3.9.1. Vücut Ölçü Tablosu (Megep, 2006)
Tablo 4. Megep ölçü tablosu (Megep, 2006: 40).
Ölçüler (cm) 34 36 38 40 42 Göğüs çevresi 80 84 88 92 96 Kalça 90 94 97 100 103 Boy 168 168 168 168 168 Bel 65 68 72 76 80 Arka genişlik 33,5 34,5 35,5 36,5 37,5 Arka uzunluk 41,4 41,4 41,6 41,8 42 Ön uzunluk 41,9 42,8 43,7 44,6 45,5 Göğüs düşüklüğü 25,5 26,5 27,5 28,5 29,5 Kalça düşüklüğü 21 21 21 21 21 Yan boy 106 106 106 106 106 Đç bacak boyu 78,3 78,3 78,1 77,9 77,7 Omuz genişliği 12 12,1 12,2 12,3 12,4 Kol boyu 59,6 59,8 60 60,2 60,4 Bilek çevresi 15 15,4 15,8 16,2 16,6
3.9.2. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri (Megep, 2006)
Beden: 92+ 5 (bolluk ilavesi) : 97 cm Kalça: 98+ 2 (bolluk ilavesi) : 100 cm Arka y. : 6,6 mm+ 4 mm (bolluk ilavesi) : 7 cm
Boyun çevresi : 40 cm
Arka genişlik: 33, 2+ 2 (bolluk ilavesi) : 35, 2 cm Koltuk genişliği:10, 7+ 1 (bolluk ilavesi): 11, 7 cm Ön gen. : 37, 4+ 2 (bolluk ilavesi) :39, 4 cm Omz gen. :12, 4+6 mm+4 mm (ay. bolluğu) :13, 4 cm
Arka uzunluk: 43+ 1 : 44cm Ön uzunluk:46, 5– 1 : 45, 5 cm Göğüs düşüklüğü : 27, 8 cm Koltuk yüksekliği :16, 8 cm Yan yükseklik :20, 7 cm Kalça düşüklüğü :20 cm (Megep, 2006: 3).
3.9.3. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları (Megep, 2006)
Đşlem basamakları
1. Sayfanın sağ kenarına bir dik çizerek (1) noktasını tespit edilir.
2. 1 noktasından aşağıya arka uzunluk işaretlenir (2 noktası). 3. 2 noktasından aşağı kalça düşüklük işaretlenir (3 noktası). 4. 2 noktasından yukarı doğru yan yükseklik işaretlenir (4 noktası). 5. 1– 2– 3– 4 noktaları sola dik çizilir.
6. 1 noktasından aşağı 3 cm inilir (5 noktası). 7. 1 noktasından aşağı, 1 cm inilir (6 noktası).
8. 5 ve 6 noktalarını bir miktar sola uzatılır.
13. 5 ve 8 noktasını cetvelle birleştirilir. Bu çizginin beden hattını kestiği nokta 9, bel hattını kestiği nokta 10 noktasıdır.
14. 9 noktasından sola doğru arka genişlik işaretlenir (11 noktası). 15. 11 noktasını yukarı dik uzatılır.
16. 11 noktasından sola doğru koltuk genişliği ½ + 1cm işaretlenir (12 noktası).
17. 12 noktasını 8– 5 doğrusuna paralel çizilir, bulunan noktalar, 13 ve 14 noktasıdır.
18. 12 noktasından sola doğru 6 cm ara boşluk bırakılarak aşağı dik çizilir. Bulunan noktalar 15, 16, 17 ’dir.
19. 12 ve 15 noktalarından aşağı 1, 5 cm inilir. Bulunan noktalar 12a ve 15a noktasıdır.
20.15 noktasından sola doğru koltuk genişliği ½ ٪ 1cm işaretlenir (18 noktası). Yukarı dik çizilir.
21. 18 noktasından sola doğru ön genişlik işaretlenir, aşağı ve yukarı dik çizilir (19
noktası).
22. 19 noktasını yukarı ve aşağı doğru dik olarak çizilir. Bu çizginin beldeki noktası
(20) , etek ucundaki noktası (21) .
23. 18 ve 19 aralığının ½ + 1 cm’ sini 18 noktasından sola doğru işaretlenir. (22)
noktası.
24. 22 noktasını yukarıya doğru ve bele kadar dik çizilir. Beldeki nokta (23) 23
noktasından yukarıya ön uzunluk kadar işaretlenir. Bulunan nokta (24) .
25. 23 merkez olmak üzere 24 noktasından sağa ve sola yay çizilir. 24 noktasından
aşağı göğüs düşüklüğünü işaretlenir (25) noktası.
26. 24 noktasını sola dik çizilir. 19 noktasından yukarı doğru çizilen çizgi ile
kesiştiği nokta (26) .
27. 26 noktasından sola arka yaka kadar işaretlenir (27) noktası.
28. 26 noktasından aşağı doğru (ön ortası çizgisi üstünde) arka yaka kadar
işaretlenir (28) noktası.
28. 27- 28 noktaları arası ön yaka oyuntusunu çizilir. 29. 28 noktasından aşağı 1, 5 cm işaretlenir (29) noktası.
30. 26 noktasındaki dik açının gönye yardımı ile 1/2’ si bulunur.
31. Bu çizginin yaka oyuntusu ile kesiştiği noktadan aşağıya doğru 28–29 aralığının
1/2’si kadar işaretlenir. Bulunan noktadan geçecek şekilde 28 ve 29 noktaları arasında ön yaka oyuntusunu tekrar çizilir.
32. 27 ve 25 noktaları cetvelle çizilir. (Pensin sol kenarı) .
33. 27 noktasından sola doğru (yay üzerinde) pens genişliğini işaretlenir (30)
noktası
34. 30 ve 25 noktaları cetvelle çizilir (pensin sağ kenarı)
35. 18 noktasından yukarı koltuk yüksekliği işaretlenir (31) noktası 36. 18 merkez olmak üzere, 31 noktasından sağa yay çizilir.
37. 30 noktasından sağa doğru yay üzerinde omuz genişliği işaretlenir. (32) noktası 38. 30 ve 32 noktaları arasında ön omuzu çizilir.
39. 18 noktasından yukarı koltuk yüksekliği 1/ 4 işaretlenir (33 noktası). 40. 32 ve 33 noktaları cetvelle birleştirilir.
41. 32– 33 noktalarının 1/2’ si işaretlenerek sola 10 mm dik çizilir.
42. 32, 33 ve 15a noktalarından geçecek şekilde ön kol oyuntusunu çizilir.
43. 11 noktasından yukarı 1/4 koltuk yüksekliği işaretlenir (33a). Bu noktadan sola
doğru dik açı ile 0,5 cm çizilir.
44. 33a noktasından sola 7 mm dik çizilir.
45. 11 noktasından yukarı 1/4 koltuk yüksekliği + 2 cm işaretlenir. (34 noktası). 46. 11 noktası merkez olmak üzere, 34 noktasından sola bir yay çizilir.
47. 11 ve 34 aralığının 1/2’ si işaretlenir (35 noktası).
48. 7 noktasından sola (34 yayının üzerinde) omuz genişliği + 2 cm işaretlenerek,
arka omuz çizilir (36 noktası ).
49. 36, 35, 33a dik çizgisi ve 12a noktaları arka kol oyuntu formu verilerek çizilir. 50. Arka omuz pensi çizilir.
51. 36 noktasından sağa (omuz çizgisi üzerinde) 2 cm işaretlenir. (37 noktası). 52. 11 noktasından yukarı koltuk yüksekliği işaretlenir (34a) .
53. 34a noktasından sola 0, 5 cm dik çizilir.7 ve 37 aralığı cetvelle çizilir.
54. 37, 34a dik çizgisi, 35, 33a dik çizgisi ve 12a noktası arka kol oyuntu formu
verilerek çizilir.
55. 34a’dan arka omuza kadar olan mesafe ölçülür, 31 noktasından yukarıya dik
çizilir (38 noktası).
56. 33 ve 38 noktalarından 2 cm sola dik çizilir,
57. 39 ve 40 noktaları işaretlenir. 39 ve 40 noktaları cetvelle birleştirilir. 39 ve 40
60. 40, 42, 39, 43 noktalarına kol oyuntu formu verilerek çizilir. 61. 13 noktasından 14 noktasına doğru 18 cm işaretlenir (44 noktası). 62. 12a ve 44 noktaları cetvelle birleştirilir.
63. 44 noktasından arka ortasına dik çizerek, arka beden boyunu saptanır.
Arka ortası etek ucunda dik açı oluşturulur.
64. 16 noktasından 17 noktasına doğru 18 cm işaretlenir (44a noktası).
65. 44a noktasından ön ortasına dik çizerek ön beden boyu saptanır. Ön ortası etek
ucunda dik açı oluşturulur.
66. 44a noktasından yukarı 1,5 cm işaretlenerek 44b noktası işaretlenir. Ön beden
boyu kavisli çizilir.
67. 43 ve 44b noktaları kesin çizgi ile çizilir.
68. 29 ve 45 noktalarından, ön ortasından sola doğru 2, 5 cm kapanma payı
verilerek, 29a ve 45a noktaları bulunur.
3.9.4. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Megep, 2006)
3.9.5. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri(Megep, 2006)
Ortalama koltuk oyuntu yüksekliği(Okoy): 17,5 cm
Koltuk oyuntu yüksekliği (Koy) : 17,5 o/o 2,8= 14,7
Kol boyu (Kb) : 43 cm
Üst kol genişliği (Ükg) : 29,4 + 2 (bolluk)= 31,4 cm Koltuk genişliği (Kg) : 10,7 + 1 (bolluk)= 11,7 cm Ön koltuk oyuntusu (Öko) : 20,4 cm
Arka koltuk oyuntusu (Ako) : 22,9 cm(Megep, 2006: 26).
3.9.6. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları (Megep, 2006)
Đşlem Basamakları
1. Sayfanın soluna bir dik çizilir.
2. 1 noktasından aşağıya kol oyuntu yüksekliği işaretlenir. 2 noktası. 3. 2 noktasında aşağı doğru kol boyu işaretlenir. 3 noktası.
4. 3 noktasından yukarıya doğru 2– 3 aralığının ½ +1 cm kadar işaretlenir. 4
noktası.
5. 3 noktasında aşağı 3 cm işaretlenir. 5 noktası 6. 1, 2, 4, 5 noktaları sağa dik çizilir.
7. 1 noktasından sağa doğru ½ üst kol genişliği işaretlenir. 6 noktası. 8. 6 noktası dik aşağı uzatılır. Sırayla 7, 8, 9 noktaları işaretlenir.
9. 3- 9 noktaları cetvelle birleştirilir. Bilek çizgisi yardımcı çizgi ile çizilir. 10. 2 noktasında sağa doğru 1/2 koltuk genişliği ٪ 1 cm işaretlenir. 10 noktası. 11. 10 noktası dik aşağı çizilir. Sırayla 11 ve 12 noktaları işaretlenir.
12. 1– 6 doğrusunun 1/4’ü işaretlenir. Bulunan noktalar 13, 14, 15 noktalarıdır. 13. 13 noktasının sağına doğru kaydırma miktarı kadar işaretlenir (Kaydırma
miktarı 0, 75 mm).
14. 2 noktasından yukarıya doğru 1/5 kol oyuntu yüksekliğini işaretleyiniz. Bulunan
nokta 16 noktasıdır.
15. 6 noktasından aşağı doğru 1/5 kol oyuntu yüksekliği işaretlenir. 17 noktası 16. 10– 16, 16- 13a, 15– 17 noktaları cetvelle çizilir.
18. 18 ve 14 noktaları cetvelle birleştirilir. 18 ve14 noktalarından oluşan doğrunun
1/2’si işaretlenir. 19 noktası
19. 19 noktasında dik olarak 1,1 cm dik çizilir. 20 noktası
20. 40 beden için 1,1 cm, büyüyen her beden için ٪ 0,5 mm işaretlenir.
21. 2 ve 7 aralığının 1/2’si işaretlenir. 21 noktası. 17 ve 21 noktaları cetvelle
birleştirilir.
22. 17–21 doğrusunun 1/2’si işaretlenir. 22 noktası
23. 21 noktasında oluşan geniş açının gönye ile 1/2’si işaretlenip 1 cm çizilir. 23
noktası.
24. 2 ve 7 noktaları sağa ve sola uzatılır.
25. 2 ve 10 aralığı ölçülüp 2 noktasından sola doğru taşınır. 24 noktası
26. 24, 16, 18, 20, 14, 15, 17, 22, 23, 10 noktalarından geçecek şekilde iç ve üst kol
oyuntularının formu verilerek çizilir.
27. 7 ve 10 aralığı ölçülüp, 7 noktasından sağa doğru taşınır. 25 noktası 28. 7 ve 21 aralığı ölçülüp 7 noktasından sağa doğru işaretlenir. 26 noktası 29. 26–17 noktaları birleştirilir, 1/3’ ü bulunur. 27 noktası
30. 26 noktasında oluşan geniş açının gönye ile 1/2’ si işaretlenip 1 cm çizilir 28
noktası
31. 24 ve 25 noktaları aşağıya dik çizilir. 32. 29- 3 ve 9- 30 noktaları birleştirilir.
33. Oluşan köşeler kol ağzı formu verilerek çizilir.
34. 24–16, 25–28, 27–17 noktaları kol formu verilerek çizilir.
3.9.7. Temel Kol Kalıbı Çizimi (Megep, 2006)
Ölçek 20/ 100
3.10. Shoben ve Word’ un Kitabından Alınan Kalıp Sistemi
3.10.1. Temel Beden Kalıbı Ölçüleri (Shoben ve Word, 1995)
Beden : 87 + 5= 92 cm Bel : 68 cm Arka genişlik : 36 cm Arka uzunluk : 40,4 cm Koltuk genişliği : 11 cm Koltuk derinliği : 18 + 4= 22 cm Boyun çevresi : 36,6 cm
Arka yaka derinliği: 1,5 cm (Shoben ve Word, 1995: 3).
3.10.2. Temel Beden Kalıbı Çizim Aşamaları (Shoben ve Word, 1995)
Đşlem basamakları
1. O noktasından yatay ve dikey olarak dik bir açı çizilir.
2. O- 1 arası: Arka yaka derinliği, bütün bedenler için 1,5 cm (1,5 cm).
3. 1- 2 arası: Arka uzunluk ölçüsü (40,4 cm).
4. 1–3 arası: Koltuk derinliği + 4 cm, bütün bedenler için, 2 ve 3 noktasını arka orta hattına dik açı yapacak şekilde sağa doğru uzatılır (22 cm).
5. 4 noktası 1 ve 3 noktalarının orta noktasıdır ve arka genişlik hattıdır (11 cm).
6. 3 – 5 arası= 1/2 beden genişliği + 5 cm bolluk. Bulunan nokta yukarı (6 noktası) ve aşağı (7 noktası) dik açı yapılarak uzatılır. 7 noktası bel hattından aşağıya 1,3 cm düşürülür. 38 beden üzerindeki her beden için bu ölçüye 1 cm ilave edilir (48, 5 cm).
7. O–8 arası= 1/6 boyun çevresi + 1,4 cm. Bütün bedenler için arka yaka şekil vererek çizilir (7,5 cm).
8. 3- 9 arası= ½ arka genişlik + 1,8 cm bolluk (18 cm).
9. 9- 10 arası= kol çevresi + 2,5 cm / 6 cm (7,5 cm).
14.9- 11 arası ve 12–14 noktaları kol oyuntusu için dikdörtgen şeklinde birleştirilir. 15.15 noktası= 5 ve 3 noktalarının ortası yan dikiş için işaretlenir.
16.16 noktası= 15 noktası dik açı olacak ve bel hattını 1 cm geçecek şekilde aşağıya
doğru çizilir. 1 cm’ lik düşüşe 38 beden üzerindeki her beden için 0,3 cm ilave edilir.
17.14- 17 arası= 0,5 cm bütün bedenler için (0,5 cm).
18.6- 18 arası= 1/6 boyun çevresi + 1,6 cm bolluk. Bütün bedenler için (7,7 cm). 19.6- 19 arası= 1/6 boyun çevresi + 0,5 cm bolluk (6,7 cm).
20.18 ve 19 noktalarını ön yaka oyuntusu için birleştirilir. 21.5- 20 arası= 12 ve 5 noktalarının orta noktası (9,8 cm).
22.20–21 arası= 20 noktasını, bel hattını 1,8 cm geçecek şekilde ve dik olarak
aşağıya doğru çizilir. 38 beden üzerindeki her beden için 0,7 cm ilave edilir.
23.3- 22 arası= 3 ve 9 noktalarının 1/2’ si + 1 cm (10 cm).
24.22 noktası aşağıya doğru dik açı yapacak ve bel hattını 0,5 cm geçecek şekilde
çizerek 23 noktası belirlenir.
25.19- 24 arası= göğüs yüksekliği- arka yaka (26,5 cm). 26.24- 25 arası= 1,5 cm tüm bedenler için.
27.24- 26 arası= 1,5 cm tüm bedenler için. 28.25 noktası ile 19 noktası birleştirilir.
29.19- 27 arası= göğüs pensi genişliği, 38 bedenin altındaki bedenler için – 0,1 cm,
38 bedenin üzerindeki bedenler için + 0,1 cm ilave edilir. 25 noktası ile birleştirilir (5,5 cm).
30.Pergel 9 noktasına yerleştirilir ve 11 noktası üzerinde bir yay çizilir. 8
noktasından başlayarak bu yay üzerinde omuz genişliği + 1,5 cm (bütün bedenler için yedirme payı) aranır. Bulunan nokta 8 noktası ile birleştirilir(13 cm).
31.Pergel 12 noktasına yerleştirilir ve 17 noktası üzerinde bir yay çizilir. 27
noktasından başlayarak bu yay üzerinde omuz gen. + 0,6 cm (bütün bedenler için yedirme payı) aranır. Bulunan nokta 27 noktası ile birleştirilir(12,1 cm).
32.Kol oyuntusu çizimde olduğu gibi çizilir.
33.26 noktasından başlayarak 21 noktası üzerinde bir yay çizilir. 34.15 noktasından başlayarak 16 noktası üzerinde bir yay çizilir. 35.22 noktasından başlayarak 23 noktası üzerinde bir yay çizilir.
Ön bel, arka bel ve yan dikişte ki pens paylarını hesaplamak için aşağıda verilen basit formül kullanılır.
• ½ bel genişliği hesaplanır. Bu ölçüye 3,5 cm bolluk payı ilave edilir (36 cm). • Bulunan (a) ölçüsünden (b) ölçüsü çıkarılır. Aradaki fark (12,5 cm) aşağıda
belirtilen 3 pens bölgesine paylaştırılır. Ön pens: 5 cm bütün bedenler için Yan dikiş: 4 cm bütün bedenler için Arka pens: 3 cm bütün bedenler için.
36.28- 29 noktaları= 21 noktasından sağa ve sola doğru eşit olarak 2,5 cm
işaretlenir. Bu noktalar 26 noktası ile birleştirilir.
37.30–31 noktaları= 16 noktasından sağa ve sola doğru eşit olarak 2 cm işaretlenir.
Bu noktalar 15 noktası ile birleştirilir.
38.32- 33 noktaları= 23 noktasından sağa ve sola doğru eşit olarak 1, 75 cm
3.10.3. Temel Beden Kalıbı Çizimi (Shoben ve Word, 1995)
Ölçek 20/ 100
3.10.4. Temel Kol Kalıbı Ölçüleri (Shoben ve Word, 1995)
Kol küresi yüksekliği : 14,4 cm Alt kol uzunluğu : 46,5 cm Ön kol düşüşü : 2 cm Arka kol düşüşü : 3 cm
Kol çizimi için beden kalıbı üzerinden kol oyuntu dikdörtgeninin kopyası alınır (Shoben ve Word, 1995: 6).
3.10.5. Temel Kol Kalıbı Çizim Aşamaları (Shoben ve Word, 1995)
Đşlem basamakları
1. Arka ve ön kol oyuntusu ve kol oyuntu dikdörtgeninin kopyası alınır.
2. A-B-C ve 15 noktaları işaretlenir.
3. 15-D noktaları arası= Kol küresi yüksekliği + 0,6 cm (her beden için) (15 cm).
4. B-E noktaları arası= 3 cm, bütün bedenler için. Arka kol düşüşü (3 cm).
5. A-F noktaları arası= 2 cm, bütün bedenler için. Ön kol düşüşü (2 cm).
6. 15- G noktaları arası= 1 cm, bütün bedenler için.
7. G-H noktaları arası= 1,5 cm, bütün bedenler için (arka kol oyuntu hattı için rehber) E noktasını H, G, F, D, E noktaları ile kol küresini oluşturacak şekilde birleştirilir (1,5 cm).
8. G-I noktaları arası= Alt kol uzunluğu 0,4 cm, bütün bedenler için. I noktasını sağa ve sola doğru dik açı yapacak şekilde çizilir (Bilek hattı) (46,5 cm).
9. F noktası dik açı yapacak şekilde bilek hattına kadar çizilir. J noktası.
10. E noktası dik açı yapacak şekilde bilek hattına kadar çizilir. K noktası.
11. F-L noktaları, F-G noktalarının kopya edilerek taşınması ile oluşturulur.
12. F ve J hattından kâğıt katlanır. F-J ve G-I noktalarından geçecek şekilde hattın kopyası alınır. Bilek hattı üzerinde M noktası işaretlenir.
13. E- N noktaları, E-G noktalarının kopya edilerek taşınması ile oluşturulur.
14. E ve K hattından kâğıt katlanır. E- K ve G- I noktalarından geçecek şekilde hattın kopyası alınır. Bilek hattı üzerinde ‘O’ noktası işaretlenir. Ön kol kontrol noktası F
15. Kol kalıbının etrafından kopyası alınır. Kol oyuntusu ölçülerek kolevi ölçüsüne uygunluğu kontrol edilir. Kol oyuntu hattının kol yüksekliğini oluşturan noktalardan yumuşak kavisli ve muntazam şekilde geçip geçmediği kontrol edilir (Shoben ve Word, 1995: 6).
3.10.6. Temel Kol Kalıbı Çizimi (Shoben ve Word, 1995)