• Sonuç bulunamadı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Şehir Planlama Müdürlüğü 1/ ÖLÇEKLİ İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI RAPORU

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Şehir Planlama Müdürlüğü 1/ ÖLÇEKLİ İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI RAPORU"

Copied!
55
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Şehir Planlama Müdürlüğü

1/100.000 ÖLÇEKLİ

İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ

PLANI RAPORU

(2)

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı

Şehir Planlama Müdürlüğü

1/100.000 ÖLÇEKLİ İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI RAPORU

İstanbul, 2009

(3)

TAKDİM

Eşsiz bir coğrafi konuma, görkemli bir tarihi geçmişe, büyük kültürel ve ekonomik potansiyele sahip olan İstanbul, ülkemizin ve dünyanın en önemli şehirlerinden birisidir.

Böylesine ayrıcalıklı bir coğrafyaya, tarihi ve kültürel birikime ve eşsiz doğal güzelliklere sahip olan İstanbul’un bu değerleri, maruz kaldığı gelişme baskısı ve plansız gelişme sonucu kısmen maskelenmiş kısmen de kaybolmuştur.

Doğu ve Batının buluşma ve kaynaşma noktası olan İstanbul, farklı uygarlıkların tarih boyunca oluşturduğu kültürel birikim ile renklenen bir uygarlıklar sentezine sahiptir. Ayrıca, Balkanlar, Karadeniz, Kafkaslar, Orta Asya, Orta Doğu ve Doğu Akdeniz kavşağında bulunan İstanbul, stratejik ve coğrafi konumu ile kültürel bağlantıları nedeniyle bu bölgelere hizmet sunan önemli dünya kentlerindendir.

İstanbul’un hak ettiği tarihsel ve çağdaş konumunu planlı yaklaşımlarla yeniden kazandırmak için İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın hazırlanması konusunda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığı arasında 2004 yılında bir protokol imzalanmış; 5216 sayılı Yasa ile tüm İstanbul İl sınırlarını kapsayacak şekilde genişletilen Büyükşehir Belediye sınırlarının içerdiği 545.300 ha’lık alanda 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın hazırlanması için İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkili kılınmıştır.

Halen 12.5 milyonun üzerinde kişinin yaşadığı İstanbul’da, nüfusun bugünkü artış hızıyla büyümesi halinde, 15 – 20 yıl içinde 20 – 22 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir. Bununla birlikte Plan’da, koruma ve kullanma dengeleri ile sürdürülebilir planlama ilkelerine göre İstanbul İli nüfusu 16 milyon olarak belirlenmiştir. Doğrudan İstanbul’a yönelen göçün kontrol altına alınması gerektiği anlamına gelen bu sınırlama için ülke ve bölge politikaları ile ilişkilendirilmiş arazi kullanım esaslarının belirlenmesi ve bu esaslara kesinlikle uyulması kaçınılmaz olmaktadır.

Günümüzde doğu-batı yönlerine ilave olarak, kentin yaşam desteklerinin yoğunlaştığı kuzeye yönelik gelişme eğiliminin kontrol altına alınması elzemdir. Ayrıca, tarihinde üç medeniyete beşiklik ve iki imparatorluğa başkentlik yaparak bir dünya kenti konumu kazanan İstanbul; öz değerlerini yitirmeden günümüzde de küresel önemini sürdürmeli ve yarışan kentler arasında daima ön saflarda yerini korumalıdır.

Bu inançtan yola çıkarak, sadece İstanbul için değil ülkemiz açısından da önemli kararlar içeren çok zor ve zahmetli bir plan süreci içinde, 22.08.2006 t.t.li İstanbul Çevre Düzeni Planı başta olmak üzere daha önce yapılan değerli çalışmalardan da faydalanılarak son derece titiz ve detaylı çalışmalar değerli bir ekiple ve büyük bir sorumluluk duygusu içerisinde yaklaşık iki yıllık bir süreçte tamamlanabilmiştir.

İstanbul Çevre Düzeni Planı, Dokuzuncu Kalkınma Planı’nın “İstikrar içinde büyüyen, gelirini daha adil paylaşan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen, AB’ye üyelik için uyum sürecini tamamlamış bir Türkiye” vizyonu çerçevesinde; İstanbul’un sahip olduğu değerler ve bu değerlere yönelik tehditler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır.

İstanbul Çevre Düzeni Planı ile “İstanbul’un evrensel düzeyde taşıdığı kültürel ve doğal öz değerlerine sahip çıkılarak, İstanbul’a doğası, yaşam kalitesi, erişilebilirliği ve sahip olduğu genç dinamik nüfusu ile dünya ölçeğinde güçlenmiş bir kent statüsü kazandırmak” amaçlanmaktadır.

Bu Plan; ekonomik ve ekolojik kararların birbirleri ile çatışmayacak şekilde alınmasını ve bu kararların arazi kullanımı konusunda ortaya konulan stratejik yaklaşımlarla örtüşmesini

(4)

hedefleyen; sosyal yapıyı, yönetsel kararları ve mekanı şekillendirerek sürdürülebilir kalkınmayı tüm boyutları ile ele alan önemli araçları ve karar destek sistemlerini içermektedir.

Plan ile İstanbul’un gelişmesinin ana ilkeleri belirlenmekte, yakın bir gelecekte ekoloji- ekonomi dengesinin bozulmasıyla doğabilecek sağlıksız yaşam koşullarının uyarısı yapılmakta, olumsuz sonuçların önlenmesi için çevresel, ekonomik, toplumsal ve mekansal bütünleşmenin sağlanması ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için alt ölçekli planları yönlendirecek bir yol haritası çizilmektedir.

İstanbul’un planlanmasına ilişkin sorunlar, İl sınırları içinde kalınarak ve sadece yerel yönetimlerin yetkilerine dayanarak çözülebilecek boyutları büyük oranda aşmış bulunmaktadır. Bu sebeple yapısal sorunlarını çözmüş, kentsel yaşamına canlılık ve ekonomik faaliyetlerine verimlilik getirmiş bir İstanbul hedefi için fiziksel gelişme öngörüleri; mekansal ve sosyo-ekonomik kesimler, doğal kaynaklar ve komşu illerin çevre düzeni planları göz önünde bulundurularak, ülke ve bölge politikaları ile ilişkilendirilmiş arazi kullanım esaslarına göre belirlenmiştir.

İl’de doğal ve fiziksel yapı çözümlemelerine ilişkin analizlerin, gerek İl bütünü gerekse komşu iller ve bölge bütününde ekonomik kalkınma eğilimleri, sosyal yapı, işlevsel ve yönetsel bağlantılar boyutları ile değerlendirilmesi sonucunda sürdürülebilirlik çerçevesinde verimlilik artışına yol açabilecek plan kararları tanımlanmıştır.

1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın hazırlanmasında emeği geçen yöneticilerimize, uzman kadrolarımıza ve planlama sürecinde bilgi ve çalışmalarından yararlandığımız akademisyenlere ve diğer danışmanlara değerli katkılarından ötürü teşekkürlerimi iletirim.

Ülkemizdeki üst ölçekli plan çalışmalarında da önemli bir kaynak olacak olan İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın, birden çok medeniyetten derin izler taşıyan İstanbul’un gelecekteki planlı ve sağlıklı gelişiminde olumlu katkılar sağlamasını temenni ederim.

İstanbullulara en derin saygılarımla,

Dr.Mimar Kadir TOPBAŞ İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

(5)

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

Takdim………... i

İstanbul Çevre Düzeni Planı Plan Yapım Ekibi………... iii

İçindekiler………. iv

Tablo Listesi……… xiii

Grafik Listesi………... xvii

Şekil Listesi………. xviii

Harita Listesi……… xix

BİRİNCİ BÖLÜM: AÇIKLAMALAR……….. 1

1.1. PLAN SİSTEMATİĞİ………. 2

1.2. RAPOR SİSTEMATİĞİ………. 10

İKİNCİ BÖLÜM: BÖLGESEL ARAŞTIRMA BULGULARI……….. 13

2.1. TRAKYA ALT BÖLGESİ………. 16

2.2. KUZEY MARMARA ALT BÖLGESİ.………. 19

2.3. GÜNEY BATI MARMARA ALT BÖLGESİ.………. 23

2.4. GÜNEY DOĞU MARMARA ALT BÖLGESİ.……… 26

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: İSTANBUL İL BÜTÜNÜ ARAŞTIRMA BULGULARI………… 33

3.1. KONUM……… 34

3.1.1. KÜRESEL KONUM………. 35

3.1.2. ÜLKESEL VE BÖLGESEL KONUM……… 44

3.1.2.1. Demografik Yapı Göstergeleri………….………. 47

3.1.2.2. Ekonomik Yapı Göstergeleri………. 51

3.1.2.3. Sanayi Göstergeleri……… 58

3.1.2.4. Tarım Göstergeleri……….. 59

3.1.2.5. İnşaat Göstergeleri……….. 60

3.1.2.6. Eğitim Göstergeleri………. 60

3.1.2.7. Sağlık Göstergeleri………. 62

3.1.2.8. Altyapı Göstergeleri……… 63

3.1.2.9. Gelişmişlik………..………... 65

3.1.3. İSTANBUL’UN İDARİ YAPISI………... 67

3.2. TARİHSEL GELİŞİM………. 68

3.2.1. İSTANBUL’UN TARİHSEL GELİŞİMİ……….. 68

3.2.1.1. Bizantion Öncesi Dönem………... 68

3.2.1.2. Bizantion Dönemi…………...………. 68

3.2.1.3. Roma İmparatorluğu Dönemi………... 69

3.2.1.4. Bizans İmparatorluğu Dönemi………. 69

3.2.1.5. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi……….. 70

3.2.1.6. 1923-1940 Dönemi………... 73

3.2.1.7. 1940-1950 Dönemi………... 74

3.2.1.8. 1950-1960 Dönemi………... 75

3.2.1.9. 1960-1970 Dönemi………... 76

3.2.1.10. 1970-1980 Dönemi………. 77

3.2.1.11. 1980-1990 Dönemi………. 77

3.2.1.12. 1990 Sonrası Dönem……… 79

3.2.2. İSTANBUL’UN PLANLAMA SÜRECİ……….. 79

(6)

3.3. MAKROFORM……… 89

3.3.1. MEVCUT MAKROFORM YAPISI……….. 89

3.3.2. İSTANBUL MAKROFORMUNUN TARİHİ GELİŞİM SÜRECİ………. 91

3.3.3. MEVCUT MAKROFORM YAPISININ SONUÇLARI……….. 95

3.4. DOĞAL YAPI……….. 100

3.4.1. METEOROLOJİK YAPI…..………. 100

3.4.1.1. İklim………. 100

3.4.1.2. Gözlemlenen İklimsel Değişiklikler (1951 -2004)…………. 101

3.4.1.3. Geleceğe Yönelik Bölgesel Projeksiyonlar……….. 106

3.4.2. EKOLOJİK VE BİYOLOJİK YAPI………. 111

3.4.2.1. Ekolojik Yapı………. 111

3.4.2.2. Biyolojik Yapı……… 118

3.4.3. ORMAN ALANLARI………. 122

3.4.3.1. Orman Sınırları………. 122

3.4.3.2. Meşcere Haritaları……… 123

3.4.3.3. Orman Alanlarının Fonksiyonları……… 123

3.4.3.4. Orman Alanları ve Çevresiyle Etkileşimi……….. 124

3.4.3.5. Orman Alanlarının Üretim Durumu………. 125

3.4.3.6. Orman Alanlarının Kullanım Durumu………. 125

3.4.3.7. Ekolojik Koridorlar……….. 128

3.4.4. TARIM ALANLARI………...……… 131

3.4.3.1. Mevcut Tarımsal Arazi Kullanım ve Tarımsal Üretim….… 131 3.4.3.2. Toprak………. 136

3.4.5. YER BİLİMLERİ……… 145

3.4.5.1. Yeryüzü Şekilleri (Jeomorfoloji)……….. 145

3.4.5.2. Genel Jeoloji………. 146

3.4.5.3. Yerüstü ve Yeraltı Suları……… 149

3.4.5.4. Depremsellik………. 152

3.4.5.5. Kıyı ve Liman Alanları………. 156

3.4.6. YERALTI KAYNAKLARI……… 158

3.4.6.1. Taşocağı Rezervleri……… 160

3.4.6.2. Endüstriyel Hammadde Rezervleri………. 162

3.4.6.3. Enerji Kaynakları………. 164

3.4.7. ÇEVRE SORUNLARI……….. 168

3.4.7.1. Hava Kirliliği……….. 168

3.4.7.2. Su Kirliliği……….. 169

3.4.7.3. Toprak Kirliliği……….. 174

3.4.7.4. Gürültü Kirliliği………. 177

3.4.7.5. Katı Atıklar………. 179

3.5. DEMOGRAFİK YAPI………. 184

3.5.1. NÜFUS ARTIŞ HIZI……….. 184

3.5.2. NÜFUSUN DAĞILIMI……….. 185

3.5.3. GÖÇ……… 186

3.5.3.1. Göç Yapısı………. 190

3.5.3.2. İstanbul’a İç Göç………. 190

3.5.3.3. İstanbul’da Net Göç………. 191

3.5.3.4. İstanbul’dan Dışarıya Göç………. 193

3.5.4. NÜFUSUN YAPISI……… 194

3.5.4.1. Genel Doğurganlık Oranı………... 194

3.5.4.2. Göçe Bağlı Nüfus Artışı………. 195

(7)

3.5.4.3. Yaş Grupları ve Yaş Yapısı……… 195

3.5.4.4. Okul Çağındaki Nüfus………. 197

3.5.4.5. Çalışabilir ve Çalışan Nüfus……….. 198

3.5.4.6. Hane Halkı Büyüklüğü……… 200

3.5.5. YOĞUNLUK……….. 201

3.5.5.1. Brüt Nüfus Yoğunluğu……… 201

3.5.5.2. Net Nüfus Yoğunluğu………. 201

3.6. EKONOMİK YAPI……….. 202

3.6.1. EKONOMİK YAPI GÖSTERGELERİ……… 202

3.6.1.1. Gelir ve Gelir Dağılımı………. 203

3.6.1.2. İstihdam ve İşsizlik……….. 206

3.6.2. EKONOMİK FAALİYET SEKTÖRLERİ……… 210

3.6.2.1. Tarım………... 210

3.6.2.1.1. Ziraat………. 210

3.6.2.1.2. Hayvancılık……….. 212

3.6.2.1.3. Avcılık……… 216

3.6.2.1.4. Ormancılık……… 216

3.6.2.1.5. Su Ürünleri………... 217

3.6.2.2. Sanayi………. 218

3.6.2.2.1. İmalat Sanayinin Alt Sektörlere Dağılımı………. 218

3.6.2.2.2. Faal İşgücü Sayısı……….. 220

3.6.2.2.3. Alan Büyüklüğü…………..……… 221

3.6.2.2.4. Kuruluş Yıllarına Göre Dağılım………..………… 222

3.6.2.2.5. Yönetim Birimlerinin Dağılımı………. 222

3.6.2.2.6. Kullanılmayan Sanayi Kuruluşlarının Dağılımı.. 223

3.6.2.2.7. İlk 500 Firmaya Göre Dağılım………. 223

3.6.2.2.8. Yabancı Sermayeli İşletmelerin Dağılımı………. 224

3.6.2.2.9. Sanayi Bölgeleri ve Destek Üniteleri 224 3.6.2.3. Madencilik……….. 226

3.6.2.4. Ticaret ve Hizmetler……… 227

3.6.2.4.1. Mekansal Dağılım.………. 227

3.6.2.4.2. Faal İşgücü Sayısı………. 231

3.6.2.4.3. Hizmet Firmalarının Büyüklüğü...………. 232

3.6.2.4.4. Kuruluş Yıllarına Göre Dağılım………. 232

3.6.2.4.5. Sektörün Yapısı ve Yer Değiştirme Eğilimleri... 233

3.6.2.4.6. Sektörün Rekabetçiliği ve Kümelenmesi….….. 234

3.6.2.4.7. Sektörün Ulaşım ile İlişkisi………. 238

3.6.2.5. Turizm………. 240

3.6.2.5.1. Konaklama Olanakları……….. 244

3.6.2.5.2. Yeme, İçme, Eğlence ve Alışveriş Olanakları…. 249 3.6.2.5.3. Kültür ve Sanat Olanakları……….. 250

3.6.2.5.4. Kongre ve Fuar Olanakları……….. 252

3.6.2.5.5. Kruvaziyer ve Yat Turizmi Olanakları…………... 254

3.6.2.5.6. Eko Turizm Olanakları………...………... 255

3.6.2.5.7. Turizm Merkezleri………...………... 256

3.6.2.5.8. Kültür Endüstrileri………. 259

(8)

3.7. İŞLEVSEL BAĞLANTILAR………. 268

3.7.1. ULAŞIM………..……… 268

3.7.1.1. Şehirlerarası, Bölgesel ve Uluslararası Ulaşım Ağı……… 268

3.7.1.1.1. Havalimanları……….. 270

3.7.1.1.2. Limanlar……… 272

3.7.1.1.3. Garlar………. 274

3.7.1.1.4. Otogarlar……….. 274

3.7.1.2. İstanbul Kent İçi Ulaşım Sistemi……….. 275

3.7.1.2.1. Karayolu Ulaşım Sistemi………. 277

3.7.1.2.2. Demiryolu Ulaşım Sistemi……….. 282

3.7.1.2.3. Denizyolu Ulaşım Sistemi……… 284

3.7.1.3. İstanbul İli Ulaşım Yatırımları….……….. 286

3.7.1.3.1. Karayolu Yatırımları…….………. 286

3.7.1.3.2. Raylı Sistem Yatırımları….……….. 287

3.7.1.3.3. Havayolu Yatırımları…….……… 289

3.7.2. LOJİSTİK HİZMETLER……… 291

3.7.2.1. Lojistik Odaklar…………...………. 291

3.7.2.1.1. Organize Sanayi Bölgeleri………...………… 291

3.7.2.1.2. Küçük Sanayi Siteleri………...………… 292

3.7.2.1.3. Nakliye Ambarları………..……… 293

3.7.2.1.4. Sebze ve Meyve Halleri……… 293

3.7.2.1.5. Antrepo ve Depolar…..……….…… 295

3.7.2.1.6. Parlayıcı ve Patlayıcı Madde Depoları……..…… 296

3.7.2.2. Lojistik Terminaller…………...……….…………. 297

3.7.2.2.1. Limanlar………... 297

3.7.2.2.2. Havaalanları……… 302

3.7.2.2.3. Demiryolu Yükleme İstasyonları……… 303

3.7.2.2.4. Gümrükler……… 303

3.7.2.3. Yük Akışları……….…………...……….…………. 304

3.7.2.3.1. Petrol Dağıtım Lojistiği………. 304

3.7.2.3.2. Kargo Dağıtımı………...………. 305

3.7.2.3.3. Perakende Sektörü…...………. 305

3.7.2.3.4. Katı Atık Lojistiği……… 305

3.8. KONUT ALANLARI VE YAŞAM KALİTESİ…….………. 308

3.8.1. İSTANBUL’DA KONUT ALANLARI……….….. 310

3.8.2. YERLEŞİME UYGUN OLMAYAN ALANLARDAKİ KONUT ALANLARI………... 314

3.8.4.1. Jeolojik Açıdan Yerleşmeye Uygun Olmayan Alanlar Üzerinde Yapılaşmış Konut Alanları………. 314

3.8.4.2. Doğal Değerler Üzerinde Yapılaşmış Konut Alanları…… 316

3.8.3. FARKLI KONUT DOKULARI……….……….. 320

3.8.4. YAŞAM KALİTESİ………..………… 323

3.9. SİT ALANLARI………...………. 337

3.10. MÜLKİYET……… 344

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: SWOT (GZFT) ANALİZİ….……….. 346

4.1. DOĞAL YAPI SWOT (GZFT) ANALİZİ……….. 349

4.2. EKONOMİK YAPI SWOT (GZFT) ANALİZİ……….. 351

4.3. SOSYAL YAPI SWOT (GZFT) ANALİZİ……… 365

4.4. KURUMSAL YAPI SWOT (GZFT) ANALİZİ………. 379

(9)

BEŞİNCİ BÖLÜM: SENTEZ……….. 381

5.1. BÖLGE ÖLÇEĞİNDE SENTEZ………..……… 382

5.1.1. TRAKYA ALT BÖLGESİ……….. 382

5.1.2. KUZEY MARMARA ALT BÖLGESİ……….. 386

5.1.3. GÜNEY BATI MARMARA ALT BÖLGESİ……… 389

5.1.4. GÜNEY DOĞU MARMARA ALT BÖLGESİ………. 394

5.2. KENT ÖLÇEĞİNDE SENTEZ……….. 398

5.2.1. DOĞAL YAPI……….……… 398

5.2.1.1. Doğal Eşik Sentezi………. 398

5.2.1.2. Mekansal Sürdürülebilirlik Sentezi……….. 404

5.2.1.3. Tolerans Derecelendirme Sentezi……… 416

5.2.1.4. Doğal Yapı Sentezi………... 421

5.2.2. SANAYİ……….……….. 430

5.2.2.1. Sanayi İşlevi Farklılaştırılacak Alanlar……… 434

5.2.2.2. Mevcut Sınırlar İçinde Sağlıklaştırılacak Sanayi Bölgeleri……….. 439

5.2.2.3. Doygunluk Düzeyi Sağlanacak Organize Sanayi Bölgeleri……….. 441

5.2.3. TİCARET VE HİZMET……...………... 445

5.2.3.1. Mevcut Durum ve Gelişme Eğilimleri………... 445

5.2.3.2. Hizmet Sektörünün Mekansal Örgütlenmesi………. 447

5.2.3.3. Merkezler Kademelenmesi……….. 451

5.2.3.4. Hizmet Sektöründe Beklenen Değişim ve Dönüşümler………. 455

5.2.3.5. Hizmet Sektörünün Üretebileceği İstihdam……… 456

5.2.3.6. Hizmet Sektöründe Rekabetçilik ve Uluslararası İlişkiler 459 5.2.3.7. Kentsel Hizmetler……….. 462

5.2.4. TURİZM……….……….. 463

5.2.4.1. Turizm Sektöründe Mevcut Durum………... 463

5.2.4.2. İstanbul’un Küresel Turizm Pazarında Rekabet Etme Gücü……….. 464

5.2.4.3. İstanbul’un Konaklama Kapasitesi………... 465

5.2.4.4. Kongre ve Fuarcılık Potansiyeli………. 469

5.2.4.5. Kültür ve Sanat Festivalleri Potansiyeli……….. 470

5.2.4.6. Kültür Endüstrilerinin Mekansal Eğilimleri……… 471

5.2.5. İŞLEVSEL BAĞLANTILAR…………..……….. 473

5.2.5.1. Ulaşım………... 473

5.2.5.2. Lojistik Hizmetler………... 479

5.3. PROJEKSİYONLAR………. 483

5.3.1. NÜFUS PROJEKSİYONLARI………. 483

5.3.1.1. Veri Kaynağı, Kabuller ve Varsayımlar………... 483

5.3.1.2. Metot……… 483

5.3.2. SEKTÖREL PROJEKSİYONLAR……….. 487

ALTINCI BÖLÜM: PLANLAMA YAKLAŞIMI………. 494

6.1. İSTANBUL İÇİN BÖLGESEL YAKLAŞIM……… 498

6.2. İSTANBUL ÇEVRE DÜZENİ PLANI YAKLAŞIMI……….….. 510

6.2.1. VİZYON……… 514

6.2.2. AMAÇ……….. 521

6.2.3. PLANLAMA İLKELERİ………. 521

(10)

6.2.4. HEDEFLER VE STRATEJİLER……….. 523

6.2.5. MAKROFORM……… 543

6.2.5.1. İstanbul İçin İlkesel Makroform Tasarımı………... 545

6.2.5.2. Makroform Riskleri ve Temel Makroform Stratejileri….. 548

6.2.5.3. Makroform Alternatifleri ve Öneri Makroform Modeli…. 553 6.2.6. NÜFUS………. 562

6.2.7. SEKTÖREL DAĞILIM VE İSTİHDAM……… 566

YEDİNCİ BÖLÜM: PLAN KARARLARI VE GEREKÇELERİ………..………... 570

7.1. ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN KORUMA ALANLARI……….. 579

7.1.1. ORMAN ALANLARI……….. 580

7.1.2. TARIM VE MERA ALANLARI………. 585

7.1.3. YAPI YASAĞI YA DA SINIRLAMA GETİRİLEN DİĞER ALANLAR 589 7.1.3.1. Su Toplama Havza Alanları…….…………..………. 590

7.1.3.2. Yeraltı Suyu Rezerv Alanları…….…………..……….. 597

7.1.3.3. Jeolojik Açıdan Yerleşime Sakıncalı Alanlar………. 597

7.1.3.4. Doğal Afetler Açısından Sakınım Gerektiren Alanlar.… 598 7.1.3.5. Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Kritik Öneme Sahip Alanlar………. 599

7.1.3.6. Kıyı Alanları………..………. 601

7.1.3.7. Sit ve Koruma Alanları.………..………. 603

7.1.3.8. Boğaziçi Alanı………..………. 604

7.1.3.9. Doğal Karakteri Korunacak Alanlar..……..………. 605

7.1.3.10. Kent Görünümü (Siluet)……… 605

7.2. KENTSEL VE KIRSAL YERLEŞİM ALANLARI……….. 606

7.2.1. MESKUN ALANLAR..……….. 607

7.2.2. GELİŞME ALANLARI………..………. 610

7.2.3. KIRSAL YERLEŞİM ALANLARI……… 612

7.2.4. GELİŞİMİ VE YOĞUNLUĞU DENETİM ALTINDA TUTULACAK ALANLAR………... 614

7.3. TİCARET VE HİZMET MERKEZLERİ……… 615

7.3.1. MERKEZİ İŞ ALANI VE BÜTÜNLEŞME BÖLGESİ……… 619

7.3.2. GELENEKSEL MERKEZ……….……… 621

7.3.3. TİCARET, TURİZM, KÜLTÜR VE KONUT ALANI……..……… 621

7.3.4. BİRİNCİ DERECE MERKEZLER……….……..……… 622

7.3.5. İKİNCİ DERECE MERKEZLER………...…….……..……… 623

7.3.6. ALT MERKEZLER………...…….……..…..……… 623

7.4. SANAYİ ALANLARI……….. 624

7.4.1. ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ……….……… 627

7.4.2. SANAYİ ALANLARI………..……… 628

7.4.3. SANAYİ İŞLEVİ FARKLILAŞTIRILACAK ALANLAR………... 629

7.4.4. KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ……….……… 633

7.4.5. TERSANE ALANLARI……….. 634

7.5. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME ALANLARI………. 634

7.5.1. EĞİTİM, BİLİŞİM VE TEKNOLOJİ ALANLARI..…….……… 637

7.5.2. TARIMSAL ÜRETİM TEKNOLOJİLERİNİ GELİŞTİRME PARKI…. 638 7.5.3. İLERİ TEKNOLOJİ ALANLARI……….…. 640

7.6. TURİZM ALANLARI……….. 640

7.6.1. KÜLTÜR ODAKLI TURİZM ALANLARI……… 644

(11)

7.6.2. DOĞA ODAKLI TURİZM ALANLARI……… 646

7.6.3. GÜNÜBİRLİK REKREASYON ALANLARI…………..……… 646

7.6.4. EKOLOJİK TURİZM ALANLARI……… 647

7.6.5. SOSYAL ETKİNLİK ADALARI………...……… 651

7.6.6. TURİZM ÇEŞİTLİLİĞİ………..……… 651

7.7. BÜYÜK VE AÇIK ALAN KULLANIMLARI……… 655

7.7.1. ÜNİVERSİTE ALANLARI……….……… 656

7.7.2. SAĞLIK PARKLARI……….……… 657

7.7.3. KENTSEL VE BÖLGESEL DONATI ALANLARI…….……….. 658

7.7.4. FUAR VE FESTİVAL ALANLARI……….. 659

7.7.5. HABİTAT PARKI…….……….. 660

7.7.6. KENTSEL VE BÖLGESEL YEŞİL VE SPOR ALANLARI………… 661

7.7.7. ULUSAL VE ULUSLARARASI SPOR ALANLARI………. 664

7.7.8. ASKERİ ALANLAR VE ASKERİ GÜVENLİK BÖLGELERİ.………. 665

7.8. İŞLEVSEL BAĞLANTILAR………. 666

7.8.1. ULAŞIM……… 666

7.8.1.1. Karayolu Ulaşım Sistemi……….…………..………. 668

7.8.1.2. Demiryolu Ulaşım Sistemi……….….………….………….. 670

7.8.1.3. Denizyolu Ulaşım Sistemi………...………….……….. 674

7.8.1.4. Havayolu Ulaşım Sistemi……….….…...………….. 680

7.8.2. LOJİSTİK BÖLGELER.……….……… 681

7.9. AMBARLI STRATEJİK BÖLGESİ…..………...………. 686

7.10. MADEN ALANLARI…..…………...………... 686

7.11. İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ………...………. 688

SEKİZİNCİ BÖLÜM: PLAN UYGULAMA HÜKÜMLERİ……….. 710

8.1. TANIMLAR……….. 711

8.2. GENEL HÜKÜMLER………. 718

8.3. DOĞAL AFETLER AÇISINDAN RİSKLİ ALANLARA YÖNELİK HÜKÜMLER……… 721

8.4. ÖZEL HÜKÜMLER……… 722

8.4.1. ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN KORUMA ALANLARI………... 722

8.4.1.1. Orman Alanları……… 722

8.4.1.1.1. Orman Alanları……….. 722

8.4.1.1.2. Ağaçlandırılarak Ormanla Ekolojik Olarak Bütünleştirilecek Alanlar……… 723

8.4.1.1.3. Tabiat Parkları……… 723

8.4.1.1.4. Arboretum………... 724

8.4.1.2. Tarım ve Mera Alanları……….. 724

8.4.1.2.1. Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar……… 724

8.4.1.2.2. Ekolojik Tarım Alanları……… 725

8.4.1.2.3. Mera Alanları………..… 725

8.4.1.2.4. Doğal ve Kırsal Karakteri Korunacak Alanlar… 726 8.4.1.3. Yapı Yasağı ya da Sınırlama Getirilen Alanlar……… 726

8.4.1.3.1. Su Toplama Havza Alanları……… 726

8.4.1.3.2. Yeraltı Suyu Rezerv Alanları……….. 727

8.4.1.3.3. Jeolojik Açıdan Yerleşime Sakıncalı Alanlar… 727 8.4.1.3.4. Sit ve Koruma Alanları……… 727

8.4.1.3.5. Boğaziçi Alanı……… 727

(12)

8.4.1.3.6. Kıyı Rehabilite Alanları……… 727

8.4.1.3.7. Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Kritik Öneme Sahip Alanlar……….. 728

8.4.1.4. Doğal Karakteri Korunacak Alanlar……….. 728

8.4.1.4.1. Göl ve Göletler……….. 728

8.4.1.4.2. Plaj ve Kumsallar……….. 728

8.4.2. KENTSEL VE KIRSAL YERLEŞİM ALANLARI………... 729

8.4.2.1. Meskun Alanlar………... 729

8.4.2.2. Gelişme Alanları………. 729

8.4.2.3. Kırsal Yerleşim Alanları……… 729

8.4.2.4. Gelişimi ve Yoğunluğu Denetim Altında Tutulacak Alanlar………... 730

8.4.3. TİCARET VE HİZMET MERKEZLERİ……… 730

8.4.3.1. Merkezi İş Alanı (MİA) ve Bütünleşme Bölgesi………….. 730

8.4.3.2. Geleneksel Merkez………. 730

8.4.3.3. Ticaret, Turizm, Kültür ve Konut Alanı………. 730

8.4.3.4. Birinci Derece Merkezler……….. 731

8.4.3.5. İkinci Derece Merkezler……… 731

8.4.3.6. Alt Merkezler……… 731

8.4.4. SANAYİ ALANLARI……….. 732

8.4.4.1. Organize Sanayi Bölgeleri………... 732

8.4.4.2. Sanayi Alanları……….. 732

8.4.4.3. Küçük Sanayi Siteleri……….. 732

8.4.4.4. Tersane Alanları……… 732

8.4.5. TEKNOLOJİ GELİŞTİRME ALANLARI……… 733

8.4.5.1. Eğitim, Bilişim ve Teknoloji Alanları……… 733

8.4.5.2. Tarımsal Üretim Teknolojilerini Geliştirme Parkı………. 733

8.4.5.3. İleri Teknoloji Alanları……….. 734

8.4.6. TURİZM ALANLARI………. 734

8.4.6.1. Turizm Merkezleri………. 734

8.4.6.2. Kültür Odaklı Turizm Alanları……… 734

8.4.6.3. Doğa Odaklı Turizm Alanları……….. 735

8.4.6.4. Ekolojik Turizm Alanları……….. 735

8.4.6.5. Günübirlik Rekreasyon Alanları……… 735

8.4.7. BÜYÜK VE AÇIK ALAN KULLANIMLARI……….. 735

8.4.7.1. Üniversite Alanları……… 735

8.4.7.2. Sağlık Parkları……… 736

8.4.7.3. Kentsel ve Bölgesel Donatı Alanları……… 736

8.4.7.4. Kentsel ve Bölgesel Yeşil ve Spor Alanları………... 737

8.4.7.5. Habitat Parkı……….. 737

8.4.7.6. Ulusal ve Uluslararası Spor Alanları……… 737

8.4.7.7. Fuar ve Festival Alanları………. 737

8.4.7.8. Askeri Alanlar ve Askeri Güvenlik Bölgeleri………. 738

8.4.8. AMBARLI STRATEJİK BÖLGESİ……… 738

8.4.9. İŞLEVSEL BAĞLANTILAR……… 738

8.4.9.1. Ulaşım……….. 738

8.4.9.1.1. Karayolu Ulaşım Sistemi……….. 739

8.4.9.1.2. Demiryolu Ulaşım Sistemi……… 739

8.4.9.1.3. Denizyolu Ulaşım Sistemi………. 739

8.4.9.1.4. Havayolu Ulaşım Sistemi……….. 740

(13)

8.4.9.2. Lojistik Bölgeler……… 740

DOKUZUNCU BÖLÜM: PLAN UYGULAMA ARAÇLARI VE EYLEM PROGRAMI………. 741

9.1. ÇEVRE DÜZENİ PLANININ HUKUKSAL BOYUTU……… 742

9.1.1. YETKİ……….. 743

9.1.2. İMAR HUKUKU………. 746

9.1.3. ÇEVRE HUKUKU VE PLANLAMA……… 751

9.1.3.1. Hava Ortamı……… 756

9.1.3.2. Su Ortamı……… 757

9.1.3.3. Toprak Ortamı……… 759

9.2. PLAN UYGULAMA ARAÇLARI……….. 765

9.2.1. GENEL ÇERÇEVE……… 766

9.2.2. YÖNETİŞİM YAKLAŞIMI……….……… 771

9.2.2.1. İlkeler………...………..………... 775

9.2.2.2. Politikalar..……….………. 777

9.2.3. KAMU-ÖZEL SEKTÖR ORTAKLIKLARI……….. 782

9.2.4. KAPASİTE GELİŞTİRME………. 786

9.2.5. MEKANSAL KARARLAR İÇİN UYGULAMA ARAÇLARI…………. 789

9.2.5.1. Sürdürülebilir Veri ve Bilgi Yönetim Sisteminin Oluşturulması………. 790

9.2.5.2. Bölgesel Kararlarının Uygulanabilirliğinin Arttırılması... 791

9.2.5.3. Orman Alanları………... 794

9.2.5.4. Maden Alanları……… 795

9.2.5.5. Tarım ve Mera Alanları………. 796

9.2.5.6. Su Toplama Havza Alanları….………... 799

9.2.5.7. Yapı Yasaklı ya da Yapılaşmaya Kısıtlı Alanlar…………. 801

9.2.5.8. Kentsel Alanlar………... 803

9.2.5.9. Kırsal Alanları………..………... 804

9.2.5.10. Ticaret ve Hizmet Merkezleri…..……….. 805

9.2.5.11. Sanayi Alanları………. 806

9.2.5.12. Teknoloji Geliştirme Alanları……… 808

9.2.5.13. Turizm Alanları………. 809

9.2.5.14. Sağlık Parkları……….. 812

9.2.5.15. Fuar ve Festival Alanları……… 813

9.2.5.16. Ulusal ve Uluslararası Spor Alanları……….. 813

9.2.5.17. Altyapı……… 814

9.2.5.18. Ulaşım………. 815

9.2.5.19. Lojistik Bölgeler………...….. 817

9.2.5.20. Ambarlı Stratejik Bölgesi……….. 817

9.3. PLAN UYGULAMA ADIMLARI……….. 818

9.3.1. BİRİNCİ ETAP (1-10 Yıl)……….. 819

9.3.2. İKİNCİ ETAP (11-15 Yıl)………... 832

9.3.3. ÜÇÜNCÜ ETAP (16 + Yıl)……… 837

9.4. PLAN İZLEME-DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI………. 838

YARARLANILAN KAYNAKLAR……….. 840

(14)

TABLO LİSTESİ

Sayfa No

Tablo 3.1. İstanbul’un AB Üyesi Ülkeler ile Karşılaştırılması (2000 Yılı)………. 36

Tablo 3.2. Loughborough Üniversitesi Küreselleşme ve Dünya Kentleri Araştırma Grubu Kademelenme Çalışması–Hizmetler Sektörü ve Finans Sektörü……… 40

Tablo 3.3. İstanbul’un Dünya Kentleri ile Yapısal Karşılaştırması………. 43

Tablo 3.4. Demografik Göstergeler……… 47

Tablo 3.5. Ekonomi ve İstihdam Göstergeleri………. 51

Tablo 3.6. Mali Göstergeler………. 57

Tablo 3.7. Sanayi Göstergeleri……… 59

Tablo 3.8. Tarım Göstergeleri………. 60

Tablo 3.9. İnşaat Göstergeleri………..……….. 60

Tablo 3.10. Eğitim Göstergeleri………. 60

Tablo 3.11. Sağlık Göstergeleri……….. 62

Tablo 3.12. Altyapı Göstergeleri……… 63

Tablo 3.13. Diğer Refah Göstergeleri……… 65

Tablo 3.14. İstanbul İli ve Büyükşehir Alanı………. 67

Tablo 3.15. İstanbul İli Orman Alanları………. 122

Tablo 3.16. Orman Alanlarının İşletme Müdürlüklerine Göre Alansal Dağılımı………….. 122

Tablo 3.17. Orman İçi Aktif-Pasif Yeşil Alanlar………... 125

Tablo 3.18. Tabiat Parkları………. 126

Tablo 3.19. Kent Ormanları………... 126

Tablo 3.20. Tabiat Anıtı………. 127

Tablo 3.21. Tabiatı Koruma Alanı………. 127

Tablo 3.22. Yaban Hayatı Koruma/Geliştirme Sahaları……… 127

Tablo 3.23. Av Hayvanları Koruma ve Üretme Sahaları………... 127

Tablo 3.24. İstanbul İli Muhafaza Ormanları………. 127

Tablo 3.25. Sulak Alanlar……….. 128

Tablo 3.26. Diğer Koruma Statülerindeki Alanlar………. 128

Tablo 3.27. İstanbul İl Genelindeki Çayır ve Mera Alanları……….. 131

Tablo 3.28. İstanbul Tarım Alanları……….. 143

Tablo 3.29. İstanbul İl Geneli Jeomorfolojik Birimlerinin Dağılımı……….… 146

Tablo 3.30. İstanbul Kentine Su Sağlayan Kurulu ve Planlanan Rezervuarlar………. 151

Tablo 3.31. İstanbul’da Doğal Kaynak Üretim Miktarları ve Üretimde Çalışan Sayıları…. 159 Tablo 3.32. İstanbul Doğal Kaynak Üretiminin Ulusal Ekonomiye Katkısı……….. 160

Tablo 3.33. Avrupa ve Anadolu Yakalarındaki Kırmataş Rezervleri……… 162

Tablo 3.34. Endüstriyel Hammadde Ocaklarının Yerleri ve Üretim Miktarları……… 164

Tablo 3.35. İstanbul’da Maden (Endüstriyel Hammadde) Rezervleri……….. 164

Tablo 3.36. İstanbul’da Kömür Sahalarının Bulunduğu Bölgeler Ve Rezerv Miktarları….. 165

Tablo 3.37. Hava Kirliliği Parametrelerinin Bölgesel Dağılım ve Konsantrasyonları…….. 168

Tablo 3.38. İstanbul’un İçme Suyu İhtiyacının Karşılandığı Barajlar………... 169

Tablo 3.39. İçme Suyu Havzalarındaki Kirlilik Yüklerinin Dağılımı……… 171

Tablo 3.40. İçme Suyu Ana Sistem Metrajı (km)……….. 173

Tablo 3.41. Atıksu Ana Sistem Metrajı (km)……… 173

Tablo 3.42. Mevcut Atıksu Arıtma Tesisleri………. 174

Tablo 3.43. İçme Suyu Arıtma Tesisleri……… 174

Tablo 3.44. Su Havzalarındaki Pestisit Kirliliği………. 175

Tablo 3.45. İstanbul’daki Katı Atık Bertaraf Tesisleri………... 180

Tablo 3.46. İstanbul-Türkiye Nüfus Oranı (1970–2007)………... 184

(15)

Tablo 3.47. İstanbul-Marmara Bölgesi Nüfus Oranı (1970–2007)……… 185

Tablo 3.48. Anadolu ve Avrupa Yakaları Nüfus Dağılımı……… 186

Tablo 3.49. Bölgeler Arası Göçler (1995–2000)……… 190

Tablo 3.50. Ekonomi ve İstihdam Göstergeleri………. 203

Tablo 3.51. Cari Fiyatlarla GSYİH……… 203

Tablo 3.52. Dolar Cinsinden Kişi Başına Düşen GSYİH……….. 204

Tablo 3.53. Gelire Göre Sıralı Hanehalkı Dilimlerinin Dağılımı……….. 205

Tablo 3.54. Yıllara Göre İstanbul Reel Aktivite Oranlar………... 206

Tablo 3.55. Tarım Göstergeleri……….. 210

Tablo 3.56. İstanbul İli Tarım-Ağırlıklı Alt Sektörler……… 210

Tablo 3.57. İstanbul İli İşletme Tipine Göre İşletme Sayısı……….. 210

Tablo 3.58. 1997 ve 2002 Yıllarına Göre Bitkisel Üretim Miktarı……… 211

Tablo 3.59. Sera (Örtü Altı) Tarımı Üretim Alanları ve Üretim Miktarları……….. 212

Tablo 3.60. Türkiye, Marmara Bölgesi ve İstanbul İli Canlı Hayvan Sayısı………. 213

Tablo 3.61. 2002 Yılında Türkiye, İstanbul İli ve İstanbul Alt-bölgeleri’nde Hayvansal Ürünlerin Üretim Miktarları (Ton)………. 216

Tablo 3.62. İstanbul İli Su Ürünleri Üretim Miktarları……….. 217

Tablo 3.63. Su Ürünleri Yetiştiriciliği……… 217

Tablo 3.64. Sanayi Alan Büyüklüklerinin Yakalara Göre Dağılımı……….. 221

Tablo 3.65. Sanayi İşletmelerinin Kuruluş Yıllarına Göre Dağılımı………. 222

Tablo 3.66. Yabancı Sermayeli İşletmelerin Dağılımı………... 224

Tablo 3.67. İstanbul’da Yer Alan Organize Sanayi Bölgeleri……... 225

Tablo 3.68. İstanbul’da Yer Alan Serbest Bölgeler………... 225

Tablo 3.69. İstanbul’da Yer Alan Teknoparklar………..….. 225

Tablo 3.70. İstanbul İl Sınırları İçindeki Maden Ocakları……….……… 226

Tablo 3.71. Hizmet Sektörlerinin Rekabetçilik Düzeyleri………. 235

Tablo 3.72. Türkiye’ye Gelen Turistlerin Başlıca Turistik Merkezlere Göre Dağılımı……. 240

Tablo 3.73. Barselona, İstanbul, Paris, Londra ve Lizbon’un Konaklama Açısından Karşılaştırması……… 245

Tablo 3.74. İstanbul’da Yatak Kapasitesinin Otel Türlerine ve İlçelere Göre Dağılımı…… 246

Tablo 3.75. Barselona, İstanbul, Paris ve Londra’nın Kültür- Sanat Olanakları Açısından Karşılaştırması……… 250

Tablo 3.76. İstanbul’da Kongre Düzenlenen Mekanlar ve Kapasiteleri……… 252

Tablo 3.77. İstanbul ve Kuşadası Limanlarında Kurvaziyer Gemi ve Yolcu Hareketleri…. 254 Tablo 3.78. İstanbul’da Düzenlenme Sıklıklarına Göre Festivaller………... 263

Tablo 3.79. İstanbul Havalimanları Kapasite ve Yolculuk Değerleri……… 271

Tablo 3.80. Salıpazarı-Karaköy Limanı………. 273

Tablo 3.81. Haydarpaşa Limanı………. 273

Tablo 3.82. Esenler Otogarı Şehirlerarası Yolcu Trafiği (2004 Yılı)………. 275

Tablo 3.83. Harem Otogarı Şehirlerarası Yolcu Trafiği (2004 Yılı)……….. 275

Tablo 3.84. Ulaşım İle İlgili Temel İstatistikler………. 276

Tablo 3.85. Türlerine Göre Karayolu Toplu Taşımacılığının Dağılımı………. 278

Tablo 3.86. Türlerine Göre Raylı Sistemlerin Dağılımı………. 282

Tablo 3.87. Güzergaha Göre Mevcut Raylı Sistem Altyapısı……… 283

Tablo 3.88. Türlerine Göre Denizyolu Ulaşımı Dağılımı……….. 286

Tablo 3.89. İnşa Halindeki Raylı Sistem Yatırımları………. 287

Tablo 3.90. Proje Aşamasındaki Raylı Sistem Yatırımları……… 288

Tablo 3.91. İstanbul'da Yer Alan OSB'lerin Yerleri ve Alansal Büyüklükleri……….. 291

Tablo 3.92. OSB’lerdeki İstihdam Sayıları……… 292

Tablo 3.93. OSB’lere Giriş Yapan Araç Sayıları………... 292

(16)

Tablo 3.94. İstanbul İli Nakliye Ambarları Günlük Ortalama Araç Hareketleri……… 293

Tablo 3.95. Hallere Gelen Toplam Araç Sayısı ve Getirdikleri Toplam Yük Miktarı…….. 295

Tablo 3.96. Ambarlı Limanı’nın Kapasitesi……….. 299

Tablo 3.97. Ambarlı Limanı Ekonomik Verileri ve Türkiye İçindeki Payı………... 300

Tablo 3.98. 2003-2004 Ambarlı Bölgesi Konteynır Elleçlemeleri……… 300

Tablo 3.99. Haydarpaşa Limanı Konteynır Elleçleme Karşılaştırması (TEU)……….. 301

Tablo 3.100. Akaryakıt Dolum Depoları Konumu ve Kapasiteleri………... 304

Tablo 3.101. İstanbul’un Yıllara Göre Nüfusu ve Aktarma İstasyonu İhtiyacı………. 306

Tablo 3.102. İstanbul’da Yakalara Göre Gereken Katı Atık Aktarma İstasyonları………... 307

Tablo 3.103. İstanbul’da Toplam Konut Sayısı………. 309

Tablo 3.104. İstanbul’da Konut Alanlarının Özellikleri……… 309

Tablo 3.105. İstanbul’da Konut Alanlarının Dağılımı………... 310

Tablo 3.106. Eğitim Göstergeleri……….. 326

Tablo 3.107. İstanbul’daki Sağlık Tesislerinin Kapasite, Personel ve Alan Bilgileri……… 329

Tablo 3.108. İstanbul’un Kültürel Altyapısı……….. 331

Tablo 3.109. İstanbul’da 2002 Yılı Genel Beyan Dönemi Arsa ve Arazi Birim Değerleri... 336

Tablo 3.110. Türkiye ve İstanbul’da Sit Alanlarının Türlerine Göre Dağılımı………. 337

Tablo 3.111. Sit Alanlarının Dönemlerine Göre Dağılımı………. 338

Tablo 3.112. Türlerine Göre Sit Alanlarının Sayısal Dağılımı……….. 338

Tablo 3.113. Türlerine Göre Sit Alanlarının Büyüklüklerinin Dağılımı……… 339

Tablo 3.114. Sit Alanlarının Anadolu ve Avrupa Yakası Dağılımları………... 340

Tablo 3.115. İstanbul İli Arazi Mülkiyet Durumu………...………..……… 344

Tablo 4.1. SWOT (GZFT) Analizi İçin Belirlenen Konular……… 348

Tablo 4.2. SWOT (GZFT) Analizleri İçin Kullanılan Şablon………. 348

Tablo 4.3. Doğal Yapı SWOT (GZFT) Analizi………... 350

Tablo 4.4. Ekonomik Yapı SWOT (GZFT) Analizi……… 353

Tablo 4.5. Sanayi Sektörü SWOT (GZFT) Analizi……….. 354

Tablo 4.6. Ticaret ve Hizmet Sektörü SWOT (GZFT) Analizi……… 356

Tablo 4.7. Turizm Sektörü SWOT (GZFT) Analizi……… 358

Tablo 4.8. Bilim ve Teknolojik Gelişim SWOT (GZFT) Analizi……… 360

Tablo 4.9. Ulaşım SWOT (GZFT) Analizi……….. 362

Tablo 4.10. Lojistik SWOT (GZFT) Analizi………. 364

Tablo 4.11. Demografik ve Sosyal Yapı SWOT (GZFT) Analizi………. 366

Tablo 4.12. Kültür ve Tabiat Varlıkları SWOT (GZFT) Analizi………... 368

Tablo 4.13. Konut SWOT (GZFT) Analizi……… 370

Tablo 4.14. Sosyal Altyapı SWOT (GZFT) Analizi……….. 372

Tablo 4.15. Teknik Altyapı SWOT (GZFT) Analizi……….. 374

Tablo 4.16. Kentsel Yaşam Kalitesi SWOT (GZFT) Analizi……… 376

Tablo 4.17. Kentsel Kimlik SWOT (GZFT) Analizi………. 378

Tablo 4.18. Kurumsal Yapı SWOT (GZFT) Analizi………. 380

Tablo 5.1. Doğal Eşik Sentezine Veri Olan Doğal Kaynaklar………. 399

Tablo 5.2. Organize Sanayi Bölgelerine İlişkin Genel Bilgiler………... 442

Tablo 5.3. Dört Kategoride Merkez Bölgelerinde Yoğunlaşma Düzeyleri………. 449

Tablo 5.4. Hizmet Alt Sektörlerinde Farklı Seçeneklere Göre Çalışan Sayıları………..… 459

Tablo 5.5. İstanbul İli 80 000 Yatak Kapasitesine Göre Doluluk Oranları, Ortalama Kalış Süreleri ve Turist Sayısı………..……… 467

Tablo 5.6. İstanbul İli 80 000 Yatak Kapasitesine Göre Doluluk Oranları, Ortalama Kalış Süreleri ve Turist Sayısı………..……… 468

Tablo 5.7. Nüfus Artış Hızlarındaki Sapmalar ve Çarpıklık Dağılımı………. 485

Tablo 5.8. Alternatif Varsayımlar Altında İstanbul Nüfus Projeksiyonları………..……... 486

(17)

Tablo 5.9. Talep Yönlü Kestirim Sonuçları………. 489

Tablo 5.10. Arz Yönlü Kestirim Sonuçları……… 491

Tablo 5.11. İstanbul İmalat Sanayi İşgücü 2030 Yılı Projeksiyonları………... 493

Tablo 6.1. Model 1: İstanbul İli Nüfus Artış Hızının Devam Edeceği Varsayımı…...…… 554

Tablo 6.2. Model 2:İstanbul İli Nüfus Artış Hızının 2045 Yılında %0 Olacağı Varsayımı 555 Tablo 6.3. Model 3: İstanbul İli Nüfus Artış Hızının Kapasite Nüfusa Yaklaşıldıkça Azalması Varsayımı………...………. 555

Tablo 6.4. Model 4: İstanbul İli Nüfus Artış Hızının Kapasite Nüfusa Yaklaştıkça %0 Düzeyine Ulaşması Varsayımı…..………... 556

Tablo 6.5. Model 5: İstanbul İli Nüfus Artış Hızının Kapasite Nüfusa Ulaştıktan Sonra Eksi Artışa Geçmesi Varsayımı………..……… 556

Tablo 6.6. İstanbul’da Mevcut Nüfus ve 2023 Yılı İçin Önerilen Nüfus……...………….. 562

Tablo 6.7. Alt Bölge Mevcut Nüfus-Meri Plan Nüfusu-Öneri Nüfus……..……… 565

Tablo 6.8. İstanbul’da 2000 yılı Sektörel Dağılım ve Önerilen Sektörel Dağılım……..… 566

Tablo 6.9. Alt Bölgelere Göre 2000 Yılı ve Önerilen Sektörel Dağılım……..……… 567

Tablo 7.1. Türkiye’nin İklim Değişikliği İle İlgili Seçilmiş Göstergeleri……… 692

Tablo 7.2. Kent Karakter Tablosu………..……….. 708

Tablo 9.1. Plan Uygulama Araçları……… 767

Tablo 9.2. Çevresel Sürdürülebilirlik Araçları………... 768

Tablo 9.3. Ekonomik Sürdürülebilirlik Araçları……… 769

Tablo 9.4. Toplumsal Sürdürülebilirlik Araçları……… 770

Tablo 9.5. Marmara Bölgesi - Yerel Ölçek Arası Etkin Gruplar ve Yönetişim Aktörleri... 774

Tablo 9.6. MBB Üye Belediyelerinin İllere Göre Listesi……..……….. 779

Tablo 9.7. Marmara Bölgesi Yönetim Bölüntüsü………..……….. 781

(18)

GRAFİK LİSTESİ

Sayfa No

Grafik 3.1. İstanbul’da E5-TEM Aksı Boyunca Nüfus, Sanayi ve Hizmet Dağılımı…..… 96

Grafik 3.2. İstanbul İli Ormanlarının Hakim Meşcere Tiplerinin Dağılımı….…………... 123

Grafik 3.3. İstanbul İli Orman Alanlarının Fonksiyonlarına Göre Dağılımı…..…………. 124

Grafik 3.4. Orman İçi Aktif-Pasif Yeşil Alanlar…..……… 125

Grafik 3.5. İstanbul’da Üretilen Doğal Kaynak Türleri ve Oransal Dağılımları..…….….. 159

Grafik 3.6. İstanbul’da Endüstriyel Hammadde (Maden) Türleri ve Üretim Miktarları…. 163 Grafik 3.7. Bazı İlçelerdeki Gürültü Ölçümleri……..………. 177

Grafik 3.8. İstanbul’da Katı Atık Bileşenleri………..………. 179

Grafik 3.9. İstanbul’da Oluşan Katı Atık Miktarları…..……….. 179

Grafik 3.10. İstanbul Nüfusunun Türkiye Nüfusu İçindeki Yüzdesi………..………... 185

Grafik 3.11. İstanbul Nüfusunun Marmara Bölgesi Nüfusu İçindeki Yüzdesi……….. 186

Grafik 3.12. Bölgelerden İstanbul’a Yapılan Göçler (1995–2000)………... 191

Grafik 3.13. Bölgeler ve İstanbul Arasında Olan Net Göç……… 192

Grafik 3.14. İstanbul’da Dış Göçlerin İç Göçlere Oranı……… 192

Grafik 3.15. İstanbul’dan Bölgelere Dış Göçler……… 193

Grafik 3.16. Avrupa Yakası Nüfus Piramidi………. 195

Grafik 3.17. Anadolu Yakası Nüfus Piramidi……… 196

Grafik 3.18. İstanbul Nüfus Piramidi………. 197

Grafik 3.19. İlçelere Göre Yüksek Öğrenim Diplomasına Sahip Nüfus………... 198

Grafik 3.20. İlçelere Göre Toplam Çalışan Nüfus………. 199

Grafik 3.21. İlçelere Göre Toplam Çalışabilir Nüfus……… 199

Grafik 3.22. İlçelere Göre Toplam Hane Halkı Sayısı……….. 200

Grafik 3.23. Mahallelerin Net-Brüt Yoğunluklarına Göre Sıralanma Grafiği……….…….. 202

Grafik 3.24. Hanehalkı Kullanılabilir Gelirin Alt Bölgelere Göre Dağılımı………. 205

Grafik 3.25. İmalat Sanayi Birim Sayılarının Alt Sektörlere Göre Dağılımı……… 218

Grafik 3.26. İmalat Sanayi Çalışan Sayısının Yakalara Göre Dağılımı……… 220

Grafik 3.27. İmalat Sanayinin Çalışan Sayısına Göre Alt Sektörlere Dağılımı………. 221

Grafik 3.28. Kentlerin 2004 Yılı Ziyaretçi Sayılarının Karşılaştırılması.………. 241

Grafik 3.29. İstanbul’a Gelen Turistlerin Geliş Amaçlarına Göre Dağılımı………. 242

Grafik 3.30. İstanbul’da Yatak Kapasitesinin İlçelere Göre Dağılımı………... 245

Grafik 3.31. Aylara Göre Festivallerin Dağılımı………... 263

Grafik 3.32. İstanbul’da Tekstil Sektöründe İstihdam Büyüklüğüne Göre Firma Sayısı….. 266

Grafik 3.33. Türkiye’deki Yazılım Firmalarının Kentlere Göre Dağılımı………... 267

Grafik 3.34. İstanbul’da Farklı Nitelikteki Konut Alanlarının Dağılımı………... 310

Grafik 7.1. Küresel Sıcaklıktaki Artış………... 690

(19)

ŞEKİL LİSTESİ

Sayfa No

Şekil 1.1. 1/100.000 Ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nda Sistem Yaklaşımı……..…. 3

Şekil 1.2. Yapay ve Doğal Çevre Sistemleri / Denge veya Çatışma Unsur ve İlişkileri..… 5

Şekil 1.3. İstanbul Çevre Düzeni Planı Çalışmasının Yöntemi……… 9

Şekil 3.1. İstanbul’un Etkileşim Alanı………..……… 35

Şekil 3.2. Loughborough Üniversitesi Küreselleşme ve Dünya Kentleri Araştırma Grubu 1999 yılı Kademelenme Çalışmasının Sonuçları……..……… 38

Şekil 3.3. GaWC Dünya Kentleri Haritası (Avrupa Kısmı)……..………... 39

Şekil 3.4. İstanbul’un Türkiye İçindeki Çekim Gücü…………..………. 45

Şekil 3.5. İstanbul ve Marmara Bölgesi Etkileşim Ağı………..……….. 47

Şekil 3.6. İstanbul Coğrafyasının Şematik Anlatımı…………..……….. 90

Şekil 3.7. İsveç ve Finlandiya ile İstanbul Analojisi…………..……….. 99

Şekil 3.8. 1995–2000 Döneminde İstanbul’un Aldığı ve Verdiği Göç………..….. 189

Şekil 3.9. Dünyadaki Turizm Bölgeleri……… 243

Şekil 3.10. İstanbul’da Tarihi ve Planlı Konut Dokusu Örnekleri……….. 321

Şekil 3.11. İstanbul’da Plansız ve Toplu Konut Dokusu Örnekleri……… 322

Şekil 4.1. SWOT (GZFT) Analizi………..……….. 347

Şekil 5.1. Doğal Yapı Sentezi Aşamaları………..………... 421

Şekil 5.2. Merkezler Piramidi……..………. 451

Şekil 5.3. İstanbul’da Kültür Üçgeni…………..……….. 472

Şekil 6.1. Planlama Çalışmasını Yönlendiren Sürdürülebilirlik Anlayışı………..……….. 496

Şekil 6.2. Marmara Bölgesi için Eksensel Çerçeve Yaklaşımı…….………... 504

Şekil 6.3. Marmara Bölgesi Alansal Gelişme Öngörüsü……..……… 505

Şekil 6.4. Marmara Bölgesi/İşlevsel Bütünlük ve Dengeli Dağılım Şeması..……….. 507

Şekil 6.5. Marmara Bölgesi/Alt-bölgeler Eylem Alanları Şeması……...………. 509

Şekil 6.6. İstanbul’un Üzerinde Geliştiği Coğrafya……..……… 545

Şekil 6.7. İstanbul İçin Öngörülen Makroform……..………... 546

Şekil 6.8. İstanbul İçin Alternatif Makroform Modelleri (Model 3 Alternatif 1 ve Model 4 Alternatif 1)……….……… 559

Şekil 6.9. İstanbul İçin Alternatif Makroform Modelleri (Model 4 Alternatif 2 ve Model 4 Alternatif 3)………..……….……… 560

Şekil 6.10. İstanbul İçin Alternatif Makroform Modelleri (Model 4 Alternatif 2 ve Model 4 Alternatif 3)……… 561

Şekil 6.11. Öngörülen Sektörel Dağılım………. 568

Şekil 7.1. İstanbul’un Batı Kanadı Komşu Yerleşimler ve İşlevsel İlişkiler……..……….. 617

Şekil 7.2. İstanbul’un Doğu Kanadı Komşu Yerleşimler ve İşlevsel İlişkiler…..………… 618

Şekil 7.3. İstanbul ve Yakın Komşu Yerleşimler Arası İşlevsel İlişkiler………..………... 677

Şekil 7.4. İnsan Kaynaklı Sera Gazlarının Nedenleri………..…..………... 689

Şekil 7.5. Küresel İklim Değişiminden Etkilenmesi Beklenen Sektörlerin Şematik Gösterimi………...…... 695

Şekil 9.1. Toplumsal Aktör Grupları……...………. 772

Şekil 9.2. Aktörler ve Kararın Oluşumu………...……… 773

Şekil 9.3. Karar Döngüsü………..……… 774

Şekil 9.4. İhale Seçenekleri ve Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları………... 783

Şekil 9.5. Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları Proje Yapısı……… 784

Şekil 9.6. Kapasite Geliştirmenin Kavramsal Çerçevesi……….. 787

Şekil 9.7. Kentsel Gelişme Stratejisi-Kapasite Geliştirme İlişkisi………... 788

Şekil 9.8. Plan Uygulama Etapları……… 819

(20)

HARİTA LİSTESİ

Sayfa No

Harita 2.1. İstanbul ve Çevre Alt Bölgeleri………..………... 15

Harita 2.2. İstanbul-Marmara Alt Bölge Sınırları ve II. Düzey İstatistiki Bölge Birimleri. 15 Harita 2.3. Marmara Bölgesi / Koruma ve Sanayi Alanları………...……….. 30

Harita 2.4. Marmara Bölgesi Gelişme Eksenleri……..………... 31

Harita 2.5. Marmara Bölgesi / Ulaşım Altyapısı ve Bağlantı Hatları…………..………… 32

Harita 3.1. İstanbul İli’nin Ülke İçindeki Coğrafi Konumu……..……….. 34

Harita 3.2. Türkiye Yerleşim Merkezleri Kademelenmesi….………. 45

Harita 3.3. Türkiye’de Nüfusun Yığılma Bölgeleri (2000 Yılı)………... 48

Harita 3.4. Türkiye’de Kentsel Nüfus Yığılmasının Mekansal Dağılımı (2000 Yılı)…..… 49

Harita 3.5. Türkiye’de Şehirleşme Oranı ve Doğurganlık Hızı (2000 Yılı)……..………... 50

Harita 3.6. Türkiye’de Şehirleşme Oranı ve GSYİH Dağılımı (2001 Yılı)……...……….. 51

Harita 3.7. Sanayi Sektörü İşgücü Dağılımı (2000 Yılı)………..………... 53

Harita 3.8. Hizmetler Sektörü İşgücü Dağılımı (2000 Yılı)…..……….. 54

Harita 3.9. Tarım Sektörü İşgücü Dağılımı (2000 Yılı)…..……… 55

Harita 3.10. Sektörlere Göre Coğrafi Yığılmalar……….. 56

Harita 3.11. Eğitim Göstergeleri Açısından İstanbul’un Ülke İçindeki Konumu…………. 61

Harita 3.12. Sağlık Göstergeleri Açısından İstanbul’un Ülke İçindeki Konumu………….. 63

Harita 3.13. Marmara Bölgesi Ulaşım İlişkileri……… 64

Harita 3.14. Türkiye’deki İllerin Gelişmişlik Sıralaması (2000 Yılı)………... 66

Harita 3.15. Bizantion Döneminde İstanbul……….. 68

Harita 3.16. Bizans İmparatorluğu Döneminde İstanbul………... 69

Harita 3.17. 1654 Yılına Ait İstanbul Gravürü……….. 71

Harita 3.18. 1/50.000 ölçekli İstanbul Metropoliten Alan Nazım Planı……… 85

Harita 3.19. 1/50.000 ölçekli İstanbul Metropoliten Alan Alt Bölge Nazım Planı………... 86

Harita 3.20. 1/100.000 ölçekli İstanbul İl Çevre Düzeni Planı……….. 87

Harita 3.21. İstanbul Makroformu’nun Tarihi Gelişim Süreci……….. 91

Harita 3.22. İstanbul’un Sanayi Alanlarının Gelişmesine Bağlı Gelişimi………. 92

Harita 3.23. İstanbu İçinde Sanayi Desantralizasyonu……….. 93

Harita 3.24. Otoyol ve Boğaz Geçişlerinin Makroformun Şekillenmesinde Etkileri……… 94

Harita 3.25. Sağlıksız Makroform Sistemi……… 96

Harita 3.26. 1951- 2004 Dönemi İçin Mevsimsel Yağış Trendleri………... 103

Harita 3.27. 1951- 2004 Dönemi İçin Mevsimsel Sıcaklık Trendleri………... 104

Harita 3.28. 1951- 2004 Arasındaki Dönem İçin Mevsimsel Maksimum ve Minimum Sıcaklık Eğilimleri………. 105

Harita 3.29. A2 Senaryo Çalışması (2071- 2100) ve Kontrol Çalışması (1961-1990) Arasında Yıllık Sıcaklıklarda ve Kış Sıcaklıklarında Görülen Farklılıklar…... 107

Harita 3.30. A2 Senaryo Çalışması (2071-2100) ve Kontrol Çalışması (1961-1990) Arasında Toplam Yıllık Yağışta ve Kış Yağışında Görülen Farklılıklar…….. 107

Harita 3.31. Yağışın Buharlaşmadan 2071-2100 Ortalamasının 1961-1990 Ortalamasından Farkı………. 108

Harita 3.32. Yağışın Buharlaşmadan 2071-2100 Ortalamasının 1961-1990 Ortalamasından Farkı………. 108

Harita 3.33. İstanbul İli Ekolojik Yapı Analizi……….. 115

Harita 3.34. İstanbul İli Ekolojik Değerler Analizi………... 117

Harita 3.35. İstanbul İli Biyolojik Yapı Analizi……… 121

Harita 3.36. İstanbul’daki Ekolojik Koridorlar……….. 130

(21)

Harita 3.37. Tarımsal Arazi Kullanım.………..……… 133

Harita 3.38. Erozyon Durumu………... 139

Harita 3.39. Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları……… 142

Harita 3.40. İstanbul İli Tarım Alanları Sentezi……… 144

Harita 3.41. İstanbul İli’nin Stratigrafi ve Yapısal Jeolojisi……….. 147

Harita 3.42. İstanbul Kentinin Su İhtiyacını Karşılayan Yüzey Suyu Depoları……… 150

Harita 3.43. İstanbul İli İçin Deprem Açısından Riskli Alanlar………...………. 153

Harita 3.44. Azalım Bağıntısı Kullanılarak Üç Farklı Zemin Sınıfı İçin 50 Yılda %10 Aşılma Olasılığı İçin En Büyük Yer İvmesi Değerlerinin 0,005 Derece Örnekleme Aralığı İçin İstanbul İl Sınırları Dahilindeki Dağılımı……… 154

Harita 3.45. Yerbilimleri Araştırmaları Sentezi………. 157

Harita 3.46. Yeraltı Kaynakları Sentezi………. 167

Harita 3.47. Su Kirliliği Açısından Riskli Bölgeler ve Atıksu Toplama Sistem…………... 172

Harita 3.48. Toprak Kirliliği Açısından Riskli Bölgeler ve Mezarlık Alanları………. 176

Harita 3.49. Ulaşım Kaynaklı Tahmini Gürültü Seviyeleri………... 178

Harita 3.50. Çevre Sorunları ve Araştırmaları Sentezi………. 183

Harita 3.51. Net Göç Hızları……….. 187

Harita 3.52. İstanbul’un Türkiye Üzerindeki Kara Delik Etkisi……… 188

Harita 3.53. 2000 Yılı Sanayi Sektörü İşgücü Dağılımı……… 207

Harita 3.54. 2000 Yılı Hizmetler Sektörü İşgücü Dağılımı………... 208

Harita 3.55. 2000 Yılı Tarım Sektörü İşgücü Dağılımı…..………... 208

Harita 3.56. Sektörlere Göre Coğrafi Yığınlaşmalar………. 209

Harita 3.57. Küçükbaş Hayvan Varlığı……….. 213

Harita 3.58. Bir Milyon YTL Üzeri Sermayeli Holdingler ve Üst Düzey Hizmetler……… 237

Harita 3.59. İstanbul’da 5 Yıldızlı Oteller………. 247

Harita 3.60. İstanbul’da 4 Yıldızlı Oteller………. 247

Harita 3.61. İstanbul’da 3 Yıldızlı Oteller………. 248

Harita 3.62. İstanbul’da Özel Belgeli Oteller……… 249

Harita 3.63. İstanbul’da Kültür ve Sanat Olanakları……….……… 251

Harita 3.64. İstanbul’da Kongre Düzenlenen Mekanlar……… 253

Harita 3.65. İstanbul’daki Turizm Merkezleri………...……… 257

Harita 3.66. İstanbul’da Film Yapımcılarının Bulundukları İlçeler……….. 260

Harita 3.67. İstanbul’da Post-Prodüksiyon Şirketlerinin Bulundukları İlçeler………. 261

Harita 3.68. İstanbul’da Tekstil Sektörünün Yoğunlaştığı İlçeler………. 265

Harita 3.69. Türkiye’nin İçinde Bulunduğu Uluslararası Karayolu Bağlantıları………….. 269

Harita 3.70. Marmara Bölgesi Ulaşım İlişkileri……… 270

Harita 3.71. Atatürk ve Sabiha Gökçen Havalimanları………. 271

Harita 3.72. Karayolu Ağının Bugünkü Durumu……….. 279

Harita 3.73. İlçelere Göre Karayolu Şebekesinin Yoğunluk Dağılımı (M/Ha)………. 280

Harita 3.74. Karayolu Şebekesi Üzerindeki Yerleşim Alanları Büyüklükleri……….. 281

Harita 3.75. Sanayi-Ticaret Alanları ve Ulaşım İlişkisi……… 281

Harita 3.76. İstanbul Mevcut Raylı Sistemleri……….. 284

Harita 3.77. İstanbul Denizyolu Sistemindeki İskele ve Terminaller……… 285

Harita 3.78. Karayolu Yatırımları………. 287

Harita 3.79. İnşa Halindeki Raylı Sistem Yatırımları……… 288

Harita 3.80. İstanbul İli’nde Hallerin Konumları……….. 294

Harita 3.81. İstanbul İli Parlayıcı ve Patlayıcı Madde Depolarının Konumları……… 296

Harita 3.82. İstanbul’da Yer Alan Limanların Konumları……… 298

Harita 3.83. İstanbul’a Hizmet Veren Havaalanları……….. 302

Harita 3.84. İstanbul İli Petrol Aktarma İstasyonlarının Konumları………. 304

(22)

Harita 3.85. İstanbul’daki Katı Atık Aktarma İstasyonları……… 306 Harita 3.86. İstanbul Şehir İçi Lojistiği………. 307 Harita 3.87. Konut Alanlarında Arazi Değerleri ve Sorunlu Yapılaşma Yoğunlukları

Dağılımı………..……... 311 Harita 3.88. Konut Alanlarında Arazi Değerleri ve Yüksek Nüfus Yoğunlukları Dağılımı. 313 Harita 3.89. Jeolojik Açıdan Yerleşime Uygun Olmayan Alanlarda Düzensiz Yapılaşmış

Konut Alanları 315

Harita 3.90. Jeolojik Açıdan Yerleşime Uygun Olmayan Alanlarda Yapılaşmış Yüksek

Yoğunluklu Konut Alanları 315

Harita 3.91. Orman, 2B ve Tarım Alanları Üzerinde Yapılaşmış Konut Alanları………… 317 Harita 3.92. Havza Alanlarında ve Dere Yataklarında Yapılaşmış Yüksek Yoğunluklu

Alanlar……… 318 Harita 3.93. Havza Alanlarında ve Dere Yataklarında Düzensiz Yapılaşmış Alanlar…….. 318 Harita 3.94. Doğal Eşikler Üzerinde Yapılaşmış Mevcut ve Düzensiz Konut Alanları…… 319 Harita 3.95. İstanbul’un Eğitim Göstergeleri Açısından Değerlendirilmesi………. 328 Harita 3.96. İstanbul’un Sağlık Göstergeleri Açısından Değerlendirilmesi……….. 330 Harita 3.97. İstanbul KTVKBK Yetki Alanları………. 337 Harita 5.1. Trakya Alt Bölgesi / Yapısal ve İşlevsel Karakteristikler……..………... 383 Harita 5.2. Trakya Alt Bölgesi / Ulaşım Bağlantıları ve Uygulama Projeleri…..………... 384 Harita 5.3. Trakya Alt Bölgesi / Gelişme Eğilimleri………..………. 385 Harita 5.4. Kuzey Marmara Alt Bölgesi / Yapısal ve İşlevsel Karakteristikler……...…… 387 Harita 5.5. Kuzey Marmara Alt Bölgesi/Ulaşım Bağlantıları ve Uygulama Projeleri….... 388 Harita 5.6. Kuzey Marmara Alt Bölgesi/Gelişme Eğilimleri…..……… 389 Harita 5.7. Güney-batı Marmara Alt Bölgesi/Yapısal ve İşlevsel Karakteristikler..……... 390 Harita 5.8. Güney-batı Marmara Alt Bölgesi/Ulaşım Bağlantıları ve Uygulama Projeleri. 392 Harita 5.9. Güney-batı Marmara Alt Bölgesi/Gelişme Eğilimleri………... 393 Harita 5.10. Güney-doğu Marmara Alt Bölgesi / Yapısal ve İşlevsel Karakteristikler……. 394 Harita 5.11. Güney-doğu Marmara Alt Bölgesi/Ulaşım Bağlantıları ve Uygulama Projeleri 395 Harita 5.12. Güney-doğu Marmara Alt Bölgesi / Gelişme Eğilimleri………... 396 Harita 5.13. İstanbul İli Doğal Eşik Sentezi……….. 400 Harita 5.14. Doğal Eşiklere Göre Yerleşmeye Elverişli Kuşaklar……… 402 Harita 5.15. Doğal Yapı Hassasiyet Analizi……….. 405 Harita 5.16. Doğal/Ekolojik Bütünlük Gösteren Alanlar……….. 405 Harita 5.17. Doğal/Ekolojik Bütünlük Gösteren Alanlar ve Doğal Risk Alanları………… 406 Harita 5.18. Yaşam Destek Sistemleri ve Ekolojik Koridorlar………. 407 Harita 5.19. İstanbul İçin Mekansal Sürdürülebilirlik Sentezi……….. 409 Harita 5.20. İstanbul İli Doğal Yapı Tolerans Derecelendirmesi-1………... 418 Harita 5.21. İstanbul İli’nde Toleranssız Alanların Yoğunlaştığı Bölgeler………... 419 Harita 5.22. İstanbul İli Doğal Yapı Tolerans Derecelendirmesi-2……….. 420 Harita 5.23. Doğal Yapı Sentezi……… 429 Harita 5.24. İstanbul İli Genelinde Sanayi Tesisleri ve Etki Alanları………... 430 Harita 5.25. Sanayi Lekeleri (Alt Bölge)……….……….. 431 Harita 5.26. İstanbul’daki Sanayiler İçin Müdahale Alanları……… 433 Harita 5.27. İşlevi Farklılaştırılacak Bölgeler………..………. 434 Harita 5.28. İstanbul’da Mevcut Sınırlar İçinde Sağlıklaştırılacak Bölgeler………. 439 Harita 5.29. Doygunluk Düzeyi Sağlanacak Organize Sanayi Bölgeleri……….. 443 Harita 5.30. Merkez Bölgeleri………... 447 Harita 5.31. İstanbul’da Mevcut Merkezler……….. 452 Harita 5.32. İstanbul İçin Önerilen Lojistik Bölgeler……… 480 Harita 6.1. Ülke Ölçeğinde Çok Merkezli ve Dengeli Gelişim Yaklaşımı……..………… 499

Referanslar

Benzer Belgeler

V.49.Bu planda belirlenen yerleşmelere ilişkin imar planları, imar uygulaması yapılmış alanlar hariç, onaylı planların içinde bulunması muhtemel

bilim ve fennin istifadesine tahsis edilmesi, tabiatın muhafaza edilmesi, yurdun güzelliğinin sağlanması, toplumun çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarının karşılanması,

İstanbul’da mevcut sınırları içinde sağlıklılaştırılacak sanayi alanlarının ileri teknoloji kullanan, katma değeri yüksek üretim yapan, insan ve

İstanbul’un kentsel gelişme eğilimi, doğal ve yapay eşikleri göz önünde bulundurularak İl bütünü için kapasite plan niteliğinde hazırlanan 1/100.000 ölçekli

 Pendik ve Tuzla’daki sanayilerden; metalik olmayan diğer mineral ürünler Tuzla, Çerkezköy, Bilecik, Bolu veya Tuzla OSB’nin kuzeyindeki sanayi alanına;

Büyükşehir Belediyesi kanununa tabi olması çerçevesinde Hadımköy Belediye Başkanlığı tarafından değerlendirilmek üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne

İstanbul İli’nin gıda gereksiniminin karşılanması ve tarımsal nüfusun yerinde istihdamının sağlanması için tarımsal amaçlı arazi kullanım planının hazırlanması ve

Enerji Üretim Alanları ve Enerji İletim Tesislerinin uygulamalarına ilişkin hükümler, plan notları ile düzenlenmiş olup, Bakanlar Kurulunca ilan edilmiş ve bu