M I M A R — Bibliografi
Yeni Mimarî
Muallim Celâl Esat 64 Sahife. Fi. 75 kuruş Agâh Sabri kütüphanesi
Mimarlık kütüphanesine şimdiye kadar müte- addit eserler vermiş oian Celâl Esat Beyin bu nam- da yeni bir eseri daha intişar etti. Eser heyeti umu- miyesi itibarile ilmi olmaktan ziyade umumî irfan seviyemizin bugünkü mimari cereyanları hakkında- ki bilgisizlik boşluğunu doldurmaya yarayan «vül- ger» bir kitaptır. Ansiklopedik malûmatının bu sa- hadaki boşluğunu doldurmak isteyen her vatandaşa tavsiyeye şayandır.
Celâl Esat Bey kitabına genç Fransız mimarı
«Andre Lurçat» nm L'architecture nammdaki küçük eserini esas ittihaz etmiştir. (Lurçat) (Le Corbüzier) gibi ideolog bir Fransız muharririnin tezlerini hu- lâsa etmiş bulunması itibarile böyle bir eser için cidden me'haz ittihazına her ne kadar elverişli isede muharririnin şahsi kanaatlarını ihtiva etmesi iti- barile bugünkü mimarideki asri cereyanları ve on- ların istinat ettikleri gerek fikri, ve gerekse fennî esasları hulâsa etmekten uzaktır. Eserine Yeni Mi- mari serlevhasını intihap etmiş olan Celâl Esat Beyin bugünkü mevcut diğer mimarî ekollerini de tetkik ederek daha etraflı ve daha ilmi esasları ih- tiva eden, ve muhtelif noktai nazarlarını bize bil- diren bir programla hareket etmesini isterdik. Bu gibi şumullü mevzular üzerinde programlarını çiz- miş ve bilhassa umumi seviyeye hitap eden eserlerin tanzimindeki müşkülât göz önündedir. Onları vücu- de getirmek her hangi bir tezin müdafaasından da- ha çok güçtür. Zira bu mevzu üzerinde o zamana
kadar tebellür etmiş kanaatları tahlil, tenkit ve mü- nakaşa ettikten sonra telhis etmek netice olarakta onları herkesin anlayabileceği bir lisanla ifade et- mek iyi bir malûmat hamulesi ile beraber ince bir meharete vabestedir. Celâl Esat Beyden böyle bir eser beklemek hakkımızdır. Zira böyle bir eser yaz- mak hiç şüphesiz ki, mimari tarihi ile uğraşan mü- tehassısların vazifeleri dahilindedir. Buna mukabil esere esas ittihaz edilen (Lurçat)nın noktai nazar- larında —bir ekolün noktai nazarları olmasma mu- kabil— esaslarının ihlâl edildiğini görmekteyiz. Mu- harrir eserin metni dahiline gerek kendi şahsi mü- lâhazalarını ve gerekse de memleket hakkında bazı bahisleri yeni mimarlık hakkında okuyucularına umumî bir fikir vermek için ilâve etmiştir.
Bilhassa, kitabının bir kısmını, -sahife 8-14- Yeni mimari bizede gelmiştir—Bizde mimarlık—Sa- nayii nefise mektebi ve mimarlar— Güzel san'atlar akademisi ve yeni tedrisat— mevzularma tahsis et- miştir. Bu mevzular hakkındaki kanaat ve düşün- celerimizi bir tarafa bırakarak, Celâl Esat Beyin fi- kirleri üzerinde biraz tevakkuf etmek istiyoruz. Bil- hassa yeni mimari cereyanlarından bahsederken ver- diği misaller maalesef, Türk mimarlarının eserlerin- den alınmamıştır. Fikirden de anlayoruz ki, diğer bir çok münevverlerimiz gibi; memlekette kabiliyet- li bir Türk mimar zümresinin mevcut olmadığı ka- naatındadır. Biz genç mimarları cidden müteessir eden nokta budur.
