HABER BÜLTENĐ
29 Kasım 2005
Haber Özetleri
Irak
• Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Sadettin Ergeç, 15 Aralık’taki seçimler öncesinde Ankara’ya ‘güçlü olmamızı istiyorsanız manevî desteğinizi sürdürün’
mesajı verdi. Irak’ta Türkmen varlığının devam etmesi gerektiğinin altını çizen Ergeç, Türk yetkililerin konuyla daha yakından ilgilenmesini istedi. ITC Başkanı, Kahire’de düzenlenen ve Irak’taki etnik ve dinî liderlerin katıldığı uzlaşma toplantısının ardından değerlendirmelerde bulunmak üzere geldiği başkentte, hem temasları hakkında bilgi verdi hem de kritik seçimler öncesinde ‘açık destek’ talebinde bulundu. Ergeç, seçimlere tek listeyle gireceklerini, bazı bölgelerde ve Musul’da ise Araplarla ortaklık yapacaklarını belirtti. Türkmen topraklarına yönelik ciddi tehlikelerin bulunduğuna işaret eden Ergeç, bu durumun savuşturulması için ‘hiçbir çekince’ olmadan destek görmek istediklerinin altını çizdi: “Kimseyi savaşa sürüklemek, kimsenin askerini topraklarımızda görmek istemiyoruz. Ben, o birlikte varlığımı sürdürebileceğimi düşünüyorum.” dedi. Geçtiğimiz ocak ayında yapılan seçimlerden gerekli dersi çıkardıklarını ifade eden Ergeç, Cephe’nin 15 Aralık parlamento seçimlerine tek listeyle gireceğini söyledi. Irak’ta seçimler için en fazla birlik sağlayabilen toplumun Türkmenler olduğunu anlatan Ergeç,
“Araplar birkaç siyasi grup halinde katılıyorlar. Kürtler de geçen seçimlerde olduğu gibi tek vücut değiller. Türkmenler bu sefer tek liste çıkaracak. Hatanın giderilmesi için adım atılmıştır. Tek liste halinde seçime giren tek grup ITC’dir.”
dedi. (ZAMAN GAZETESĐ)
• ABD’nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad’ın geçen pazar günü Kerkük’e yaptığı sürpriz ziyarette, Kerkük Đl Meclisi Başkanı ve üyelerinin yanı sıra, Kerkük valisi ile de görüşmelerde bulundu. Yapılan toplantı sonunda Halilzad,
“Kerkük’ün Đmarı Müessesi”nin kurulduğunu ve Kerkük’ün imarı için 496 milyon doların tahsis edildiğini açıkladı. Halilzad, bu meblağın ayırım yapılmadan Kerkük’ün tüm bölgeleri için harcanacağını ve bunun sonucunda şehrin ekonomik seviyesinin yükseleceğini kaydetti. Zalmay Halilzad, bu projenin ilçe, nahiye ve köyleri de kapsayacağını sözlerine ekledi. Toplantıda Đl Meclisi’nin Türkmen üyesi Ali Mehdi, Türkmence bir konuşma yaptı ve konuşmasını anayasada Türkmence’nin Kerkük ilinde resmi dil olarak kabul edilmiş olmasına dayandırdı. Toplantıda Arap Meclis üyesi Sami El-Ası, Arapların Kerkük’teki durumundan şikayetçi olduklarını belirtti. Kürt Meclis üyesi ise
“Üyelerin bu konuşmalarından anlaşılıyor ki, Irak’ta Amerika’nın dostu sadece Kürtlerdir” dedi ve Kürtlerin Irak’ta Amerikalılarla müşterek kaderleri olduğunu belirtti. (www.bizturkmeniz.com)
• ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad, bazı direnişçilerle temas kurmaya çalıştıklarını bildirdi. Halilzad, ''Hepsiyle değil, bazı direniş gruplarıyla müzakere yollarını arıyoruz'' dedi. Müzakere etmek istedikleri gruplarla ilgili ayrıntı vermeyen Amerikan büyükelçisi, bu grupların Irak'taki siyasi süreçten dışlandıklarını düşünen Sünni azınlığa mensup olduğunu söylemekle yetindi.
''Đşleyen bir Irak istiyorsak, Sünnilere siyasi sürece katılma fırsatı vermeliyiz'' diyen Halilzad, ''Irak'taki savaşı sadece askeri yollardan kazanamayız. Halkın desteğini alacak bir yaklaşıma sahip olmalıyız'' diye konuştu. (AA)(AFP)
• Amerikan Newsweek dergisi son sayısında ABD Başkanı George W. Bush'un, ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad'a Đranlı yetkililerle görüşmesi için emir verdiğini yazdı. Newsweek'ın 5 Aralık sayısında yer alacak habere göre Halilzad, Irak konusunda Đran ile diplomatik diyalog kurmak üzere Bush'tan emir aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack de, ABD'nin, Irak ile ilgili konularda Đranlılar ile buluşmak istediğini doğruladı, ancak Đran ile diyaloğun Irak dışına çıkmayacağını vurguladı. McCormack, Halilzad'ın görüşeceği konuların sadece Irak ile sınırlı kalacağına işaret etti. Sözcü, Đran ile diyalogda gündeme gelecek konuların sorulması üzerine, sınır kontrolü başta olmak üzere Irak ile Đran arasında görüşülmesi beklenebilecek diğer konular olduğunu söyledi. (AA)
• Birleşmiş Milletler’in Irak temsilcisi Eşref Kadi, Irak Savunma Bakanı Sadun El- Duleymi’den halkın gelecek seçime katılımını sağlamak için Irak’taki bütün askeri operasyonların durdurulmasını istedi.(www.iraq-ina.com)
• ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Lawrence DeRita, Irak’taki ABD güçlerinin seçimlerden sonra büyük ihtimalle azaltılacağını ve asker sayısının 130 bine indirileceğini açıkladı. (www.peyamner.com)
• Kürdistan Demokratik Partisi ve Kuzey Irak’taki özerk Kürt yönetimi başkanı Mesud Barzani, Kürtlerin bağımsızlıktan söz etmekten korkmaması gerektiğini söyledi. Selahaddin kentinde eski Irak Başbakanı Đyad Allavi ile görüşen Barzani, Kürtlerin anayasal haklarına değinerek, “Bazıları neden daha fazla bir şey yapamadığımızdan bahsedebilir; ama biz millet olarak bütün haklara sahibiz. Bağımsızlıktan söz etmenin kötü bir şey olmadığını, bütün Kürtler bilmelidir” dedi. Kürtlerin yeni Irak anayasası ile elde ettiği hakların, ABD, Đngiltere, BM ve AB tarafından desteklendiğini belirten Barzani, sağladıkları başarılarda peşmergelerin büyük rol oynadığını söyledi. Kürdistan Demokratik Partisi lideri, “Peşmergelik kutsal bir görevdir. Şimdi ise elde edilen kazanımları korumanın zamanıdır. Peşmergelerin görevi henüz bitmedi” diye konuştu. (NTV)
• Kürdistan Yurtseverler Birliği Bahros Galali, Talabani’nin Türk yetkililerle gizli toplantılar gerçekleştirmediğini söyledi. Galali, Talabani’nin maddi yardım karşılığında Kuzey Irak’taki PKK kamplarının kapatılması için Türk ordusuyla işbirliği yapmayı kabul ettiği iddiasının da doğru olmadığını bildirdi ve bu
yöndeki haberlerin propaganda amaçlı olduğunu savundu. Bahros Galali, bununla birlikte Celal Talabani’nin, Irak Devlet Başkanı olarak, terörizmle mücadelede işbirliğinde kararlı olduğunu belirtti ve Irak’ın, komşusu olan ülkelere yönelik teröre, kaynak olmasına izin verilmeyeceğinin altını çizdi.
“Kurdistan Observer” adlı internet sitesinin haberinde, Celal Talabani’nin, Türk yetkililerle gerçekleştirdiği gizli toplantılarda, terör örgütü PKK konusunda tam destek olacağına dair Türk hükümetine güvence verdiği, maddi yardım karşılığında Irak’ın kuzeyindeki PKK kamplarının kapatılması için Türk ordusuyla da işbirliği yapılmasını da kabul ettiği öne sürüldü. (NTV)
• Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, dün akşam resmi ziyaret için gittiği Fransa’da Fransa Dışişleri Bakanı Philippe Douste Blazy ile görüşmede bulundu. Görüşmede, ikili ilişkiler ve Irak’ta son durumun ele alındığı bildirildi.
(www.peyamner.com)
• Irak Đslam Partisi siyasi bürosu, Đslam Partisi Şura Meclis Başkanı Muhsin Abdülhamid’in Đslam Partisi’nin direnişçilerle anlaşma sağlamak amacıyla heyet oluşturacağına yönelik açıklamalarını yalanladı. (www.iraq-ina.com)
• Irak'ın en büyük Sünni Müslüman partisi Irak Đslam Partisi'nin politbüro üyesi ve gelecek ay yapılacak genel seçimlere aday olan Đyad El-Đzzi, uğradığı suikast sonucu öldürüldü. El-Đzzi ve iki korumasının, Bağdat'ın batısındaki bir bölgeye giderken silahlı kişiler tarafından öldürüldükleri belirtildi. Irak Đslam Partisi, diğer iki partiyle birlikte 15 Aralık'ta yapılacak seçimlerde ittifak oluşturmuştu. (AA)(AP)
• Arap Birliği Genel Sekreteri'nin Sözcüsü Hişam Yusuf, 10-11 Aralık’ta yapılacak olan Arap Devletleri Dışişleri Bakanları toplantısında, Irak’ın siyasi durumunun ve Kahire’de yapılan uzlaşma toplantısının sonuçlarının ele alınacağını açıkladı. (www.iraq-ina.com)
• Irak hükümet kaynakları tarafından yapılan açıklamada, Irak Başbakanı Đbrahim El-Caferi’nin bugün Suudi Arabistan’a resmi ziyarette bulunacağı, yapılacak görüşmelerde iki devlet arasındaki ilişkilerin değerlendirileceği belirtilmiştir. (www.iraq-ina.com)
• Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in, eski üst düzey 7 yetkiliyle birlikte, 1982'deki Duceil katliamıyla ilgili olarak insanlığa karşı suç işlemekten yargılandığı davada hakim, duruşmayı 5 Aralık'a erteledi. (AA)(AP)(REU)
• Suriye Yüksek Güvenlik Mahkemesi, geçen pazar günü üç Kürt’ü iki buçuk yıl hapis cezasına çarptırdı. Bunların ikisinin terör örgütü PKK mensubu olduğu bildirildi. (www.peyamner.com)
Orta Doğu
• Lübnan'ın eski Başbakanı Refik Hariri'nin öldürülmesiyle ilgili soruşturma kapsamında ifade veren Suriyeli Hüsam Tahir Hüsam, ifadesinin tamamen yalan olduğunu açıkladı. Hüsam, Hariri suikastı kapsamında, tehdit ve astronomik paralar karşılığında Suriyeli yetkilileri suçlamasının istendiğini
belirterek, ''Suriye bu cinayette masumdur. Suçlamalar uydurmadır'' ifadesini kullandı. Hüsam, Saad Hariri ile birkaç ay önce görüştüğünü ve daha sonra yardımcısı aracılığıyla kendisine 1.3 milyon dolar önerildiğini öne sürdü. Refik Hariri'nin oğlu Saad Hariri'nin yardımcısı Hani Hammud, Suriyeli tanık Hüsam Tahir Hüsam'ın Suriye'yi suçlamak için Saad Hariri'nin kendisine rüşvet önerdiği iddiasının doğru olmadığını söyledi. Suriyeli yetkili Đbrahim Daraji de Hüsam'ın BM soruşturma komisyonuna verdiği ifadesinin tamamen yalan olduğunu açıklamasının, komisyonun hazırladığı rapora büyük darbe vurduğunu savundu. (AA)(AFP) (AP)
• Đsrail Başbakan Yardımcısı Ehud Olmert, 10. AB-Akdeniz Zirvesi dolayısıyla bulunduğu Barselona'da Filistin lideri Mahmud Abbas ile görüştüğünü açıkladı.
Đsrail devlet radyosuna demeç veren Olmert, görüşmede Abbas'a, Filistin'de Ocak ayında yapılması öngörülen genel seçimlere Hamas örgütünün katılmasına karşı çıktıklarını bir kez daha ilettiğini söyledi. Filistin Yönetimi'ne Hamas'ı ''silahsızlandırması'' çağrısında bulunduğunu belirten Olmert, bu örgütün Filistin Yönetimi için de bir tehdit oluşturduğunu söylediğini kaydetti.
(AA) (AFP)
• Mısır polisi, parlamento seçiminin üçüncü aşaması öncesinde Müslüman Kardeşler örgütünün 150 mensubunu daha tutukladı. Yasadışı Müslüman Kardeşler örgütünün desteklediği adaylar, üyelerinin tutuklanması ve radikal dincilerin güçlü olduğu yerlerde oy merkezlerindeki engellemelere rağmen seçimlerin önceki aşamalarında büyük başarı göstermişlerdi. Müslüman Kardeşler seçimlerin ilk iki aşamasında meclisteki 444 sandalyenin 76'sını kazandı. Đktidardaki Ulusal Demokratik Parti de 195 sandalyenin sahibi oldu.
Seçimlere bağımsız olarak katılan Müslüman Kardeşler'in adayları, meclisteki sandalyelerin üçte biri için yarışıyor. Seçimlerin üçüncü aşaması 1 ve 7 Aralık günlerinde yapılacak. (AA)(REU)
• Suudi Arabistan Kralı Abdullah, Đsrail'deki Đşçi Partisi'nin yeni lideri Amir Peretz'in Đsrail'in ''barış kampını'' birleştirebileceğini ve Filistinlilerle barış görüşmelerinin ilerletilmesine liderlik edebileceğini söyledi. (AA) (REU)
Kafkasya ve Orta Asya
• Resmi ziyaret için Bakü'de bulunan Đran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mütteki, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ile görüşmesinden sonra düzenlenen basın toplantısında, ülkesinin nükleer silah üretimi ve kullanılmasına karşı olduğunu ifade ederek, ''Nükleer silahların tüm dünyada kaldırılmasından yanayız'' diye konuştu. Ülkesinin nükleer araştırma programının barışçı amaçlarla yapıldığını söyleyen Mütteki, ''BM üyesi bir ülke olarak bu araştırmalara hakkımız var. Buna hiçbir güç engel olamaz'' dedi.
Filistin-Đsrail sorunuyla ilgili bir soru üzerine Mütteki, ülkesinin bu konudaki tutumunun belli olduğunu, geçen 27 yıl boyunca Đsrail'in resmi olarak tanınmasına karşı çıktıklarını anımsattı. ''ABD'nin Azerbaycan'ın Đran sınırına yakın bölgelere radar yerleştirmesi'' konusundaki soru üzerine Mütteki, ülkesiyle Azerbaycan arasında yakın dostluk ilişkisi olduğunu belirterek, ''Azerbaycan ve Đran'ın bir başka ülkenin müdahalesiyle birbirleri aleyhine adım atmasına izin vermeyeceğine eminim'' diye konuştu. Görüşmede Ermeni
işgali altındaki Yukarı Karabağ ile ilgili sorunun çözüm sürecini de ele aldıklarını belirten Memmedyarov ise, ayrıca Nahcivan Özerk Cumhuriyeti ve Astara (her iki ülkede aynı adı taşıyan sınır kentleri) üzerinden yapılan ulaşım ve enerji konularıyla bu konulardaki ortak projeler hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını bildirdi. (AA)
• Çeçenistan'da pazar günü yapılan parlamento seçimlerinin ilk sonuçlarına göre Kremlin yanlısı Birleşik Rusya Partisi'nin (BRP) oyların yüzde 61.03'ünü aldığı bildirildi. Çeçenistan merkez seçim komisyonu tarafından Đtar-TASS ajansına yapılan açıklamada, 430 oy verme merkezinin 237'sinde yapılan sayıma göre BRP'nin yüzde 61.45, Komünist Parti'nin de yüzde 17 oranında oy aldığı kaydedildi. (AA)
• Ermenistan Merkez Seçim Komisyonu (MSK), anayasanın önemli bölümünün değiştirilmesine yönelik ülkede pazar günü yapılan referandumun resmi olmayan kesin sonuçlarını açıklarken, ''katılımın yüzde 65.3 oranında olduğunu, oy kullananların yüzde 93.3'ünün anayasa değişikliğine 'evet' dediğini'' bildirdi. Seçimlerde hile yapıldığını ileri süren muhalefet partilerinin liderleri ise referanduma katılımın yüzde 65 değil, yüzde 20 civarında olduğunu belirtti. (AA)
• 28 Kasım 2005 tarihinde Rus ‘Komsotras’ uzay şirketi Genel Müdürü Vladimir Andreyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Niyazov ile görüşmesinden sonra “Rusya ile Türkmenistan uzay işbirliğinin genişletilecek.
Đşbirliği programını genişletme planı üzerinde konuşuldu” diye açıklamada bulundu. Türkmenistan 2002 yılında uluslararası uzaya uyum programına üye olmuştu. Haziran 2003 tarihinde Türkmenistan Milli Savunma Bakanlığı ile Rusya’nın hava-uzay şirketi arasında uzay faaliyetlerinin donatım işlemlerini yerine getirme anlaşması imzalanmıştı. Đşbirliğinin bir maddesi olarak Türkmenistan topraklarında bir bölgenin uzay gemilerinden ayrılarak düşen parçaların toplandığı mekan olarak kullanılması geçmektedir. (www.regnum.ru)
• Soros Vakfı Tacik medyasında internet sitelerin kurulmasını finanse edecek.
Açık Toplum Enstitüsü’nün Tacikistan şubesi Yardımlaşma Vakfı’nın koordinatörü Ruhşan Alimov’un sözlerine göre ülkede faaliyet yapan 300 civarında basın ve elektronik medya kuruluşlarının maddi sıkıntıları yüzünden sadece 10 tanesinin kendi internet siteleri var. Vakfın düzenlediği bu yarışmanın neticesinde en öndeki 6 kuruluşa site tasarımı ve personele teknik eğitim desteği verilecektir. (www.regnum.ru)
• 28 Kasım 2005 tarihinde Brüksel’de Gürcistan’ın Başbakanı Gürcistan Başbakanı Zurab Nogaideli, NATO Konseyi’nin ‘26+1’ toplantısına katıldı ve NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer ile görüşme yaptı. Scheffer
‘NATO kapılarının Gürcistan için açık olduğunu’ ve ‘NATO’ya üye olmak için Gürcistan’ın çetin bir yoldan geçmesi gerektiğini’ belirtti. Toplantı sırasında Gürcistan’ı Doğu Avrupa, Batlık ülkeleri ve ABD’nin temsilcileri desteklediler.
Ayrıca, Büyük Britanya ve Polonya temsilcileri Gürcistan’ın NATO’ya üye olmasına hiçbir üçüncü ülkenin pozisyonunun engel olmayacağını ifade ettiler.
(www.regnum.ru)
Avrupa Birliği
• Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Akdeniz'in güneyindeki ülkelerin Avrupa için ''stratejik öncelikte'' olması gerektiğini söyledi. Barselona'da düzenlenen 10. AB-Akdeniz zirvesine katılan Chirac, burada düzenlediği basın toplantısında, AB'nin mali taahhütlerinin sürmesi çağrısında bulundu ve ''Sadece mali taahhütleri sürdürmek değil, ayrıca başta göç konusunda olmak üzere işbirliği için ek olanakları seferber etmek lazım'' ifadesini kullandı.
Akdeniz'in güneyindeki ülkeler, AB'nin mali yardımlarının Avrupa'nın doğusundaki yeni komşulara gitmesinden endişe ediyor. AB, güneydeki 10 ortağına 2000-2006 için 5.5 milyar avro bağış, ayrıca 2000-2007 için 6.4 milyar avro borç taahhüdünde bulunmuştu. Avrupalıların yanı sıra Ortadoğu ve Mağrip ülkelerini de vuran terörizme karşı mücadele başta olmak üzere bazı yeni öncelikler doğduğunu belirten Chirac, ''Đnsan haklarına ve hukuk devletine saygı çerçevesinde yürütülecek terörle mücadelenin, ülkeler arasındaki adli işbirliğini güçlendirilmesini gerektirdiğini'' söyledi. Chirac, 2006'da Fransa'da Avrupa ve Akdeniz ülkelerinin sivil toplum örgütleri ve şirketlerini bir araya getirecek bir konferans düzenlemeyi de önerdi. (AA)(AFP)
Diğer Haberler
• Kanada'da yolsuzluk suçlamaları ile yıpranan hükümet güvensizlik oyu alarak düştü. Ülkede Ocak ayı ortasında seçime gidilmesi bekleniyor. Paul Martin hükümeti bir süredir ülkenin güneydoğusundaki, Fransızca konuşulan Qubec bölgesindeki yolsuzluk suçlamaları nedeniyle zordaydı. Bu oylama sonucu Martin'in parlamentoda zaten azınlıkta olan hükümetinin ömrü sadece 17 ay oldu. (BBC)
• ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve ABD Dışişleri Bakan yardımcısı Robert Zoellick, gelecek hafta Avrupa ziyaretine çıkıyor. Bu ziyaret çerçevesinde Rice ve Zoellick ayrı ayrı, yeni Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüşme fırsatı bulacak. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, Rice'ın 5-9 Aralık tarihleri arasında Almanya, Romanya, Ukrayna, Belçika'yı ziyaret edeceğini duyurdu. Sean McCormack, Rice'ın ziyaretinin trans-Atlantik ilişkilerin ve Avrupa ile ABD'nin, global meselelere ortak yaklaşım çabalarının öneminin altını çizeceğini söyledi. (AA)
Dünya Basını
Đngiltere'den Times, "Saddam davası bir maskaralık haline geldi" diye yazıyor.
Gazete iki kanıttan biri olarak sunulan 15 saniyelik bir video bantının tekrar tekrar gösterildiğini ve Saddam Hüseyin'in avukatı olmak üzere salonda bulunan eski Amerikan Adalet Bakanı Ramsey Clark'ın avukatlık belgelerinin yazıları çok küçük olduğundan, çevirmenler uzun aramalar ardından büyüteç bulup belgeyi okuyamayınca Clark'ın söz alamadığını yazıyor. Saddam Hüseyin'in mahkeme salonuna elinde bir Kuran-ı Kerim ile girdiğine dikkat çeken Guardian, Şiilerin süreçten şikayetçi olduğunu belirtiyor. "Hükümetin üst düzey Şii danışmanlarından Haytam El-Kadim, Başyargıç Rüzgar Emin Muhammed'i 'haksız şekilde merhametli davranmakla, halkın beklediği adaleti
geciktirmekle' suçladı. Đnsan hakları grupları avukat ve tanıklara yönelik tehditler karşısında mahkemenin ertelenmesini veya başka bir yere alınmasını istiyor."
Barselona'da dün tamamlanan Avrupa Akdeniz Ortaklığı, yani kısa adıyla EuroMed zirvesinin sonuçları tüm Avrupa gazetelerine göre hayalkırıklığı...Đngiliz Financial Times'a göre terörün tanımı üzerinde anlaşma sağlanamaması, Avrupa Birliği'nin nüfuzunun sınırlarını da ortaya seriyor.
Almanya'dan Berliner Zeitung da bu kanıya katılıyor. Avrupa'nın kendisini müreffeh, demokratik ve şiddetten arınmış ülkelerden oluşan bir güvenlik halkasıyla çevrime hayali, hala çok uzak" diyen gazete, şöyle devam ediyor:
"Ama bu Akdeniz siyasetinden vazgeçilmeli demek değil. Durum gayet açık:
Avrupa'nın başka seçeneği yok, Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkelerinin de...
Avrupa Birliği belki de her yıl bu ülkelere yaptığı 3 milyar dolarlık yardımı siyasi ilerlemeye bağlayarak bir çözüm getirebilir. Biraz daha sıkı bir baskı pek de fena olmayabilir. " Fransız Le Monde 10 Akdenizli liderden sekizinin toplantıda bulunmayışını bariz bir boykot olarak niteliyor ve "Avrupa'nın güneyli komşularının AB siyasetleri konusundaki hoşnutsuzluklarını böyle göstermek istediğini" belirtiyor.
Financial Times gazetesi bugün Türkiye hakkında altı sayfalık bir ek yayımlamış. Ülkede ekonominin geliştiği, 24 saat yayın yapan haber kanallarının geniş bir tartışma ortamı yarattığı ve siyasi seçkinlerle ordunun, hükümetin AB siyasetini kabul etmiş göründüğü tespitlerini aktarıyor. "Türkler kendileriyle daha barışık" manşetiyle çıkan ekte, siyasi alanda Erdoğan hükümetinin sağladığı reformlar için "paradoks" ifadesi kullanılmış. Gazete şöyle yazıyor: "Bugünün Türkiye'si aslında bir paradoks yaratıyor. Çünkü liberal değişiklikler, derinden muhafazakar olan bir hükümetçe yapıldı. Ülkenin uzun yıllardır iktidara gelen en dindar başbakanı olan Erdoğan aynı zamanda bir kasaba siyasetçisi, yabancı dil bilmiyor ve Başbakan olmadan önce Avrupalı liderlerle pek etkileşim içinde değildi. Özal ile karşılaştırılıyor ama ona erişemiyor. Erdoğan'ın zaafları hakkında Soli Özel, 'laik bir siyasetçi ama laik bir dünya görüşü yok, dünyayı dini unsurlarla görüyor' diyor." Ekte Şemdinli olaylarının kaygı verici olduğu vurgulanırken, Avrupa Birliği açısından 2005'in uygulamada hayal kırıcı bir yıl olduğu ve reformların hızlanması gereği vurgulanıyor. Düşünce özgürlüğü alanında başta Orhan Pamuk'unki olmak üzere Hrant Dink, Fatih Taş, Burak Bekdil gibi yazar ve yayıncılara yönelik davalara dikkat çekiliyor. Bu davaların nedeni olarak ülkede sivil toplumun gelişmemiş olması ve faşist Đtalya'dan alınma ceza yasasının yeni değişmesinden söz ediliyor. Gazeteye mülakat veren Dışişleri Abdullah Gül ise bu davaları şöyle açıklıyor: "Yargı çok tutucu. Savcılar daha da tutucu.
Mükemmel değiliz, ama yaptıklarımız sessiz bir devrim. Zaman zaman bir savcı bir yerde bir dosya açar, mahkeme reddeder. Bence Pamuk'un davasına bakacak mahkeme de doğru kararı verecektir. Benzer davalar daha önce düştü."
Gazetelerin bir diğer konusu Çeçenistan'da hafta sonu düzenlenen seçim.
Avusturya'dan Die Presse Rusya lideri Putin'in "Çeçenistan'da anayasal düzen yeniden tesis edilmiştir" şeklindeki açıklamasına şüpheyle yaklaşıyor.
Gazete "Durum böyle olsa Putin askerlerini evlerine gönderirdi" diyor. "Putin'in
Çeçen siyasetinin en büyük eksiği kendi safından insan haklarını ihlal edenleri cezalandırmak ve yerle bir olan kasaba ve köyleri yeniden imar etmek gibi önerilere yanaşmaması. Bu nedenle Putin, 'Durum normale dönüyor' derken kendisini kandırıyor. Bu ancak halkın tümü seçim kampanyasını, adayları ve sonucu, yani tüm seçim sürecini meşru gördüğünde mümkün olacak."
Irak savaşının Amerika’nın nüfuz ve itibarına ciddi zarar verdiğini yazan New York Times, Felluce’deki çatışmalarda beyaz fosfor kullanıldığının ortaya çıkmasıyla Amerika’nın bir darbe daha yediğini savunuyor. Gazete, insan bedenini eriten beyaz fosforun sivil hedeflere karşı kullanımının yasak olduğunu hatırlatıyor ve savunma bakanlığının “sivil kayıplara yol açmamak için elimizden geleni yapıyoruz” açıklamasının da artık inandırıcılığını yitirdiğini vurguluyor: "Amerika, savaş sırasında bile kullanılması insanlık dışı kabul edilen bu tür silahların yasaklanmasında dünyaya liderlik etmelidir. Çünkü ancak bazı kurallar hayata geçirilirse, biz Amerikalılar da dahil olmak üzere herkes güvende olabilir. Đşte Amerika bu nedenle cezaevlerinde işkenceyi de yasaklamalıdır. Ve işte yine bu nedenle beyaz fosfor kullanımına son vermelidir."
Saddam Hüseyin’in yargılanmasını ele alan Boston Globe, mahkemede tarihsel gerçeklerin hiç kimse tarafından inkar edilemeyecek biçimde belgelenmesi gerektiğini kaydediyor. Saddam Hüseyin yönetiminin Şiilere ve Kürtlere karşı uyguladığı katliamlar kadar Đran ve Kuveyt savaşları sırasındaki suçlarının da açığa çıkmasını isteyen gazete, Amerika ile Saddam Hüseyin arasındaki ilişkilerin de hasır altı edilmemesi gerektiği görüşüne yer veriyor:
"Eğer Saddam Hüseyin’in işlediği suçların açığa çıkarılması, geçmişte Amerika’nın Saddam’la yaptığı işbirliğinin de açığa çıkması anlamına geliyorsa, bırakın herkes gerçekleri öğrensin. Iraklılar, bunu zaten biliyor.
Gerçekler sadece Amerikan halkından gizlendi. Amerika ile Irak arasındaki ilişkilerin sağlıklı bir raya oturması için, Saddam’ın yargılandığı mahkemede Washington’un geçmişte bu zorbanın yaptıkları karşısındaki kayıtsızlığı da ortaya konmalıdır."
Washington Post gazetesi ise Dayton anlaşmasının onuncu yılında Bosna ile Irak ve Afganistan’ı karşılaştırıyor. Bosna’nın harcanan bütün çabalara rağmen on yıl boyunca etnik ve dini düşmanlıkları yok edemediğini, ulusal bütünlüğünü sağlayamadığını hatırlatan gazete, bu örnekten ders çıkarılması gerektiğinin altını çiziyor: "Boşnak, Sırp ve Hırvatlar gibi birbirini katleden gruplar, bir gecede yeni bir siyasi sistemi kabul edip hayata geçiremez. Güvenliğin ve asgari düzeyde güvenin sağlanması için yıllarca çaba harcamak gerekir.
Batının on yıl boyunca barış gücü görevi, siyasi denetim ve ekonomik yardım yapmasının ardından Bosna daha yeni yeni ileriye yönelik adımlar atmaya başladı. Bosnalı liderler, ülkede normale dönüş için daha en az bir on yıl gerektiğini söylüyor. Amerikalılar, Irak ve Afganistan’da istikrarı sağlamaya çalışırken, Bosna yapılması gerekenler konusunda çok açık bir örnek teşkil ediyor."
