İçerİk
Belİrtke Tablosu
Ünİte Analİzİ
Program Geliştirmenin 4 Temel Ögesi:
Ф Hedef / Öğrenci Kazanımları
Ф İçerik / Muhteva / Konu
Ф Öğrenme-Öğretme Süreci (Eğitim Durumları)
Ф Değerlendirme / Sınama
Durumları
İçerik “Ne öğretelim?” sorusuna yanıt verir.
Öğretilecek bilgi, kavram, olgu ve konuların düzenlenmiş bütünüdür.
Program geliştirme sürecinde içerik, hedef ve hedef davranışlara göre seçilir ve düzenlenir.
Hedeflerin gerçekleşmesi için seçilen ve düzenlenen konular içeriği oluşturur.
İçerik / Muhteva / Konu
Her yıl 2-3 soru çıkmaktadır.
İçeriğin Seçiminde Kullanılacak Ölçütler
Ж
İlgililik: Hedeflerle ilişkili olmalı ve hedeflere göre belirlenmelidir.
Ж
Ekonomiklik: Sistematik ve iyi örgütlenmiş olmalı, gereksiz bilgilere yer vermemelidir. Gerektiği
yerlerde tekrarlara yer vermelidir. Gereksiz tekrarlardan kaçınmalıdır. (Örn: OT – AK.)
ЖYaşama Yakınlık: Uygulanabilir,
gerçekleştirilebilir, kullanılabilir olmalıdır.
Ж
Kendi Kendine Yeterlilik: Gerektiği ve yeteri kadar ayrıntılı olmalıdır.
Ж
Bilimsellik: Araştırma bulgularını ve sonuçlarını dikkate almalıdır.
Ж
Anlamlılık: Öğrencinin kavrayabilme gücünü
dikkate almalıdır. İçerdiği örnekler içeriği açıklayıcı olmalı, öğrencilerin deneyimlerini zenginleştirmeli ve daha önce öğrendikleri ile ilişkili olmalıdır.
Ж
Düzeye Uygunluk: Öğrenebilir ve öğretilebilir
olmalıdır. Öğrencinin hazırbulunuşluğuna uygun
olmalıdır.
Ж Yararlılık / Faydalılık: Bireyin ve toplumun işine yarayabilecek bilgilerden oluşmalıdır.
ЖGeçerlik / Güncellik: Özel bir alanla ilgili, sınırlı, güncel ve bilimsel açıdan doğru olmalıdır.
Öğrencilere yeterli materyal sunmalıdır.
ЖKaynaşıklık: Öğrenme konuları ve etkinlikleri,
birbirleriyle tutarlı ve ilişkili olarak düzenlenmelidir.
Dikey Kaynaşıklık: Konuların basitten zora doğru
ardışıklık ve aşamalılık özelliklerine göre düzenlenmesidir.
Yatay Kaynaşıklık: Konuların aynı ve farklı disiplinlerde verilmesidir. Öncekilerle sonraki öğrenmelerin arasında kurulan ilişki bu çerçevede yer alır.
Doğrusal Programlama 3 soru çıktı.
Sarmal Programlama 3 soru çıktı.
Modüler Programlama 3 soru çıktı.
Piramitsel Programlama 2 soru çıktı.
Çekirdek Programlama Sadece seçenekte çıktı.
Disiplinlerarası Programlama 2 soru çıktı.
Konu Ağı – Proje Merkezli Programlama Seçenekte çıktı.
Sorgulama Merkezli Programlama 1 soru çıktı.
Problem Merkezli Programlama Seçenekte çıktı.
Aktiviteye Dayalı Programlama
Didaktik Programlama Hiç soru çıkmadı.
Dallara Ayrılan Programlama
İçerik Programlama / Düzenleme
Yaklaşımları
Doğrusal Programlama
Birbiri ile ardışık, sıralı, yakın ilişkili ve zorunlu ya da ön koşul öğrenmelerin ağırlıklı olduğu konuların ve derslerin tasarımında yararlanılır.
Dersin içeriği çerçeve veya madde adı verilen küçük konular ile öğrenciye sunulur. Özellikle
“Matematik, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fen Bilgisi” gibi aşamalılık özelliği taşıyan dersler için kullanılır.
Anahtar kelimeler: Aşamalılık, (basitten karmaşığa, kolaydan zora, yakından uzağa, somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene), ön koşul öğrenme, temel dersler, dikey ilişki.
Sarmal Programlama
İçeriğin değişik zaman ve yerlerde tekrar edilerek yeniden öğretilmesinin söz konusu olduğu soyut
derslerin tasarımında kullanılır.
Doğrusal programlama anlayışına göre daha esnektir. İçerik doğrusal bir sıra izlemez. Eski konular, yeri geldikçe tekrar edilir.
Genellikle “Türkçe, Matematik, Yabancı Dil”
programlarının tasarımında kullanılır.
Anahtar kelimeler: Tekrar, yatay ilişki.
Modüler Programlama
Öğrenme ünitelerinin aşamalı olup olmadıklarına bakılmadan anlamlı parçalara, ünitelere ayrılarak düzenlenen içerik programlama yaklaşımıdır.
Üniteler arasında aşamalılık yoktur, bağımsızlık ve bütünlük vardır.
“Mesleki ve Beceri Eğitimi” gerektiren derslerin tasarımında kullanılır. “Beden Eğitimi, Eğitim
Bilimleri” gibi.
Anahtar kelimeler: Esneklik, öğrenme üniteleri, meslek ve beceri eğitimi, anlamlı parça, konu birimi.
Piramitsel Programlama
İlk yıllarda geniş tabanlı konuların yer aldığı, ileriki yıllarda ise küçük birimlerde uzmanlaşmanın olduğu ve alanın gittikçe daraldığı içerik programlama
yaklaşımıdır.
Konu alanı uzmanı yetiştirmeye oldukça uygundur.
Yükseköğretim programlarının tasarımında kullanılır. Meslek Lisesi programları uygundur.
Anahtar kelimeler: Yükseköğretim programları,
konu alanı uzmanı.
2. Sınıf – Uzmanlaşma
1. Yıl - Ortak Dersler (Bütün üniversite 1.
sınıflarda Türk Dili ve
İnkılap Tarihi dersi vardır.) 3. 4. Yıl –
Özel Bir Uzmanlık Alanı
Çekirdek Programlama
Okutulan belirli derslerin ana bir tema etrafında birleştiği tasarımdır.
Ortak çekirdek konular, ilk öğrenilecek konular olarak planlanır ve her öğrenci tarafından alınır. Bir çekirdek program etrafında her öğrenci ilgi duyduğu alanlarda ders alabilir. (Yandal uygulaması.)
Piramitsel yaklaşımdan temel farkı, birden fazla uzmanlık seçeneği sunmasıdır. Öğrencinin seçim yapabilmesi için program daha esnektir.
Anahtar kelimeler: Ortak ve seçmeli dersler, esneklik.
Disiplinlerarası Programlama
Farklı derslerin (disiplinlerin) birbirleri ile
bağlantılarının dikkate alındığı ve farklı dersler arasında ilişkilerin kurulduğu programlama
yaklaşımıdır.
Hayat Bilgisi dersinde hayvanlar konusu
işlenecekse, Türkçe dersinde hayvanlarla ilgili okuma parçası, müzikte Ali Baba’nın çiftliği şarkısı.
Anahtar kelimeler: Derslerin birbiri ile
ilişkilendirilmesi, dersler arasında kurulan
bağlantı.
Konu Ağı – Proje Merkezli Programlama
Konu ağı: Konuların ağı bir harita biçiminde bölünerek, parçalanarak harita şeklinde
çıkartılmakta, teker teker öğretim
projelendirilerek, iş birliği/grup çalışması ile işlenmiştir.
Proje Merkezli: Konulara öğrencilerin kendilerinin
veya grup halinde karar verdikleri yaklaşımdır. Konular küçük projeler olarak da belirlenir.
Anahtar kelimeler: Proje tabanlı, konu ağı, harita.
Sorgulama Merkezli Programlama
Öğrencilerin ve toplumun temel sorunlarına ve ihtiyaçlarına göre içerik tasarlanır.
İçeriğin düzenlenmesinin öğrencilerin sorularına göre gerçekleştiği yaklaşımdır.
Öğrenci sorularına ve ihtiyaçlarına yanıt verme gerekliliğini savunan felsefi görüşe dayanmaktadır.
Özellikle ilköğretim düzeyinde öğrenci soruları etkili bir öğrenme yaşantısı oluşturabilir.
Anahtar kelimeler: Öğrenci soruları, ihtiyaçları ve sorunları.
Problem Merkezli Programlama
Öğrencilerin ortaya koyduğu problemlerle birbirlerine meydan okuması ve bir yarışma içerisinde öğrenmeyi sağlayan yaklaşımdır.
Anahtar kelimeler:
Meydan okuyucu problemler ve yarışma.Aktiviteye Dayalı Programlama:
Anahtar kelimeler: Etkin katılım, etkinlik.
Didaktik Programlama:
Anahtar kelimeler: Kurallar, prensipler, ilkeler.
Dallara Ayrılan Programlama:
Anahtar kelimeler: Küçük adımlar, bireysel
farklılıklara göre ilerleme.
İçeriğin Düzenlenmesi ve Ders Kitapları
Ders kitapları da içeriğe göre hazırlanır ve içeriği yansıtır. Ders kitaplarında bulunması gereken
özellikler:
§
Öğrenci düzeyine uygun olmalı,
§
Açık ve anlaşılır bir dille yazılmış olmalı,
§
Farklı öğretme ve öğrenme yaklaşımlarından yararlanmalı.
§
Konuyla ilgili çeşitli görsel uyarıcılarla zenginleştirilmiş olmalı, (2008 KPSS)
§
Somut örnekler içermeli.
Belirtke Tablosu
(Hedef-İçerik Çizelgesi)
Belirtke tablosu hedeflerin, öğrenme
yaşantılarının ve ölçme – değerlendirme tekniklerinin seçimine olanak verebilmesi amacıyla hazırlanmış iki boyutlu bir çizelgedir.
Belirtke Tablosunda Bulunması Gerekenler:
◊ Hedefler ve Düzeyleri
◊Konular ve Alt Başlıkları
◊Ölçeğin Kapsam Geçerliğinin Olup Olmadığı
◊Hangi Sorudan Hangi Hedefe İlişkin Soru Sorulacağı
◊Soru Sayısı
Ünite Analizi
Eğitim programındaki özel hedefler ya da
davranışsal özellikler, bu hedeflere ulaşmak için yararlanılması düşünülen ünitenin bölümleri ile bu hedeflerle ünitenin bölümleri arasındaki
bağlantıların gösterildiği bir tablodur. Belirtke tablosundaki numaralandırma yerine sözcük
yazılması söz konusudur.
Bir eğitim programında yer alan hedef ve hedef davranışlarla, program içeriğinin iki boyutlu bir çizelge üzerinde gösterilmesine
“Belirtke Tablosu” denir. Eğitim durumları ve sınama durumlarının özünü oluşturur. Özellikle sınama durumlarında ölçme aracının kapsam
geçerliliğini sağlamada kılavuzluk yapar. Ünite analizi içeriğin biraz daha sınırlandırılmış ve
göze çarpacak biçimde ele alınmasıdır. Belirtke
tablosundan daha ayrıntılıdır.
2009 KPSS
I. İçeriğin alt konuları arasında ardışık sıralanmaların olduğu ve yeri geldiğinde önceki öğrenilenlerin daha kapsamlı olarak yeniden (tekrar) öğretilmesi
gerektiğini savunan bir içerik düzenleme yaklaşımıdır.
II. Aşamalılık özelliği taşıyan konuların
düzenlenmesinde kullanılan yakın ilişkili, ardışık ve zorunlu konulara uyan bir içerik düzenleme
yaklaşımıdır.
III. Öğrenme ünitelerinin öbeklere (anlamlı
parçalara) ayrıldığı, konuların öğretim sırası esnek,
her dilimin bir bütün oluşturduğu içerik düzenleme
yaklaşımıdır.
Yukarıda özellikleri belirtilen içerik düzenleme
yaklaşımları aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir?
I II III
A.Piramitsel Doğrusal Modüler
B.Sarmal Doğrusal Piramitsel
C.Çekirdek Piramitsel Modüler
D.Sarmal Doğrusal Modüler
E.Sarmal Çekirdek Piramitsel
2007 KPSS
Bir öğretmen “küresel ısınma” konusunda yola
çıkarak, fen ve teknoloji dersinde ısı ve sıcaklık, sosyal bilgiler dersinde ısınmanın sosyal yaşama etkileri, matematik dersinde sıcaklık artışı ve suların yükselmesi ölçümü, görsel sanatlar
dersinde de ısınmanın insan yaşamına olan olumsuz etkilerini ele alarak içerik oluşturmuştur.
Bu öğretmenin içeriği oluştururken izlediği yaklaşım hangisidir?
A.
Konu Merkezli B. Disiplinlerarası
C.Probleme Dayalı D. Modüler
E. Topluma Dayalı
2002 KPSS
Aşağıdakilerden hangisi belirtke tablosunun en önemli yararıdır?
A.
Konuların sırasını belirtmesi.
B.
Dersin özel hedeflerinin önem dercesine işaret etmesi.
C.
Eğitim etkinliklerine ipuçları vermesi.
D.
Öğretim planlarına temel oluşturması.
E.
Ölçeğin ve dersin kapsamını nitel ve nicel olarak
özetlemesi.
SORULAR
1.
Birinci sınıf dersinin ikinci sınıf için ön koşul
oluşturduğu ve dikey ilişkinin söz konusu olduğu içerik düzenleme yaklaşımı hangisidir?
A.
Piramitsel
B.Çekirdek
C.
Disiplinlerarası
D.Didaktik
E.
Doğrusal
2. I. Bruner tarafından ortaya atılmıştır.
II. Spiral yaklaşım olarak da bilinir.
III. Bir yarışma içerisinde öğrenmeyi sağlayan yaklaşımdır.
IV. Küçük adımlar ilkesine dayanır.
Yukarıdaki maddelerin hangisi ya da hangileri “Sarmal programlama yaklaşımı” ile ilgili değildir?
A.Yalnız I B.I ve II C.III ve IV D.I ve IV E.II ve III
3. Yüksek lisans ve doktora derslerinde uygulanır.
İçeriğe yani konuya ait kitaplar yoktur. İçerik öğrencilerin soruları ile oluşturulur. En esnek
içerik programlama yaklaşımıdır. Amaç; öğrencinin her yönden gelişimini sağlamaktır.
Bu özellikler hangi içerik programlama modeline aittir?
A.
Çekirdek
B.
Sorgulama Merkezli
C.Disiplinlerarası
D.
Aktiviteye Dayalı
E.
Konu Ağı ve Proje merkezli
4. I. Öğrenciler ilgi duydukları alanda ders alabilirler.
II. Daha esnektir.
III. Birden fazla uzmanlık alanı sunar.
Yukarıdaki maddelerden hangisi ya da hangileri çekirdek yaklaşımı, piramitsel yaklaşımdan ayıran özelliktir?
A.