı n yüksek yapıları

Bonn (DaD) — Kuzey ve Batı Afrika- daki kerpiç yapıların çoğu 30 metreden daha yüksektir. Gerçi Berber kavminin bir kaleyi andıran mahallelerindeki yüksek du- varlar ve muazzam kuleler, artık asıl ko ruma fonksiyonunu kaybetmişlerdir. Bu -nunla birlikte Afrika halkının amansız düş- manı olan sıcağa karşı, halâ etkili olmak- tadırlar. Frankfurt Kentindeki Frobenius- Enstitüsü şimdi Afrika kerpiç mimarisinin çeşitli biçimlerini saptamaktadır. Enstitü-

nün yöneticisi, bu mimarînin gerek kül- tür tarihi, gerekse toplum politikası yö- nünden çok ilginç olduğu kanısındadır.

Bu konuda mevcut belgeler ile hazırlan makta olan foto-belgeler, harita taslakları, planlar ve ayrıntılı açıklamalar, Alman Araştırma Derneğinin de desteklediği

«Atlas Afrikanus» çerçevesinde işlene- cektir. Çok geliştirilmiş olan kerpiç mi- marisinin geçmişi, 16. yüzyıla kadar uzan- maktadır. Resimde Timbuktu'nun 1355 yı- lında inşa edilmiş olan en büyük camii gö- rülüyor.

B o s t a n c ı n ı n K a n a p e I e r i ! Denizcilik bankası Haliç tersanelerin- de yeni inşa ettirdiği şehir hatları gemile- rini bir yıldanberi işletmektedir.

Güzel, süratli ve kullanışlı olan bu ge- milerin yalnız affedilmez bir kusuru var.

calonlarındaki kanapeleri!

Bilhassa uzunca bir yolculukta oturan ların bir türlü rahat edemedikleri bu ka nepeler, insan vücüdu ölçülerine uyma- makta. hatalı olan boyutlar yüzünden ba- cakların bir kısmı boşlukta kalmakta, sırt- lar ağrımaktadırlar.

Kanape deyip geçmemolil İç mimarlar sandalya ve koltukları öl- çülendirirken, bir sürü etüd yapmakta- isveç'de bir mlmar'ın sandalya'yı ko- nu alan uzun bir doktora çalışması yap- tığını bir çoklarımız bilir.

Tersanelerimizin marangozluk atölye- leri gemilerin mobilyalarını yaparken mü- tehassıslara müracaat etmedikleri ve ko- nu'ya gereken önemi vermedikleri anla- şılmaktadır.

Hiç değilse, ellerindeki Avrupa'da in- şa edilmiş gemilerin mobilya ölçülerinden faydalanmaları gerekirdi.

Tersanemizin, inşa halinde bulunan yeni yolcu gemilerinde aynı hataya-düş- memelerini temenni ederiz.

İSPİRTOLU

35S«*

ELEKTRO™*

HESAP MAKİNELERİ KOLLU

HESAP MAKİIVEı.Ef,j

en kuvvetli kozlarınız

FACIT BÜRO MAKİNELERİ, işte iş gücünüzü ve verimin FACIT makineleri ile zevkle çalışacak, işlerinizi daha kısa zamanda ve eri

"MK/AIELÖ Ankarada Satış Yeri :

BURLA Biraderler ve Şsı.

Ulus Meydanı, Koçak Han Tel. 24 2100

T E K N O S A N A S

Karaköy. Voyvoda Cad. 52 İstanbul Tel.491766

İhtiyacınız olan büro makinelerini FACİT çeşitleri arasından seçmekle, FACIT kalitesi ve garantisine sahip olacaksınız.

FACIT hesap, yazı ve teksir makinelerini toplu olarak bizde ve bayilerimizde

O i' h a n A ğ a ç l ı Mimari Proje Nihat Güner Mimar (İ.T.Ü.) . Statik ve betonarme : Ömer Alaçam Mühendis (İ.T.Ü.) t u r i s t i k T ü m t e s j s m a|i y e t i i4.ooo.ooo Tl.

t e s i s l e r i İnşaat müddeti 1968-devam etmektedir.

Aksaray/Niğdo Nevşehir'e giden yol, Ankara - Ada- na karayolunun mesafe olarak ortasına rastlar. Böylece bu nokta bir yönüyle araba kullananların ve yolcuların dinlen- me ihtiyacı duyacakları bir yerdir. Mer- sin, İskenderun veya daha doğudan özel arabaları ile gelenler gece yarısından sonra bu civarda bir geceleme imkânı aramaktadırlar.

Diğer yönüyledo bu bölgo, Yeraltı şehirleri, peri bacaları ve kaya kiliseleri bakımından zengin bir turistik potensiyc- li olan Kapadokya bölgesinin kapısı nite- liğindedir.

Ayrıca civarda bulunan ve fizikote- rapi bakımından sağlık verici olduğu tesbit edilen tuzlu suyun tesise bir sağ- lık ve oyalama elemanı olarak getirilme- si tavsiye edilmektedir.

Bütün bu istek ve ihtiyaçlar, müte- şebbis ile birlikte incelenip bir tesis programı tesbit edilerek Turizm ve Ta- nıtma bakanlığının tasvibi alındı. Buna göre: 1 — Akaryakıt istasyonu, servis

Lokanta ve Kafeteryada ise tesisin yol ğını arttırmak için çevre ile kontrast mey- boyunca benzeri tesislerle rekabet olana- dana getirecek biçimler aranmıştır.

tesisleri ve şoför moteli, 2 — Gelgeç (paşan) müşteriye ve tesiste kalacaklara hizmet edecek bir selfservis lokantası ve bir alakart lokanta, 3 — yalnız yazın açık kalacak 40 yataklı motel, 4 — Devamlı açık kalacak 100 yataklı bir kış moteli 5 — Su sporu antremanlarına uygun bir tuzlu su havuzu tesisleri 6 — Türk Ha- mamı ve sauna, 7 — Mokamp sahası ve tesisleri, 8 — Tenis voleybol, minigolf spor alanları, 9 — Açık dans ve eğlencc alanı. Bu program müteşebbisin maddi ve kredi imkânlarına göre etap etap gerçek, leştirilmektedir.

Benzinlik ve şoför moteli (1967 de.

Kafeterya ve lokanta 1968 de, Hediyelik eşya dükkânları ve mokamp 1972 de, ve 40 yataklı yaz moteli 1973 de gerçekleş- tirilmiştir. 1975 inşaat mevsiminde diğer tesislerin ve çevre tanziminin tamam- lanması düşünülmektedir.

Tesislerin mimari anlatım tarzı ola- rak motel otel ve diğer küçük tesisler- de orta anadolunun düz damlı, soğuğa ve sıcağa karşı küçük pencereli çevresel mimari geleneğinden yararlanılmıştır.

Lokanta planı ve elevasyonlar

Mimari proje Statik ve b. arme İnşaat maliyeti Kredi miktarı İnşaat süresi Müteşebbis

G ö r e r . ı e h o t e I i Nevşehir Yeraltı şehirleri, Kayalara oyma ev- ler ve kiliseler, Peri bacaları en kesif şe- kilde Orta Anadoluda Kapadokya bölge- sinde bulunmaktadır. Turistler, insan ya- pısı ilginç eserlere ve bir tabiat harikas peri bacalarına burada rastlanmaktadır.

Böylece Nevşehir bölgesi, Ürgüp, Göreme, Zelve, Ihlara vadisi, kaymaklı yer altı şehri gibi ziyaret yerleri ile il ginç bir bölge olmak niteliğini kazanmış- tır.

Bu değeri öncelikle kavrayan Ürgüp ilçesi otel ve pansiyonlarla yatak ihtiya- eını karşılama yolundadır. Ancak bölgenin il merkezi olan Nevşehir'de turistik de- ğerde otel ihtiyacı şiddetle hissedilmek- teydi. Bu ihtiyacı gören bir müteşebbis gurubu Belediye ve Turizm Bakanlığının destekleri ile bir otel yapmayı düşündü.

Şehrin merkezinde planlanan otelin çev- reyi görüş imkânı için yükselmesi ve bölgenin karakteristik doğa yapısını sem- bolize etmesi hareket noktası olarak alın- dı.

Zemin katın ana caddeye bakan hacımları Turizmle ilgili seyahat acenta- ları Turistik eşya ve halı pazarı gibi dük- kânlara tahsis edildi. Otel giriş holü yan yola alındı. Önceleri otelin arkasındaki alan, Yüzme havuzu, türk hamamı, açık diskotek gibi oyalanma tesisleri olarak planlandığı halde arsa fiatlarının yüksel, mesi karşısında bu imkân bulunamadı.

Gece klübü otelin birinci bodrumunda, Lokanta ve oturma salonu birinci katta tanzim edildi. Katlarda, ikişer yataklı 9 oda bulunmakta genişleyen alt katların köşe odalarır a birer yatak ilâve edilebil- mektedir. Otel toplam 150 yataklıdır.

Damda bütün Nevşehir ve civarını gören bir küçük ruf-gazino bulunmaktadır.

cephe Nihat Güner Mimar (İ.T.Ü.) Fuat Kınıkoğlu Mimar (D.G.S.A.) Eralko Y. Altav Mühendis (İ.T.Ü.) 9.500.000 Tl.

5.200.000 Tr.

1971 haz-1973 haz.

Turhan Kavas (Mühendis İ.T.Ü.)

Kat planları

JK

göreme hoteli Ei'evasyonlar

Doç. M i h a t G ü n e r Mimar (İ.T.Ü.)

1X:1 yılında doğdu. Siverek-AI' ;iroğ- lu &:k,çilden ve halen Diyarbakır'da :üfok- çilil- y - : n bir ustanın oğludur, ilk c.ta vc ''co :ü.:r,;lini diyarbakırda tamarricımı::, 1951 j r.Ja İ.T.Ü. Mimarlık fakültesine girmiş- tir. • inciliği sırasında birçok mirıari bü- roln c "c 1957 de mezun olduktan son- ra /îti - - >"' Iversltesi projelerini hazırla- yan büroai rrl.şiniktir.

1958 de İstanbul Rayra.rr-fşa stadyu- mu yarışmasın Abdullah Ardalı ve Yumni Tayfun ile kazandıktan sonra müstakil çalışmaya başla.n.ştır. 1962 de D.G.S.A.

Mimarlık bölümüne asistan olarak girmiş ve 1972 yılında hazırladığı «Bölgesel Mi- marlık ve Turizm yapılarında Çevresel Mi- marlığın etkileri» tezi ile doçent olmuştur.

Yarışmalarda 20 yi aşkın derece almış- tır. 100.000 kişilik İstanbul Bayrampaşa stadyumu (Y.Tayfun. A. Ardalı ile. 1958), 1. Ödül. Ankara Teknik Öğretmen okulu (M. Polatoğlu ile, 1S61), Karadeniz Tek- nik Üniversitesi Yurt lojman ve üç fakülte (M. Polatoğlu ile, 1964), Side turizm plan- laması (E. Gürsel-M. Çubuk ile 1970) Uygu- fanan projelerinden bazıları. Merkeze rendi işçi evleri 22 daire (1934) Örentepe tatil köyü (1959) Gönen kaplıca tesisleri ve oteli (1964). Denizkent Tatil evleri mo- tel ve lokanta (1966) Bayramoğlu tatil evleri (1970), S.S.K, Dispanser ve işhanı (1969) soğukkuyu işçi yapı kooperatifi 1500 daire (1970), Orhan Ağaçlı Turistik Te- sisleri (1969-72) ile muhtelif apartman çar- şı sinema ve işhanı halen, EPA grubu ile aktv.r tatil köylerini planlamaktadır.

F u a t K ı n ı k o ğ l u Mimar (D.G.S.A.)

1945 yılında Malatya'da doğdu. Bir de- mirci ustasının oğludur, ilk orta ve lise tahsilini Malatya'da tamamlamış 1963 de

D.G.S.A.Y. Min arlık bölümüne girmiştir.

Öğrenciliği sıra :ındo Akademi Köycülük ve folklor demelilerinin kuruluş VD çalışmaları na katılmış, Halk Sanatları üzerine yaptı- ğı araştırmaları Akademide sergileyerek tanıtmıştır. Köy planlaması üzerine yaptığı bir araştırma Arkitekt mecmuasında yayın- lanmıştır. (1968, sayı: 331)

1969 da mezun olduktan sonra Side konkur projesinin hazırlanmasında ve Nihat Güner Mimarlık bürosunda diğer proje- lerin hazırlanmasında çalışmıştır.

1971 de Nihat Güner-Fuat Kınıkoğlu Mimarlık ve Şehircilik Atölyesini kurarak proje çalışmalarını beraber yürütmüşlerdir.

Proje çalışmalarının yanısıra halen D.G.S.A. Y.Mimarlık bölümünde «Kırsal Yerfeşme-Köy planlama ve yapılarında Çev- re fiziksel ve sosyal şartların araştırıl- ması» konusunda doktora yapmakta ve Türk Halk sanatları araştırma derneğinin Böl- gesel mimarî ve halk san'atları gezi ve araştırmalarına katılmaktadır.

Şimdiye kadar müştereken yaptıkları proje çalışmaları:

Tortum ziraat Bankası (uyg-1971), Ur- fa-Siverek Belediye çarşı sinema ve işha- nı (1971), Niğde Kale parkı ve Şehir par- kı tanzimi (uyg. 1971) Nevşehir Göreme Oteli (uyrj. 1971), Niğde Çiftehan tedavi ve dinlenme tesisleri (kısm. uyg. 1971-1972) Karaman Bulgur fabrikası (uycı. 1972) iz mit İpraş idare binası (uyg. 1972) Niğde Beledive binası (1972) Niğde Vaîi kon.

(1972) Adana Şekerpınar konaklama tesis- leri (uyg. 1972). Adana-Karataş Turizm Planlama Yarışması I. ödül (E. Gür- sel, M. Çubuk. Ö. Ertüzün ile) Nevşehir M.A.N. Bakım ve montai tesisleri (uyg.

1973) Antalya-Saklıkent Kış Soorları ve tu- ristik tesisleri (1000 evlik) (1972 74), An- talya Vali Konağı (19731, Amasya Belediye Binası (1973-74), Yeniköv Müh. ve Mimar- lar yapı kooperatifi 30 ev (1973), Ziraat Bankası Yeşilköy Şube b/nası (1974)

İki dış görünüş

Ç i f t e h a n t e d a v i v e d i n l e n m e t e s i s l e r i b a n y o ü n i t e s i Mimari proje: Nihat Güner

Mimar (İ.T.Ü.)

Fuat Kınıkoğlu Y. Mimar (D.G.S.A.) Statik ve B. arme projesi Eralko Yıldırım Altav

İnşaat Y. Müh. İ.T.Ü.

İnşaat müddeti: 1972-1974 Kontrol: Niğde Bayındırlık Müdürlüğü Ç i f t e h a n k a p l ı c a v e d i n l e n m e t e s i s l e r i p l a n l a m a s ı :

Niğde Valiliği ve Özel İdaresi ile birlikte ele alınan bölgenin öncelikle es- ki tesislerinin İslahına gidildi.

Kanalizasyon ve Su tesisatı ile bera- ber taş odalara guruplar halinde duş. he- lâ ve mutfakçık ilâve edildi. Tarihi ha- vuzlu banyolar da restore edildi ve so-

yunma - dinlenme yerleri tanzim edilerek daha sıhhi hale getirildi. Bunlar 73 sezo- nunda hizmete açıldı. Yeni planlanan te- sisler 200 yataklı bir otel, ve moteller ile banyo, tedavi tesisleri, sauna, yüzme havuzu ve eğlence tesisleridir. Banyo üni- tesi tamamlanmış olup 74 sezonunda hiz mete açılmıştır. Diğer tesisler etap etap tamamlanmaktadır.

1 — Moteller: Banyo helâ ve mut.

fakçık mekânı olan moteller iki ve üç odalı olarak tedricen kaldırılacak taş oda- lar yerine planlanmıştır, 40 motel 74 se- zonunda işletmeye açılmıştır.

2 — Banyo tesisleri: Sitenin merke- zi bir noktasında eski ve yeni tesislerin bulunduğu iki yamaca da hitap edecek şekilde ve kaynağa yakın bir yere yer-

leştirilmiştir. İki katta 44 banyo daires bulunmakta ve her ünitede soyunma is tirahat yeri ile duvarları mermer kaplı vı mermer küvetli banyo ünitesi bulunmak tadır. Giriş holü danışma bekleme ve ka, yit kısımlarını kapsamakta, ayrıca banyı.' ünitelerinde umumî helâ ve lavabolar bu ^: lunmaktadır. Tedavi Ünitesi ile de bağlar • tısı bulunmaktadır. İnşaatı tamamlanmış olup 974 mevsiminde hizmete açılmıştı»,^; ^

3 — Tedavi Ünitesi: Giriş bekleme kayıt holü ile birinci bölümde doktotf hemşire, terapist ve muayene, idare oda^: ' ları, laboratuvar, ikinci bölümde: ışıkla te davi salonu ve boksları, üçüncü bölümd' ^ fizik tedavi salonu, yer almsktadır. Bd ^: şinci bölümde su tedavileri, duşkatade vişi usulü duş buhar odası, kadın ve eı

kekler için derin banyolar parafin odası, çamur banyoları, masaj odaları, tazyikli masaj ve inhalasyon odası, ve istirahat odaları bulunmaktadır.

4 — Otel: Manzaraya hakim bir nok.

taya yerleştirilmiştir. 200 yataklıdır. Dış turizme hitap edecek şekilde düşünül- müştür. Lokanta ve salonları dışarıya da hizmet edebilecektir. Banyolarda kaplıca suyu kullanılacak otel bu su ile ısıtılaca- ğından kışın da çok az bir masrafla hiz- mete açık olabilecektir.

6 — Sportif faaliyetlerin yapılacağı açık yüzme havuzu ile kadın ve erkekler için ayrı kısımları olan modern bir sau-

na da yeni gelişme sahasında planlanmış- tır.

Diskotek ve klüp, açık sinema, çarşı yönetim ünitesi ve açık pazar yeri plan- lanmıştır.

Eski ve yeni tesislerin bulunduğu iki yamaç bir asma köprü ile bağlanmıştır.

Ayrıca bölgedeki orijinal kayalıklar ve çam ormanları ile kaplı tepede gazino ve kır kahvesi düşünülmüştür. Dış Ülkelerde kaplıcalar sezon dışında kış sporları mer- kezi olarak kullanılmaktadır. Çiftehan kap- lıcaları bölgesinde tesis edilecek bir mil- lî park içinde kış sporları için kayak sa- haları ayrılacaktır. Torosların bu bölgesi

dağcılar için de çekicidir. Torosların .en yüksek noktaları Demirkazık ve Bolkar dağları bu bölgeye yakındır.

Tüm tesislerin maliyeti 1J71 fiatları- na göre 9.000.000 tl. sidir bugünkü ilkel tesisler özel idareye yılda Bir milyon iki yüzbin tl. sı gelir sağlamaktad:r. Tesisle- rin bitiminde bunun üç milyonu bulacağı tahmin edilmektedir.

Projelerin gerçekleştirilmesi için Niğ- de Valiliği, İller bankası Turizm ve Ta- nıtma bakanlığı, Sağlık ve Sosyal Yar- dım Bakanlığı ortak çalışmalarını sürdür- mektedirler.

teatkmvn ûnnnnûasssn i s û BsroÜ plaanna

Ankara - Adana kara ve demiryolları üzerinde toros dağlarının çam ormanla- rı ile kaplı bir bölgesinde bulunan Çifte- han kaplıcaları yanlız orta ve güney Ana- doluya değil, diğer Orta Doğu ülkelerine de hitap eden önemli bir kaplıca merke- zidir.

Bu ülkelerde kaplıca imkân ve tesis- lerin olmaması yüzünden Avrupa kaplıca- ları tercih edilmekte, ancak müslüman bölgeler halkı gerek ulaşım, aşırı masraf, gerekse lisan ve yiyecek açısından zor- luklarla karşılaşmaktadırlar. Bu sebebten dış turizm açısından büyük bir potansi- yele sahip olan bu bölge tesislerin ye- tersizliğinden değerlendirilememektedir.

İç turizme gelince, Orta ve güney bölgelerimizden bir sezon (mayıs-ekim) içinde gelenlerin sayısı 80.000 i bulmak-

ta ve günde prtalama 6.000 kişi kaplıca- lardan faydalanmaktadır. Tesisler ihtiyacı karşılamadığından gelenlerin bir kısmı çadırlarda hâttâ açıkta yatmaktadırlar.

Etiler zamanından beri iskân sahası olarak kullanılan bu bölgedeki tarihi ha- vuzun temeli hidroterapiye çok ehemmi- yet vermiş bulunan Romalılar, hamam kısmı Selçuklular tarafından yapılmıştır.

Bu suların romatizma, bel ağrıları ve cirt hastalıklarına iyi geldiği, kadın ve böbrek hastalıkları ile metabolizma bo- zukluğundan ileri gelen şişmanlık ve gut'a karşı şifalı olduğu yapılan tahlil ve tecrübelerle öğrenilmiştir. Bu vasıflara bedeni ve dimaği yorgunlukları gidermek ve vücutları gençleştirmek hassası da katılmalıdır, şöyleki: Çukurova bölgesi halkı bu kaplıca suyunun gençleştirici ve

güzelleştirici etkisine inanmakta v yu kutsal saymaktadır.

Mısır Kıraliçesi Kleopatra'nında Tar sus'tan 80 km. mesafedeki Çiftehan kap lıcalarına geldiği söylenmektedir.

Çukurova halkı tedavi yanında, Toros dağlarının kuzey yamacına rastlayan 102( ¹ rakımındaki bu bölgeyi yayla olarak ta kul : lanmakta ve güneyin sıcağından bu böl' geye sığınmaktadır.

Mevcut tasisler belirli bir planlama, ya göre yapılmadığından düzensiz ve il keldir. Toplam 73 odalı 6 otel ile blokla halinde ve taş oda denilen, duş helâ v< ^; mutfak imkânı olmayan 275 oda ile 20( ¹ çadır bulunmaktadır. Kanalizasyon ve sı ' tesisatının da bulunmaması bu tedavi si ^: tesini sağlığa zararlı bir hale getirmekti ' idi.

M 5

N i ğ d e v a l i k o n a ğ ı

Mimari proje : Nihat Güncr Mimar (İ.T.Ü.)

Fuat Kınıkoğlu Mimar (D.G.S.A.) Rölyef ve panolar : Şener Demirkol - Y. Ressam (T.G.S.Y.O.) Behçet Malikler Y. Ressam (T.G.S.Y.O.)

Kontrol : Bayındırlık Müdürlüğü

Niğde'de bir vali konağı ihtiyacı doğ- duğunda öncelikle yer seçiminde Valiliğe yardımcı olmağa çalışıldı. Ankaranın Çankayası gibi bütün kente hakim, mik- roklima şartları elverişli eski kışlaların bulunduğu semt üzerinde müştereken ka- rar verildi.

İkinci olarak Vali konağının karak- teri üzerinde duruldu. Valiliğin devleti temsili hüviyeti binaya verilmeli, Genel mimari karakteri olarak ta çevresel mi- marlık dokusuna zıt düşmiyecek, hem resmi kabul hem de ev karakterini ifade etmeliydi.

Bu durumda konak iki bölümden te- şekkül etti. Birincisi Valinin kendi aile siyle günlük yaşantısını sürdürdüğü ev kısmı ile Kabul salonu. Misafir ağırla- ma, ziyafet verme ve gecelemesini te- min edecek ve valinin özel çalışma ve kabul odasını içine alan resepsiyon kıs- mı. Ayrıca bu iki kısma müştereken hiz- met edecek, mutfak, hizmetçi ve diğer servis kısımları bul'unmaktadır.

dış görünüşler ve içerden bir duvar panosu

Betonarme sistem içinde Niğde taşı diye bilinen bölgesel malzeme gelenek- sel yapı karakterine uygun olarak gere- ken yerlerde kullanılmıştır. Kabul salo- nunun güney cephesindeki revaklı kısım, Anadolu Selçuk kapılarını anımsatan şe- ref kapısı, şehrin kale civarı iskân so- kaklarındaki evlerin cumbaları görünü- münde, odalarda yapılan çıkmalar proje- nin diğer özellikleridir.

Maket

Y e ş i l k ö y h a v a l i m a n ı p r o j e s i

Doç. Dr. Hayati TABANLIOĞLU Mimar İ.T.Ü.

İstanbul Yeşilköy Hava Limanı. Ulus- lararası Hava Yolu ağı içinde, Avrupa- Uzakdoğu hattında, Orta-Doğu'nun en önemli bir uğrak ve varış noktasıdır. Son yıllarda yolcu ve kargoda saptanan artış dünya ortalamasının üstündedir. Bu ne- denlerle Yeşilköy Hava Limanı ortaya çı- kan ihtiyaçlar ve gelecekte tahmin edi- len gelişmeleri karşılıyacak modern ve yeterli tesisleri kapsayacak şekilde plan- lanmıştır.

Bayındırlık Bakanlığınca hazırlattırı- lan Yeşilköy Hava Limanı projesinin kı- saca açıklaması aşağıdadır :

Genel Yerleşme Planı : Planlamanın ilkeleri: Varolan arazi olanaklarının maksimum değerlendirilme- si, alan içinde yer alacak çeşitli tesisle- rin birbiriyle dengeli kapasitede olmala- 168

rı, yatırımların kısa zamanda değerlen- mesi, tesislerde uluslararası standart ve ölçüler sağlanmakla birlikte, Türkiye şartlarına göre bakım ve işletme olanak- larının temini, olarak özetlenebilir.

Çevreden kara ulaşım olanakları : Mevcut tesisleriyle hizmette bulunan Ye- şilköy Hava Limanı İstanbul'a 20 km.

uzaktadır. İstanbul'a Topkapı'dan giren, ay- rıca Boğaz Köprüsü çevre yollarıyla bağ- lanarak Anadolu'ya ve Trakya üzerinden Avrupa'ya uzanan Londra asfaltı, Çoban Çeşme kavşağından Hava Limanına bağ- lanmaktadır. Diğer yönden Sirkeci - Florya yolu Yeşilyurt'dan Hava Limanı te- sislerine bağlanarak Londra asfaltına ulaşmaktadır. Bunlar dışında Sirkeciden gelen elektrikli trenin ayrı bir kolla, yer altı treni olarak terminal bölgesine bağ- lanması ile, büyük yolcu kitlesinin şe- hirle alan arasında hızlı ve güvenli ola- rak ulaşımı sağlanacaktır.

Pistler ve Taxiway'ler: Daha önce ya- pılmış 60 metre genişlik ve 2300 mt.

uzunluğundaki Kuzey - Doğu, Güney - Batı yönündeki pistin boyu gerekirse uzatılacaktır. Bu pisti Güney - Batı ucun- dan yakalayan, Kuzey - Güney yönünde, 3800 metreye kadar uzatılabilecek 45 m.

esas genişliği ile iki yanda 7,5 m.lik gü- venlik şeridi bulunan, yeni bir pist yapıl- mıştır.

Terminal Bölgesi :

Kuzey - Doğu, Güney - Batı yönünde- ki mevcut pistle, Kuzey - Güney yönün- deki iki pistin arasında kalan bölge, ter- minal kompleksi için en uygun yer olmak- tadır.

Terminal Bölgesi ve uçak park yer- leri bugünkü ve belirli bir gelecekteki uçak büyüklüklerine göre planlanmıştır.

Pistler ve taxiway'lerle terminal komp- leksi arasındaki alan, ilerde teknik geliş- meler sonucu apronun daha da genişle- mesine elverişlidir. Bugünkü uçak tip ve ölçülerine göre binalara direkt yanaşabi.

len 20 jumbo veya 40 normal uçak park yeri vardır.

Y e r l e ş m e P l a n ı Lay - o ut

1. Mevcut Pist — Existing Runvvays 2. 2. Nolu Pist — Runvvay No. 2 3. 3. Nolu Pist — Runway No. 3 4. Apron — Apron 5. Terminal Binaları — Terminal

Buildings

YOLCU TERMİNAL BİNASI Planlamada ilkeler ve fonksiyonlar : Gelecek yıllardaki yolcu artışına paralel, kademeli olarak gerçekleştirilme olana- ğı, uçak tekniğindeki gelişmelere göre yolcu hizmetleri ve diğer fonksiyon deği- şiklikleri için belli bir fleksibilite olana- ğı, yolcunun uçaktan kara ulaşım araçla- rına veya tersine en kısa yürüyüş uzun- luğu, (uçakların doğrudan doğruya binaya yaklaşabilmesi plan konsepsiyonundaki kompakt prensip), yolcunun terminal bi- nasında büyük ölçüler ve büyük insan kit- lesi içinde, bütün aktiviteyi yaşıyarak ve mekân bütünlüğünü duyarak, istediği nok- taya kolaylıkla ulaşabilmesi, olarak özet- lenebilir. Terminal binası, yolcuların ka- ra taşıtından uçağa veya uçaktan kara

6. Meteoroloji — Meteorology 7. Kontrol Kulesi — Control Tovver 8. Otopark — Parking 9. Tren — Train

10. T.H.Y. Tesisleri — T.H.Y. Facilities 11. Kargo Tesisleri — Cargo Facilities taşıtına bininceye kadar gerekecek fonk- siyonlara hizmet edecektir. Bu hizmetleri sağlayan tesisler, kara taşıtları için, ter- minale yanaşma yollan, otoparklar, oto servisleri, yeraltı, treni, yolcularla ilgili birinci derecedeki tesisler olarak bagaj teslim ve bagaj alma bankoları, bagaj nak- li sistemi, check-in kontuarları, polis kont- rol yerleri, bekleme salonları, ikinci dere- cedeki tesisler olarak danışma, rezervas- yon, P.T.T., banka, kambiyo, oto kiralama, emanet, seyahat acentaları, dükkânlar bar.

kafeterya, restoranlar, uçakla ilgili tesis- ler olarak, uçak park yerleri, yolcu köo- rüleri, apron ön yolları, uçak şirketleri, apron büroları (Operasyon), yükleme ve boşaltma tesisleri, gerekli cihazlar ve bağaj kapları için depolama yerleri, iş-

12. Yedek Alan — Reserve Field 13. Yardımcı Tesisler — Service Faciliti-

14. Endüstri, Ticaret Bölgesi — İndustriaL Commercial Area

letme servisleri, meydan işletmesi için bürolar, uçak şirketleri için bürolar, me- teoroloji, sağlık, emniyet v.b. diğer tesis- Terminal binasına kara ulaşımı : Londra asfaltı ile Sirkeci - Florya yolu.

bağlantıları ortak bir kavşakla terminal binasına ulaşmaktadır. 400 m. çapında*

bir daire çevresinde yer alan terminal' kompleksi, iç çevresinden iki seviyedeki yol ve otopark tesisleri ile beslenmekte- dir. Otopark tesisleri gelecek yılların yol- cu sayısı artışına paralel olarak her üni- teye 1500 adet olmak üzere toplam 6000"

park yerini kapsayacaktır. Bu alan orta- sında yeraltı treni terminüsü plânlan- mıştır.

Terminal binasına uçakların yanaş-

ması: 400 m. çapındaki daire çevresi üze- rinde 4 terminal ünitesi yer almaktadır.

Her üniteye 5 adet Boeing 747 veya 10 adet Boeing 707 veya orta büyüklükteki uçaklar (Nose-in) pozisyonda yanaşabil- mektedir. DC-9 veya benzeri uçaklar ay- nı park yerlerine paralel olarak yanaşa- bilirler. Apron alanında binaya doğrudan doğruya yanaşamayan uçaklar için ayrı- ca 32 park yeri vardır.

Binada fonksiyon düzeyleri: Uçak yanaşması ve yolcu sirkülasyonu gere- ği biçimlenen poligonal ana blok üst kat- ta yolcuların gidişi (Departure) için ve apron kotunda yolcuların gelişi (Arrival) için düzenlenmiştir. Poligonal binalar arasındaki 4 katlı bloklar uçak işleticile- ri ve diğer yolcu hizmetleri için kullanı- lacaktır.

Tümü dört ünite olarak öngörülen Terminal kompleksinin bir ünitesi yakla- şık 5 Milyon/yıl kapasitede olacaktır.

Pistler arasında kalan iç açıda pist- lerin tümünü ve apronu iyi görebilen noktada Kontrol Kulesi ve Teknik Blok yer almaktadır.

YARDIMCI TESİSLER : Araç ve gereçlerin bakım ve tamir- leri için atelyeler, garajlar, depolar Ap- ronun kuzeyinde Yeşilköy yoluna paralel alanda planlanmıştır.

KARGO TESİSLERİ :

Terminal binasının doğusunda 100.000

— m2 lik alanda gittikçe gelişen kargo naklini sağlamak üzere kargo tesisleri ya- pılacaktır. Karayolu ve demiryolu bağ- lantısı sağlanacaktır.

T.H.Y. ENDÜSTRİYEL TESİSLER : Güeny - Kuzey yönündeki pistde Londra asfaltı bağlantı yolu arasında T.H.Y. nın hangar, bakım atelyeleri v.b.

diğer Endüstriyel tesislerinin inşaatına başlanmıştır.

Gidiş Katı — Departure Level Gidiş Holü — Departure Hail Danışma — İnformation Kontuarlar — Check-in Counters Pasaport Kontrolü — Pass Control Bilet Satış — Ticket Sales P.T.T., Banka, Kambiyo, Seyahat Acentaları — P.T.T., Bank, Exchange, Travel Agencies

Bar — Bar Telefon Telephone Duty-Free — Duty-Free Dükkânlar — Shops Bekleme Salonları — VVaiting Lounge Uçak Biniş Koridoru — Aircraft Boarding Corridor W.C. — W.C.

G e l i ş K a t ı Arrival Level

1. Karşılayıcı Holü — Visitors Hali 2. Danışma — Information 3. Bar — Bar 4. P.T.T. — P.T.T.

5. Banka — Bank

6. Kiralık oto, otel Rezervasyon — Car Rental, Hotel Reservations 7. Telefon — Telephone 8. Gümrük Kontrol — Customs Control 9. Gelen Bağaj — İncoming Baggage 10. Pasaport Kontrol — Pass Control

11. Giden Bağaj Ayırımı — Sorting Departing Baggage 12. Bürolar — Offices 13. W.C. — W.C.

14. Konteyner — Container 15. Yolcu Bekleme Salonu — Passanger

VVaiting Lounge 16. Otobüs — Bus I i

i l g i l i i ğ e r s i s Londra asfaltı ile Sirkeci - Yeşilköy sahil yolu bağlantısının doğusundaki böl- gede Kuzeye ve Doğuya gelişen yaklaşık 250 hektarlık alanda bir Hava Limanının çevresine yerleşen ve büyük bir ekono-

mik aktivite yaratan ticaret, endüstri böl- geleri, otel ve diğer turistik tesislerle, görevliler için konut ve diğer sosyal te- sislerin yerleşmesi öngörülmüştür.

Yeşilköy Hava limanı Master planı- na göre uygulama. Bayındırlık Bakanlığı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydan-

ları İnşaat Genel Müdürlüğü'nce yapıl- makta. Terminal binası projeleri Bayın- dırlık Bakanlığı YAPI İŞLERİ GENEL MÜ- DÜRLÜĞÜ Büyük yapılar projeleri istan- bul Bölge Müdürlüğünce yürütülmekte-

Proje ve kontrol : İlhan BİLGESÜ Mimar D.G.S.A. Akbank Mi- marî bürosu Müteahhit Faruk İLGAZ Mühen.

dis İ.T.Ü.

Şantiye Şefi : Alâeddin SAYGI Mi- mar D.G.S.A.

Statik betonarme : Aram KAMBURYAN Mühendis İ.T.Ü.

€lektrik projesi : Ergüvenç TÜRKGENÇ Mühendis İ.T.Ü.

Kalorifer projesi : Fazıl MAZICI Mühen- dis İ.T.Ü.

Asansör : TÜRKELİ - SCHLİE.

Alüminyum işleri : İstanbul Aluminyum REN Sanayii Mermer işleri : Halit KELEŞ

Akbank'ın bu Şube binası Kadıköy'- ün ana arterini teşkil eden Söğütlü çeş- me caddesinde, Osmanağa Camii'nin kar- şısında üç tarafı yol bir arsa üzerine inşa edilmiştir. Toplam inşaat sahası 2500 m2 dir. Bina maliyeti, arsa bedeli ve dekorasyon hariç 6.5 milyon T. lira- sıdır.

Zemin ve birinci katlar Bank)a Şu- besine, diğer katlar banka seksiyonla- rına ve Bölge Müdürlüğüne tahsis edil- miştir. Son kat lokanta ve dinlenmeye ayrılmıştır.

Cepheler, sun'î taş plâk, kaplanpostu mermer ve aluminyum malzeme karışı, mı olarak inşa edilmiştir.

Şube katlarının fonksiyonel farklılı- ğı cephe mimarîsine de gösterilmiştir.

Zemin kat tavanı, ön saçaklara ka- dar devam eden sertağaç meşe profilli elemanlarla kaplanmış, ışık bantları pro.

fil aralarına gizlenerek zengin bir görü- nüş elde edilmiştir.

Akbank, bu şube binasile. Kadıköye yeni ve modern bir eser kazandırmış olmaktadır.

Kat planları

avrupada bazı havalimanları s c H i p H O L H a v a L i m a n ı A m s t e r d a m- H o l l a n d a

Mimarları : M.I.R. F.C. de VVeger B.I.. Prof. M. Duintjer B.N.A.

Devamlı artan trafik sonucu, Amster- dam «Schiphol» hava alanı yeniden inşa

•edilmiştir. Yeni meydan ilerdekj gelişme dikkate alınarak eskisinin iki misli kapa- sitede, yani 4 milyon yolcuya cevap ve- recek şekilde yapılmıştır. Terminalde ge- len ve giden yolcuların hiç bir surette kar- şılaşmamaları sağlanmıştır. Bu nedenle

•geliş ve gidiş holleri ayrı nivolarda plan- lanmıştır.

Binanın planı gösterişli bir mimarî- den ziyade fonksiyona önem verilerek tanzim edilmiştir.

»Schiphol» terminal binası çok kat- lı ve bol camlı geniş bir dörtgen olup merkezden üç kol pistlere doğru uzan- maktadır. Bunlar yolcuları uçaklardan hollere veya hollerden uçaklara ileten koridor halinde geçitlerdir. Ana bina 9 katlı bir dörtgen blok olup, meydan ida- resi servisleri burada toplanmıştır.

Zemin katta gelen yolcular holu, 1.

katta giden yolcular holu vardır. 3. kat- ta, lokanta, bar ve kafeterya bulunmak- tadır. Bodrumda 450 arabalık bir garaj, personel için sihhî tesisler, gıda ve di- ğer malzeme için depolar bulunmakta- dır.

K o p e n h a g H a v a L i m a n ı Mimarları Vilhelm Lauritzen

Mogens Boertmann - Jörgen Anker Heegard

„ ve Helge. H. Hoppe.

Kopenhag hava limanı, Avrupa'nın sa- yılı büyük meydanlarından biri olup, ay- nı zamanda öriemli ,bir transit merkezi, dir. (3,5000.000 yolcu). Gar'da yapılan ye- nileme ve genişletme, saatte 1500 yol- cunun seyyahatine imkân sağlamaktadır.

Tatbik edilen proje sayesinde yolcuların, bagajların uçaklara rahatlıkla girip çıkma- larını şağladığı gibi. yolcuları geçiren ve karşılayan ziyaretçilerin, trafiği bina için- den ve teraslardan izlemeleri 'sağlanmış- Binanın uzunluğu V5£> metre, genişli ği 67 metre yüksekliği 13 metredir.

Yük ve bagajlar zemin katta gayet süratli bir şekilde kabul edilmekte ve çıkarılmaktadır. Tecrübeler, uçakların ha- va alanına inmelerinin gecikmesi sirkü- lasyonu bozmakta ve trafiği geciktirmek- tedir. ,

Ana binadan binen veya uçaklardan inen yolcular eskiden uçaklara özel oto- büslerle taşınırlardı. Son zamanlarda alanlarda trafiğin artması ve sıklaşması artık otobüs kollanılmasına imkân bırak- mamaktadır. Avrupa'nın bir çok hava alanlarında olduğu gibi, Kopenhag'da da (epis) x ler kullanılmağa başlanmıştır.

Uzunlukları 300 metre olan iki katlı bu kapalı kollar biniş pistine kadar iletmek- tedirler. Yolcular kapalı iki katlı bir ko- ridordan geçmektedirler. Zemin katında havayolları Şirketlerinin bölmeleri bulun- maktadır. (Epis) lerin platform şeklinde olan çatısı ziyaretçilere tahsis edilmiş- tir. Bunlara 24 uçak aynı zamanda ya- naşabilmektedir. Daha büyükleri (epis) lerin kolların baştaraflarına yanaşıyorlar.

K O P E N H A G Hava limanı 1 — Giriş 2 — ana hol — 3 çıkış merdi- veni ve transit holü 4 — Bagaj ayırma 5 — Bagaj çıkış vestibülü 6 — Bagaj kontrolü 7 — Hole çıkış merdiveni 8 — personel mediveni 9 — bagaj afişi 10 — gümrük 11 — gelenlerin çıkışı 12 — ba gaj çıkışı 13 — Banka 14 — Enformas- yon 15 — Yolcu servisi 16 — P.T.T. 17 — Snack bar 18 — Dükkânlar 19 — Büro- lar 20 — Gümrük 21 •— personel girişi 22 — vestiyer 23 — W.C. 24 — Hava ga-

Z ü r i c h - K l o t e n K ı t a l a r a r a s ı h a v a a l a n ı v e t e r m i n a l b i n a s ı ( İ s v i ç r e )

Mimarin : A. Bosshard, D. Casetti, K. Kunding A. ve H. Oeschger, E. Rohrer ikinci dünya harbinden sonra İsviçre hava trafiği bakımından, Avrupa'nın mer- kezlerinden biri haline gelmiştir. Bilhassa Zürich hava alanından dünyanın bir çok yerlerine aktarmalar yapılmaktadır.

Bu nedenler Zürich hava alanı deniz seviyesinden 425 metre yükseklikte eski bir topçu atış sahasında tesis edil- miştir. Batı pisti 2500 x 60 metre, kuzey pisti 1525 x 45 m„ hareket pisti, 6500 x 27 m., iniş pisti 3500 x 75 m. dir. Bu pist kör inişe müsaittir. Alan 440 hektar.

Iık bir sahayı işgal etmektedir. Umumî ser- visler, P.T.T., dükkânlar, lokanta, büvetler zemin katta bagaj servisi alt kattadır. Yol- cu ve bagaj trafiği bu meydanda çok ra- hatlıkla işlemektedir.

Yeni Zürich-Kloten alanı saatte 2000 yolcunun gelip gitmesini rahatlıkla sağla- pıaktadır.

2 — Zürih hava alanının genişletilmesi

12 1 8

Z ü r i c h h a v a L i m a n ı :

1 — Otomobii' gelişi 2 — Gişeler 3 — P.T.T.

4— S.B.B.

5 — Dükkânlar 6 — Yolcular 7 — Hol

8 — Umuma mahsus teras 9 — Lokanta 10 — Bürolar 11 — Genişletjlme alanı 12 — Hareket koridoru 13 — Gümıük 14 — Yolcu bekleme salonu

15 — Yolcuları çağrı salonu 16 — Gelenlere ait salon 17 — Yolcu hareket çıkışı 13 — Bagaj kaydı.

dış görünüşler

Terminal binası vaziyet planı

Mimarları : Sir Basil Spence - Glo- ver ve Ferguson Mühendisleri : Ove Arup ve Ortak- Bu meydan Glasgovv'un 11 km. ba- tısında bulunmaktadır. Yılda 1,6 milyon yolcu kabul edecek kapasite'de olup, or- talama saatte 930 yolcuya hizmet ede- Alandan aynı zamanda 17 uçak iniş ve kalkış yapabilmektedir. İleride tra- fiğin iki misline çıkarılması dikkate alın- Alan bir merkez binası ve iki (epis - kol'dan) ibarettir. Her hareket merkezi- nin bir bekleme salonu vardır.

Bagajlar zemin kattan girip çıkarıl- makta, yolcular ise geçitlerden birinci kata çıkmaktadırlar. Terminal binasının karşısında 1270 arabalık geniş bir oto- park bulunmaktadır.

Ana terminaf bjnası ilkel gerilimli beton'dan (epis) ler çelik iskeletli tuğla dolgudur. Çatı çift cıdarlı olup, içinde gerekli klima ve teknik teçhizat yerleş- tirilmiştir.

t . Sagte^ _ _ ,

® 1^: t SBİSÎ S ! İ M t H . , l / S J X ™ s a n , s a n , 1 *<Jt-" ut -V- \ J

W

y i R

h a v a l i m a n l a r ı n d a y e n i a m b l e m l e r :

İlk defa Frankfurt hava alanın- da uygulanan bu amblemler bütün dünya hava limanlarında kabul edil- meğe başlanmıştır. Yazı yerine ulus lararası bir lisan olarak nitelendi- rilen modern bir hiyeroglif diyebi- leceğimiz bu amblemler yolculara kolaylık ve sürat sağlamaktadır.

( Soldan sağa ) : i. • Havaalanı, 2 - Giden Uçaklar, 2 - Gelen uçaklar.

4 • Uçağa gidiş, h - Bekleme salonu, fi - Buluşma yeri, 1 - Yolcu karşılama terası, 5 - Enformasyon, 2 • Taksi, 10 -Kiralık otomobU, 11 -Tren istasyonu, 12 -Otobüs durağı, 13 -Giriş kapısı, 14- Çıkış kapısı,

15 - Uçak bagajlarının geliş

16 - Emanet'bürosu, 17 - Yangın telefonu, 18 - Yangın merdiveni, 19 - Pasaport kontrolü, 20 - Basın odası, 21 Doktor, 22 - Eczane, 23 - Duş, 24 - Tuvalet (erkek), 25 - Tuvalet (kadın), 26 - İbadethane, 27 - Restoran, 28 - Para bozdurma yeri, 29 - Tax Free dükkanları, 30 - Berber.

-e

^JS

m tf B ¹ _j

A

1=1 W ^»j

m

*to o

w

T f

@t' ili S XI

Atatürk 8yto»rı, Emlâk Bankası Pısap NO.-2S Aksaray 22 21 11 • 22 46 25

İstanbul

Güvenebileceğiniz yegane kapiama malzemesidir

MOZAİK ve SERAHİK SANAYİİ A. Ş.

2 0 0 D E Ğ İ Ş İ K R E N K 2 0 D E Ğ İ Ş İ K E B A D

ARK. — 168 170"

ısmarlama

Alüminyum, hafif, gösterişli, sağlam, paslanmayan çağdaş bir malzemedir. Sayılamayacak kadar çok kullanma yerine sahiptir. Modern yapıların kapı ve pencere doğramaları, dekoratif seperatörler tavan ve alın süsleri...

Otobüslerin, vagonların pencere doğramaları, süsleri, televizyon antenleri, yağmurlama tesislerinin boruları, ev v e büro eşyalarının çeşitli parçaları...

Ve daha birçok yerde alüminyum profil kullanılıyor.

Ancak bu mükemmel ve çağdaş malzemeden yararlanma, tecrübeli ve bilgili bir imalatçının işbirliği ile mümkündür.

îşte Türkkablo, bilgisi, tecrübesi, geniş imalat imkanları ve kaliteli hammaddesi ile alüminyum profil konusunda size yardımcı olacak güçlü bir kuruluştur, ihtiyaçlarınıza en uygun , kesit ve yapıdaki alüminyum profili Türkkablo' da özel olarak imal ettirebilir veya standart kalıplar arasından seçebilirsiniz.

180 ADMAR - 74699/169

ÇEŞİTLİ ÜLKELERE AİT NÜFUS TOPLAM ULUSAL GELİR KİŞİ BAŞINA \ Doç. Dr. Hayati TABANLIOĞLU

Mimar (İTÜ) GİRİŞ

Ulaşım, canlıların korunması ve ya- şantısının sürdürülebilmesi için önemli .bir fonksiyondur! Ulaşımda gerekli olan güvenlik ve hızın sağlanmasında, kara, deniz ve hava ulaşımı günümüze kadar belirli aşamalar göstermişlerdir.

Savunma zorunluğu, topluluklar arası ekonomik, kültürel ve politik ilişkilerin artması, özellikle Hava Ulaşımını geliş- tirmiş, bunun sonucu ilişkiler artmış, iliş- kiler arttıkça Hava Ulaşımı gelişmiştir.

Hava Ulaşımı bir noktadan başlayıp di- ğer bir noktada biten belirli eylemler dizisini kapsamaktadır. Bu fonksiyonla- rın sağlanmasında taşınacak yolcu veya.

-yüklerin, Kara Ulaşım araçlarından uçak- lara veya tersine transferinde Hava Li- manları büyük bir düğüm noktası olmak- tadırlar. Son gelişmelerle Hava l'imanla- rı, uçak iniş ve kalkış pistleri, Taksi- vvayler, Apronlar, yolcu terminali, kargo.

Endüstri Ticaret v.b. gerekli tesisleri kap- sıyan ve kapasitesine göre 60.000 kişiye kadar çalışanların bulunduğu bir komp- leks haline gelmişlerdir. Günümüzde Ha- va Limanları, Hava Ulaşım Sistemi için- deki önemli fonksiyonları ile, kamû hiz- meti gören bir tesis olmanın yanında,

"büyük bri gelir kaynağı ve bufundukları memleketlerin önemli bir tanım merkezi -durumundadırlar.

Bu nedenlerle Hava Limanı Planla- ma ve Tasarımı çok yönlü inceleme ve araştırmaları gerektirmektedir.

1. E t k e n I e r 1.1. İSTATİSTİKLER VE GELİŞME

TAHMİNLERİ

— Dünya nüfusu (UNO) tahminleri- ne göre 1980 yılında 4.33 Milyona vara-

— Nüfus artışına paralel olarak gere- cek on yılda üretimin her yıl ortalama % -4,5 artacağı tahmin edilmektedir. Kişi başına gei'ir artışı ekoonmjk gelişme, ül keler içi ve ülkeler arası ilişkileri arttır makta, bunlar da Dava trafiğini etkilemek tedir. (,) Son 20 yılda Hava trafiği yol- cular için % 14, kargo için % 16 orta- lama artış saptamıştır. 1980 e kadar bu ortalama değerlerin geeçrlj olacağı be- -nimsenmektedir (T. 2 - T. 3).

1.2 T e k n i k g e l i ş m e l e r 1.2.1. Uçak Endüstrisinde gelişme-

ler:

— 1960 — 1970 döneminde büyük

gelişmeler gösteren endüstriye paralel olarak, uçak tekniğindeki ilerlemeler Ha- va Ulaşımını etkilemektedir.

Çeşitli uçak tipleri söz konusu ol- duğundan, bunlarla ilgili, hız, yolcu ka- pasitesi, boyutlar, ağırlık gibi hususlar özellikle yer tesislerinde gözönüne alın- mak durumundadırlar.

— 1958 den beri jet uçaklarının hiz.

mete girmesiyle hava ulaşımında hız ve bir anda taşınan yolcu sayısı bakımın- dan büyük aşamalar yapılmıştır. Piston motorlu uçakların kullanılması gittikçe azalmakta, jet uçakları çoğalmaktadır.

1980 de 8500 jet uçağının işletileceği tahmin edilmektedir. Böylece Hava Tra- fiği bir kitle trafiği durumuna girmiştir.

(T.4)

— Uçakların havalanma ve iniş uzunlukları pist uzunluklarını etkilemek- tedir.

— Uçak boyut ve ağırlığındaki bü- yümelere rağmen, teknik gelişmelerle pist uzunluğunun aşırı artmaması sağ- lanmıştır.

— Uçak ağırlıklarının artmasının ze- mine etkisi özel 'teknik tedbirlerle azal- tılabilmektedir.

— Uçakların kanat ve gövde uzun.

lukları arttıkça pistlerden taxiway'lere dönüş büyüklükleri ve apron alanları da artmaktadır.

— Uçak yolcu kapasitelerinin bü.

yümesi, Hava Ulaşımını bir kitle ulaşı- mı haline getirdiğinden, ayni anda çok sa- yıda yolcunun yer hizmetlerini karşıla- ma sorunu büyümektedir.

— Elektronikteki gelişmeler, ço karmaşık bir duruma giren hava ulaşımıı da, hava trafik kontrolü, hava trafiğini bütün dünya hava ağındaki koordinasy<

nu, merkezi bilgi toplama ve dağıtırı, sistemi gibi çok öneml'i hususları pre siz, hızlı ve daha ucuz olarak çözmel tedir

1.3 Ş e h i r c i l i k l e i l g i l i

e t k e n l e r

Hava Limanının bir yerde tesisi, ş ana hususlarla doğrudan ilgilidir:

— Hava Limanı-çevre bağlantısı, ti ?4 lep merkezinin uzaklığı, ulaşım sorunli j rı. Belirli bir hareket noktasından Hav Limanına olan uzaklık ve kara ulaşım oli l naklarının durumu, zaman kaybı yönür s|

den çok önemlidir Uzaklığın 20 km de fazla olması ekonomik olumluluğu ter yönde etkiler.

Yapılan istatistiklere göre Hava L manında her bir milyon yolcu 1200-160 jl kişi için iş yaratmaktadır. Hava Lims jl nında, gerek çalışanların gerekse yolcı : ların kara trafiği önemle gözönünde tL ş|

tulacak niteliklerdedir.

— Gürültü Sınırlandırmaları:

Uçak iniş kalkış doğrultusuna di :•

olarak (67 db) gürültü sınırı olarak ks ; , bul edildiğinde halen hizmette bulunaı ip jet uçaklarına göre (3-6 km) gürültü s>

nırları içindedir. Uçakların iniş-kalkış doç rultusunda bu sınır 20-25 km. yi bulmak tadır. Süpersonik uçaklarda gürüîtü sınıı ları daha da artacaktır. Bu değerler Hav.

Limanının yerleşmesinde ve pist doğrul- tularının seçiminde çevreyle ilgili önem- li bir tekendir. (T.5)

— Gerekli Alan Büyüklüğü:

Hava Limanının genel planlamasın- da gelecekteki gelişmeleri de kapsıyan tesis büyüklüklerine göre bir yerleşme söz konusudur. Çeşitli tesis bölgeleriy- le yıllık 20-25 Milyon yoi'cu kapasiteli bir Hava Limanı için yaklaşık 1500 ha.

alan gerekmektedir.

— Topografya özellikler:

Hava Limanın genel yerleşmesinde büyük uzunluk ve yüzeylere yayılan çe- şitli tesis bölgelerinin (pist, apron v.b.) yapı koşulları belirli eğim sınırları ge- rektirdiğinden, arazi topografyasının bağ.

daştırılmasında doğal engebelerin duru- mu, maliyeti etkiler.

1.4 İ ş l e t m e

Hava Limanı üzerindeki hava mekâ- nı trafiğin yoğun zamanlarında uçakla- rın sıra beklemeleri ve iniş yollarının toplamı olarak yeter büyüklük gerekti- rir. Başka bir Hava Limanı ile bir girişim bu büyüklüğü sınırlar. Bu sınırlama Hava limanının yer çekimini etkiler.

— Pistlere yaklaşan veya pistlerden kalkan uçakların belirli açılarla sınırlan- mış hareket alanları içinde hiçbir engel bulunmamalıdır. Bunlar, Uluslararası an- laşmalarla belirlenmiştir. Bu husus yer seçimi için önemlidir.

— Meteorolojik koşullar . Isı dereceleri, . Rüzgâr yön ve şiddetleri, . Görüş şartları, bulut tavan yük- sekliği,

. Yağmur ve kar miktarları.

Hava limanını etkileyen meteorolo-

jik koşullardır. Özellikle rüzgâr bilgileri pist yönü konumunda çok önemlidir. Yan rüzgâr bileşkesi değerleri Uluslararası anlaşmalarla sınırlanmıştır. Bir pistini), kullanış süresinin en az % 95 inde yan rüzgâr bileşkesi 10-m/sn.yi geçmemeli- dir.

II. HAVA LİMANI GENEL PLANLAMA İLKELERİ

Hava Ulaşımında etkenlerin incelen- mesiyle ortaya çıkan ilk verilerin anali- zi, konunun çok yönlü ve ileriye doğru

•büyük bir gelişme içinde olduğunu gös- termektedir.

Bir tesisin yapım süresinin minimu- ma, hizmet süresinin ise maksimuma yöneltilmesi, yatırımın olumlu olarak de- ğerlendirilmesini sağlar. Hava Ulaşımın- da ihtiyaçların çok yönlü, fonksiyonların yaygın, hizmet periyodlarının dengesiz oluşu, zaman faktörünü ön plana çıkar- maktadır.

Hava Limanı planlamasında yalnız bölgesel çevrenin değil, Dünya Hava Ulaşım ağının gözönüne alınması zorun- ludur. Bu nedenle. Uluslararası standart- lar ve koşulların saptanması gerekmek- tedir.

AMAÇLAR

Genel Planlamanın amaçları şöyle özetlenebilir :

. Mevcut veya yeni yapılacak bir Hava Limanının, Dünya Hava Ulaşım ağı- nın bir ünitesi olarak düşünülmesi,

. Hava Limanının, saptanan belirli bir gelecekteki ihtiyaçlara ve gelişmele- re elverişli ve fleksibl olması,

. Bölgesel ve Ulusal değerlendirme- lerim birlikte Uluslararası koşul ve stan- dartların sağlanması.

II. 1 PLANLAMA SÜRECİ

Hava Limanı planlamasında (Mimari- tasarıma) yaklaşmada sürdürülecek aşa- malar şöyle sıralanabilir:

1.1 SİSTEM PLANLAMASI Temel Planlama olarak da adlandırı- labilecek Sistem Planlaması, «Hava Li- manı Planlama Otoritesi »nce yürütüle- cektir. Mimar, Şehirci, İnşaat Mühendi- si, Trafik Mühendisi, Elektronikçi, ikti- satçı, Meteoroloji uzmanı, İşletme uzma- nı ve Havacılık Uzmanı'ndan kurulu bir (TİM) le planlama sürdürülecektir.

Sistem planlaması şu hususları orta- ya koymalıdır.

. Söz konusu Hava Limanının Dün- ya Ulaşım Sistemi içindeki durumunun*

belirlenmesi.

Tablo : 4

. Hava Limanında sağlanması gerek- li niteliklerin ve maksimum kapasitenin belirlenmesi,

. Master plan öncesi çalışmalarına esas olacak bölgesel, ulusal ve Uluslar- arası verilen belirlenmesi (T.6-T.7) Hl. 1. 2 MASTER PLAN ÖNCESİ

ÇALIŞMALARI

Bu aşamanın amacı, Sistem planla- masıyla ortaya konan esasların bölgesel ve Ulusal koşullar açısından değerlendi- rilmesi ve optimum ihtiyaçlarla öncelik- lerin belirlenmesidir. (T.8) dl. 1.3 MASTER PLAN

20. Yüzyılın ikinci yarısının genel ka- rakteristiği şöylece özetlenebilir :

. Dünya nüfusu hızla artmaktadır Buna paralel olarak üretim ve gelir de artmaktadır.

. Teknik gelişme ve modernleşme 20.

Yüzyılın birinci yarısına göre daha bü- yük bir hızla etkilerini göstermektedir.

. Şehirleşme bütün dünyada geliş- mektedir.

. Uluslararası sosyal, politik, ekono- mik ve özellikle ilişkiler gittikçe artmak- . Bütün ülkelerde yukarıda belirtilen gelişmelere paralel olarak haberleşme, ulaşma ve özellikle Hava Ulaşımı, tah-

minlerin çok üstünde artışlar göstermek- tedir.

Bu nedenlerle Hava Limanının gele- ceğini belirleyen Master plan dengesiz gelişmelere göre ihtiyaçları ortaya koy- mak durumundadır. Olanakların en iyi şe- kilde değerlendirilmesi ve geleceğin, tah- minlerin de üstünde artan gelişmelere göre ihtiyaçlarını karşılıyacak olanakların planlanması gereklidir. Kısaca «Hava Li- manının geleceğinin belirlenmesi» söz konusudur. Master plan araştırmalarıyla verilecek kararlar büyük yatırım konula- rıyla birlikte ülke için önemli sosyo-eko- nomik etkiler yaratacaktır.

Özet olarak Master planın sağlama- sı gerekli hususlar şunlardır:

. Hava Limanının, varolan ve gele- cekteki ihtiyaçları belirli bir süre isteni- len niteliklerde karşılaması,

. Planlamanın en az 20 yıllık gelece- ğin ihtiyaçlarını tüm olarak kapsaması ve 5 yıllık periyodlarda ortaya çıkacak gelişmelere göre kademeli gerçeçkleş- tirme olanaklarının sağlanması.

. Tesislerde belirli periyodlardaki maksimum kapasite esas alınmakla be- raber, kısa süreli gelişmelere uygun ek ve değişmelere olanaklı fleksibilite'nin sağlanması,

. Tesis ilk yatırım, bakım ve işlet-

HAVA LİMANI SİSTEM PLANLAMASI YÜRÜTÜCÜLERİ Kaynak : planning manual the Dcpartement of İndustry,

Trade and commerce canadaBTO Tablo: 6 me masraflarının, sağlanması gerekli hiz- metlerle dengeli olarak planlanması,

. En az harcama ve en çok kazancı hedef tutan «Optimum ölçülerde bir Ha- va Limanı» sisteminin belirlenmesi. Mas- ter plan konunun bütün yönlerini kapsa-

Bunlar şöylece sıralanabilir:

— Hava Ulaşımı ile ilgili kuruluşla- rın belirlenmesi :

Ulaştırma ve Sivil Havacılık, Güm- rük, Sağlık, Emniyet, Maliye, Havacılık Planlama Yetkilileri, I.C.A.O., I.A.T.A., Pilotlar, Hava Trafik Kontrolları, Havaala- nı idarecileri. Uçak İmalâtçıları, Donatım İmalâtçıları, Uçak İşleticileri.

— Yürütücüler Grubunun belirlen- mesi :

Mimar, Şehirci, İnşaat Mühendisi, Trafik Mühendisi, Elektronik Mühendisi.

İktisatçı, Meteoroloji Uzmanı, Havacılık Uzmanı.

— Ekonomik koşulların saptanması : . İhtiyaçların ve gelişmelerin belir.

lenmesi,

. Hizmet edilen çevrenin durumu (Coğrafi koşullar, nüfus artışı. Sosyal ve Kültürel durum, Endüstri, Ticaret geli- şimleri)

— Yolcu-yük ahreketleri, istatistik ana- lizleri, trafik tahminleri, gelen-gidenlerin seyahat başlangıcı-sonu, gelirlerin ortay»

konması,

. Gelecekteki arazi ihtiyaçlarının be- lirlenmesi (başlıca kiracılar, resmî, aske- ri uçak işleticileri, diğerleri.)

. Alt yapı etüdleri, . Hava Ulaşım Sistemi etüdü, . Diğer ulaşım olanaklarının durumu, nun belirlenmesi,

. Turizm hareketleri,