Hastanelerde banyo, hava ve b e d e n hareketlerile tedavi yerleri
M i m a r Naci M e l t e m
Her türlü banyolar, modern bir hastahanede tedavi tar-zının mühim bir kısmını teşkil eder.
Bunlara umumiyetle hava ve güneş banyoları ile jim-nastik ve hazan da ultı-a-violet şua ile tedavi sistemi ilâve olunur.
Paviyon şeklindeki hastahanelerde bu servisler için müf-rez binalar intihap olunur.
Merkezlleştirilmiş hastahanelerde ise ekseriya çok ziya ve hava olmıyan yerlerde, tahtezzemin katlarda bulunur. Kanalizasyon tesisatını kısaltmak ve muhtemel su cereyan-larından mütevellit zararlardan tevakki noktai nazarından bodrum ve alt katları kullanmak menfaatlidir.
Lâkin banyoların tebehhuratı, muhtelif tedavi sistemi banyolardan çıkan kokular müessesenin içine yayılabilir. Bi-naenaleyh paviyonları binanın hususi bir kısmında tesis et-mek faydalıdır.
Bu servisin işgal -edeceği saha kadın ve erkeklere ayrı ayrı daireler yapılacağına göre ve muhtelif saatlerde bir dairenin kadın ve erkeklere tahsis edileceğine göre tahavvül eder.
Hastaların hafif surette giyinmiş oldukları halde merdi-ven ve asansörlere dahilden geçmek suretile vâsıl olabilme-leri ve yataktan çıkamıyacak, kötürüm gibi hastalrın da rahatsız olmadan gidebilmeleri için bu servisin merdiven ve asansörlerle münasebeti olacak veçhile tesisi lâzımdır.
Bekleme salonları, münferit soyunme kabineleri, istira-hat odaları muhtelif banyo sistemleri için müşterek olarak yapılabilir.
Banyo servisleri meyanında su ile tedavi banyoları, tıb-bî, elektrik, çamur, buhar banyoları duş ve masajlar zikre-dilebilir.
Müfrez ve kapalı mahaller kuvvetli kokular neşreden çamur ve kükürtlü banyolara ve bu banyolar için lüzumlu olan malzemenin muhafaza ve hazırlanmasına tahsis edilir. Banyo servisi mahallerinin tavanları ziya ve havanın mebzulen dahile girebilmesi için kâfi derecede yüksek ol-ması ve havasının çok iyi surette tebdil edilebilmesi lâzım-dır.
Tavan yüksekliği 3,5 metreden aşağı yapılmamalı, ziya-nın dağılması ve mürakabsnin kolaylaştırılması için alçak ara bölmelerile iktifa edilmesi şayanı tavsiyedir.
Mihaniki tedavi için 100 ilâ 200 metre murabbaı bir sa-ha lâzım olup bu dairenin duvar ve döşemeleri ses geçirmez
malzeme ile teçhiz edilmelidir. Beden hareketleri salonunun lrtlfaı diğerlerinden yüksek olmalıdır.
Banyo servisleri için yatak adedi başına 0.60 ilâ 1.10 metre murabbaı, mihanikî tedavi için de 0.30 ilâ 0.50 metre murabbaı saha lâzımdır.
H a s t a h a n e l e r i n h u s u s i i n ş a a t s i s -t e m l e r i :
Hususi inşaat sistemlerinin - yani teamül olan hasta-hane model ve tesisatlarına uymıyan sistemlerin fayda ve mahzurlarını tetkik ederken yalnız bunların mahiyet ve ba-kım masrafı düşünülmiyerek ayni zamanda havanın derece! hararet ve suhuneti de gözönünde tutulmalıdır.
Şimal memleketleri, kar ve soğuğun kullanılmasına im-kân bırakmadığı geniş pencere ve taraçaları reddeder. S'ıcak memleketlerde keza güneşin ziyasını ziyadeleştirmeğe değil, •azaltmağa çalışmak lâzımdır. Şu halde oephfeleri kâmilen pencereli ve kademeli hastahaneler yalnız mutedil iklim-lere elverişlidirler.
Kâmilen pencereli olan bir cephenin bakımı ve dahilin teshini noktasından mahzurları varsa da böyle mahallerin sun'i tecdidi hava tertibatına ihtiyaç göstermemesi her has-tanın harici görebilmesi, çok kıymetli olur. Güneş ve ziyanın buralara bol bol girebilmesi gibi mühim faydaları vardır.
Bu şekildeki pencerelerin güçlüğü ziyanın storlar vası-tasile tahfif veya pancurlarla tahdidindedir.
Pencere yalnız müteharrik bir cam levhası olmakla kal-maz; bu pencerelerin oldukça karışık inşa tarzları vardır. Bu itibarla ilerideki inşaat modelleri her ne olursa olsun bin-lerce senedenberi iyi faydalan görünen bölme üzerine ve oda sathına nazaran aydınlık sathını havi pencereler bilhassa hastahaneler için ilk safta gelecektir.
Locyalardan müteşekkil zikzaklı cepheler, destere şek-linde çatılarla örtülü salonlar asırlardanberi tecrübe edilmiş-se de ancak hususî ahvalde tatbik sahası bulmuşlardır.
Bazı hususî inşaat tarzı vardır ki hususi mahiyetteki hastahaneler için elzemdir.
Meselâ çocuk hastahanelerindeki kemik ve mafsal ve-remi tedavisi için olan paviyonlarda, kötürüm ve yatalak olanlar için tesis edilen melce'lerde kademeli taraçalara lü-zum vardır.
Bibliografi
" A İ D E M E M O İ R E , , Des ingeııieurs, architectes, entrepreneurs, conducteurs de
Travaux, agents voyers, desslnateurs, ete. 13 üncü Baskı 1937 2 cilt XXX—2296 sahifa 13X21 ebadında. 1602 resim
Piatı ciltli 133,05 ciltsiz 103,05 P. P. Mühendislere, Mimarlara, Müteahhitlere, Desinatörle-re... ilh.. mahsus (Ed - Memuar) ın 13 üncü baskısı Nafıa
mühendisi AL/BET CARNEL tarafından tekrar tetkikten ge-çirilerek (Dunod) kitaphanesi tarafından 1937 de neşredilmiş-tir.
İki ciltten ibaret olan bu kitap on üç senedenberi in-şaat tekniğinde vukua gelmiş yenilikleri ve daima kullanılan formül ve inşa şekillerile bilûmum pratik malûmatı ihtiva etmektedir. eMtodik hulâsalar şeklinde muhtelif nazarî ve pratik yenilikler ve misalleri hâvi olan (AİDE - MEMOİR)i tavsiye ederiz.
D u y u m l a r
MÜSABAKALAR 1— Erzurumda bir Atatürk anıtı yaptırılacaktır.
2— Anıt projesi İkincikânun 937 tarihinden Mayıs 1937 sonuna kadar müsabakaya konmuştur.
3— Talipler bu hususta mufassal malûmat ve vesikaları Kültür Bakanlığı Yüksek Öğretim Genel Direktörlüğü ile İs-tanbul Güzel San'atlar Akademisinden alabilirler.
ŞARTNAME
1— Erzurumda yaptırılacak Atatürk anıtı Erzurumun Milli Savaştaki durumunu ifade eder mahiyette olmalıdır.
2— Bu itibarla yapılacak anıt yalnız bir portre hey-keli değil, bir abide olacaktır.
3— Bu anıt için 100,000 yüz bin lira sarfedilecektir. 4— Müsabakaya iştirak için en az İstanbul Güzel San-atlar Akademisini bitirmiş olmak lâzımdır.
5— 31 mayıs pazartesi günü akşamına kadar maket ve projeler Kültür Bakanlığı Yüksek Öğretim Genel Direk-törlüğüne teslim edilmiş bulunmalıdır.
6— Maketler en az 1/50 büyüklüğünde olacaktır. 7— Projeler anıtın nihaî şekli hakkında tam bir fikir ve-recek vuzuhda olmalıdır.
8— Anıtın Erzurumda çıkan granit nevi taşlardan yapıl-ması esas itibarile şayanı arzu ise de bu cihet heykeltıraş-ların yüksek takdirine bırakılmıştır.
9— Proje ve maketler Güzel San'atlar Akademisinde Türk ve yabancı san'atkârlardan teşkil olunacak jüri heye-tince tetkik edilerek birinciye 1000 bin, ikinciye 500 beş yüz lira verilecektir.
10— Anıtın diklieceği mahallin Niverman haritası ile o mahalde yapılacak binaların fotoğrafları ve Erzurum ta-şmm cinsleri Kültür Bakanlığı Yüksek öğretim Genel Di-rektörlüğünde görülebilir.
sıra evler meselesi
— İnhisarlar Vekâleti tarafından Ankarada memurlar için yaptırılacak ucuz sıra evleri müsabaka suretile yapılması için Mimarlar Cemiyeti tarafından müracaat edilmişti. İnhisar-lar Pen Umum Direktörlüğünden alınan bir cevapta bu bi-naların hususiyetlerinden dolayı müsabakaya konulamıya-cağı öğrenilmiştir.
Bu menfi cevap Türk mimarları üzerinde fena bir tesir yapmıştır. (Sieadung) namı verilen ucuz sıra evlerin proje-lerinin hazırlanması her mimarın vücude getirebileceği mes-lekî mesaisinden olduğundan cevap biraz garip görülmüş ve İnhisarlar İdaresinin bu işi bir ecnebiye vermek istemesi yalnız bir ecnebiperestlikten ibaret olduğu kanaati uyan-dırmıştır.
Resim müsabakası
1— Ankarada yeni inşa edilen istasyon binası yolcu ho-lünün karşılıklı iki yan duvarlarında yapılacak, yağlı boya resimler için bir müsabaka açılmıştır.
2— Müsabakaya girecek resimler; tuval üzerinde yağlı boya, eskis halinde 1/10 mikyasında olacaktır.
3— Müsabakaya girecek resimler Nafia Vekâletinin ta-yin edeceği bir jüri heyetince tetkik edilecektir.
4— Müsabakaya girecek resimlerin nihayet 20/7/1937 tarihine kadar Ankarada Devlet Demiryolları Umumî Mü-dürlüğüne makbuz mukabili teslim edilmiş olması şarttır. Bu tarihten sonra gelecek resimler müsabakaya kabul edil-mez.
5— Her resim altına san'atkâr tarafından bir rümuz ko-nacak ve ayrıca mühürlü bir zarfla rümuz adresi ve ismi yazılarak gönderilecektir.
6— İdarece verilen plân üzerinde her takım eserin ma-halline vaz'ı sırası gösterildiği gibi' ayni numaralar takımı teşkil eden resimler üzerine de konulacaktır.
7— Müsabakayı kazanacak üç takım eserden sırasile: Birinciye 1000 lira
İkinciye 750 » Üçüncüye 500 » mükâfat verilecektir.
8— İstekliler müsabakaya gönderilecek resimlerin evsa-fı, mevzuu ve sairesi hakkında şartname ile bu resimlerin yolcu binasında konulacak mahalline ait plânlan Haydarpa-şa Birinci, Sirkeci 9 uncu, İzmirde 8 inci işletme Müdürlük-lerinden ve Ankarada D. D. Yolları yol idaresinden parasız olarak alabilirler.
