Pseudomonas aeruginosa enfeksiyonu gelişiminde, etken-konak etkileşiminin karşılıklı kinetiği

(1)

T.C

DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES

SA LIK B L MLER ENST TÜSÜ

PSEUDOMONAS AERUGINOSA ENFEKS YONU

GEL

M NDE, ETKEN-KONAK

ETK LE M N N KAR ILIKLI K NET

VAH DE BAYRAKAL

M KROB YOLOJ VE KL N K M KROB YOLOJ

YÜKSEK L SANS PROGRAMI

YÜKSEK L SANS TEZ

(2)

T.C

DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES

SA LIK B L MLER ENST TÜSÜ

PSEUDOMONAS AERUGINOSA ENFEKS YONU

GEL

M NDE, ETKEN-KONAK ETK LE M N N

KAR ILIKLI K NET

VAH DE BAYRAKAL

M KROB YOLOJ VE KL N K M KROB YOLOJ YÜKSEK

L SANS PROGRAMI

YÜKSEK L SANS TEZ

Dan man Ö!retim Üyesi: Prof. Dr. HAKKI BAHAR

Dan man Ö!retim Üyesi: Doç. Dr. HÜSEY N BASKIN

(3)

KISALTMA D Z N ...III ÖZET ...IV SUMMARY ... V

G R ve AMAÇ ...1

1. GENEL B LG LER...2

1.1.Pseudomonas aeruginosa’ n n Genel Özellikleri...2

1.2. Biyofilm Olu*umu ...3

1.3. Ço,unlu,u Alg lama ...5

1.4. Pseudomonas aeruginosa – Biyofilm ili*kisi...7

1.5. Pseudomonas aeruginosa - Ço,unlu,u Alg lama li*kisi ...8

1.6. Pseudomonas aeruginosa – Proteaz Enzimleri ...10

1.7. Pseudomonas aeruginosa – Oksidaz, Katalaz Üretimi ...10

1.8. Aminoglikozidler...11 Ba l ca Üstünlükleri:...11 1.8.2. Etki Mekanizmalar : ...11 1.8.3. Antibakteriyel spektrum:...12 1.8.4. Gentamisin: ...12 1.8.5. Amikasin:...12 1.8.6. Netilmisin: ...13 2. GEREÇ VE YÖNTEMLER ...14 2.1. Besiyerleri...14 2.2. Kimyasal Maddeler...14

2.3. Çal *mada Kullan lan Bakteriler ...14

2.4. Mikro Dilusyon Yöntemi ile M K ve Sub-M K’lar n n Belirlenmesi ...14

2.5. Biyofilm Olu*umlar n n Belirlenmesi Yöntemi ...15

2.5.1. Statik Biyofilm Olu umlar n n Belirlenmesi Yöntemi...15

2.5.2.Dinamik Biyofilm Olu umlar n n Belirlenmesi Yöntemi ...15

2.6. Su*lar n Ço,unlu,u Alg lama yan tlar n n De,erlendirilmesi ...15

2.6.1. Mikro AHL Yöntemi ile ÇA Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...15

2.6.2. Difüzyon Yöntemi ile ÇA Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...16

2.7. Alkalen Proteaz Aktivitesinin De,erlendirilmesi...16

2.8. Alkalen Proteaza Ba,l Jelatinaz Aktivitesinin De,erlendirilmesi ...16

2.9. Oksidaz Yan tlar n n De,erlendirilmesi...17

2.10. Katalaz Yan tlar n n De,erlendirilmesi...17

3. SONUÇLAR...18

3.1 Pseudomonas aeruginosa Su*lar n n Gentamisin, Netilmisin; Amikasin Antibiyotiklerinin Minimum nhibisyon Konsantrasyon De,erleri ...18

3.2 Pseudomonas aeruginosa Su*lar n n Aminoglikozidler (Gentamisin, Netilmisin; Amikasin) Etkisinde Ço,unlu,u Alg lama Yan tlar ...18

3.2.1. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su*lar n n Ço,unlu,u Alg lama (ÇA) Yan tlar n n De,erlendirilmesi...18

3.2.2. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su*lar n n ÇA Yan tlar n n De,erlendirilmesi ...18

3.2.3. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su*lar n n ÇA Yan tlar n n De,erlendirilmesi ...19

(4)

3.3.1. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaz

Üretiminin De2erlendirilmesi...19

3.3.2. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaz Üretiminin De2erlendirilmesi...19

3.3.3. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaz Üretiminin De2erlendirilmesi...20

3.3.4. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaza Ba2l Jelatinaz Üretiminin De2erlendirilmesi ...20

3.3.5. Amikasinin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaza Ba2l Jelatinaz Üretiminin De2erlendirilmesi ...20

3.3.6. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaza Ba2l Jelatinaz Üretiminin De2erlendirilmesi ...20

3.3.7. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Oksidaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...21

3.3.8. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Oksidaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...21

3.3.9. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Oksidaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...21

3.3.10. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Katalaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...22

3.3.11. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Katalaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...22

3.3.12. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Katalaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi ...22

3.3.13. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Biyofilm Olu umlar n n De2erlendirilmesi...23

3.3.14. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Biyofilm Olu umlar n n De2erlendirilmesi ...23

3.3.15. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Biyofilm Olu umlar n n De2erlendirilmesi ...23

4. TARTI MA...34

6. SONUÇ VE ÖNER LER ...40

7. KAYNAKLAR...41

(5)

KISALTMA D Z N

AHL: Açillenmi* Homoserin Lakton AI: Kendi Kendini Uyar c , “Autoinducer” AK: Amikasin

Arr: “Aminoglycoside Response Regulator” CRP: “Catabolite Repressor Protein”

ÇA: Ço,unlu,u Alg lama

di c-GMP: Ikincil Mesajc Olan di Siklik Guanozin Mono Fosfat EPS: Ekzopolisakkarit

GN: Gentamisin

Las I: 3- oxo- C12 – HSL- L, Uzun Zincirli AHL Sentezinden Sorumlu AI Sentaz Geni Las R: “Transcriptional Activator” Proteini Kodlayan Gen

LBA: Louria Bertani Agar Besiyeri LBB: Louria Bertani Broth Besiyeri LPS: Lipopolisakkarit

McF: McFarland

MHB: Muller Hinton Broth Besiyeri M K: Minimum Inhibitör Konsantrasyon NET: Netilmisin

Rhl I: C4 – HSL, AI Sentaz Geni, K sa Zincirli AHL Sentezinden Sorumlu AI Sentaz Geni Rhl R: “Transcriptional Activator” Proteini Kodlayan Gen

RpoS: Sigma Faktör

(6)

ÖZET

Pseudomonas aeruginosa Enfeksiyonu Geli,iminde, Etken-Konak Etkile,iminin

Kar,0l0kl0 Kineti1i

Biyotik ve abiyotik yüzeylere yerle*ebilen ve f rsatç bir patojen olan Pseudomonas

aeruginosa; dünyada oldu,u kadar ülkemizde de hastane infeksiyonlar n n önemli bir

kayna, d r.

Mikroorganizmalar n kendi aralar nda haberle*me sistemleri olan Ço,unlu,u Alg lama (ÇA; Quorum Sensing), virulans etkenlerinin üretiminin yeniden düzenlenmesinde de etkin olmaktad r. Bakteriler, hücre d * sinyal molekülleri ile çal *an bu sistemleri lokal yo,unluklar n belirlemek amac ile de kullan rlar.

Konak (in vitro sistem) ve de,i*ik antibiyotik konsantrasyonlar (subminimal inhibitör konsatrasyonlar =sub-M K) ile kar* la*m * Pseudomonas aras ndaki ili*kinin tan mlanmas sa,alt m n planlanmas nda önem kazanmaktad r.

Günümüzde Pseudomonas enfeksiyonlar n n sa,alt m nda antibakteriyeller yan s ra, bakterinin genotipik ve fenotipik tiplendirilmesinin de büyük önemi oldu,u dü*ünülmektedir.

Bu çal *mada; minimum inhibitör konsantrasyonlar (M K) belirlendikten sonra gentamisin, netilmisin ve amikasinin M K ve sub-M K konsantrasyonlar ile kar* la*m * biri ÇA olumlu, di,eri ÇA olumsuz iki klinik Pseudomonas aeruginosa ve standart Pseudomonas

aeruginosa ATCC 27853 (ÇA olumlu) su*lar n n ÇA sistemleri, biyofilm olu*umu, alkalen

proteaz, jelatinaz, oksidaz, katalaz üretimi, kinetikleri belirlenen zaman aral klar nda de,erlendirilmi*tir.

Sonuç olarak Pseudomonas sa,alt m nda ÇA’ n n yeni, olas “sa,alt m hedefleri” deki rolünün anla* lmas nda; ÇA olumlu ve ÇA olumsuz Pseudomonas aeruginosa su*lar ile konak aras ndaki ili*ki, ÇA sistemlerinin patojenite üzerine olas etkileri, bu etkilerin zamanlamalar n n saptanmas gibi birçok etmenin yer ald , kan s na var lm *t r.

Anahtar kelimeler: Pseudomonas aeruginosa, “Quorum Sensing”, subminimal konsantrasyonlar ,

(7)

SUMMARY

Mutual Kinetics of Agent – Host Relation in the Development of Pseudomonas

aeruginosa Infection

Pseudomonas aeruginosa is a human opportunistic pathogen that colonises biotic and

abiotic surfaces and has been emerging as an important source of nosocomial infections in Turkiye as well as any other country in the world.

It was shown that quorum sensing is an inter bacterial signalling system and is efficient on the regulation of virulence factors. These systems are efficient with extracellular signalling molecules and are used in order to detect the local concentration of bacteria.

In planning the therapy it is getting necessary to identify the relationship between the host (in vitro system) and the Pseudomonas following the exposure of the decreasing concentrations of antibiotics (subminimal inhibitory concentrations = sub-MICs).

Today it is thought that the therapy of Pseudomonas infections can not be realized only by the antibacterials but the genotyping and phenotyping are the main stones of this multifactorial therapy.

In this study, following the determinations of minimum inhibitor concentrations (MICs) of gentamicin, netilmicin and amikacin; biofilm formation, alkalene protease, gelatinase, catalase productions of the two clinically isolated Pseudomonas aeruginosa (one is QS positive / one is QS negative) and standard ATCC 27853 strains (QS positive), that were exposed to MIC and sub-MICs of these antibiotics, were determined in identified time intervals.

As a result, it is suggested that factors like the relation between QS positive / QS negative Pseudomonas aeruginosa strains with the host and the possible effect of QS systems on pathogenicity may play important roles in understanding the effect of QS in the new, possible therapeutic targets.

Keywords: Pseudomonas aeruginosa, “Quorum Sensing”, subminimal inhibitory

(8)

G R 9 ve AMAÇ

Yeterli nüfus yo,unlu,unda bakteriler; salg lad klar autoinducer (AI) ad verilen özgül moleküller ile aralar nda ileti*imi sa,larlar ve bu kontrol mekanizmas Ço,unlu,u Alg lama (ÇA; Quorum Sensing) olarak adland r l r. Patojen bakteriler ÇA sistemlerini kullanarak virülans etmenlerinin yap m n kontrol ederler.

Pseudomonas aeruginosa, üzerinde birçok bilimsel çal *man n sürdürüldü,ü bir

mikroorganizmad r. ÇA sistemlerinin varl , , bu bakterinin virülans davran *lar n n yaln zca bir bölümünü aç klar görünmektedir. P. aeruginosa ile konak (in vitro sistem) ve antibakteriyeller aras ndaki etkile*imi ele alan çal *malar, bu mikroorganizman n insan vücudundaki davran *lar n aç klamak ve sa,alt m modelleri üzerindeki çal *malara yön vermek noktas nda de,erli bilgiler sunacakt r.

(9)

1. GENEL B LG LER

1.1.Pseudomonas aeruginosa’ n0n Genel Özellikleri

Pseudomonas aeruginosa (P. aeruginosa) toprakta ve suda s kl kla bulunan Gram

olumsuz bir bakteridir. Zor ko*ullar alt nda canl kalabilen ve f rsatç patojen olan P.

aeruginosa; kistik fibrosis, yan k enfeksiyonu ve HIV hastalar gibi immun sistemi

bask lanm * hastalarda ciddi, sa,alt m zor enfeksiyonlara neden olabilir (1).

Akut ve kronik enfeksiyon boyunca farkl virülans etmenleri üretebilen P. aeruginosa; hastane enfeksiyonlar n n % 16, hastane kökenli üriner sistem enfeksiyonlar n n % 12 ve cerrahi enfeksiyonlar n n % 8’ inin etkenidir (2).

Virülans, bakterinin hastal k yapma kapasitesini gösterir. Bakteri hücrelerini konak immun savunmas ndan koruyan, dokuda kolonizasyona ve / veya invazyona neden olan hücre d * enzimler ve / veya hücre yüzeyine ba,l etmenler, bakterinin virülans n belirlemektedir. Virülans etmenlerinin enfeksiyon boyunca bakterinin ya*amas ve üremesi için gerekli olmas , sadece prokaryotlara özgü bir özelliktir. Ayn zamanda bu virulans etmenleri sa,alt mda antibakteriyellerin de hedefleridir. Enfeksiyonun erken safhalar boyunca bakteri, ökaryotik hücre yüzeylerine ve hücre d * matrikse tutunmak için yüzey adhezinlerini olu*turur. E,er enfeksiyon kronikle*meye ba*larsa, hücre d * toksinlerin ve konaktan korunmak için gerekli olan etmenlerin yap m artmaktad r (3). Kolonizasyon sonras nda üretilen tüm bu virülans etmenlerinin, bakteriyel enfeksiyonlar n yay lmas na, kolonizasyondan sonra doku hasar na, kan dola* m na invazyonuna neden oldu,u gösterilmi*tir. Bu hücre d * enzim ve toksinlerin üretimi P. aeruginosa’ n n enfeksiyon evresine ve yerle*ti,i yere göre de,i*mektedir (4, 5).

P. aeruginosa; türe özgü hücre d * virulans etmenleri olan elastaz, alkalen proteaz,

(10)

9ekil 1. P. aeruginosa’ n0n virulans etmenleri. P. aeruginosa’ da hem hücre ile ili,kili flagel, pilus, adhezinler, alginat/biyofilm, lipopolisakkarit (LPS) hem de proteaz, hemolizin, ekzotokzin A, ekzoenzim S, piyosiyanin gibi hücre d0,0 virulans etmenleri bulunur (5 numaral0 kaynaktan al0nm0,t0r).

1.2. Biyofilm Olu,umu

Biyofilm olu*umu, bakterilerin ekzopolisakkarit (EPS) ve fimbriyalar ile biyotik ve / veya abiyotik yüzeye tutunmas yla ba*lamaktad r. Yüzeye tutunan bakterinin tutunma materyali olarak yeni EPS sentezlemesi ile biyofilm yap s geli*meye ba*lar ( ekil 2). EPS sentezi ile ilgili enzimlerin üretiminden sorumlu genlerin sunumu ve de,i*en mikroçevreye uyumda etkin olan proteinlerin sal n m n n artmas ile biyofilm yap s ndaki bakterilerin fenotipleri, planktonik bakterilerden farkl bir fenotipe dönü*mektedir (6,7).

Mikroorganizman n tipi, yüzey bile*enlerinin yap s ve / veya çevresel etmenlerin çe*itlili,i biyofilm yap s ndaki farkl l ,a neden olmaktad r. Biyofilmler; mikroorganizma, glikokaliks (bakteriyel ekzopolisakkarit) ve yüzey olmak üzere üç temel bile*enden olu*maktad r. Bu bile*enlerden birinin olmad , durumda biyofilm yap s n n olu*mad , gösterilmi*tir. Birçok türde bask n olarak anyonik yap da olan, glikokaliks bile*eni ve

Hücre d * ürünler —proteazlar —Las B elastaz —Las A elastaz — alkalen proteaz —hemolizinler —fosfolipaz C —rhamnolipid —Ekzotokzin A —Ekzoenzim S —piyosiyanin adhezinler Alginat/ biyofilm flagel

(11)

çevresindeki besin ile mineraller ve in vitro ortamda pH, pCO2, pO2, divalent katyon

yo,unlu,u, hidrasyon düzeyi bakterinin mikroçevresini olu*turmaktad r (8). Biyofilm olu*umunun geli*imi ekil 2’ de özetlenmi*tir(9).

9ekil 2. Biyofilm olu,umunun geli,imi (9 numaral0 kaynaktan al0nm0,t0r).

Biyofilm geli*imi, çevresel ko*ullar n etkisine göre dinamik ve statik olmak üzere iki biçimde de,erlendirilir ve deneysel modeller bu ayr m üzerinden kurgulanabilir. Statik biyofilm olu*umunda biyofilmin a* r üretimi gözlenirken, dinamik biyofilm olu*umlar nda; ortam n hareketli olmas (ak * h z ve yo,unlu,una ba,l olarak kopma gücü: shear stres) ve havaland rman n artmas na ba,l olarak, statik biyofilm olu*umuna k yasla daha az ve olu*um süresinin daha uzun oldu,u gösterilmi*tir. Dinamik ko*ullarda, planktonik kültür yo,unlu,unun daha fazla oldu,u buna kar* n planktonik büyüme ile ters orant l olarak tutunman n daha az oldu,u gösterilmi*tir (10).

Tek veya birçok bakteri türü birlikte; kateter, kontak lens gibi birçok gereç yüzeylerinde biyofilmler olu*turabilmektedir (11- 13). Biyofilm katmanlar ndaki bakterilerin yerle*imine göre de,i*en fizyolojik ortam farkl l , , antibiyotik sa,alt m nda kar* la* lan problemlerin nedeni olabilmektedir. Bakteriler biyofilm olu*turdu,u zaman, antibakteriyel ajanlar n etkisine 10–100 kat daha dirençli hale gelmeleriyle, sa,alt m güçlükleri ortaya ç kmaktad r (14) . Yüzeye tutunma Kolonizasyon ve tutunma EPS üretimi &biyofilm olu,umu Di1er bakterilerin tutunmas0 OLU9UM

YÜZEY

(12)

Biyofilm olu*mas yla birlikte ortaya ç kan direncin geli*mesinde tan mlanan mekanizmalar:

1. Antibakteriyel ajanlar n bakteriye etkisinin fiziksel ve kimyasal olarak engellenmesi, 2. Biyofilm yap s ndaki bakterilerin; besin azl , nedeniyle üreme h zlar n

yava*latmalar ,

3. Genel stres yan tlar n n etkinle*mesi,

4. Biyofilm olu*umu ile birlikte bakteride meydana gelen fenotip de,i*ikli,i olarak aç klanmaktad r (15, 16).

Biyofilmin temel bile*eni olan glikokaliks matriksinin üretimi, antibakteriyel ajanlar n biyofilm yap s nda bulunan bakterilere ula*mas n engellemektedir (17). Mimarilerindeki farkl l ,a göre, kal n ve ince olarak tan mlanan biyofilm türlerinde antibiyotiklere direncin farkl oldu,u gösterilmi*tir. Kal n biyofilm yap s nda bulunan bakterilerin, hidrojen peroksidin etkisinden korunduklar da belirlenmi*tir (18).

1.3. Ço1unlu1u Alg0lama

Bakteriler ileti*im sinyalleri ile bulunduklar yerdeki yo,unluklar n belirleyip, de,i*en yo,unlu,a göre davran *lar n de,i*tirirler. Bu davran *, ço,unlu,u alg lama (“quorum sensing”) (ÇA) olarak adland r lmaktad r. Bakteri yo,unlu,una ba,l olarak sal nan sinyal molekülleri ile çal *an ÇA sistemleri, bakteri plazmid konjugasyonu, antibiyotik biyosentezi, biyofilm olu*umu ve çe*itli virulans etmenlerinin üretimi gibi birçok fizyolojik etkinli,i düzenlemektedir (19- 22).

Ço,unlu,u Alg lama kavram ilk kez, deniz hayvanlar n n * k organlar na yerle*erek simbiyoz ya*ayan bir deniz bakterisi olan Vibrio fischeri (V. fischeri) ’ de tan mlanm *t r. V.

fischeri deniz hayvan n n * k organ nda yüksek yo,unluklara kadar üreyebilir. Belli bir e*ik

de,erin üzerindeki yo,unlu,a kadar ürediklerinde, lux CDABEGH genleri ile *ifrelenen lusiferaz enzimini üretirler ve bunun sonucunda bir * ma gerçekle*ir. Bu enzimin etkinli,i dü*ük yo,unluklarda bask lan r (23). Gram olumsuz bakterilerde de ÇA, V. fischeri’de ilk defa aç klanan LuxIR dizgesi arac l , yla olabilmektedir. LuxIR dizgesi, LuxI proteinini kullanarak “kendi kendini uyar c ” (AI) ve buna ba,lanarak gen sunumunu düzenleyen LuxR’ yi birle*tirir ( ekil 3) (24). Bakteri taraf ndan üretilen AI’ lar, türe özgül olmakla birlikte nadiren di,er türlerin LuxR tipi düzenleyicileri ile birbirlerini etkiler (25).

(13)

9ekil 3: Hücre- hücre ileti,im sinyal sistemi. ÇA sistemi “autoinducer” (AI) sentaz genini kodlayan I geni ve transkripsiyonal etkinle,tirici protein olan R geni olmak üzere iki gen bile,eninden olu,ur. AI molekülünün sentezlenmesi ile R proteini ile bile,ik olu,turarak hedef geni etkinle,tirir ve hücre zar0ndan ç0karak hücre d0,0 haberle,mede sinyal molekülü olarak kullan0l0r (5 numaral0 kaynaktan al0nm0,t0r).

ÇA sistemlerinin çal *ma evreleri: 1. Hücre yo,unlu,una ba,l birikme, 2. Küçük sinyal molekülleri,

3. Kom*u hücreleri belirleme,

4. Belirlenen yo,unlu,a göre özgül transkripsiyonel yan tlar tetikleme, biçiminde özetlenebilir (26).

Gram olumlu bakteriler; sinyal molekülleri olarak peptidleri kullan rlar. Bu AI peptidler sitoplazmada öncül peptidler olarak üretilir, y k l r, de,i*tirilir ve ta* n r. Bu hücre d * AI polipeptidler; iki bile*enli bir dizge ile çal * r. D * zara ba,l alg lay c bir kinaz proteinin d * bölümü AI’ lar saptar, sonra fosforlan r ve DNA’ ya ba,lan p onun kopyalanmas n düzenleyecek bir yan t düzenleyicisini etkinle*tirir (27, 28).

AI–2 hem Gram olumlu hem de Gram olumsuz bakterilerde kullan lan ÇA sinyal molekülleridir. AI- 2, çevre ko*ullar nda LuxP / LuxQ ad verilen iki bile*enli dizge ile tan mlan r ve bunun sonucunda olu*an fosforlanma zinciri gen kopyalanmas n n düzenlenmesi ile sonuçlanmaktad r (29, 30).

Hedef Gen Düzenleyici gen Uyar0c0 gen Hücre zar0 R-protein/ AI bile,i1i LuxR-tipi Transkripsiyonel Etkinle,tirici (R-protein) LuxI-tip uyar c sentaz Uyar c

(14)

Gram olumsuz bakteriler, AI olarak adland r lan “açillenmi* homoserin lakton” u (AHL) hücreler aras sinyal molekülü olarak kullanmaktad rlar. Fizyolojik ko*ullarda büyümenin özgül evreleri boyunca üretilen, bakteriden difüzyon ve/ veya transport yolu ile sal nan AI molekülleri; e*ik de,erdeki yo,unlu,a ula*ana kadar bakteri d * nda birikir, çevredeki bakteriye girer, transkripsiyonal aktivatörleri etkiler ve genlerin transkripsiyonunu tetikler (32). Tüm bakterilerin AI molekülleri benzer kimyasal yap da olmas na ve kendi ya, asitlerinin modifikasyonunun farkl l , nedeniyle türe özgü olmas na kar* n de,i*ik türdeki birçok bakterinin ortak AI moleküllerini kulland , gösterilmi*tir. (22, 31).

1.4. Pseudomonas aeruginosa – Biyofilm ili,kisi

Bakteri mikroçevrede birikmeye ba*lay nca besin azl , nedeniyle üreme yava*lamaktad r. Olgun biyofilmlerde meydana gelen üremenin yava*lamas , antibiyotiklere dirence neden olabilmektedir. Kistik fibrosisli hastalar n akci,erlerinden izole edilen P.

aeruginosa virülans etmenlerinin çevre ko*ullar na göre düzenlendi,i gösterilmi*tir. Kistik

fibrosisli hastalar n akci,erlerinin solunum yüzeylerinin dü*ük oksijen içermesi nedeniyle bu mikroçevrede olu*an P. aeruginosa biyofilmleri; aerobik ko*ullarda olu*an biyofilm yap lar için gerekli olan farkl genlerin aktivasyonu ile olu*maktad r (32).

Üriner ve akci,er P. aeruginosa enfeksiyonlar nda olu*an biyofilm yap mimarisinin antibiyotik direncinin geli*mesinde oldukça önemli bir etkisi oldu,u bilinmektedir. Kal n mukozal yap ; kistik fibrosisli hastalar n akci,erlerinin önemli bir mikroçevre özelli,idir. Landry ve arkada*lar in vitro yapt klar bir çal *mada musin üzerinde büyük hücresel birikimler ile olu*an P. aeruginosa biyofilmlerinin mimarisinin farkl oldu,unu ve musin ile ili*kili biyofilmlerin tobramisine daha dirençli oldu,unu göstermi*lerdir (33). P. aeruginosa yava* üreme evresinde, planktonik ve biyofilm hücrelerinin siprofloksasine e*it direnç gösterdi,i görülmü*tür. Ancak üreme h z art kça, planktonik hücreler biyofilm hücrelerinden daha duyarl hale gelmektedir. Bu sonuca göre biyofilmin yap sal elemanlar ve üremenin yava*lamas , antibiyotik sa,alt m nda biyofilmlerin neden oldu,u dirençte oldukça önemlidir. Biyofilm hücrelerinin planktonik hücrelerden 15 kat daha fazla antibiyotik direnci kazand , dönem, dura,an dönemdir. Buna göre üremenin h zlanmas direnç seviyeleri için bir göstergedir ve üremenin yava*lamas da koruyucu bir etki gösterebilmektedir (6).

Fizyolojik de,i*iklik oldu,u zaman çevre streslerinden hücreyi korumak için “Stres yan tlar ” meydana gelir. Böylelikle bakteriler s cak ve so,uk *oklardan, pH

(15)

de,i*ikliklerinden ve kimyasal ajanlar n etkilerinden korunmu* olurlar. Bu stres yan tlar n n merkezi düzenleyicisi dura,an dönemde sunulan sigma etmenidir (RpoS). Bakteriler yüzeye tutunmaya ba*lad , zaman genel biyofilm fenotipini olu*turmaya ba*lar veya planktonik hücrelerdeki biyofilm olu*umu ile ilgili olarak tan mlanan genleri uyarmakta veya olu*umunu bask lamaktad r. Direnç fenotiplerinin meydana gelmesinde s n rl besin, belirli stres tipleri, artan hücre yo,unlu,u veya tüm bu etmenler birden etkili olabilir (6).

1.5. Pseudomonas aeruginosa - Ço1unlu1u Alg0lama li,kisi

P. aeruginosa’ n n hücre d * na salg lad , birçok virulans etmeninin kontrolü ve

biyofilm olu*umunun; birbiri ile ili*kili “las” ve “rhl” olarak tan mlanan iki ÇA sistemi ile kontrol edildi,i gösterilmi*tir (7). Bu sistemler; biyofilm olu*umu, elastaz (LasA ve Las B), alkalen proteaz, hidrojen siyanid, ekzotokzin A, piyosiyanin, lektin, rhamnolipid, sigma etmen (rpoS), ve süperoksid dismütaz ba*ta olmak üzere çe*itli virulans etmenlerinin üretimini kontrol etmektedir (31).

Las B elastaz n yap m n düzenleyen ve bu nedenle de “las sistemi” olarak adland r lan birincil sistem; Las I ( 3- oxo- C12 – HSL- L, uzun zincirliAHL sentezinden sorumlu AI sentaz geni ) ve Las R ( “transcriptional activator” proteini kodlayan gen) genlerinden olu*maktad r. Bu sistem biyofilm olu*umunu ve Las B elastaz, Las A proteaz, ekzotokzin A gibi di,er ekstrasellüler virulans etmenlerinin en uygun düzeyde üretimini kontrol eder (34- 36).

kincil ÇA sistemi olan “rhl sistem” ise; rhl I ( C4 – HSL, AI sentaz geni, k sa zincirli AHL) ve rhl R (“transcriptional activator” proteini kodlayan gen)‘ den olu*ur. Rhl AB operonunun (operon: yönetici DNA bölgesi) yap m n kontrol eden bu sistemin, rhamnolipid üretimi için gerekli olan “rhamnosyltransferase” enziminin sentezlemesini düzenlemesinin yan s ra, Las B elastaz, Las A proteaz, piyosiyanin, siyanid ve alkalen proteaz n üretimini de düzenledi,i bilinmektedir ( ekil 4). ( 34, 37).

P. aeruginosa’ da ço,unlu,u alg lama kontrolünün modeli ekil 4’ de

(16)

9ekil 4: P. aeruginosa’ da ço1unlu1u alg0lama kontrolünün modeli (38. numaral0 kaynaktan al0nm0,t0r).

P. aeruginosa’ da tan mlanan lipaz ve proteaz, enfeksiyon süresince yüzeye tutunmay

sa,layarak, biyofilm olu*umu için gerekli olan Tip IV pili gibi virülans etmenlerinin düzenleyicisi; Esherichia coli‘ de tan mlanan “catabolite repressor protein” (CRP) ile homolog olan “Vfr” dir. Virülans etmenlerinin genel düzenleyicisi olarak tan mlanan Vfr, lasR ‘ nin kopyalamay ba*latan bölgesine özgün ba,lanarak, dolayl yoldan ÇA sistemlerinin kontrolünü yapmaktad r. De,i*ik sinyaller ile birçok geni harekete geçiren Vfr; LasR’ yi harekete geçirerek elastaz ve piyosiyanin üretimini sa,lamaktad r (39- 41).

Dura,an dönemde yap lan ve stres yan tlar n n merkezi düzenleyicisi olan RpoS; besin azl , , osmotik bas nç, oksidatif stres gibi çe*itli stres etmenlerine kar* birçok genin aktivasyonunu tetiklemektedir (42). Yeterli bakteri yo,unlu,unda RpoS; rhlI RNA’ s n n kopyalanmas n düzenledi,i gösterilmi*tir (43, 44).

Do,al veya kimyasallardan üretilen bask lay c etki gösteren antibiyotikler; di,er canl mikroorganizmalar n üremelerini engeller. Tüm antibiyotiklerin makromoleküler hedefleri di,er birçok hücresel eleman ile i*levsel etkile*im halindedir. Sub-M K de,erlerinde, birçok antibiyoti,in farkl bakterilerde transkriptin büyük bir grubunun olu*umunun artmas na veya

planktonik biyofilm Piyosiyanin piyoverdin rpoS kitinaz siyanid LasB Lipaz Piyosiyanin rhlAB sodB ppGpp Demir D OER FAKTÖRLER Azurin Alginat genleri katA Yap0,mahareketi apr Hemolizin KatA Las A lasB sodA toxA

(17)

azalmas na neden olmaktad r. Yüksek antibiyotik yo,unluklar nda stres cevaplar n n üretildi,i ve sub-M K yo,unluklar ndaki de,i*ik cevaplar n uyar ld , gösterilmi*tir (45).

Fiziksel olarak antibiyotik penetrasyonunun bask lanmas ile biyofilmler direncin art * na neden olmaktad r (46).

Hoffman ve arkada*lar aminoglikozidlerin sub-M K konsantrasyonlar n n; ikincil mesajc olan di siklik GMP (di c-GMP)’ n metabolizmas nda gerekli gen bölgesi olan; “aminoglycoside response regulator” (Arr) genini aktive ederek P. aeruginosa’ da biyofilm olu*umunu artt rd klar n göstermi*lerdir (47). P. aeruginosa’ da di c-GMP metabolizmas biyofilm olu*umu, virülans etmenlerinin olu*umu ve antibiyotik direnci için gerekli proteinlerin sentezlenmesinde önemlidir (48).

1.6. Pseudomonas aeruginosa – Proteaz Enzimleri

Proteaz n; akut P. aeruginosa enfeksiyonu boyunca etkin oldu,u gösterilmi*tir. P.

aeruginosa; LasB elastaz, Las A elastaz ve alkalen ptoteaz n bulundu,u birçok proteaz üretir.

Alkalen proteaz n doku invazyonu ve sistemik enfeksiyonlardaki etkisi tam olarak aç klanmamakta birlikte korneal enfeksiyonlarda etkisi oldu,u bilinmektedir (49, 50).

1.7. Pseudomonas aeruginosa – Oksidaz, Katalaz Üretimi

Aerop bakteriler; katalaz ve süperoksit dismutaz enzimleri ile üreme sonras olu*an hidrojen peroksit ve süperoksit iyonlar n metabolize etmektedirler. Hidrojen peroksit ve süperoksit iyonlar ndaki oksijen atomu havan n serbest oksijeninden farkl elektriksel yap dad r ve d * membran proteinlerine toksiktir. Bu toksik moleküller; insan lökositleri taraf ndan da olu*turulur ve mikrobiyal yay l m önleyici etkileri vard r. Mikroorganizma katalaz enzimi ile hidrojen peroksidi su ve oksijene çevirir. Süperoksit dismutaz enzimi ile de süperoksiti hidrojen peroksit ve oksijene dönü*türür. Hidrojen peroksit katalaz enzimi ile metabolize edilmesi ile mikroorganizma için toksik olan iyonlar n birikmesi engellenmi* olur (51).

Sitokrom oksidaz enzimi baz bakterilerde elektron transportunun ve nitrat metabolizmas n n bir üyesidir. Bu enzim; fenilendiamin türevleri gibi besin maddelerinden elektron al r, oksitlenmi* bir ürün olu*ur (52).

(18)

1.8. Aminoglikozidler

Bu gruptaki antibiyotikler 1940’ larda bulunan streptomisin ile ba*layarak Streptomyces veya Micromonospora türü mikroorganizmalardan elde edilen do,al veya yar sentetik maddeler olan gentamisin, tobramisin, amikasin, netilmisin, kanamisin, viyomisindir.

Ba l ca Üstünlükleri:

2. Gram- olumsuz aerobik basiller üzerinde; antibiyotiklerin ço,una göre çok daha güçlü etkinlik gösterirler,

3. H zl bakterisid etki yaparlar,

4. Post antibiyotik etkileri belirgindir ve oldukça uzun sürer.

1.8.2. Etki Mekanizmalar :

Bakteri ribozomlar n n aminoglikozidlerin birincil etki yeri 30S birimleridir. Bu alt-birimlere geri dönü*ümsüz bir *ekilde ba,lanarak, ribozomlar n protein sentezini inhibe ederler. Bu engelleme;

1. Protein sentezinin ba*lama basama, n n engellenmesiyle,

2. mRNA moleküllerinin üzerindeki kodonlar n yanl * okunmas nedeniyle yap lar bozulmu*, bir i*levi olmayan anormal proteinlerin sentez edilmesine neden olarak, 3. Ribozomal kompleksin mRNA’ dan erken ayr lmas sonucu tamamlanmam * anormal

proteinlerin olu*mas biçimindedir.

Protein sentezini engelleyerek antibakteriyel etki gösteren di,er antibiyotikler bakteriyostatik olduklar halde, aminoglikozidlerin ayn temel mekanizma ile h zl bakterisid olmalar n n nedenleri;

1. Ribozomlara ba,lanmalar n n geri dönü*ümsüz olmas ,

2. Yanl * okuma sonucu sentez edilen anormal proteinlerin bakteri hücre membran nda birikmesi nedeniyle membran geçirgenli,inin artmas ,

3. Bunun sonucu ya*amsal öneme sahip maddelerin hücre d * na ç kmas ve fazla miktarda ilac n hücre içine girmesidir.

(19)

1.8.3. Antibakteriyel spektrum:

Aminoglikozidler esas olarak dar spektrumlu antibiyotiklerdir. Bunlara en duyarl olan bakteri grubu Gram-olumsuz aerobik basillerdir. Bunlar aras nda Enterobacteriaceae türleri (E. coli, Klebsiella, Proteus, Enterobacter, Shigella, Salmonella ve Serratia türleri),

Pseudomonas aeruginosa ve Brucella türleri, Yersinia tularensis (tularemi etkeni), Y. pestis

ve Haemophilus influenzae bulunur.

Aminoglikozid antibiyotiklerin çe*itli türlerinin duyarl bakteriler üzerindeki etkinlikleri nicel olarak farkl l k gösterir. Bu nedenle in vitro minimum inhibitör konsantrasyon (M K) de,erlerine veya plazmadaki terapötik doruk konsantrasyonlar 4–10 Yg/ mL aras nda olanlar; gentamisin, tobramisin ve netilmisindir. M K’ leri 1–16 Yg/ mL veya terapötik doruk konsantrasyonlar 10 – 30 Yg/ mL aras nda olanlar; streptomisin, kanamisin ve amikasindir. Bu konsantrasyon aral klar içinde baz üyelerin belirli bakterilere kar* etkinlikleri di,erlerinkinden fazla olabilir.

1.8.4. Gentamisin:

Micromonospora purpurea ‘ dan elde edilir. Gerçekte yap ca birbirine çok benzeyen üç

gentamisin türünün (C1 C1a ve C2) kar * m ndan ibarettir. Aminoglikozid ilaçlar içinde

amikasinden sonra spektrumu en geni* olan ve antibakteriyel etki gücü en yüksek olan d r. Duyarl bakterilerde direncin geli*imi yava* ve küçük derecededir. Amikasin hariç di,er aminoglikozidlere dirençli olan bakteri su*lar nda gentamisin etkin olmakla birlikte gentamisine dirençli bakteri su*lar amikasin hariç di,er aminoglikozidlerden pek etkilenmezler.

1.8.5. Amikasin:

Aminoglikozidler aras nda yar sentetik yap lan ilk türevdir. Do,al bir ilaç olan kanamisin A’ dan asilleme suretiyle elde edilir. Yap s ile ilgili olarak gentamisin, kanamisin ve tobramisin gibi do,al aminoglikozidleri inaktive eden bakteriyel enzimlere dayan kl olmas ndan dolay en geni* spektrumlu aminoglikoziddir.

(20)

1.8.6. Netilmisin:

Yar sentetik bir aminoglikozid antibiyotiktir. Amikasin gibi, bakterilerin salg lad , inaktive edici enzimlerin ço,una kar* dayan kl d r; sadece asetilaz taraf ndan inaktive edilir. Bu nedenle gentamisine ve tobramisine dirençli Enterobacteriaceae grubu bakterilere kar* etkilidir. Pseudomonas, Providencia ve Serratia türlerine kar* etki gücü, gentamisine oranla biraz daha dü*üktür (53).

(21)

2. GEREÇ VE YÖNTEMLER 2.1. Besiyerleri

1. Mueller Hinton Broth Besiyeri (Oxoid) 2. Louria Bertani Agar (Oxoid)

3. Louria Bertani Broth (Oxoid) 4. Skim Milk (Applichem) 5. Nutrient Agar (Applichem) 6. Gelatin (Applichem)

2.2. Kimyasal Maddeler

1. Gentamisin ( .E.Ulagay, 20 mg/mL) 2. Amikasin (Biosel, 100 mg/ mL)

3. Netilmisin (Schering Plough, 400 mg/ mL) 4. Katalaz reaktifi (% 3’ lük hidrojen peroksid)

5. Oksidaz reaktifi (1: 1 nnnn- tetrametil- 1,4 – fenilen diamin hidroklorid)

2.3. Çal0,mada Kullan0lan Bakteriler

Klinikten izole edilen iki Pseudomonas aeruginosa (K1, K2) ve standart ATCC 27853

Pseudomonas aeruginosa su*lar kullan ld .

ÇA yan tlar n göstermek için rhl sisteminin çal *t , n gösteren su* olan

Choromobacterium violaceum (CV026); las sisteminin çal *t , n gösteren su* olan Agrobacterium tumafaciens (A136) su*lar kullan ld .

2.4. Mikro Dilusyon Yöntemi ile M K ve Sub-M K’lar0n0n Belirlenmesi

Her su* için gentamisin, amikasin ve netilmisin antibiyotiklerinin M K de,erleri, mikrodilusyon yöntemi ile katyon eklenmi* Mueller Hinton Broth (MHB) besiyerinde saptand . Bakteriler McFarland (McF) 0. 5 (1, 5 x 108 hücre/mL)’ e e*it bulan kl kta haz rland . ELISA mikro plaklar ndaki kuyucuklara önce MHB besiyerinden e*it miktarlarda

(22)

süspansiyondan da, t ld . Plaklar 18 saat 37°C’ de inkübe edildikten sonra 450 nm’ de spektrofotometrik olarak de,erlendirildi (54, 55).

2.5. Biyofilm Olu,umlar0n0n Belirlenmesi Yöntemi

2.5.1. Statik Biyofilm Olu umlar n n Belirlenmesi Yöntemi

McFarland 0. 5’ e e*it bulan kl kta haz rlanan standart ATCC 27853 P. aeruginosa ve klinikten izole edilen iki P. aeruginosa (K1, K2) su*u; gentamisin, amikasin ve netilmisin antibiyotiklerinin daha önce belirlenen M K ve % 50, % 25, % 12.5 , % 6.2 X M K yo,unluklar ile birlikte, e*it miktarlarda s v besiyeri içinde Eppendorf tüplerine ayr ayr ekilip, 37°C’ de inkübe edildi. S f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerde kristal viyole boyama yöntemi ile biyofilm de,erlendirilmesi yap ld . Tüpte biyofilm olu*umu yokken tutunmayan kristal viyole boyas , tüpün iç yüzeyini s v besiyeri boyunca boyam *sa, bu görüntü pozitif olarak de,erlendirildi. (56, 57).

2.5.2.Dinamik Biyofilm Olu umlar n n Belirlenmesi Yöntemi

McFarland 0. 5’ e e*it bulan kl kta haz rlanan standart ATCC 27853 P. aeruginosa ve K1 ve K2 su*u; gentamisin, amikasin ve netilmisin antibiyotiklerinin belirlenen M K ve % 50, % 25, % 12. 5 , % 6. 2 X M K yo,unluklar ile birlikte e*it miktarlarda s v besiyerine; içinde cam boncuk eklenmi* “Eppendorf” tüplerine ayr ayr ekildi. Çalkalay c ile birlikte 37°C’ de inkübe edildi ve S f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerde kristal viyole boyama yöntemi ile statik biyofilm de,erlendirmesinde oldu,u gibi de,erlendirildi. Tüpte biyofilm olu*umu yokken tutunmayan kristal viyole boyas , tüpün iç yüzeyini s v besiyeri boyunca boyam *sa, bu görüntü pozitif olarak de,erlendirildi (56, 57).

2.6. Su,lar0n Ço1unlu1u Alg0lama yan0tlar0n0n De1erlendirilmesi 2.6.1. Mikro AHL Yöntemi ile ÇA Yan tlar n n De2erlendirilmesi

Louria Bertani Agar (LBA) dökülen 96 çukurlu EL SA mikro plaklar n LBB’ da 30 °C 18 saat inkube edilip McF 0.5’ e e*it bulan kta ayarlanan Chromobacterium violaceum( rhl sistemini görüntülemek (C4- HSL) için) ve Agrobacterium tumafaciens (Las sistemini (3-

(23)

oxo-C12-HSL) göstermek için) ile birlikte antibiyotiklerin (gentamisin, amikasin, netilmisin) belirlenen M K, %50, %25, %12. 5, % 6. 2 X M K de,erleri ile kar* la*m * standart ATCC 27853 Pseudomonas aeruginosa su*u ile K1 ve K2 su*lar ndan e*it miktarda ekilerek 37 °C’ de 36 saat inkube edilerek de,erlendirilmeleri yap ld . AHL varl , makroskobik olarak de,erlendirildi. “mavi- ye*il” renk görülmesi pozitif olarak kabul edildi (58, 59).

2.6.2. Difüzyon Yöntemi ile ÇA Yan tlar n n De2erlendirilmesi

Önceden s t lm * LBA içeren petri kaplar ikiye bölünerek bir taraf na LBB’ da 30°C 18 saat inkube edilip McF 0.5’ e e*it bulan kta ayarlanan C. violaceum (rhl sistemini görüntülemek (C4- HSL) için), di,er taraf na da ayn *ekilde üretilip haz rlanan A.

tumefaciens (Las sistemini (3- oxo-C12-HSL) göstermek için) bakterilerinin süspansiyonlar ndan e*it mikarda al narak yayma ekimi yap ld . Her iki bölüme de 5 mm çap nda çukurlar aç l p, her bir çukura antibiyotiklerin (gentamisin, amikasin, netilmisin) belirlenen M K, %50, %25, %12. 5, % 6. 2 X M K de,erleri ile kar* la*m * standart ATCC 27853 Pseudomonas aeruginosa su*u ile K1 ve K2 su*lar ndan e*it miktarda ekimi yap l p, 30°C’ 48 saat inkübe edilerek de,erlendirilmeleri yap ld . “Mavi-ye*il” renk olu*umu pozitif olarak de,erlendirildi (60).

2.7. Alkalen Proteaz Aktivitesinin De1erlendirilmesi

Nutrient agar %1,5 skim milk içerecek *ekilde haz rland . Haz rlanm * olan bu skim milk içeren agar besiyerine, antibiyotiklerin (gentamisin, amikasin, netilmisin) belirlenen M K, %50, %25, %12. 5, % 6. 2, X M K de,erleri ile kar* la*m * standart ATCC 27853

Pseudomonas aeruginosa su*u ile K1 ve K2 su*lar ndan e*it miktarlarda ekimi yap larak 37

ºC ‘de inkübe edildi. S f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerinin sonlar nda de,erlendirmeleri yap ld . effafla*ma zonunun görülmesi pozitif olarak de,erlendirildi (61).

2.8. Alkalen Proteaza Ba1l0 Jelatinaz Aktivitesinin De1erlendirilmesi

(24)

%12. 5, % 6. 2, X M K de,erleri ile kar* la*m * standart ATCC 27853 Pseudomonas

aeruginosa su*u ile K1 ve K2 su*lar ndan e*it miktarlarda ekimi yap larak 37 ºC ‘de inkübe

edildi. S f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerinin sonlar nda de,erlendirilmeleri yap ld . Koloni çevresinde bulan kl k zonunun görülmesi pozitif olarak de,erlendirildi (61).

2.9. Oksidaz Yan0tlar0n0n De1erlendirilmesi

Gentamisin, amikasin ve netilmisinin belirlenen M K ve sub-M k yo,unluklar ile birlikte ekimi yap larak 37 ºC’de inkübe edilen standart ATCC 27853 Pseudomonas

aeruginosa su*u ile K1 ve K2 su*lar n n oksidaz yan tlar s f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24.

saatlerde de,erlendirildi (62).

2.10. Katalaz Yan0tlar0n0n De1erlendirilmesi

Gentamisin, amikasin ve netilmisinin belirlenen M K ve sub-M k yo,unluklar ile birlikte ekimi yap larak 37 ºC’de inkübe edilen standart ATCC 27853 Pseudomonas

aeruginosa su*u ile K1 ve K2 su*lar n n katalaz yan tlar %3’ lük hidrojen perokid ile s f r,

(25)

3. SONUÇLAR

3.1 Pseudomonas aeruginosa Su,lar0n0n Gentamisin, Netilmisin; Amikasin Antibiyotiklerinin Minimum nhibisyon Konsantrasyon De1erleri

Su*lar n gentamisin, amikasin ve netilmisin antibiyotikleri için belirlenen M K de,erleri farkl d r. K1 su*u için s ras yla 2, 8, 2 Yg/mL; K2 için 1, 1, 2 Yg/mL ve ATCC 27853

Pseudomonas aeruginosa su*lar için 1, 2, 0. 5 Yg/mL.‘dir.

3.2 Pseudomonas aeruginosa Su,lar0n0n Aminoglikozidler (Gentamisin, Netilmisin;

Amikasin) Etkisinde Ço1unlu1u Alg0lama Yan0tlar0

3.2.1. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Ço2unlu2u Alg lama (ÇA) Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa, gentamisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda ÇA sistemleri olan las ve rhl sisteminin çal *t , gözlendi. K1 su*unda ise; las sistemi gentamisin etkisinde çal *mazken, rhl sisteminin %12,5 X M K’ ten itibaren çal *t , görüldü. K2 su*unda ise her iki sisteminde çal *mad , gözlendi (Tablo 1).

3.2.2. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n ÇA Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*u, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda las sisteminin çal *t , , rhl sisteminin %50 X M K’ ten itibaren çal *t , görüldü. K1 ve K2 su*lar nda, las ve rhl sistemleri amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda çal *mad , görüldü (Tablo 1).

(26)

3.2.3. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n ÇA Yan tlar n n De2erlendirilmesi

Amikasin antibiyoti,inin de oldu,u gibi ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, netilmisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda las sisteminin çal *t , , rhl sistemi %50 X M K’ ten itibaren çal *t , görüldü. K1 su*unda, las sistemi çal *mad , , rhl sistemi netilmisinin tüm yo,unluklar nda çal *t , görüldü. K2 su*unda ise, las ve rhl sisteminin her ikisi de netilmisin etkisinde çal *mad , görüldü (Tablo 1).

3.3. Pseudomonas aeruginosa Su,lar0n0n Aminoglikozidler (Gentamisin, Netilmisin; Amikasin) Etkisinde Patojenite Yan0tlar0

3.3.1. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaz Üretiminin De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, gentamisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda s f r ve 24. saatte görülen alkalen proteaz üretimi üç, alt , dokuz ve 12. saatte görülmedi. K1 su*unda s f r, üç, alt ve 24. saatte alkalen proteaz üretimi belirlenirken, 9. ve 12. saatte alkalen proteaz üretimi belirlenmedi. K2 su*unda ise; s f r, üç, alt , dokuz ve 24. saatte alkalen proteaz üretimi görülürken, 12. saatte alkalen proteaz üretimi görülmedi (Tablo 2, 5, 8).

3.3.2. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaz Üretiminin De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda s f r, alt ve 24. saatte görülen alkalen proteaz üretimi üç, dokuz ve 12. saatte görülmedi. K1 su*unda s f r, üç, dokuz ve 24. saatte alkalen proteaz üretimi belirlenirken, 6. ve 12. saatte alkalen proteaz üretimi belirlenmedi. K2 su*unda ise, tüm saatlerde (s f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerde) alkalen proteaz üretimi görüldü (Tablo 3, 6, 9).

(27)

3.3.3. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaz Üretiminin De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda s f r ve 24. saatte görülen alkalen proteaz üretimi üç, alt , dokuz ve 12. saatte görülmedi. K1 ve K2 su*lar nda ise; s f r, üç, dokuz, 12 ve 24. saatte alkelen proteaz üretimi belirlenirken, sadece alt nc saatte proteaz üretimi belirlenmedi (Tablo 4, 7, 10).

3.3.4. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaza Ba2l Jelatinaz Üretiminin De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa, K1 ve K2 su*lar nda; gentamisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda; s f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerde alkalen proteaza ba,l jelatinaz üretiminin oldu,u belirlendi (Tablo 2, 5, 8).

3.3.5. Amikasinin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaza Ba2l Jelatinaz Üretiminin De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda üçüncü saatten itibaren alkalen proteaza ba,l jelatinaz üretimi görüldü. K1 ve K2 su*lar nda, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda; s f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerde alkalen proteaza ba,l jelatinaz üretiminin oldu,u görüldü (Tablo 3, 6, 9).

3.3.6. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Alkalen Proteaza Ba2l Jelatinaz Üretiminin De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa, K1 ve K2 su*lar nda; netilmisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda; s f r, üç, alt , dokuz, 12 ve 24. saatlerde alkalen proteaza ba,l jelatinaz üretiminin oldu,u belirlendi (Tablo 4, 7, 10).

(28)

3.3.7. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Oksidaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, gentamisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda oksidaz yan tlar s f rnc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt , dokuz ve 12. saatte %12,5 X M K, 24. saatte ise M K’ ten itibaren belirlendi. K1 ve K2 su*lar nda, s f r nc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt nc ve dokuzuncu saatte %12,5 X M K’ ten itibaren görülen oksidaz yan t 12 ve 24. saatte görülmedi (Tablo 2, 5, 8).

3.3.8. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Oksidaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda, s f r nc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt nc ve dokuzuncu saatte %12,5 X M K, 24. saatte ise M K’ ten itibaren belirlenen oksidaz yan t 12. saatte görülmedi. K1 ve K2 su*lar nda, s f r nc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt nc ve dokuzuncu saatte %12,5 X M K’ ten itibaren görülen oksidaz yan t 12 ve 24. saatte görülmedi (Tablo 3, 6, 9).

3.3.9. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Oksidaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, netilmisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda, s f r nc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt nc ve dokuzuncu saatte %12,5 X M K’ ten itibaren belirlenen oksidaz yan t 12 ve 24. saatte görülmedi. K1 su*unda, s f r nc % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt nc ve dokuzuncu saatte %12,5 X M K’ ten itibaren görülen oksidaz yan t 12 ve 24. saatte görülmedi. K2 su*unda, s f r nc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %25 X M K, alt nc ve dokuzuncu saatte %12,5 X M K’ ten itibaren görülen oksidaz yan t 12 ve 24. saatte görülmedi (Tablo 4, 7, 10).

(29)

3.3.10. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Katalaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, gentamisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda, s f r nc ve alt nc saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %12, 5 X M K, dokuzuncu ve 12. saatte %25 X M K’ ten itibaren görülen katalaz yan t 24. saatte görülmedi. K1 su*undaki katalaz yan t , s f r, alt , 12 ve 24. saatte % 6,2 X M K, üç ve alt nc saatte %12,5 X M K’ ten itibaren görüldü. K2 su*unda, s f r, alt , 12 ve 24. saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %12, 5 X M K ve dokuzuncusaatte %25 X M K’ ten itibaren katalaz yan t belirlendi (Tablo 2, 5, 8).

3.3.11. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Katalaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda, s f r nc saatteM K, üçüncü saatte %12, 5 X M K, alt nc ve 12. saatte %6, 2 X M K, dokuzuncu saatte % 24 x M K’ten itibaren görülen katalaz yan t 24. saatte görülmedi. K1 ve K2 su*lar ndaki katalaz yan t ise, s f r, alt , 12 ve 24. saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %12,5 X M K ve dokuzuncu saatte %25X M K’ ten itibaren görüldü (Tablo 3, 6, 9).

3.3.12. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Katalaz Yan tlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa su*unda, amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda, s f r, alt ve 12. saatte %6,2 X M K, üçüncü saatte %12, 5 X M K ve dokuzuncu saatte % 25 X M K’ ten itibaren görülen katalaz yan t 24. saatte görülmedi. K1 ve K2 su*lar ndaki katalaz yan t ise; s f r, alt , 12 ve 24. saatte % 6,2 X M K, üçüncü saatte %12,5 X M K ve dokuzuncu saatte %25X M K’ ten itibaren görüldü (Tablo 4, 7, 10).

(30)

3.3.13. Gentamisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Biyofilm Olu umlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa, K1 ve K2 su*lar nda; gentamisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda statik biyofilm olu*umunun 12. saatte, dinamik biyofilm olu*umunun da 24. saatte olu*maya ba*lad , görüldü (Tablo 2, 5, 8) .

3.3.14. Amikasin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Biyofilm Olu umlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa, K1 ve K2 su*lar nda; amikasinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda statik biyofilm olu*umunun 12. saatte, dinamik biyofilm olu*umunun da 24. saatte olu*maya ba*lad , görüldü (Tablo 3, 6, 9).

3.3.15. Netilmisin Etkisinde Pseudomonas aeruginosa Su lar n n Biyofilm Olu umlar n n De2erlendirilmesi

ATCC 27853 standart P. aeruginosa, K1 ve K2 su*lar nda; netilmisinin M K ve sub-M K yo,unluklar nda statik biyofilm olu*umunun 12. saatte, dinamik biyofilm olu*umunun da 24. saatte olu*maya ba*lad , görüldü (Tablo 4, 7, 10).

(31)

Tablo 1. Pseudomonas aeruginosa su*lar n n aminoglikozidler (gentamisin, netilmisin;

amikasin) etkisinde Ço,unlu,u Alg lama sistemlerinin yan tlar (GN: gentamisin, AK: amikasin, NET: netilmisin, ÇA: Ço,unlu,u alg lama sistemi K1 ve K2: klinikten izole edilen

Pseudomonas aeruginosa su*lar , ATCC: standart ATCC 27853 Pseudomonas aeruginosa )

ANT B YOT K SU9LAR ÇA

M K % 50 X M K % 25 X M K %12,5 X M K % 6,2 X M K KONTROL Las + + + + + + ATCC Rhl + + + + + + Las - - - - - + K1 Rhl - - - + + + Las - - - - - + GN K2 Rhl - - - - - + Las + + + + + + ATCC Rhl - + + + + + Las - - - - - + K1 Rhl - - - - - + Las - - - - - + AK K2 Rhl - - - - - + Las + + + + + + ATCC Rhl - + + + + + Las - - - - - + K1 Rhl + + + + + + Las - - - - - + NET K2 Rhl - - - - - +

(32)

Tablo 2. Gentamisin antibiyoti,inin belirlenen minimum inhibitör konsantrasyon (M K) ve

sub-MiK yo,unluklar nda Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 su*unun patojenite yan tlar (D: dinamik biyofilm olu*umu, S: statik biyofilm olu*umu)

Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 (gentamisin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz + + + + + + Katalaz - - - - - + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(33)

Tablo 3. Amikasin antibiyoti,inin belirlenen minimum inhibitör konsantrasyon (M K) ve

sub-M K yo,unluklar nda Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 su*unun patojenite yan tlar (D: dinamik biyofilm olu*umu, S: statik biyofilm olu*umu)

Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 (amikasin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz - - - - + + Oksidaz - - - - + + Katalaz + + + + + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz + + + + + + Katalaz - - - - - + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(34)

Tablo 4. Netilmisin antibiyoti,inin belirlenen minimum inhibitör konsantrasyon (M K) ve

sub-M K yo,unluklar nda Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 su*unun patojenite yan tlar (D: dinamik biyofilm olu*umu, S: statik biyofilm olu*umu)

Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 (netilmisin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - - + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(35)

sub-M K yo,unluklar nda K1 Pseudomonas aeruginosa su*unun patojenite yan tlar (D: dinamik biyofilm olu*umu, S: statik biyofilm olu*umu)

Pseudomonas aeruginosa K1 (gentamisin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(36)

Pseudomonas aeruginosa K1 (amikasin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(37)

sub-M K yo,unluklar nda klinik 1 Pseudomonas aeruginosa su*unun patojenite yan tlar (D: dinamik biyofilm olu*umu, S: statik biyofilm olu*umu)

Pseudomonas aeruginosa K1 (netilmisin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - -Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(38)

Pseudomonas aeruginosa K2 (gentamisin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(39)

Pseudomonas aeruginosa K2 (amikasin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +

(40)

sub-M K yo,unluklar nda K2 Pseudomonas aeruginosa su*unun patojenite yan tlar (D: dinamik biyofilm ol*umu, S: statik biyofilm olu*umu )

Pseudomonas aeruginosa K2 (netilmisin) M K X M K% 50 X M K% 25 X M K%12,5 X M K% 6,2 KONTROL Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -0. saat Biyofilm(S) - - - - Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - + + + + Katalaz - - - + + + Biyofilm(D) - - - - - -3. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz - - - - - + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -6. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - + + + Katalaz - - + + + + Biyofilm(D) - - - - - -9. saat Biyofilm(S) - - - - - -Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) - - - - - -12. saat Biyofilm(S) + + + + + + Proteaz + + + + + + Jelatinaz + + + + + + Oksidaz - - - - - + Katalaz - - - - + + Biyofilm(D) + + + + + + 24. saat Biyofilm(S) + + + + + +