CUMHURİYET
llll=l!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİ!llllll !lllllllll!!ll!IIIIIIIII!lll!fllllll=llll
Yassıadadan Portreler
llllİllilllilllillllim ilM IIIIIIIIIIIN IIIIIIIIIIIIİIIIim illlllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll=m i
F.
h. e.
Y assıada tu tu k la rı ara sın d a yerin i yadırgayan b ir ha. li v ard ı onun.. Doğ
ru su ııu isterseniz
biz de yadırgam
a-Y A Z A N
L
CAHİT TANYOL
1
d ıh değil. 27 M ayıs ih tilâlin d en sonra onu İsta n b u l V alisi o larak Korseydik bu k a d a r şaşm azdık.. Ve belki de o zam an Y ükselt So ru ş tu rm a K u ru lu n a verdiği ifade ile m ahkem e h u zu ru n d a k i b eyan ları a ra s ın d a b ir ç elişik lik b u l m ak şansına sahip olam azdık. Ak İm a g e lir m iydi ü stad ın hem ta nık ve hem de sanık o la ra k ifade vereceği... A m a onun a k lın a daha b aşka şe y le r de gelm em işti. H alk P artisi d ev rin d e o, g ü v e n ilir a- dam diye İsta n b u l V aliliğine ge tirilm işti. B aşarısından ve İsta n bul h a lk ın ı fe th e ttiğ in d e n em in, b üyük k alab a lığ ı g ö stererek :
« İşte Paşam İsta n b u l ! » diye övünm üş ve g u ru rlaıım ıştı. Belki ') gece başarısına m ü k âfat o larak vekil k o ltu k la rı h ay al etm işti. 195« den sonra « İşte P aşam İs ta n b u l !» un m ânası an laşıld ı.
Sosyal p sik o lo jid ek i d erin
vu-dafaast » ııdaki he- roiıık je s ti bek liy e m ezdik ya.. O, k en di k endisiyle tu ta r lı ad am d ı. K ab a h a t kendisinde değil, şa k adan ve şa k la b a n lık ta n anlam ı- yan a sk e rle rd e idi...
M ahkem e salo n u n a girişi de b ir hoş oldu. Başında bere, ko lu n d a
i
kufıı ve k eh an eti ( ! ) onu ye ni ik tid a rın işine y a n y a c a k a-
d am lar listesin e ith a l e tti. De
m o k rat P a rtin in « gözde » valisi o lm ak ta güçlük çekm edi. A m a, insan ne k a d a r h esap lı k ita p lı o- lıırsa o lsun, « te re y a ğ ın d a n kıl çek er gibi» h e r zam an işle rin için
den sıy rılam ıy o r.
G ökay’m b aşın a da a k ıb e t bu b al geldi. O rdu ile k arşılaşm ak ona u ğ u r g etirm iy o r. H alb u k i tec rübesi de v ard ı bu işde.. Ü stelik b ir d erviş teşbihi gibi b itm ek bil- nıiyen ü n v a n la rı da GökaV’ııı im dad ın a yetişm edi. G alib a d a ba şına b ü tü n gelen lerd en b u ü nvan la r suçlu. İn s a n la rın ilim tah sil ettiğini b iliriz. F a k a t ü s ta t ilim tah silin d en ziyade, « ü n v an ta h sild a rlığ ın a » önem v e rd i. Ve bu U nvanların kılıfı içinde, h e r dev
rin fırtın a la rın a k arşı « ş e r b e tli» olm anın y o lla rın ı b u lm a k ta ü stü n b ir m ah aret gösterdi. K endisini h e r ik tid a rın arıyacağı ve te rc ih edeceği b ir « ö rn ek tip » h alin e
ACI BİR KAYIP
E sk i K o la ğ a la r ın d a n M u s ta f a e fe n d i v e F a ik a h a n ım o ğ u l l a n N e z a h a t B a y g â n eşi. D r. N e v z a t, Y. M üh. T e o m a n , v e M u s ta fa B a y g â n ’m b a b a la r ı, m ü te v e f fa a lb a y G a fu r, H a b i- b e v e M e lih a h a n ım la r ın k a r d e ş le ri, m ü te v e f fa e c z a c ı vb d iş h e k im i M u s ta fa B a y g â n v<> F a h r iy e B a y g â n ’ın d a m a t'» ı t ı « W n * » n i s t e-g etird i. B unun için « pişkin » ol m ak, kızm am ak ve kızdırm am ak lâzım dı. Bu yüzden hiç düşm an kazanm adı. K endisi gibi, fik irle
ri, k a n a a tle ri de y u sy u v a rla k tı. | y a ğ m u rlu k v ard ı. S u ç lu la r arası- S ivri, y a ralay ıcı ve k ılçık lı ifâde-1 n a k arışm ış tık n az ve b o d u r b ir
le rd e n h e r zam an kaçındı. B aşk ala j cam i im am ını h a tırla tıy o rd u . Du-
rııu gülünç düşürecek h a re k e tle r ;; ru şm ad a, adı geçtikçe, b ir Ispenç
onda, tonton ve sem p atik b ir rek j horozu gibi y erinde k ım ıld an ı
lan! k u rn azlığ ın a b ü rü n m esin i b il y o rd u . N ihayet sanık bölm esine
liy o rd u . H ocalığını, o a la n d a k i
\
çağırıldı. İfadesi alın d ı. İşın şa-h ü n e r ve m a rife tle rin i bilm ivo- j k ay a tah am m ü lü olm adığı yuzun ruz. Bu konudaki hükm ü erb a i n okunuyordu. S anık o la ra k y er b in a ve tım arh an ed ek i delilere! üiği ifade ta n ık olanla k a rşıla ş tırılın c a b ir b o calay ıv erd i. S o n ra ve
b ırak m ak lâzım . F ak at, V ali ve I çocuksu b ir m antıkla, sanık ve ta. B elediye Reis, o la ra k h azak atin e , m k o la ra k verdigi b e y a n la n uz. h a y ra n o hnam ak elden gelm ez , a ştırm a y a çah?tI. Çok önem li ve İs ta n b u l h alk ın ın geçim b u n alm a - k a n d ln c , b ir n u tu k irad etm is gi. sı ve şik a y e tle ri karşısın d a T ak
sim m eydanında dom ates sataca ğını söy liy erek esnafı te h d it e t
meni Y eşilavcılığını h a tırlıv a -
ra k , sarh o şların belkem iğine iğ
ne • yapm ası, S u lta n M ahm ut
gibi, gece teb d il gezmesi h a l
kı ve basını h a fta la rc a oyalam ıya. ve gülm eye sevkedi.vordu. Bövle- ce gergin sin irle ri y a tıştırd ığ ın d an em in - o n la r güle d u rsu n - « yolcu y o lu n d a g erek » tü r k ü s ü nü, tu ttu r u p b ir teşb ih böceği gi bi gözden n ih an oluyor, teb d il içinde teb d il geziyordu.
D o k to rlu ğ u n u n kendisinden baş k asın a fayda sağladığını pek san m am . O lay lard an , b ir « ra p o rlu » m asum luğu ile sıyrılm asını bilen bu yam an zekâ, nasıl oldu da 6/7 E y lü l faciasından vakasını k u rta ra m a d ı, doğrusu şaşılacak şev. B ana so ru lu rs a üstadın bu o- la y la rd a suçlu olduğunu söyliye- m e m ; ve gerçekten de suçu yok t u r sanırım . O nun suçu olsa olsa, « ta v ş a n a kaç tazıy a t u t » derken y a k ala n m asıd ır.
K u ru a h lâ k ç ıla r, belki böyle b ü y ü k b ir facia k arşısında onun ce lâ d e t ve c esaret gösterip d e r h a l çekilm esini istiy e b ilirle r. Üs- ta d da b ö y le yapm ış.. « Beni a ta c a k la r » k o rk u su n a k a p ıla ra k b ir is tifa dilekçesi verm iş. Bir « fah- r i y y e » ü slû b u ile kalem e alınan ve b ir o p era kom ik tira d ın ı a n d ıra n bu dilekçe, m ahkem e salo n u n u vc h a ttâ gülm iyen M ende re s ’i bile g ü ld ü rd ü . H er h a l ve k â rd a , h e r ik b al k o ltu ğ u n d a b ir o p era kom ik a rtis ti gibi sahneye çıkan ü s ta tta n S o k ra te s’in « Mü-
___________i - --- --- »i—
bi kendisinden em in, b ö bürlenen y u v a rla k b ir y ü rü y ü şle y erin e o- tu r d u . Y üzüne, iddianam eyi m at etm iş b ir eda verd i am a içinden k o rk u y o rd u . B ü tü n öm rü boyun ca alışm ış olduğu m e to t b u ra d a sökm em işti. T anık, sanığı tu zağ a d ü şü rm ü ştü .
K endi kendim e, m ahkem e salo n u n u n hey b eti içinde, to m b u l b ir teşb ih böceği gibi su çlu san d al yesinde b ü zü len şu adam ın k ade rin i d ü şündüm .
D oğrusunu söyliyeyim mi?. O- nu bu salo n a hiç, am a hiç y akış tıram ad ım .
M E V L İ T
s e v g ili k ızım v e k a rd e ş im iz ,ZEKİYE Molaoğhrnun
aziz ru h u n a i t h a f e d ilm e k ü z e r e v e f a tın ın k ır k ın c ı g ü n ü n e te s a d ü f e d e n 28 E k im C u m a g ü n ü ik in d i n a m a z ın ı m ü ta - a k ıp Ş işli c a m ii ş e rif in d e o k u n a c a k n ^ v lid i- şe rife , a k ra b a , d o s t v e a rz u e d e n le r in t e ş r i f le r in i r ic a e d e riz . A ilesiCUMHURİYET
Nüshası 25 Kurus
T ü rk iy e L ir a K r. H a ric î L ira K r. S e n e lik d a y lık 3 a y lık B a san C u m h u riy e t 150.00 80.00 44.00 75.00 40.00 22.00 v e Y ay an M a tb a a c ılık ve G a z e te c ilik T ü r k A n o n im Ş irk e ti Ç a ğ a lo ğ lu H a lk e v i S o k a k No. 39-41 B a sıld ığ ı y e r : T if d r u k M a tb a a c ılık S a n a y ii H iTaha Toros Arşivi
