A
All››nndd››¤¤›› TTaarriihh:: 08.05.2002 KKaabbuull TTaarriihhii:: 25.09.2002 Y
Yaazz››flflmmaa AAddrreessii:: Dr. Ulviye At›lgano¤lu, SSK Vak›f Gureba E¤itim Hastanesi, Adnan Menderes Bulvar›, Vatan Cad. Dermatoloji Klini¤i, Fatih-‹stanbul, Tel: 0212 534 69 00-1644, E-posta: timur@bilmocer.com.tr
Son y›llarda antioksidan etkiye sahip do¤al bitkisel ürünlerin yerel ve sistemik kullan›m›-na ilgi giderek artmaktad›r. E vitamini1
, yeflil çay polifenolleri (YÇP)2
, sar›msak3 , zence-fil4 , karnosin5 ve C vitamini2,6 bu konuda en çok araflt›r›lan antioksidanlar› oluflturmak-tad›r.
Çay, sudan sonra dünyada en çok tüketilen ikinci içecektir7. “Camellia sinensis” bitkisi-nin tomurcuk ve yapraklar›ndan elde edilir ve üç formu mevcuttur7,8,9
. Toplam çay üreti-minin %78’i siyah, %20’si yeflil ve %2’si kokulu siyah çayd›r8. Siyah çay, bat› ülkeleri ve baz› Asya ülkelerinde, yeflil çay Asya ül-kelerinde, siyah kokulu çay ise kuzey-bat› Çin’de tüketilmektedir8,9. Bu üç çay›n haz›r-lanmas›ndaki temel basamaklar birbirine benzer; fakat aroma çeflitleri ve polifenolik bilefliklerin oksidasyonlar› birbirinden farkl›-l›k göstermektedir8
.
Yeflil çay, taze yapraklar›n de¤iflen ›s›larda buharlaflma ve kurutulmas›yla elde edilmek-tedir8,9. Yeflil çay›n kuru a¤›rl›¤›n›n %30’un-dan fazlas›n› polifenoller oluflturmaktad›r9.
Bu polifenoller (YÇP), flavanol, flavanoid ve fenolik aistlerdir8,9
. YÇP’nin en büyük k›sm›-n› kateflin olarak da bilinen flavanoler olufl-turmaktad›r(8,9). Flavanollerin bafll›calar›: (-)- epikateflin (EK) (-)- epikateflin 3 gallat (EKG), (-)-epigallokateflin (EGK), (-)-epigal-lokateflin gallat (EGKG), (+)- gal(-)-epigal-lokateflin ve (+)-kateflindir. Major komponent EGKG’dir8.
Yeflil çay›n oral al›m› sonras›, EGKG’in yar›-lanma süresi 1.4 saat, EGK’nin ki 2.4 saat olarak saptanm›flt›r10
. Oral kavitede EGKG, EGK’ye dönmekte ve oral mukozadan ab-sorbe edilmektedir11. Buna ba¤l› olarak 2-3 fincan arka arkaya, yavafl içilen yeflil çay›n etkisi çok yükselmektedir11. EGK ve EK id-rar ile at›lmaktad›r10.
Antioksidan Özellikleri
Deride, oksidatif sisteme cevap veren do¤al antioksidan sistem her zaman ve her flartta yeterli korunmay› sa¤layamamaktad›r8,12. UV’ye afl›r› maruz kalmak kutanöz antioksi-dan kapasiteyi etkilemekte, oluflan deri
ha-Dermatolojide Yeflil Çay
Ulviye At›lgano¤lu
SSK Vak›f Gureba E¤itim Hastanesi, Dermatoloji Klini¤i
Özet
Oksidatif stres ve UV radyasyonunun oluflturdu¤u deri hasar›, inflamasyon, erken deri yafllanmas› ve deri kan-serleri gibi pekçok hastal›kta rol oynamaktad›r. Yeflil çay›n %30’unu oluflturan polifenoller güçlü antioksidanlar-d›r. Hayvan modelleri ve gönüllü insanlarda yap›lan çal›flmalarda yeflilçay polifenollerinin UV radyasyonu öncesi sistemik ve yerel kullan›m›n›n antiinflamatuvar ve antkarsinojenik etki sa¤layabilece¤i gösterilmifltir.
Anahtar Kelimeler: Yeflil çay polifenolleri, antioksidan, antiinflamatuvar, antikarsinojen. At›lgano¤lu U. Dermatolojide yeflil çay. TÜRKDERM 2002; 36: ...
Summary
Oxidative stress and UV irridation have significant effects on the development of skin inflammation, premature aging and skin tumors. Polyphenols have strong antioxidative effects and green tea is a rich source of polyphe-nols (%30). The results of the studies done with animal models and volunteer humans established that the topi-cal and systemic use of green tea can protect skin from the harmfull effects of UV and prevent carcinogenesis. Key Words: Green tea polyphenols, Antioxidant, Antiinflammatory, Anticarcinogenic
At›lgano¤lu U. Green tea in dermatology. TÜRKDERM 2002; 36: ...
T Ü R K D E R M
Sürekli E¤itim
Continuing
Education
sar› erken deri yafllanmas›, immunsupresyon ve deri kanserlerine yol açmaktad›r8,12. Yeflil çay, fare ve insan derisinde UV’nin indükledi¤i oksidatif stres riskini azalt-maktad›r8,12.
Hayvan ve insan derisine uygulanan EGKG, lökosit in-filtrasyonu ve reaktif oksijen ürünlerinin oluflumunu blo-ke etme kapasitesinde olup eritemi, miyeloperoksidaz aktivitesini, hidrojen peroksit üretimini ve lökosit infilt-rasyonunu azaltmaktad›r8,12,13,14. Fare epidermal mikro-zomlar›na epikateflin deriveleri eklendi¤inde, UV ile in-düklenen lipid peroksidasyonu azalmaktad›r15. UV ile DNA’da oluflan ve tümör bafllang›c›nda önemli rol oy-nayan siklobutan pirimidin dimerlerinin oluflumu da be-lirgin olarak azalmaktad›r16. PUVA tedavisi öncesi ve sü-resince oral yeflil çay al›m›, fare derisinde hiperplazi, hi-perkeratoz, eritem ve ödem geliflimini azaltmaktad›r17. PUVA’n›n indükledi¤i DNA hasar› ve p53 akümülasyo-nunun inhibe oldu¤u da gözlenmifltir17.
Antiinflamatuvar Etkileri
Fare derisine topikal uygulanan YÇP’i, proinflamatuvar sitokin IL-1’i kodlayan m-RNA indüksiyonunu, siklooksi-jenaz ve lipooksisiklooksi-jenaz aktiviteyi inhibe etmektedir18. Fare epidermal mikrozomlar›na eklenen epikateflin deriveleri, lipid peroksidasyonunu azaltmaktad›r15. ‹çme sular›na ka-t›lan YÇP’i ile uzun süre oral beslenen SKH-1 k›ls›z fare-lerde; UV’nin neden oldu¤u siklooksijenaz aktivitesi ile prostaglandin oluflumunu inhibe etmekte böylece do¤al antioksidan cevab›n azalmas›na karfl› belirgin koruyucu-luk oluflturmaktad›r19. Hayvan modellerinde hem topikal hem de oral kullan›lan YÇP ile UV’nin indükledi¤i hiper-plastik cevap, miyeloperoksidaz aktivitesi, hidrojen pe-roksit üretimi ve infiltratif inflamatuvar lökosit say›s›n›n azald›¤› tespit edilmifltir14,15,18,19. Topikal EGKG, UVB’nin oluflturdu¤u kontakt hipersenstivite cevab› da inhibe et-mektedir. CD11b, aktif makrofaj ve nötrofillerin yüzey belirteci olarak kullan›lmaktad›r21
. UV radyasyonu öncesi EGKG uyguland›¤›nda, retiküler dermiste immun boya-ma ile CD11b infiltrasyonu saptanboya-mam›flt›r20,21
.
Yeflil çay›n insan derisi üzerindeki etkileri tam olarak bi-linmese de, hayvan modellerindeki etkilere benzedi¤ini gösteren pekçok veri mevcuttur8,12,16.
Antikarsinojenik Etkiler
Kanser geliflimi bafll›ca 3 basamaktan oluflmaktad›r22. 1
1.. BBaaflflllaanngg››çç bbaassaammaa¤¤›› ((IInniittiiaattiioonn)):: Mutasyonlara yolaçan genetik de¤iflikliklerden oluflmaktad›r ve irreversibld›r. 2
2.. YYüükksseellmmee bbaassaammaa¤¤›› ((PPrroommoottiioonn)):: Genetik
de¤ifliklik-ler sonucu meydana gelen preneoplastik hücrede¤ifliklik-lerin ne-oplastik hücrelere transformasyonuyla karakterizedir. “Transduction” yolundaki sinyal de¤iflikliklerine ba¤l›d›r. 3
3.. YYaayy››llmmaa bbaassaammaa¤¤›› ((PPrrooggrreessyyoonn)):: Diyet ve UV gibi çevresel karsinojenlere uzun süre maruz kalan insanlar-da, reaktif oksijen ürünleri ve serbest radikaller karsino-genezin bafllang›ç ve özellikle de yükselifl basama¤›nda önemli rol oynamaktad›r8,9,22,23
. Meyve, sebze ve içecek-ler ile al›nan do¤al antioksidan bileflikiçecek-ler, mutajenik ve karsinojenik ajanlar›n her üç basamaktaki toksik etkileri-ne karfl› koruyucu özellikleriyle ilgi çekmekte-dir1,2,3,4,5,6,8,22,23
. Yeflil çay›n deri karsinojenezindeki inhibi-tör etkisi pekçok çal›flmada gösterilmifltir7,9,14,18,20,21.
UV radyasyonundan önce, içme suyuna kat›lan yeflil çay ekstreleri ile beslenen SENCAR, CD-1 ve Ba1b/C farelerde kontrol grubuna göre daha az tümör geliflimi saptanm›flt›r. Ba1b/C ve NHsd farelerine EGKG’nin topikal kullan›lmas›yla, toksik etkiler geliflmeksizin foto-karsinojenez inhibe edilmifltir8,9,14,18,24. Yeflil çay›n, difli CD-1 farelerde deri papillomlar›nda parsiyel regresyo-nu indükledi¤i de gösterilmifltir9,24. ‹ki basamakl› karsi-nojenez modelinde, SENCAR farelerine önce YÇP, 7 gün sonra bafllat›c› ajan olarak “7-12-dimetthyl-benz(a)antracence (DMBA)”, bunu takiben de “tümör promoter” olarak “12-0-tetradecanoylphorbol-13-ace-tat (TPA)” aplikasyonu yap›lm›flt›r. YÇP, tümör volümü ve büyüklü¤ünde, insidans›nda ve her faredeki tümör say›s›nda azalma sa¤lam›flt›r8,9,25. Hayvan modellerinde, topikal EGKG’nin, TPA, teleosidin ve okadaik asit gibi maddelerin oluflturdu¤u tümör geliflme aflamas›n› inhi-be etti¤i gösterilmifltir8,9
. Kimyasal Koruyucu Etkileri
‹nvitro çal›flmalarda YÇP, prokarsinojenleri karsinojenik metabolitlere çeviren sitokrom p-450’ye ba¤l› enzim ak-tivitelerini inhibe etmektedir26
. Bu yolla karsinojenezin bafllang›ç safhas›nda koruyucu etki göstermektedir26. Farelerde oral yeflil çay al›m›, karsinojenik metabolitlerin detoksikasyonunda rol oynayan glutatyan peroksidaz, katalaz ve glutatyon-3 tranferaz gibi enzimleri karaci¤er, akci¤er ve ince barsakta aktive etmekte, karsinojenlerin bafllang›ç basama¤›n› önleyici etki oluflturmaktad›r22,27. Fare derisine YÇP’in uygulanmas›n› takiben arac›l›k etti-¤i ornitin dekarboksilaz, siklooksijenaz ve lipooksijenaz aktiviteleri inhibe olmakta tümör progresyon aflamas› in-hibasyona u¤ramaktad›r8.
Solar UVB ›fl›¤› immünsupresyon ve DNA hasar›n› in-düklemektedir12,21
. UVB radyasyonundan önce hayvan
T Ü R K D E R M
ve insan derisine uygulanan YÇP özellikle de EGKG, immünsupresyon mediyatörü olan siklobutan pirimidin dimer oluflumunu, deride ve direne lenf bezinde immun regulatör sitokin IL-10’u, CD11b infiltrasyonu inhibe et-mekte, direne lenf bezinde IL-12 miktar›n› art›rmakta-d›r8,21. Böylece lökosit infiltrasyonu bloke edilmekte, an-tijen sunan hücre fonksiyonlar›nda modülasyon olufl-makta ve UV’nin immün sistem üzerindeki yan etkilerine karfl› koruyuculuk sa¤lanmaktad›r.
YÇP, koruyucu etkilerinin yan›s›ra, hücre siklusunu dur-durarak ve apoptozisi indüklüyerek de tümör büyümesi-ni azaltmaktad›r7
. UV Koruyucu Etkileri
Stratosferik ozon tabakas›n›n incelmesi ve kozmetik araçlarla bronzlaflma e¤iliminin artmas›yla birlikte UV radyasyonuna ba¤l› deri hastal›klar› büyük art›fl göster-mifltir12
. Fitzpatrik deri tipi I-II bireylerde 1960-1986 y›l-lar› aras›nda skuamöz hücreli karsinom insidensi %240, malin melanom insidans› %400 artm›flt›r12
. UV radyasyonuna karfl› korunma giderek önem kazanmak-tad›r. YÇP’in, invitro hayvan modellerindeki koruyucu etkilerinden daha önce bahsedilmifltir. Gönüllü insan-larda da 1/1 etanol tafl›y›c›s› içinde %10-%5-%2,5-%0,5 oran›nda haz›rlanan YÇP solüsyonlar› UVB ve UVA radyasyonundan önce deriye uygulanarak koruyu-cu etkileri araflt›r›lm›flt›r. Bu etki klinik olarak eritem, his-tolojik olarak da günefl yan›¤› hücre say›s› ve Langer-hans hücre say›s› ile de¤erlendirilmifltir. UV temas›n-dan hemen önce sürülen YÇP en belirgin koruyuculu-¤u oluflturmufltur12
. UV’den 4 saat önce sürülen YÇP’nin bile koruyucu özelli¤i gösterilmifltir12. Baz› kifli-lerde %0,5’lik solusyonlarla günefl yan›¤› cevab› ara-s›nda belirgin azalma saptan›rken, eritem üzerine en et-kili solusyon %5’lik miks polifenol kar›fl›m› olmufltur12
. Eritemi inhibe eden en etkili ajan EGKG’dir12. YÇP’leri hem UVA, hem de UVB’ye ba¤l› eritem cevab›n› belir-gin flekilde azaltmaktad›r12. Spektrofotometrik incele-mede YÇP’nin, 273nm’de maksimum UV absorbsiyo-nu gösterdi¤i, UVB’yi absorbe etmedi¤i saptanm›flt›r12. YÇP’in fotokoruyucu etkisi geleneksel koruyuculardan farkl› bir mekanizmayla oluflmakta ve daha genifl spekt-rumu içermektedir12.
Akut UV hasar›n›n parametresi olan günefl yan›¤› hücre-leri, UV temas›ndan 30 dk önce YÇP uyguland›¤›nda %66 oran›nda azalmaktad›r. UV radyasyonuyla hasarla-nan Langerhans hücrelerinin fonksiyonlar›n›n da % 58 oran›nda düzeldi¤i gösterilmifltir12.
Bugün için geçerli olan koruyucu molekülerin YÇP ile
uygun bir flekilde bir araya getirilmesiyle, gelecekte UV ›fl›n›m›n›n insan üzerindeki olumsuz etkilerini azaltacak mükemmel bir koruyucuya ulaflmak mümkün olabilir. Kaynaklar
1. Keller KL, Fenske NA: Uses of vitamins A.C, and E and related compounds in dermatology:a review. J Am Acad Dermatol 1998;39:611-625.
2. Katiyar SK, Elmets CA, Agarwal R, Mukhtar H: Protection aga-inst ultraviolet-B radition-induces local and systemic supression of contact hypersensitivity and edema responses in C3H/HeN mice by green tea polyphenols. Photochem Photobiol 1995;62: 855-861.
3. Reeve VE, Bosnic M, Rozinova E, Boehm-Wilcox C.A: A garlic extract protects from ultraviolet B (280-320nm) radiation-indu-ced supression of contact hipersensitivity. Photochem Photobi-ol: 1993;58:813-817.
4. Katiyar SK, Agarwal R, Mukhtar H: Inhibition of tumor promotion in SENCAR mouse skin by ethanol extract in Zingiber officinale rhizome. Cancer Res 1996;56:1023-1030.
5. Reeve VE, Bosnic M, Rozinova E: Carnosine (beta-alanylhistidi-ne) protects from the supression of contact hypersensitivity by ultraviolet B (280-320nm) radiation or by cis urocanic acid. Im-munology: 1993;78:99-104.
6. Nakaruma T, Pinnell SR, Darr D, et al: Vitamin C abrogates the deleterious effects of UVB radiation on cutaneous immunity by a mechanism that does not depend on TNF-alpha. J Invest Der-matol 1997;106:20-24.
7. Ahmad N, Feyes D.K., Nieminen A-L,Agarwal R, Rajesh A, Mukhtar H: Green tea constituent epigallocatechin-3 gallate and induction of apoptosis and cell cycle arrest in human carci-noma cells. J Natl Cancer Inst 1997;89:1881-1886.
8. Katiyar SK., Ahmad N, Mukhtar H: Green tea and skin. Arch Dermatol 2000;136:989-994.
9. Yang CS, Wang ZY: Tea and cancer. J Natl Cancer Inst. 1993;85:1038-1049.
10. Lee MJ, Wang ZY, Li H, et al: Analysis of plasma and urinary tea polyphenols in human subjects. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev: 1995;4:393-399.
11. Yang CS, Lee MJ, Chen L: Human salivary tea catechin levels and catechin esterase activities: Implications in human cancer prevention studies. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev: 1999,8:83-89.
12. Elmets CA, Singh D, Tubesing K, Matsui M, Katiyar S, Mukhtar H: Cutaneous photoprotection from ultraviolet injury by green tea polphenols. J Am Acad Dermatol 2001;44:425-432. 13. Katiyar SK Agarwal R, Wood GS, Mukhtar H: Inhibition of
12-0-tetradecanolyphorbol–13–acetat-caused tumor promotion in 7,12-dimethylbenz (a) anthracence-initiated SENCAR mouse skin by a polphenolic fraction isolated from green tea. Cancer Res: 1992;52:6890-6897.
14. Katiyar SK, Agarwal R, Ekker S, Wood GS, Mukhtar H: Protecti-on against 12-0-tetradecProtecti-onylphorbol –13-acetate-caused infla-mation in SENCAR mouse ear skin by polyphenolic fraction iso-lated from green tea. Carcinogenesis: 1993;14:361-365. 15. Katiyar SK, Agarwal R, Mukhtar H: Inhibition of spontaneous
and photoenhanced lipid peroxidation in mouse epidermal mic-rosomes by epicatechin derivates from green tea. Cancer Lett: 1994;79:61-66.
16. Katiyar SK, Yoshida Y, Matsui MS, Cooper KD, Mukhtar H: Inhi-bition of UV-induced oxidative stress in human skin by polphe-nols green tea (abstract). Photochem Photobiol 1999;69-54S.
17. Zhao JF, Zhang YJ, Jin XH, et al: Green tea protects against psoralen plus ultraviolet-A induced photochemical damage to skin. J Invest Dermatol 1999;113:1070-1075.
18. Katiyar SK, Rupp CO, Korman NJ, Agarwal R, Mukhtar H: Inhibi-tion of 12-0-tetradecanoylphorbol-13-acetate and other skin tu-mor prometer-caused induction of epidermal interleukin-1 mR-NA and protein expression in SENCAR mice by green tea polp-henols. J Invest Dermatol 1995;105:394-398.
19. Agarwal R, Katiyar SK, Khan SG, Mukhtar H: Protection against ultraviolet-B radiation-induced effects in the skin of SKH-1 hair-less mice by a polphenolic fraction isolated from green tea. Photochem Photobiol 1993;58: 695-700.
20. Challa A, Katiyar SK, Cooper KD, Mukhtar H: Inhibition of UV radiation-caused induction of oxidative stress and immunosup-ression in C3H/HeN by polphenols from green tea (abstract). J Invest Dermatol 1998;110:695.
21. Katiyar SK, bergama BM, Vyalil PK, Elmets CA: Green tea polp-henols: DNA photodamage and photoimmunology. J Photoc-hem Photobiol 2001;65(2-3):109-114.
22. Hursting SD, Slaga TJ, Fischer SM, DiGiovanni J, Phang JM:
Mechanism-based cancer prevention approaches: targest, examples and the use of transgenic mice. J Natl Cancer Inst 1999;91:215-225.
23. Ames BN: Dietary carcinogens and anticarcinogens. Science 1983;221:1256-1264.
24. Wang ZY, Huang MT, Ho CT, et al: Inhibitory effect on green tea on the growth of established skin papillomas in mice. Cance Res 1992;52:6657-6665.
25. Wang ZY, Khan WA, Bickers DR, Mukhtar H: Protection aga-inst polphcyclic aromatic hydrocarbon-induced skin tumor initi-ation in mice by green tea polyphenols. Carcinogenesis 1989;10:411-415.
26. Wang ZY, Das M, Bickers DR, Mukhtar H: Interaction of epica-techins derived from green tea with rat hepatic cytochrome P-450. Drug Metab Dispos 1988;16:98-103.
27. Khan SG, Katiyar SK, Agarwal R, Mukhtar H: Enhancement of antioxidant and phase II enzymes by oral feeding of green tea polyphenols in drinking water to SKH-1 hairless mice: possible role in cancer chemoprevention. Adv Cancer Res 1992;52:4050-452.
