ORTADOĞU BÜLTENĐ
3 Mart 2009
Haber Özetleri
Irak
• Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan bir delegasyon tartışmalı ve henüz üzerinde anlaşılmamış olan Kerkük vilayetine gitti. Delegasyon bu bölge üzerinde çalışan danışmanlardan oluşuyor. Delegasyon ayrıca bölgenin 2003 öncesi ve sonrası değişen demografik yapısını araştıracak. (www.aswataliraq.info)
• Đran Düzenin Yararını Teşhis Konseyi ve Uzmanlar Meclisi Başkanı Akbar Haşemi Rafsancani dün erken saatlerde Irak’a gitti. Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin resmi daveti üzerine ziyarette bulunan Rafsancani Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin de katıldığı basın toplantısında Irak’ın zorlu zamanların sonuna geldiğini ifade etti.
Talabani ise Iraklı yetkililerin Đran-Irak savaşından sonra Đran’ın yeniden inşasında önemli rol oynayan Rafsancani'nin tecrübelerinden yararlanabileceklerini ve Irak hükümetinin Đran ile politik, ekonomik ve kültürel ilişkilerin derinleştirilmesini istediğini ifade etti. (www.aljazeera.com)
• Irak Başbakan Yardımcısı Berham Salih, dün yaptığı açıklamada Irak kurumlarının Đtalya’nın teknoloji ve deneyimlerine ihtiyacı olduğunu söyledi. Salih, Đtalya Üretim Faaliyetleri Bakanı Claudio Scajola ve ona eşlik eden temsilcileri Bağdat’taki ofisinde konuk etti. Irak tarım sektörünün teknolojik anlamda gelişmiş pek çok ülkeden ve özellikle Đtalya’dan yardım alarak yeniden canlandırılması gerektiğini vurgularken, Scajola kendi hükümetinin Irak ile işbirliği içinde olmaktan memnun olacağını belirtti.
Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile de bir araya gelen Scajola yerel seçimlerin güvenli bir ortamda gerçekleşmesinden dolayı tebriklerini iletirken, Maliki Đtalyan firmaları Irak’ın yeniden inşasında yer almaları konusunda çağrıda bulundu. Irak hükümet sözcüsü Ali El Dabbağ ise Đtalya’nın Irak’ın borçlarını sildiğini ve tarımsal gelişim için 4 milyon avro borç vereceğini bildirdi. (www.aswataliraq.info - www.alsumaria.tv)
• Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetim sözcüsü Adnan El Müfti, dün yaptığı açıklamada Kürtlerin Amerikan askerlerinin erken çekilmesinin merkezi hükümet ve bölge arasında bir ihtilafa yol açacağından endişe duymadıklarını belirtti. Ayrıca Müfti, yasa ve tüzüklere göre hareket edildiğini belirtirken, her iki tarafında olumlu yaklaşımları sonucu doğru çözüme ulaşılabileceğini sözlerine ekledi.
(www.aswataliraq.info)
• Irak Yolsuzlukla Mücadele Kurulu Başkanı Yargıç Rahim Hasan El Ekeyli toplamda 17 Bakanlığın geçen iki ay için finansal raporlarını sunduklarını belirtti.
(www.aswataliraq.info)
• Irak Başbakan Yardımcısı Rafi El Đssavi, Mesud Barzani’nin başkanlık ettiği KDP temsilcileriyle görüşmelerde bulunmak üzere Erbil’e gitti. (www.aswataliraq.info)
• Đngiliz askerlerinin Irak komutanı John Cooper, Irak'ta demokrasinin yerleştiğini belirtti. Đngiliz-Amerikan koalisyonunun önde gelen isimlerinden Cooper, Đngiltere'de yayımlanan The Guardian gazetesine yaptığı açıklamada, Đngiliz askerlerinin Temmuz ayı sonunda çekileceğini ifade etti. “Irak'ta demokrasiyi kesin olarak yerleştirdiklerini” belirten General Cooper, “Bazı şeyleri geliştirmek için zaman gerekti. Yerel seçimler Iraklıların buna inançlı olduklarını gösterdi. Seçimler özgür, dürüst ve güvenilirdi. Bu, değişim arzusunu yansıtıyor”,, dedi. Yarın görevinden ayrılacak olan Cooper, “Irak'ta kök salmış olan El Kaide'nin projelerini ertelediğini”
vurgulayarak, örgütün operasyon gücünün de büyük ölçüde zayıfladığına dikkati çekti. Irak'ta Mart 2003'ten bu yana, 179 Đngiliz askeri yaşamını yitirdi. Ülkede, çoğu Basra kentinde olmak üzere, yaklaşık 4 bin 100 Đngiliz askeri görev yapıyor.
Askerlerin görev süresi, 31 Mayıs'ta doluyor, bununla birlikte çekilme 31 Temmuz'da tamamlanacak. (www.alsumaria.tv)
• Irak güvenlik ve askeri güçlerinin eğitmekle görevli olan General Frank Helmick, düşen petrol fiyatlarının askeri harcamalarda kısıntıya gidilmesini gerektirdiğini ifade etti. Amerikan askerlerinin Irak’tan çekilmesinden sonra Irak güçlerinin azaltılan bütçe çerçevesinde Körfez bölgesindeki petrol alanlarını koruma görevinde başarılı olabileceklerinden kuşkulu olduğunu söyledi. Ayrıca Iraklı yetkililerin örneğin, kargo uçaklarını ve askeri araçların alımının ertelenmesi gibi yavaş bir gelişme ve tedarik içine girmeleri gerektiğini belirtti. (www.alsumaria.tv)
• Yüksek Yargı Konseyi Sözcüsü Abdül Sattar Birkadar, Yüksek Ceza Mahkemesinin Milletvekili Muhammed El Daini gıyabında jüri kararını yakın gelecekte açıklayacaklarını belirtti. (www.alsumaria.tv)
• ABD Savunma Bakanı Robert Gates, Irak’ta Kürtler ile Araplar arasında yaşanan gerilimin bir sorun olduğunu söyledi. Gates, "Irak’ta askeri açıdan önemli bir başarı elde ettik. Siyasi anlamda ise çalışmalar devam ediyor. Musul sorun. Arap-Kürt gerginliği sorun. Petrol Yasası bir sorun. Sorunlar var", dedi. Obama, 31 Ağustos 2010 itibarıyla muharip operasyonlara son verileceğini açıklamıştı. (DHA)
• ABD Temsilciler Meclisi'nin Cumhuriyetçi üyelerinden Bill Shuster, 434 meslektaşına gönderdiği mektupta, Türkiye'nin, ABD'nin Irak ve Afganistan'daki hedeflerine ulaşmasına ilişkin kritik bir rolünün bulunduğunu belirtti. (AA)
• Irak devlet televizyonu El–Irakiye’nin haberine göre Irak Yüksek Ceza Mahkemesi, Kimyasal Ali olarak tanınan Ali Hasan El–Mecid hakkında Sadr kentinde Cuma namazı kılan kişilerin toplu olarak öldürülmesi ve 1999 yılında Mukteda Sadr’ın babası Ayetullah Sadık El Sadr’ın suikastla öldürülmesi suçlarından idam cezası verdi. Mahkeme, Kimyasal Ali ile birlikte aynı davadan yargılanan Muhammed Feyzi ile Muhammed Aziz Salih Hasan’ı idam cezasına çarptırırken Latif Nasıf Casim ve Muhammed Zemam Abdurrazık adlı eski rejim bakanlarını da müebbet hapse mahkûm etti. Aynı dava kapsamında yargılanan Saddam rejimi döneminde başbakanlık ve dışişleri bakanlığı görevini yürüten Tarık Aziz ise berat etti.
(www.aswataliraq.info – www.iht.com – www.nytimes.com – NTV MSNBC – YDH – VOA TÜRKÇE)
• Irak Đstatistik-Haberleşme Teknolojisi Merkez Teşkilatı Başkanı Mehdi El Alak'ın verdiği bilgiye göre, iki gün içinde resmi hazırlığı başlayacak nüfus sayımı Ekim ayında gerçekleştirilecek. Mehdi Alak, ''Nüfus sayımına siyasi, dini, soysal-etnik müdahale yapılmasına asla izin verilmeyecek'', dedi. Saddam Hüseyin iktidarı zamanında 1987'de yapılan son nüfus sayımından sonra ülkenin Kürt, Arap, Türkmen, Şii, Sünni nüfus yapısı son durumuyla ortaya konulacak. (AA – NTV MSNBC)
• Irak Ulaştırma Bakanlığı, Irak Liman ve Denizcilik Đşletmeleri Kurumu’nun gelirinin
%20 oranında artığını açıkladı. Şubat ayında toplam 110 geminin Irak limanlarına giriş yaptığı belirtildi. (www.aswataliraq.info)
• Erbil vilayetinde beş günlük tarımsal ve sanayi ürünleri fuarı 249 yerli firmanın katılmasıyla başladı. (www.aswataliraq.info)
• Irak Planlama Bakanlığı, Irak Yeniden Yapılanma Komisyonu’nun Merkez Bankası ve Irak Hükümeti tarafından üstlenilen 36,5 milyon dolarlık yedi projeyi onayladı.
(www.aswataliraq.info)
Đran
• Đran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hasan Kaşkav yaptığı açıklamada, ''Đran'ın savunma doktrininde atom bombasının yeri yok. Bu tür açıklamalar bilimsel temelden yoksun olup, siyasi ve propaganda amaçlıdır'', dedi. “Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Yönetim Kurulu’nun yaklaşımı hukuki ve teknik olmalı” diyen Kaşkavi, siyasi yaklaşımlardan kaçınmanın işbu meselede şart olduğunu vurguladı. Đran'ın nükleer enerji programının, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) doğrultusunda ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) denetiminde devam ettiğini belirten Kaşkavi, ''Đran'ın atom bombası yapmasının, NPT'den çekilmesi ya da yüksek derecede uranyum zenginleştirdiğinin ispatı ile mümkün olabileceğini'' söyledi. (MEHR NEWS)
• Üst düzeyde bir Amerikalı yetkiliye göre Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Đran’ın Washington’dan gelecek bir diyalog önerisine karşılık verme olasılığını güçlü görmüyor. Clinton’la birlikte Mısır’a giden yetkili, Dışişleri Bakanının Đran hükümeti konusunda hayallere kapılmadığını ve Tahran’ın Washington’la hemen bir ilişkiye gireceğini sanmadığını söylediğini açıkladı. Yetkiliye göre Clinton bu açıklamaları Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanıyla özel görüşmesinde yaptı. Clinton, görüşmede Arap bakanın Đran konusundaki kaygılarını gidermeye çalıştı. Birleşik Arap Emirlikleri ve diğer Körfez ülkeleri Amerika’yla Đran arasında herhangi bir yakınlaşma olmasından kaygı duyuyor. (VOA TÜRKÇE)
• Uluslararası Gazze Konferansı Çarşamba günü Đran'ın başkenti Tahran'da başlıyor.
Tahran’da düzenlenecek konferans, Đran Meclis Başkanı Ali Laricani'nin ev sahipliğinde düzenleniyor. Laricani, Mısır’ın ardından Suudi Arabistan Meclis Başkanını ve Đslam dünyasının önde gelen âlimlerinden Yusuf El Kardavi'yi de konferansa davet etmişti. Filistin Meclis Başkan Vekili Ahmed Bahr’ın da konferansa katılması bekleniyor. Laricani, Suudi meslektaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde Gazze’de yaşanan dramı hatırlatarak, “Đslam ülkeleri arasında yaşanan her türlü
sorun, Gazze’de yaşanan acı karşısında silinmelidir” dedi. Laricani, Suudi Arabistan ve Đran’ın Filistin davasının savunulmasında önemli rolünün olduğunu belirterek, Suudi Arabistan’ı Filistin için işbirliğine davet etti. (MEHR NEWS – www.upi.com)
• Đran Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki, bugün sabah saatlerinde bir heyet başkanlığında, Cenevre'de bulunan BM'nin Avrupa’daki merkezinde yapılacak silahsızlanma konferansı ve insan hakları konseyi toplantısına katılmak üzere Đsviçre'ye gitti. Yılda üç kez yapılan insan hakları konseyinin bu toplantısı, insan hakları bildirisinin 60. yıldönümü ile eş zamanlı yapılacak. (MEHR NEWS)
• ABD Başkanı Barack Obama'nın, Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'e, Đran'ın uzun menzilli silah geliştirmesini engellemeye yardımcı olması karşılığında, Doğu Avrupa'da füze kalkanı sistemi planlarından vazgeçilebileceği mesajını ilettiği bildirildi. (AA – www.nytimes.com)
• Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Đran ile ABD diyaloğunun bölgesel güvenliği garanti altına almasının yanı sıra ikili meselelerin çözümü için de zaruri olduğunu söyledi. Lavrov’un Cuma günü itibarıyla ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile bir araya gelmesi bekleniyor. (MEHR NEWS)
• Đran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Riyad’da düzenlenen Fars Körfezi Đşbirliği Teşkilatı Dışişleri Bakanları Oturumu sonucunda Đran idaresi altındaki Büyük ve Küçük Tumb ile Abu Musa adaları hususunda yayınladıkları bildiriye tepki göstererek, bu girişimin, Đran’ın içişlerine karışma niteliği taşıdığını ifade ederek, söz konusu girişimi şiddetle kınadıklarını belirtti. (MEHR NEWS)
Đsrail-Filistin
• Hamas Siyasi Bürosunun Başkan Yardımcısı Musa Ebu Marzuk’un geçen hafta Đsrailli asker Gilad Şalit’i kaçıranlarla görüştüğü ve Şalit tarafından yazılan bir mektup aldığı bildirildi. Kaynaklara göre, Marzuk bu mektubu Suriye Dışişleri Bakanlığı’na iletmeyi planlıyor. (www.ynetnews.com)
• Đsrail’in Birleşmiş Milletler büyükelçisi Gabriela Şalev, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne, Gazze’den Đsrail şehirlerine atılan roketlerle ilgili resmi şikâyetlerini bildirdi. Şalev’in resmi şikâyet mektubu saldırıların, kalıcı ateşkese ulaşılması yolunda gösterilen çabalara mani olduğuna ve Đsrail’in güvenliğini tehdit ettiğine dair söylemler içeriyor. (www.ynetnews.com)
• Hillary Clinton, Amerika’nın yeni dışişleri bakanı olarak Đsrail ve Batı Şeria’ya ilk ziyaretini yapıyor. Geceyi Kudüs’te geçiren Clinton, Đsrailli yetkililerle görüşmelere bu sabah başlıyor. Clinton’un bugün görüşeceği Đsrailli liderler arasında, hükümeti kurmakla görevlendirilen sağcı Likud partisinin lideri Benyamin Netanyahu da bulunuyor. Dışişleri Bakanı Ortadoğu barış sürecini canlandırma çalışmaları çerçevesinde yarın Batı Şeria’da Filistinli liderlerle de görüşecek. Dışişleri Bakanı Clinton dün Şarm el Şeyh’teki Gazze’ye yardım konferansının ardından Đsrail’e geçti.
(TRT – BBC TÜRKÇE – VOA TÜRKÇE)
• Hamas’ın üst düzey liderlerinden Mahmud Zahar, ABD, AB, Rusya ve BM’den oluşan Ortadoğu Dörtlüsü’nün Đsrail’le yapılan anlaşmaların kabul edilmesi ve Đsrail’in
tanınması konusundaki şartlarını asla kabul etmeyeceklerini açıkladı. “Filistin topraklarında Đsrail’i meşru bir rejim olarak kabul etmemiz asla mümkün değildir; bu mesele, Filistin’den çekilmemiz ve mültecilerin dönüşü konusundaki temel ilkemizle tamamen çelişmektedir” diyen Zahar, Kahire’de başlayan Filistin ulusal diyalog sürecinin de ulusal birlik hükümeti kurmak için çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.
Kahire’de başlayan ulusa diyalog süreciyle kurulması öngörülen ulusal uzlaşma hükümetinin bir geçiş hükümeti olacağını belirten Zahar, bu hükümetin herhangi bir siyasi anlaşma yapma hakkının bulunmadığını söyledi ve bu hükümetin yalnızca seçimlerin yapılması ve Gazze’nin imarı konularında görev yapacağını ifade etti.
(YDH)
• Gazze'nin yeniden imarına ilişkin uluslararası konferans Mısır'ın Şarm El Şeyh kentinde sona erdi. Uluslararası bağışçılar, Gazze'nin imarı ve Filistin ekonomisi için 4,481 milyar dolar yarım sözü verdiler. En büyük yardım sözünü 1 milyar dolarla Suudi Arabistan'ın verdiği, bunu üçte biri Gazze, kalanı Filistin yönetimi için olmak üzere 900 milyon dolarla ABD'nin izlediği belirtildi. Konferansta konuşan Dışişleri bakanı Ali Babacan, Türkiye'de devlet kuruluşları ve özel girişimler kanalıyla gazze için 43 milyon dolar toplandığını, bunun dışında 50 milyon dolar ek yardımda bulunulacağını açıkladı. Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebul Geyt, düzenlenen konferansın bitiminde yaptığı açıklamada, konferansa katılan 80 ülke ve uluslararası kuruluşun toplam 5,2 milyar dolar yardım sözü verdiklerini, bunun 4,481 milyar dolarının yeni olduğunu, geri kalanını ise bağışçıların verdikleri eski yardım sözlerinin oluşturduğunu söyledi. (TRT – AA – NTV MSNBC)
• Kudüs’te Filistinlilere ait evleri yıkan Đsrail’in 1967’den beri işgal altında tuttuğu Batı Şeria’da 73 bin konutluk yeni bir Yahudi yerleşim merkezi kurma ararı aldığı bildirildi.
Đsrail Đskân Bakanlığı, 19 bin konutluk yeni Yahudi yerleşim merkezinin Batı Şeria’nın A-1 bölgesine yapılacağını açıkladığını belirten kaynaklar, açıklamada ayrıca çoğunluğu duvarın doğu yakasında inşa edilecek yerleşim merkezlerinin önümüzdeki iki yıl içerisinde tamamlanacağını ifade ettiler. Đsrail daha önce de Batı Şeria’da 15 bin konutluk yeni yerleşim merkezi kurulması kararı almıştı. Cenevre Konvansiyonuna göre, işgalci bir devletin, varlığını işgal ettiği yerlere taşıması bir savaş suçu sayılıyor. Filistin topraklarında devam eden yerleşim inşaatları Ortadoğu barışının önündeki en büyük engellerden biri olarak kabul ediliyor. Filistin yönetimi Đsrail'in barış ile yerleşimler arasında tercih yapması gerektiğini söylüyor. (THE DAILY STAR – BBC TÜRKÇE – YDH)
• Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ülkesinin 50 adet tankı yakın zamanda Filistin'e teslim edeceğini belirtti. Đsrail'in bu öneriye araçların Hamas'ın eline geçebileceği endişesiyle daha önce karşı çıktığı, ancak sonradan onay verdiği bildiriliyor. (TRT)
• Filistinli kaynaklara dayandırılan açıklamalara göre, söz konusu kaynaklar, Kahire’de başlayan Filistin ulusal diyalog süreci ile ilgili yaptıkları açıklamalarda, Mısır, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Hamas ve El-Fetih’e mesaj göndererek aralarındaki tüm ihtilafları bir kenara bırakarak uzlaşmaya varmalarını istediler. Söz konusu Arap ülkelerinin liderlerinin Hamas ve El-Fetih’in diyalog sürecinde birbirlerine karşı yürüttükleri propaganda savaşına şiddetli tepki gösterdiklerini belirten Filistinli kaynaklar, Kahire toplantısının Filistin ulusal birlik hükümetinin kurulması için önemli bir fırsat olduğunu söylediklerini ifade ettiler.
Filistinli kaynaklar, Arap ülkelerinin el-Fetih ve Hamas’a gönderdikleri mesajlarda Kahire toplantısının başarısızlıkla sonuçlanması durumunda bu iki örgütün liderlerine karşı bazı güvenlik tedbirleri uygulayacaklarını söylediklerini belirttiler; ancak örgüt liderlerine uygulanacak olan güvenlik tedbirlerinin ne olacağı konusunda bir açıklama yapmadılar. (YDH)
Suriye
• Pazartesi günü itibarıyla, Gazze’ye 56 ton civarında ilaç ve insani yardım malzemeleri taşıyan sekiz kamyonluk konvoyun Suriye sınırından geçtiği bildirildi.
Suriye’deki ilgili kurum ve yetkililerin, konvoydan gümrüklerde hiçbir ücret almadığı ve gereken tüm kolaylıkların sağlanarak Filistin ile dayanışma sergilendiği belirtildi.
(SANA)
• ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve Suriye Dışişleri Bakanı Valid Muallim, Mısır’da Gazze için düzenlenen uluslararası bağış konferansında, Washington’da, Şam ile ilişkilerin geliştirilmesi yönünde umut uyandıran adımlar attı. Muallim, konferansın kısa fakat memnuniyet verici geçtiğini, konferans süresince gerçekleşen olaylardan da mutluluk duyduğunu ifade etti. (www.telegraph.co.uk)
