Örnekleme

(1)

ÖRNEKLEME

Evren

Belirli bir özelliği olan

bireylerin tümünün

oluşturduğu bir topluluktur.

(2)

Evren: BİR BÖLGEDE YAŞAYANLARIN

BİR OKULDA Kİ ÖĞRENCİLERİN

BİR SAĞLIK SORUNU OLANLARIN

(3)

Evren

Bir bölgede yaşayanların

.

Evren hakkında güvenilir sonuçlar elde etmeye yetecek

sayıda

aynı evrenden seçilmiş ve çoğu özellikleri benzer olan

örnekler üzerinde araştırma yapılır.

örnekler üzerinde araştırma yapılır. 

Araştırmalarda genellikle

(4)



Bir kaşık yemek örnektir.



Bir damla kan örnektir.

(5)

 Bir evrenin tümünü incelemek:büyük Bir evrenin tümünü incelemek:büyük işlemler,zaman

işlemler,zaman, , personel ve bütçe gerektirir.personel ve bütçe gerektirir.  Evrenden alınacak bir örnekle : daha çok Evrenden alınacak bir örnekle : daha çok

bilgi hızla ve ucuz bir maliyetle elde edilir. bilgi hızla ve ucuz bir maliyetle elde edilir.

(6)

Örnek üzerinde kuşku nedenleri

1.Bilinçsiz örnek seçimi,yanlış

örnekleme tekniği uygulama,örnek

seçerken hata yapma Örneğin:

Hastane Örneklemeleri

2.Örnek seçiminde taraf tutma

Örneğin.tüberküloz taramaları

3.Veri toplamada:a.Hata yapma

b.Eksik yada yanlış yada yararsız

bilgi toplama

c.Veri denetimi eksik

(7)

4.Deneklerde cevap almada başarısızlık

a.Posta ile anket

b.Görüşme ile anket

(red,bulunamama)

(8)

 5.Görüşmeyi reddedenlere yapacak fazla 5.Görüşmeyi reddedenlere yapacak fazla

işlem yok, işlem yok,

 Evde bulunmayanlara 2-3 kez tekrarlamak Evde bulunmayanlara 2-3 kez tekrarlamak

gerekir gerekir..

(9)

(10)

1.Örnek Büyüklüğünün Belirlenmesi (Optimum Örnek Büyüklüğü)

(11)

2.Temsil Yeteneği Standart hata ne kadar küçükse

(12)

3..Bir konuyu incelemek için herhangi bir evrenden

çekilen bir örnekten elde edilen bulgular sadece o

evren için genellenebilir

(13)

 4.Aynı evrenden aynı sayıda birim içeren çeşitli 4.Aynı evrenden aynı sayıda birim içeren çeşitli

örnekler alınsa her birinden elde edilen sonuç

farklı olur. Bununla beraber bu sonuçlar bir

ortalama etrafında normal bir dağılım gösterirler.

(14)

Örnek Büyüklüğünü

Örnek Büyüklüğünü Saptamak için FormüllerSaptamak için Formüller

 Örneğe alınacak birey sayısına karar vermede Örneğe alınacak birey sayısına karar vermede

kullanılacak ölçüler:Olayın.görülüş sıklığına veya

ortalamasına göre yapılmak istenen +,- sapma

(15)

(+) ve (-)Sapma Miktarının Anlamı

 İncelenen olayın görülüş sıklığı %25 olsun.İncelenen olayın görülüş sıklığı %25 olsun.  Araştırma sonucunun bu değere göreAraştırma sonucunun bu değere göre

 a)(+)(-) %5 (d=0.05) a)(+)(-) %5 (d=0.05)

veyaveya

 b)(+) (-)%7 (d=0.07)sapma yapmasını istersekb)(+) (-)%7 (d=0.07)sapma yapmasını istersek

bulacağamız değerin:bulacağamız değerin:

 a)d=0.05 için %20-%30arasındaa)d=0.05 için %20-%30arasında

 b)d=0.07 için %18-%32 arasında bir değer b)d=0.07 için %18-%32 arasında bir değer

(16)

İncelenen olayın ortalaması incelenecek ise:

 (+)(-)1sapma,ortalamaya göre (+)(-)1 ünite(+)(-)1sapma,ortalamaya göre (+)(-)1 ünite  sapma kabul ediliyor demektir.sapma kabul ediliyor demektir.

(17)

Güven düzeyinin anlamı



Bulmayı öngördüğümüz değerlerin

yüzde kaç olasılıkla tayin edilen aralık

arasında bulunacağını gösterir.



Örneğin:Güvenlik değeri olarak %5

düzeyini seçersek bulacağımız değerin



%95 olasılıkla bu sınırlar arasında %5

olasılıkla bu sınırlar dışına

düşebileceğini kabul etmekteyiz.

(18)

Olasılıksız Örnek Seçim Teknikleri

 Bazı durumlarda araştırıcılar olasılıksız örnekleme Bazı durumlarda araştırıcılar olasılıksız örnekleme

tekniklerine başvurmak zorunda kalabilirler.Her

birimin ÖRNEK’e girme şansı eşit değildir.

 1.Bir kömür vagonunundan alınan örnek vagonun üst1.Bir kömür vagonunundan alınan örnek vagonun üst

kısmından yada 15-20 cm derinlikten alınırsa kısmından yada 15-20 cm derinlikten alınırsa

 2.Bir kafeste bulunan tavşanlardan ele gelenlerin 2.Bir kafeste bulunan tavşanlardan ele gelenlerin

seçimi

 3.Gönüllülerin seçilmesi 3.Gönüllülerin seçilmesi

 4.Bir evrenden belirli sayıda bireyin gelişigüzel 4.Bir evrenden belirli sayıda bireyin gelişigüzel

(haphazard) seçilmesi

 Bazı koşullarda bu teknikler yararlı olabilir.Bazı koşullarda bu teknikler yararlı olabilir.

Ancak rastgele seçim olmadığı için BULGULAR HİÇ Ancak rastgele seçim olmadığı için BULGULAR HİÇ BİR ŞEKİLDE GENELLENEMEZ

(19)

OLASILIKLI ÖRNEK SEÇİM TEKNİKLERİ

OLASILIKLI ÖRNEK SEÇİM TEKNİKLERİ  Bir örnek’in olasılıklı örnek olabilmesi için Bir örnek’in olasılıklı örnek olabilmesi için

birimlerin evrenden eşit olasılıkla (şansla)

 çekilmesi gerekir.çekilmesi gerekir.

 Örneğin:100 kişilik bir evrenden (N=100) 20 Örneğin:100 kişilik bir evrenden (N=100) 20

kişilik bir örnek (n=20)seçilecekse, her kişinin

örnek’e girme şansı

 n/N=20/100 =0.20 dir.n/N aynı zamanda n/N=20/100 =0.20 dir.n/N aynı zamanda

örnekleme oranıdır.Bu oran evrenin % kaçının

örnek’e alınacağını gösterir.Yukarıdaki örnekte

gösterdiğimiz oran (0.20) hem 100 kişiden 20

kişinin örnek’e alınacağını hemde her bir bireyin

0.20 şansla örnek’e gireceğini gösterir.

(20)

En çok kullanılan olasılıklı seçim teknikleri şunlardır.

 1.Basit tesadüfi örnekleme(Simple random 1.Basit tesadüfi örnekleme(Simple random

sampling)

 2.Tabakalı tesadüfi örnekleme(Stratified random 2.Tabakalı tesadüfi örnekleme(Stratified random

samplin

 3.Küme örnekleme (cluster sampling) 3.Küme örnekleme (cluster sampling)

 4.Sistematik örnekleme(Systematic sampling) 4.Sistematik örnekleme(Systematic sampling)  5.Büyüklüğe orantılı olasılık örnekleme 5.Büyüklüğe orantılı olasılık örnekleme