HABER BÜLTENĐ
8 Aralık 2005
Haber Özetleri
Irak
• ABD askeri, Barzani’yi korumak için Irak’ın kuzeyine yerleşecek. Türkiye, sınır ötesi operasyonda karşısında “müttefikini” bulacak. Washington Times, ABD’nin yakında askerlerinin önemli bir kısmını Irak’tan çekeceğini, geri kalanları ise Irak’ın kuzeyinin ekonomisine katkıda bulunmak için bölgeye yerleştireceğini açıkladı. ABD’nin Türkiye’nin yeni komşusu olacağı haberlerini doğrulayan gazete, Amerikan askerlerinin Irak’ın kuzeyine yerleşmesinin 2003’te yaşanan tezkere krizinin ardından yeni bir krize yol açacağını da belirtiyor. (www.bizturkmeniz.com)
• ABD Başkanı Bush, Irak’ta sağlanan ekonomik ilerlemenin halkına daha iyi bir gelecek umudu verdiğini söyledi. Washington’da yaptığı konuşmada Irak politikasını savunan Bush, özellikle yardım projeleri ve imar çalışmaları üzerinde durdu. Irak’ın yeniden inşasının beklendiği kadar hızlı gelişmediğini kabul eden Bush, bundan güvenlik sorunlarını ve ülkeyi tahrip eden Saddam Hüseyin rejimini sorumlu tuttu. Bush, buna karşılık, halkının günlük yaşamlarında somut ilerleme gördüğünü söylediği Necef ve Musul kentlerini başarı örneği olarak gösterdi. ABD Başkanı, bu ilerlemeye rağmen Irak'ta yolsuzluk yapılan alanlar bulunduğunu belirtti. Bush, Bağdat'taki Amerikan Büyükelçiliğinin, ülkenin yeniden imarı için harcanan paranın hesabını, Iraklı yetkililerden sorduğunu söyledi. (VOANEWS)
• Irak’ta 15 Aralık’ta yapılacak seçimler için geri sayım sürerken, Ankara’da yaşayan Iraklı Türkmenler için bilgilendirme toplantısı yapıldı. Parlamento seçimlerinde Türkmenlerin Türkiye’de nasıl oy kullanacaklarının anlatıldığı toplantıya yaklaşık 300 kişi katıldı. Toplantıda, Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Mahmut Kasapoğlu ile Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Üyesi Muhammed Mecit Hasan birer konuşma yaparak, oy kullanırken dikkat edilecek noktaları anlattı. Irak dışında 15 ülkede oy kullanılabilecek. Bu kapsamda Đstanbul’da iki, Ankara’da da bir sandıkta oy kullanılabilecek. Türkmenler, 13-15 Aralık tarihleri arasında oy kullanmak için kayıt yaptırabilecek. (www.bizturkmeniz.com)
• Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu üyesi Ferid Ayar yaptığı açıklamada, Yüksek Seçim Kurulu’nun Đngiltere’deki bürosunun bazı partiler tarafından kontrol altına alındığını, bu nedenle Đngiltere büro müdürünün muhasebecisinin Bağdat’a geri döndüğünü açıkladı. Durumun böyle devam
etmesi durumunda, Seçim Kurulunun Đngiltere’deki sonuçları tanımayacağını açıkladı. (IRAK HABER AJANSI)(www.elaph.com)
• Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Ürdün bürosu sözcüsü Ali Muhammed Sacit, Ürdün Hükümeti’nin 12 seçim merkezinin açılması için onay verdiğini açıkladı. Buna göre Amman’da 10 merkez, El-Zerka ve Đrbid şehirlerinde birer merkez açılacak. Ürdün’de yaklaşık 50-150 bin Iraklı’nın seçime katılacağı belirtiliyor. (www.radiosawa.com)
• Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’ye yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre, Talabani Süleymaniye’de direnişçilerin temsilcileri ile ABD güçlerinin katılacağı bir toplantının hazırlıklarını yapmaktadır. (EL-HAYAT GAZETESĐ)
• Irak Bakanlar Kurulu aldığı bir kararla Irak-Suriye sınırını kapattı. Ayrıca Musul ve El-Anbar şehirlerinde seçimlerden dolayı olağanüstü hal ilan edildi. Bu durumun 30 gün süreceği bildirildi. (EL-SABAH GAZETESĐ)
• Birleşmiş Milletler Temsilcisi Eşref Kadi Necef’i ziyaret etti. Ziyarette Sistani ile görüştü. (www.ninanews.com)
• Japonya'da iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin (LDP), Irak'ın güneyinde konuşlanan askerlerin görev süresinin bir yıl daha uzatılması planını onayladığı belirtildi. Japonya'nın, Irak'ın güney kesiminde 600 askeri bulunuyor. (AA) (AP)
• Asya gezisi çerçevesinde resmi ziyaret için Tokyo'da bulunan Ürdün Kralı Abdullah, Iraklılara 15 Aralık'ta yapılacak seçimlerde ılımlı adayları seçmeleri çağrısında bulundu. Japonya Başbakanı Juniçiro Koizumi ile bir araya gelen Kral Abdullah, ''Şii, Sünni ve Kürt toplumlarından ılımlı kişiler seçimlere katılırsa, bu kişiler, Irak'ın parlak bir geleceğe sahip olmasında yardımcı olacak ılımlı bir parlamento oluşturur'' dedi. Kral Abdullah, Japonya'nın ardından Çin ve Tayland'a gidecek. (AA)(AFP)
• Süleymaniye Üniversitesi’nin öğrencileri Kürdistan Đslam Birliğine yapılan saldırıyı kınamak için Süleymaniye Üniversitesi önünde bir gösteri düzenlediler. (www.ninanews.com)
• Irak’ın başkenti Bağdat’ta bu sabah bir otobüsü hedef alan bombalı saldırıda 16 kişi hayatını kaybetti. (CNN ARABIC)
Orta Doğu
• Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El-Baradey, uluslararası toplumun müdahalesi olmazsa Đran'ın uranyum zenginleştirebileceğini ve atom bombası üretebileceğini söyledi. El-Baradey şunları söyledi: ''Đran, tesislerini işletmeye başlarsa uranyum zenginleştirebilir, ancak uluslararası toplum Đran'dan tam olarak bu faaliyetlerini yeniden değerlendirmesini ya da askıya almasını istiyor, çünkü bu Đran'ı nükleer silah üretme kapasitesine yaklaştırıyor. Đran'da yeraltında uranyum zenginleştirilen
bir tesis görmedik. Görmezden gelinebilecek (zenginleştirilmiş uranyum) miktarların varlığından başka bir şey saptamadık ve Đran'da nükleer silah olduğuna dair elle tutulur bir kanıt yok.'' (AA) (AFP)
• Mısır'da genel seçimlerin üçüncü aşamasının dün yapılan son turunda çıkan şiddet olaylarında ölü sayısı 8'e yükseldi. Mısır Đnsan Hakları Örgütü, 8 kişinin, ''seçmenlerin oy kullanmasını engellemek için bazı seçim merkezlerini kuşatan'' güvenlik güçleriyle çıkan çatışmada öldüğünü belirtti. Bu arada, Müslüman Kardeşler'in üçüncü turda 12 sandalye daha kazanarak, toplam sandalye sayısını 88'e çıkardığı bildirildi. Đçişleri Bakanlığı'ndan bir yetkiliden edinilen bilgiye göre, ilk sonuçlar, Müslüman Kardeşler'in seçimlerin tamamında da oyların yüzde 19'unu aldığını ortaya koydu. Bakanlık yetkilisi, üçüncü turda, Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in Ulusal Demokrat Partisi (UDP) ve müttefiklerinin 11 sandalye kazandığı, muhalif cephenin ise 3 sandalye aldığını belirtti. Đki sandalyeyi ise hangi partinin adayının kazandığı henüz belirlenmedi. Son bilgilere göre, şu ana kadar toplamda UDP ve müttefikleri mecliste 333, Müslüman Kardeşler 88, diğer muhalefet partileri ve diğer bağımsızlar da 21 sandalye kazandı. (AA)(REU-AP)
Kafkasya ve Orta Asya
• Kırgızistan'da, 24 Mart'taki iktidar değişikliğinden beri sürekli gündemde tutulan Amerikan askeri hava üssü (Gansi) için destek eylemi yapıldı.
Kırgızistan-ABD Dostluk Komitesi ile Vatansever Parti üyelerinden bir grubun katıldığı eylemde göstericiler, ülkenin doğu ve güneydoğusuna sınırı bulunan Çin'in, Kırgızistan için büyük bir tehdit olduğunu savundular. Đktidarı, ABD üssünü ülkeden çıkarmaya çalışmakla suçlayan Dostluk Komitesi Başkan Yardımcısı Taras Asanakunov, ''Çin tehdidine karşı ABD üssünün, Kırgızistan için güvence'' olduğunu savunuyor. (AA)
• Bakü’de, Azerbaycan ve Türkiye subaylarının eğitimi ve Azerbaycan’ın bazı bölgelerinin arazi özelliklerini tanıtımı amacıyla düzenlenen 3 günlük toplantı dün sona erdi. Aynı zamanda Ankara’da ‘rakamsal kartografi’ kursları başlatıldı. Bu organizasyonlar Azerbaycan ve Türkiye arasında imzalanan askeri işbirliği anlaşması çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bakü’de ayrıca 6-9 Aralık tarihleri arasında, Azerbaycan ile Almanya arasında imzalanan askeri işbirliği anlaşması çerçevesinde, iki taraflı görüşmeler yapılmaktadır.
(www.regnum.ru)
• 06.12.2005 tarihinde Slovenya’nın başkenti Ljublijane’de gerçekleştirilen AGĐT toplantısında Norveç, NATO’ya üye 27 ülke adına Đstanbul’da imzalanan anlaşmaya göre, Gürcistan ve Moldova’da bulunan barış güçlerinin çekilmesi şartının tamamen yerine getirilmesinden sonra, Avrupa Askeri Güçleriyle Uyum Anlaşması’nın onaylanma süreci başlayacağını açıkladı. NATO Rusya’ya Đstanbul anlaşmasının şartını yerine getirmesi, yani Moldova Cumhuriyeti’nden en kısa zamanda askeri güçlerini çıkartması çağrısında bulundu. (www.regnum.ru)
• 07.12. 2005 tarihinde Afganistan Enerji ve Su Đşleri bakanı Muhammed Đsmail Han, Duşanbe’ye resmi bir ziyarette bulundu. Muhammed Đsmail Han ile
Tacikistan Başbakanı Akil Akilov ve Enerji Bakanı Curabek Nurmahmadov arasında gerçekleşen görüşmede, Afganistan ile Tacikistan arasında enerji alanında işbirliği meseleleri (‘Sofregaz’ gaz boru hattının ve Mezarı-Şerif (Afganistan)-Kolhozabad (Tacikistan) gaz boru hattının kuruluşları) gündeme getirildi. (www.regnum.ru)
• 6-7 Aralık 2005 tarihlerinde Abhazya’nın başkenti Suhumi’de BM Genel sekreteri, özel temsilcisi aracılığıyla Abhaz ve Gürcü tarafları arasında yeniden savaşın başlamamasını ve bölgenin güvenliğinin sağlanmasını garantilemek için ortak belge paketi hazırladılar. Abhazya Dışişleri Bakanlığı basın bürosunun bildirdiğine göre bu belgeler bir sonraki görüşmede imzalanacak.
(www.regnum.ru)
Avrupa Birliği
• Dün Brüksel'de biraraya gelen Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları, 2007-2013 yılları için dönem başkanı Đngiltere'nin hazırladığı yeni bütçe üzerinde anlaşamadı. Bütçe konusunda AB liderler zirvesi öncesinde anlaşma sağlanması umuluyor. Đngiltere, pazartesi günü açıkladığı öneriyle bütçede yapılması öngörülen yaklaşık 14 milyar Euro'luk tasarrufun, birliğin 10 yeni ülkesinin aldığı bölgesel geliştirme fonlarının kesilmesiyle sağlanmasını önermişti. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Đngiltere'nin bütçe önerisinin gerçekçi olmadığını ve kabul edilemeyeceğini söyledi. (BBC)
• Türkiye, AB’nin son raporlarında gündeme getirdiği bir konuda gayri resmi çerçevede de olsa önemli bir adım attı. Ankara, NATO-AB üyesi ülkeler Dışişleri Bakanları’nın dün akşamki gayri resmi yemeğine Kıbrıs Rum Kesimi’nin katılmasını ilk kez veto etmedi. NATO Dışişleri Bakanları’nın bugün yapacağı Sonbahar Toplantısı öncesi verilen yemeğe Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Mekke’deki ĐKÖ zirvesinde olduğu için katılmadı. Türkiye’yi NATO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ümit Pamir temsil etti. Türkiye bu tutumuyla, NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Sheffer’in, ‘NATO-AB Dışişleri Bakanları yılda iki kez buluşsun’ düşüncesinin önünü açmış oldu. (AB HABER)
Diğer Haberler
• ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormack adına yayımlanan açıklamada, Washington’un, Fener Rum Patrikhanesi'ni "ekümenik" ve Patrik Bartholomeos'u "küresel konuma sahip bir dini lider" olarak gördüğünü bildirdi.
Heybeliada Ruhban Okulu'nun da açılması isteği tekrarlanan açıklamada, Patrikhane konusunun son yıllarda Türk yetkililerle en üst düzeyde ele alındığı, Bush'un, Erdoğan ile Haziran'da yaptığı görüşmede Heybeliada Ruhban Okulu'nun açılması isteğini dile getirdiği ifade edildi. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Karen Hughes'un da Eylül'de Türkiye'ye yaptığı ziyarette bu konuyu Patrik ile görüştüğü belirtildi. (ORTADOĞU GAZETESĐ)
Dünya Basını
Guardian, Orta Doğu'da ''gizli pazarlıkları'' manşete çıkarmış. Gazetenin iddia ettiğine göre ''Suriye, Đsrail ile yeniden görüşme masasına oturmaya hazır''.
Guardian'a göre bunun nedeni, Birleşmiş Milletler yaptırımlarıyla tehdit edilen Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad'ın bir çıkış yolu arıyor oluşu. Lübnan'ın eski Başbakanı Refik Hariri'nin geçen şubat ayında uğradığı suikast ve bunun ardından açılan Birleşmiş Milletler soruşturması, Suriye'yi zor duruma soktu.
Esad hükümeti suikastte hiçbir rolü olmadığını savunuyor. Ama nihai raporu önümüzdeki hafta Güvenlik Konseyi'ne sunması beklenen BM soruşturma heyeti, Suriyeli yetkililerin parmağı olduğuna işaret etti ve hazırladıkları raporun yaptırım sürecini tetiklemesi muhtemel. Guardian'a göre Suudi Arabistan'ın evsahipliğini yaptığı Đslam Konferansı Örgütü'nün Mekke zirvesinde bir araya gelen Arap liderler, kapalı kapılar ardında Suriye'yi tartışıyor. Guardian, Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün liderlerinin Beşşar Esad'ı Đsrail ile en son 2000 yılında çöken ikili görüşmelere yeniden oturmaya iknaya uğraştıklarını yazıyor. Gazetenin isim vermeden görüşlerini aktardığı üst düzey bir Arap diplomata göre, ''Libya ya da Irak gibi cezalandırılmak istemeyen Suriye, kendisini kurtaracak bir can simidinin arayışı içinde, ve neredeyse her şeye sarılmaya hazır.'' Guardian, Suriye'nin Đsrail ile bundan beş yıl önce kopan temaslarını yeniden canlandırmanın aslında Arap liderlerin gündemindeki daha büyük planın bir parçası olduğunu bildiriyor. Mekke zirvesinde, Guardian'a göre, Ürdün Kralı Abdullah'ın 2002'de ortaya attığı kapsamlı barış önerisi tartışılıyor. Bu plana göre Đsrail'in işgal ettiği topraklardan geri çekilmesi karşılığında bütün Arap ülkelerinin Đsrail devletini tanıması öneriliyordu.
Irak savaşı, Đngiltere ve Fransa arasında ciddi bir diplomatik uçurum açmıştı.
Şimdi yeni bir tartışma konusu, iki ülke arasında görüş ayrılıklarını tekrar su yüzüne çıkarmışa benzer. Bu sabah Financial Times, ''AB bütçesi gerginliği tekrar alevlendirdi'' diye yazıyor. AB'nin 2007-2013 yılları arasındaki bütçesi için dönem başkanı Đngiltere'nin sunduğu öneriler 'kabul edilemez' diye niteleniyor. En sert eleştirilerden bazılarının Fransa'dan yükseldiğini yazan Financial Times'a göre, yeni 10 üyeye ayrılan fonları gelecek bütçede kısmayı teklif eden Đngiltere'ye dün Fransa'nın verdiği yanıt, asıl Đngiltere'nin elini cebine atıp kendisine verilen geri ödemelerden yaklaşık 6 milyar Euro daha feragat etmesi yönündeydi.
