Ş ehrin a y d ın lığ ı
l
1
t
Ö teden beri işlerimiz bir ta k ım program taksitlerine bağlanır. F a la n iş on sene lik program a konulm uştur, filân iş, önüm üzdeki beş se nelik program da yer alm ış tır. F a la n ve filân işler için yeni bir program hazırlaıı- m aktad ır.
P rog ram lar yapılır, işler taksim ve m üddetler tesbit edilir, on dan sonra ta tb ik a t . devresi b aşlar ve bu ekseriya
ü m it içinde bekleme devresi olur. Ha yapıldı, h a yapılı yor, derken m üddet gelip geçer, o işler yüz üstü ka lır. Şikâyetlerin basm akalıp bir cevabı vardır: «Geçen devrede falanca ve filânca işlere teşebbüs edildi, fa k a t zam an ve ta h sisa t bakım ın d an kâfi im k ân lar b u lu n a m adığı için ta m am lan am a dı. Bu işleri yeni h azırladı ğımız beş yıllık program ın başına aldık.»
Esas itibariyle işler unu-tulm az. H er devrede prog ra m la ra kâh sonunda k a lır, k âh o rtay a konulur, ha zan en başa alın ır ve bu dev ri daim halindeki yer değiş tirm eler sü rü p gider.
Istan b u lu n im arına m ü- taallik işler de kısm en h ü küm etin, kısm en belediye n in program ve plân ta k sit lerine b ağ lan arak zam an ve ta h sisa t im kânsızlıkları çen gelinde yıllarca asılı kaldı.
Birkaç seneden beri yeni bir ta k sit faslı açılm ış b u lunuyor: Beş yüzüncü fetih yılı. Bir tek im ar çivisine vurulacak iki çekiç darbesi bile beş yüzüncü fetih yılı tö re n in in hazırlık program ı n a giriyor.. Caddelerin ge nişletilm esi. sokakların tâ - miri, âbidelerin restorasyo
nu, su işlerinin ikm a
li, um um î im ar projele rin in ta tb ik i vesaire vesaire hep beş yüzüncü fe tih yılı p ro g ram ın a dolduru luyor. İşin daha garibi, bu program ın vâdesi m ah d u t. Geçen zam an daim a aleyhi mize işliyor ve vâde m üdde ti kısaldıkça işler artıyor, program tık a basa doluyor. Bir önüm üzdeki üç senelik zam ana, bir de istif halinde ki işlere baktıkça kötüm ser liğe kapılm am ak elden gel miyor.
Şehri ayd ın latm a işleri n in ikm ali de beş yüzüncü fetih yılı program m a yerleş tirilm iş. Şimdiye k ad ar bele diyenin sarfettiğ i para ve gayretlere rağm en şehrin
lâyıkıyle aydınlatılm ası
m ü m k ü n olam am ış, birçok sem tlerde sokaklar karan lık kalm ış. F a k a t bu defa k a ti k a ra r verilmiş, beş yüzüncü fetih yılm a k a d a r b ü tü n so kak lar aydınlatılacakm ış.
Bu duaya hep b ir ağızdan âm in dememiz tabiîdir. An cak b u arada, h âlen elektrik lâm bası m evcut b u lu n a n cadde ve sokakların aydın latılm asın d ak i aksaklıklara d a a lâ k a d a rla rın dikkat n a zarların ı çekeriz. Düzensiz likler var. Sokak lâm baları n ın am pulleri bozuluyor, vaktinde değiştirilm iyor, k a ran lık birkaç gece devam e- diyor. B una m ukabil bazı cadde ve sokaklarda lâm ba la r yirm i d ö rt sa a t m ütem a diyen yanıyor. Ş ehrin m u h telif sem tlerinde bu haller sık sık te k e rrü r ediyor. Bo zulan lâm b alar vaktiyle de- ğiştirilse de, y an an lâm ba la r sabahleyin söndürülüp güpegündüz israf edilen ce reyan b u n la ra h arca n sa çok iyi olacak.
Cemal Refik
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi