PİYASALAR
1
Almanya’da yıllık enflasyonun beklenmedik şekilde sıfır seviyesinin altına inmesiyle ECB üzerindeki parasal genişleme baskılarının artabileceği beklentisi Euro’nun günü değer kaybıyla bitirmesine sebep oldu. Almaya enflasyon verisi sonrası 1,12 seviyesinin altına kadar gerileyen EUR/USD paritesi Dolar endeksindeki gerilemeyle bir miktar toparlandı ve günü yatay seviyede sonlandırdı.
Yurtiçi piyasaların tatilde olduğu dönemde Çin ve Brezilya kaynaklı endişelerle satış dalgası yaşayan TL ve diğer GOÜ para birimleri dün değer kayıplarına ara verdi. GOÜ para birimlerinin büyük çoğunluğu günü değer kazanarak tamamlarken, günün en çok kazananları Real ve TL oldu.
Döviz Piyasası
Çin kaynaklı endişelere ek olarak Brezilya Real’inde yaşanan sert değer kaybı gelişmekte olan ülkelere yönelik risk algısını artırırken, USD/TL kurunun da güne 3,07 seviyesini test ederek başlamasına sebep oldu. Ancak küresel piyasalardaki satış baskısının hafiflemesiyle birlikte yönünü aşağı çeviren USD/TL kuru günü 3,0370 seviyesinden tamamladı.
Emtia Piyasası
Haftanın ilk gününde %2,6 değer kaybeden Brent petrol, dün gelen tepki hareketiyle yükselişe geçti. ABD ham petrol stoklarındaki artışın yükselişini sınırladığı Brent petrolün varil fiyatı günü %1,9 artışla sonlandırdı.
Küresel satış dalgasının yatışmasıyla altına gelen güvenli liman alımları azaldı ve altın %0,4 değer kaybetti.
1.383
1.127 115,1
48,2
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
1.000 1.050 1.100 1.150 1.200 1.250 1.300 1.350 1.400 1.450 1.500
Oca 14Mar 14May 14Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15Mar 15May 15Tem 15 Eyl 15 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
3,0370 3,2268
1,1249 1 1,05 1,1 1,15 1,2 1,25 1,3 1,35 1,4 1,45 1,5
2 2,2 2,4 2,6 2,8 3 3,2 3,4
Oca 14Mar 14May 14Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15Mar 15May 15Tem 15 Eyl 15
$/TL Sepet €/$ (Sağ eks)
Kaynak: Bloomberg
$/TL 2,3350 3,0580 3,0370 -0,7% 30,1%
€/TL 2,8266 3,4391 3,4176 -0,6% 20,9%
Sepet* 2,5808 3,2484 3,2268 -0,7% 25,0%
€/$ 1,2098 1,1244 1,1249 0,0% -7,0%
$/Yen 119,78 119,92 119,74 -0,2% 0,0%
$ Endeks 90,27 96,03 95,86 -0,2% 6,2%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€) 31 Ara 14 28 Eyl 15
Yıl Sonuna Göre Değişim 29 Eyl 15 Günlük
Değişim
Altın($/Ons) 1.184 1.132 1.127 -0,4% -4,8%
Petrol(Brent) 57,3 47,3 48,2 1,9% -15,9%
Gümüş($/Ons) 15,7 14,6 14,6 0,3% -6,8%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 14 29 Eyl 15 Günlük Değişim
28 Eyl 15 Yıl Sonuna
Göre Değişim
Borsalar
Küresel piyasalardaki satış baskısıyla sabah saatlerinde negatif hareket eden BIST-100, global borsalardaki toparlanma ve endekste teknik seviyelerden gelen alımlarla günü %1,3 yükselişle sonlandırdı.
ABD borsaları da dün küresel ekonomik büyümeye dair endişelerle beraber günü dalgalı geçirdi. S&P 500 %0,1 yükselerek 1,884 puana, Dow Jones da %0,3 yükselerek 16,049 puana çıktı.
TL’nin güne değer kaybederek başlamasına paralel 2 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi 2009’dan beri en yüksek seviye olan
%11,89’i test ederek güne başladı. Ancak kurdaki geri çekilmeye paralel olarak gerileyen gösterge faiz günü %11,66 seviyesinden sonlandırdı.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 93,6 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 50 milyar TL’lik kısmı %7,50’den haftalık repo fonlamasından, 43,6 milyar TL’lik kısmı %10,75’ten BİST repo, BAPP ve kotasyondan oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %9,01 düzeyinde sabit kaldı.
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 327 seviyesine; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi %5,89 seviyesine yükseldi.
%9,01
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Oca 13 Şub 13 Mar 13 Nis 13 May 13 Haz 13 Tem 13 Ağu 13 Eyl 13 Eki 13 Kas 13 Ara 13 Oca 14 Şub 14 Mar 14 Nis 14 May 14 Haz 14 Tem 14 Ağu 14 Eyl 14 Eki 14 Kas 14 Ara 14 Oca 15 Şub 15 Mar 15 Nis 15 May 15 Haz 15 Tem 15 Ağu 15 Eyl 15 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi 10 546
%11,66
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500
6,5 7,5 8,5 9,5 10,5 11,5
Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort)
Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL
74.258
60.000 65.000 70.000 75.000 80.000 85.000 90.000 95.000
0 100 200 300 400 500 600 700
Oca.14Mar.14May.14Tem.14 Eyl.14 Kas.14 Oca.15Mar.15May.15Tem.15 Eyl.15 İşlem Hacmi (milyon TL)
BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
Gösterge Tahvil* 7,97 11,58 11,66 0,08 3,69
USD Libor( 3 aylık) 0,26 0,33 0,33 0,00 0,07
EUR Libor( 3 aylık) 0,06 -0,04 -0,04 0,00 -0,10
O/N İMKB Repo 10,85 10,61 10,60 -0,01 -0,25
Eurobond 2030* 4,73 5,83 5,89 0,06 1,16
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z
29 Eyl 15 Yıl Sonuna Göre Değişim
31 Ara 14 28 Eyl 15 Günlük
Değişim
BIST-100 85.721 73.315 74.258 1,3% -13,4%
BIST-30 106.150 89.994 91.283 1,4% -14,0%
Sanayi 78.725 75.389 75.719 0,4% -3,8%
Hizmetler 62.195 54.698 55.125 0,8% -11,4%
Mali 115.225 93.572 95.306 1,9% -17,3%
Bankalar Endeksi 159.267 139.939 139.939 0,0% -12,1%
Dow Jones 17.823 16.002 16.049 0,3% -10,0%
S&P 500 2.059 1.882 1.884 0,1% -8,5%
DAX 9.806 9.484 9.450 -0,3% -3,6%
Günlük Değişim
31 Ara 14 28 Eyl 15 29 Eyl 15 Yıl Sonuna Göre Değişim
3
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
Ekonomik güven endeksi siyasi belirsizlik, güvenlik endişeleri ve TL'deki değer kaybı nedeniyle Eylül ayında aylık bazda en sert düşüşünü gerçekleştirdi ve bir önceki aya göre %16,7 azalarak 70,89 değerine geriledi.
TCMB Başkanı Erdem Başçı Türkiye Bankalar Birliği'nde bir sunum gerçekleştirdi.
Türkiye'nin cari açığının finansmanında en büyük kalemlerden biri konumundaki turizm sektöründe yılın ilk sekiz ayında yabancı ziyaretçi sayısı iç güvenlik endişeleri ve Rusya-Ukrayna gerginliğinin yarattığı jeopolitik gelişmeler ile %0,89 azalarak 25,51 milyona geriledi.
Türkiye konut fiyatı endeksi (TKFE) Temmuz döneminde bir önceki yıl aynı döneme göre %18,76 artarken, en yüksek yıllık değişim gerçekleşen il olan İstanbul'daki artış ise %26,6 oldu.
Kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's küresel risklerden en çok etkilenebilecek ülkelerin Venezuela, Arjantin, Türkiye, Kolombiya ve Peru olduğunu Meksika, Polonya ve Filipinler'in ise en az riskli ülkeler olduğunu belirtti.
Almanya'da tüketici fiyatları Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre değişim kaydetmeyeceği beklentisine karşılık %0,2 geriledi.
Japonya’da sanayi üretimi, Ağustos ayında bir önceki aya göre %1’lik artış beklentisine karşılık %0,5 geriledi.
IMF, faiz oranlarının artmasıyla birlikte düşük tahvil likiditesi tuzağının yatırımcılar için risk teşkil ettiğini belirtti.
Ekonomik güven endeksi siyasi belirsizlik, güvenlik endişeleri ve TL'deki değer kaybı nedeniyle Eylül ayında aylık bazda en sert düşüşünü gerçekleştirdi ve bir önceki aya göre %16,7 azalarak 70,89 değerine geriledi. Endeks böylece TÜİK'in veriyi hesaplamaya başladığı Ocak 2012'den beri en düşük değeri aldı. TÜİK açıklamasına göre ekonomik güven endeksindeki düşüş, endeksi oluşturan tüm güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı. Ekonomik güven endeksi Ağustos ayında 85,14 değerini almıştı.
Ekonomik güven endeksi, tüketici güven göstergesi ile mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi (reel kesim), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ilişkin güven göstergelerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşuyor.
Ağustos Eylül Ağustos 15 Eylül 15
Ekonomik Güven Endeksi 85,1 70,9 -1,3 -16,7
Tüketici Güven Endeksi 62,4 58,5 -3,6 -6,1
Reel Kesim Güven Endeksi 102,6 99,3 -0,2 -3,2
Hizmet Sektörü Güven Endeksi 100,0 97,7 -0,6 -2,3
Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi 101,0 96,3 -2,6 -4,6
İnşaat Sektörü Güven Endeksi 82,1 80,4 -0,5 -2,1
Endeks değerleri mevsim etkilerinden arındırılmış değerlerdir, tüketici güven endeksi hariç.
Ağırlıkları: %20 tüketici, %40 RKGE, %30 Hizmet, %5 Perakende, %5 İnşaat Ekonomik Güven Endeksi Alt Kalemleri ve Değişim Oranları
Bir Önceki Aya Göre Değişim (%) 2015
Kredi derecelendirme kuruluğu Standard&Poor's (S&P), küresel risklerden en çok etkilenebilecek ülkelerin Venezuela, Arjantin, Türkiye, Kolombiya ve Peru olduğunu Meksika, Polonya ve Filipinler'in ise en az riskli ülkeler olduğunu belirtti. Türkiye'yi negatif görünümle yatırım yapılabilir seviyesinin bir kademe altında BB+ notuyla derecelendiren S&P'nin küresel trendlerdeki olumsuz gelişmelerin gelişmekte olan ülkelerin piyasalarına etkilerini inceleyen raporunda üç küresel riske dikkat çekildi.
Raporda incelenen 22 gelişmekte olan ülkenin piyasalarını etkileyebilecek üç önemli risk ABD Merkez Bankası'nın faiz oranlarını yükseltmesi, aşırı yurtiçi kredi büyümesinin çözülmesi ve Çin'deki ekonomik büyümede belirgin bir yavaşlama ihtimali olarak gösterildi.
Raporda "Venezuela, Arjantin, Türkiye, Kolombiya ve Peru, küresel likidite, borç seviyelerinin düşme riski ve Çin ekonomisinin yavaşlamasını içeren toplam etkiden en çok etkilenebilecek ülkeler arasında yer almaktadır. Meksika, Polonya ve Filipinler ise en az risk görülen ülkelerdir" görüşüne yer verildi.
Japonya’da sanayi üretimi, Ağustos ayında bir önceki aya göre %1’lik artış beklentisine karşılık %0,5 geriledi. Japonya’nın sanayi üretimi beklenmedik şekilde düşüş göstererek ekonominin Başbakan Shinzo Abe’nin göreve gelmesinden bu yana ikinci kez resesyona girebileceği endişesi yarattı. Üretimdeki gerileme, Abe yönetiminin harcamaları artıracağı ve Japonya Merkez Bankası (BOJ) Başkanı Kuroda’nın rekor seviyedeki parasal teşviki yükselteceği tartışmalarını yoğunlaştırabilir.
TCMB Başkanı Erdem Başçı Türkiye Bankalar Birliği'nde bir sunum gerçekleştirdi. Başçı sunumda, cari işlemler açığındaki iyileşmenin Ağustos verisi ile birlikte belirginleşeceğini ve yıl boyunca devam edeceğini kaydetti. Başçı, Avrupa Birliği ekonomilerindeki talep artışının desteğiyle net ihracatın büyümeye katkısının bu yılın ikinci yarısında atacağını belirtti.
TCMB'nin döviz kurunun etkileri ve enflasyon beklentilerindeki artıştan kaynaklanan riskleri sınırlamak için likidite politikasındaki sıkı duruşunu koruduğunu kaydeden Başçı, TCMB'nin açıkladığı "küresel para politikalarının normalleşme sürecinde yol haritası"
kapsamında, yakın zamanda geniş bir tedbir paketi uygulamaya başladığını ifade etti.
Başçı öte yandan, para politikasının enflasyon görünümüne karşı sıkı, döviz likiditesinde dengeleyici ve finansal istikrarı destekleyici bir duruş sergilediğini vurguladı.
Başçı, Türk Lirası reel efektif döviz kurunun tarihi düşük seviyede olduğunu kaydetti.
Yurtiçinde bugün Ağustos ayı dış ticaret dengesi verileri takip edilecek. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın daha önce açıkladığı geçici verilere göre Ağustos’ta dış ticaret açığı USD 4,88 milyar olarak gerçekleşti. Geçici verilere göre ihracat yıllık %1,45 azalırken, ithalat ise yıllık %18,2 geriledi. İthalattaki bu sert düşüş son dönemde kredi büyümesinde yaşanan hız kaybı göz önüne alındığında şaşırtıcı değil. Kredi artış eğilimini gösteren 13 haftalık yıllıklandırılmış hareketli ortalama, toplam kredilerde %10 seviyesine, ticari kredilerde %15, bireysel kredilerde ise %7 seviyelerine kadar gerilemiş durumda. Yılın geri kalanında iç talebin dolayısıyla ithalatın azalması beklenirken, bunun cari açığa yansıması olumlu olacaktır.
Yurtdışında ise ECB üzerindeki parasal genişleme baskılarını biraz daha artırabilecek Euro Bölgesi TÜFE oranı izlenirken, ABD tarafında ise Cuma günü açıklanacak olan tarım dışı istihdam artışına yönelik beklentileri şekillendirecek ADP özel sektörü istihdam raporu takip edilecek.
VERİ GÜNDEMİ
5
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
