ÖZET
Araßt›rma, K›r›kkale’de Ovac›k mahallesinde yaßayan 65 yaß ve üzerindeki yaßl›lar›n ev kazalar› ile karß›laßma durumu-nu ve kazalar›n nedenlerini belirlemek amac›yla planlanm›ß ve yürütülmüßtür. Çal›ßmaya 65 yaß ve üzerindeki toplam 137 kißi al›nm›ßt›r. Ev kazalar›n› ve nedenlerini belirlemeye yöne-lik haz›rlanan anket formu bireylere uygulanm›ßt›r. Araßt›rma-da 65 yaß ve üzerindeki bireylerin % 27.7’sinin son bir y›l içe-risinde ev kazas› geçirdi¤i, yaß artt›kça kaza geçirenlerin ora-n›n›n artt›¤› (p<0.001), kad›nlar›n erkeklere göre daha fazla kaza geçirdi¤i (p<0.05), yaln›z yaßayanlarda ev kazalar›n›n da-ha s›k görüldü¤ü (p<0.001) saptanm›ßt›r. Ev kazas› geçiren yaßl›lar aras›nda düßmeler ilk s›rada yer almakta, neden olarak da banyoda tutunma bar›n›n olmamas›n› belirtenler önde gel-mektedir.
Anahtar Sözcükler: Yaßl›, Kaza, Ev kazalar›, Ev güvenli-¤i, Yaralanma
ABSTRACT
This study has been planned and conducted to determine the home accidents, and the reasons of the accidents for the people of 65 years old and over, living in Ovac›k district of K›r›kkale. The research has been conducted on 137 people of 65 years old and over. The questionnaires, pertaining to deter-mination of the home accidents and their reasons, have been applied to the individuals. In the research, it has been found out that 27.7 % of the individuals aged 65 and over had home accidents during the last one year. It has also been concluded that the number of accidents increased with aging (p<0.001), the women had more accidents than men (p<0.05), and the people living alone had more home accidents compared to the others (p<0.001). The first ranking accident among the people of 65 years old is falling, and the primary reason given for the accident is the absence of the handlebars in the bath-rooms.
Key Words: Elderly, Accident, Home accident, Home safety, Injury
Geliß:05/01/2005 Kabul: 24/01/2005
Hacettepe Üniversitesi, Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Ev Ekonomisi Bölümü Samanpazar›-Ankara Tel: 0.312-3051667-169 Fax: 0.312-3051095 E mail: erkalsibel@hotmail.com
1Yrd. Doç. Dr, Hacettepe Üniversitesi Ev Ekonomisi Y.O. Ev Ekonomisi Bölümü, Ankara.
KIRIKKALE OVACIK
MAHALLES‹NDE YAÞAYAN 65
YAÞ VE ÜZER‹ K‹Þ‹LER‹N EV
KAZALARI ‹LE KARÞILAÞMA
DURUMLARININ VE KAZA
NEDENLER‹N‹N ‹NCELENMES‹
A STUDY OF THE HOME ACCIDENTS
AND THE REASONS OF ACCIDENTS
FOR THE PEOPLE OF 65 YEARS
AND OVER, LIVING IN OVACIK
DISTRICT OF KIRIKKALE
Sibel ERKAL
1G‹R‹Þ
Yaßl›l›k, insan yaßam›n›n en duyarl› ve kaç›n›lmaz bir dö-nemidir. Dünya Sa¤l›k Örgütü yaßl›l›¤›; “çevresel faktörlere uyum sa¤layabilme yetene¤inin azalmas›” olarak tan›mlam›ß-t›r(1). Günümüzde 65 yaß ve üzeri yaßl› olarak
s›n›fland›r›l-maktad›r. Türkiye’de 1985 y›l›nda % 4.2 olan 65 yaß ve üzeri nüfusun, 2000’de % 5.6 oldu¤u görülmekte, 2020 y›l›nda ise bu oran›n % 7.7’ye yükselmesi beklenmektedir. Ayn› ßekilde, 2002 y›l›nda 70 y›l olan do¤umda beklenen yaßam süresi 2020 y›l›nda 73.9’a ulaßacakt›r(2, 3).
Ortalama insan ömrünün uzamas›n›n sonucu olarak, top-lumda yaßl› nüfusunda görülen art›ß, yaßl›lar›n sorunlar›na önem verilmesi gerekti¤ini göstermektedir. Yaßl›lar›n karß›laß-t›¤› sorunlar›n önemli bir k›sm›n› ev kazalar› olußturmakta-d›r(4).
Yaßlanma ile birlikte görme yetene¤inin azalmas›, ißitme gücünün ve denge kontrolünün zay›flamas›, elin iyi kavraya-mamas› vb de¤ißiklikler ileri yaßlarda kaza riskini art›-r›r(5,6).Yaßl›n›n bireysel özellikleri d›ß›nda, yaßad›¤› ev ortam›
da kazalar›n olußmas›nda önem taß›maktad›r(7).Yaßl›l›¤›n
ge-tirdi¤i yetersizlikler, çevrenin olußturdu¤u engeller ve riskler nedeniyle özellikle düßmeler s›k görülmektedir(8). Atm›ß beß
yaß ve üzerinde kazalara ba¤l› ölüm h›z›, toplam nüfusa göre 3 kat artmaktad›r(9).
Yaßl›lar›n karß›laßt›¤› kazalar›n ço¤u kolayca gözden ka-çabilen ancak kolayca da giderilebilecek nedenlerden kay-naklanmaktad›r. Bu nedenlerin belirlenmesi ve giderilmesini sa¤layacak baz› basit önlemlerin al›nmas›yla bir çok kaza ön-lenebilir(4).
Bu araßt›rma K›r›kkale’de Ovac›k mahallesinde yaßayan 65 yaß ve üzerindeki yaßl›lar›n ev kazalar› ile karß›laßma durumu-nu ve ev kazalar›n›n nedenlerini belirlemek amac›yla planlan-m›ß ve yürütülmüßtür.
YÖNTEM ve GEREÇ
Araßt›rman›n evrenini K›r›kkale Ovac›k mahallesi yerleßim alan›nda oturan 65 yaß ve üzeri bireyler olußturmaktad›r. Ova-c›k mahallesi muhtarl›k kay›tlar›nda Atm›ß beß yaß ve üzerin-deki kißi say›s›n›n 650 oldu¤u belirlenmißtir. Örnekleme al›na-cak kißi say›s›n› belirlemede “Tabakal› rasgele örnekleme” yöntemi formülü kullan›lm›ß ve örneklem genißli¤i n:137 olarak bulunmußtur. Tabaka büyüklüklerine orant›l› da¤›t›m kullan›ld›¤›nda tabakalardaki örneklem genißlikleri 65-69 yaß grubunda 81, 70-74 yaß grubunda 37, 75-79 yaß grubunda 11, 80+ yaß grubunda 8 kißi olarak belirlenmißtir. Araßt›rma kap-sam›na al›nacak her tabakadaki kißi say›s› 1’den ni’e kadar numaraland›r›lm›ß ve her tabakadan örne¤e dahil edilecek ki-ßiler rasgele say›lar tablosu yard›m›yla saptanm›ßt›r.
Araßt›rman›n verileri konu ile ilgili kaynaklardan yararlan›-larak haz›rlanan anket formunun(4,10-12)araßt›rmac›
taraf›n-dan 10 Temmuz-30 Ekim 2004 tarihleri aras›nda yaßl›lara uy-gulanmas› sonucu toplanm›ßt›r.
Araßt›rma sonucunda elde edilen verilerin istatistiksel de-¤erlendirmesi SPSS (10.0) program›nda ki-kare analizi ile ya-p›lm›ßt›r. Çok gözlü tablolarda beklenen frekans› 5’den küçük göz say›s› toplam göz say›s›n›n % 20’sinden az ise Pearson ki –kare analizi, % 20-% 50 aras›nda ise ve boß göz yoksa Like-hood analizi kullan›lm›ß, % 50’ den büyükse de¤erler say› ve % olarak verilmißtir.
BULGULAR
Yaßl›lar hakk›nda genel bilgiler
Araßt›rma kapsam›na al›nan yaßl› kißilerin % 59.2’si 65-69, % 27.0’si 70-74, % 8.0’i 75-79, % 5.8’i de 80 + yaß grubunda olup % 53.3’ü kad›n, % 46.7’si ise erkektir.
Araßt›rmada yaßl›lar›n % 69,3’ünün ilkokul ve daha az, % 21.2’sinin ortaokul, % 9.5’inin lise ve daha fazla ö¤renim gör-dü¤ü belirlenmißtir. Atm›ß beß yaß ve üzerindeki yaßl›lar›n % 30.7’si yaln›z, % 69.3’ü de eßi ve/veya çocuklar› ile birlikte ya-ßamaktad›r.
Þekil 11- Yaßl›lar›n ev kazas› geçirme duruman veyaß gruplar›na göre da¤›l›m›.
Kaza geçiren Kaza geçirmeyen
Atm›ß beß yaß ve üzerindeki yaßl›lar›n son bir y›lda ev ka-zalar› ile karß›laßma durumu
Çal›ßmada 65 yaß ve üzerindeki 137 kißinin 38’inin (%27.7) son bir y›l içerisinde ev kazas› geçirdi¤i saptanm›ßt›r. Þekil 1’de 80 ve üzeri yaß grubunda % 75.0 ile ev kazas› geçirenle-rin ilk s›rada yer ald›¤› ve yaß artt›kça ev kazas› geçirenlegeçirenle-rin oran›n›n da artt›¤› görülmektedir (65-69 yaß % 9.9, 70-74 yaß % 45.9, 75-79 yaß % 63.6, 80 + yaß % 75.0). Bu ilißki istatistik-sel olarak da önemli bulunmußtur (_ 2=35.095, p<0.001). Araß-t›rmaya kat›lan kad›nlar›n % 38.4’ü, erkeklerin % 15.6’s› son bir y›l içerisinde kaza geçirmißtir. Cinsiyetler aras›ndaki bu fark istatistiksel olarak da önemli bulunmußtur (Þekil 2) (_ 2=7.694, p<0.05).
Araßt›rmada ilkokul ve daha az ö¤renim görenlerin % 28.4’ü ev kazas› geçirmißtir. Þekil 3’de ö¤renim düzeyi artt›k-ça ev kazas› geçirenlerin oran›n›n azald›¤› görülmektedir (il-kokul ve daha az % 28.4, ortaokul % 27.6, lise ve daha fazla % 23.1). Bu ilißki istatistiksel aç›dan önemsiz bulunmußtur (_ 2=0.163, p>0.05).
Bu çal›ßmada, yaln›z yaßayanlar›n % 57.1’inin, eßi ve/ veya çocuklar› ile birlikte yaßayanlar›n % 14.7’sinin ev kazas› geçir-di¤i belirlenmißtir. Bu fark istatistiksel aç›dan da önemli bu-lunmußtur (_ 2=24.057, p<0.001).
Ev kazas› geçirdi¤ini belirten yaßl›lar aras›nda en fazla gö-rülen ev kazas›n›n düßme oldu¤u (% 60.5) saptanm›ßt›r. Her iki cinsiyette en s›k görülen kaza tipinin düßme oldu¤u belir-lenmißtir (kad›n % 64.3, erkek % 50.0) (Þekil 4). Þekil 5’de gö-rüldü¤ü gibi tüm yaß gruplar›nda en fazla görülen ev kazas› düßmelerdir (65-69 yaß % 50.0, 70-74 yaß % 58.8, 75-79 yaß % 57.1, 80+ % 83.3). Yaßl›lar aras›nda bo¤ulma ve elektrik çarp-mas› sonucu kaza geçirenlere rastlanmam›ßt›r. Araßt›rmaya ka-t›lan ve ev kazas› geçirdi¤ini belirten yaßl›lar aras›nda % 36.9 ile mutfakta kaza geçirenler ilk s›rada yer almaktad›r.
Kaza geçiren yaßl›lar›n % 44.7’sinin k›ß›n, % 21.1’inin
ya-z›n, % 18.4’ünün ilkbaharda, % 15.8’inin de sonbaharda kaza geçirdikleri belirlenmißtir.
Araßt›rmada düßmelerin nedeni olarak banyoda tutunma bar›n›n olmamas›n› (% 21.7) belirtenler önde gelmekte, bunu eßit oranlarda % 17.4 ile ayd›nlatman›n yetersiz olmas›n› ve zeminin ›slak olmas›n› belirtenler izlemektedir. Zehirlenme-lerde bozuk g›da (%100), kesikZehirlenme-lerde k›r›k bardak kullan›lmas› (%50.0), yanmalarda çaydanl›¤›n, tencerenin sap›n›n tam kav-ranmam›ß olmas› nedeniyle (% 66.7) kaza geçirenler ilk s›ra-dad›r (Þekil 6).
Çal›ßmada ev kazas› geçirmiß olan yaßl›lar›n % 71.1’inde tam iyileßme oldu¤u, % 21.1’inde tedavinin devam etti¤i, % 7.8’inde engellili¤in oldu¤u belirtilmißtir.
Þekil 22- Yaßl›lar›n cinsiyete ve ev kazas› geçirme durumuna göre da¤›l›m›.
Kad›n
Kaza Geçiren Kaza Geçirmeyen
Þekil 33- Yaßl›lar›n ev kazas› geçirme durumuna ve ö¤renim düzeylerine göre da¤›l›m›da¤›l›m›
Erkek
ilkokul ve daha az
Kaza geçiren Kaza geçirmeyen
Ortaokul Lise ve daha
TARTIÞMA
Yaßl›larda ev kazalar›n› ve nedenlerini belirlemeyi amaçla-yan çal›ßmalar, kazalara karß› koruyucu önlemlerin gelißtiril-mesi aç›s›ndan önem taß›maktad›r.
Araßt›rmada 65 yaß ve üzerindeki bireylerin % 27.7’si son bir y›l içerisinde ev kazas› geçirmißtir. Topaç’›n(13) araßt›rma-s›nda 213 yaßl›n›n 139’unda (% 65.3) son bir y›lda, Keskino¤-lu ve arkadaßlar›n›n çal›ßmas›nda(7)yaßl›lar›n % 38.3’ünün son
alt› ayda ev kazas› geçirdi¤i belirtilmißtir.
Seksen ve üzeri yaß grubunda ev kazas› geçirenler (% 75.0) ilk s›radad›r. Yaß artt›kça ev kazas› geçirenlerin oran› da artmaktad›r (p<0.001). Yap›lan araßt›rmalarda da ileri yaßlarda yaßl›l›¤›n getirdi¤i fiziksel yetersizliklerin artmas›yla daha faz-la kaza görüldü¤ü belirtilmektedir(13,14).
Yaßl›larda yap›lan araßt›rmalarda kad›nlar›n erkeklere oranla daha fazla kaza geçirdi¤i bildirilmektedir(7,13,14). Bu
ça-l›ßmada da kad›nlarda (% 38.4) ev kazas› geçirenler
erkekler-den (% 15.6) daha fazlad›r (p<0.05). Bu, kad›nlar›n erkeklere göre evde daha fazla zaman geçirmeleri ve evle ilgili faaliyet-lerde daha fazla sorumluluk almalar› ile aç›klanabilir.
Çal›ßmada ilkokul ve daha az ö¤renim görenlerin % 28.4’ü ev kazas› geçirmißtir. Ö¤renim düzeyi artt›kça ev kazas› geçi-renlerin oran› azalmaktad›r (p> 0.05). Bu bulgu, özellikle ö¤-renim düzeyi düßük olan yaßl›lara, ev kazalar› ve korunma yollar› konusunda verilecek e¤itimin kazalar› önlemede etkili olaca¤›n› düßündürmektedir. Topaç’›n çal›ßmas›nda da (13) ortaö¤retim ve daha az ö¤renimli yaßl›lar ile lise ve üniversite mezunu yaßl›lar aras›nda kaza geçirme aç›s›ndan anlaml› fark oldu¤u belirtilmißtir.
Araßt›rmada yaln›z yaßayan yaßl›larda (% 57.1), eßi ve/ve-ya çocuklar› ile birlikte ve/ve-yaßave/ve-yanlara göre (% 14.7) daha fazla ev kazas› görülmüßtür (p<0.001). Yap›lan araßt›rmalarda da yaln›z yaßayan yaßl›larda daha fazla kaza görüldü¤ü bildiril-mektedir (7,13,15). Bu sonuç, özellikle yaln›z yaßayan
yaßl›-Þekil 66- Ev kazas› geçiren yaßl›lar›n kaza tiplerine ve nedenlerine göre da¤›l›m›
Ayd›nlatman›n yetersiz olmas› Banyoda tutunma bar›n›n olmamas›E
flyalar›n düzensiz yerle fltirilmesi
Zeminin ›slak olmas› Hal›lar›n kaygan olmas›
Elektrik kablolar›n›n ortada olmas› Ayd›nlatma, tencere sap›n› tam kavrayamama
Kaygan terlik kullan›lmas›
Bozuk g›da Dikkatsizlik Görme bozuklu¤u
K›r›k bardak kullan›lmas›
Düflme Zehirlenme Kesik Yanma, hafllanma
%
Þekil 44- Ev kazas› geçiren yaßl›lar›n cinsiyetlerine ve kaza tiplerine göre da¤›l›m›
Düflme Zehirlenme Kesik
Þekil 55- Ev kazas› geçiren yaßl›lar›n yaß gruplar›na göre da¤›l›m›.
65-69 yafl 70-74 yafl 75-79 yafl 80- + yafl
Düflme Zehirlenme Kesik Yaralanma haz›rlanma % Yanma hafllanma Kad›n Erkek %
lar›n evle ilgili faaliyetleri kendileri yapmak zorunda olmala-r› nedeniyle ev kazalaolmala-r› ile daha fazla karß›laßt›klaolmala-r›n› düßün-dürmektedir.
Yaßl›lar aras›nda düßme, en s›k yaralanma nedenidir(16).
Her y›l 65-74 yaß aras›ndaki yaßl›lar›n dörtte birinin düßtü¤ü, bunlar›n üçte birinin 6 ay içinde tekrar düßtü¤ü ve düßmenin yaßl›larda önemli bir mortalite nedeni oldu¤u bildirilmekte-dir(15). Bu çal›ßmada da ev kazas› geçiren yaßl›lar aras›nda en
fazla görülen ev kazas› düßmelerdir (% 60.5). Tüm yaß grupla-r›nda ve her iki cinsiyette (kad›n % 64.3, erkek % 50.0) en s›k görülen kaza tipi düßmelerdir. Bu bulgu Keskino¤lu ve arka-daßlar›n›n(7), Topaç’›n(13), Dönmez ve Gökkoca’n›n(17), Cihan
ve arkadaßlar›n›n(18), Lee ve arkadaßlar›n›n(11)araßt›rma
bulgu-lar›yla paralellik göstermektedir.
Ev kazas› geçiren yaßl›lar aras›nda % 36.9 ile mutfakta ka-za geçirenler en yüksek orandad›r. Bu sonuç, mutfakta kaka-za- kaza-ya neden olabilecek araç-gereçlerin di¤er alanlara göre daha fazla olmas›ndan kaynaklanabilir. Lee ve arkadaßlar›n›n(11)
ça-l›ßmas›nda yaßl›larda ev kazalar›n›n en s›k tuvalette (% 29.0), Barry ve arkadaßlar›(19)en fazla yatak odas›nda (% 35.2),
To-paç(13)en s›k antre de (% 30.9) kaza oldu¤unu belirtmißlerdir.
Yaßl›lar aras›nda k›ß mevsiminde (% 47.7) kaza geçirdi¤ini belirtenler en yüksek orandad›r. Cihan ve arkadaßlar›n›n(18) ve
Topaç’›n(13)çal›ßmas›nda da yaßl›larda kazalar›n daha çok k›ß
mevsiminde görüldü¤ü belirtilmektedir. Bu, özellikle k›ß›n yaßl›lar›n evde bulunma sürelerinin daha fazla olmas›na ba¤-lanabilir.
Çal›ßmada düßme nedeni olarak banyo-tuvalette tutunma bar›n›n olmamas›n› belirtenler (% 21.7) ilk s›rada yer almakta-d›r. Lach ve arkadaßlar›n›n (20) yaßl›lar üzerinde yapt›klar› ça-l›ßmada ise kaygan yüzeyler nedeniyle düßenlerin ilk s›rada yer ald›¤› belirtilmißtir (20). Topaç’›n(13) çal›ßmas›nda ise yaß-l›lar›n kaza nedenleri aras›nda ilk beß s›ray›: yetersiz ayd›nlat-ma, hal›lar, unutulmuß veya yürüyüß yoluna konulmuß eßya-lar, keskin ve sert kößeleri olan eßyalar ve ›slak zemin gibi fak-törlerin ald›¤› belirtilmißtir. Bu araßt›rmada zehirlenmelerde bozuk g›da (% 100), kesiklerde k›r›k bardak kullan›lmas›, yan-malarda çaydanl›¤›n, tencerenin sap›n›n iyi kavranmamas› nedeniyle kaza geçirenler (% 66.7) yüksek orandad›r. Araßt›r-mada ev kazas› geçiren yaßl›lar aras›nda tam iyileßti¤ini belir-tenler ilk s›rada yer (% 71.1) almaktad›r.
Araßt›rma verilerinden elde edilen sonuçlara göre; • yaßl›lara uygun konutlar›n inßa edilmesi ve konutta
çevresel koßullar›n iyileßtirilmesi, kaza riski yaratabile-cek durumlar›n ortadan kald›r›lmas›,
• yaßl› bireyler, özellikle de yaln›z yaßayanlar›n , kad›n-lar›n ev kazakad›n-lar›n›n nedenleri ve korunma yollar› ko-nusunda e¤itilmeleri önerilebilir.
KAYNAKLAR
1. Kutsal Y.G. Yaßlanan Dünya, Yaßlanan Toplum, Yaßlanan ‹nsan. Hacettepe Toplum Hekimli¤i Bülteni 2003; 24; 3-4: 1-6. 2. Telatar TG, Özcebe H. Yaßl› Nüfus ve Yaßam Kalitelerinin
Yüksel-mesi.Türk Geriatri Dergisi. 2004;7(3):162-65.
3 Akgün S, Bakar C, Budako¤lu ‹. Dünya’da ve Türkiye’de Yaßl› Nü-fus E¤ilimi, Sorunlar› ve ‹yileßtirme Önerileri. Türk Geriatri Dergi-si.2004;7(2): 105-10.
4. Güner P, Güler Ç. Yaßl›lar›n Ev Güvenli¤i ve Denetim Listesi. Ge-riatri 2002: 5;4: 150-154.
5 Kirby S.D: Safe, Comfortable Housing for the Elderly. http:// www.cdc.gov/nasd/docs/d000101-d000200/d000139/d000139 html.4.2002
6. Erkal, S, Þafak Þ.Yaßl›l›kta Görülen Ev Kazalar› ve Nedenleri. N›s-bo Dergisi 2003;4:32-3
7. Keskino¤lu P, Giray H, P›çakç›efe M,ve ark. ‹nönü Sa¤l›k Oca¤› Bölgesindeki Yaßl›larda Ev ‹çi Kazalar. Türk Geriatri Dergisi 2004;7(2):89-94.
8. Karaduman A. Yaßl›l›k ve Turizm. (Ed: Yeßim K) Geriatri. Turgut Yay›nc›l›k Tic A.Þ. 2002: 288-294.
9. Akdemir N. Yaßl›larda Evde Bak›m ve Yaßam Kalitesine Etkisi. (Ed: Yeßim Kutsal) Geriatri. Turgut Yay›nc›l›k Tic A.Þ. 2002: 235-240. 10. Woodland J. E, Hobson S. J. G. An Occupational Therapy
Pers-pective on Falls Prevention Among Community- Dwelling Older Adults. Canadian Journal of Occupational Therapy.2003; 70(3): 174-182.
1 1. Lee VM, Wong TW, Lau CC. Home Accidents in Elderly Patients Presenting to an Emergency Department. Accid Emerg Nurse 1999; 7:96-102.
1 2. Tremblay KR, Kreul-Froseth SA. Safe Housing for the Elderly. http://www. ext. colostate. edu/pubs/consumer/ 09913.html.3.2003. 13. Topaç Þ. Gata E¤itim Hastanesinde Rutin ‹ncelemeye Tabi Tutu-lan Yaßl› Bireylerde Ev Kaza S›kl›¤›, Kaza Özellikleri ile Nedenle-ri ve Bunun Yaßad›klar› Konut ÖzellikleNedenle-ri ‹le ‹lißkisi. Hemßirelik Program› Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2002
1 4. Mand›rac›o¤lu A. Yaßl›larda Kaza Riski. Sa¤l›k ve Sosyal Yard›m Vakf› Dergisi.1993; 3 (2): 30-34.
1 5. Kuzeyli Y›ld›r›m Y, Karadakovan A. Yaßl› Bireylerde Düßme Kor-kusu ile Günlük Yaßam Aktiviteleri ve Yaßam Kalitesi Aras›ndaki ‹lißki. Türk Geriatri Dergisi. 2004;7(2):78-83.
1 6 Horan MA, Clague JE. Injury in the Aging Recovery and Rehabili-tation : Br Med Bull.1999;55(4):895-909.
1 7. Dönmez L, Gökkoca Z. Accident Profile of Older People in An-talya City Center, Turkey. Arch Gerontol Geriatr 2003; 37:99-108. 18. Cihan ÜA, Dinç G, Oruço¤lu A, ve ark. Manisa Muradiye Sa¤l›k Oca¤› Bölgesinde Yaßl›larda Kaza S›kl›¤› ve Kaza ile ‹lißkili Fak-törler. Yedinci Halk Sa¤l›¤› Günleri. 11-13 Eylül 2001, Eskiße-hir.s.21.
1 9. Barry E.et all. Preventing Accidental Falls Among Older People in Long Stay Units. Ir Med J 2001;94(6): 172-176.
2 0 Lach H et al: Falls in the Elderly; reliability of a Classification System. J Am Geriatric Soc 1991;39:197-202.
