HABER BÜLTENĐ
16 Kasım 2005
Haber Özetleri
Irak
• Irak Başbakanı Đbrahim El-Caferi, Suriyeli yetkililerin Irak'a yabancıların sızmasına karşı hiçbir şey yapmadığını, bu yüzden Şam yönetimiyle ilişkilerin geliştirilmesinin zor olduğunu söyledi. Başkent Bağdat'ta dün basın toplantısı düzenleyen Caferi, ikili ilişkileri düzeltmek amacıyla Şam'a bir elçi gönderdiğini, ancak Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın 10 Kasım'da yaptığı konuşmanın içeriğini öğrendikten sonra, elçiyi geri çağırmaya karar verdiğini belirtti. Caferi, ''Sızmalara karşı mücadelede aşırı hoşgörü gösterilmesi durumu devam ettiği ve Suriye'de Irak'a karşı düşmanca faaliyetler olduğu sürece, tutumumuz aynı kalacaktır'' ifadesini kullandı. Esad, konuşmasında, uluslararası ve yerel tarafları, komşusu Irak ile ilişkileri baltalamakla suçlamış ve Iraklı yöneticilerin ''kararlarında özgür olmadığını'' söylemişti. Bu arada, Caferi, Mısır'ın başkenti Kahire'de hafta sonunda yapılacak Irak Uzlaşma (Ulusal Diyalog) Konferansı'nın hazırlık toplantısına katılacağını açıkladı. Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından katılma kararı aldığını belirten Caferi, ''Devrik Saddam Hüseyin rejimini ya da gerillayı destekleyen kişilerin katılmayacağı konusunda teminat aldım. Bazı devlet yetkilileri de benimle birlikte olacak, Bağdat hükümetine düşman tarafların oradaki mevcudiyetini görüp şaşırmamayı umuyorum'' dedi. Katılımcıların listesinin güven verici olduğunu ve bir son dakika değişikliği sürpriziyle karşılaşmamayı umduğunu belirten Caferi, ''Ulusal birliğin öneminin altını çizerek, terörizmin Irak ve bazı ülkeleri tehdit ettiğini belirten bir mesajı ileteceğim'' dedi. (AA)(AFP)
• Dışişleri Bakanı Abdullah Gül dün Dışişleri Bakanlığı bütçesinin görüşüldüğü komisyonun açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye’nin Irak’ın bütünlüğüne büyük önem verdiğini hatırlatarak, “Kerkük’ün geleneksel çoğulcu yapısının korunması tarafımızdan takip ediliyor” dedi. Irak’ın kuzeyindeki PKK varlığı ile ilgili Türkiye’nin hassasiyetlerinin Iraklı ve Amerikalı yetkililere iletildiğini belirten Gül, bu konuda yeni bir işbirliği sürecinin başladığını da söyledi.
Dışişleri Bakanı Gül’ün ayrıca, Amerika ile zaman zaman konulara yaklaşım farklılıklarının oluştuğunu ancak ilişkilerin sağlam bir ortaklık içinde devam ettiğini söyledi. “Amerika ile birçok konuda ortak çıkarlarımız var” diyen Abdullah Gül, hükümetin amacının da bu ilişkileri geliştirerek devam ettirmek olduğunu ifade etti. Türkiye’nin Đran’ın barışçıl amaçlı nükleer kullanımını
desteklediğini de sözlerine ekleyen Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, “ancak Đran uluslararası toplumu bu konuda ikna etmelidir” dedi. Gül nükleer silahların yayılmasını ciddi bir tehdit olarak gördüklerini de belirtti. (VOANEWS)
• Türkiye, komşusu Irak'a geniş kapsamlı yeni bir insani yardım sağlamayı kararlaştırdı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, ''yardımın, Irak halkının ve özellikle son dönemde güç koşullar altında yaşamak zorunda kalan Telafer kentindeki Türkmen soydaşların temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere sağlanmakta olduğu'' belirtildi. Açıklamada, yardımın, Başbakanlık Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü, Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü işbirliği ve Irak Kızılayı aracılığıyla yapıldığı kaydedildi. Toplam 1 milyon dolar değerindeki yardımın, 30 bin koli (624 ton) gıda ve temizlik maddesinden oluştuğu ve 32 TIR'lık konvoyla Irak'a ulaştırılmasının planlandığı bildirilen açıklamada, yardımın ilk partisini götüren 16 TIR'ın, beraberinde 4 Kızılay personeliyle 15 Kasım'da Irak'a giriş yaptığı belirtildi. (AA)
• Irak'taki gelişmelerden rahatsız olan Amerikan Senatosu, iktidardaki Cumhuriyetçi Partili üyelerin çoğunluğunun da katılımıyla, ülkede güvenliğin Iraklılara devredilmesinin hızlandırılmasını talep eden bir tasarıyı ezici farkla kabul etti. Irak'ın güvenliğinin sağlanmasında önderliğin gelecek yıl Iraklılara geçmesini ve böylece Amerikan güçlerinin aşamalı olarak eve dönmelerine olanak sağlanmasını öngören tasarı, 19'a karşı 79 oyla benimsendi. Bu gelişme, ABD'nin zamanından önce Irak'tan çekilmesine ve bu sürecin zorlanmasına kesinlikle karşı olan Başkan Bush yönetimi için yeni bir darbe olarak yorumlanıyor. (AA)
• Đran’a resmi ziyarette bulunan Irak Ulusal Güvenlik danışmanı Muvaffak El- Rubai, Đran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad ile görüştü. El-Rubai yaptığı açıklamada, Đran’dan Irak’a silah kaçakçılığı yapıldığına dair Irak’ın elinde delil olmadığını söyledi. El-Rubai ayrıca, Đran’ın Irak içişlerine karışmadığını ileri sürdü. (www.iraq-ina.com)
• Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, Müslümanların teröristleri daha fazla kınamaları gerektiğini bildirdi. Talabani, Avusturya'nın başkenti Viyana'da düzenlenen ''Çoğulcu Dünyada Đslam'' adlı konferansta yaptığı konuşmada, Đslam adına şiddet olayları çıkaranlara yönelik kınamaların daha da sertleştirilmesini istedi. Celal Talabani, Müslüman ilahiyatçıların ve tüm Müslümanların, bu suçluların hiçbir huzura ve olanağa sahip olmamalarını sağlamalarının vazifeleri olduğunu ifade etti. Terörizmin, dünyanın çektiği bir felaket olduğunu belirten Talabani, terörizmin, harekete geçilmediği takdirde büyüyeceği uyarısında bulundu. (AA)(AP)
• Irak'ın başkenti Bağdat'ın kuzeybatısında, Amerikan askeri konvoyu geçtiği sırada yol kenarına yerleştirilen bir bombanın infilak etmesi sonucu 3 Amerikan askerinin öldüğü bildirildi. Bu ölümlerden önce, Bağımsız kuruluş ''Iraq Coalition Casualties'' (Irak'ta Koalisyon Kayıpları), 2003 Mart ayından bu yana Irak'ta çatışmada ya da kazalarda hayatını kaybeden Amerikalıların sayısını 2072 olarak vermişti. (AA)(AFP)
• Irak Đçişleri Bakanlığı kaynaklarının verdiği bilgiye göre, ABD güçleri El- Cadiriye’de yaptığı incelemeler sırasında 200 kişinin tutulduğu gizli bir hapishane bulundu. Gizli hapishaneden kimin sorumlu olduğu konusunda ise bilgi verilmedi. (www.iraq-ina.com)
Orta Doğu
• Đsrail ve Filistin yetkililer, ABD arabuluculuğunda gece boyu sürdürülen görüşmelerin ardından Gazze Şeridi'nde sınırların açılması konusunda anlaşmaya vardı. Condoleezza Rice anlaşmayı açıklarken, Filistin ve Đsrail liderlerinin anlaşmaya varılması için tam bir devlet adamlığı örneği sergilediklerini söyledi. 25 Kasım'dan itibaren geçerli olacak anlaşmayla, Mısır'a geçiş sağlayan Refah kapısı yeniden açılacak. Đsrail ayrıca Gazze Şeridi'nden Batı Şeria'ya geçmek isteyen Filistinlilerin seyahat özgürlüklerini iyileştirmek için bazı adımlar atmayı kabul etti. Anlaşmada Filistinlilerin Gazze'de liman inşasına başlayabileceği ayrıca Gazze uluslararası havalimanının yeniden faaliyete geçirilmesi için de müzakerelere başlanması gerektiği belirtiliyor. Refah geçiş noktasından silah ya da mühimmat kaçırılmadığını denetlemek üzere Avrupalı gözlemciler yerleştirilecek. Aynı zamanda, geçiş noktasına yerleştirilecek kameralarla, burada olup bitenlerin görüntüleri sürekli olarak aktarılacak. Đsrail ve Filistin güvenlik yetkilileri ise oluşturulacak bir kontrol merkezinde bu görüntüleri takip edecek. Đsrail güvenlik tehdidi olarak gördüğü kişiler hakkında endişelerini bildirebilecek ama bu kişilerin geçişi konusunda veto hakkı olmayacak. Kapıdan yaya geçişlerine 10 gün içinde başlanacak. Mal ve araç geçişleri içinse Đsrail'in denetimi sürecek. Đsrail ayrıca Batı Şeria'ye geçiş sağlayan Karni ve Erez kapılarında da düzenlemelere gitmeyi kabul etti. Bu kapılardan 2005 hasat mevsimine ait tüm tarım ürünlerinin ihracına da izin verileceği belirtildi. Anlaşmanın taraflar arasındaki barış görüşmeleri açısından da yeni bir ivme sağlaması umuluyor.
Diğer yandan Đsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom, bugün BM Genel Sekreteri Kofi Annan ile Đran, Suriye ve Gazze sınırının açılması için Filistinlilerle yapılan anlaşma konularında görüştü. (BBC) (AA) (AP)
• Đsrail Başbakanı Ariel Şaron, Đşçi Partisi'nin, koalisyon hükümetini bozmakla tehdit etmesi üzerine erken seçime gitme kararı aldı. Dışişleri Bakanı Silvan Şalom, Đsrail radyosuna yaptığı açıklamada, Başbakan Şaron'un, Đşçi Partisi'nin talep etmesi halinde erken seçim çağrısında bulunacağını açıkladı.
Đsrail'de Đşçi Partisi'nin yeni lideri Amir Peretz, erken seçim için baskı yapmış ve Şaron'un, erken seçim tarihini belirlemek üzere kendisiyle bir araya gelmemesi halinde koalisyondan çekilme tehdidinde bulunmuştu. (AA)(REU)
• Đran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi (UYGK) Genel Sekreteri Ali Laricani, nükleer programı konusunda ''Đran'a fazla baskı yapmanın kendilerini başka yollara yöneltebileceğini'' söyledi. Laricani, gazetecilerin, üç Avrupa ülkesinin Đran'ın nükleer müzakerelere yeniden başlanması önerisine cevap verip vermediğine ilişkin sorusu üzerine, bu ülkelerden henüz bir cevap gelmediğini, kendilerinin de bu ülkelere ''düşünmeleri için fırsat verdiklerini'' ifade etti.
Avrupa ülkeleriyle sürekli iletişim halinde olduklarını belirten Laricani, görüşmelerin Almanya, Đngiltere ve Fransa ile sınırlı kalmayacağını vurguladı.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) Đran hakkında zaman zaman
teknik konuların dışına çıktığını ileri süren Laricani, ''Alınan kararların bizim irademize bir etkisi olmayacağını bilmeliler. Eğer işbirliği barışçı şekilde yapılırsa bizim katkımız da ciddi olacak'' diye konuştu. Ali Laricani, nükleer teknolojiyi elde etmenin rejimin stratejisi olduğunu ifade ederek, ''Bu amaç için çeşitli taktikleri kullanabiliriz. Bunun da bir sınırı yoktur'' dedi. Laricani, Đngiltere, Fransa ve Almanya'nın Tahran büyükelçilerine mektup yazarak, Tahran'ın nükleer programıyla ilgili ağustos ayında kesilen görüşmelere yeniden başlama çağrısında bulunmuştu. (AA)
• Đsveç ile Suudi Arabistan arasında dün Stockholm'de savunma ve askeri alanda bir işbirliği anlaşması imzalandı. Đsveç Savunma Bakanı Leni Björklund ile Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Prens Halid bin Sultan Abdulaziz Al Suud arasında gerçekleşen anlaşma, 20 milyar kron (yaklaşık 2 milyar avro) tutarındaki işbirliğini kapsıyor. Đki ülke arasında varılan anlaşma uyarınca, Đsveç ilk etapta Suudi Arabistan'a radar sistemleri satacak ve askeri eğitim alanında hizmet verecek. Bu arada Đsveç yasaları, diktatörlükle yönetilen ya da savaş içinde olan bir ülke ile askeri ve savunma alanında işbirliğini yasaklıyor. Suudi Arabistan ile savunma ve askeri alanda yapılan anlaşmadan sonra bu yöndeki eleştirilere yanıt veren Đsveç Savunma Bakanı Leni Björklund, bu işbirliğiyle birlikte Suudi Arabistan'ın demokratikleşmesine de katkıda bulunulacağını öne sürdü. Prens Halid bin Sultan Abdulaziz Al Suud da yaptığı açıklamada, ''Đsveç ile Suudi Arabistan dost iki ülkedir. Bu anlaşma ile dostluğumuz daha da pekişecek'' dedi. (AA)
Kafkasya ve Orta Asya
• Azerbaycan'daki Ahıska Türklerini bir araya getiren ''Vatan'' Derneği Başkanı Đbrahim Burhanov, SSCB döneminde uğradıkları sürgünün hala devam ettiğini belirterek, ''Yarım asırdır süren kendi topraklarımıza dönme çabamız hala sonuç vermedi'' dedi. Sadece SSCB döneminde 181 kez vatana dönmek için toplu girişimlerde bulunulduğunu vurgulayan Burhanov, bu girişimlerin sonuçsuz kaldığını, SSCB'nin dağılmasından sonra kurulan bağımsız Gürcistan yönetiminin de geri dönüş süreciyle ilgili sorumluluk üstlenmesinde önemli bir gelişme olmadığı anlattı. Tiflis'in, Avrupa Konseyi'ne üyeliği sırasında, ''Ahıska Türklerinin geri dönüş sürecinde gerekli ortamın oluşturulması'' sorumluluğunu üstlendiğini anımsatan Burhanov, konuyla ilgili olarak Gürcistan'da 7 kez komisyon kurulduğunu, ancak hala kesin sonuca ulaşılamadığını kaydetti. Basın toplantısında söz alan ''Vatan'' derneğinin temsilcileri de Ahıska Türklerinin geri dönüş süreciyle ilgili olarak, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) bünyesindeki Gözlem Komitesi'nin görüşmeler yaptığını belirterek, komitenin çalışmalarından sonra Türkiye, Rusya, Orta Asya Cumhuriyetleri ve diğer ilgili ülke temsilcilerinin katılımıyla bu sürecin kesinleştirilebileceğini ifade etti. Öte yandan Gürcistan'ın ayrılıkçı bölgelerden sorumlu Devlet Bakanı Georgi Haindrava, geri dönüş sürecini ele almak üzere bu ülkede yapılacak toplantı için çeşitli ülkelerden Ahıska Türkleri temsilcilerini Tiflis'e davet etti. ''Vatan'' derneğinden verilen bilgiye göre, 25 Kasım'da yapılacak toplantıda geri dönüş süreciyle ilgili düzenlemelerin ele alınması planlanıyor. (AA)
• Azerbaycan Merkez Seçim Komisyonu, oy kullanma sırasındaki ihlaller nedeniyle 38 numaralı Gence Nizami seçim bölgesindeki sonuçları iptal ederek, bu bölgede de seçimlerin tekrarlanmasına karar verdi. Komisyonun dün yapılan toplantısında, söz konusu bölgeden yapılan şikayetler ele alındı.
Oy kullanma merkezlerinde çok sayıda yasa ihlali ve usulsüz uygulamalar yapıldığı belirlenirken, ihlallerin sonucu etkileyebileceği düzeyde olması nedeniyle seçimlerin tekrarlanacağı açıklandı. Toplantıda konuşan Komisyon Başkanı Mezahir Penahov, şikayet başvuru süresinin 9 Kasım'da sona ermesine rağmen, sonucu etkileyebilecek düzeydeki ihlalleri konu alan şikayetlerin kendilerine ulaştırılması gerektiğini kaydetti. Gence Nizami seçim bölgesinde sonuçların iptal edilmesiyle, sonuçların iptal edildiği seçim bölgelerinin sayısı 4'e yükseldi. (AA)
Avrupa Birliği
• Ankara'nın üzerinde "Avrupa Birliği ve NATO'nun stratejik toplantılar yapmasını engellememesi" yönündeki baskılar artıyor. Ankara Kıbrıs sorunu çözülmeden böyle bir buluşmaya sıcak bakmıyor. Yunan ve Avusturyalı diplomatların başını çektiği AB diplomatları, 14 Kasım'da Ankara'yı tekrar AB ve NATO arasındaki Ukrayna, Darfur benzeri stratejik olaylarda işbirliği yapmaktan alıkoymakla suçladı. Öte yandan Türkiye bütün eleştirilere cevap olarak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne yönelik ambargonun devam ettiğini hatırlatıyor. Avrupa Birliği'nin KKTC'ye yönelik izolasyonların kaldırılmasına yönelik tek bir adım bile atmadığını söyleyen bir Türk diplomat, Brüksel'in NATO konusundaki beklentilerinin, Ankara'nın KKTC üzerindeki beklentilerine paralel olarak şekilleneceğinin sinyalini verdi. AB ve NATO işbirliği konusunda Fransa gibi bazı ülkelerin de soru işaretleri olduğunu hatırlatan Türk diplomatlar, "Bazı AB ülkeleri de NATO ile yakınlaşma konusunda tereddütlüyken Türkiye'nin bir günah keçisi gibi gösterilmeye çalışılması hiç de adil değil" dedi. (AB HABER)
• Türkiye'nin NATO olanaklarının kullanıldığı AGSP (Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası) etkinliklerine Kıbrıs'ın katılımını 'Berlin+' anlaşmasıyla engellemesi üzerine, Rum Kesimi'nin Türkiye'nin Avrupa Savunma Ajansı'yla (EDA) anlaşma imzalamasını veto ettiği öğrenildi. Sorun, AB'nin AGSP'yi oluşturması ancak savunma altyapısı yeterli olmadığından NATO'dan yararlanmasında yatıyor. Türkiye NATO üyesi olarak Malta ve Rum Yönetimi'nin Barış Đçin Ortaklık ve benzeri faaliyetlerin dışında tutulmasını sağladı. AGSP için önem taşıyan EDA'yı geçen yıl kuran AB ise, birlik dışındaki ülkelerle ilişkisini yasal zemine oturtmak istedi. Türkiye'ye güvenlikle ilgili Batı Avrupa Birliği gibi önceki örgütlerde özel statü tanıyan AB, EDA çerçevesinde, Đdari Düzenlemeler Belgesi üzerinde Ankara'yla mutabakata vardı. Ancak Rumlar Nisan’da bu belgeyi veto etti. (RADĐKAL GAZETESĐ)
• Avrupa Birliği'nin en üst düzey mali denetleme kurumu olan Sayıştay'ı üst üste 11'inci yılda da birlik hesaplarına olur vermeyi reddetti. Sayıştay, incelediği 2004 yılı bütçesinde tarım araştırma ve altyapı başlıkları altında öngörülen harcamaların büyük bölümü konusunda çekinceleri olduğunu bildirdi. Sayıştay uzmanları hem kaynakların tahsis şeklinden hem de pek çok sektörde yeterli ölçüde denetim bulunmadığından yakınıyor ve daha etkin denetim
mekanizmaları kurulmasını istiyor. Uzmanlara göre birliğin mali işlemleri hatalarla dolu. Bu durumdan da Avrupa fonlarının yaklaşık yüzde seksenini kullanan üye ülke hükümetleri sorumlu tutuluyor. Sayıştay'ın bütçe raporu daha sonra Avrupa Parlamentosu'nda da tartışılıyor. Mahkemenin Avrupa Birliği'nin harcamalarını bloke etme yetkisi bulunmuyor. Fakat rapordaki tavsiyeler Avrupa Parlamentosu'nun tahsisleri geciktirmesine yol açabiliyor.
(BBC)
Diğer Haberler
• ABD Başkanı George W. Bush, Çin hükümetinden Çin halkına daha fazla siyasi özgürlük vermesini istedi. Japonya, Güney Kore, Çin ve Moğolistan'ı kapsayan Asya ülkeleri gezisinin ilk durağı olan Japonya'nın Kyoto kentinde yapacağı konuşmanın metnini önceden yayınlayan Bush, Tayvan'ı baskıcı rejimden demokrasiye başarıyla geçen örnek bir ülke olarak gösterdi. Çin'in ekonomisini güçlendirmede gösterdiği kararlılığa değinen Bush, Çin Devlet Başkanı Pu Jintao'nun sahip olduğu barışçı kalkınma vizyonunun Çin halkını daha müreffeh hale getireceğini kendisine ilettiğini söyledi. (AA)(AP)
Dünya Basını
Der Tagesspiegel, muhafazakarlarla Sosyal Demokratlar'ın vardığı koalisyon anlaşmasını memnuniyetle karşılıyor. Die Welt ise yeni koalisyon hakkındaki iyimser yorumlara katılmıyor. Ülkenin devasa sorunları karşısında koalisyon programını yeterli bulmayan gazete, şunları yazıyor: "Berlin'deki iktidar karteli, şaşırtıcı bir hızla gerçeklerden uzaklaştı. Ülkenin durumu iyi değil, siyasetçilerin keyfiyse gayet yerinde görünüyor." Die Welt, dün Sosyal Demokratlar'ın liderliğine seçilen Matthias Platzeck konusundaysa daha iyimser: "Platzeck ortaya çıkmadan önce parti utanç verici bir durumdaydı.
Üyeleri istifa ediyor, geleneksel tabanı hızla eriyordu. Platzeck ise partiye umut, hatta şevk getiriyor - ki bunlar Sosyal Demokratlar'da uzun süredir görülmeyen özellikler."
Đngiltere'de yayımlanan Independent, Irak'ta içişleri bakanlığına ait bir binada, kaderlerine terk edilmiş halde bulunan 175 kişinin durumuna değiniyor.
Gazetenin Bağdat muhabirine göre "Tutsaklar, milis güçler tarafından yakalanıp işkenceden geçirilmişti. Olay, hükümet hesabına çalışan milisler ile ölüm mangalarının gizliden gizliye sürdürdüğü vahşi savaşı gözler önüne seriyor…Irak'ta insanlar tutuklanıp aylarca ortadan kayboluyor. Her hafta elleri arkalarına bağlanarak infaz edilmiş erkeklerin, bazen de kadınların cesetleri bulunuyor…Artık Bağdat sokaklarında Amerikan askerleri nadiren görülüyor.
Ortada Irak polisi var; ama aynı zamanda çeşitli silahlı gruplar da kendi kontrol noktalarını kurmayı sürdürüyor. Bir Amerikalı yetkilinin ifadesiyle, ‘Burası her geçen gün Mogadişu'ya daha fazla benziyor’…Burada sözü geçen Mogadişu, Amerikan ordusu önderliğindeki uluslararası barış gücünün müdahalesinden 14 yıl sonra, hala istikrarsızlık ve şiddetin hüküm sürdüğü Somali'nin başkenti.”
Guardian gazetesinin birinci sayfasındaki bir haber, Đngiltere'nin Irak'tan çıkış planlarıyla ilgili. Dünkü manşetinde Đngiltere'nin Afganistan'da daha büyük bir
rol üstlenmek için uluslararası koalisyon kurmaya hazırlandığını duyuran Guardian, bugün de Irak'tan çekilme planlarını yazıyor: "Askerler mayıs ayında Irak'tan ayrılmaya başlayabilir. Bu konudaki planlamanın ileri aşamalarında olan Đngiltere hükümeti, Irak'ta 15 Aralık'ta düzenlenecek genel seçimlerden sonra ciddi bir politika değişikliği yapacak…Bugüne kadar olduğu gibi 'Iraklılar gitmemizi isteyene kadar kalacağız' demek yerine, 'Đsyan izin verirse seneye ayrılmaya kararlıyız' mesajı verilecek. Iraklı ve Đngiliz yetkililer arasında çekilme takvimiyle ilgili ilk görüşmeler yapıldı bile."
Bugünkü Amerikan gazetelerinde Đsrail ve Filistin’in Refah sınır kapısının açılması konusunda anlaşmaya varması geniş yer tutuyor. Anlaşmanın, Dışişleri Bakanı Condolleeza Rice’ın yürüttüğü mekik diplomasisi sayesinde mümkün olduğunu belirten New York Times, böylece Filistin ve Đsrail arasındaki görüşmeleri tıkayan önemli bir sorunun aşıldığını vurguluyor: "Đsrail hükümetinin bundan sonra atacağı adımlara ilişkin bir planı olduğunu düşünmek için ortada bir neden yok. Rice devreye girene kadar, Đsrail ve Filistin 20 hafta boyunca Gazze’nin sınır kapıları konusunda kilitlenip kaldı.
Öyle görünüyor ki, Rice’ın geçen hafta yaptığı yoğun çalışma, bundan sonra yaşanacak çok daha zor bir sürecin sadece başlangıcını oluşturuyor."
Washington Post da, varılan anlaşma sayesinde Gazze Şeridi’nin bir toplama kampı görüntüsünden kurtulacağını ifade ediyor ve yol haritası planının hayata geçirilmesi için uygun bir ortam hazırladığı yorumunda bulunuyor. Ancak gazete, barış sürecinin geleceğine ilişkin belirsizlikleri sürdüğünün de altını çiziyor: "Dışişleri bakanı Rice, militanlara karşı daha sert tavır alması için Filistin yönetimi başkanı Mahmud Abbas’a, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerinin genişlememesi konusunda da Đsrail başbakanı Ariel Şaron’a ısrarla baskı yaptı. Bunlar, yol haritası planı çerçevesinde tarafların atması gereken ilk adımlar. Ancak, bunların hayata geçmesi için, Rice’ın geçen hafta harcadığından çok daha fazla çaba harcaması gerekecek."
Los Angeles Times Dışişleri Bakanı Rice’ın aktif biçimde devreye girmesini, Başkan Bush’un ilk döneminde izlediği kenardan seyretme politikasında önemli ve olumlu bir değişiklik olarak değerlendiriyor. Gazete, bu anlaşmanın yaklaşan Filistin parlamentosu seçimlerinde Mahmud Abbas’ın elini güçlendiren bir koz olacağı görüşüne de yer veriyor: "Başkan Clinton’ı Ortadoğu barış sürecine çok fazla karışmakla eleştiren Bush yönetimi, tam tersi bir politika izledi ve gelişmelerin dışında kaldı. Yönetimin Salı günü sağladığı başarı sonrasında, Bush Amerika açısından büyük önem taşıyan konularda diplomasinin ve üst düzey müdahalenin önemini artık kavramalıdır.
Dışişleri bakanı Rice ise, bunun zaten farkında."
Christian Science Monitor ise Başkan Bush’un Asya gezisi çerçevesinde Çin-Amerika ilişkilerini masaya yatırıyor. Gazete, Richard Nixon’un 1972 yılında yaptığı Çin gezisinden bu yana iki ülke arasındaki ilişkilerde ticaretin en önemli konu olduğunu hatırlatıyor. Ancak yapılan yorumda, Çin’in artık etkisini her alanda hissettiren büyük bir güç olduğu kaydediliyor ve bu ülkeyle ilişkilerin ticaretin ötesine geçmesi gerektiği savunuluyor: "Sorumlu bir dünya vatandaşı olmak kavramı, hem yurt içinde hem de yurt dışında daha gelişkin ve demokratik bir Çin düşüncesini akla getiriyor. Amerika’nın uzun vadeli
politikası açısından Çin’i böyle bir sorumluluk anlayışına yönlendirmek çok doğru bir tavır gibi görünüyor. Ancak Çin’in daha iyi bir dünya vatandaşı olmasını sağlamak için fedakarlıkta bulunmasını beklemek doğru olmaz. Bu anlayışın hayata geçmesi için, Çin’in ulusal çıkarlarına uygun olduğunun da gösterilmesi gerekir."
