Class 21

(1)

Tek Uygulamaya Dayalı Yöntemler (1) Tek uygulamaya dayalı yöntemler alanyazında genellikle

olarak geçer.

1) Test yarılama (iki yarı güvenilirliği / eşdeğer yarılar) KR-20 ve KR-21

Cronbach alfa Hoyt’un varyans analizi 2)

3) 4)

Doç. Dr. Güçlü Şekercioğlu, Bir Ölçme Aracında Bulunması Gereken Psikometrik Nitelikler, Antalya (2020)

96

Tek Uygulamaya Dayalı Yöntemler (2)

Birden çok uygulamaya dayalı yöntemlerle güvenilirlik kanıtı elde etmek biraz zahmetlidir. Test tekrar test yönteminde testi farklı zamanda ikinci kez uygulamak için grup bulmak bazen zor olabilir.

Ayrıca katılımcı kaybı yaşamak da olasıdır. Eşdeğer testler yönteminde ise testin eşdeğerini üretmek ve eşdeğerliliğin ölçütlerini karşılamak her zaman kolay olmayabilir.

97

Tek uygulamaya dayalı yöntemler tek bir test, tek bir grup ve tek bir uygulama gerektirmektedir. Dolayısıyla güvenilirlik kanıtı elde etmek daha pratiktir (özellikle kararlılık katsayısının hesaplanmadığı durumlarda güvenilirliğin bir boyutu tabii ki eksik kalır). Bir test bir gruba, bir kez uygulanıyorsa test kendi içinde değerlendirilecek demektir.

(2)

Güvenilirliğin bir boyutu da testin tutarlılığıdır. Tek uygulamaya dayalı güvenilirlik sorgulama yöntemleri ile “test kendi içinde tutarlı bir bütün oluşturur mu?” sorusuna yanıt aranır. Bu nedenle bu yöntemlerin tümünden elde edilen katsayı iç tutarlılık katsayısı olarak adlandırılır.

99

Test Yarılama Yöntemi (Split-Half) (1) Bu yöntemle güvenilirliği tahmin etmede uygulanmış bir test iki eşdeğer yarıya bölünür ve bireylerin iki yarıdan aldıkları puanlar arasındaki tutarlılık incelenir. Buradaki en temel sorunlardan biri testin iki eşdeğer yarıya nasıl bölünmesi gerektiği ile ilgilidir.

Yöntemler neler olabilir?

İlk yarı ve son yarı Tek ve çift Rastlantısal

100

Test Yarılama Yöntemi (2)

İlk ve son yarı yöntemi her test için uygun değildir. Uygun olmadığı durumlar:

Testteki madde sayısı çok fazla ise

Testteki maddeler konu içeriklerine ya da faktörlere göre kümelenerek yerleştirilmiş ise

Testteki maddeler basitten zora doğru sıralanmış ise

(3)

Korelasyon (r) Testin yarısına ilişkin tutarlılığı verir.

Bu korelasyon testin tamamına nasıl genellenir?

Spearman-Brown Eşitliği

İç tutarlılık katsayısı

102

Test yarılama yönteminde her bir yarı için aynı zamanda birer Cronbach alfa değeri hesaplanır. İki yarıdaki alfa katsayılarının idealde birbiri ile aynı olması gerekir. Aynı alfa değerlerinin elde edilmesi bize testin iki eşit yarıya bölünebildiğini gösterir. Bu değerler birbirinden uzaklaştıkça ikiye bölme yönteminin yanlış olduğuna karar verilir. Böyle bir durumda eşdeğer yarılar oluşturma yönteminin sorgulanması ve başka bir yöntemin seçilmesi gerekir.

103

Kuder-Richardson 20 ve 21 (1)

Testin kapsamı ya da yapı ne kadar homojense maddeler birbirleriyle o derece yüksek ilişki göstereceğinden, maddeler arasındaki tutarlılık da o ölçüde yüksek olacaktır. Testi oluşturan maddeler heterojenleştikçe (konu kapsamı bağlamında farklı farklı konuları ölçen maddeler ya da farklı yapılara ilişkin maddeler) maddeler arası tutarlılık azalacak ve test puanlarını yorumlamak da güçleşecektir.

Maddelerin homojenleştiği ve heterojenleştiği testlere ne örnek

(4)

Kuder-Richarson 20 ve 21 ya da kısaca KR-20 ve KR-21 testin kendi içinde tutarlı bir bütün oluşturup oluşturmadığı ile ilgili bilgi verir. Bu nedenle her iki yöntemle de testin iç tutarlılığı değerlendirildiğinden, bu yöntemlerden elde edilen katsayıya iç tutarlılık katsayısı adı verilir.

105

KR-20 ve KR-21 ile güvenilirlik kestirimi, puanlamanın kategorik olduğu ölçme araçları için uygundur.

Puanlamanın kategorik olması nedir?

KR-20 ve KR-21 doğru yanıtlara 1 puan, yanlış ve boş bırakılan maddelere 0 puan vererek puanlamanın yapıldığı ya da maddenin yanıtının iki seçenekli verildiği durumlarda güvenilirliği belirlemede kullanılır. Eğer testteki maddeler farklı ağırlıklarla puanlanmışsa ya da test puanları şans başarısı için düzeltilmişse bu formüller kullanılmaz.

106

(5)

KR-20 ve KR-21 arasındaki temel farklar nelerdir?

KR-20 her maddenin birbiriyle paralel olduğu, aynı ortalama ve varyansa sahip olduğu varsayımıyla uygulanır. KR-20 hesaplanabilmesi için madde güçlük indekslerinin hesaplanması gerekir.

Madde güçlüğü hangi ölçme araçlarında hesaplanabilir ve hangilerinde hesaplanamaz?

108

KR-21 madde güçlük indeksinin bilinemediği ya da hesaplanamadığı durumlarda kullanılır.

109

Puanlamanın kategorik olduğu zeka testleri ve başarı testlerinde KR-20 de (madde güçlük indeksleri de biliniyorsa ya da hesaplanmışsa), KR-21 de hesaplanabilir. Ancak bu tür testlerde güçlük önemli bir konu olduğundan daha çok KR-20 hesaplanır.

Madde güçlük indeksleri bilinmiyorsa ya da yanıtlamanın evet-hayır vb. bir biçimde yapıldığı duyuşsal özellikleri ölçen araçların iç tutarlılığını belirlemek için KR-21 kullanılır.

(6)

Ancak KR-21 eşitliğinin dayandığı önemli varsayımlarından biri testteki her maddenin güçlük derecesinin aynı olduğu yani, güçlük derecesinin .50 olduğu varsayımıdır. Bu varsayım pratikte nadiren gerçekleşir. Bu nedenle de KR-21 eşitliği ile elde edilen güvenilirlik katsayıları test yarılama yöntemi ile elde edilen güvenilirlik katsayılarına göre biraz daha düşük çıkmaktadır.

111

Testin maddeleri eşit güçlükte değilse KR-21 formülü ile hesaplanan güvenilirlik katsayısı, KR-20 ile bulunacak güvenilirlik

katsayısından genellikle küçük çıkar. Bu nedenle KR-21 ile hesaplanan değer, testin güvenilirlik katsayısının alt sınırı olarak kabul edilir.

112

Cronbach Alfa

Eğer psikolojik ölçme aracının puanlaması çok kategorili ise KR-20 ile aynı mantık üzerine kurulu Cronbach alfa hesaplanır. Elde edilen katsayının ismi yine iç tutarlılık katsayısıdır.

Puanlamanın çok kategorili olması ne demek?