İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Toplu Konut İdaresi ile işbirliği içinde uygulamaya niyetlendiği planla 1 milyon civarında binayı yıkacak. 2008 yılında başlanacağı açıklanan plana göre emekçiler "Marmara ölçeğinde" yeniden yerleştirilecek. İstanbul'da sermayeye yeni alanlar açılacak.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ile birlikte 3-4 milyon kişinin yer değiştirmesine, yaklaşık yarısının da İstanbul dışına sürülmesine yol açacak kapsamda bir planı hayata geçirmeye hazırlanıyor.
Hafta başında Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve Urban Land Institute (ULI) desteğiyle gerçekleştirilen
"Kentsel Dönüşüm ve Gayrimenkul Yatırımları Konferansı"nda konuşan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul'un bir fırsat olduğunu belirterek ''Bu fırsat kaçırılmamalı. Bürokratik engelleri kaldırarak
yatırımcılarımıza, iş adamlarımıza elimizden geldiğince bu fırsatı vermeye çalışıyoruz'' şeklinde devam etti.
Tüm planlamaların yapıldığını söyleyen Topbaş, "Kentsel Dönüşüm Yasası"nın çıkması ile birlikte TOKİ ile işbirliği içinde 2008 yılından itibaren hızlı bir şekilde harekete geçileceğini açıkladı. Topbaş'ın, "Marmara ölçeğinde"
planlama yaptıklarını özellikle vurgulaması, "dönüştürülecek" alanlarda yaşayan emekçilerin İstanbul dışına sürme niyetinin de somutluk kazandığını ortaya koydu.
Uzunca bir süredir kentin değerli noktalarına yönelik geliştirilen projeler ve özellikle 2010 Kültür Başkenti projesi kapsamında atılmaya çalışılan adımlarla İstanbul'un sermayeye daha fazla açılması, emekçilerin de daha fazla kent dışına itilmesi gündemdeydi. Ancak Konferans'ta yapılan açıklamalar "dönüşüm" planının ölçeğinin katlandığını, çok gözde noktaların ötesine geçip İstanbul'un tamamını kapsar hale geldiğini ve çok hızlı bir sürecin hedeflendiğini ortaya koydu.
Belediye 1 milyon bina yıkacak, TOKİ yenilerini yapacak
Topbaş, büyük "dönüşüm" planı kapsamında 1 milyon 200 bin binanın "deprem riski" altında olduğu ya da "çarpık yapılaşma" nedeniyle yıkılacağını açıkladı. Belediye'nin yıktığı binaların bir bölümünün yerine de TOKİ yeni binalar yapacak. TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar bu büyük "dönüşüm"ün kapsamını şu şekilde açıkladı:
"Küçükçekmece bölgesinde Kayabaşı, Ayazma; Halkalı, Sefaköy; Küçükçekmece gölü ile İkitelli kenarındaki gecekonduları kaldıracağız. Bağcılar ve Göngören'de gecekondu tarzında değil ama kaçak ve çarpık yapılaşma tarzında çok bina var. Buraların elden geçirilmesi lazım. Eminönü ve Fatih'in çok ciddi yenilenmesi gerekiyor; Küçük Langa, Kadırga Bölgesi, Manifaturacılar çarşısı 'nın, Unkapanı'nın alt kısmındaki bölgenin hemen yenilenmesi lazım.
Diğer yandan Fatih'te hem Sulukule, Karagümrük hem de Küçükmustafapaşa'yı, Beyoğlu'nda da Hacı Hüsrev'i elden geçirmemiz gerekiyor.
Aynı şekilde Sarıyer, Derbent'te Armutlu'da, Karanfilköy'de var. Gaziosman Paşa'da Malkoçoğlu'nu ciddi elden geçireceğiz. Yine burada Yüzüncüyü Mahallesi'nin; Kadıköy'de Fikirtepe'nin mutlaka yenilenmesi lazım. Emekevleri;
Üsküdar'ın arka mahallelerinin, Örnek Mahallesi'ndeki gecekonduların kaldırılması gerekiyor. Sultanbeyli'nin hem gecekondudan hem kaçak yapılaşmadan arındırılmalı. Maltepe, Kartal, Tuzla'da gecekondular var. Hepsinin elden geçmesi lazım."
Yıkılacak semtlerin yerine Küçükçekmece'de Kayabaşı bölgesinde 90 bin yeni konut yapılacağı, Bahçeşehir'de de bir
"kent merkezi" çalışması yapıldığı kaydediliyor.
"Kentsel
Dönüşüm Yasası"nın önümüzdeki haftalarda Meclis'te kabul edilmesi ve bu planının 2008 yılında uygulanmaya başlaması bekleniyor.
TOKİ'nin sürece dahil olmasının iki önemli avantaj sağladığına dikkat çekiliyor. TOKİ'nin sahip olduğu yetkilerin Hazine arazilerinin imara açılmasını kolaylaştırdığı ve kamu kurumu olmasından kaynaklanan meşruiyeti avantaj sağladığı ifade ediliyor. Son beş yılda Türkiye çapında 300 bine yakın konut yapan TOKİ'nin bu planla birlikte sadece İstanbul'da önümüzdeki birkaç yılda bu sayıyı aşması bekleniyor.
Yoksul emekçiler İstanbul dışına
çıkması beklenen yasaya göre "dönüştürülecek" bölgelerde yaşayanlara yönelik işleyecek sistem şu şekilde
özetleniyor: "Bir bölge öncelikle dönüşüm alanı ilan edilecek ve 30 gün süreyle askıda kalacak. Bu süre içinde ilana itiraz edilebilecek. Daha sonra belediye üç yıl içinde projesini açıklayacak; daha sonra hak sahipleriyle anlaşmaya çalışacak. Dönüşüm alanı içinde yıkılacak bir konutta oturan kiracıysa, yeni yapılacak konutlardan satın alma hakkı verilecek. Konut ücreti, 20 yıl vadeyle taksitlendirilecek.
Arazi sahibi ise kendisine arsası karşılığı oranında yeni yerden konut verilecek, Konut istemezse arsasının karşılığında para ödenecek. Ama yıkılacak bina gecekondu ise yani başkasının arazisine yapılmış bir binaysa hiçbir ödeme
yapılmayacak. Kiracılara tanınan konut satın alma hakkı, onlara da tanınacak. Kaçak bina ise yani kendi arsası üzerine ruhsatsız bina yapılmış ise sadece arsası karşılığı konut alma hakkı verilecek."
Gecekondularda yaşayan, tapusu olmayan yüzbinlerce insan evsiz kalırken, tapu sahibi olanların da büyük bölümüne bugüne kadarki uygulamalardan hareketle kent dışındaki bölgelerde konut verileceği tahmin ediliyor. Yıkılması planlanan 1 milyon binanın bir bölümünün yerine ticari binalar yapılacağı ve bu bölgelerin doğrudan sermayeye teslim edileceği düşünülüyor. Bu "büyük dönüşüm planı" sonunda göçten ziyade milyonlarca emekçiyi kapsayacak bir büyük
"sürgün"ün hedeflendiği vurgulanıyor.
16/11/2007 sol
