•
a
Kur'anla
Nic;in ve Nas1l
Bulu~mall
Prof. Dr. Ahmet Turan
ARSLAN
M.O.
ilahiyat·Faki.iltesi Ogretim Uyesi•
I
nsanr yarat1lm1~lann en ustUnu-dur; e~ref-i mahiOkatt1r. Ak1l gibi buyuk bir nimetle donat1lm1~ ve ~u varllk aleminde kelam-1 ilahiye muhatap olmak gibi bir ayncaliga sa-hiptir insan ...Kendisine Yarat1c1s1 tarafmdan gon-derilen bir mesaj demek alan Allah kelam1n1n ne demek oldugunu anla-maya <;:ali~mak ise1 elbetter bu ustUn
niteliklere sahip alan yarat1Qin1 yani
insanm gorevi olmalid1r. Su halde1
insan i<;:in/ kelam-1 ilahiden murad-1 ilahinin ne oldugunu anlamaya <;:all~ mamak gibi bir noksanl1k du~unule mez. Sozun ozu ~u ki; insanr kendi-sine Yarat1c1s1 tarafmdan bag1~lanm1~ ve kendisini diger varl1klardan ay1nC1 niteligi alan yuksek ak1l nimetini1 yine
0/nun mesaj1n1 anlamak gibi yuce bir gaye ugruna sarf etmelidir ve bu a nun en ba~ta gelen gorevidir.
Kelimenin tam ve kamil manas1yla azamet ve buyukluk sahibi alan Alla-hu zulcelalr Rahman/d1r; yaratt1klanna ae1yand1r. insan1 kulluk gorevini
ye-rine getirirken ~a~1rabilecegi1 butun donan1mlanna ragmen aciz kalabile-cegi i<;:in merhamet sahibi Allah/ ana
bir de k1lavuz gondermi~tir. Bu k1lavuz peygamberler ve onlarla gonderilen sahife ve kitaplard1r. insana ~u dun-ya hadun-yat1n1 nasi! ge<;:irmesi gerektigini gostermek uzere gonderilen son kila-vuz ise1 Son Peygamber Muhammed
(a.s.) ve onunla gonderilen Kur/an'd1r. Kur'an'ln bu ozelligini anlatan ayetin (isra suresi.9) Meali ise ~oyledir: "Suphesiz ki bu Kur'an1 insanlan en
dogru ve en saglam yola iletir ve sa-lih amel i~leyen muminlere buyuk bir ecir oldugunu mujdeler."
Kur'an'm i<;:inde bulunan ger<;:ekleri ve insanl1k i<;:in nasi! bir kurtulu~ re<;:ete-si ve k1lavuzu oldugunu Allah ResOiu (s.a.v) Mealen ~oyle a<;:1klam1~t1r: "Muhakkak ki ileride karanlik geceler-gibi fitneler olacak.
- Ey Allah'm ResOiu ondan kurtulu~ nas1l olur? denildi.
0 buyurdu ki:
- Yuce Allah'm kitab1 ile. Ondar siz-den oncekilerin haberleri1 sizden sonrakilerin haberleri ve sizinle ilgili hukumler vard1r. 0 bir eglence vasl-tasl degildir. Hak ile bat11i ay1ran bir kelamd1r. Onu kibirlenerek terk
ede-nin Allah belini k1rar. Kim dogru yolu ondan ba;;kasJnda ararsa Allah onu sap1kliga du;;urur. 0 Allah'1n saglam
ipidir. Ve apa<;:Jk nurudur. Hikmet dolu Kur'an'd1r. Dogru yoldur. Nefsanl ar-zulann sap1tmamas~na, goru;;lerin gagJimamas~na yegane sebep odur. Alimler ana doymaz, Allah'tan kor-karak gunah i;;lemekten <;:ekinenler, ondan usanmazlar. Onun ilmini bilen ileri gider; onunla amel eden sevap kazan1r. Onunla hukmeden adalet eder. Ona SJmsJkl sanlan dogru yolu bulur." (Ahmed bin Hanbel, Musned, I,91, ElmaiJIJ M. Hamdi Yaz1r, Hak Dini Kur'an Dili. (Sadele;;tirilmi;; baskJsJ) I,223)
"Kur'an" sozu, bir manas1 da toQ!_ct-mak ve bir araya getirmek demek alan, (Karae) fiilindendir. Bundan do-layJ baZJ bilginler, bu kitaba, Kur'an diye isim verilmesini onun, Allah'1n diger kitaplannJn semeresini (mahsul ve muhtevas1) ve hatta butUn ilim-lerin semeresini toplayJcJ olmasJyla a<;:JklamJ;;IardJr. Bu a<;:~klamadaki diger ilahi kitaplann "semeresi=meyvesi"
ifadesi dikkat <;:ekicidir. Zira bah<;:ele-re dikilen aga<;:lardan maksat bizzat kendileri degil meyveleri ve
onlar-dan elde edilecek faydalard1r. Bir aga-CJn faydas1 meyvesinde toplandJQJ gibi ilahi kitaplann faydalann1n toplandJQJ meyve de Kur'an'dir. Boyle bir ozetle-menin nasil mumkun oldugunu ise, yuz binlerce sayfalik kitaplan, ku<;:u-cuk bir hard diske sJgdJran zaman1m1z insan1n1n akl1 herhalde rahat kavra-yacaktJr. Bu yuzdendir ki Kur'an; in-diginden itibaren her <;:agda ya;;aya-cak insanlara hitap edecek bir kitapt1r. K1yamette de Cenab1 Hak insanlan Kur'an ile muhakeme edecektir. Bu hakikate inanmayanlara ise Kur'an'1 teblig etmek, ama asia zorlamamak gerektigini yine Kur'an ayeti bize bil-dirmektedir.
Meallerden istifadeyi te;;vik ederken ,·
burada bir noktaya dikkat <;:ekilmesi ka<;:Jnilmaz bir gerekliliktir. Unutulma-maiJdJr ki Kur'an, anla;;Jimaz bir kitap degildir. Kur'an du;;unulup ibret aiJn-sJn diye indirilmi;;tir. 0 kendisini butun insanliga duyurmak ve anlatmak i<;:in inmi;; ve duyurmu;;tur.
imam-1 Gazall'nin verdigi bir misal-de oldugu gibi, bir hukumdardan bir kimseye i<;:inde bir tak1m emirler ve yasaklar bulunan mektup/mesaj
gel-m
se, o kimse de o emir ve yasaklardan hi<;birine dikkat etmeksizin o mesaj1 tekrarlay1p dursa nas1l olumsuz,
ya-k1~1ks1z bir durum sergilemi~ olursa, Kur'an'1 tekrarlay1p duran ama onun kendisine yonelik emir ve yasaklann1
hi<; du~unmeyen kimse de ayn1
duru-ma du~mu~ olmaz m1?!
Ancak, Mealleri okurken du~Cme du~u
ne, kendisine ibretler ala ala, dersler
<;1kara <;1kara okumall ama "Mealcilige"
sapmamalid1r. Yani yeterli donan1ma sahip olmayan kimselerin yapt1g1 gibi iki sat1r Meal okuyup kendisini muftu, muctehid zanneden gafiller gibi
dav-ranmamalidlr. Haddini bilmelidir. ~air
ne guzel demi~:
c;e$m-i insar gibi aki/e mlzan olmaz Ki$i noksamm bilmek gibi irfan olmaz
~u atasozumuz de anlayanlar i<;in <;ok
ibret vericidir:
"jsJam'm $artt be~tir. Altmctst haddini bilmektir."
Kur'an'1 Kerim'i/mealini/tefsirini
saha-beler ve bu i~e gonul vermi~ kimseler
gibi d:mu gonulden okumall;
ilkbahar-da bereketli yagmur ilkbahar-damlalanyla
can-lanan, ye~eren toprak gibi Kur'an'm
feyziyle gonullerimizi uyand1rmaliy1z. Rabbimizin sozlerini, gaflet uykusun-dan uyanm1~ olarak ve ~oyle bir
yaka-n~ i<;inde okuyup anlamaya <;al1~allm:
"AIIah'1m Kur'an'1 kalbimin ilkba-har• eyle!"
