Eğitimde İşgücü Planlaması - 12

Doç.Dr.Tarık Soydan

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitim Yönetimi Anabilim

Dalı

Eğitimde İşgücü Planlaması - 12

Milli Eğitim Bakanlığı İçin İşgücü Planlaması Modeli Önerisi

Ön Açıklama:

Bir model, farklı alt öğeleri arasında

sistematik ilişkiler olan bir bütündür. Söz

konusu bütünlük içinde modeli oluşturan her

öğe amacın gerçekleştirilmesine yönelik işlev

görür.

Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve

Planlama: Halihazırdaki veriler ve gelecekte olası gelişmeler gözönüne alınarak belirli bir amaca ulaşmak için izlenecek yolu gösteren süreçler bütünü.

Planlamada, amaç, zaman, mekan, kişiler, kaynak unsurları önem taşır.

İşgücü: Bir ülkede, kurumda ya da işletmede, üretime katılan ve katılabilecek durumda olan insan emeğinin tümü.

Etkin nüfus içinde yer alıp, cari ücret düzeyinde ve cari çalışma koşullarında çalışanlar ile işsizlerin toplamı.

Toplam nüfustan çalışamayacak durumda olan nüfusun, örneğin 15 yaşından küçük 65 yaşından büyük olanların, ev kadınlarının, öğrencilerin, mahkumların, ordu mensuplarının, çalışmasını engelleyen fiziksel veya zihinsel engeli olanların ve çalışmak istemeyenlerin çıkarılmasıyla ulaşılan nüfus.

^Eğitim: Toplumlarının tarihsel ve toplumsal gelişme süreçlerinde kültürün üretilmesinde ve yeni kuşaklara aktarılmasında önemli bir etkinlik alanı olan eğitim, eğitim literatüründe, asıl olarak toplumun erişkin olmayan bireylerine yönelik, istenilen bilgi, beceri ve tutumları aktarmak ve geliştirmek amacıyla, planlı ve düzenli bir şekilde, kişilerin katılımına ve deneyimlerine yer vererek gerçekleştirilen bir etkinlikler dizisi olarak ele alınmıştır.

Eğitimde İşgücü: Etkin nüfus içinde yer alıp, cari ücret düzeyinde ve çalışma koşullarında eğitim kurumlarında eğitim/öğretim ve yetiştirme etkinliklerine hizmet verici/sunucu olarak katılanlar ile katılabilecek yeterliği ve isteği olanların toplamı.

Yani halihazırda eğitim alanında görev yapan öğretmenler, okul yöneticileri,

hizmetliler, memurlar, işçiler vs. ile bu görevleri yapabilecek yeterliğe (diplomalı

olmak bu yeterliğin göstergelerindendir ya da KPSS başarısı) ve isteğe sahip

olanların toplamı.

İşgücü Planlaması: Doğru sayıda kişiyi doğru zamanda, doğru işlerde, doğru beceri, tecrübe ve yeteneklerle işe almak ve çalıştırmak.

Neden işgücü planlamasına ihtiyaç vardır?

- Belirlenen amaçların gerçekleştirilebilmesi

- Kaynakların etkin ve tam olarak kullanılabilmesi - Kaynakların etkili bir tarzda kullanılabilmesi

- Çalışanların, çalışmak isteyenlerin ve hizmet alanların istemine karşılık

verilebilmesi…

İşgücü Planlaması Yaklaşımları

Arz Yönlü Yaklaşımlar: Bu yaklaşımlarda ‘ekonominin gerekleri’ne uygun işgücü sayısını ve yeterliklerini, bir başka ifade ile nicelik ve nitelik olarak işgücünü, sağlamak üzere planlama yapılması gerektiği savunulur.

Talep Yönlü Yaklaşımlar: Bu yaklaşımlarda, işgücü planlaması yapılırken ‘ekonominin gerekleri’nden ziyade “toplumun beklentileri”

önplanda tutulur.

İş Analizi:

Personel seçim sürecinin temel aşamalarından biri olan iş analizi, işe uygun bireylerin seçilmesi için yapılır. İşe uygun bireylerin seçilmesi için, işlerin özellikleri ve işi yapacak personelde bulunacak yetenek ve diğer özellikler saptanmalıdır.

Analiz çalışması sonucunda, işin ünvanı ve personelin sözkonusu işte asıl olarak

sorumlu olduğu yönler belirlenir. Ayrıca personelde aranacak yeterlikler (bilgi,

beceri, kişilik özellikleri gibi) saptanır. Yine bu çalışmalar sonucunda personelden

beklenen performans (iş başarımı) standartları oluşturulur.

Amaç ve Hedefler

 Neden bir işgücü planlaması modeli geliştiriyoruz?

 Bu modeli geliştirmekle hangi hedeflere ulaşmış olacağız?

Zaman ve Mekan

 Hangi mekan için planlama yapıyoruz?

 Hangi zaman aralığı için planlama yapıyoruz?

Kişiler

 Kim(ler) için planlama yapıyoruz?

Kaynak

 Hangi kaynakları kullanarak planlama yapıyoruz?

 Planlamasını yaptığımız alanın finansman gereksinmeleri neler?

Stratejik Planlama Yaklaşımı Üzerinden Mesele Nasıl Ele Alınabilir?

1. Hazırlık Çalışmaları

 Tarihi gelişim

 Yasal yükümlülükler ve mevzuat

 Faaliyet alanları ve sunulan hizmetler 2. Misyon, Vizyon ve Temel Değerler 3. Stratejik Amaç ve Hedefler

4. Başarım (Performans) Standartları 5. Maliyetlendirme

6. İzleme ve Değerlendirme

Planlama Modeli İçin

 1. Temel İlke ve Değerler

 2. Amaç

 3. Halihazırdaki Durum (Türkiye’de nüfus ve istihdam göstergeleri; nüfusun miktarı ve yapısı; eğitim istatistikleri; Bakanlığın mevcut personel nitelikleri ve nicelikleri, Bakanlığın personel politikası…)

 4. Kestirimler

 5. Hedefler

 6. Başarım Standartları

 7. İzleme ve Değerlendirme