Boeing’den fiipflak Uçak
Amerikan uçak sanayii devi Boeing firmas›n›n üretimine haz›rland›¤› 7E7 Dreamliner uçaklar›, sat›fl rekorlar› k›racak gibi görünüyor. Ama firman›n as›l üzerinde durdu¤uysa baflka bir rekor. Otomotiv endüstrisinin üretim yöntemlerini basitlefltirme yolundaki deneyimlerinden
yararlanarak, yeni uça¤›n üretim süresini üç haftadan üç güne çekmeyi planl›yor. Bu y›lki Paris Uçak
Sergisi’nde aç›klamalarda bulunan firma yetkilileri, 40 havayolu flirketinin iki motorlu, 250 yolcu kapasiteli uçakla ilgilendi¤ini aç›klad›lar. Boeing, ilk sipariflleri 2008 y›l›nda karfl›lamay› umuyor. Boeing’in ayn› derecede iddial›, ama daha uzak bir hedefiyse, Yörünge Uzay Uça¤›’n›
gerçeklefltirmek. Delta 4 roketiyle f›rlat›lacak olan uça¤›n, uydular›n yörüngeye
yerlefltirilmesi ve Dünya’ya geri götürülmesinde, ayr›ca Uluslararas› Uzay ‹stasyonu’na kargo ve mürettebat tafl›nmas›nda kullan›labilece¤i belirtiliyor. Popular Mechanics, Ekim 2003
18 Aral›k 2003 B‹L‹MveTEKN‹K
B ‹ L ‹ M V E T E K N L O J ‹ H A B E R L E R ‹
Yeflil Motor
Amerikal› bir mucitin klasik iki devirli motorlara getirdi¤i küçük bir yenilik, bu motorlar›n daha çevre dostu haline gelmesini sa¤layacak görünüyor.
Frank Keoppel’in klasik tasar›ma katk›s›, motora yak›t enjeksiyonuna gerek b›rakmayan ve silindir gövdesinden esnek bir zarla ayr›lan bir yal›t›m odas›. Su ve ya¤› geçirmeyen zar, piston yukar› ç›karken içeriye do¤ru bükülerek, normalde krank yata¤›nda oluflacak vakumun ifllevini görüyor. Bu, hava ve yak›t› bir bekleme odas›na çekiyor; ayn› anda ya¤ da silindir çeperi boyunca yukar› ç›k›yor. Piston afla¤› inerkense , zar d›flar› do¤ru bükülerek yak›t› yanma odas›na itiyor. Pistonun dibindeki ikinci bir halka, ya¤›n yanma odas›na s›zmas›n› engelliyor. Keoppel, yeni motorun, klasik iki devreli motorlara k›yasla daha tasarruflu olaca¤›n› söylüyor. Amerikan Patent ve Marka Ofisi yetkililerine göreyse motorun as›l avantaj›, daha çevre dostu olmas›. Ya¤›n krank yuvas›nda kalmas›, atmosfere daha az miktarda yanmam›fl hidrokarbon kaçmas› anlam›na geliyor.
Popular Mechanics, Ekim 2003
Fabrika At›¤›ndan Enerji
Pennsylvania Eyalet Üniversitesi teknopark›ndaki mühendislere göre g›da iflleme sanayii, ayn› zamanda potansiyel bir ucuz enerji kayna¤›. Steven Van Ginkel adl› mühendisin gelifltirdi¤i bir ayg›t, g›da iflleme fabrikalar›n›n niflasta bak›m›ndan zengin at›k sular›n› hidrojen yak›t›na çeviriyor. Van Ginkel ve ekip arkadafllar›, bölgedeki fabrikalardan toplad›klar› at›k su örneklerini dönüfltürme ayg›t›n›n içine koyarak üzerine bakteri eklemifller.
Bakteriler, ayg›t içindeki oksijensiz ortamda öleceklerine ço¤almaya bafllam›fllar. Mucit, bu dönüfltürme ayg›tlar›yla yaln›zca Pennsylvania eyaletinde 5 milyon dolarl›k hidrojen yak›t› sa¤lanaca¤›n› söylüyor.
Popular Mechanics, Ekim 2003
Teknoloji
‹lk Gerçek Yüzer Araba
Gibbs Technologies adl› ‹ngiliz flirketi, yedi y›ll›k bir çaba sonunda dünyan›n gerçek an-lamda ilk yüzer otomobilini gerçeklefltirdi. Aquada adl› araç, son yar›m yüzy›l›n saatte 10 km h›z yapabilen baflar›s›z modellerinin aksine, karada 160 km, denizde de 50 km h›z yapabiliyor. Firman›n yöneticisi Neil Jen-kins, daha önce gelifltirilmifl amfibik (hem suda, hem karada giden) tasar›mlar›n esas olarak ya bir tekne, ya da bir otomobil oldu-¤unu, Aquada’n›nsa s›f›rdan bafllayarak am-fibik bir model olarak gelifltirildi¤ini vurgu-luyor. Jenkins’e göre, yeni araç "tekerlekli bir tekne ya da su geçirmez bir otomobil de-¤il". Eski tasar›mlarda, araçlar, arkadaki pervaneleri çeviren bir motor taraf›ndan su-yun içinde itiliyor ve susu-yun direnci arac›n h›z›n› kesiyordu. Jenkins’in bu soruna ge-tirdi¤i yan›t, hafif karbon bileflimlerinden
bir flasi üzerine kurulu üç kiflilik bir gövde ve su içinde pervane yerine kullan›lan, jet-skilerdekine benzeyen küçük bir f›skiye pompas›. Pompa, küçüklü¤üne karfl›n araca 1 tonluk itki sa¤l›yor. Böylece Aquada, su-yu yarmaya çal›flmak yerine su üzerinde ka-yarak gidiyor. Arac›n 2,5 litrelik motorun-dan güç alan f›skiye pompas›, ve yayvan bir "v" harfi biçimli flasi, su üzerinde 50 kilo-metreyi aflan h›zlara olanak sa¤l›yor. fiasi
ayr›ca yol içinde uygun; kasisle-ri rahatl›kla aflabiliyor. Aquada’n›n belki de en dikkat çekici yan›, James Bond filmle-rindeki fantezi tasar›mlar› and›-ran ve bilgisayar kontrolüyle flasi içine çekilebilen tekerlek-ler. E¤ik bir iskeleden suya in-di¤inde tekerlekler direksiyon ve transmisyon flaftlar›ndan ay-r›larak araç alt›na katlan›yor; gövdenin is-kele ya da baflka araçlara çarpmas›n› ön-lemek içinde yaln›zca uçlar› biraz d›flar›da kal›yor.
Jenkins, fiyat› flimdilik 50.000 sterlin olan arac›n, büyük otomotiv firmalar›n›n ilgisini çekmesi halinde çok daha ucuzlayaca¤› umudunda.
New Scientist, 6 Eylül 2003
Esnek zar içeri ve d›flar› hareket ediyor
‹kinci halka ya¤›n yanma odas›na s›zmas›n› önlüyor Su seviyesi düzenleyicisi Bazik solüsyon girdisi PH sondas› Hidrojen üreten bakteriler Çalkalay›c› At›k su girifli Hidrojen ç›k›fl› Seviye sondas› Fermentasyon tank› At›k su
