Aylık Emtia Bülteni Kasım 2016

(1)

MART 2013

Aylık Emtia Bülteni

Kaynak: Dünya Bankası, IMF *Enerji dışı endeksin alt endeksleri arasında yer almaktadır.

EMTİA FİYAT ENDEKSLERİ (2010=100)

Kasım 2016

1

 Emtia fiyatları enerji fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle Ekim’de önceki aya göre %5,7 arttı. Bu dönemde enerji kaleminde arz yönlü endişeler ile kömür fiyatlarındaki hızlı yükseliş dikkat çekti.

 OPEC üyelerince petrol üretiminin azaltılması konusunda kesin bir anlaşmaya varılamamasına karşın izleyen dönemlerde arz kesintisi olabileceğine dair beklentilerin etkili olmasıyla ham petrol fiyatı yükselişini Ekim ayında da sürdürdü.

 Ekim’de enerji dışı emtia fiyatları ise %0,3 geriledi. Bu dönemde tarımsal ürün fiyatları %1,1, değerli metal fiyatları %5,4 düştü. Değerli metaller içinde en sert fiyat düşüşleri ise gümüş ve platinde yaşandı.

40 60 80 100 120 140 160

Eki.09 May.10 Ara.10 Tem.11 Şub.12 Eyl.12 Nis.13 Kas.13 Haz.14 Oca.15 Ağu.15 Mar.16 Eki.16

Emtia Fiyatları Genel Endeksi

20 40 60 80 100 120 140 160

Enerji ve Enerji Dışı

Enerji Enerji Dışı

40 60 80 100 120 140 160

Tarım *

40 60 80 100 120 140 160

Metal *

Metal Değerli Metal

(2)

Aylık Emtia Bülteni

EMTİA PİYASALARINDA SON GELİŞMELER

Kasım 2016 2

 Kömür fiyatları Ekim’de aylık bazda %27,8 yükseldi. Böylece, kömür fiyatları yıllık bazda %78 artmış oldu. Çin’de kömür sanayiinin yeniden yapılandırılması kapsamında oluşan arz açığı ve üretici ülke konumundaki Avustralya’da yaşanan arz yönlü sıkıntılar bu gelişmede etkili oldu.

 Ham petrol fiyatları Ekim ayı sonunda yapılacak ve üretimde kesintiye gidilmesinin değerlendirileceği toplantılarda bu yönde bir karar alınacağı beklentisiyle %9,5 yükseldi. Öte yandan, söz konusu toplantılarda beklenen kararın çıkmaması ayın son günlerinde fiyatların bir miktar gerilemesine neden oldu.

 Altın fiyatları ABD dolarındaki değerlenme paralelinde bir önceki aya göre %4,5 geriledi.

 Alüminyum, kurşun ve kalay fiyatlarındaki yükselişler, metal fiyatlarındaki artışta belirleyici oldu. Söz konusu metallerin yanı sıra demir cevheri ve çinko da dahil olmak üzere endüstriyel metaller genelinde yıllık bazda artış kaydedilmiştir.

 Öte yandan, bakır fiyatlarının Çin’in azalan talebi ve yükselen stoklar nedeniyle yıllık bazda gerilediği görülmektedir.

 Yükselen stoklara bağlı olarak 2016 ortasından itibaren zayıf seyreden buğday fiyatları, Ekim’de sınırlı bir yükseliş kaydetti. Ancak, Hindistan, Rusya ve ABD’de üretimin artacağı beklentileri fiyatlar üzerinde baskı yaratmaya devam ediyor.

 Pirinç fiyatları zayıf talep koşulları paralelinde Ekim’de geriledi. Diğer taraftan, Filipinler çeltik üretiminin kuraklık ve tayfunlar sebebiyle son üç yılın en düşük seviyesinde gerçekleşeceğini açıkladı.

Bu durum, önümüzdeki aylarda fiyatlar üzerinde bir miktar artış baskısı yaratabilir.

Kaynak: Dünya Bankası, Reuters

92 94 96 98 100 102

1.200 1.220 1.240 1.260 1.280 1.300 1.320 1.340 1.360 1.380

19.Tem 03.Ağu 18.Ağu 02.Eyl 17.Eyl 02.Eki 17.Eki 01.Kas 16.Kas

D XY Endeksi ve Altın Fiyatları

Altın (USD/ons) DXY Endeksi (sağ eksen) 3.000

4.000 5.000 6.000 7.000 8.000

48 49 50 51 52 53

Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 Oca.15 Nis.15 Tem.15 Eki.15 Oca.16 Nis.16 Tem.16 Eki.16

Çin'de PMI ve Bakır Fiyatları

Çin İmalat PMI (eşik değer=50) Bakır (USD/ton) (sağ eksen)

(3)

Aylık Emtia Bülteni

EMTİA PİYASALARINDA SON GELİŞMELER

Kasım 2016 3

 Şeker fiyatları, dünyanın ikinci büyük şeker ihracatçısı olan Tayland’da üretimin olumsuz iklim koşulları sebebiyle azalması nedeniyle yükseldi. Böylece şeker fiyatlarındaki yıllık artış %60,2’ye ulaştı.

 Palm yağı fiyatları zayıf talep koşulları nedeniyle aylık bazda %5,8 gerilerken, soya yağı fiyatları %2,9 arttı. Ekim’de bir önceki aya göre %8 gerileyen zeytinyağı fiyatlarında ise yıllık düşüş %29’a ulaştı. 2014 yılı ortalarından itibaren hızlı bir yükseliş trendine giren zeytinyağı fiyatları Ağustos 2015’ten bu yana aşağı yönlü bir seyir izliyor.

 Yurt içi piyasada ise zeytinyağı fiyatları Ekim’de aylık bazda %0,5 azalmakla birlikte, önceki yılın aynı ayına göre %4,5 arttı. Bu dönemde ayçiçek yağı ve tereyağı fiyatları aylık bazda yükselirken, mısırözü yağı fiyatları hafif geriledi.

 Mısır fiyatları Ekim’de %2,6 artış kaydetti. Önemli üreticilerden olan Güney Afrika’da mısır ekimi ve üretiminin, bir önceki sezon yaşanan kuraklığın ardından düzelen hava koşullarının etkisiyle 2017’de artması bekleniyor.

 Arabica cinsi kahve fiyatlarında aylık bazda sınırlı bir yükseliş gözlendi. Kahve fiyatları vadeli piyasalarda rekor seviyelere çıkarken, Batı Afrika’da üretimin artacağı tahminleri ile kakao fiyatlarında düşüş beklentisi hakim.

Kaynak: Dünya Bankası, TÜİK

1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000

50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150

Eki.11 Mar.12 Ağu.12 Oca.13 Haz.13 Kas.13 Nis.14 Eyl.14 Şub.15 Tem.15 Ara.15 May.16 Eki.16

Bitkisel ve Hayvansal Yağlar &

Zeytinyağı Fiyatları

Hayvansal ve Bitkisel Yağlar (2010=100)

Zeytinyağı (USD/ton) (sağ eksen) 0,1

0,2 0,3 0,4 0,5 0,6

70 80 90 100 110 120 130 140

Eki.11 Mar.12 Ağu.12 Oca.13 Haz.13 Kas.13 Nis.14 Eyl.14 Şub.15 Tem.15 Ara.15 May.16 Eki.16

Tarımsal Emtia ve Şeker Fiyatları

Tarım (2010=100)

Şeker (USD/ton) (sağ eksen)

(4)

EMTİA PİYASALARINDA BEKLENTİLER

Kasım 2016

EMTİA FİYATLARI: Gerçekleşme ve Tahminler

4

Kaynak: Dünya Bankası * Brent, WTI ve Dubai petrolleri spot fiyatları ortalamasıdır.

Aylık Emtia Bülteni

 ABD’de Trump’ın uygulamayı vadettiği ekonomi politikası çerçevesinde yatırım harcamalarında beklenen artışın, büyümeye ve dolayısıyla emtia talebine olumlu yansıması beklenmektedir. Diğer taraftan, yine aynı politika çerçevesinde uluslararası ticarete sınırlama getiren önlemlerin uygulamaya konması halinde ise, başta Çin olmak üzere küresel emtia talebinin olumsuz etkilenmesi riski bulunmaktadır.

 Önümüzdeki dönemde ABD’de kamu harcamalarındaki artış paralelinde faiz artışlarının hızlanabileceği ve böylece ABD dolarının değer kazanmaya devam edeceği beklentisi altın fiyatlarının önümüzdeki dönemde aşağı yönlü bir seyir izleyebileceği öngörüsünü destekliyor.

2 0 0 0 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 2 0 Enerji

Ham Petrol* USD/varil 28,2 104,1 96,2 50,8 43,3 55,2 59,9 65,6

Kömür USD/ton 26,3 84,6 70,1 57,5 58,0 55,0 55,6 56,8

Doğalgaz (Avrupa) USD/milyon btu 3,9 11,8 10,1 7,3 4,4 4,7 5,0 5,7

Tarım

Kakao USD/kg 0,9 2,4 3,1 3,1 3,0 2,9 2,9 2,8

Kahve USD/kg 1,9 3,1 4,4 3,5 3,6 3,6 3,6 3,5

Çay USD/kg 1,9 2,9 2,7 2,7 2,6 2,7 2,7 2,8

Soya Yağı USD/ton 338 1.057 909 757 790 811 832 877

Mısır USD/ton 89 259 193 170 160 166 172 184

Pirinç USD/ton 202 506 423 386 400 401 402 404

Buğday USD/ton 114 312 285 204 170 179 188 209

Kırmızı Et USD/kg 1,9 4,1 5,0 4,4 3,9 3,9 4,0 4,0

Beyaz Et USD/kg 1,3 2,3 2,4 2,5 2,5 2,5 2,4 2,4

Şeker USD/kg 0,2 0,4 0,4 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4

Tomruk USD/metre küp 275 464 465 389 390 401 412 436

Pamuk USD/kg 1,3 2,0 1,8 1,6 1,6 1,7 1,7 1,8

Kauçuk USD/kg 0,7 2,8 2,0 1,6 1,5 1,6 1,7 1,8

Tütün USD/ton 2.976 4.589 4.991 4.908 4.800 4.766 4.732 4.664

Metal

Aluminyum USD/ton 1.549 1.847 1.867 1.576 1.575 1.626 1.679 1.790

Bakır USD/ton 1.813 7.332 6.863 5.216 4.700 4.913 5.135 5.610

Demir Cevheri USD/kuru ton 28,8 135,4 96,9 52,8 54,0 50,0 51,7 55,2

Kurşun USD/ton 454 2.140 2.095 1.692 1.800 1.850 1.901 2.007

Nikel USD/ton 8.638 15.032 16.893 11.228 9.300 10.126 11.025 13.070

Kalay USD/ton 5.436 22.283 21.899 15.207 17.250 17.723 18.208 19.219

Çinko USD/ton 1.128 1.910 2.161 1.828 2.025 2.500 2.600 2.541

Altın USD/troy ons 279 1.411 1.265 1.099 1.250 1.219 1.190 1.132

Gümüş USD/troy ons 5,0 23,8 19,1 14,9 17,0 16,9 16,8 16,5

Platin USD/troy ons 545 1.487 1.384 997 1.000 1.046 1.094 1.197

Tahmin Gerç ekleşme

(5)

Kasım 2016 5

Kaynak: Dünya Bankası, IMF * Brent, WTI ve Dubai petrolleri spot fiyatları ortalamasıdır.

Aylık Emtia Bülteni

-50 -30 -10 10 30 50 70 90

Gümüş Platin Zeytinyağı Kakao Palm Yağı Altın Pirinç Kırmızı Et Tomruk Beyaz Et Bakır Tütün Çinko Nikel Buğday Pamuk Ayçiçek Yağı Kahve Demir Cevheri Doğalgaz Çay Mısır Kalay Soya Yağı Şeker Kurşun Aluminyum Kauçuk Ham Petrol*

Kömür

Emtia Fiyatlarında Değişim Oranları (Ekim 2016)

Yıllık % Değişim Aylık % Değişim

(6)

Kasım 2016 6

EMTİA FİYATLARI - I

Aylık Emtia Bülteni

20 40 60 80 100 120 140

Ham Petrol* (USD/varil)

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140

Kömür (USD/ton)

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

D oğalgaz (USD/milyon btu)

2 3 4 5 6 7

Kahve (USD/kg)

2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4

Ç ay (USD/kg)

1,6 1,8 2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4 3,6

Kakao (USD/kg)

100 150 200 250 300 350

Mısır (USD/ton)

300 350 400 450 500 550 600 650

Pirinç (USD/ton)

100 150 200 250 300 350 400

B uğ day (USD/ton)

1,6 1,8 2,0 2,2 2,4 2,6

B eyaz Et (USD/kg)

0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7

Şeker (USD/kg)

2,0 3,0 4,0 5,0 6,0

Kırmızı Et (USD/kg)

800 900 1.000 1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800

Ayçiçek Yağı (USD/ton)

2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000 5.500 6.000

Zeytinyağı (USD/ton)

600 700 800 900 1.000 1.100 1.200 1.300 1.400 1.500

Soya Yağı (USD/ton)

(7)

Kasım 2016 7

EMTİA FİYATLARI - II

Aylık Emtia Bülteni

4.000 4.200 4.400 4.600 4.800 5.000 5.200

Tütün (USD/ton)

350 370 390 410 430 450 470 490 510 530 550

Tomruk (USD/metre küp)

500 600 700 800 900 1.000 1.100 1.200 1.300 1.400

Palm Yağı (USD/ton)

0 1 2 3 4 5 6

Pamuk (USD/kg)

0 1 2 3 4 5 6

Kauçuk (USD/kg)

1.200 1.400 1.600 1.800 2.000 2.200 2.400 2.600 2.800

Aluminyum (USD/ton)

4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 10.000

B akır (USD/ton)

1.400 1.600 1.800 2.000 2.200 2.400 2.600 2.800 3.000

Kurşun (USD/ton)

10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000

Kalay (USD/ton)

5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000

Nikel (USD/ton)

1.200 1.400 1.600 1.800 2.000 2.200 2.400 2.600

Ç inko (USD/ton)

800 900 1.000 1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800

Altın (USD/troy ons)

5 10 15 20 25 30 35 40 45

Gümüş (USD/troy ons)

30 50 70 90 110 130 150 170 190

D emir Cevheri (USD/ kuru ton

%63,5 demir)

600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800 2.000

Platin (USD/troy ons)

(8)

Aylık Emtia Bülteni

Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilen dirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yoru mlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlen dirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görü ş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması n edeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.

İşbu rapor ü zerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.

Bütün yayınlarımıza http://ekonomi.isbank.com.tr adresinden erişebilirsiniz.

İzlem Erdem - Bölüm Müdürü Aslı Göksun Şat Sezgin - Uzman izlem.erdem@isbank.com.tr goksun.sat@isbank.com.tr Alper Gürler - Birim Müdürü Bora Çevik - Uzman alper.gurler@isbank.com.tr bora.cevik@isbank.com.tr H. Erhan Gül - Müdür Yrd. Ahmet Aşarkaya - Uzman erhan.gul@isbank.com.tr ahmet.asarkaya@isbank.com.tr Dilek Sarsın Kaya - Uzman Ayşe Betül Öztürk - Uzman Yrd.

dilek.kaya@isbank.com.tr betul.ozturk@isbank.com.tr Türkiye İş Bankası A.Ş - İktisadi Araştırmalar Bölümü