ALLAH’I GÖRÜYORMUŞÇASINA YAŞAMAK: İHSAN
Kur’an-ı Kerim’de ihsan fiili hem Allah’a (c.c.) hem de insana nispet edilmiştir.
Kur’an-ı Kerim’deki birçok ayette geçen ihsan kavramı;
bollukta ve darlıkta harcamada bulunma, öfkeyi yenme,
kusurları bağışlama, takva sahibi olma, güzel söz söyleme,
anne ve babaya iyilik etme,
selamlaşma vb. anlamlarda kullanılmaktadır.
‟Allah’ın sana verdiğinden (onun yolunda harcayarak) ahiret yurdunu iste ama dünyadan da nasibini unutma. Allah’ın sana ihsan ettiği gibi sen de (insanlara) ihsanda bulun, iyilik et. Yeryüzünde
bozgunculuğu arzulama. Şüphesiz ki Allah, bozguncuları sevmez.” Kasas suresi, 77. Ayet bu duayı her gün ve her namazımızda söylememiz gerekiyor.
‟Allah’ım! Yaradılışımı güzel yaptığın gibi ahlakımı da güzelleştir.” (Hz. Muhamet SAV)
‟Cibril Hadisi” olarak bilinen hadis-i şerife göre bir gün Peygamberimizin (s.a.v.) yanına bir kişi gelir. Sahabilerin daha önce hiç görmediği ve tanımadığı bu şahıs, Peygamberimize (s.a.v.), ‟İman nedir?” diye sorar. Efendimiz (s.a.v.), ‟İman; Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe ve hayrı ve şerriyle kadere inanmandır.” buyurarak cevap verir. O şahıs bu kez,
‟İslam nedir?” sorusunu yöneltir. Allah Resulü (s.a.v.), ‟İslam, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna şahitlik etmen; namazı kılman, zekâtı vermen, ramazan orucunu tutman ve eğer gücün yetiyorsa haccı yerine getirmendir.” cevabını verir. Yabancı
şahıs bu kez, ‟İhsan nedir?” diye sorar. Hz. Peygamber (s.a.v.) ihsanı şöyle tanımlar: ‟İhsan, Allah’ı görüyormuşsun gibi ibadet etmendir. Çünkü sen onu görmesen de o seni görmektedir.”
İHSAN NEDİR?
ibadetlerini en güzel şekilde yapmaktır.
kimse görmediğinde bile kötülük yapmamaktır.
işini, en güzel şekilde yapmaktır.
her zaman iyiliği ve iyi olmayı tercih etmektir.
komşu ve akrabaya iyilik etmektir.
anne babaya saygılı ve itaatkâr olmaktır.
Allah’ı (c.c.) görüyor gibi yaşamaktır.
‟…Kim ihsan derecesine yükselerek özünü Allah’a teslim ederse onun mükâfatı Rabb’inin katındadır.
Artık onlara korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir.”
İHLAS
İhlas kavramı,
sözlükte; samimiyet, içtenlik, kalbî ve karşılıksız sevgi, samimi bağlılık, doğruluk, temizlik, saflık, gösterişsizlik anlamlarına gelir.
İslami bir terim olarak ise ihlas; insanın bütün davranışlarında, sözlerinde, inançlarında ve ibadetlerinde yalnızca Allah’ın (c.c.) rızasını gözetmesine denir.
İhlas kavramının zıddı riyadır. Riya
sözlükte; gösteriş, ikiyüzlülük, sahtekârlık, özü sözü bir olmamak anlamlarına gelir.
Terim olarak ise Allah (c.c.) rızası için yapılması gereken ibadetleri ve güzel davranışları, insanlara gösteriş için yapıp kendini ve ibadetini beğendirme isteği, ibadetleri Allah’tan (c.c.) başkasına sunma demektir.
Rabb’imiz (c.c.), ibadetlerini ve diğer amellerini ihlastan uzak bir şekilde yapanları kınamaktadır.
Bir menfaat elde etmek, insanlara gösteriş yapmak için ibadet edenleri, hayır işleyenleri uyarmaktadır.
Böyle kimselerin amellerinin boşa gideceğini ve cezalandırılacağını haber vermektedir. Örneğin Mâûn suresinde şöyle buyurmaktadır: ‟Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki onlar namazlarını ciddiye
almazlar.
Onlar (namazlarıyla) gösteriş yapanlardır; hayra da mâni olurlar.”
NÜZUL SIRASINA GÖRE KUR’AN’DAKİ EMİRLER VE YASAKLAR 1) Kur’an okuyun! (Alak, 1)
2) Kulluk görevlerinizi yerine getirmenizi engelleyenlere itaat etmeyin! (Alak, 19) 3) Secde edin! (Alak, 19)
4) İnkârcılara itaat etmeyin! (Kalem, 8-15) 5) Sabırlı olun! (Kalem, 48)
6) Geceleri değerlendirin! (Müzzemmil, 2-4)
7) Allah'ın adını anın ve tüm benliğinizle O'na yönelin! (Müzzemmil, Yalnız Allah'a dayanıp güvenin! (Müzzemmil, 9)
9) Kur'an'dan kolayınıza geleni okuyun! (Müzzemmil, 20) 10) Namaz kılın! (Müzzemmil, 20)
11) Zekâtı verin! (Müzzemmil, 20) 12) Allah'tan af dileyin! (Müzzemmil, 20) 13) İnsanları uyarın! (Müddessir, 2)
14) Her türlü pislikten uzak durun! (Müddessir, 4-5) 15) Allah ile kul arasına girmeyin! (Müddessir, 11) 16) Allah'ın adını yüceltin! (A'la, 1)
17) Kur'an'la öğüt verin! (A'la, 9)
18) Yetimi horlamayın! Yetimin hakkına dokunmayın! (Duha, 9) 19) Bir şey isteyeni hor görmeyin! (Duha, 10)
20) Dilenciyi azarlamayın! (Duha, 10)
21) Allah'ın nimetlerini dile getirin! (Duha, 11) 22) Sürekli faaliyette olun, çalışkan olun! (Inşirah, 7)
23) Allah'ı anmaktan yüz çevirenden yüz çevirin! (Necm, 29)
24) Dünya hayatından başka bir şey istemeyenden yüz çevirin! (Necm, 29) 25) Kendinizi temize çıkarmayın! (Necm, 32)
26) Rabbinizden size indirilene uyun! (A'raf, 3)
27) Allah'tan başka dostlar edinip peşlerinden gitmeyin! (A'raf, 3) 5 28) Dini yalnız Allah'a özgüleyerek dua edin! (A'raf, 29)
29) İbadethanelerde temiz ve güzel giyinin! (A'raf, 31) 30) Nimetlerden faydalanın ama israf etmeyin! (A'raf, 31) 31) Dualarınızı yalvara yakara, gizlice ve yapın! (A'raf, 55) 32) Yeryüzünde bozgunculuk yapmayın! (A'raf, 56) 33) Allah'a güzel isimleriyle dua edin! (A'raf, 180) 34) Affetmeyi esas alın! (A'raf, 199)
35) İyiyi ve güzeli emredin! (A'raf, 199) 36) Cahillerden yüz çevirin! (A'raf, 199) 37) Şeytandan Allah'a sığının! (A'raf, 200)
38) Kur'an okunduğu zaman susun ve dinleyin! (A'raf, 204) 39) Allah'ı benliğinizin içinden anın! (A'raf, 205)
40) Allah'ı sesinizi yükseltmeden anın! (A'raf, 205) 41) Allah'tan başkasına dua etmeyin! (Cin, 18) 42) Allah'ın üzerinizdeki nimetlerini anın! (Fatir, 3) 43) Şeytanı düşman bilin! (Fatir, 6)
44) Namaza sabırla devam edin! (Taha, 132) 45) Ailenize namazı emredin! (Taha, 132)
46) Günahkârların nasıl bir sona uğradıklarına bakın! (Neml, 69) 47) Yeryüzünü gezip dolaşın! (Neml, 69)
48) Allah'tan başka hiçbir varlığa kulluk etmeyin! (Isra, 23) 49) Anne ve babaya çok iyi davranın! (Isra, 23-24)
50) Akrabaya yardımcı olun! (Isra, 26) 51) Düşküne yardımcı olun! (Isra, 26) 52) Yolda kalmışa yardımcı olun! (Isra, 26)
53) Harcamalarda orta yoldan ayrılmayın! (İsra, 29) 54) Geçim kaygısıyla çocuklarınızı öldürmeyin! (Isra, 31) 55) Zinaya yaklaşmayın! (Isra, 32)
56) Cana kıymayın! (Isra, 33) 6 57) Ahde vefalı olun! (Isra, 34)
58) Ölçü ve tartıda dürüst olun! (Isra, 35)
59) Hakkında bilginiz olmayan şeyin ardına düşmeyin! (Isra, 36) 60) Kibirlenip böbürlenmeyin! (Isra, 37)
61) Namaz sırasında sesinizi ne yükseltin ne de kısın! (Isra, 110) 62) Göklerde ve yerde neler var araştırın! (Yunus, 101)
63) Zalimlere eğilim göstermeyin! (Hud, 113) 64) Hak dostlarını horlamayın! (En'am, 52)
65) Dünya hayatının aldattığı kişilerden uzak durun! (En'am, 70)
66) Dinlerini oyun ve eğlence haline getirenlerden uzak durun! (En'am, 70) 67) Diğer dinlere ve inananlarına sövmeyin! (En'am, 108)
68) Üzerine Allah'ın adı anılan şeylerden yiyin! (En'am, 118)
69) Günahın görüneninden de görünmeyeninden de kaçının! (En'am, 120) 70) Adil olun! (En'am, 152)
71) Dini Allah'a has kılın ona kulluk edin! (Zümer, 2) 72) Allah'tan ümit kesmeyin! (Zümer, 53)
73) Kötülüğü en güzel tavırla savın! (Fussilet, 34-35)
74) İhtilaflarla karşılaştığınızda hükmü Allah'a bırakın! (Şura, 10) 75) Dinde ayrı düşüp fırkalara ayrılmayın! (Şura, 13-14)
76) Dosdoğru olun! (Şura, 15-16)
77) Resulullah’a ve ailesine sevgi, saygı gösterin! (Şura, 23) 78) Allah'a kaçıp sığının! (Zariyat, 50)
79) Gelecek hakkında kesin hüküm vermeyin! (Kehf, 23-24) 80) Müminlerin yanlarında bulun! (Kehf, 28)
81) Bilmediklerinizi bilenlere sorun! (Nahl, 43)
82) Allah'ın emsallerini aramaya kalkmayın! (Nahl, 74) 83) Yeminlerinizi bozmayın! (Nahl, 91-94)
84) Nimetlere şükredin! (Nahl, 114)
85) Uydurma haramlar icat etmeyin! (Nahl, 116) 7 86) Hz. İbrahim'in dinine uyun! (Nahl, 123)
87) Allah'ın yoluna çağrıyı hikmetle, güzel öğütle , güzel tartışmayla yapın!(Nahl, 125) 88) Haksızlığa karşılık verirken ölçülü davranın! (Nahl, 126)
89) Kendi ellerindeki parça parça bilgileri tek doğru sananlardan uzak durun!(Müminun, 52-54) 90) Yalan sözden uzak durun! (Hac, 30)
91) Allah uğrunda, O'na yaraşır biçimde cihâd edin! (Hac, 78) 92) Sabır ve namaz ile yardım dileyin! (Bakara, 45)
93) Sürüye dönüşmeyin! (Bakara, 104) 94) Hayırlarda yarışın! (Bakara, 148) 95) Kâbe'yi kıble edinin! (Bakara, 150) 96) Helal yiyeceklerden yiyin! (Bakara, 168) 97) Temiz yiyeceklerden yiyin! (Bakara, 168) 98) Kısası uygulayın! (Bakara, 178-179)
99) Ramazan ayını oruçlu geçirin! (Bakara, 183-185)
100) Mescitlerde ibadete çekilmiş olduğunuz zamanlarda kadınlarla birleşmeyin! (Bakara, 187) 101) Birbirinizin mal varlığını haksız yoldan yemeyin! (Bakara, 188)
102) Rüşvete bulaşmayın! (Bakara, 188)
103) Sizinle çarpışanlara karşı meşru savunma hakkınızı kullanın! (Bakara, 190-194) 104) Sahip olduğunuz nimetleri Allah yolunda paylaşın! (Bakara, 195)
105) Yaptığınızı güzel yapın! (Bakara, 195) 106) Kendinizi tehlikeye atmayın! (Bakara, 195) 107) Barışı hep birlikte gerçekleştirin! (Bakara, 208) 108) Şeytanın adımlarını izlemeyin! (Bakara, 208)
109) Müşrik kadın ve erkeklerle evlenmeyin! (Bakara, 221)
110) Hayızlı(Adetli) kadınlarla cinsel temas kurmayın! (Bakara, 222)
111) Kadınlara cinsellik için yaklaştığınızda Allah'ın size emrettiği yerden gidin! (Bakara, 222) 112) Yeminlerinizi bahane ederek iyilikten kaçmayın! (Bakara, 224)
113) Namazlara özellikle orta namaza devam edin! (Bakara, 238) 114) Dinde zorlamaya yapmayın! (Bakara, 256) 8
115) Yaptığınız iyilikleri başa kakmayın! (Bakara, 264-266)
116) Beğenip almayacağınız şeyleri başkalarına vermeye kalkmayın! (Bakara, 267-268) 117) Faizden uzak durun! (Bakara, 275-280)
118) Borçlanma işlemlerini yazıya geçirin! (Bakara, 282-283) 119) Borçlanma işlemlerinde şahit bulundurun! (Bakara, 282-283) 120) Alışverişlerinizde şahit bulundurun! (Bakara, 282-283) 121) Şahitlikten kaçınmayın! (Bakara, 283)
122) Allah'ın elçisine itaat edin! (Enfal, 1) 123) Savaştan kaçmayın! (Enfal, 15-16)
124) Allah'a ve Resulüne hıyanet etmeyin! (Enfal, 27)
125) Cihatta, gösteriş yaparak yurtlarından çıkan ve Allah yolundan alıkoyanlar gibi olmayın(Enfal, 47)
126) Düşmanı savaştan caydırıcı önlemler alın! (Enfal, 60) 127) Barış eğilimlerine olumlu karşılık verin! (Enfal, 60-61) 128) İnananları bırakıp kâfirleri dost edinmeyin! (Ali Imran, 28) 129) Hacca gidin! (Ali İmran, 96-97)
130) Hayra çağıran, iyiliği emreden, kötülüğü engelleyen ekipler oluşturun! (Ali İmran, 104) 131) Üzülüp gevşemeyin! (Ali Imran, 139)
132) Yönetimde istişareyi esas alın! (Ali İmran, 159) 133) Allah'tan korkun! (Ali Imran, 175)
134) Savaşa hazırlıklı ve uyanık bulunun! (Ali İmran, 200) 135) Kendinizi sürekli hesaba çekin! (Haşr, 18)
136) Cuma namazı kılın! (Cuma, 9-10)
137) Evlatlıklarınızı öz babalarına nispet ederek çağırın! (Ahzab, 5) 138) Peygamberinizin şanını yüceltin! (Ahzab, 56)
139) Mümin kadınlar başörtülerinizi takın! (Ahzab, 59)
140) Mallarınızı aklı ermezlere (reşit olmayanlara) vermeyin; onları besleyin, giydirin, onlara güzel söz söyleyin.(Nisa , 5)
141) Yetimleri kollayıp gözetin! (Nisa, 6)
142) Kadınlarınızdan eşcinsellik yapanlara karşı dört şahit getirin! (Nisa, 15) 9 143) Homoseksüellik yapan erkeklere eziyetle karşı çıkın! (Nisa, 16)
144) Size haram kılınan kadınlarla evlenmeyin! (Nisa, 22-24) 145) İntihar etmeyin! (Nisa, 29-30)
146) Birbirinizin nimet ve imkânlarına göz dikmeyin! (Nisa, 32)
147) Başkaldırmasından endişe ettiğiniz kadınlara öğüt verin, onları yataklarda yalnız bırakın ve nihayet onları evden uzaklaştırın! (Nisa, 34)
148) Araları açılan eşlerin barışmaları için iki hakem tayin edin! (Nisa, 35) 149) Su bulamadığınız yerde teyemmüm ile ibadet edin! (Nisa, 43) 150) Sarhoşken namaza yaklaşmayın! (Nisa, 43)
151) Cünüpken namaza yaklaşmayın! (Nisa, 43) 152) Emanetleri ehil olanlara verin! (Nisa, 58) 153) Müslüman idarecilere itaat edin! (Nisa, 59) 154) Zulme uğrayan insanlar için savaşın! (Nisa, 75) 155) Şeytan dostları ile savaşın! (Nisa, 76)
156) Selama kesinlikle karşılık verin! (Nisa, 86)
157) Size selam verenlere "Sen mümin değilsin!" demeyin! (Nisa, 94) 158) Hainlerin savunucusu olmayın! (Nisa, 105-107)
159) Allah'a iman edin! (Nisa, 136)
160) Peygamberlere iman edin! (Nisa, 136) 161) İndirilen kitaplara iman edin! (Nisa, 136) 162) Meleklere iman edin! (Nisa, 136)
163) Ahiret gününe iman edin! (Nisa, 136)
164) Allah'ın ayetleriyle inkâr ve alay edildiğinde orada oturmayın! (Nisa, 140) 165) Zina eden kadın ve erkeği dövün! (Nur, 2)
166) Zina edenler ancak zina edenlerle ya da müşriklerle nikâhlansın! (Nur, 3) 167) İffetli kadınlara iftira edenleri dövün! (Nur, 4)
168) İffetli kadınlara iftira atanların şahitliğini bir daha asla kabul etmeyin! (Nur, 4) 169) Başkalarının evlerine izinsiz ve selamsız girmeyin! (Nur, 27-29)
170) Bakışlarınızı denetim altında tutun! (Nur, 30-31) 171) Irzınızı koruyun! (Nur, 30-31) 10
172) Mümin kadınlar başörtülerinizi takın! (Nur, 31)
173) Mümin kadınlar ziynetlerini yakınlarından başkasına göstermesinler! (Nur, 31) 174) Hepiniz Allah'a tövbe edin! (Nur, 31)
175) Evlenme durumuna gelenleri evlendirin! (Nur, 32)
176) Hz. Peygambere hitabınız birbirinize hitabınız gibi olmasın! (Nur, 63) 177) Mallarınızın Allah'ı anmanıza engel olmasına izin vermeyin! (Münafikun, 9) 178) Çocuklarınızın Allah'ı anmanıza engel olmasına izin vermeyin! (Münafikun, 9) 179) Mescitlerde, meclislerde yeni gelenlere yer açın! (Mücadile, 11)
180) Allah'ın emirlerini tanımayanların getirdiği haberleri iyice araştırın! (Hucurat, 6) 181) Müminler arası çekişmelere müdahale ederek barışı sağlayın! (Hucurat, 9-10) 182) Müminler arası çekişmelerde şiddeti başlatan tarafla savaşın! (Hucurat, 9-10) 183) Birbirinizle alay etmeyin! (Hucurat, 11)
184) Birbirinize kötü lakaplar takmayın! (Hucurat, 11) 185) Birbirinizde ayıp aramayın! (Hucurat, 11) 186) Zandan, önyargılardan kaçının! (Hucurat, 12)
187) Sizi alakadar etmeyen şeyleri araştırmayın! (Hucurat, 12) 188) Birbirinizin gıybetini yapmayın! (Hucurat, 12)
189) Kendinize ve ailenize sahip çıkın! (Tahrim, 6)
190) Eşlerinizden ve çocuklarınızdan size düşman olabileceklere karşı tedbirli olun! (Teğabun,14- 15)
191) Yapmayacağınız, yapamayacağınız şeyleri söylemeyin! (Saff, 2-3) 192) Allah'ın yardımcıları olun! (Saff, 14)
193) İyilik ve takva üzere yardımlaşın! (Maide, 2) 194) Düşmanlık üzere yardımlaşmayın! (Maide, 2) 195) Haram etleri ve kanı yemeyin! (Maide, 3)
196) Av hayvanları üzerine Allah'ın adını anın! (Maide, 4) 197) Namazdan önce abdest alın! (Maide, 6)
198) Cünüp olduğunuz zaman boy abdesti alın! (Maide, 6) 199) Allah'a giden yol arayın! (Maide, 35)
200) Hırsızın elini kesin! (Maide, 38-39) 11
201) Zorda kaldığınızda Yahudi ve Hristiyanlara sığınmayın! (Maide, 51) 202) Allah'ın helal bıraktığı şeyleri haram ilan etmeyin! (Maide, 87-88)
203) İçkiden, uyuşturucudan, kumardan, putlardan, şans oyunlarından uzak durun!(Maide,90-91) 204) Kâfirlerle olan nikâhlarınızı bitirin! (Mümtehine, 10)
205) Allah'ın gazap ettiği bir toplulukla dostluk etmeyin! (Mümtehine, 13) 206) Savaş sırasında bir müşrik size sığınırsa buna izin verin! (Tevbe, 6) 207) Allah rızası için inşa edilmeyen mescitlerde bulunmayın! (Tevbe, 107-109)
