5. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME
SEBEP SONUÇ / AMAÇ SONUÇ Mustafa KAFA
KONU ANLATIMI ……….:
NEDEN – SONUÇ CÜMLELERİ
Eylemin gerçekleşme nedeni ile bir arada verildiği cümlelere neden sonuç cümlesi denir.
Yapılan işin veya olan durumun gerekçesi cümlede verilmiştir.
*Bu cümlelerde neden de sonuç da gerçekleşmiştir.
(Olumlu veya olumsuz olmuş bir olaydır.) ÖRNEK:
Kazanamayınca morali bozuldu ve oturup ağladı.
Sebep sonuç Kişinin ağlamasının nedeni kazanamamasıdır.
Annesi yanında olduğu için çok sevinçliydi.
Sebep sonuç
Çantasını unutmuş aceleyle çıkınca.
Sonuç Sebep AMAÇ – SONUÇ CÜMLELERİ
Eylemin yapılış amacıyla birlikte verildiği cümlelere amaç sonuç cümlesi denir.
* Bu cümlelerde amaç bölümü henüz gerçekleşmemiş ama yapılmak istenen bölümdür. Sonuç amaca göre yapılan davranışı gösterir.
Temiz hava almak için sahilde yürüdü.
Amaç Sonuç
Kişinin sahilde yürüme amacı temiz hava almaktır fakat bu olayın gerçekleşip gerçekleşmediğini bilemediğimiz için sadece yapılmak istenen bir olaydır.
Odasını süslemek için renkli kağıt süsler aldı.
Amaç Sonuç
Renkli kağıt süsler alma amacı odasını süslemektir fakat henüz süsleyip süslemediğini bilmediğimiz için amaç cümlesidir.
: ……….………. ALIŞTIRMA
♦ Aşağıdaki cümlelerin amaç sonuç mu, neden sonuç mu, olduğunu bularak altlarındaki alana yazınız.
Boğazı ağrıdığı için rahat konuşamıyor.
[………..]
Sular kesik olduğu için elimi yıkayamadım.
[………..]
Balıklarını beslemek için onlara yem aldı.
[………..]
Sporu çok sevdiğinden hafta sonları spor yapıyor.
[………..]
Ağrı kesici almak için eczaneye gitti.
[………..]
Arkadaşıyla karşılaştı, keyfi yerine geldi.
[………..]
Bu sıcakta ağaç gölgesi bulduğu için seviniyordu.
[………..]
Annesi yanında olduğu için çok mutluydu.
[………..]
Yazılıya çalışmak için odasına çekildi.
[………..]
İstiklal Marşı’nı okumak için kürsüye çıktı.
[………..]
Duvar sağlam olmadığı için göçmüştü.
[………..]
TÜRKÇE DERSİ ETKİNLİK ………..:
♦ Aşağıdaki cümlelerden amaç sonuç içerenleri işaretleyiniz.
[ ] Okula gitmek için çantasını hazırladı.
[ ] Yanımda nakit para olmadığından elbiseyi alamadım.
[ ]Ekmek almak için fırına kadar gitti.
[ ] Soruya cevap veremedi çünkü bu konu ile ilgili bilgisi yoktu.
[ ] Meyve toplamak için bahçeye girdik.
♦ Amaç sonuç ve neden sonuç ile ilgili aşağıdaki bilgileri inceleyerek doğru olanlara D yanlış olanlara Y yazınız.
( ) Amaç cümleleri henüz gerçekleşmemiş olması istenen cümlelerdir.
( ) Amaç sonuç cümlelerinde amaç ve sebep yer değiştirebilir.
( ) Sebep cümlelerinde sonucun neyden dolayı olduğu verilir.
( ) Amaç cümleleri kesin gerçekleşmiş olayları verir.
( ) Sebep cümleleri yapılmak istenen hedefi belirler.
♦ Aşağıdaki cümlelerde sebep ve sonuç bölümlerini altlarını çizerek gösteriniz.
Tekerleği patladığı için bisiklet süremedi.
Yorganı üzerine çekti çok üşüdüğü için.
Yağmur yağdığından toplantı ertelendi.
Çok korkmuştu karşısına köpek çıktığından.
Yazısı kötü olduğu için yazı çalışması yapıyordu.
Işıklar kararınca yıldızlar göründü gökyüzünde.
Kalemimin ucu kırıldı kağıda çok bastırınca.
: .………. TEST
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir eylemin gerçekleşme amacı verilmiştir?
A) Çok uzaklardan sesler geliyordu.
B) Oyunun sonunda herkese hediye verdiler.
C) Muayene olmak için doktora gitti.
D) Sabah erkenden kahvaltısını yapmış.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden- sonuç ilişkisi vardır?
A) Bir anda elektrik gidince çok korktum.
B) Para biriktirebilirse bilgisayar alacakmış.
C) Benden önce çıktı ama yolda ona yetiştim.
D) Kısa zamanda Bandırma'ya ulaşmıştık.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç - sonuç ilişkisi vardır?
A) Müdür Bey’le konuşmak için geldim.
B) Sözünü kestiğim için bana çok kızdı.
C) Sınavı kazandığı için çok mutluydu.
D) İşi olmadığı için boş boş oturuyordu.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) Bugün okula biraz erken geldim.
B) Öğretmenimiz biraz daha sessiz olmamızı istedi.
C) Servise yetişemediğimden derse geç kaldım.
D) Sınıfımıza bu sene iki öğrenci daha geldi.
(1) İnsanların büyük bölümü, rahat etmek için yaşamı boyunca uğraş verir. (2) Yıllarca okullara devam edilir, kurslara gidilir, staj yapılır, bir ustadan dersler alınır...
(3) En sonunda da kişi, başarılı olacağına inandığı alanda çalışmaya başlar. (4) Ne var ki işler her zaman planlandığı gibi gitmez ve o işten istenilen sonuç alınamaz.
5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
6. Aşağıdakilerden hangisinde sonuç sebepten önce yazılmıştır?
A) Çok güzel yazdığı için yazı işi hep ona düşüyor.
B) Renkleri seçemediği için ehliyet alamadı.
C) Yapraklar dökülür sonbahar kapıyı çalınca.
D) Kumaşı kaliteli olmadığından ilk yıkamada soldu.
