Kadın temel beden ve kol kalıbı çizimi konusunda antropometrik ve ergonomik yeni bir deneme

(1)

T.C

SELÇUK ÜNĐVERSĐTESĐ

SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

GĐYĐM ENDÜSTRĐSĐ VE GĐYĐM SANATLARI EĞĐTĐMĐ

ANA BĐLĐM DALI

GĐYĐM SANATLARI EĞĐTĐMĐ BĐLĐM DALI

KADIN TEMEL BEDEN ve KOL KALIBI ÇĐZĐMĐ

KONUSUNDA ANTROPOMETRĐK ve ERGONOMĐK

YENĐ BĐR DENEME

EMĐNE KELEŞ

YÜKSEK LĐSANS TEZĐ

Danışman

(2)

(3)

ÖNSÖZ

Giyim; geçmişten bugüne insanoğlunun en temel ihtiyaçlarından biridir. Đlk zamanlarda sadece örtünmek için kendini gösteren giyim; günümüzde örtünmenin yanı sıra şıklığın, zarafetin, rahatlığın, modanın öncüsü haline gelmiştir.

Giyim; estetik, zarif, şık görünmenin yanında sosyal hayatta da insanın temsilcisidir. Vücuda uyumlu, kullanışlı bir giyim, insan anatomisini ve ergonomisini tanımakla olur. Đnsan vücudunun en ince ayrıntısına kadar incelenip, sayısal veriler haline getirilmesi antropometriyle mümkündür.

Ülkemizde kadın vücuduna uygun standart ölçü tablolarının yeterli olmaması ve Türk kadın vücuduna uyumlu kalıp sisteminin bulunmaması, giysilerin vücuda uyumunda sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Var olan kalıp sistemlerinin Türk kadınının vücuduna yeteri kadar uyum göstermemesi bilinen bir gerçektir. Bu nedenle vücut anatomisine, ergonomisine ve antropometrisine uygun kalıp elde etmek bu sorunları ortadan kaldıracaktır.

Bu araştırmada; mevcut kalıp sistemlerden yola çıkılarak yeni bir sistemle geliştirilmiş 36, 38, 40, 42 beden, temel beden ve temel kol kalıplarının; 18–25 yaş arası genç kızların üzerinde denenip vücuda uyumsuzluklarının tespit edilmesi ve geliştirilmesi konu olarak ele alınmıştır.

Bu araştırmanın; kalıp konusunda problemlerle karşılaşan kişi ve kuruluşlara, giyim eğitimi veren ortaöğretim, yüksekokul, fakülte, enstitü ve halk eğitim merkezlerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Araştırmanın birinci bölümünde; yapılan çalışma ile ilgili alt başlıklar oluşturulmuş ve gerekli bilgiler verilmiştir. Đkinci bölümde 18–25 yaş grubu genç kızların anatomik özelliklerine, anatomik ve psikolojik özellikleriyle giyim ilişkisine, 18–25 yaş grubu genç kızların giyimine, ergonominin tanımı ve önemine, antropometrinin tanımı ve önemine, giyim sektöründe kullanılan antropometrik ölçüler

(4)

antropometrik açıdan kalıbın önemine, kalıp hazırlamada dikkat edilecek noktalara, kalıp hazırlama tekniklerine ve son olarak da ilgili yayın ve araştırmalara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; literatürde ulaşılabilinen temel beden, temel kol kalıpları ve bunların işlem basamakları yer almaktadır. Dördüncü bölümde; yeni bir sistem ile oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden temel beden ve temel kol kalıbı çizimlerine yer verilmiştir. Beşinci bölümde; araştırmanın yöntemine, altıncı bölümde; bulgular ve tablolara; yedinci bölümde; geliştirilmiş temel beden ve temel kol kalıplarına ayrıca verilerin sonucunda elde edilen standart ölçü tablosuna yer verilmiştir. Sekizinci bölümde; tartışma ve yoruma yer verilmiş, dokuzuncu bölümde ise sonuç ve öneriler yer almaktadır.

Lisans eğitimimden itibaren tecrübe ve bilgisiyle araştırmalarımda bana yol gösteren danışman hocam Yrd. Doç. Miyase ÇAĞDAŞ’ a, araştırma sürecinde bana yardımcı olan arkadaşım Kevser AK ve Fatih ATEŞ’ e, desteğini ve yardımını benden hiçbir zaman esirgemeyen aileme ve eşim Yusuf KELEŞ’ e teşekkürü bir borç bilirim.

(5)

ÖZET

Günümüzde büyük rağbet gören hazır giyimin önemi her geçen gün artmaktadır. Türk kadınına uygun standart ölçü tablosu, temel beden kalıbı ve temel kol kalıbının olmayışı, hazır giyim sektöründe dönüşü olamayan sorunlara yol açmaktadır. Bu bakımdan temel beden ve temel kol kalıbı hazır giyim sektörünün gelişmesi açısından önemli yere sahiptir.

Giyimde karşılaşılan en büyük sorun, giysinin vücuda uyum göstermemesidir. Bu problem Türk kadını vücuduna uygun temel beden ve temel kol kalıbı geliştirilmesiyle aşılacaktır. Temel beden ve kol kalıbı giysinin temelidir bu sebeple temel beden kalıbı hazırlanacak kişilerin vücut tipleri, vücut özellikleri iyi tanınmalı, ergonomi ve antropometrik veriler doğrultusunda temel beden ve kol kalıbı hazırlanmalıdır.

Bu araştırmada; yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, temel beden ve kol kalıplarının 18- 25 yaş arası genç kızların üzerinde denenip, elde edilen verilerden yola çıkılarak geliştirilmesi düşünülmüştür.

Bu araştırmanın birinci bölümünde; problem, amaç, alt amaçlar, denenceler,

araştırmanın önemi, sayıtlılar, sınırlılıklar ve tanımlara yer verilmiştir. Đkinci bölümde; 18–25 yaş grubu genç kızların anatomik özellikleri, vücut oranları, vücut tipleri ve duruşları, anatomik ve psikolojik özellikleriyle giyim ilişkisi, genç kızların hayatında giyimin yeri ve önemine, 18–25 yaş grubu genç kızların giyimine, giyildiği yer ve zamana göre sınıflandırılması, ergonominin tanımı ve önemi, antropometrinin tanımı ve önemi, giyim sektöründe kullanılan antropometrik ölçüler ve antropometrik ölçü almada dikkat edilecek noktalar ve genç kızların ölçü tablosu hakkında bilgilere, kalıbın tanımı, ergonomik ve antropometrik açıdan kalıbın tanımı, genç kızların giyiminde ergonomik ve antropometrik açıdan kalıbın önemi, kalıp hazırlamada dikkat edilecek noktalar ve kalıp hazırlama tekniklerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; literatürde ulaşılabilinen temel beden ve temel kol kalıplarına, dördüncü bölümde; yeni bir sistem ile oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden temel beden ve temel kol kalıbı çizimlerine, beşinci bölümde; araştırmanın yöntemine, modeline, evren ve örneklemine, verilerin

(6)

verilerin sonucunda elde edilen standart ölçü tablosuna, sekizinci bölümde; tartışma ve yoruma yer verilmiş, dokuzuncu bölümde ise sonuç ve öneriler yer almaktadır.

Araştırma deneme modellidir. Random yöntemiyle seçilen, her beden için 100 kişi olmak üzere toplam 400 kişi araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Örneklem grubundan toplanan veriler, bilgisayar ortamına aktarılarak, istatistik tekniklerinden Excel programıyla gerekli istatistikî çalışmaları yapılmış, elde edilen sonuçlar grafik ve tablo haline getirilmiştir.

Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre; yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 temel beden ve kol kalıpları 18–25 yaş arası genç kızlara uyumsuzluk gösteren yerleri düzeltilerek temel beden ve temel kol kalıbı geliştirilmiştir. Geliştirilen temel beden ve kol kalıpları genç kızlar üzerinde tekrar denenmiş ve herhangi bir problemle karşılaşılmamıştır.

(7)

SUMMARY

At the present day Ready Wear which is quite demanded, gains more importance day by day. Nonexistence of suitable standard measurement table for Turkish Women, shape of basic body and basic arm leads to irreperable problems in Ready Wear sector. Regarding this situaiton, shape of basic body and basic arm has great influence in the development of Ready Wear sector.

The most considerable problem in clothing is the accordance between costume and the body. This problem may be overcome by designing shape of basic body and basic arm which is suitable for body of Turkish woman. Shape of basic body and arm is the foundation of colthing and due to this fact, the measurements of the bodies for which shape of basic body and arm is being prepared must be known well, in accordance with ergonomical and antropometrical facts, shape of basic body and arm should be designed.

In the scope of this research, shapes of body, basic body and arm, which are prepared by a new system, having sizes of 36, 38, 40, 42 are had on trial on maiden having ages between 18 and 25 and are thought to be developed on the basis of observed data.

In the first part of this research, problem, intention, sub-intentions, hypothesis, the importance of the research, hypothesizers, constraints and definitions are introduced. In the second part, anatomical charateristics of maiden having ages between 18 and 25, body ratios, body types and carriage; the relation between anatomical and psychological characteristics and clothing; the priority and importance of clothing in the lives of young women; clothing of maiden having ages between 18 and 25; clasification of clothing with respect to place and time; the definition and importance of ergonomi; the definition and importance of antropometry, antropometrical measurements in clothing; the crucial points in taking the antropometrical measurements and knowledge of young women about the table of measurement; definition of shape, definition of shape in accordance with ergonomical and antropometrical aspects, the importance of shape in ergonomical and antropometrical measurement in clothing of young women; the points to be taken

(8)

the fourth part, design work for shapes of basic body and arm, which are prepared by a new system, having sizes of 36, 38, 40, 42; im the fifth part, importance, model, universe and sampling of the research, collection and analysis of data; in the sixth part, findings and tables are included. In the seventh part, developed shapes of basic body and arm, in addtion to the standard table of measurement based on the results of the research; in the eigth part, discussions and comments take part; in the nineth part conclusion and suggestions are presented.

.

The research is a model of trial. For every body size 100 people, 400 people in total selected randomly constitutes the sampling of this research. The data collected from the sample are analyzed by using MS Excel, conducting required statistical studies, results are presented by graphics and tables.

Results of this research suggests that , the parts of shapes of basic body and arm, which are prepared by a new system, having sizes of 36, 38, 40, 42 maiden having ages between 18 and 25 leading disharmony on body are enhanced. Improved shapes of basic body and arm are tried on youg women again and any problem is encountered.

(9)

ĐÇĐNDEKĐLER Sayfa No ÖNSÖZ... I ÖZET... III SUMMARY... V ĐÇĐNDEKĐLER... VII

TABLOLAR LĐSTESĐ... XXIV

ŞEKĐLLER LĐSTESĐ... XXXI

ÇĐZĐMLER LĐSTESĐ... XXXII KISALTMALAR... XXIX BÖLÜM I... 1 GĐRĐŞ... 1 Problem... 1 Amaç... 3 Denenceler... 3 Araştırmanın Önemi... 4 Sayıtlılar... 5 Tanımlar... 6 Sınırlılıklar... 7

Đlgili Yayın ve Araştırmalar... 7

BÖLÜM II... 10

18–25 YAŞ GRUBU GENÇ KIZLARIN ANATOMĐK ÖZELLĐKLERĐ, GĐYĐMĐ, ERGONOMĐK VE ANTROPOMETRĐK AÇIDAN KALIP VE KALIP HAZIRLAMA TEKNĐKLERĐ... 10

2.1.18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Anatomik Özellikleri... 10

2.1.1.Genç Kızların Anatomik Özellikleri, Vücut Oranları, Vücut Tipleri ve Vücut Duruşları... 10

2.1.1.1. 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Anatomik Özellikleri... 10

(10)

Sayfa No 2.1.2. Genç Kızların Anatomik ve Psikolojik Özellikleriyle

Giyim Đlişkisi... 25

2.1.3. Genç Kızların Hayatında Giyimin Yeri ve Önemi... 26

2.2.18–25 Yaş Grubu Kızların Giyimi... 28

2.2.1. Genç Kızların Giyiminin Giyildiği Yer ve Zamana Göre Sınıflandırılması... 28

2.2.1.1.Günlük Giysiler... 29

2.2.1.2.Gece (Yatak) Giysileri... 29

2.2.1.3.Özel Gün Giysileri... 29

2.2.1.4.Spor Giysiler... 29

2.2.1.5.Tatil ve Gezi Giysileri... 29

2.3.Ergonomominin ve Antropometrinin Tanımı ve Önemi Genç Kızların Giyim Sektöründe Kullanılan Antropometrik Ölçüler... 30

2.3.1.Ergonominin Tanımı... 30

2.3.2.Ergonominin Kalıp Açısından Önemi... 31

2.3.3.Antropometrinin Tanımı... 32

2.3.4.Antropometrinin Kalıp Açısından Önemi... 34

2.3.5.Giyim Sektöründe Kullanılan Antropometrik Ölçüler... 34

2.3.6.Giyim Sektöründe Kullanılan Antropometrik Ölçüleri Almada Dikkat Edilecek Noktalar... 37

2.4.Ergonomik ve Antropometrik Açıdan Kalıbın Tanımı, Önemi, Kalıp Hazırlamada Dikkat Edilecek Noktalar Ve Kalıp Hazırlama Teknikleri... 41

2.4.1.Kalıbın Tanımı... 41

2.4.2.Ergonomik ve Antropometrik Açıdan Kalıbın Tanımı... 42

2.4.3.Genç Kızların Giyiminde Ergonomik ve Antropometrik Açıdan Kalıbın Önemi... 43

2.4.4.Kalıp Hazırlamada Dikkat Edilecek Noktalar... 44

2.4.5.Kalıp Hazırlamada Kullanılan Teknikler... 44

2.4.5.1.Sistemli Kalıp Çizim Tekniği Kalıp Elde Etme... 44

2.4.5.2.Hazır Kalıp ile Kalıp Elde Etme... 45

(11)

Sayfa No

2.4.5.4.Giysi Üzerinden Kalıp Elde Etme... 47

2.4.5.5.Pratik Yolla Kalıp Elde Etme... 48

2.4.5.6.Bilgisayar Destekli Kalıp Çizim Tekniği ile Kalıp Elde Etme... 48

BÖLÜM III... 50

LĐTERATÜRDE ULAŞILABĐLEN TEMEL BEDEN ve TEMEL KOL KALIBI SĐSTEMLERĐ... 50

3.1. Müller Kalıp Sistemi... 50

3.1.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Müller Sistemi)... 50

3.1.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Müller Sistemi).. 52

3.1.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi( Müller Sistemi)... 57

3.1.3.1. Temel Beden Kalıbı Çizimi( Müller Sistemi- 2.Aşama)... 58

3.1.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Müller Sistemi)... 64

3.1.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Müller Sistemi)... 64

3.1.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi)... 65

3.2. Đngiliz Kalıp Sistemi... 66

3.2.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Đngiliz Sistemi)... 66

3.2.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Đngiliz Sistemi).. 66

(12)

Sayfa No

3.2.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đngiliz Sistemi)... 70

3.3. Fransız Kalıp Sistemi... 71

3.3.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Fransız Sistemi)... 71

3.3.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Fransız Sistemi). 71 3.3.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Fransız Sistemi)... 74

3.3.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Fransız Sistemi)... 75

3.3.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Fransız Sistemi)... 75

3.3.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Fransız Sistemi)... 77

3.4. Đtalyan Kalıp Sistemi... 78

3.4.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Đtalyan Sistemi)... 78

3.4.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Đtalyan Sistemi).. 78

3.4.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Đtalyan Sistemi)... 82

3.4.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Đtalyan Sistemi)... 83

3.4.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Đtalyan Sistemi)... 83

3.4.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đtalyan Sistemi)... 85

3.5. Efes Kalıp Sistemi... 86

3.5.1. Vücut Ölçü Tablosu(Efes Kalıp Sistemi)... 86

3.5.2. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Efes Kalıp Sistemi)... 87

3.5.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Efes Kalıp Sistemi) 87

3.5.4. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Efes Kalıp Sistemi)... 92

3.6. Sektör Kalıpları Sistemi... 93

3.6.1. Vücut Ölçü Tablosu (Sektör Kalıpları Sistemi)... 93

3.6.2. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Sektör Kalıpları Sistemi).. 94

3.6.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aş.(Sektör Kalıpları Sist)... 94

3.6.4. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Sektör Kalıpları Sistemi).... 97

3.6.5. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Sektör Kalıpları Sistemi)... 98

3.6.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Sektör Kalıpları Sist) 98

3.6.7. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Sektör Kalıpları Sistemi)... 99

3.7. Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi... 100

3.7.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri (Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi)... 100

3.7.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi)... 101

(13)

Sayfa No 3.7.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Avşar’ın Geliştirdiği

Kalıp Sistemi)... 104

3.7.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri (Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi)... 105

3.7.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi)... 105

3.7.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi)... 107

3.8. Akalar’ın Kitabından Alınan Kalıp Sistemi... 108

3.8.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri (Akalar, 1995)... 108

3.8.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları (Akalar, 1995)... 108

3.8.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Akalar, 1995)... 111

3.8.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Akalar, 1995)... 112

3.8.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Akalar, 1995)... 112

3.8.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Akalar, 1995)... 113

3.9. Megep Kalıp Sistemi... 114

3.9.1. Vücut Ölçü Tablosu (Megep, 2006)... 114

3.9.2. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Megep, 2006)... 115

3.9.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Megep, 2006)... 115

3.9.4. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Megep, 2006)... 119

3.9.5. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Megep, 2006)... 120

3.9.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Megep, 2006)... 120

3.9.7. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Megep, 2006)... 122

3.10. Shoben ve Word’ un Kitabından Alınan Kalıp Sistemi... 123

3.10.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Shoben ve Word, 1995).... 123

3.10.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aş(Shoben ve Word, 1995).. 123

3.10.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Shoben ve Word, 1995)... 126

3.10.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Shoben ve Word, 1995)... 127

3.10.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aş. (Shoben ve Word, 1995)... 127

3.10.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Shoben ve Word, 1995)... 129

(14)

Sayfa No

3.11.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Đnceoğlu, 2000)... 131

3.11.4. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Đnceoğlu, 2000)... 136

3.11.5. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Đnceoğlu, 2000)... 137

3.11.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Đnceoğlu, 2000)... 137

3.11.7. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đnceoğlu, 2000)... 138

3.12. Şamlı’nın Kitabından Alınan Kalıp Sistemi... 139

3.12.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Şamlı, 1963)... 139

3.12.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Şamlı, 1963)... 139

3.12.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Şamlı, 1963)... 141

3.12.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Şamlı, 1963)... 142

3.12.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Şamlı, 1963)... 142

3.12.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Şamlı, 1963)... 143

3.13. Rüştü Uzel Anadolu Haz. Giyim- Deri Haz. Giyim Meslek Lis. Türk Alman Đşbirliği Projesi’nin Kitabından Alınan Kalıp Sist 144 3.13.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)... 144

3.13.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Rüştü Uzel And. Haz. Giyim- Deri Haz. Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi,1994)... 144

3.13.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)... 147

3.13.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)... 148

3.13.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri Haz. Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)... 148

3.13.6. Temel Kol Kalıbı Çiz(Rüştü Uzel And. Haz. Giyim- Deri Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994).. 150

3.14. Metrik Kalıp Sistemi... 151

(15)

Sayfa No 3.14.2. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri(Metrik Kalıp Sistemi)... 152 3.14.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları(Metrik Kalıp Sist) 152 3.14.4. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Metrik Kalıp Sistemi)... 154 3.14.5. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Metrik Kalıp Sistemi)... 155 3.14.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları(Metrik Kalıp Sistemi) 155 3.14.7. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Metrik Kalıp Sistemi)... 157

BÖLÜM IV... 158 YENĐ BĐR SĐSTEM ĐLE OLUŞTURULMUŞ 36–38–40–42 BEDEN

TEMEL BEDEN VE TEMEL KOL KALIBI ÇĐZĐMLERĐ... 158 4.1. 36–38–40–42 Beden Ölçüleri... 158 4.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş Temel Beden Kalıbının Đşlem

Basamakları... 159 4.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş Temel Kol Kalıbının Đşlem

Basamakları... 162 4.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36 Beden Temel Beden Kalıp

Çizimi... 164 4.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36 Beden Temel Kol Kalıbı

Çizimi... 165 4.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 38 Beden Temel Beden Kalıp

(16)

Sayfa No BÖLÜM V... 172 YÖNTEM... 172 Araştırmanın Modeli... 172 Evren ve Örneklem... 172 Verilerin Toplanması... 173 Verilerin Analizi... 175 BÖLÜM VI... 176 BULGULAR ve TABLOLAR... 176

6.1. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Özellikleri... 176

6.2. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Fiziksel Özellikleri... 178

6.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs, Bel ve Kalça Çevresinin, Ön, Arka, Koltuk ve Omuz Genişliğinin Genç Kızların Göğüs, Bel ve Kalça Çevresine, Ön, Arka, Koltuk ve Omuz Genişliğine Uygunluğu... 180

6.3.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs Çevresinin, Genç Kızların Göğüs Çevresine Uygunluk Dağılımı... 180

6.3.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Belinin, Genç Kızların Beline Uygunluk Dağılımı... 182

6.3.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Kalçasının, Genç Kızların Kalçasına Uygunluk Dağılımı... 186

6.3.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel Beden Kalıpları Ön Genişliğinin 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Ön Genişliğine Uygunluğu... 190

6.3.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel Beden Kalıpları Arka Genişliğinin 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Arka Genişliğine Uygunluğu... 192

(17)

Sayfa No 6.3.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Koltuk Genişliğinin 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Koltuk Genişliğine Uygunluğu... 193 6.3.7. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Omuz Genişliğinin 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Omuz Genişliğine Uygunluğu... 195 6.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36, 38, 40, 42 Kadın Temel

Beden Kalıpları Kalça Düşüklüğünün, Ön ve Arka Uzunluğunun 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Kalça Düşüklüğüne, Ön ve Arka

Uzunluğuna Uygunluğu... 198 6.4.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Temel Beden Kalıpları Kalça Düşüklüğünün Genç Kızların

Kalça Düşüklüğüne Uygunluğu... 198 6.4.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Temel Beden Kalıpları Ön Uzunluğunun Genç Kızların

Ön Uzunluğuna Uygunluğu... 201 6.4.3.Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Temel Beden Kalıpları Arka Uzunluğunun Genç Kızların Arka

Uzunluğuna Uygunluğu... 203 6.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Yakasının 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların

Yakasına Uygunluğu... 205 6.5.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Arka Yakasının 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Arka Yakasına Uygunluğu... 205 6.5.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Omuzda Yaka Konumuna 18–25 Yaş Grubu

Genç Kızların Omuzda Yaka Konumuna Uygunluğu... 208 6.5.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Ön Yakasının 18–25 Yaş Grubu Genç

(18)

Sayfa No 6.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin ve Yan Dikiş Yerinin 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Omuz Dikiş Yerine ve Yan Dikiş Yerine

Uygunluğu... 212 6.6.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Omuz Dikiş Yerine Uygunluğu... 212 6.6.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Yan Dikiş Yerinin 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Yan Dikiş Yerine Uygunluğu... 213 6.7. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Pens Yerlerinin ve Boylarının Genç Kızların

Bedenine Uygunluğu... 215 6.7.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Boyunun 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Göğsüne Uygunluğu... 215 6.7.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Yerinin 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Göğsüne Uygunluğu... 217 6.7.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıplarının Ön Beden Bel Pens Boyunun 18–25 Yaş

Grubu Genç Kızların Ön Bedenine Uygunluğu... 219 6.7.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Ön Beden Bel Pens Yerinin 18–25 Yaş Grubu

Genç Kızların Ön Bedenine Uygunluğu... 230 6.7.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Omuz Pensi Boyunun 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Omzuna Uygunluğu... 222 6.7.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Omuz Pensi Yerinin 18–25 Yaş Grubu Genç

(19)

Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Boyunun 18–25 Yaş

Grubu Genç Kızların Arka Bedenine Uygunluğu... 226 6.7.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Yerinin 18–25 Yaş

Grubu Genç Kızların Arka Bedenine Uygunluğu... 227 6.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun Genç Kızların Kol Oyuntu

Formuna Uygunluğu... 229 6.8.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Önde) 18–25

Yaş Grubu Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 229 6.8.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Omuzda) 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Arkada) 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Kol Altında) 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna

Uygunluğu... 238 6.9. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Temel

Kol Kalıplarının Genç Kızların Kol Uygunluğu... 241 6.9.1.Yeni Bir Sistemle Oluşturulan 36, 38, 40, 42 Kadın Temel

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin 18–25 Yaş Grubu

Genç Kızların Kol Oyuntu Yüksekliğine Uygunluğu... 241 6.9.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

(20)

Kol Kalıpları Kol Boyunun 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların

Koluna Uygunluğu... 247 6.9.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Kol Kalıpları Kol Genişliğinin 18–25 Yaş Grubu Genç Kızların

Kol Genişliğine Uygunluğu... 250 6.9.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Kol Kalıpları Bilek Genişliğinin 18–25 Yaş Grubu Genç

Kızların Bileğine Uygunluğu... 253 6.10. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Temel

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun Genç Kızların Kol Oyuntu

Formuna Uygunluğu... 255 6.10.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Önde) 18–25

Yaş Grubu Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu.... 255 6.10.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Temel

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Omuzda) 18–25

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada) 18–25

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında) 18–25

Yaş Grubu Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu.... 261

BÖLÜM VII... 264 GELĐŞTĐRĐLMĐŞ KADIN TEMEL BEDEN ve KOL KALIBI

ÇĐZĐMLERĐ... 264 7.1. Geliştirilmiş 36-38-40-42 Beden Ölçüleri... 264 7.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş Temel Beden Kalıbında

Geliştirilen Noktalar... 265 7.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş Temel Kol Kalıbında Geliştirilen

(21)

Sayfa No

7.4. Geliştirilmiş Temel Beden Çizim Aşamaları... 267

7.5. Geliştirilmiş Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları... 270

7.6. Geliştirilmiş 36 Beden Temel Beden Kalıbı... 272

7.7. Geliştirilmiş 36 Beden Temel Kol Kalıbı... 273

BÖLÜM VIII... 280

TARTIŞMA ve YORUM... 280

8.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Genç Kızların Göğüs, Bel ve Kalça Çevresine, Ön, Arka, Koltuk ve Omuz Genişliğine Uygunluğu... 280

8.1.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs Çevresinin, Genç Kızların Göğüs Çevresine Uygunluğu... 280

8.1.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Belinin, Genç Kızların Beline Uygunluğu... 281

8.1.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Kalçasının, Genç Kızların Kalçasına Uygunluğu... 281

8.1.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Ön Genişliğinin Genç Kızların Ön Genişliğine Uygunluğu... 281

8.1.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Arka Genişliğinin Genç Kızların Arka Genişliğine Uygunluğu... 282

(22)

Sayfa No 8.1.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Koltuk Genişliğinin Genç

Kızların Koltuk Genişliğine Uygunluğu... 282 8.1.7. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Omuz Genişliğinin Genç

Kızların Omuz Genişliğine Uygunluğu... 282 8.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Beden Kalıpları Genç Kızların Kalça Düşüklüğüne, Ön ve

Arka Ön Uzunluğuna Uygunluğu... 283 8.2.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Kalça Düşüklüğünün, Genç

Kızların Kalça Düşüklüğüne Uygunluğu... 283 8.2.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Ön Uzunluğunun, Genç

Kızların Ön Uzunluğuna Uygunluğu... 283 8.2.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Arka Uzunluğunun, Genç

Kızların Arka Uzunluğuna Uygunluğu... 283 8.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Beden Kalıpları Genç Kızların Yakasına Uygunluğu... 283 8.3.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Arka Yakasının Genç Kızların

Arka Yakasına Uygunluğu... 283 8.3.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Omuzda Yaka Konumunun

Genç Kızların Omuzda Yaka Konumuna Uygunluğu... 284 8.3.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Ön Yakasının Genç Kızların

Omuzda Ön Yakasına Uygunluğu... 284 8.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Beden Kalıpları Genç Kızların Omuz Dikiş Yerine ve Yan

(23)

Sayfa No 8.4.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin Genç

Kızların Omuz Dikiş Yerine Uygunluğu... 285 8.4.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Yan Dikiş Yerinin Genç

Kızların Yan Dikiş Yerine Uygunluğu... 285 8.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Beden Kalıpları Pens Yerleri ve Boylarının Genç Kızların

Bedenine Uygunluğu... 286 8.5.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs Pensi Boyunun Genç

Kızların Göğsüne Uygunluğu... 286 8.5.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs Pensi Yerinin Genç

Kızların Göğsüne Uygunluğu... 286 8.5.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Ön Beden Bel Pens Boyunun

Genç Kızların Ön Bedenine Uygunluğu... 286 8.5.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Ön Beden Bel Pens Yerinin

Genç Kızların Ön Bedenine Uygunluğu... 287 8.5.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Omuz Pensi Boyunun Genç

Kızların Omzuna Uygunluğu... 287 8.5.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Omuz Pensi Yerinin Genç

Kızların Omzuna Uygunluğu... 287 8.5.7. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Arka Beden Bel Pensi Boyunun

Genç Kızların Arka Bedenine Uygunluğu... 288 8.5.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

(24)

Sayfa No 8.6. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Beden Kalıplarının Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna

Uygunluğu... 288 8.6.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun(Bedende,

Önde) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 288 8.6.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Omuzda) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 289 8.6.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Arkada) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 289 8.6.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kol Altında) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu.. 290 8.7. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Kol Kalıplarının Genç Kızların Koluna... 290 8.7.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin Genç

Kızların Kol Oyuntu Yüksekliğine Uygunluğu... 290 8.7.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Dirsek Hattı Genç Kızların Dirsek

Hattına Uygunluğu... 291 8.7.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Kol Boyunun Genç Kızların

Koluna Uygunluğu... 291 8.7.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Kol Genişliğinin Genç Kızların

Koluna Uygunluğu... 291 8.7.5. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Bilek Genişliğinin Genç Kızların

(25)

Sayfa No 8.8. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

Temel Kol Kalıpları Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uyg... 292 8.8.1. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda,

Önde) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 292 8.8.2. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Omuzda) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 293 8.8.3. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Arkada) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluğu... 293 8.8.4. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden,

Kadın Temel Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında) Genç Kızların Kol Oyuntu Formuna

Uygunluğu... 293

BÖLÜM IX... 294 SONUÇ ve ÖNERĐLER... 294

KAYNAKLAR... 301 EKLER... 307

(26)

TABLOLAR LĐSTESĐ

Tablo No Sayfa No

1. Genç Kızların Giyiminin Giysi Gruplarına Göre Sınıflandırılması 28

2. Efes Kalıp Sistemi Ölçü Tablosu... 86

3. Sektör Kalıpları Sistemi Ölçü Tablosu... 93

4. Megep Ölçü Tablosu... 114

5. 18-25 Yaş Grubu Genç Kızların Vücut Ölçü Tablosu... 130

6. Metrik Kalıp Sistemi Ölçü Tablosu... 151

7. 36-38-40-42 Beden Ölçüleri... 158

8. Pens Payları Tablosu... 161

9. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre

Doğdukları Bölgelere Dağılımı... 176

10. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre

Velilerinin Meslek Grupları Dağılımı... 177

11. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Yaş

Grubu Dağılımı... 178

12. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Tam Boy

Ölçüleri Dağılımı... 178

13. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Göğüs

Çevresi Ölçüleri Dağılımı... 178

14. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Bel

15. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Kalça

16. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Kol Boyu

Ölçüleri Dağılımı... 179

17. Araştırmaya Katılan Kız Öğrencilerin Bedenlerine Göre Bilek

18. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Göğüs Çevresinin, Genç Kızların Göğüs

Çevresine Uygunluk Dağılımı... 180

(27)

Tablo No Sayfa No

19. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel

Beden Kalıpları Belinin, Genç Kızların Beline Uygunluk Dağılımı 182

19.1. Beli Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 183

19.2. Beli Dar Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı... 184

19.3. Beli Bol Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı... 185

20. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın Temel Beden Kalıpları Kalçasının, Genç Kızların Kalçasına

Uygunluk Dağılımı... 186

20.1. Kalçası Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 187

20.2. Kalçası Dar Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı... 188

20.3. Kalçası Bol Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı... 189

21. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Kadın Temel Beden

Kalıpları Ön Genişliğinin Genç Kızların Ön Genişliğine Uygunluk

Dağılımı... 190

21.1. Ön Genişliği Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 191

22. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Kadın Temel

Beden Kalıpları Arka Genişliğinin Genç Kızların Arka Genişliğine

22.1. Arka Genişliği Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 193

Beden Kalıpları Koltuk Genişliğinin Genç Kızların Koltuk

Genişliğine Uygunluk Dağılımı... 194

23.1. Koltuk Genişliği Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 194

Beden Kalıpları Omuz Genişliğinin Genç Kızların Omuz

Genişliğine Uygunluk Dağılımı... 195

24.1 Omuz Genişliği Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 196

24.2. Omuz Genişliği Geniş Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı

Dağılımı... 197

25. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 Beden, Kadın

(28)

Tablo No Sayfa No

25.2. Kalça Düşüklüğü Yukarıda Gelen Genç Kızların Ölçü

Farkı Dağılımı... 200

Temel Beden Kalıpları Ön Uzunluğunun Genç Kızların Ön

Uzunluğuna Uygunluk Dağılımı... 201

26.1. Ön Uzunluğu Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 202

Temel Beden Kalıpları Arka Uzunluğunun Genç Kızların Arka

Uzunluğuna Uygunluk Dağılımı... 203

27.1. Arka Uzunluğu Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 191 28. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Kadın Temel

Beden Kalıpları Arka Yakasının Genç Kızların Arka Yakasına

28.1. Arka Yakası Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 207

28.2. Arka Yakası Kapalı Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı 210

Kalıpları Omuzda Yaka Konumunun Genç Kızların Omuzda Yaka

Konumuna Uygunluk Dağılımı... 208

29.1. Omuzda Yaka Konumu Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı 209

Kalıpları Ön Yakanın Genç Kızların Ön Yakasına Uygunluk Dağılımı 210

30.1. Ön Yakası Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 211

Beden Kalıpları Omuz Dikiş Yerinin Genç Kızların Omuz Dikiş

Yerine Uygunluk Dağılımı... 212

31.1. Omuz Dikiş Yeri Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 213

Beden Kalıpları Yan Dikiş Yerinin Genç Kızların Yan Dikiş Yerine

(29)

Tablo No Sayfa No

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Boyunun Genç Kızların Göğsüne

33.1. Göğüs Pensi Boyunun Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı 216

Beden Kalıpları Göğüs Pensi Yerinin Genç Kızların Göğsüne

34.1. Göğüs Pensi Yeri Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 218

Beden Kalıpları Ön Beden Bel Pens Boyunun Genç Kızların Ön

Bedenine Uygunluk Dağılımı... 219

35.1. Ön Beden Bel Pens Boyu Normal Gelen Genç Kızların

Dağılımı... 220

Kalıpları Ön Beden Bel Pens Yerinin Genç Kızların Ön Bedenine

36.1. Ön Beden Bel Pens Yeri Normal Gelen Genç Kızların

Dağılımı... 221

Beden Kalıpları Omuz Pensi Boyunun Genç Kızların Omzuna

37.1. Omuz Pensi Boyu Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 223

Kalıpları Omuz Pensi Yerinin Genç Kızların Omzuna Uygunluk

Dağılımı... 224

38.1. Omuz Pensi Yeri Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 225

Kalıpları Arka Beden (I) Bel Pensi Boyunun Genç Kızların Arka

Bedenine Uygunluk Dağılımı... 226

39.1. Arka Beden (I) Bel Pensi Boyu Normal Gelen Genç Kızların

(30)

Tablo No Sayfa No

Beden Kalıpları Arka Beden (I) Bel Pensi Yerinin Genç Kızların

Arka Bedenine Uygunluk Dağılımı... 228

40.1. Arka Beden (I) Bel Pensi Yeri Normal Gelen Genç Kızların

Dağılımı... 228

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Önde) Genç

Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı... 229

41.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Önde) Normal Gelen Genç

Kızların Dağılımı... 230

41.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Önde) Đçeride Gelen Genç

Kızların Ölçü Farkı Dağılımı... 231

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Omuzda) Genç

42.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Omuzda) Normal Gelen

Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı... 233

42.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Omuzda) Dışarıda Gelen Genç

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Arkada) Genç

43.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Arkada) Normal Gelen Genç

43.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Arkada) Dışarıda Gelen Genç

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Bedende, Kol Altında) Genç

44.1. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Kol Altında) Normal Gelen

44.2. Kol Oyuntu Formu (Bedende, Kol Altında) Yukarıda Gelen

(31)

Tablo No Sayfa No

Beden Kalıpları Kol Oyuntu Yüksekliğinin Genç Kızların Kol

Oyuntu Yüksekliğine Uygunluk Dağılımı... 241

45.1. Kol Oyuntu Yüksekliği Normal Gelen Genç Kızların

Dağılımı... 242

45.2. Kol Oyuntu Yüksekliği Yukarıda Gelen Genç Kızların Ölçü

Farkı Dağılımı... 243

46. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36–42 Beden, Kadın Temel Kol

Kalıpları Dirsek Hattının Genç Kızların Dirsek Hattına Uygunluk

Dağılımı... 244

46.1. Dirsek Hattı Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 245

46.2. Dirsek Hattı Yukarıda Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı

Dağılımı... 246

Kalıpları Kol Boyunun Genç Kızların Koluna Uygunluk Dağılımı... 247

47.1. Kol Boyu Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 248

47.2. Kol Boyu Kısa Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı.... 249

Kol Kalıpları Kol Genişliğinin Genç Kızların Koluna Uygunluk

Dağılımı... 250

48.1. Kol Genişliği Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 251

48.2. Kol Genişliği Dar Gelen Genç Kızların Ölçü Farkı Dağılımı 252

Kalıpları Bilek Genişliğinin Genç Kızların Bileğine Uyg. Dağılımı.... 253

49.1.Bilek Genişliği Normal Gelen Genç Kızların Dağılımı... 254

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Önde) Genç Kızların

Kol Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı... 255

50.1. Kol Oyuntu Formu (Kolda, Önde) Normal Gelen Genç

(32)

Tablo No Sayfa No

51.1. Kol Oyuntu Formu (Kolda, Omuzda) Normal Gelen

Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada) Genç Kızların Kol

Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı... 259

52.1. Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Arkada) Normal Gelen Genç

Kol Kalıpları Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında) Genç

Kızların Kol Oyuntu Formuna Uygunluk Dağılımı... . 261

53.1. Kol Oyuntu Formunun (Kolda, Kol Altında) Normal Gelen

Genç Kızların Dağılımı... 262

54. Geliştirilmiş Beden Ölçüleri... 264

(33)

ŞEKĐLLER LĐSTESĐ

Şekil No Sayfa No

1. Tam Boy Ölçüsünün Sekizli Dağılımla Bölümlendirilmesi... 13

2. Leonardo Da Vinciye Göre Kollarını Đki Yana Açık Olarak Uzatan

Đnsanın, Kare Đçindeki Görünümü... 14

3. Altın Kesit’in Bulunuşu... 15

4. Saller’ in Tanımladığı Geometrik Şekillerdeki Değişik Đnsan Tipleri 16

5. Astenik Tipler... 17 6. Atletik Tipler... 18 7. Piknik Tipler ... 18 8. Endomorfik Tipler... 19 9. Mezomorfik Tipler... 19 10. Ektomorfik Tipler... 20 11. Vücut Duruşları... 21

12. Omuz, Bel ve Kalça Özelliğine Göre Vücut Tipleri... 22

13. Normal Duruş... 23

14. Kambur Duruş... 23

15. Dik Duruş... 24

16. Karnı ve Baseni Önde Duruş... 24

17. Hem Kambur Hem de Karnı Baseni Önde Duruş... 25

18. Ergonominin Hedefleri... 31

19. Vücut Üzerinden Temel ve Yardımcı Ölçü Alma... 39

20. Arka Genişlik, Arka Uzunluk ve Omuz Genişliği Ölçüsü Alma... 40

21. Kol Boyu, Dirsek Uzunluğu, Kol Genişliği ve Bilek Genişliği

Ölçüsü Alma... 40

22. Tam Boy Ölçüsü Alma... 41

(34)

ÇĐZĐMLER LĐSTESĐ

Sayfa No

1. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-1. Aşama)... 57 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-2. Aşama)... 58 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-3. Aşama)... 59 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-4. Aşama)... 60 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-5. Aşama)... 61 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-6. Aşama)... 62 Temel Beden Kalıbı Çizimi(Müller Sistemi-7. Aşama)... 63

2. Temel Kol Çizimi(Müller Sistemi)... 65

3. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Đngiliz Sistemi)... 68

4. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đngiliz Sistemi.)... 70

5. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Fransız Sistemi)... 74

6. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Fransız Sistemi)... 77

7. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Đtalyan Sistemi)... 82

8. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đtalyan Sistemi)... 85

9. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Efes Kalıp Sistemi)... 92

10. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Sektör Kalıpları Sistemi)... 97

11. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Sektör Kalıpları Sistemi)... 99

12. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi).. 104

13. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Avşar’ın Geliştirdiği Kalıp Sistemi)... 107

14. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Akalar, 1995)... 111

15. Temel Kol Kalıbı Çizimi (Akalar, 1995)... 113

16. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Megep, 2006)... 119

17. Temel Kol Kalıbı Çizimi (Megep, 2006)... 122

18. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Shoben ve Word, 1995)... 126

19. Temel Kol Kalıbı Çizimi (Shoben ve Word, 1995)... 129

20. Temel Beden Kalıbı Çizimi(Đnceoğlu, 2000)... 136

21. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Đnceoğlu, 2000)... 138

22. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Şamlı, 1963)... 141

23. Temel Kol Kalıbı Çizimi (Şamlı, 1963)... 143

24. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri

(35)

Sayfa No

25. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Rüştü Uzel And. Hazır Giyim- Deri

Hazır Giyim Meslek Lisesi Türk Alman Đşbirliği Projesi, 1994)... 150

26. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Metrik Sistem)... 154

27. Temel Kol Kalıbı Çizimi(Metrik Sistem)... 157

28. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36 Beden Temel Beden Kalıbı

Çizimi... 164

30. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş 36 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi 165

Çizimi... 166

Çizimi... 168

Çizimi... 170

37. Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş Temel Beden Kalıbında Geliştirilen

Noktalar... 265

38.Yeni Bir Sistemle Oluşturulmuş Temel Kol Kalıbında Geliştirilen

Noktalar... 266

39. Geliştirilmiş 36 Beden Temel Beden Kalıbı Çizimi... 272

40. Geliştirilmiş 36 Beden Temel Kol Kalıbı Çizimi... 273

(36)

KISALTMALAR Beden no BNO Tam boy Tb Göğüs çevresi Gç Bel B Kalça Klç. Kol boyu Klb Boyun çevresi Bç Arka yaka Ay Sırt yüksekliği Sy Arka uzunluk Au Kalça düşüklüğü Kd Etek boyu Eb Model boyu Mb Göğüs düşüklüğü I Gd I Göğüs düşüklüğü II Gd II Ön uzunluk I Öu I Ön uzunluk II Öu II Arka genişlik Ag Koltuk genişliği Kltg Ön genişlik Ög

Omuz genişliği Omg

Bilek genişliği Bg

Kol oyuntu yüksekliği Koy.

Kol oyuntu çevresi Koç.

Yardımcı ölçülerin alınması Y

Đki boyutlu 2D

(37)

BÖLÜM I GĐRĐŞ Problem

Püsküllüoğlu giyimi; “1. Giymek eylemi, 2.giyiniş, giyme biçimi, 3. giyinmek için kullanılan şeylerin tümü, giyecek, giysi” (2004: 400) olarak tanımlamaktadır.

Bayraktar giyimi; “Vücudu tabiatın etkilerinden koruyan, medeniyetin ilerlemesiyle değişiklik gösteren, insan vücuduna göre şekil alan giysilerin tümü” (1995:1) şeklinde tanımlamaktadır.

Giyim insan vücudunu dış etkilerden korumak isteğinden doğmuş ve uygarlığın gelişmesiyle beraber bugünkü şekline ulaşmıştır (Elibol, 1992:1). Đnsanlığın gelişmesi, giyimi de etkilemiş zamanla kişinin yaptığı işe uygun şekilleri ortaya çıkmış, aynı zamanda toplumsal bir nitelik kazanan giyim, kişilerin sosyal statülerine göre farklılık göstermiştir. Böylece giyim insanların toplumsal durumlarını sembolize eder duruma gelmiştir(Komsuoğlu ve diğerleri, 1986:1).

Giyimin vücudu dış etkilerden korumasını amaçlamakla birlikte, insanların psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılama düşüncesiyle estetik, kullanışlılık ön planda tutulmaktadır(Çağdaş, 2002:1).

Đnsanların güzel görünme ve dikkat çekme arzuları, daha iyiyi ve daha güzeli arama

çabaları ile giyim her geçen gün gelişme göstermektedir(Altınay ve Yüceer, 1992:1). Özellikle kadın giyimindeki model, aksesuar, kumaş çeşitliliği onu erkek ve çocuk giyiminden farklı kılmaktır.

Kadın giyimi; “Çocukluk çağını tamamlamış genç kızlar ve her yaştaki kadınların çeşitli cinste giysileri ile bu giysilerin kullanım biçimidir” (Çağdaş, 2002:1).

(38)

Geçmişte kadınlar giysilerinin ya moda evlerine diktirirler ya da kendileri dikerlerdi. Teknolojinin ilerlemesi, hazır giyime olan talep, işletme sahiplerinin bu talebe karşılık vermesi, zamandan tasarruf sağlaması, hazır giyimin önemini artırmış ve gelişmesini sağlamıştır.

Türkçe sözlükte hazır giyim; “Standart ölçülere göre seri olarak hazırlanmış ve satışa sunulmuş giyim eşyası” (www.tdk.gov.tr, 07.10.2007) olarak tanımlanmaktadır.

Ülkemizde hazır giyim sektörü son yıllarda oldukça hız kazanmıştır. Türkiye ihracatındaki payı da giderek artmaktadır. Hazır giyim ürünlerinin tüketici ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için bu ürünlerin bedene, vücut tiplerine, günün modasına ve renklerine uyum sağlaması gerekmektedir(Aktaran: Kurt, 2006:2).

Modanın, renklerin, modellerin yanı sıra bir giysinin ergonomik açıdan vücuda uygun olması gerekmektedir. Bu da hazır giyim işletmelerinde kullanılan kalıpların ergonomik bir kalıp sistemi oluşturmasıyla mümkündür. Ergonominin en önemli dallarından biri olan antropometri de bu kalıp sistemini oluştururken devreye girmektedir. Ergonomik kalıp sistemi oluşturmak için antropometrik ölçü standartlarına ihtiyaç vardır.

Ergonomi; çalışmanın metotlu bir şekilde düzenlenmesi ve hem makinelerin hem de donanımın, çalışan insanın yatkınlıklarına göre hesaplanması amacıyla yapılan inceleme ve araştırmaların tümüdür (Meydan Larousse Büyük Lugat ve Ansiklopedi, 1973: 315).

Ergonomi sözcüğü, Yunanca ‘Ergon’ ve ‘Nomic’ sözcüklerinden oluşmaktadır. Ergon, iş anlamına, nomic ise kural anlamına gelmektedir(Bilen, 2004: 17).

Antropometri ise; insan vücudunun çeşitli kısımlarını ölçme tekniğidir (Demiray, 1994: 42).

Antropometri Yunanca iki kelimeden türetilmiş, ‘anthropo’ ve ‘metikos’ sözcüklerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Anthropo insan, metikosta ölçüm anlamına gelmektedir(Aktaran: Bilen, 2004:19).

(39)

Türk insanının vücut yapısına uygun antropometrik sisteme göre hazırlanan kalıplar sadece işletmelere değil, giyim eğitimi veren kurumlara büyük ölçüde fayda sağlar. Türk kadınının vücuduna uygun olmayan kalıp sistemleri her işletmenin kendine ait farklı kalıplar elde etmesine neden olmaktadır. Bu sebeple değişik markalar arasında aynı bedene ait ölçülerde ve kalıp oranlarında farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Hazır giyim işletmelerinde; bu sorunların yaşanmaması için insan vücuduna uygun, hareket kolaylığı sağlayan, antropometrik ve ergonomik kalıplar kullanılarak giysiler üretilmelidir.

Yukarıda belirtilen sorunlara çözüm bulunması amacıyla yazılı kaynaklarda yer alan kalıp sistemlerinden yararlanılarak Türk kadını vücuduna uygun yeni bir kalıp sistemi geliştirilmelidir.

Amaç

Bu araştırmanın genel amacı; yazılı kaynaklarda yer alan çeşitli sistemlerden yola çıkılarak yeni bir sistem ile kadın temel beden ve kol kalıbı oluşturmak “36, 38, 40, 42 beden kadın temel beden ve kol kalıpları 18–25 yaş arası genç kızlara ergonomik ve antropometrik açıdan uygun mudur? ” sorusuna cevap aramak ve araştırma sonucu elde edilen verilere göre uygun olmayan yerleri belirlenerek kadın temel beden ve kol kalıbını geliştirmektir.

Denenceler

1. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, kadın temel beden kalıpları genç kızların göğüs, bel ve kalça çevresine, ön, arka, koltuk ve omuz genişliğine uygundur.

2. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, kadın temel beden kalıpları genç kızların kalça düşüklüğüne, ön ve arka uzunluğuna uygundur.

3. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, kadın temel beden kalıpları genç kızların yakasına uygundur.

(40)

5. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, kadın temel beden kalıpları pens yerleri ve boyları genç kızların bedenine uygundur.

6. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, kadın temel beden kalıpları genç kızların kol oyuntu formuna (bedende, önde, omuzda, arkada, kol altında) uygundur.

7. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, temel kol kalıpları genç kızların koluna uygundur.

8. Yeni bir sistemle oluşturulmuş 36, 38, 40, 42 beden, temel kol kalıpları genç kızların kol oyuntu formuna (kolda, önde, omuzda, arkada, kol altında) uygundur.

Araştırmanın Önemi

Đlk bakışta beğenilmek, başkaları üzerinde iyi izlenimler bırakmak her genç kız için

önemlidir. Kadınlar giysi seçiminde moda, renk gibi etkenleri de göz önünde bulundururlar. Ancak giysinin göze hoş görünmesini sağlayan en önemli etken kullanılan temel beden ve kol kalıbıdır. Vücuda uygun hazırlanmamış bir temel kalıp; modeli de, giyside bulunan süsleme ve aksesuarları da gerektiği gibi göstermez.

Đlerleyen zaman ve gelişen teknoloji ile birlikte giyim endüstrisi hızla gelişmiş, seri

üretimle birlikte ortaya çok çeşitli giysiler çıkmıştır. Bu giysilerin Türk kadını vücuduna çok uygun olduğu söylenemez. Teknolojinin ilerlemesi bilgisayarlı kalıp sisteminin doğmasına neden olmuş ama kadın temel beden kalıbının Türk kadınının vücuduna uyumsuzluk problemi giderilememiştir. Günümüzde birçok temel beden ve kol kalıbı bulunmaktadır. Bu kalıpları kullanırken, kalıp sisteminin gerektirdiği ölçüler alınmalı, kalıptaki farklılıklar göz önünde bulundurulmalı, aksi takdirde Türk kadın tipine uygun olmayan bu kalıplar sorun yaşanmasına neden olmaktadır.

Türk kadını vücuduna uygun bir temel beden ve kol kalıbının olmaması, yapılan çalışmaların yetersizliği, kalıp alanındaki sorunların yıllardır devam etmesine neden olmuştur. Mağaza vitrinlerinde görülen giysilerin her bedene uyum göstermemesi giysilerin beğenilmemesine yol açmaktadır.

(41)

Vücuda uyumda kişiye özel dikim yapan moda evleri aracılığıyla hazırlanan giysiler daha başarılıdır. Bu moda evlerinin en önemli özelliği olan prova, yapılan giysinin tamamen vücuda uygun bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır. Vücuda uygunlukta kişiye istenileni veren fakat zaman alan moda evleri her açıdan yoğun olan insanların çok vaktini almakta ve bu nedenle tercih edilme oranı giderek azalmaktadır.

Đnsanların hazır giyim satın alma isteği, zamanlarının değerli olması, teknolojinin

hızla ilerlemesi hazır giyimi bir adım ileriye taşımıştır. Her işletmenin kendine ait oluşturduğu kalıplar aynı bedenlerde ölçü farklarının oluşmasına neden olmaktadır. Standart temel beden ve kol kalıplarına duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır. Kalıbın bedene uygunluğunun yanı sıra ergonomik ve antropometrik özelliklere de sahip olmalı, insan vücudu geometrisine ve dinamiğine uygun bir kalıp sistemi oluşturulmalıdır.

Türkiye’ deki eğitim kurumlarında bir Alman kalıp sistemi olan Müller kalıp sistemi yaygın olarak kullanılmaktadır. Alman ve Türk vücut tipleri arasındaki farklar ilk bakışta anlaşılabilmekte, böyle bir farkın dış görünümden bile anlaşılması Müller kalıp sisteminin Türk tipine uygun olmadığını daha açık ortaya koymaktadır.

Yaygın olarak kullanılan Müller kalıp sisteminin Türk kadınının vücuduna uygun olmaması, Türk kadınının bedenine uygun bir kalıp sisteminin bulunmaması, genç kızların da vücut özelliklerine uygun bir kalıp sisteminin olmadığını göstermektedir. Bu araştırma, Türk kadın bedenine uygun ergonomik ve antropometrik bir yaklaşımla yeni bir kalıp sistemi geliştirerek, mesleki eğitim fakültesinde, yüksekokullarda, meslek liselerinde, mesleki eğitim merkezlerinde, halk eğitim merkezlerinde eğitim gören öğrencilere ve giyim endüstrisine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Sayıtlılar

Araştırmanın sayıltıları aşağıda belirtildiği gibidir.

1. Giyim alanında kullanılan temel beden ve temel kol kalıplarının 18–25 yaş arası genç kızların vücut yapısına uymadığı varsayılmıştır.

(42)

3. Oluşturulan kadın temel beden ve kol kalıplarının 18–25 yaş arası genç kızlar üzerinde denenerek vücuda uygun olmayan yerleri belirlenip, ergonomik ve antropometrik esaslar göz önüne alınarak geliştirilmesiyle giyim eğitimi veren kurum ve kuruluşlara, giyim endüstrisine faydalı olacağı varsayılmıştır.

Tanımlar

Ergonomi: Verimi arttırmak için, çalışanların, zamanın, araçların en iyi şekilde kullanılması yöntemlerini araştıran bilim dalı, iş bilimi (Dinçoğlu, 2003: 118).

Antropometri: Đnsan organizmasının ölçülmesi için kullanılan ölçüm tekniklerinin tümüdür (Dinçoğlu, 2003: 32).

Antropometre: Boy ölçümü, kol, bacak uzunluğu, büst yüksekliği, omuz- kalça genişliği gibi ölçümlerde kullanılan, hareketli bir kaidesi ve monte edilebilen ayak kısmı olan bir ölçüm aracıdır (Arzuman, 1989: 13).

Anatomi: Organik canlıların yapısını ve bu yapıyı meydana getiren organları inceleyen bilim dalıdır (Demiray ve Alaylıoğlu, 1995: 34).

Hazır Giyim: Standart ölçülere göre seri halde giysi üretimine hazır giyim denir(Muratoğlu ve Şenel, 1981: 12).

Kalıp: Giysinin ölçü, model, kesim özelliklerini taşıyan her bedene göre ayrı ayrı hazırlanan ve kumaşların doğru kesilmesini sağlayan kesim kılavuzlarıdır (Avşar, 2006: 3).

Temel Beden Kalıbı: Vücudun yaka, omuz kısımlarından başlayıp göğüs, bel, kalça kısımlarını kapsayan kâğıt, karton veya bezden hazırlanan kalıptır(Muratoğlu ve Şenel, 1981: 12).

Teknoloji: Bir endüstri koluyla ilgili yapım yöntemlerinin aygıtlarının incelenmesiyle oluşan bilgi koludur(Muratoğlu ve Şenel, 1981:12).