• Sonuç bulunamadı

5. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME METİNDE YAPI Mustafa KAFA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "5. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME METİNDE YAPI Mustafa KAFA"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

5. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME

METİNDE YAPI Mustafa KAFA

KONU ANLATIMI ……….………….:

METİN YAPISI (Giriş Gelişme Sonuç):

Bir duyguyu bir düşünceyi anlatabilmek için bir araya getirilmiş cümleler topluluğuna metin adı verilir.

Metinlerde yazı rast gele bir sıralamayla yazılmaz. Yazıların belirli bir düzene göre yazılmasına yazı planı adı verilir.

A. GİRİŞ: Metinde anlatılmak isteneni tanıtan, yazının yazılış amacının belirtildiği ilk cümlelerdir. Bu gölümde fakat, çünkü, lakin, oysaki vb geçiş ifadeleri yer almaz.

B. GELİŞME : Giriş bölümünde tanıtılan konunun anlatıldığı bölümdür. Bu bölümde konunun önemi, özellikleri, farklı yönleri, benzerlikleri, yararlı tarafları veya zararlı yönleri anlatılır. Örnekler verilir, karşılaştırmalar yapılabilir, ünlü bir kişinin sözü alınabilir, konu hakkında sayısal bilgiler varsa onlar verilebilir.

C. SONUÇ: Metnin son bölümüdür, genelde bir veya iki cümleden oluşur. Metnin tamamında verilmek istenen konu özet bir cümleyle verilir ve bir sonuca bağlanır. Bu bölümde genellikle metnin ana düşüncesi verilmektedir.

Böylece, demek ki, anlaşılıyor ki, sonuç olarak gibi ifadeler yer alabilir.

* Bu bölümler genelde üç paragraf halinde gösterilir.

* Paragraflara paragraf başı yapılarak başlanır.

* Hikayelerde bu bölümlere serim (giriş) , düğüm (gelişme) ve çözüm (sonuç) adları verilir.

ÖRNEK:

Oyun , çocukların ruhi eğitiminde önemli bir yer tutar ve gelişmelerini sağlar.

Çocuklar oyun oynarken sosyal topluma hazırlık yapmış olurlar. Kendi aralarındaki anlaşmaları, oyuncaklara gösterdikleri özen, onların ileride nasıl insanlar olacaklarını belirler. Oyundan ve oyuncaklardan mahrum bazı çocukların, gelecekte asık yüzlü, somurtkan ve çekilmez kişiler oldukları görülmüştür.

Oyunlar, aşırı olmadığı sürece çocuklar için vazgeçilmez eğlence olduğu gibi kişilik gelişmesinin de ilk basamağıdır.

Giriş: Oyunun çocuklara sağladığı faydadan bahsedilmiş.

Gelişme: Oyunun nasıl fayda sağladığı açıklanarak oyun oynamayan çocukların durumundan bahsedilmiştir.

Sonuç: Çocuklar için vazgeçilmez olduğu belirtilmiş.

ALIŞTIRMA ……….………..:

Aşağıdaki metinleri giriş gelişme sonuç olarak sıralayınız.

1- Yoksa kupkuru bir olayı olduğu gibi vermek gerçekçilik değildir.

2- Gerçekçilik doğaya, insana ve olaylara kendi gözümüzle bakmak ve yeni dünya görüşü kazanmaktır.

3- Bana gerçekçilik nedir,diye sorarsanız, insanların gördüğünü aynen kopya etmesi değildir derim.

Giriş: ……… Gelişme: ……… Sonuç: ………

1. Yağan yağmur ürünlerin yüzünü güldürdükçe çiftçi sevinir. Bereket artar toprakta, onun için toprak bir anne gibidir. Hep önceliği siz olursunuz.

2. Bu ülkede toprak bir masal sultanı kadar cömerttir.

Yağmur olduğu sürece insana umut olur.

3. Böylece dünya toprak annesi sayesinde huzurlu ve mutlu bir yer olur.

Giriş: ……… Gelişme: ……… Sonuç: ………

1. Bu bağ, bir medeniyet zinciridir. Sizden de sonraki nesillere bağlanır. Böylece büyük bir kültür oluşur, bir halkası da siz olmuş olursunuz.

2. Her yazar, ilmî ,edebî,felsefî, sosyal araştırmalarını, gözlemlerini bildirir. Siz okudukça öğrenir ve yenilerini üzerine eklersiniz.

3. Kitaplar, yükselmek isteyen her insana kendisinden evvelki neslin bıraktığı noktadan ilerlemek imkânı verir.

Giriş: ……… Gelişme: ……… Sonuç: ………

1. Çünkü Şehrin kendisine has akışı, yapıları, kurumları, ciddiyeti, üşüten soğukluğu ve öldüren kalabalıkları bahara ve onu işaretçilerine yer bırakmamıştır.

2. Demek ki şehir hep cazip görünür ama bilmeden, duymadan, hissetmeden yaşamak demektir.

3. Şehirler mevsimi unutmuştur. Mevsimler değişir de kimsenin haberi bile olmaz. Onlardan bir haberci, bir işaret yoktur şehirlerde.

4. Yalnız bahara mı? Bütün mevsimlere... Mevsimlerin değiştiğini takvimlerden izler şehirliler. Kış ,bahar, yaz ve sonbahar...

Giriş: ……… Gelişme: …….. .…… Sonuç: ………

(2)

TÜRKÇE DERSİ ETKİNLİK ……….………..……….:

Aşağıda size verilen bölüm konularına göre bir metin yazınız.

Giriş: Ormanın ne olduğunu tarif edin.

Gelişme: Ormanların insanlara olan çeşitli faydalarını anlatın.

Sonuç: Ormanların önemini belirtin (mesaj).

………

………

………

………..

………

………

………

………

………

………

………

Aşağıdaki bilgileri okuyunuz. Doğru olanlara D, yanlış olanlara Y koyunuz.

[ ] Metinler yapı olarak üçe ayrılırlar.

[ ] Metinler kelimelerin bir araya gelmesiyle oluşur.

[ ] Hikayenin yapısına serim, düğüm, çözüm denir.

[ ] Metinlerde en uzun bölüm gelişme bölümüdür.

[ ] Gelişme bölümünde buna göre, sonuç olarak vb.

ifadeler yer alır.

Aşağıdaki boşlukları uygun ifadelerle doldurunuz.

Yazıların belirli bir düzene göre yazılmasına ……….

adı verilir.

Bir duyguyu bir düşünceyi anlatabilmek için bir araya getirilmiş cümleler topluluğuna ……… denir.

Metinler bir biriyle bağlantılı ………. oluşur.

TEST …………..……….:

1. Aşağıdaki metin bölümlerinden hangisi giriş bölümü olamaz?

A) Bu konuda Mevlana’nın güzel bir sözü vardır.

B) Çocuklar hep erkenden büyümek isterler.

C) Okumak zihnimizi geliştiren etkenlerin en başından gelir.

D) Isı, varlıkların yaydığı bir enerjidir. Her varlığın ayrı bir ısı değeri vardır.

I. Bazen sabrı tükeniyor, kendine sadık bildiği silah arkadaşlarına dert yanıyordu.

II. Liderlik, akıl ve mantığı benimsetmeyi gerektiriyor.

III. Atatürk, her şeyi kanun, nizam, akıl ve mantık içinde yapmak istiyordu.

IV. Hatta bazen, paşalara, amirlere giderek onları kendi çizdiği hat üzerinde yürütmeye çalışıyordu.

2. Yukarıda dağınık olarak verilmiş olan ifadelerden hangisi sonuç bölümüdür?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

I- Herhâlde herkesin böyle hatıraları mevcuttur.

Gönlünüze hoş ve esrarlı rüzgârlar estirirler.

II- Hafızamızın bir köşesine yerleşmiş çok eski zamanlara ait hatıralar vardır.

III- Zaman zaman bunlar unutulmaya yüz tutmuş köşelerinden çıkarlar.

IV- Onların geçek mi, rüya mı olduklarını bile ayırt edemeyiz.

3. Yukarıdaki cümlelerden bir paragraf oluşturulduğunda giriş bölümü hangi cümle olmalıdır?

A) I B) II C) III D) IV

4. Aşağıdaki bölümlerden hangisi gelişme bölümünde yer alan bir ifadedir?

A) Kitaplar, yükselmek ve yükseltmek isteyen her insana kendisinden evvelki neslin bıraktığı noktadan ilerlemek imkânı verir.

B) Halkımız masal ve destanlarında, ninnilerinde daima derdinin ve arzusunu ifade etmeye çalışmıştır.

C) Halbuki en ufak bir şeyde bile meçhul bir taraf vardır.

İşte onu keşfetmeye çalışanlara meraklı denir. Ne yapar bu meraklılar?

D) Dört yanımız maviyle kaplı olduğu için o kadar güçlü bir mühür olmuş ki bu mavi, sonunda Türk mavisi (Türkuaz) olarak anılmaya başlamış.

Referanslar

Benzer Belgeler

Ya bizim yanımızda bekle ……… kendi sınıfına gidip orada bekle. Havuza girebilirsiniz ………..…. havuz bonenizi takmalısınız. Oynamayı çok istiyorum ……….. bu

♦ Aşağıda ( ) ile belirtilmiş yerlere uygun noktalama işaretini koyunuz. Tarihlerde gün, ay ve yıl arasını ayırmak için konur. Türkçede eklerin farklı

Görsel, yazılı metinlerin dışında kalan resim, fotoğraf, afiş, sembol, şekil, işaret, harita, tablo, grafik, karikatür vb. kavramlara verilen genel bir isimdir. Yazılı

5N-1K kuralı KİM, NE, NEREDE, NE ZAMAN, NASIL, NEDEN (NİÇİN) sorularına göre haberin oluşturulması anlamına gelir. ÖRNEK: Yangın Nedeniyle Binada Mahsur Kaldı

alışkanlıklar insanın iradesinin önüne geçerse insana zarar vermeye başlar. İnsan farkında olmadan alışkanlıklarının kölesi olur. Doğru karar verme yeteneğini zamanla

(ikinci) örneğindeki gibi, sayılardan sonra sıra bildirmek için konurum. örneğindeki gibi, soru bildiren cümlelerden sonra. D) 10.12.2006 örneğindeki gibi,

Bu cümlede Ayşe ifadesinden sonra virgül kullanmak gerekir fakat Aydın kelimesinden sonraki virgülle aynı görevde olmadığı için birinci virgül noktalı

(V) İştahını kabartan bu kokulu güzel muzu almak için davranır ama muzsuz delikten giren eli muzla bir türlü delikten dışarı çıkmaz ama bırakmaya hiç