ÇOKLU ZEKA
KURAMI
ZEKANIN EVRİMİ
Önceleri insanların doğuştan geldiğine
inanılan belli bir zekaya sahip olduğu, yaşamını onunla sürdürdüğü görüşü hakimken,
günümüzde insan zekasının sınırları, artık neyin mümkün olabileceğinin araştırılmasıyla
belirlenmeye başlandı.
1900’lü yılların başlarından
1980’li yıllara kadar tüm dünya
eğitimcileri insanlarda IQ denilen yalnızca matematiksel ve dilsel becerilerin işlendiği zeka
kavramı üzerinde durdular. Bir insanın zeki olduğunu
söyleyebilmek onun normalin üzerinde bir IQ puanı olmasına bağlıydı.
Harward Üniversitesi Eğitim Fakültesi Profesörlerinden Howard GARDNER,
1983 “Aklın Çerçeveleri” kitabı
Amaç, zeka testlerinin belirlediğinin üstünde insan beyninin daha fazla zeka içerdiği
gerçeğini vurgulamak
GARDNER’ a Göre Zeka
Yaşam boyu karşılaşılan farklı durumlarda problemleri çözme ve yeni ürünler ortaya çıkarma kapasitesidir.
Gardner, zeka diyerek adlandırdığı sekiz
farklı beceriyi öğrenme, problem çözme ve insan olma için etkili birer araç olarak
tanımladı.
Çoklu Zeka Teorisinin
Doğuşunda Önemli Etkenler
Beyinle ilgili yapılan araştırmalar
Normal ve yetenekli çocukların bilişsel potansiyellerinin gelişimi
Beyin hasarlarından doğan zeka
bozuklukları üzerinde elde edilen araştırma bulguları
İnsanların gen sistemleri üzerinde yapılan çalışmalar
Çoklu Zeka Kuramının İlkeleri
İnsanlar çok farklı zeka türlerine sahiptir.
Her insan aktif olarak kullandığı zekaları ile özel bir karışıma sahiptir.
Her insanın kendine özgü bir zeka profili vardır.
Zekalar insanda farklı bir gelişime sahiptir.
Bütün zekalar dinamiktir.
•İnsandaki zekalar tanımlanabilir ve geliştirilebilir.
•Her insan kendi zekasını geliştirme ve tanıma fırsatına sahiptir.
•Her bir zekanın gelişimi kendi içinde değerlendirilir.
•Her bir zeka, hafıza, dikkat, algı ve problem çözümü açısından farklı işleyişe sahiptir.
•Bir zekanın kullanımını esnasında diğer zekalardan da faydalanılabilir.
• Kişisel alt yapı, kültür, kalıtım ve inançlar bütün zekaların gelişimi üzerinde etkiye sahiptir.
• Bütün zekalar insanın kendini gerçekleştirmesi yolunda farklı kaynaklardır.
• İnsan gelişimini değerlendiren tüm bilimsel teoriler çoklu zeka teorisini destekler.
• Şu anda bilinen zeka türlerinden daha farklı zekalar da olabilir.
Howard GARDNER’a göre
yaşamda öğrenmemizi ve
kendimizi geliştirmemizi
sağlayan sekiz temel zeka
türü vardır
1. Sözel-Dilsel Zeka
2. Mantıksal-Matematiksel Zeka
3. Görsel-Uzamsal Zeka
4. Müzikal-Ritmik Zeka
5. İçsel-Özedönük Zeka
6. Kişiler Arası -Sosyal Zeka
7. Bedensel-Kinestetik Zeka
8. Doğa Zekası
Sözel Zekaya Sahip Olan Kişilerin Özellikleri
• Diğer öğrencilerden daha iyi yazar.
• Uzun hikayeler ve fıkralar anlatır.
• İsimler, yerler ve tarihler ile ilgili iyi bir hafızaya sahiptir.
• Sözcükleri anlamlarına uygun bir biçimde kullanır.
• Yaşına göre iyi bir kelime haznesine sahiptir.
Sözel-Dilsel Zeka
• Başkalarıyla yüksek düzeyde sözel iletişime girer.
• Tekerlemeleri, anlamsız ritimleri ve sözcük oyunlarını sever.
• Okumayı sever.
• Dinleme becerisi yüksektir;
dinleyerek daha iyi öğrenir.
• İyi bir hafızası vardır.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK Öğretmen
Gazeteci Yazar Şair
Çevirmen Avukat
Tiyatro sanatçısı TV ve radyo
programcısı ve / veya sunucusu
Tanımlama Listeleme Görüşme Düzenleme Yeniden ifade etme
Tartışma
Şiir, makale yazma
Sunu yapma Slogan bulma Röportaj yapma Mektup yazma Sohbet programı sunma
Türkçe Yabancı dil
Dil bilgisi Sosyal bilgiler
Dil kulübü Okul
gazetesi Yıllık
Kütüphane Hikayeler Dergiler
Çizgi roman
Öğrenme Özellikleri
Dil Zekası İle Öğrenenler
Etkili dinleme,
Etkili konuşma becerisine,
İsim, yer ve tarihler hakkında güçlü bir hafızaya,
Güçlü bir kelime dağarcığına ,
Doğru telaffuz becerisine,
Hikaye, fıkra, şiir türlerinde kitaplar okuma anlatma ya da yazma
becerisine,
Tekerleme ve kelime oyunları başarısına,
Yabancı dilleri kolaylıkla öğrenme becerisine sahiptirler.
Dinleme becerisi yüksektir.
Kelime oyunlarını sever,
İyi bir fıkra anlatıcısıdır.
Kitaplarla iç içedir.
İyi bir kelime hafızası vardır.
Sözel olarak iyi iletişim kurar,
Yazmaktan hoşlanır,
İyi bir hafızası vardır.
Yetenekleri Geliştirmek İçin Yapılabilecek Etkinlikler
Okuma ve yazma etkinlikleri
Tartışma,
Mektup yazma,
Hikaye yazma,
Hikaye anlatma,
Kulüplerde ve kollarda görev alma,
Kelime oyunlarıyla oynama,
Mantıksal-Matematiksel Zeka
İlk gelişim aşaması çevredeki gerçek
fiziksel dünyada bulunan somut nesneleri kullanmak ve onlarla oynamak. Bu zeka
geliştikçe daha da soyutlaşır.
Bilimsel düşünme ya da tümdengelimci
düşünceyi hatırlatır.Tümevarımcı düşünme de yani gözlemler yapma, inceleme, sonuç çıkarma, hipotez kurma yeteneği de
mantıksal zekaya girer.
Olayların oluşumu ve işleyişi hakkında çok soru sorar.
Soyut ve kavramsal düşünebilir.
Bilgiler arasında bağlantılar kurar.
Güçlü bir muhakemesi vardır.
Satranç ve briç gibi oyunları oynamaktan zevk alır.
Matematiksel problemleri kafasında kolayca ve çabucak çözer.
Matematik dersini sever,oynamayı sever.
Mantıksal-Matematiksel Zekaya Sahip Olan Kişilerin Özellikleri
Matematiksel hesaplama oyunlarını ilginç bulur.
Mantıksal bulmacaları çözmeyi ve satranç veya dama gibi stratejik oyunları
Olayları ve nesneleri kategorilere ayırmayı veya onları hiyerarşik olarak düzenlemeyi sever.
Yüksek düzeyde bilişsel düşünme becerisi içeren deneylere katılmayı sever.
Yaşıtlarına kıyasla soyut düşünebilme ve
sebep-sonuç ilişkisi kurabilme kabiliyetleri çok iyi gelişmiştir.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK Bilim adamı
Mühendis Bilgisayar programcısı İstatistikçi Felsefeci
Tahmin etme Uygulama Karşılaştırma Hipotez kurma Toplama
Problem yazma Formüle etme Strateji sunma Şifreleme
Sınıflama Listeleme
Matematik Ekonomi Fen bilgisi
Bilgisayar kulübü
Ölçme birimi Legolar
Hesap makineleri Geometrik şekiller
Bilmeceler Oyun kartları Oyuncak
paralar
Bulmacalar
Öğrenme Özellikleri
İlişki ve benzerlikleri algılama,
Hipotez geliştirme ve test etme becerisine,
Olayların oluşumu ve işleyişi üzerine odaklaşma gücüne,
Soyut düşünme becerisine,
Zaman, yer, neden, sonuç ilişkilerini ortaya çıkarma becerilerine sahiptir
Ayrıca;
- Zihinden işlemleri kolayca yapar, - Güçlü bir muhakemesi vardır,
- Kategorileri, ilişkileri fark eder, açıklar, - Bilgiler arasında bağlantılar kurar,
- Rakamlarla ilgili işlemleri yapmaktan hoşlanır, - Matematik oyunlarından zevk alır,
- Satranç ve dama gibi oyunlardan zevk alır, - Soyut ve kavramsal düşünebilir,
- Sebep-sonuç ilişkilerini kolayca anlar.
Yetenekleri geliştirmek aşağıdaki etkinliklerden yararlanılabilir:
Bilgisayarda çalışmalar yapma
Mantık oyunları
Bilim projeleri
Astronomi ile ilgili projeler
Koleksiyonculuk
Bilim müzesi ziyaretleri
GÖRSEL-UZAMSAL ZEKA
Görsel-Uzamsal zekanın temelindeki anahtar duyu, görme duyusu ve buna bağlı olarak şekiller tasarlama, zihinde resimler oluşturma yeteneğidir.
Arkadaşlarına oranla daha fazla hayal kurar.
Resim, sanat etkinliklerinden hoşlanır
Üç boyutlu yapılar kurmaktan hoşlanır.
Kitaplarını ve defterlerini çizer.
Okumaya oranla resimlerden daha fazla öğrenir.
Şekil, renk, biçim ve dokunuşu “zihin
gözü” ile görme ve bunları resim olarak somut temsillerine dönüştürme yeteneği vardır.
Haritaları, çizelgeleri ve diyagramları yazılı materyallerden daha kolay okur.
Sanat içerikli etkinlikleri sever.
Arkadaşlarına oranla daha çok hayal kurar.
Yaşına göre yüksek düzeyde beceri gerektiren figürleri ve resimleri çizer.
Filmleri, slaytları ve diğer görsel sunuları izlemeyi tercih eder.
Bulmaca çözmekten hoşlanır.
Renklere karşı çok duyarlıdır.
Resimli yayınlardan daha çok hoşlanır.
Elinde bulunan materyallere bir şeyler çizer.
Daha önce gittiği yerleri kolay hatırlar.
Yaşına göre ilginç üç boyutlu yapılar veya modeller oluşturur.
Okurken kelimelere oranla resimlerden daha çok öğrenir.
Varlıkların görsel imgelerini çok iyi çizer.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK Mucit
Mimar
Mühendis Görsel sanatlar Denizci
Çiz
Hayal et Şekil ver İnşa et
Resmini yap Poster
oluştur Şeklini değiştir Örnekle Boya
Sanat tarihi Resim
İş - teknik
Fotoğrafçılık Resim kursu El sanatları Üç boyutlu çalışmalar
Koleksiyonlar Legolar
Bloklar Haritalar Renkli kalemler
Tasarım ve coğrafya dergileri
Öğrenme Özellikleri
Şekil, zemin ve renklere karşı duyarlılığa,
Zihinsel imgelem gücüne,
Resim, çizim, kroki, karikatür, heykel, maket, vb. modeller yaratma becerisine,
Grafik, çizelge, harita ve diyagramları çözümleme becerisine,
Üç boyutlu görünümlere duyarlılığa,
Görsel imgeleri çok iyi ve net hatırlatma becerisine,
Materyalde kelimelerden çok resim ve çizimlerle odaklaşma becerisine,
Görsel oyunlarda (Lego, yap-boz) başarıya sahiptir.
Ayrıca;
- Harita, tablo ve diyagramları kolaylıkla okur, - Arkadaşlarına oranla daha çok hayal kurar, - Yaşına oranla daha iyi çizgi çizer,
- Güzel sunuları (film, slayt) tercih eder, - Bulmaca çözmekten hoşlanır,
- Üç boyutlu yapılar kurmaktan hoşlanır, - Resimlerden daha çok öğrenir,
- Kitaplarını ve defterlerini çizer, - Nesnelerin yerini bilir.
Kişisel-Özedönük Zeka
İnsanın duygularını, duygusal tepki
derecesini, düşünme sürecini tanıma,
kendini değerlendirme ve kendisi ile ilgili hedefler oluşturma yetenekleridir.
Bağımsızlık duygusu güçlüdür.
Güçlü ve zayıf yönleri hakkında sağlıklı görüşleri vardır.
Yalnız çalıştığı ve oynadığı zaman başarılı olur.
Ne yaptığını çok iyi bilir. Kendi başına çalışmayı tercih eder.
Öz saygısı yüksektir.
Hatalarından ve başarılarından öğrenebilir.
Hakkında çok fazla bahsetmediği en az bir ilgisi, hobisi vardır.
Hayattaki amacının ne olduğuna ilişkin iyi bir anlayışa sahiptir.
Kendi başına kalmayı tercih eder.
Duygularını, hislerini ve düşüncelerini açıklıkla ve doğru olarak dışa vurur.
Hayattaki başarısızlıklarından ve
başarılarından her zaman ders almasını bilir.
Kendine güveni yüksektir.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK Psikolog
Araştırmacı Kuramcı
Felsefeci
Dinleme Anlama Ölçme
Değerlendirme Eleştirme
Hedef
oluşturma İfade etme
Günlük yazma
Psikoloji İlgi grupları Bilgisayar Bulmacalar Filmler
Okuma köşeleri Kişisel öğretim
Öğrenme Özellikleri
Özgürlüğe düşkün olma eğilimine,
Zayıf ve güçlü yönleri hakkında yansız bir görüşe,
Başarı ve başarısızlıklardan ders alma becerisine,
Kendine saygı duyma ve kendisi ile barışık yaşama becerisine,
Kendine ait dinlendirici en az bir hobiye,
Hayattaki uzak hedeflerini ne olduğuna dair bir anlayışa,
Bireysel çalışmalardan zevk alma eğilimine, sahiptirler.
Ayrıca;
Bağımsızlık duygusu güçlüdür.
Güçlü ve zayıf yönleri tanır.
Gerçekçi amaçlar oluşturur.
Başkalarına anlatamadığı hobisi vardır.
Kendini iyi motive eder.
Kendi başına tercihlerde bulunur.
Ne hissettiğini doğru bir şekilde söyler.
Hatalarından ve başarılarından öğrenebilir.
Öz saygısı yüksektir.
Grup içerisinde işbirliğine dayalı çalışma, sözel ve sözsüz iletişim kurma, insanların duygu, düşünme ve davranışlarını anlama, yorumlama yeteneğidir.
Doğal bir lider olarak görünür.
Problemi olan arkadaşlarına öğütler verir.
İki ya da daha fazla arkadaşı vardır. Başkalarını düşünür.
Diğerleri onu arkadaşlık için ararlar.
Bu zekası gelişmiş olan bireyler, moral, mizaç, güdüler ve eğilimleri fark eder ve ayrıştırabilirler.
Kişiler Arası – Sosyal Zeka
1- Arkadaşları ya da akran grupları içinde sosyalleşir.
2- Grup içerisinde doğal bir lider görünümündedir.
3- Problemi olan arkadaşlarına öğüt verir.
4- Organizasyonların, komitelerin baş elemanıdır.
5- Diğer insanlara bir şeyler anlatmaktan hoşlanır.
6- Arkadaşları onun fikirlerine değer verir.
7- Dışarıda iken kendi başının çaresine bakabilir.
8- Başkalarıyla birlikte çalışmayı ve oyun oynamayı sever.
10- Arkadaşlarını sık sık arar.
11- Başkaları daima onunla birarada olmak ister.
12- Başkalarına karşı empati duyar ve onları önemser.
MESLEK EYLEM ETKİNLİK İş adamı
Öğretmen Politikacı
Satış elemanı Halkla ilişkiler Organizatör Turizmci
Psikolojik danışman
Gözlem yapma Paylaşma
Değiştirme Tartışma Katılma Görüşme
İşbirliği yapma Yardım etme
Öğrenci konseyi
Eğitsel kol başkanlığı Takım oyunları
İzci kampları Grup projeleri Kukla gösterisi Tartışma grubu Mektup arkadaşı
Öğrenme Özellikleri
Arkadaşları ile birlikte olma eğilimine,
İkna etme becerisine,
Kulüp, dernek ve komitelerde zevkle çalışma eğilimine,
İşbirliği, paylaşma ve öğretme isteğine,
İnsanlarla empati kurma yeteneğine,
Problemi olan insanlara yardım etme alışkanlığına,
Grup çalışmalarında lider görevinde olma eğilimine,
Etkin dinleme becerisine sahiptirler.
Ayrıca;
Sosyal ilişki kurmaktan hoşlanır,
Doğal bir lider olarak görünür,
Problemi olan arkadaşlarına öğütler verir,
Organizasyonların baş elemanıdır,
Bir şeyler anlatmaktan hoşlanır,
Diğer çocuklarla oynamaktan hoşlanır,
İki ya da daha fazla arkadaşı vardır,
Başkalarını düşünür,
Diğerleri onu arkadaşlık için arar.
Müzikal-Ritmik Zeka
Ritmik ve ton ile ilgili
kavramları tanıma ve kullanma, çevreden gelen seslere ve
müzik aletlerine karşı duyarlılık kapasitelerini içerir.
Güzel şarkı söyler.
Müzik aleti çalar veya koroya katılır.
Vurmalı müzik aletlerinden hoşlanır.
Ritmik olarak konuşur veya hareket eder.
Farkında olmadan mırıldanır.
Çalışırken ritm tutar.
Gürültülere de duyarlıdır.
Dışarıda öğrendiği şarkıları sınıfta söyler.
Şarkıların melodilerini çok iyi hatırlar.
Güzel şarkı söyleyebilme sesine ve yeteneğine sahiptir.
Bir şarkının makamını, notalarını, eslerini ayırdedebilir.
Öğrendiği şarkıları paylaşmak ister.
Herhangi bir müzik aletini çok iyi çalar ya da bunun eğitimini almak ister.
Konuşurken veya hareket ederken elleri ve ayakları ile ritim tutar.
Farkına varmadan kendi kendine mırıldanır.
Ders çalışırken farkında olmadan masaya vurarak ritim tutar.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK
Korist Müzik
öğretmeni Besteci
Bando elemanı Diskjokey
Tiyatro sanatçısı Dansçı
Balet/ balerin
İlişkilendirme Besteleme Kaydetme Müziksel sunuma
Şarkı yazma Ritm tutma Mırıldanma Şarkı
söyleme
Müzik Bando Orkestra Müzik kolu Koro
Gitar kulübü Müzik zamanı Dans
Şarkılar
Müzikal izlemek Misafir şarkıcılar
Öğrenme Özellikleri
İyi bir müzik kulağına,
Farklı müzik türlerini ayırt etme ve ilgi gösterme
becerisine,
Şarkı söyleme yeteneğine,
Müzik enstrümanı çalma yeteneğine,
Müzikle ritm tutma ve
mırıldanma alışkanlığına,
Kendine göre besteler yapma,
Farklı ya da belli bir müzik türünde kişisel bir arşiv
oluşturma alışkanlığına,
Müzik dinleme konusunda kişisel bir tercih geliştirme gücüne sahiptir.
Ayrıca;
Şarkıların melodilerini hatırlar,
Güzel şarkı söyler,
Müzik aleti çalar,
Vurmalı aletlerden hoşlanır,
Ritmik konuşur ya da hareket eder,
Farkında olmadan mırıldanır,
Çalışırken masaya vurarak ritm tutar,
Çevresel gürültülere duyarlıdır,
Müzik dinleyerek çalışır,
Öğrendiği şarkıları sınıfta söyler.
Doğadaki tüm canlıları tanıma, araştırma ve canlıların yaratılışları üzerine düşünme
yeteneğidir.
İnsanın varoluşunun nedenlerini ve kendi varoluşunu düşünür.
Farklı canlı türlerinin isimlerine karşı
dikkatlidir, çiçek ve hayvan türleri onlar için çekicidir.
Doğa Zekası
Kendilerine özgü etkinlikler düzenler.
Araştırma yapmayı sever, canlıları incelemekten
hoşlanır.
Farkına vararak öğrenme yolunu seçer.
Hayvanlara karşı çok meraklıdır.
Açık havada olmaktan hoşlanır.
Bahçede bitkilerle uğraşmaktan
hoşlanır.
Doğadaki varlıkları tanıma ve
sınıflandırmaya meraklıdır.
Değişik bitkilere ve hayvanlara karşı
ilgilidir.
Bir hayvan besler ya da beslemek ister.
Çevre kirliliğine karşı çok duyarlıdır.
Doğa ile ilgili dergi, kitap ve filmleri takip eder.
Doğa olaylarına karşı meraklıdır.
Doğayla baş başa kalmaktan hoşlanır.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK Ziraat
mühendisi
Doğa bilimcisi Zoolog
Teknisyen Bahçıvan Veteriner
Gözlem yapma Ölçme
Karşılaştırma Koleksiyon yapma
Hayat Bilgisi Sosyal Bilgiler Fen Bilgisi
Doğa gezisi Fidan dikimi
Öğrenme Özellikleri
Doğa olaylarına ve oluşumlarına karşı hassasiyete,
Bitki türleri ve bakımı konusunda duyarlılığa,
Mevsimlere ve iklim olaylarına karşı
duyarlılığa,
Çevre ile ilgili etkinliklere katılarak lider görevler alma eğilimine,
Evcil hayvan besleme isteğine,
Kelebek veya böcek koleksiyonu yapma eğilimine,
Hayvanat bahçeleri, botanik
bahçeleri ve tarihi müzelere gezi yapma isteğine,
Doğadaki canlıları inceleme ve araştırma eğilimine sahiptir.
Hayvanlara karşı çok meraklıdır,
Açık havada olmaktan hoşlanır,
Bahçe işlerini sever,
Varlıkları sınıflandırmaya meraklıdır,
Farklı bitki ve hayvanlara ilgi duyar,
Çevre kirliliğine duyarlıdır,
Doğa dergilerini ve belgeselleri izler,
Doğa olaylarına meraklıdır,
Doğayla baş başa kalmayı sever.
Bedensel-Kinestetik Zeka
Duygu ve düşünceleri vücudu kullanarak, bir oyun oynayarak ya da bir ürün
yaratarak ifade etme yeteneğidir.
Boya ve hamurla oynamayı sever.
Nesneleri parçalayıp bütünleştirmeyi sever.
Küçük kas gelişimi mükemmeldir.
Bir veya daha fazla sporla uğraşır.
Yerinde duramaz. Uzun süre oturduğunda el ve ayakları ile oynar.
Duygularını belirgin olarak vücut diliyle ifade eder.
El becerileri iyidir.
İnsanlara, canlı ve cansız varlıklara dokunmaktan hoşlanır.
Bir veya birden fazla sportif faaliyetlerde başarılıdır.
Bir yerde uzun süre kaldığında hareket etmeye, kımıldamaya veya ritim tutmaya başlar; yerinde duramaz.
Başkalarının jestlerini, mimiklerini ve yüz ifadelerini kolaylıkla taklit eder.
Gördüğü her nesneyi dokunarak
inceleme ve analiz etme eğilimindedir.
Koşmayı, sıçramayı, güreşmeyi ve benzeri fiziksel aktiviteleri yapmayı sever.
Motor becerileri gerektiren etkinliklerde başarılıdır.
Kendini anlatmada kendine özgü dramatik bir yolu vardır.
Çamurla oynamayı veya diğer dokunsak nitelikteki deneyimlere ve etkinliklere katılmayı sever.
MESLEK EYLEM DERS ETKİNLİK Spor adamı
Dansçı Aktör
Balet/ balerin Heykeltraş
Pandomim sanatçısı Seramik sanatçısı İnşaat işçisi Çiftçi
Gösterme Öğretme Ayarlama
Parçalara ayırma Yapma
Deneme
Rol oynama İnşa etme
Yapı oluşturma Alan gezisi
yapma
Modelini yapma
Beden Eğitimi İş –teknik Fen –
Matematik deneyleri
Spor
etkinlikleri Spor
takımları Tiyatro Kukla oyunları
El sanatları Kil
çalışmaları
ÖĞRENME ÖZELLİKLERİ
Nesneleri dokunarak tanıma eğilimine,
En az bir spor dalında başarıya,
Jest ve mimikleri kolaylıkla taklit edebilme becerisine,
Uyumlu ve ahenkli dans edebilme becerisine,
El becerisi gerektiren etkinliklerde kolaylıkla üretme gücüne sahiptir.
Ayrıca;
Duygularını belirgin olarak vücut diliyle ifade eder,
Boya ve hamurla oynamayı sever,
Nesneleri parçalayıp bütünleştirmeyi sever,
Bir veya daha fazla sporla uğraşır,
Küçük kas gelişimi mükemmeldir,
Uzun süre oturduğunda elleri ve
ayaklarıyla oynar, yerinde duramaz.
ÇOKLU ZEKA KURAMININ
ÖĞRETMENLER VE ÖĞRENCİLER İÇİN GETİRDİKLERİ
Herbirimiz sekiz (ya da daha fazla)
“zekamızı” (öğrenme stili) kullanıyoruz.
Bütün zekalar eşit derecede değer görmelidir.
Bütün zekalar öğretilebilir, geliştirilebilir ve güçlendirilebilir.
Okullar sadece dil ve mantık-matematik zekası üzerinde odaklaşmamalıdır.
Herkes farklı nedenlerle, farklı oranlarda, farklı şekillerde öğrenir.
Gelişmiş ya da güçlü zekalar zayıf olanlardan daha çabuk fark edilir.
Gelişmiş bir zeka türü farklı biçimlerde ortaya çıkabilir.
Değerlendirme “Ne kadar yeteneklisin?”
şeklinde değil, “Yeteneklerin nasıl?” şeklinde olmalıdır.
YARARLARI
ÖĞRENCİLER İÇİN :
Bireysel farklılıklara değer verilmesini ve geliştirilmesini sağlar.
Öğrenmenin daha güvenilir değerlendirilmesini sağlar.
Öğrencilerin hatırlama, düşünme,
problem çözme ve akademik başarısını artırır.
Pek çok zeka kullanarak öğrenme, kendine güven duygusunu geliştirir.
21. yüzyıla uygun olarak bireyleri yaşam, iş hayatı ve sürekli öğrenmeye hazırlar.
Tüm öğrencilere eşit öğrenme olanağı sağlar.
Öğrenme yetersizlikleri yerine öğrenme farklılıklarını anlamayı sağlar.
Eğitim programının bir parçası olarak kişisel ve sosyal gelişim sağlar.
ÖĞRETMEN VE YÖNETİCİLER İÇİN :
Tüm öğrenciler ve personele yönelik destek, güdüleme ve başarıyı artırma gibi
davranışlarla öğrenme için olumlu bir iklim sağlar.
Öğretim stratejilerini genişletir ve geliştirir.
Farklı öğretme/öğrenme yaklaşımlarını uygulanabilir kılar.
Öğretmen-veli işbirliğini artırır.
Profesyonellik duygusunu yeniler.
Okul kararlarının kapsamını artırır.
ÖĞRENCİLERİN ÇOKLU ZEKALARINI BELİRLEYEBİLMEK İÇİN
Diğer öğretmenler ve okul personeliyle görüşün.
Velilere konferanslar düzenleyin.
Öğrencilerin güçlü olan zekalarını ortaya çıkarabilmek için:
gazete/dergi
otobiyografi
sanat faaliyetleri
tartışma grupları
projeler
birebir görüşmelerden uygun olanları kullanın.
Anket ve kontrol listesi yapın.
Gösterilen ve gösterilmeyen davranışları gözleyin.
Performansları birer doküman haline getirin.
Okul kayıtlarına, sınav sonuçlarına, derece ve yorumlara bakın.
Kaynaklar:
•Banks, J.A. and C. A. McGee Banks (with contributions by Ambrose A. Clegg, Jr.). (1999). Teaching strategies for the social studies: decision-making and citizen action (fifth edition). New York: Longman.
•Benscoter, D. and G. Harris (2002). Social studies activities kids can't resist!. New York: Scholastic Professional Books.
•Michaelis, J. U. and J. Garcia. (2000). Social studies for children: a guide to basic instruction (12th edition). Boston: Allyn and Bacon.
•Parker, W. C. (2011). Social studies in elementary education (with MyEducationLab) (14th edition). Pearson Prentice Hall.
•Parker, W. C. and J. Jarolimek (1997). Social studies in elementary education. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
•Savage, T. V. and D.G. Armstrong. (2007). Effective teaching in elementary social studies (6th edition). Pearson Prentice Hall.
•Seefeldt, C. and A. Galper (2005). Active experiences for active children: social studies (2nd edition). Pearson Prentice Hall.
•Sunal, Cynthia S. and M. E. Haas (2010). Social studies for the elementary and middle grades: a constructivist approach (4th edition). Boston: Pearson/Allyn & Bacon.
•Welton, D. A. (2004). Children and their world strategies for teaching social studies (8th edition). Cengage Learning
•Bilen, M. (1996). Plandan Uygulamaya Öğretim (Dördüncü baskı). Ankara: Aydan Web Tesisleri.
•Demirel, Ö. (2017). Eğitimde Program Geliştirme Kuramdan Uygulamaya (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
•Demirel, Ö. (edt.) (2015). Eğitimde Yeni Yönelimler (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
•Gözütok, D. (2017). Öğretim İlke ve Yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
•Kabapınar, Y. (2016). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi. (5. Baskı) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
•Nas, R. (2006). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (Program, Yöntem ve Etkinlikler) (3. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
•Öztürk, C. (edt.) (2015). Sosyal Bilgiler Öğretimi: Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
•Senemoğlu, N. (2018). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (25. baskı). Ankara: AnıYayınevi.
•Sönmez, V. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu (Altıncı Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
•Tay, B. ve A. Öcal (edt.) (2015). Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (4. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.