RUH SAĞLIĞI VE
DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI
RUH SAĞLIĞI
Kişinin kendisi ve çevresindeki kişilerle uyumu değişkenlik ve belli ölçülerde esneklik taşır. Ruh sağlığı yerinde olan bir kişi:
•Kendisi ile uyumludur, kaygı ve korkularından uzaktır.
•Sağlıklı iletişim kurar.
•Saygı duyulan duyulan ve sevilen bir kişidir.
•Kendine güvenir, yetenekleri ile kendini değerlendirilebilir.
•Daha iyiye ulaşmak için çabalar. Başarının önemini bilir.
•Karşılaştığı engellerle başetme gücü vardır.
•Bağımsız karar verir ve uygular.
•İçinde yaşadığı toplum ile uyum içerisinde olan inanç ve değer yargılarına sahiptir.
•Kendini geliştirmek için zaman ayırır.
Freud ruh sağlığını sevmek ve çalışmak olarak
tanımlar.
UYUM
Organizma, yetersiz ya da aşırı uyarıldığında gerilim içine düşer.
Uyumsuzluk gerilimin şiddeti oranında artar. Uyumsuzluk arttıkça
akıl sağlığı bozulur. Uyum gösteremeyen insan çoğunlukla
başkalarından uzak durur, sorunlarından kaçar, ödev ve
sorumluluklarını bilmez. Uyumlu bir insanda da bazen bu davranışlar
görülebilir. Uyumlu ve uyumsuz insan niteliklerinin karşılaştırılması
sonucunda normallik ve anormallik kavramlarına ulaşılır. Uyum
davranışı bireysel ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile gerçekleşir.
UYUMLU UYUMSUZ
BAZEN ÇOĞUNLUKLA BAZEN ÇOĞUNLUKLA
Problemler Karşılaştığı problemleri çözmeyebilir..
Problemleri için, uygun
çözüm yolları arar. Problemlere çözüm yolu aramaya
çalışabilir.
Problemlerden kaçarak hayal alemine dalar.
Kendine
güven Başkalarında
hata görebilir. Kendisinin ve başkalarının hata yapabileceğini bilir.
Başkalarının hata yapabileceğini kabullenebilir.
Kendisinin çok
mükemmel ya da zayıf olduğunu düşünür.
Sorumluluk İşinde tembellik yapabilir.
İşinde çaba gösterir, en yüksek verimlilik
seviyesine ulaşır.
Herhangi bir iş de
çaba gösterebilir. İşinde çaba göstermez, verimliliğini arttırmaya çalışmaz.
İnsan
İlişkileri İnsanlardan
uzak durabilir. İnsanları sever. İnsanlara
yaklaşabilir. İnsanlardan kaçar Hayata
bakış
Yaşamaktan hoşlanmadığı anlar olabilir
Yaşamanın değerini
bilir. Hayatı
renklendirmek için çaba gösterebilir.
Hayatı yaşanmaya değer bulmaz
Uyumlu ve uyumsuz insan nitelikleri
DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI
Kaygı Reaksiyonları:
Bu reaksiyonda kaygının nedeni ne hasta, ne de yakınları tarafından bilinmemektedir. Bazen kaygı sürekli ve çok şiddetli olarak ortaya çıkabilir.
Kaygı Reaksiyonları
1- Hipochandriassis (Hipokandriak): Kişi organik olmayan hastalık kuruntusu duyarak, kaygının nedeni olan yetersizlik duygularından uzaklaşır.
2- Nevrasthenia (Nevrasteni): Sinirsel yorgunluk duyduğu kaygı nedeniyle bitkinleşen kişi hiçbir iş yapamayacak durumdadır.
3- Fobik Reaksiyonlar: Herhangi bir durum ya da nesneye ilişkin duyulan
korku, öğrenme sonucu gelişir. Yüksekten bazı hayvanlardan, karanlıktan,
asansörden korkma gibi çeşitli türde olan fobik korkulardan en yaygın olanı bir
ya da daha çok objeden duyulan korkulardır. Bu duygular kişinin uyumunu
olumsuz şekilde etkilemediği sürece zararlı değildir
Obsessif-Kompulsif Reaksiyonlar:
Obsesyon, sürekli endişe duyma demektir. Bu şekilde düşünen
insanlar sık sık aynı konuyu düşünerek kaygı duyarlar.Kompülsiyonda
kişinin bazı davranışlarında tekrar tekrar yinelenmeler görülür. Örneğin
fırının düğmesini kapattığı halde sürekli olarak geriye dönüp kontrol
eden bir kişinin davranışı.
Depresif Reaksiyonlar (Nevrotik Depresyon):
Genellikle üzgün olan kişi çoğunlukla kötümser ve
umutsuz olup içe dönük davranışlar gösterir, yalnızlığı
sever. Belli bir duruma aşırı tepki gösterme olan depresif
reaksiyon, aniden meydana gelir, zamanla unutma sonucu
azalır ve iyileşme olur.
Manik ve Depresif dönemler yaşayan hasta diğer yönlerden normal görünmektedir, hasta bir dönem maniktir. Daha sonra daha uzun olan depresif döneme girer. Bazılarında örneğin manik dönem depresif döneme dönüşemez. Manik kişilerin davranışlarını kontrol etmek zordur. Depresif dönemde hasta suçluluk, umutsuzluk duyguları yaşar. Depresyonu ağır şiddette yaşayan hastalar, günlük gereksinimlerini karşılayamamaktadır. Belirli şiddette elektrik akımlarının beyinden geçirilmesi olan elektroşok depresif dönemleri kısaltmada etkili olan bir tedavi tekniğidir.
Affektif Reaksiyon:
Psikotik Reaksiyonlar
Paranoid Reaksiyon:
Hasta kendisinin büyük biri olduğunu ya da sürekli izlendiği ve öldürüleceğini düşünür. Bu düşüncelerin hakim olduğu illüzyonlar, genelde hayal ürünüdür. Kendisini büyük bir kral ya da imparator olduğunu iddia edenler bunu ispatlayabilmek için öykü de uydururlar.
Şizofrenik Reaksiyonlar:
Psikolojik reaksiyonlar içinde en sık görülen bu rahatsızlıkta, duygu, düşünce ve davranışlarda bozukluklar olur. Bazı hastalarda ilaç tedavisi bazılarında çeşitli sosyal etkinliklere katılmayı yeni arkadaşlıklar kurulmasını sağlayan sosyal çevre desteği, bazılarında ise güdüleme ve ödüllendirme tedavisi uygulanır.
Kronik Beyin Sendromları:
Afektif paranoya ve şizofrenik reaksiyonlarda kişide psikolojik işlevlerde bozukluk görülmektedir. Organik bir neden yoktur.Bu nedenle bu çeşit psikozlara fonksiyonel psikoz denilir. Organik psikozların nedeni ise organik bir bozukluktur.
Kafa travmaları, beyinde dolaşım bozuklukları, alkol,
uyuşturucu gibi kimyasal maddelerin oluşturduğu hasarlarda
etkilenen organ beyin olduğundan bu tür psikozlar, kronik
beyin sendromu olarak isimlendirilir. Yaşlılık nedeniyle
beyindeki fiziksel değişikliklerin ortaya çıkardığı yaşlılık
psikozu ile aşırı alkol kullanımı ile meydana gelen
entoksikasyon psikozu en sık rastlanan beyin hasarlarıdır.
Psikonevrotik Reaksiyonlar Psikotik Reaksiyonlar
1.Kaygı temel özellikleridir. 1.Kaygı sadece iç dünyalarına kapanma şeklinde görülür
2.Gerçeklere aşırı tepki vardır 2.Gerçeklere tepki azdır 3. Düşünme etkinlikleri normaldir.
Bazen gerçekleri saptırabilirler. Düşünme etkinlikleri karmaşıktır ve önemli ölçüde gerçekten uzaktır.
