mimarlık, şehircilik turizm dergisi ARKİTEKT

ARKİTEKT

m i m a r l ı k , ş e h i r c i l i k t u r i z m d e r g i s i

g ö k y ü z ü n ü u a t a m a z s u u z

çatınızı

k o c a m l a Srapiatım*

İZOC AM TASARRUFTUR...

Dünyanın en ileri sistemiyle (Saint - Gobain TEL Prosedesi) yurdumuzda üretilen tzocam, konut çatılarından sınaî yapılara kadar kullanıldığı her alanda olağanüstü tasarruf sağlar, îzocam kullanıldığı takdirde daha küçük satıhlı kalorifer kazanı, daha az sayıda radyatör dilimi, daha küçük boyutlarda pompa v e boru yeterli olur. Bu suretle yapının inşaat masrafı azalır.

Ayrıca Îzocam için ödenecek fark 1-2 yılda kendisini öder. îzocamın her türlü çatıda v e

kalorifer tesisatında kullanılmasıyla gittikçe pahalılaşan yakıt sarfiyatı azalır v e bir türlü ısınmayan en üst katlar kolaylıkla ısmır, size de

" SAĞOLASIN ÎZOCAM" dedirtir.

İzacamla korunan yapı sağlıklı, ekonomik v e komşu anlaşmazlıklarına yer bırakmayan bir yapı olur.

Bütün ısı v e gürültü problemlerinizde bizi hatırlayınız,

# İ Z O C A A \

Kesin tecrit, büyük tasarruf, tam konfor,

¹

TEKNİK D A N I Ş M A B Ü R O L A R I M I Z ÜCRETSİZ E M R İ N İ Z D E D İ R . İstanbul Ankara İzmir .-Bursa Trabzon A d a n a 4 3 5 0 5 0 2 9 5 7 9 0 1 3 4 8 5 9 1 2 4 7 0 2 3 9 8 2 2 9 8 0

( 5 hat) 2 9 6 5 1 7

Data - 1 8 1 7 / 1 4

Reklâm Moran — 736/15

M O Z A İ K v e S E R A M İ K S A N A Y İ İ A . Ş .

Güvenebileceğiniz yegane kaplama malzemesidir

MMM felmıı,Emlâk Bankası Paujı No/36 Aklanır a f l a * . ZtU U i s t a n b u l

ark. — 16

ilâncılık — 9946/17 Ç B S A k r o l i t . . . İ ş t e Ç B S ' n i n

y a p ı l a r ı n d a h a d a y a n ı k l ı o l m a s ı n ı s a ğ l a m a k , onları k ı ş ı n k a r ı n d a n , b a h a r ı n y a ğ m u r u n d a n , y a z ı n s ı c a ğ ı n d a n v e s o n b a h a r ı n r ü z g a r ı n d a n k o r u n m a k i ç i n ü s t ü n g ü ç l e r l e d o n a t t ı ğ ı v e g ö r e v l e n d i r d i ğ i b o y a . . . E ğ e r b i r y a p ı Ç B S A k r o l i t ' l e d o n a n m ı ş v e g . ü ç l e n m i ş s e a r t ı k o y ı l l a r c a

e n g ü z e l , e n s a ğ l a m n i t e l i ğ i n i g u r u r l a t a ş ı y a c a k t ı r . . . Evini Ç B S A k r o l i t ' l e t a k v i y e e d e n

h e r k e s

y ı l l a r c a h e p a y n ı s ö z ü s ö y l e y e c e k t i r e v i n e h e r b a k ı ş t a . " Ç B S A k r o l i t " d i y e c e k t i r

" t a m a r a d ı ğ ı m b o y a "

her cins boyada Çf^S güçlüdür

C

• • • • • • • • • ÇBS BOYA-KİMYA SANAYİİ

TİCARETİ A.Ş.

Karaköy, Kardeşim Sok.

No. 44/3 istanbul Telefon : 434955

T Ü R K E L İ T İ C A R E T A . S .

B a n k a l a r C a d d e s i Y a n ı k k a p ı s o k;n o 1 - $ - 5

K a r a k ö y - İ s t a n b u l ab 51 «bu Hat)

i s v i ç n

Antalya Antakya

D. Bakır : Eskişehir

Samsun Trabzon

: Meşrutiyet Cd. Karanfil Sok. 29/2 Tel. : 17 98 71 : Kurtuluş Mah. 299 Sok. 8

Tel. : 11 386 : Tunca Çarşısı No: 22 Tel. : 63 18 : Hürriyet Cd. 24 Tel. : 12 84 : Dinç Sk. 15 Tel. : 12 304

Kışla Sk. Aşiyan Ap. Tel. : 26 69 Sakarya Cd. Şanlıer

Han 106 Tel. : 16 489 Ali Çetînkaya Bulvarı 18/1

Tel. : 25 57 61

Tel.

Vakıf Han 1 Anıt Alanı Ap. 11/3 Tel.

Dr. Kâmil Cd. 47 Tel.

Uzun Sk. Erkuloğlu

Gaziantep : Yavuz Sk. 18/C Tel.

İskenderun : Cumhuriyet İş Hanı 6 Tel.

A K K — 18

kat kal rahat

Apartmanınızda, sizinki hariç, tüm katlar rahat. Hepsinin Arçelik Termosifonu var. Bol ve sürekli sıcak suya kavuşmak... " k a t kat rahatım"

diyebilmek için siz de

Arçelik Termosifonunu seçin. '

j - w —

O t o m a t i k A r ç e l i k T e r m o s i f o n u :

• G a z y a ğ ı ile çalışır

• 1 0 5 litre s u alır, h a z n e s i e m a y e d i r

• S u b a s ı n c ı n d a n e t k i l e n m e z

• O t o m a t i k k a r b ü r a t ö r l ü , t a m g ü v e n l i d i r e T e r m o s t a t l ı d ı r . İ s t e n i l e n

ısıya ayarlanır

otomatik

termosifonu

I İüii

n ⁱ

^!

L r

j $

Yeni Ajans — 764/19

â m n

W e r t h e i m _asansürve

yürüyen merdivenleri

WERTHEIM ASANSÖRLER) I VVERTHEİM apartman, otel: hastane

Işhanlarına her kapasitede, her ratte. her yükseklikte İnsan ve yük s edebilecek teknik a sahiptir.

I ÖZELLİKLER >

| . VVERTHEİM titreşimsiz motor çalış- ı ile yüksek konfor sağlamış-

akım mekanizması

• VVERTHEİM elektronik kumandalı, kademesiz DİNATRON dalgalı akım- İl mekanizması; orta derecede bir

. VVERTHEİM yüksek binalarda, insan sirkülasyonunun çok yoğun olduğu ve fazla süratin gerektiği hallerde yüksek konforu; transistor kuman- dalı WARD • LEONARD düzeni ile

. VVERTHEİM asansörlerinin her üni- tesi; uzun yılların tecrübesi İle ve yapılan araştırmalar sonucunda, ka- lite ve fonksiyonda üstün, kullan- mada kolay olacak şekilde tasar- lanmıştır.

. VVERTHEİM emniyet düzenleri bü-

• VVERTHEİM asansörlerinde binanın imkân ve fonksiyonuna uygun, kul- j ianmayı rahat ve pratik hale s ren, mekanik veya otomatik, çeşit- I 11 kapı tipleri kullanılmaktadır.

> VVERTHEİM kapı ve kabinleri, t nanın mimarisine göre her çej kaplama veya fırın boyalı olab

• VVERTHEİM bakım ekipti emrindedir.

ileri teknoloji modern tesis uzman teknik kadro ve benzersiz bir kaplama malzemesi:

O n

3 0 Y ı l d ı r d e ğ i ş i k i k l i m k o ş u l l a r ı n d a k i 5 2 ü l k e d e b a ş a r ı y l a k u l l a n ı l a n O n d u l i n e o l u k l u ç a t ı v e c e p h e k a p l a m a l e v h a l a r ı ş i m d i T ü r k m i m a r , m ü h e n d i s v e y a p ı s a h i p l e r i n i n h i z m e t i n d e .

(atı vc ccphe kaplamasında

Onduline

oluklu levhalar ) tAĞLAM. PRATİK. EKONOMİK.

Har türlü bilgi va broşür için :

Merkez : Onduline Yapı Malzemeleri A,Ş, Barbaros Bulvarı 76/78 Beşiktaş-İstanbul Ankara Bölgesi Müdürlüflü : Onduline. Tunus Cad. 4/19 Bakanlıklar-Ankara Tel.:

A N A H T A R TESLİMİ K O M P L E TESİS Y A P M A K Y E T E N E K

V E TECRÜBE İSTER.

Ö R N E Ğ İ N

<•> 21 Senelik İmalat, Tesis Kurma Tecrübesi.

<•> Cihaz ve ICompakt Ünitelerin Yapıldığı 3 Büyük Fabrika.

200'ü Aşkın Yüksek Mühendis Ve Mühendis.

25(fyiAşkın Beyaz Yakalı Uzman ve Personel.

2000'i Aşktı? Teknisyen ve İşçi Kadrosu.

A R K — 22

L ' A R C H I T E C T E T H E A R C H I T E C T

p e r i o d i q u e d ' a r c h i t e c t u r e d ' u r b a n i s m e e t d e t o u r i s m e

Periodical Publication On A r c h i t e c t u r e T o w n P l a n n i n g a n d t o u r i s m

İ ç i n d e k i l e r : N o . 374 — 2 — 1979

C i l d 4 8

O Ö n e m l i h a b e r l e r 4 2 • A t a t ü r k K i t a p l ı ğ ı , P r o f . m i m a r S e d a d H . E l d e m 4 3 Q M e - sa t o p l u k o n u t A . Ş . n i n b i r k a ç u y g u l a m a s ı - A n k a r a 4 7 • R e s s a m Z e k i K o c a m e m i ' y i a n a r k e n , M a h m u t C ü d a 5 2 Q B ü y ü k a d a ' d a v e ' K a p ı k u l e ' d e b i r m o t e l p r o j e s i , S e m r a G i r i t l i o ğ l u m i m a r i . t . ü . 5 4 • S a z a k e v i - Ç i f t e h a v u z l a r , İ l h a n A r - g u v a n l ı g i l , m i m a r ' S A R / O D T Ü . 5 5 • İ l l e r ' B a n k a s ı ' ( B e l d e ) t a t i l s i t e s i , 'ÎIhan- A r g u v a n l ı g i l , ş e h i r p l â n c ı s ı m i m a r 5 7 Q 'Prof. m i m a r H. K e m a l î S ö y l e m e z o ğ l u ' n u n e m e k l i y e a y r ı l m a s ı m ü n a s e ' b e t i l e y a p ı l a n t ö r e n , 5 8 • S e r g i l e r t'Ari'k ' B r a u e r s e r g i s i ) 5 9 O B e r l i n u l u s l a r a r a s ı ' k o n g r e m e r k e z i b i n a s ı , 61 • 'İlk şehiırci mi- m a r ı m ı z «'Burhan A r i f O n g u n » , y a z a n : P r o f . m i m a r B e h ç e t Ü n s a l , 6 2 O S.SJK. G e n e l ' M ü d ü r l ü k m i m a r î p r o j e y a r ı ş m a s ı I. ö d ü l , m i m a r l a r ı , Y ü k s e l E r d e m i r - S a l i h Enbora, 6 6 Q ı H ü c r e h a c ı m y a p ı m y ö n t e m i çe- v i r e n : B ü l e n t Ö z b i l , m i m a r i . t . ü . 71 • B i b l i o g r a f y a , 76. T a r i h i b i r b e l g e y e g ö r e X V I I I . Y . y ı l d a İ s t a n b u l T a k s i m s u y u ç e ş m e l e r i 7 8 • h a b e r l e r .

C o n t e n t s : No. 374 — 2 — 1979

• ' N e w s 4 2 • « A t a t ü r k » p u b l i c Li'brary a t İ s t a n b u l , P r o f . S e d a d H. E l d e m a r c h . 4 3 • S o m e r e a l i z a t i o n s f r o m s o c i a l h o u s i n g i n A n k a r a , By «Me - sa a n o n , s o ; i e t y 4 7 • İ n m e m o r y o f t h e p a i n t e r Z e k i K o c a m e m i , b y ' M a h m u t C ü d a p a i n t e r , 52 O H a b i t a t i o n i n ' B ü y ü k a d a ( i s l a n d ) a n d m o t e l p r o j e c t i n ' K a p ı k u l e , a r c h . i.t.ü.

S e m r a G i r i t l i o ğ l u 5 4 • A p a r t m e n t h o u s e i n Ç i f t e H a v u z l a r a t İ s t a n b u l , a r c h . u r b . İ l h a n A r g u v a n l ı g i l 55 • V a c a n c y c i t y « B e l d e » o f İ l l e r B a n k , a r c h . u r b . İ l h a n A r v u g a n l ı g i l 5 7 • C e r e m o n y an o p p o r t u n i t y f o r t h e r e t r e a t o f t h e P r o f . a r c h . H. K e m a l î S ö y l e m e z o ğ l u 5 8 | Z H E x h i b i t i o n s f r o m t h e p a i n t e r A r i k B r a u e r ) 59 • İn- t e r n a t i o n a l c o n g r e s s c e n t e r touilding a t B e r l i n 61 • T h e u r b a n i s t a r c h i t e c t B u r h a n A r i f O n g u n , b y Beh- ç e t Ü n s a l P r o f . a r c h . 6 2 • A r c h i t e c t u r a l c o m p e t i t i o n f o r t h e g e n e r a l d i r e c t i o n b u i l d i n g s o c i a l a s s u r a n c e , f i r s t p r i z e , a r o h i t e c t s Y ü k s e l E r d e m i r , S a l i h E r b o r a , 66 • C o n s t r u c t i o n m e t h o d b y c e l i , t r a n s l a t e d by Bü- l e n t Ö z b i l , a r c h . i . t . ü . 7-1 O B i b l i o g r a p h y , .76 - S o m e o l d f o u n t a i n ' s o f t h e c i t y i s t a n b u l 78 • N e w s 80.

S o m m a i r e : No. 374 — 2 — 1979

• N o u v e l l e s i m p o r t a n t e s 4 2 • La b i b l i o t h e q u e « A t a t ü r k » â İ s t a n b u l , P r o f . a r c h . S e d a d H. E l d e m 4 3 • O u e l - q u e s r e a l i s a t i o n s d e s l o g e m e n t s ( r e a l i s a t i o n s d e la s o c i e t e a n o n y m e M e - s a ) â A n k a r a 4 7 Q A p r o p o s d e l ' e x p o s i t i o n r e t r o s p e c t i v e d u f e u p e i n t r e Z e k i K o c a m e m i ' , M a h m u t C ü d a , p e i n t r e 5 2 • H a b i b a t i o n â B ü y ü k a d a e t p r o j e t d ' u n m o t e l â K a p i ' k u l e , a r c h . i . t . ü . S e m r a G i r i t l i o ğ l u 5 4 • B l o c d ' h a b i t a t i o n â Ç i f t e Ha- v u z l a r , İ s t a n b u l , a r c h . u r b . İ l h a n A r g u v a n l ı g i l 5 5 O La ç i t e d e r e c r e a t i o n [ B e l s e ) ( r e a l i s e p a r İ l l e r Bank), a r c h . u r b . İ l h a n A r v u g a n l ı g i l 5 7 • C e r e m o n i e â l ' o c c a s i o n d e la r e t r a i t e d u P r o f . A r c h i t e c t e H . 'Kemalî S ö y l e m e z o ğ l u , İ.T.Ü. 5 8 • E x p o s i t i o n s ( L ' e x p o s i t i o n d ' A r i k B r a u e r ) . 59 • B â t i m e n t d u c e n t r e I n t e r n a t i o - nal c u l t u r e l â B e r l i n , 61 O L ' u r b a n i s t e a r c h i t e c t e ' B u r h a n A r i f O n g u n , E c r i t p a r le P r o f . B e h ç e t Ü n s a l , 62 O C o n c o u r s d e p r o j e t d ' a r c h i t e c t u r e p o u r le b â t i m e n t d e la d i r e c t i o n g e n e r a l e d e l'as- s u r a n c e s o c i a l e ( p r e m i e r p r i x ) , a r c h . Y ü k s e l E r d e m i r - S a l i h E r b o r a , 6 6 • M e t h o d e d e c o n s t r u c t i o n en cel- l u l e , t r a d u c t i o n d e : B ü l e n t Ö z b i l , a r c h . İ.T.Ü. 71 • B i b l i o g r a p h i e , 76. • Q u e l q u e s a n c i e n n e s f o n t a i n e s d e la v i l l e İ s t a r t b u l 7 8 . • N o u v e l l e s 8 0 .

V o l u m e — 4 8

V o l u m e — 4 8

Arkitekt'in Satıldığı Kitabevlen: Y a p r a k K i t a b e v i A. B. C. K i t a b e v l Atatürk Bulvarı No: 127 Ankara Tünel Meydanı No: 1 Beyoğlu

ARKİTEKT

m i m a r l ı k ş e h i r c i l i k v e t u r i z m d e r g i s i

Her üç ayda bir yayınlanır.

Adres: Anadolu Han 33 — İstanbul Tel: 22 13 07

Kuruluşu 1931 Cilt : 48 Sayı : 374

Sahibi ve sorumlu yayın müdürü:

d r . z e k i s a y a r m i m a r i d g s a

Sekreter:

Keti Ç a p a n o ğ l u M u h a b i r l e r i :

B. Almanya : Engin A Y D I N - Mimar D.

G.S.A./BDB. - U.S.A. Ahmet V. A L P ; Mimar İ.T.Ü. - Fransa: Halûk T O G A Yi Mimar D.G.S.A. - İsveç: Ali Ş E N E R Mimar D.G.S.A. isviçre: Seyfi S O N A Dj Mimar D.G.S.A. - Kıbrıs : Ergün DERVİŞİ mimar İ.T.Ü. - İtalya : Dr. Baran Ç A G A:

- Mimar Yunanistan: Sava Ç İ L E N İ S - j Mimar İ.T.Ü./M.M.F.

200.— TL.

150.— TL.

-250.— TL.

50.— TL.

İlân tarifemiz istek üzerine gönderilir.

Yazı, foto, resim ve abone bedelleri ARKİTEKT'in adresine posta ile gönde- rilmelidir. Basılmayan yazılar İade edilir.

Adreslerini değiştiren abonelerin en geç bir ay içinde bize haber vermeleri lâzım- dır. Aksi takdirde kaybolan dergilerden İdaremiz sorumlu değildir.

Subscrlptlon rates:

Annual subscription 10.00$

Single copy 2.50$

Ali subscriptions, letters, photos, articles advertlsements teo. Should be addressed.

To: A R K İ T E K T

Anadolu Han No. 33 Eminönü/İSTANBUL TURKEY Abonnements pour l'Ğtranger 1 an 10.00 Ş

Prix de ce numero 2.50$

Pour :out payement et demande des ren- 8eignements, ainsi que pour tout envol des documents, tels que photos, artic- les, annonces, bibliographie â inserer s'adressor â la Direction A R K İ T E K T . Anadolu Han No. 33 Eminönü istanbul —

TUROUİE

A m a s r a s i t b ö l g e i l â n e d i l d i

• BARTIN (AMASRA) (A.A.) — Ta- rihi Eserler Genel Müdürlüğü Amasra'yı sit foölge ilân etmiştir.

Slt bölge ilân edilen Amasra'da bun- dan böyle. Tarihi Eserler Genel Müdür- lüğünün izni olmaksızın hiçbir bina ya da esere müdahale edilemeyeceği bildiril- miştir.

Amasra Belediye Başkanı Mustafa Cengiz, "Amasramız, tarihten bir yap- raktır. İzinsiz hiçbir eve veya tarihi ese- re çivi dahi çakılmayacaktır" demiştir.

Belediye başkanı Mustafa Cengiz Amasra'nın sit bölge ilân edilmesi ile il- gili olarak yaptığı açıklamada "Kentimiz bir turizm cennetidir. Bizler tarihi eserle- rimizi ilelebet muhafaza edeceğiz. Zaten halkımızın da tarihi eserlere ve turizme saygınlığı vardır demiştir.

Ayrıca Amasra'da 800 - 1200 yıl ön- cesine dayanan eserlerin bulunduğunu ve bunların batılı basın organları ve te- levizyonlarda yer aldığını, belediye baş- kanı, Amasra'nın tarihten bir yaprak ol- duğunu söylc-miş, sit bölge ilân edilen Amasra'da Tarihi Eserler Genel Müdürlü- ğünün izni olmaksızın hiçbir yapıya ve- ya esere çivi bile çakılmayacaktır şek- linde konuşmuştur.

M a d r i t ' t e i n ş a e d i l e c e k İ s l â m K ü l t ü r M e r k e z i

y a r ı ş m a s ı

Yarışma konusu: anonim tek - ka- demeli bir yarışmada, müslüman İspan- yol toplumunun dinî, kültürel ve sosyal faaliyetlerinin karşılanmasını sağlaya- cak bir merkez kompleksi.

Katılma olanağı: Kendi ülkelerinde mesleklerini uygulama hakkına sahip bü- tün mimarlara ve mimarlık gruplarına açık olup, son katılma tarihi 3. Haziran.

1979. Projelerin teslim tarihi 20 Eylül.

1979.

Kayıt: Katılmak için 100 USA dolar ücretin aşağıdaki adrese havale edilme- si ve mektupla müracaat.

Adres: "Registration Islamic Cultu- ral Center Competltion" - Banco Arabe Espanol - Paseo de la Castellana, 36, Madrid veya doğrudan İspanya Konsolos- luklarına. Belgeler tammalanınca yarışma şartnamesi İştirakçilere gönderilecektir.

Yarışma sekreterliği adresi:

Concurso Centro/Cultural Islamico Paseo de la Castellana, 82 - 20 Madrid - 6 (Spain)

P i e r I u i g i n e r v i ( * ) ö l d ü

• 10 Ocak 1979 tarihli Los Ange- les Times gazetesinde "Louis B. Fle-

Betonarme yapı türünün ozanı, mo- dern mimarlık devlerinden, P i e r L u i g i N e r v i nin 87 yaşında 9.1.

1979 günü ROMA'daki evinde öldüğünü duyurmuş, büyük ustanın yapıtları ve ki- şiliği hakkında etraflı bilgiler vermiştir.

( * ) Nervi, İtalya'da SONDRİO şeh- rinde 21 Haziran 1891'de doğmuş ve 1913 de Bologna Üniversitesinden mezun ol- muştur. 1946-61 arasında ROMA MİMAR- LIK OKULU'nda teknoloji ve teknik yapı dersleri vermiştir. 1956 yılında A.B.D. nin bir çok Üniversitesinde, davetli olarak dersler vermiş, Harvvard Üniversitesi

"ONUR DOKTORU" seçilmiştir.

— NERVİ karşılaştığı problemlerin çözümünde tuttuğu yolu iki ana madde- de açıklamıştır.

1 — Teknik ve ekonomik yönlerden en iyi strüktürel şemanın araştırılması.

2 — Biçimleri, statik ve yapının ge- reksinmelerine son derece saygılı ola- rak belirleyebilmek için, değişik strük- tür elemanlarının, büyük 'bir sabır ve ssvgi ile incelenmesi.

Doç. Dr. Vedia Dökmeci

E s k i B a b i l ' i n d u v a r l a r ı o r t a y a ç ı k a r ı l d ı

• BAĞDAT, (A.A.) — Irak Haber Ajan- sı'nın (İNA) açıkladığına göre, Babil ken- tinin duvarlarından kesimler ortaya çıka- rıldı. İsa'dan üç bin yıl öncesine ait bir kent olan Babil Bağdat'ın 160 km. gü- ney-doğusunda kurulmuştu.

A b o n e ş a r t l a r ı : Yıllık Şahıs için Öğrenci Yabancı ülkeler "

Bu sayı :

A t a t ü K i t a p i ı

1974 ikmal edilen ıbu bina, nihayet yakında kullanılmağa açılacaktır. Aslında üç ünitelik bir kompleksden oluşan bi- nadan yalnız kitaplık inşa edilmiştir. Sağ ve Sola serpiştirilen diğer kısımlar, Türk Kadın Giyim Müzesi, İmar 'Müdürlüğü İs- tanbul Şehri Maket ve Plân Koleksiyonu Holları, Filarmoni Konser ve Avangart Salonu ile Çocuk Kitaplığından oluşacak- tır. Böylece Taksim'de Kamarot Sokağı üzerine bir kültür merkezi oluşacaktır.

Giriş Kitaplığın üzerinde ve 'büyükçe bir taşlık meydanı halindedir. Burada iki mermer anıt'ın yer alması plânlanmıştır.

Etraftaki bahçe kontrol altında tutularak halka açılacak, ve heykellerle süslene-

Kitaplık, arkasında bulunan Sheraton Otelindeki 60 derecelik açılara uymak üzere altıgen elemanlardan oluşturulmuş- tur. Bunlar merkez binasında aksiyal bir düzen içinde olduğu halde, sağ ve sol-

Sağ cephe görünüşü

daki binalarda serbest bir şekilde grup- landırılmış ve böylece bahçe kısımlarına geçiş kolaylaştırılmıştır.

Halka ve Gençliğe açık, bu türlü mo- dern araçlarla donatılmış olarak düşünü- len kitaplıkta "Kitap okuyucu için" for- mülü ön plânda tutulmuştur. Bununla özel koleksiyonlar ve bağışları barındırabilme- leri için, 400-500.000 Kitaplık bir depo ön- görülmüştür. Burası binanın kaide kısmını tutmakta, ve icabında kapasiteyi arttıra- bilecek şekilde plânlanmıştır.

Merkezi bir sistem üzerine kurulan 'kompozisyon ortasında dikey bağlantıları, yani yük asansörleri ve kumanda nokta- ları vardır. Ara katta özel Salonlar, üst katta genel Okuma Salonu bulunmakta- dır. Burası orta nüve etrafına çevrilmiş

kubbeli altı üniteden oluşturulmuştur.

Bina böylece dere ettiği derinliği karşı- sında, kubbelerini üstlerinden ışıklı yap- mak gerekmiştir. Kurşun örtülü kubbele- ri grup halinde klâsik mimarimizin bazı uygulamalarını hatırlatmıyor denemez!

Böyle bir tutumu yerinde olup olmadığını ilerisi gösterecektir.

Eksen üzerindeki esas girişin sağ ve solunda Konferans ve Sergi Salonları yer almıştır. Bunların altlarındaki katlarla ida- re ve kitap bakım ve servis yerleri var- dır. İki uçtaki bacalar hava ve ısıtma sis-

kitaplığın içinden muhtelif görünüşler

Çankaya sitesinin umumi görünüşü

M E — S A

t o p l u k o n u t A. Ş. n i n b i r k a ç u y g u l a m a s ı

a n k a r a

ME-SA Mesken Sanayii A.Ş. Ankara'- da 1969 yılında bütün hizmetleriyle bera- ber toplu konut üretmek için kurulmuş bir şirkettir. Kuruluşundan günümüze •ka- dar geçen sürece çoğu sosyal konut ol mak üzere 1100'ün üstünde konutu sa- hiplerine teslim etmiştir.

Arsa temini, proje, 'kooperatifin ku- rulması, yönetilmesi, inşaat, alt yapı, çev- re düzenlemesi gibi tüm hizmetler ME- SA'nın sorumluluk üstlendiği alanlardır.

Amaç, toplu »konutun sayısal yüksekli- ğinden faydalanarak uygar 'bir çevre oluş- turmak, belediyenin getiremediği alt ya- pıyı sağlamak, konut sahiplerine tüm bü- rokratik engelleri aşılmış emsallerinden çok üstün bir inşaat kalitesinde ve ödeme kolaylıkları sağlanmış, anahtar teslimi konut yapabilmektedir.

Son on yılda üretilen 'konutların % 75'i S.S.K. kredisine uygun sosyal yapı- lardır. Yerleri ve nitelikleri itibari ile de yarı yarıya orta ve düşük gelir grupları- na hitap etmektedirler.

Tamamen gerçekleşmiş Çankaya Si- tesinde 459 konutun 378'i S.SJK. kredisi- ne uygun kooperatif yapıları olarak ta- mamlanmış, 81 tanesi de serbest satış olarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca sitede 71 adet kapalı garaj ile 300 adet açık otopark yeri tesis edilmiştir. Gerekli ço- cuk oyun alanları, yeşil sahalar Ankara' da ilk defa bu sitede oluşturulmuştur.

Her Ibina teslimden sonraki ıbir yıl için- de şirketimiz denetiminde yönetilmiş ve tesisatın sıhhatli çalışabilmesi için ge- rekli personel tarafımızdan yetiştirilmiş-

Tamamlanmış ikinci sitemiz olan Gü- neş Sitesinde (Gaziosmanpaşa) ise 175 konut vardır. Arazinin konumu itibariyle

üç yüksek blok ve yirmi teras ev biçi- minde tanzim edilmiş villâdan oluşan bu site de, konutlar S.S.K. kredisine ve Em- lâk Kredi Bankası konut kredisine uygun büyüklüktedirler. 30 kapalı garaj ve tüm sakinlerin ihtiyacına cevap verecek oto- park kapasitesi vardır. Alışveriş merke- zinden uzaklığı da göz önüne alınarak, iki yüksek ıblokun altı dükkân olarak ya- pılmıştır.

1000 konutluk Batı Sitesi ile ME-SA kendi imkânlarıyla gerçek sosyal nitelik- li, alt gelir seviyesine hitap eden bir top- lu konut uygulamasına girmiştir. Halen 450 konut iskan edilmiş olup, 249 tanesi inşa halindedir. Sonbaharda 240 konutluk son bölümünde inşaatı başlayacaktır. Ço- cuk oyun alanları, spor tesisleri, çarşısı, fırını, ilkokulu ile bu site şirketimiz için bir lâboratuar niteliğini taşımıştır. Bir yandan, halkın küçük te olsa, bahçeli ev özlemine cevap verirken, öte yandan kent

Dıştan bir detay

Mahalleden bir başka görünüş vaziyet plânı

M E — S A G Ü N E Ş S İ T E J

dışında, ıbâkir bir alanda altyapı tesis et- menin bütün sorunları bütün boyutları ile çözümlenmiştir.

Ancak bugüne kadar geleneksel yön- temlerle yılda yaklaşık 150 konut üret- mek kabil iken, bu şantiyede 450 konut inşa sisteminden ötürü büyük zorlamala- ra neden olmuştur. Bu nedenle 1976 yı- lından başlayarak yeni bir teknoloji se- çimi için yoğun bir çaba içine girilmiş- tir. Teknolçji seçimi için ön kriterler tes- bit edilip, bu kriterlere uyabilecek geliş- miş yapı teknolojileri incelenmiş ve bil- hassa uygulayıcı teknik personelin yerin- de yaptıkları incelemeler sonucu, hem

ülke koşullarına uygun hem de, şirket politikasına paralel olarak tünel kalıp sis- teminde görüş birliğine varılmıştır. Bir

yandan teknik personel bu yeni sisteme göre yurt içinde ve yurt dışında eğitim görmüş, öte yandan sistemin yurt için- de de üretilebilmesi için gerekli lisans anlaşması yapılıp sistemin imalâtı için gerekli olan makina ve teçhizat yurt içinden ve dışından temin edilip, fabrika- nın inşaatına başlanmıştır.

Böylece, bir yandan yılda bin konut- luk bir kapasiteye erişilirken en önemli unsur olan insan faktörüne şirket politi- kası olarak daima birinci derecede de- ğer verilmiştir.

Anahtar teslimi bir organizasyonu gerçekleştiren ME-SA toplu konut şir- ketinin en büyük mutluluğu, konut sahi- bi ettiği müşterileriyle devam eden ya- kın ve sıcak ilişkisidir.

teraslı evler önünden yüksek blokların görünüşü

B i r i h m a l v e ö z e n s i z l i k ö r n e ğ i ! . . .

Son zamanlarda hiç Sultan Ahmet camiini ziyaret ettiniz mi?

Her fırsatta övündüğümüz bu cami- yi şu günlerde gezerseniz, bir yandan onarıldığını öte yandan, hünkâr mahfilin- de Kültür Bakanlığının "tarihî Türk kilim- leri müzesi" açtığını ve camiin geceleri ıışklandırıldığını görür ve memnun olur-

Vakıflar Genel Müdürlüğünün deneti- minde olan dinî âbidelerimizin avluları, bahçeleri çoğunlukla bakımsız bir halde- dir. Ama, her gün bu özensizliğe yeni- leri eklenmektedir. Caminin batı avlusu- na geçtiğinizde yer altı helâlarının giri- şinde, bu atmosfere yakışmayan çirkin bir manzara ile karşılaşır ve hayretler içinde kalırsınız.

Bu. helâ bekçisinin tahta parçaların- dan yapılmış 'kulubesidir ki, maalesef iki yıldan beri durmakta ve şimdiye kadar da hiç bir sorumlu tarafından ilgilenilme- mektedir.

Her gün yerli ve yabancı yüzlerce turistin ziyaret ettiği camii, bu halde bı- rakmağa kimsenin hakkı yoktur.

Mesanın gerçekleştirdiği mahallelerden (Batı sitesi) düzayak konutlardan oluş- maktadır. İkişer katlı olan bu müstakil evlerin önlerinde küçük birer bahçecikle- ri de» bulunuyor. Sosyal hayatımıza yük- sek bloklardaki dairelerden çok daha uy- gun olan bu plânlar Türk aile yapısına cevap verecek niteliktedir.

Bu sıra evler günün koşullarına da- ha uygun olduğundan halk tarafından ter- cih edilmektedir.

Mekkare erleri — 1935 luval yağlıboya 123X195 I.R.H. müzesi

Yazan: M a h m u t C ü d a

Ressam Zeki Kocamemi

" 1979, ölümünün yirminci yıl dönümü.

Prof. Adnan Çöker, Öğrencisi, yapıtları- nın bir çoğunu derleyip Akademide ser- giledi. Kutlamaklık bir girişim, eşsiz bir sanat şöleni oldu. Kendisini içtenlikle över, sevenleri, değerini bilenleri çok ol-

Zeki Kocamemi gelmiş geçmiş res- samlarımızın en büyüklerinden, resim sanatımızın temel taşlarındandır, diyece- ğim. Ancak bu deyişim, ona olan sev- gimden, beğenimden kaynaklanan bir abartma sayılamaz. Benim gibi yakın ar- kadaşlarıyla çoğu ressamlarımızın ortak kanışıdır. Güven verici, inandırıcı yanı ağır basandır. Ne varki, toplumla ilişkiler açısından sanatçılığa değerle ün ve de- ğerle kazanç çoğu kez orantısız, kimi kez de çelişiktir.

Örneğin, Şeker Ahmet ve Zekâi pa- şalarla Seyyit Bey yakın geçmişe kadar Osman Hamdi Beyin ardında sıralanmış- lardır. Oysa çok daha yetenekli ressam- lardı. Nazmı Ziya da öyle, empresyoniz- mi benimseyen kuşağın en başarılısı ol- masına karşın yaşam süresince Çallı nın gölgesinden kurtulamamıştır. Şevket Dağ ise, değerce eş düzeyde olmamasına karşın, çağdaşları içinde kazancı en tıkı-

rında gidendir.

Daha yakın bir örnek olarak da, Ze- ki Kocamemi gösterilebilir. Yapıtlarının derlenip sergilenmesi ölümünden yirmi yıl sonra düşünülebilmiş, üstelikte gereği üzerinde tartışmalar olmuştur. Oysa bir başkası için buyruk çıkmış, resimleri he- men toplatılmış hem de, Avrupa kentle- rinde dolaştırılmıştır. Eğer, geçmişte ben- zeri bulunmayan bu taşkın ilgiye denk bile değer olsaydı, kesinkes batılı eleş- tirmenlerin gözünden kaçmaz, yazacakla- rı övgüler ise, yerli basınımıza da yansır- dı. O zaman afallayan biz sanatçılar olur- duk.

Zeki Kocamemi 1900'de İstanbulda doğmuş, orta öğreniminden sonra "Sa- nayii Nefise Mektebi Alisi"ne çjirmiş,- ye- teneği ile akranları arasında sivrijmiş, sonra Münihe giderek Hofmann'ın özel okulunda beş yıl kadar çalışmıştır. Önce- leri, hocasının etkisiyle kübizme yönel- miş ve bu akımın yurdumuzda tanınma- sına önayak olmuştur. Sonraları, kübizme özgü konstrüksiyon kaygısını korumakla beraber ekspresyonizme kaymıştır. Gide- rek, kişillğindeki gücü, yeteneğindeki üs- tünlüğü yansıtan yapıtlarıyla yerel sana- tımızı yüceltmiştir.

Kocamemi Akademideki hocalığının yanı sıra, yaşamı boyunca marangozluk yapmıştır. Hem de nasıl! Değme ustalar eline su dökemezlerdi. Bu nedenle, adını ananlar marangozluğuna değinmeden ede- mezler. Ama, özel merakı, ihobisi imiş gi- bi de geçiştiriverirler. Oysa, marangozluk onun eğlenceliği değil, geçimini sağlayan öz uğraşıydı. Üstelik hiç 4>ir ayrıcalığı da yoktu. Çünkü, üç beş kişi dışında, bütün ressamlarımız geçim derdi ile ikinci bir iş tutmak zorunluğu ile karşı karşıyadır- lar. Bu demektir ki, bizdeki ressamlık, pi- yasa ve borsası ile ekonomik fonksiyonu olan bir meslek değil, amatörce bir uğ-

İşte çözülmesi gereken sorunumuz.

Lâf ebeliğini ıbırakıp üzerinde durmalıyız.

Yoksa, uluslar arası çağdaş sanRt düze- yine ulaşamıyacağız.

B ü y ü k a d a ' d a

G. G ü r g e n - K. G ö k k a n e v i S e m r a G i r i t I i o ğ I u (x) m i m a r İ. T. Ü.

80 m- alana sahip köşe arsa üzerin- de, Belediye ilgililerinin ustalıkla belirle- dikleri imar durumu sınırları içerisinde, yörenin karakteristik yapılanma ölçülerini aşmadan, çevreye uyum sağlamayı amaç- layarak, sivil Türk Mimari'sinin sade, mü- tevazi elemanlarının ve ölçeğinin, günü- müzün inşaat, malzeme, teknik ve yaşan- tı koşullarına uyumu aranarak yapılan planlama, mal sahiplerinin mesleğe ve değinilen değerlere duyarlığı sayesinde titizlikle denetlenerek gerçekleştirilebil- miştir.

K a p ı k u l e ' d e b i r M o t e l p r o j e s i

Kapıkule sınır kapısı yakınında, ya- tay doğal eğrilerin ufukta kaybolduğu çıplak yörede, yurda giren yorgun, yer- li ve yabancılara, mimari şaheserlerle dolu Edirne'ye varmadan, kendilerini ha- zırlayabilmeleri için konaklama olanağı sağlamak amacıyla yapılan plânlama ile aynı zamanda, tarih boyunca Anadolu bozkırlarında yolculara tekrar yaşam gü- cü veren karakteristik yapıları, ve yine bu yapılara has sadeliği sükûneti, temiz- liği ve emniyeti mümkün olduğunca anım- satmak ve yaşatmak amaçlanmıştır.

(x) Semra Giritlioğlu'nun kısa biog- rafisi:

1965 İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesinden

Dört buçuk yıl bir iktisadi devlet te- şekkülünde, altı yıl yurt dışında (Münih) mimar olarak çalıştı.

Üç yıldan beri S E 'M mimarlık bü- rosunu kurarak, İstanbul'da serbest mi- mar olarak çalışmaktadır.

Maket

M i m a r i p r o j e :

SAR - Y. şehir plâncısı ve Müh. Mimar ODTÜ.

Y a r d ı m c ı m i m a r : Semih Kaya mimar d.g.s.a.m.y.o.

S t a t i k p r o j e : Erdağ Öztürk - İnş. Müh. İ.t.ü.

1972 yılında İstanbul Belediyesi imar yönetmeliği konut sorununa çare olarak, kullanım alanlarına inşaat müsaadesini 1.8 emsal olarak tanımıştı. İşte bu du- rumda 296,000 m2 civarında olan bir ar- saya 350 on2, lik bir zemin inşaat alanı- na oturtulan S a z a k binası 15 ko- nut 'katı ve 2 bodrum olarak plânlandı.

Mimar plânlamada her daireye tek kat- lı, villâ özelliği kazandırmak istemiş, bu sebeple statik araştırmada, ıslak mahal- ler ve 'bazı duvarlar betonarme perde ola- rak belirlenmiş, döşemelerde ve duvar- larda yine Türkiye'de ilk olarak konut plânlanmasında hasır çelik kullanılmıştır.

YiailJîiSMK M A N İ 0— i ™ vaziyet plânı

Resimde görülen, giriş katı plânı bir pro- totip olup binanın her dairesi, karkas ve dış duvarlar bitiminden sonra, alıcının isteğine göre, daha büyük salonlu, 3, 2 veya 1 banyolu, isteğe göre odalı, özerk bir plânlama imkânını yaratmıştır.

Girişinde danışmalı, bahçe altı ka- palı garajlı, Türkiye'de plânlanan bir ko- nut gökdelendir. Asansör ve merdiven kovaları statik bir fonksiyon yüklenmiş- ler ve binanın çekirdeğini teşkil etmiş-

lerdir. Bina aynı zamanda 1.20 x 2.50 m.

ölçüsünde sömellere oturtulmuştur. Bina iki bodrumlu olup, I. nci bodrumda sos- yal mekânlar ve sauna teşkil edilmiş, 2. nci bodrum tesisat bodrumu ve depo olarak yapılmıştır. Teras katı tecritli ve düz olarak düşünülmüş ve serinleme ha- vuzu, duşlar, güneşlenme ve oturma Bankları plânlanmıştır.

Merdivenler aynı zamanda yangın kaçış merdiveni olarak düşünülmüştür.

İ s t a n b u l ' u n A n a d o l u y a k a s ı i ç i n u y g u l a n a n 1 , 8 p l â n ı n e d i r ?

İnşaat yapılacak parsel alanı bu kat- sayı ile çarpılıyor ve yapılabilecek in- şaat alanı bulunuyor.

...Söz konusu dokümanlarda, 1/5000 ölçekli Bostancı Erenköy Bölgeleme İmar Plânı diye tanımlanan. Bu plânlar İstanbul Belediyesi Plânlama Müdürlüğü'nde hazır- lanmış, İstanbul Belediyesi İmar Komisyo- nunca onaylanmış. Belediye Meclis Kararı alınmış, Nazım Plân Bürosu görüşler bildir- miş, imar ve İskân Bakanlığı Plânlama ve İmar Genel Müdürlüğü'nce onaylan- mıştır. 28.7.1972 ve 4.12.1972 tarihlerinde yürürlüğe girmiştir. Ancak bu plân kabul edilirken bölgenin artan nüfus yoğunlu- ğuna karşın alt yapı durumu göz önünde tutulmamış, parklar, çocuk bahçeleri, sosyal tesislerin yerleri saptanmamış ve ayrılmamıştır. Bu nedenle sadece kat adedlerini arttırarak bölgede nüfusu yo- ğunlaştıran bu karara imar plânı deme- ğe imkân yoktur.

Bu yetersiz uygulama büyük parsel- lerin içinde yanyana 12 - 15 katlı blokla- rın yapımına imkân verdiği için hava ve güneşlenme sorunu yaratmaktadır.

İmar İskân Bakanlığı bu kötü geliş- me için elân bir önlem almamaktadır.

A r k i t e k t

Teras kaîı plânı

Mimarî proje: ilhan A r g u v a n l ı g i l y. şehir plâncısı - mimar SAR-ODTÜ.

Müşavir mimar: Turhan D a m I a c ı mimar İ.T.Ö.

Yardımcı mimarlar uygulama ve detay plânlan : Hakkı Orun

Mehmet Sar

Gönül Mağgönül d.g.s.a. m,y.o.

Semih Kaya Bedri Duru mimar i.t.ü.

Site Kuşadasında 23.000 m2, lik ara- zi üzerine kurulmuş olup, Kuşadasının 8 km. •güneyindedir.

Plânlama amaç ve esasları: 90 or- tağın müşterek mülkiyetinde olup, bir de İç ve dış turizme açık motel tesisi var- dır. Alanın denize dar cepheli oluşu, ko- nutların bir S biçiminde plânlanmasını gerektirmiş, bu suretle yeşil alanları sı- kıştırmadan, deniz ve dağ manzarasına açık, güneşlenme ve rüzgârlanmayı sağ- layan bir plânlama elde edilmiştir.

Konutlar 3. er katlı ikiz üniteler olup, 15 bloktur.

3 katlı, 45 odalı (90 yatak) bir mo- tel plânlanmıştır. Lokantası açık ve ka- palı alanda 150 kişiye servis yapabilir.

Sıcak iklim göze alınarak bloklar ve konutlar arasında sahanlık ve açıklıklar bırakılmış, imbat rüzgârının sirkülasyonu sağlanmıştır. Sahanlıklar aynı zamanda açık oturma mekânıdır.

Arazinin 1. nci derece deprem böl- gesinde oluşu, betonarme karkas bir in- şaat şeklini gerektirmiştir.

Trafik: Konut ve motel otoparkları site ana yolu üzerinde düzenlenmiş site yaya yolu aynı zamanda ambulâns ve yangın yolu olarak düşünülmüştür.

vaziyet plânı, ve muhtelif görünüşler

Prof. H. Kemali Söylemezoğlu öğrencilerile P r o f e s ö r m i m a r

H. K e m a l i S ö v l e m e z o ğ l u e m e k l i o l d u

I.T. Üniversitesi öğretim üyelerinden H. Kemali Söylemezoğlu 70. yaşını id- rak etmesi nedenile, fiili hizmet süresi- ni doldurarak emekli olmuştur.

İ.T.Ü. mimarlık fakültesinde 23. Şu- bat 1979 tarihinde yapılan bir törende, fakülte dekanı Prof. Hande Süher, değer- li Hoca H.K. Söylemezoğlu'nun 33 yıl sü- ren öğretim hayatından sitayişle bahs eden bir konuşma yapmıştır.

Bu konuşmayı aşağıda aynen veri- yor, değerli meslekdaşımıza, uzun ve sağlıklı bir hayat diliyoruz.

SAYIN KONUKLAR.

Değerli Hocamız, Prof. H. Kemali Söylemezoğlu'nun, Y. Mimar GSA -Dipl.

Ing. TH Sttg. Yasa yönünden, Fakültemiz- deki fiili ihizmet süresini tamamlamış ol- ması nedeniyle düzenlediğimiz törene ka- tılmakla onur verdiniz; Fakültemiz ve şahsım adına teşekkürlerimizi saygıla-

Değerli Hocamız Prof. 'H. Kemali Söylemezoğlu, 1909 yılında İstanbul'da doğmuş, 1930 yılında Galatasaray Lisesin- de orta öğrenimini tamamlayarak 1931 yılında Güzel Sanatlar Akademisi Mimari Şubesine girmiş, 1935 yılında mezun ol- muş, Alexander Von Humboldt bursunu kazanarak gittiği Almanya'da Stuttgart TH Mimarlık Şubesinden "Fevkalâde" de- recesi ile 1939 yılında bir kez daha Mi- marlık diploması almıştır.

Sayın Hocamız, 1940 yılına 'kadar Al- manya'da Prof. P. Bonatz'ın bürosunda çalışmış ve Almanyadan dönüşünde 1934- 44 yılında Ankara Millî Eğitim Bakanlığı Teknik öğretim Müsteşarlığı Yapı Büro- sunda Şef olarak görev almış ve 1944 yı-

lında Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Şubesinde Atölye Öğretmeni olarak aka- demik alana intisap etmiş, 2 yıl süre ile Proje ve Mimarlık Tarihi derslerini yönet-

1944 yılında Y. Mimar Harika Söyle- mezoğlu ile evlenen Hocamız 1945 yılın- da bir kız ve bir erkek ikiz çocuklarının babası olmuştur.

Sayın Hocamız, 30 Temmuz 1946 ta- rihinde İTÜ Mimarlık Fakültesine Bina Bilgisi Doçenti olarak tayin edildi ve tek- rar yıllar önce Almanya'da yanında çalış- mış olduğu Prof. P. Bonatz ile beraber Atölye çalışmalarına katıldı. Fakültemiz- de 1951-52 tarihine kadar vermiş olduğu Mimarlık Tarihi dersinin ilk yılı olan 1946 yılında 1. sınıf programının içinde yer alan dersi. Fakültemiz 1. sınıf öğrencile- rinden olarak aldığımız dönemi 33 yıl geç- mesine rağmen dün gibi yakın anımsıyo- rum. Hocamız çok sevdiği ve çok saydı- ğı Mimarlık mesleğinin ilk basamağında olan 'bizlere, Mimarlık Tarihi Eski Çağlar ve Yunan Uygarlığı üzerinde bilgi verir- ken, meslek heyecanını, meslek tutkusu- nu. meslek sevgisini ve özellikle mesle- ğimize saygı duymamızı soylu İsrarları ile telkin eder, yapılacak işe önem ver- mekle işe başlamanın gereğini her fır- satta hatırlatırdı. Prof. P. Bonatz'ın Mima- ri Proje Atölye çalışmalarına Doçent ola- rak katılan Hocamızın, 30 yıl evvel, 1949 yılında Karaköy'de, Perşembe Pazarı yo- lu üzerinde Büro Binası projesinin tas- hihleri için yanında oturarak tashihler alan öğrencisi olarak, öğrencisinin kişi- liğini geliştirmeğe çalışan yardımcı dav- ranışını, içtenlikle sonsuz heyecanları ile 'konuya giriş ve tashihlerini, öğrencisini özgür tartışma ortamında gelişimini des- tekleyen tutumunu gene dün gibi yakın anımsıyorum.

Sayın Hocamız 1954 yılında Profesör

ünvanını aldı ve II. Bina Bilgisi Kürsüsü kadrosuna Profesör olarak atandı ve Mi- marlık ve Sanat Tarihi Kürsüsünün yöne- timinde Kürsü Başkan Vekili olarak gö- revlendirildi.

1942-1953 yılları arasında Fakültemiz- deki öğretim faaliyetlerinden ayrıca pek çok Mimarlık Yarışmasına çeşitli grup- larla katılmış ve yanısıra projeleri çeşit- li derecelerle ödüllendirilmiştir. Mimarlık Mesleğinin uygulama faaliyetlerine her zaman büyük önem veren Hocamız özel mimari projeler hazırlama ve uygulama- larını yapmış, İmar Plânı çalışmalarına katılmıştır.

Sayın Hocamız, Gayri Menkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunda Yüksek Kurulun kurulduğu yıldan İtiba- ren ılTÜ Senatosunca 'kurul üyesi olarak görevlendirilerek görev almış, 'bu arada sorumluluk aldığı pek çok konu ile, Prof.

H. Prost tarafından hazırlanmış olan İs- tanbul Arkeolojik Parkı projesinin ince- lenmesi ile de görevlendirilmiştir. Bugün de hazırlamış olduğu eskiz yürürlüktedir ve referans olarak önemli (bir belge ni- teliğindedir. Ayrıca Eski Eserler ve Mü- zeler Umum Müdürlüğünün istemi üzeri- ne İTÜ Rektörlüğünce Topkapı Sarayının onarılması durumunun incelenmesi İle de görevlendirilmiştir. Tarihsel Çevre, Eski Eserler, Mimarlık Mirası alanında gönül- den bağlı olduğu konuda özellikle Gayri Menkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu üyesi olarak büyük sorumluluklar getiren bu önemli görevi hakça, bilim ve sanat adına ve özellikle istanbul şehri adına yerine getirmenin endişesini, soy- lu sorumluluğunu taşımış, bugüne kadar bu görevini istek, azim, sebat ile yürüt- müş ve herşeyden önemlisi konuya bü- yük saygı ve sevgi ile yanaşımında hiç bir zaman ödün vermemiştir.

Prof. Söylemezoğlu, 1956 yılında Fa- kültemizde Dekanlık Görevine seçilmiş, 1958 yılına kadar Dekanlık görevini sür- dürmüş, 1961 yılında III. Bina Bilgisi kad- rosuna geçmiş. Üniversitemiz Yabancı Diller okulunda 1972 yılında Fakültemiz temsilcisi olarak görev almış, 1974 yı- lında senato üyesi olarak Fakültemizi İTÜ Senatosunda temsil görevini almış.

1975-77 yıllarında Fakültemiz Şehircilik Enstitüsü Yönetim Kurulu üyesi olarak Enstitünün yönetimi faaliyetine katılmış, Fakültemizde kurulmasına içtenlikle ve İsrarla savunmuş olduğu Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsünün Kurulmasına ve gelişimine emekleri geçmiş, Fakülte- miz Mimari Tasarım Enstitüsünün kurul- masını desteklemiş, yönetmeliğinin hazır- lanması ve gelişiminde Mimari Tasarım Teorileri Bilim dalı kürsülerinin Doyeni olarak emeklerini esirgememiştir.

Prof. Söylemezoğlu 1974'de Fakülte- miz Mimari Tasarım Yöntemleri Kürsüsü- nün Başkanı olmuştur, bugünde, 33 yıl emek vermiş olduğu Fakültesinde aynı kürsünün başkanı olarak Fakültesine sa- dece yasa yönünden fiili hizmetini ta- mamlamış durumdadır.

"Altıncı Yüzyıl Mimarisi Hakkında Deneme" ve "islâm Dini, İlk Camiler ve Osmanlı Camileri" konulu eserleri Prof.

Söylemezoğlu'nun Mimarlık Tarihi konu- suna gönülden bağlılığının ifadesi olan değerli çalışmalarıdır.

Prof. Söylemezoğlu, Fakültemizde ilk doktora yöneticisidir. 8 Doktora yöneti- minde tamamlanmıştır, bugün bu doktora- ları geliştiren meslekdaşlarımızdan 4 u Profesör, 2'si doçent öğretim üyesi ve 2'si Asistan olarak akademik alanda yer alan değerlerdir.

Sayın Hocamız, "Fakültemiz Öğretim Plân> Hakkında Düşünceler" olarak Fa- kültemiz Genel Kuruluna 1965 yılında sunmuş olduğu raporda "öğrencilere meslek bilgileri yanında genel kültür ve- rebilmek amacıyla, kültür filmleri, sergi- ler, serbest konferanslar, geziler tertip- lenmesini", "Temel Ders, Temel Tasar

dersinin ilk yarıyıllarda verilecek şekilde programına alınmasını", "Seçme dersle- rinin ihmal edilmemesini, esas derslerin yalnızlık içinde kalmamasını" İsrarla vur- gulamıştı. Bugün Fakültemizde uygulan- makta olan Ders Plânı ve Programında bu önerilerin cevaplandırılmış olması hu- zur vermektedir. Aynı raporda, Hocamız

"Fakülte üyelerinin meslek uygulamala- rından uzaklaşması ve meslek heyecanı- nın azalması" endişesini de dile getirmiş- tir. Bugün İTÜ Döner Sermaye Yönetme- liği kapsamında bu endişelerinde kısmen zail olabileceğini görmek ayrıca ümitli bir durum getirmektedir. Özellikle bu ra- por'da "İlerde Mimarlık Tarihi ve Röleve Enstitüsünün kurulmasının çok doğru olacağı"na işaret edilmektedir. Bu özlem bugün kuruluşunu tamamlamış ve büyük bir gelişim içinde olan Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü olarak gerçekleş- miştir. "Restoratör mimarların yetişmesi için her türlü fedakârlığın yapılması"

önerisi de Fakültemizde MMLS Mimar- lık Tarihi ve Restorasyon dalının açılma- sı ve öğrencilerinin başarıları ile istek ve özlemden gerçekleşmeye geçmiş bu- lunmakadır.

Değerli Hocamız, Prof. Söylemezoğlu severek, dileyerek, yüksünmeden, sevgi ve saygı ile ve büyük önem vererek, kendinden vererek görevlerini yaptı, bu tutum ve davranış bizlere ışık tutacak, ödün vermeyen kişiliği, mesleğine, bilme, sanata, öğrencilerine, çevresine tutku ile bağlılığı, sevgisi örnek olacaktır. Fakülte- mizde yasa yönünden fiili hizmet süresini tamamlayan Hocamızın değerli emeklerini Fakültemizden esirgemiyeceğine inanıyo- ruz. Prof. Söylemezoğlu'nu Hocamız ola- rak her zamanki doğru sözlülüğü, duygu- lu davranışı ile bizi irşadından mahrum bırakmıyacağı inancındayız. Onu çok se- ven ve kendisinin çok sevdiğini bildiği- miz Fakültesi, üyesi olmaktan kıvanç duy- duğunu bildiğimiz Fakültesi, Prof. Söyle- mezoğlu gibi bir üyesi olduğundan ötürü kıvanç duyar. Değerli Hocamız Sayın Prof. Söylemezoğlu'una Fakültemiz ve şahsım adına önümüzdeki yeni çalışma dönemi içinde en iyi dileklerimizi tekrar- lar, sonsuz saygılarımızı sunarım.

23 Şubat 1979 Dekan

Prof. Hande SUHER

S e r g i l e r : A r ı k B r a u e r

İstanbul Deviat Güzel Sanatlar Akademi- sinde 11-26 Nisan tarihleri arasında Avusturyalı ressam Arık B r a ıı e r bir sergi açdı.

Arik Brauer, 4.1.1979 tarihinde elli yaşını doldurdu. Bu nedenle sanatçının grafik yapıtlarından bir kesit, İstanbul'da sergilenmektedir. Brauer ilk sergisini sa- vaştan sonra, henüz yirmi yaşındayken

Viyana'da açtı. Bu sergi aynı zamanda büyük bir yeteneğin ortaya çıkmasına neden oldu. Bugün Brauer yalnız Avus- turya'nın değil, dünyanın sayılı ressam- ları arasında yer almaktadır. Çalışma ya- şamı, dünyanın kötülükleri ve insanoğ- lunun daha iyi bir yaşama duyduğu öz- lem, başlıca konuları arasında yer alır.

Kompozisyonlarında^ fantastik öğeler, Lehmden, Fuchs, Hutter ve Hausner gibi Brauer'in de Viyana Fantastik Gerçekçi- lik okulu sanatçıları arasında sayılmasına yol açmıştır. Ancak Brauer, herhangi bir akıma sokulmasını olanaksız kılacak ker- te bireyseldir sanatında. Parlak renkleriy-»

le olağanüstü güzellikteki resimlerin ya- nı sıra, Brauer'in sanatı özellikle renkli grafik yapıtlarında dile gelir. Uzun yılla- rın deneyimi ile geliştirdiği renkli aqua- tinta tekniği ile Brauer, izleyiciye simge- lerle dolu şaşırtıcı bir dünyanın kapıla-

Brauer gerçek anlamda bir angaje sanatçıdır. Amacı, yapıtlarıyla insanlığın daha iyi bir dünyaya kavuşmasına kat- kıda bulunmaktır. Ortak bir konuyu işle- yen yapraklardan oluşan albünvyapıtları, bu anlayış doğrultusunda oluşturulmuş- tur. Brauer'in insan sevgisini en etkileyici biçimde oltaya koyan yapıtı, belki de "İn- san Haklan" adlı albümdür. Sanatçının sergileri dünyayı dolaştığından, bu yapıt- lar bireyin haklarına her yerde saygı gös- terilmesine ilişkin ve tüm insanlığa yö-

neltilmiş bir çağrı niteliğindedir. Bu se- rinin küçük boyutlarda tutulmuş olması- nın özel bir nedeni vardır. Brauer, küçük resimlerden oluşan bir serinin büyük bir resimden daha uzun süre ve yoğun izle- nebileceği kanısındadır. İnsanın imgelem gücünü harekete geçiren, bu serinin an- latıcı karakteri ve resimli bir kitaba ben- zeyen yapısı olmaktadır.

İkinci grafik dizisi "Sabah Kızıllığı- Sabah Griliği" adını taşımaktadır. Bura- daki yapıtlar, salt imgelem ürünü niteli- ğini taşımaktadır. Bu seri için Brauer, baskı tekniğini kullanmıştır.

Üçüncü dizi de Brauer'in, Süleyman Peygamberin özdeyişlerinden esinlene- rek yaptığı resimler yer almaktadır. Bra- uer'in sanatı, ancak her türlü önyargıdan uzMc izlendiği takdirde gerçek etkisini gösterir.

• Günseli A r u r e t r o s p e k t i f s e r g i s i :

İstanbul devlet güzel sanatlar aka- demisi salonlarında ölümünün 2. yıldönü- mü nedeniyle Günseli ARU'nun eserleri 12 - 26 Haziran 1979 tarihleri arasında sergilenmiştir.

• Bulgaristan H. Cumhuriyeti resim - heykel sergisi İstanbul devlet güzel sa- natlar akademisi salonlarında 24.5.79 - 8.6.79 tarihleri arasında açılmıştır.

ücretsiz dökme cim

Her yönüyle daha ekonomik...

Ulaşımda ve inşaatta fireyi önler işçilikten, zamandan, yerden azami tasarruf sağlar, dış etkenlere karşı güvenlidir, döviz israfına engel olur... (#) Dilediğiniz zaman, istediğiniz tartı garantisiyle doğrudan doğruya bizden ÇİMENTAŞ'tan...

B e r l i n U l u s l a r a r a s ı K o n g r e m e r k e z i

Çok imkânlı - çok sayıda değişik kulla- nılmaya açık - bir kongre binası.

— Berlin'in Sergi ve Fuar alanlarının hemen yanıbaşında en uygun bir trafik durumu içinde bugünlerde Berlin uluslar- arası kongre merkezi binası oluşmakta- dır.

— 2 Nisan 1979'dan itibaren bu ye- ni kongre binası tüm olanakları ile kul- lanılabilecektir.

— İCC Berlin (UKM Berlin), bir yan- dan Berlin şehrinin Dünyanın yirmi 'kong- re yeri arasında birinci derecedeki yeri- nin pekişmesine, öte yandan da uluslar- arası yepyeni ölçülere oturmasına kat™

kıda bulunacaktır.

— Bina toplam olarak, seksen adedi bulan kongre salonları yanısıra 5000 ki- şilik ya da 20 kişilik gruplara da toplan- tı ve çalışma hacimleri sağlamaktadır.

— Bu yeni toplantı yeri ile ilgili karakteristik bilgiler yanısıra, 5000 otur- ma yeri olan ve bu yerlerden 2500 ade- dinin çalışma kongreleri İçin masa başın- da oturma yeri haline •dönüşebildiği;

4000 yerllk bir ziyafet salonu haline ge- lebildiği: yükselip alçalabllen bir sahne- ye sahip olduğu; sekiz dilden aynı anda çeviri yapabilme tesisatına sahip bulun- duğu; elektronik idare sistemlerine; rad- yo ve televizyon stüdyolarına ve bina- nın "aralıksız bir kullanılabilme" ye ha- zır olduğuna da işaret edilmektedir.

— İCC Berlin'de, toplantılar veya aynı zamanda da çok sayıda konferans- lar, parti toplantıları, konserler veya eğ- lenceler (SHOVV) lar, tiyatro temsilleri, balolar, ziyafetler gibi eylemlerin tümü yapılabilecektir.

— Berlin'in mevcut radyo yayın ku- lesi^ (Funkturm) yanındaki 90000 metre karelik bir üstü örtülü alanı kapsayan Fuar alanı da yeni kongre merkezi için daha başka kolaylıklar da getirmekte- dir.

— İCC Berlin üstü örtülü bir köprü yapısı ile de Fuar kapalı hacimleri ile doğrudan bağlanmış bulunmakta ve böy- lece değişik büyüklükte sergi alanlarının kongreler ve toplantılar emrine verilebil- meslnl de sağlamaktadır.

— Böylece, bir yandan uluslarara- sı (Fuar - Kongre - Toplantılar kombi- nezonu alışkanlığına yardım edilmiş olu- nacak, öte yandan da büyük ölçüde ser-

best zaman değerlendirme olanakları su- nan Berlin şehri için, ve (Sergi - Fuar Kongre) gibi (toplantı yerleri işletmesi) ile yükümlü (AMK Berlin) şirketi için de, İCC Berlin'in hizmete açılışı ile uluslar- arası kongre çalışması alanında yeni bir safha başlamış olacaktır.

AMK BERLİN BASIN — BİLGİLENME İCC BERLİN

İNTERNATİONALES CONGRESS CENT- RUM BERLİN

BERLİN ULUSLARARASI KONGRE MERKEZİ.

A M K Berlin Sergi - Fuar - Kongre - GmbH Basın bölümü

Posta kutusu 191740, Messedamm 22, D-1000 Berlin 19

ARKİTEKT .,„

k o l I e k s i y o n l a r ı 1945 — 1978

ö d e m e l i p o s t a i l e a d r e s i n i z e g ö n d e r i l i r

2 5 0 , T. L.

seri halinde satın alanlara (enaz 5 cild) % 10 tenzilât

yapılır.

Burhan Arif Ongun İ l k Ş e h i r c i M i m a r ı m ı z

B u r h a n A r i f O n g u n i l e b i r s ö y l e ş i

Behçet ÜNSAL

L. C. A t ö l y e s i n d e ;

— İstanbul'da yangın var mı? istan- bul'da tulumbacılar var mı? İstanbul ya- nıyor mu? Le Corbusier bu sorularla kar- şıladı beni diye söze başladı Burhan, Corbusier atölyesinin :bu ilk Türk mimarı (1928- 1930). Sonra demiş ki:

— ilk istanbul'a gelişim 1911 yılın- da-, o zaman 23 yaşında Ibir öğrenciyim.

Sultanahmet meydanında oturmuş, Aya- sofya karşısında krokiler çiziyordum. Yı- lın 'Hürriyet Bayramı resmi geçidine ka- tılan tulumbacılar yanımdan geçiverdiier akşama doğru, koşar adım gidiyorlardı ama yorgundular. Eyvah dedim, bu akşam bir yangın çıksa İstanbul yanar. Nitekim bir yangın oldu ve istanbul'un tipik ev- lerinin bulunduğu büyük bir bölgeyi 'kül etti (1912 İshak Paşa yangını olacak).

Ertesi gün yangından kurtulan yerlerde- ki evler arasında krokiler yapıyordum:

zaptiyeler beni yakalayıp içeri tıktılar şüphe üzerine. Fransız Sefareti beni kur- tardı sonra, buradan git dediler. Kalktım Bursa'ya oradan Izmire' yollandım.

— 50. Meslek Yılına Armağan—

Burhan, bundan biraz alınmış olmalı 'ki, Mektubcu Osman Beyden yeni itfaiye teşkilâtına ait fotoğraflar istemiş; gelen resimleri ona göstermiş.

— Ben sana şaka yaptım, şimdi Cum- huriyet Devri tabii, demiş. Ve resimleri arşivine yerleştirilmiş. Ongun, atölyede Türk bir ben vardım o zaman, diyor; pek Fransız yokdu. bir tek Fransız Mme. Per- riand vardı. Corbusier 1948'de İzmir'den geçip İstanbul'a uğramış, yine bir yan- gın haberiyle karşılaşmış. Akademi'den 20-30 öğrenci onu rıhtımda karşılamaya gitmişler, başlarında da Halit Femir (H.

Femir L.C. atölyesinde bir müddet bu- lunmuş); çocuklar, Akademi yandı biz de

sokağa döküldük demişler ona.

— Akademi yandı mı? oh olsun, de- miş L.C. ve,

— Akademi yanmalıydı, Akademi zih niyetini 'kovun, diye fikrini açıklamış.

Burhan devam etti;

— Ben de onu görmek için Anka- ra'dan İzmir'e gittim; bu onunla son ko-

Izmir için birkaç gökdelen çizmiş.

Bahri Babada birkaç gratte-ciel. Fuarı beğendiğini söyledi. 1/5000 harita gönde- receklerdi ona, plânlamayı yapsın diye.

İzmir belediyesi davetinin karşılığı ona 20.000 TL. vermiş, almamış ta L.C. pa- rayı Kızılay'a bağışlamış.

B.A. Ongun'un 1928'de yapdığı diploma projesinden bir görünüş

Ü r r i n Sayın Ongun, Ürbanlst-mimar diye imza atardınız; şehircilik çalışmalarınızı anlatsanız, dedim.

— Evet, dedi, atölyesinde mimari projeler yapıyorduk. Fakat, Corbusier şe- hirciliğe çok önem veriyordu. Bir çağdaş şehir projesi sergilemiş (plân Voisin po- ur Paris 1922), sonra Urbanisme kitabını yayınlamıştı; gökdelen eskizleri çiziyor, maketler yapıyordu. O sıralarda (1929) Rio de Janeiro, Montevideo, Buenos Ai- res için plân eskizlerini yapıyordu. Ona göre örbanizm'ln 3 yasası vardı: güneş, Espas, Yeşillik. Etkisinde kaldım, İstan- bul için böyle bir plân yapmak istedim.

Bana Instiut d'Urbanisme kurlarını salık verdi. Enstitünün. Şehirlerin Yeniden Ya- pımı (La Reconstruction des Villes) ho- cası H. Prost idi; "onu bırak, öbürleri- ne bak" dedi. Onlar da Şehirlerin Eko- nomik Değişimi (La Revolutlon Ğcono- mique des Villes) ve Şehirlerin Toplum- sal Değişimi (La Revolutlon Sociale des Villes) disiplinleri idi, bunları takip et- t i m .ikincisinin hocası Brucemen'di, ku- ral-içi (reguliĞre) kural-dışı (irreguliere) şehir diye iki grup üzerinde duruyordu.

Romen tipi ve Kolonileri (Afrika) şehir- leri 1. grup, İsviçre ve Fransa şehirleri 2. grupta sıralanıyordu. (Bu konuyla ken- di projelerini Arkitekt 1923-34'de yayın- lamış bulunuyoruz. Ongun). Bu öğretileri aldıktan sonra L. C. atölyesindeki plân ça- lışmalarını yürütmekte idim.

Bu arada ben de şu notları ekleme İiylm:

Instltut d'urbanlsme, Ünlversite'ye bağlı tamamlayıcı bir eğitim kurumudur.

Teorik kurlarında, şehirlerin gelişimi, coğrafyası, sağlığı ve idare organizas- yonu gösterilir, bununla beraber plân kompozisyonu ve şehir sanatı (amenage- ment, embelissement) gibi teknik kur- larla desteklenir, iki yıl sürelidir. Fakat bir üçüncü yıl da plân teknisyenlerine ayrılmıştır ve bir tez sonucu Urbanizm Enstitüsü diploması verilir.

Enstitüye bağlı bir de Devlet Şehir İdaresi Okulu vardır; idare âmirleri için kurulmuştur. •

— Peki ya. Paris'in Ürbanizm teşki- lâtı? ?diye sordum, yanıtladı.

— Belediye erkânı olmak için bile Ürbanizm Enstitüsü (Paris, Lyon) öğreni- minden geçmek koşulu vardır. Ürbanizm teşkilâtı Belediyeden ayrıdır.

1. Dünya Savaşı öncesi başlıyan Fransız Şehircilik hareketleri savaş son-

İst. Çukur Bostan'da bir küçük stadyum konutlar projesi rasında genişlemiş ve bir teşkilâta ka-

vuşmuştur. Kurumda A. Perret (anbitre) danışman ve bilir kişisi imiş; Clemence- au'nun mimarı ve ünbanizm müşaviri o zamanın Perret'si kırkını geçmiş bir mi- mar Reims Katedrali restorasyonu için 1.000.000 frank tutarında bir keşif yap- mış, yenik Alman delegesi karşı çıkmış

"bu hayali bir rakam" deyince Clemen- ceau'nun gözlüğü düşmüş ve kızmış ta,

"ne yapalım yenildiniz, vereceksiniz" de;

miş, bu olayı bana Perret anlatmıştı.

Şöyleşi Eski Eserlere kayınca On- gun'a şöyle dedim:

— Fransız'ların Acaip Savaş adını taktıkları II. Dünya savaşı içinde geçen bir eski eser olayı var; Almanlar Ma- ginot'yu yardılardı, Meuse İrmağını ge- çip Fransa'ya girdilerdi; Ve eski eser di- ye bırakılan bir köprüden geçmekle bunu başardılardı. Neydi bu köprünün öyküsü, hatırlarmısınız?

— Evet, dedi, Sedan Köprüsü bu.

rası Belçika-Fransa sınırında bir ilçe, tah- kimatı buraya kadar yapmışlar, eski eser diye köprüye dokunmamı'şlar, tahkim et- memişler ya da havaya uçurmamışlar.

Fransız mantığı bu, dokunulmaz demiş- ler, bizim Prost'un da böyle bir raporu var. Almanlar oradan vurup geçtiler, es- ki eseri korumak pahasına onların Fran- sa'ya sarkmasına fırsat verilmiş oldu; 4 saat sonra Paris'e vardılardı oradan.

Köprü mü, ülke mi lâzım Rölöve edip yeniden kurabilirlerdi, biz Meriç Köprü- sünü nasıl attık!

Burhan, söz A. Perret'de kalmıştı, dedim; başka bir hatıranız?

— Paris'te son çizilerimi onun ya-

nında yaptım. Atölyesi Eifel'e karşıydı, bir müddet oraya devam ettim. Sonun- da Berlin'e' gidip Mies Van Der Rohe ile çalışmak isteğimi ona açtım. "Ne gi- diyorsun Les Bochs'a" dedi, (bu ad Fran- sa'da Almanlar için popülerdir) ve ek- ledi; "İtalya'ya git, Yunanistan'a git, İz- mir'i gör" Tam o sırada çekmecesini aç- tı, bir de ne göreyim içi Alman yayınıy- la dolu, Baukunst ve Staedtbau dergileri.

Alman sanatına değer vermiyor görünü- yor, bir yandan da onları incelemekten geri kalmıyormuş meğer; eh Alman ya- yınının Fransızların 3-4 misli olduğu bel- liydi, kaçınılmazlığı ondan. Fransız tuhaf- lığı bu. Bir felsefe hocamızın dediği gibi, sanatın ve ilmin vatanı olur mu? (Meh- met İzzet).

r i s ö ğ r

lıt \ • mı?

t ilginç bîr ka-

— Var dedi; bizi Mf. V. gönder- mişti buraya. Devlet bursu 150 TL. idi (1 TL. = 22 fr.).

Ekonomik yaşamak zorunluğunda idim. Paris Belediyesinin genel havuzla- rı (Plscine) vardır, sıcak suludur. Beri orada yıkanırdım, ücret 1 fr. bizim pa- rayla 5 krş. bile değil; Otoklavdan geç- miş bir peşkir, bir de ufak sabun da ve- riliyor. Bu ne ucuz şey, dedim. Onlara, suyunu nasıl kaynatıyorsunuz? Bu su kendiliğinden sıcak, Paris'in yer altı su- yu, 2000 m. aşağıdan artezyenle çekili- yor, dediler. Bizde de olamaz mı diye düşündüm. Bu işin ilmini öğrenmek için Üniversite hidroloji derslerine devam et-

tim; artezyenler hakkında tez yaptım. Ve yurda dönünce Küçükçekmece ve Konya Ovasında kuyular açtırdım, 'bir de bu 'ko- nuda kitab yazdım ve yayınladım.

E s k i v e y e n i r o m a ' d a Burhan Paris'ten Berlin'e sonra da Roma'ya gider. O yıllarda (1931) Roma'- yı yeniden düzenleyen şehir plânı hazır- lanmıştı. Roma Üniversitesi kompleksini yapan mimarların başı olan şehircilik ho- cası M. Piacentinl, bu plânı hazırlayan- ların da başında idi, asistanı da Piccina- to İdi. Bizim genç mimarlarla Ataköy si- tesini plânlayacaktı 30 sene sonra Pic- clnato. Roma plânının 3 büyük projesini Mussolini pek benimsemiş ve uygulama- ya koymuştu: 1. Borgia düzenlemesi ile St. Piyer aksının açılması, 2. Ogüst Meydanı açılması ve 3. Corso del Rins- cimento. Problem oldukça zorlu idi, bir çok devrin mimarlık anıtları ve tarihsel çevre ile dolu idi Roma. Yeni şehir için iki fikir çarpışma halindeydi: antik şehre dokunmadan yanıbaşında kurulacak yarı- nın metropolü veya tarihsel şehrin vü- cuduna yeniden can katmak. Eh eski şehri bir müze gibi saklamak ve modern yaşamdan soyutlamak doğrusu pek tutu- lamazdı. Ama, amaç bu değildi; ekono- mik, politik hele rejime moral katmak asıl nedeniydi: Yeni Roma es'kl impara- torluk Roma'sının görkemine katılacak, yeniden canlanacak idi. Bu 3 projeden Ogüst Mozolesi yıkısının ve çevresinin düzenlemesi ile yeni açılan ve düzelti- len yollarla Antik ve Rönesans yapıların kucaklaşması başarılı; fakat Spina deni- len mahalleyi kaldırarak st. Piyer mey- danı aksını açmak ve uzatmak çok tar- tışmalı olmuştur. Bu iş Bernlni (1660) den ve Fontana (1694) den ve de C. Mo- relll (1776) dan beri düşünülmüş ama.

proje halinde bırakılmıştı. Ve Duce 'ken- disi bunu gerçekleştirme kararıyle şişi- necekti. işte bunları Ongun'a anımsata- rak Roma'ya sizi bunlar çekmiş olmalı, dedim.

— Evet ama, aması var, dedi. Ön- ce 'M. Placentini ile çalışmak, sonra da eski eserleri etüd etmekti niyetim. Ama- sı da şöyle bir öyküm var, dedi: Mus- solinl'nln İki oğlu, Julio ve Juliano, Italia gemisiyle İstanbul'a gelirler (1926). Tak- sim Cumhuriyet Anıtını yapan Canonica ile Namık ismail'in münasebeti malûm, işte bu heykelci ona mektup yazmış, o da bana " ş u oğlanları gezdir, istanbul'un Konstantinopl olmadığını görsünler, gös- ter onlara!" dedi. Onları Türk Anıtları arasında dolaştırdım daha çok. Hayran 'kaldılar, memnun ayrıldılar, ve beni Ro- ma'da görmek istediklerini söylediler. İş- te beş sene sonra Julio'yu evinde ara- dım buldum. Duce ile de böylece tanış- mış oldum. Uluslararası 13. Mimarlık ve Şehircilik Kongresi (1935) için resmi de- lege sıfatıyla tekrar Roma'da idim. (Kâ- zım Dinceraslan ile birlikte), bir de ser- gi açtım. Çocuklar beni bularak babala- rının evine götürdüler, önceden onu do- natmış olacaklar W, beni görmek iste- miş. Söyleşimiz eski eserler üzerine dö- nüşünce ve Duce "Foro Romano, Foro Trajano... hepsini ben restore ettirdim"

deyince ben- yanlış! doğru değil bun- lar; eski biçim tuğla pişirerek ve esk|

taşları 'kullanarak anıtları onarmak, yıkı- larını tamamlamak doğru değildir; kar- şılığında bulundum. "Nereden biliyorsun!"

dedi, yanıtladım onu: İlk önce tahsilimi burada tamamladım, sonra da ben mima- rım... Mimara yetki tanıyan birisi değil;

dl 'kendisi. Ama sonra sergime geldi, be- ni kutladı idi.

Y o l a ç ı k ı ş v e d ö n ü ş :

Roma'dan yurda döndü Burhan, 1931 yılının sonları idi. Şimdi biz de geri plâ- na dönerek yıllar arasına bir 'köprü ku-, ralım. DGSA 1927-28 ders yılı dönemin- de mimarî atölye üçleşti; Vedat Ve Mon- ceri atölyeleri ve Egli Atölyesi. Bu son atölye modern çalışıyordu, öbür atölye-

lerin zorlu akuarel, sepla ve orneman çizilerinden kurtulmak isteyen öğrencile- ri çıktı Ibu atölye; orada fasadlar düz çizgilerle işleniyordu, süslemesizdi, çi- zim kolaylığı vardı. Fakat, Burhan onlar- dan değildi, klâsik atölyede de başarılı bir öğrenciydi, Monceri'den Egli'ye ge- çişi modernizm, yenilik tutkusu idi. Bir gün bizim derse mimari 1. sınıfa Egli ile birlikte geldiğini anımsıyorum, Vedat Bey tahtaya ornemanlar, şekiller çiziyordu.

Bu derste, o zamanki adıyla, Tezyinat-ı Mimariye'de Nisbetler konusunu İşliyor- du; dersin aslı Ebniye (Bina 'Bilgisi) idi, mimarî öğeleri ve yapısal biçimleri, ordreları, sonra da ikametgâhlar ve mek- tepler gibi bahisleri konu edinirdi. Ama o gün süslemeleri ele almıştı. Bundan olacak ertesi sene dersi vermez oldu.

Genç Burhan Egli'nin ayrılmaz bir öğren- cisi ve onursal asistanı olmuştu. O yıl- larda Akademl'de bir diploma konkurun- dan ayrı olarak bir de Avrupa 'konkuru açılırdı; her bölümden 'kazanan birer öğrenci gönderilirken o dönemde mimar- dan iki öğrenci seçilmişti, biri modern atölyeden olması için: Sedad (Eldem) ve Burhan (Ongun). Burhan yurda döndü- ğünde, mimarî bölümünde yalnız bir atöl- ye kalmıştı (1930-31); bu Eğil atölyesin- de asistan olarak Sedad ve Arif Hikmet tayin edilmişti; O 'kadar istemesine kar- şın Burhan'a Akademide asistanlık bulu- namadı, kadrosuzluktan mı nedir? Maa- rife olan mecburî hizmetini Nafıa Vekâ- letinde yaptı ve Yapı İşleri Umum Mü- dürlûğü'nde Şehircilik bürosunda yalnız başına çalıştı. (İşte o sırada Yapı işleri Umum Müdürü ile Roma'daki kongreye katıldılar vekâlet adına.) iskân İşleri umum müfettişi oldu, 17 yıl içinde bir çok köy kurulmasına önayak oldu.

Usta mimarımız ayrıca şiir yazar, öykü ve anı kitapları vardır; yazar, çizer ve 'konuşmacıdır. Birçok yapıları arasın- da Adalar'da cami de yapmıştır. Yazıları yapılarından çok yer tutar.

D e p r e m e d a y a n ı k l ı b e t o n a r m e s e m i n e r i

• TÜBİTAK, Yapı Araştırma Enstitü- sü 30 Mayıs - 5 Haziran rahileri arasında bir seminer düzenledi. Seminer konuşma- cısı, Prof. Mete Sözen olarak saptandı.

Prof. Sözen, betonarme taşıyıcı sistem- lerin dinamik davranışı ve deprem daya- nımı konularında çalışıyor ve İllinois Ünlversitesi'nde öğretim üyeliği yapıyor.

Seminerler saat 14.30 ile 16.30 ara- sınsa yapılacak ve önceden hazırlanan bir programa uymakla birlikte; tasarım- cıların, araştırmacıların karşılaştıkları so- runları tartışmak için, 'katılanların ilgi ve isteğine göre yönlendirilecek. Seminerin ilk üç günü, daha çok tasarıma dönük tar- tışmalara, son iki günü de tasarımda

kullanılan kural ve kabullere ışık tutan çözümlemelerle ve güncel araştırma ko- nularına ayrılacak.

Seminer, Türk Dil Kurumu'nun Ata- türk Bulvarı No: 217'deki yeni binası, 'konferans salonunda yapılacak.

e akan sular durur

Çatınızda, terasınızda, balkonunuzda ve temelde b i t ü m esaslı su v e b u h a r y a l ı t ı m ürünleri dizisi

Yalıtım sorunlarınızı projelendirme safhasından uygulamaya dek ekonomik ve doğru çözüm yolları aramakta sizlere yardımcıyız. Zamanla, yapınızın temeline sızan yağ*

mur suları temele zarar verdiği gibi rutubet ve akıntı sizi rahatsız edecektin

— Yapı fiziğine uygun detay çözümleriyle

— Standart bir ürün dizisiyle

— Uygulama tekniğini bilen ciddi teknik elemanlarla hizmetinizdeyiz.

SU — DUR sekiz yıllık bitüm tecrübesine sahip TAYSAN A.Ş. Tesislerinde üretil- mektedir.

TaySan

TAYSAN Taşıt yan Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Fabrika: Organize Sanayi Bölgesi P.K. 283 Telefon: 15223 B U R S A

açıklayıcı bilgi için lütfen kesip gönderiniz

İsim ve Adres

SU — DUR'U tanımak istiyorum:

• Broşür yollayınız

|~~l Teknik kataloğ yollayınız [~~] Malzeme katalogu yollayınız

Teknik detay dosyası yollayınız

• Malzeme teknik şartnamesi yollayınız

| [ Bayındırlık Bakanlığı şartnamesindeki her poza ait genel fiat analizlerinizi yollayınız

• Bayındırlık Bakanlığı şartnamelerin- deki her poza ait BİRİM FİAT TANIM- LARINI yollayınız.

• Teknik hizmet bölümünüzden yarar- lanmak istiyorum.

• Uygulama konusunda işbirliği kurmak istiyorum.

TaySan

Teknik müşavirlik:

Çemberlitaş Piyerloti Cad. Dizdariye Medrese sokak 2 Ö. Galip iş Hanı - istanbul Telefon: 28 50 45