t
F e r i d u n
A k o z a n
m i m a r
d. g. s. a.
Devlet Güzel Sanatlar Akademisi, Yük-sek Mimarlık Bölümü, proje, perspektiv ve rölöve dersleri öğretim üyesi.
Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu Üyesi.
istanbul Teknik Üniversitesi Şehircilik Enstitüsü Üyesi.
Türk Sanatı Tarihi Enstitüsü Üyesi.
Hayatı:
1914 de istanbul'da doğdu, 1935 de Galatasaray Lisesinden mezun oldu, 1940 da istanbul Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümünden pekiyi derece ile dip-loma aldı.
1940-41 de Yeni Büyük Millet Meclisi binaları inşaatında şantiye mimarlığı yaptı. 1941 de Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümüne asistan oldu, aynı za-manda istanbul Belediyesi İmar Müdürlü-ğünde şehirci Mr. Prost'un yardımcı mimar-lığını yaptı.
1943 senesinden itibaren Akademi Y. Mimarlık Bölümü proje ve perspektiv ders-leri hocası olarak görev yapmaktadır, 1964 senesinde bu görevlere rölöve kürsüsü öğ-retim üyeliği de katılmıştır. 1968 den beri Kadıköy Özel Mimarlık ve Mühendislik Yüksek Okulu proje hocasıdır.
Eserleri:
1942 den, 1954'e kadar merhum Y. Mi-mar Halit Femir ile beraber eserler
ver-mişlerdir. istanbul'da Akhan'ın (eski Ça-vuşoğlu hanı) tamiri ve restorasyonu 1942) * Göztepe'de iki yaz evi (1945) * Aksaray-da apartman (1946) * MuAksaray-danya imar planı (1946) * Adana'da Tahsin Güney evi (1947) * Fenerbahçe'de Nuri Güven evi (1947) * Bursa'da Mehmet Aker evi (1948) * Balıkesir'de Cemil Kabakçı apartmanı (1948) Bostancı'da Şenesen evler mahallesi (1950) * Bursa'da İpekçilik Kollektif Şti. dokuma fabrikası (1950) * Bursa'da Selim Süter evi (1950) * Bursa'da Kapalı hal ve çarşı binaları (1950) * istanbul Beyoğlu'nda «Küçük Sahne» çocuk sineması ve tiyatrosu (1951) * Galatasaray Yapı ve Kredi Ban-kası ajansı (1951) * istanbul'da Türkiye İş Bankasına ait 7 ajans (1951 - 1954) * Be-yoğlu İş Bankası şubesi (1953) * Beyazıt İş Bankası Şubesi (1954) * Skandinav Hava Yolları istanbul ve Ankara ajansları (1953) * İtalyan Hava Yolları Tepebaşı ajansı (1954) * Komili Sabun fabrikası, Silâhtar-ağa'da (1954) * «Türmasan» Madenî Eşya Fabrikası, Eyüp Bahariye'de (1954) * «Tan-sever» frigorifik tesisleri, Haliç Feneri (1954) *
1954- 1960 arasında Y. Mimar Hüseyin Baban'la birlikte eserler vermiştir.
istanbul'da Bakırköy Kartaltepe'de Sü-mer Yapı Kooperatifi işçileri için ikamet blokları (1959) * Migros-Türk depoları tanzimi ve Aksaray, Lâleli, Beyoğlu, Teşvi-kiye, Bebek, Küçükmustafapaşa, merkez sa-tış mağazaları (1957 - 1960) * istanbul Alay-köşkü caddesinde «Doktor Ziya Gün» iş hanı (1959) * istanbul Aşirefendi caddesinde «Doğan Sağlık» sağlık tesisleri bürosu ve depoları (1959) * Dragos - Orhantepe'de Dr. İlhami Masar yaz evi (1960) *
istan-bul Gümüşsuyu'nda, İtalyan Hava Yolları yeni ajansı (1960) * Nişantaşı Valikonağı caddesinde Osman Ezal apartman binası (1962) * Büyükada'da Seyfi Doral yaz oteli (1963) - tamamlanmadı - * Kilyos'da Nebil Baykent tatil sitesi (1963) - tatbik olun-madı - * Sirkeci'de Niyazi Karahasan büro ve dükkânlar bloku (1963) * Dragos - Orhan-tepe'de mirriarln kendi evi (1963) * Bayram-oğlu'nda Prof. Sulhi Dönmezer yazlık evi (1965) * Şişli Çocuk Hastahanesi avan pro-jesi (1967) Orhon Tolon ile birlikte hazır-lanan bu proje tatbik edilmedi- * Osmanlı Bankası Karaköy binası holünde mezanin in-şaatı (1967) * Osmanlı Bankası Emekli San-dığı ikamet blokları. Dikilitaş Gayrettepe'de (1968) - inşaatı başlamak üzere- * Dikili-taş Gayrettepe'de Osmanlı Bankası ikramiye evleri (1968) - inşaatı başlamak üzere - *
Müsabakalar:
Mudanya Mütareke Anıtı kaidesi (1944) - merhum H. Femir ile beraber - * Taksim İnönü Gezisinde İnönü heykeli kaide müsa-bakası (Birincilik 1945) - M. Ali Handan ile yapılan bu proje tatbik edilmedi - * Atatürk Anıt-Kabir milletlerarası müsabakası (1942 de, mansiyon) - M. Ali Handan'la beraber - * C.H.P. Mimarî sanat mükâfatı (1946 da bi-rincilik) - merhum H. Femir, N. Arıkoğlu, M. Önal ile beraber- * Fatih Anıtı Yarış-ması (1967 de üçüncülük) - Y. Mimar Ru-şen Dora ile beraber - *
Neşriyatı:
Ceza Evi Mimarisi (Konferans, Türk Hukuk Kurumu yayını) sayı: 103, 1952)*
Türk Han ve Kervansarayları (Türk Sanatı Tarihi Enstitüsü yayını sayı: I de makale ve ayrı basımı, 1963)*
Kat planı
m i m a r ı n
K e n d i
evi
Orîıantepe'de mimarın inşa ettiği bu iki evin biri annesine aittir. Dragos'da Marmara'ya bakan meyilli bir arsada taş ve ahşaptan
inşa edilmiş birer yaz evidir.
(Baş tarafı 52. sayfada) Çeşitli dergilerde, mimarlık konuların-da ve Türk Mimarisi üzerinde makale ve tercümeler *
Türk Külliyeleri (Vakıflar dergisinde basılmakta) *
Düşünceleri :
Meslek hayatımla hocalık hayatım he-men hehe-men aynı zamanda başlar. Hocalık hayatım tatlı ve acı günleriyle 30 seneyi doldurmak üzeredir. Akademinin müsait ol-mayan şartlan içinde Bölümümüz, öğretim ailesinin fedakârlıkla çalıştığına ve görevini yaptığına inanıyorum. Kıymetli gençlerimi-zin yurt içinde ve yurt dışında elde ettikleri başarılar kanaatlerimi ispatlar. Bunlardan iftihar duymakta ve çalışma gücümü böy-lece bulmaktayım. Fakat bunun yanında, yurdumuzda mimarlığın ve mimarların du-rumundan ve mimarlığa karşı memleketin tutumundan maalesef şikâyetçiyim, iyimser değilim:
Yurdumuzda mimarlık, bugün, bir anar-şi ve karışıklık içindedir. Mimarlarımız
yurtta kendilerine bir çalışma düzeni kura-mamışlardır.
Mimarlardan faydalanacak olan karşı taraf, yani Devlet ve halk, mimarlardan na-sıl faydalanılacağını bilmemektedir. Bunun neticeleri ise pek vahim olmaktadır: Bir ta-rafta büyük bir potansiyel âtıl dururken, yurt gerekleri hakkıyle karşılanamamakta ve pek büyük maddî, manevî zararlar olmak-tadır.
Hal böyle iken, bir korporatif kuruluş olan Mimarlar Odası, maalesef asıl vazife-lerini bir kenara itmiş ve çalışmalarını po-litik alana kaydırmıştır.
Diğer - taraftan Eğitim müesseseleri, gençleri, mimarlık mesleğini yapabilecek bilgilere sahip ve araştırma metotlarını kav-ramış bir kıvama getirmektedirler. Ama bu, gençlerin diplomalarını alır almaz her türlü mimarlık işlerini yapabilecekleri anlamına gelmez. Hayât,^okuldan ayrı bir alandır, bu alanda gelişme ve teorübe kurallarına uy-mak zorunluluğu vardır. Gençlere bilinçli bir yol gösterilmezse, yetişmede ve
çalış-maya intibakta hatalar olabilir. Yurtta, tek-mil mimarlık hizmetlerinin gördürülmesi, yarışma yolu ile kararlaştırılamaz. Bunun yanında, işlerin gördürülmesini sağlayacak daha başka yollar vardır. Bu kabil yollara itibar olunmadığı için, mimarî bürolar, yur-dumuzda, ömürlü olamamaktadır. Bugün, yurdumuzda mimarlık, her bakımdan en düşlik seviyededir. Dış mimarî etkileri çok geniş ölçüde, hem de anlaşılmamış bir şe-kilde, memleketimizi baskısı altında tutmak-tadır.
Bunun sonucu, şehirlerimiz, mahallele-rimiz her gün biraz daha çirkinleşmektedir.
Bu olayda Belediyelerimizin, sorumsuz ve beceriksiz tutumları ile, yardımcı olduk-larını da hesaba katmak gerekir.
En önemli ve değerli şehrimiz olan Is-tanbu, bu yüzden maddî ve manevî büyük zararlara uğramaktadır.
Parlak geçmişe sahip olmuş Türk mi-marlığının manzarasını bugün ben böyle .-görmekteyim.
