DEKORATİF ÜRÜNLER ANA BİLİM DALI
İSTANBUL İL PİYASALARINDA BULUNAN
EL YAPIMI DEKORATİF DERİ EV VE GİYİM
AKSESUARLARI
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
YÜKSEK LİSANS TEZİ
HAZIRLAYAN SEMA GÖRÜR
ANKARA 2007
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ DEKORATİF ÜRÜNLER ANA BİLİM DALI
İSTANBUL İL PİYASALARINDA BULUNAN
EL YAPIMI DEKORATİF DERİ EV VE GİYİM
AKSESUARLARI
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
YÜKSEK LİSANS TEZİ
HAZIRLAYAN SEMA GÖRÜR
TEZ DANIŞMANI
Yrd.Dç.Dr. Tomris YALÇINKAYA
Sema GÖRÜR’E ait ‘İstanbul İl Piyasalarında Bulunan El Yapımı Dekoratif Deri Ev Ve Giyim Aksesuarları Üzerine Bir Araştırma’ adlı çalışma, jürimiz tarafından El Sanatları Eğitimi Anabilim Dalında YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak kabul edilmiştir.
Adı Soyadı İmza
Üye ( Tez Danışmanı)……… ………
Üye……… ………..
Üye ……… ………..
ÖNSÖZ
Bu araĢtırma Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Dekoratif Ürünler Bölümü, Yüksek Lisans Programında tez olarak 2007 yılında hazırlanmıĢtır.
Ġnsanlığın ilk dönemlerinden itibaren kiĢilerin zevk, duygu, düĢünce ve yaĢam tarzlarını yansıtan, yapılıĢlarında ince bir biçim ve renk anlayıĢı Ġle titiz bir iĢçilik kaygısı hüküm süren el sanatları tarihin akıĢıyla birlikte, bireyin dolayısıyla toplumun karakterini yansıtacak Ģekilde, yaratıcı yetenekle birleĢerek sanat haline gelmiĢ ve toplumun geliĢmesinde önemli bir yer edinmiĢtir.
Geleneksel el sanatlarımızın bir kolu olan dericilik sanatı ilk çağlardan bu yana geliĢmiĢ ve değiĢmiĢtir. Bu geliĢme ve değiĢmede Türk toplumunun engin zevk yaratıcılığının katkısı büyüktür. Türkler toplumun deriyi iĢleyip, ürüne dönüĢtürerek, ihtiyaca cevap verebilecek fonksiyonlar kazandırmıĢlar ve tarih içinde kültür-sanat değeri taĢıyan nitelikli eserler ortaya koymuĢlardır.
Bugün ise deri, insanların yaĢadığı mekândan, günlük kullanım eĢyası ve giyimine kadar her alana girmiĢtir. Bu araĢtırma deri sanatının günümüzde yaygınlaĢtırılması ve hak ettiği ilgiyi kazanması için piyasada bulunan deri ev ve giyim aksesuarlarının özelliklerini belirleyebilmek üretimlerinde hangi renk, teknik, kompozisyon, desen ve malzemenin kullanıldığını tespit etmek, tanıtmak ve tüketici tercihlerini dikkate alarak sağlıklı bir Ģekilde yaĢatılmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıĢtır.
Bu araĢtırmayı hazırlamamda ilgi ve desteği ile bana yön veren danıĢman hocam Sayın Yrd.Dç.Dr. Tomris YALÇINKAYA, Prof. Dr. Mediha GÜLER ‘e, Ġstanbul il piyasasında deri ev ve giyim aksesuarları satan iĢletmelere, aileme ve eĢim Ferdi GÖRÜR’e en içten duygularımla sonsuz teĢekkürlerimi iletir, sevgi ve saygılarımı sunarım.
ÖZET
ĠSTANBUL ĠL PĠYASALARINDA BULUNAN
EL YAPIMI DEKORATĠF DERĠ EV VE GĠYĠM AKSESUARLARI ÜZERĠNE BĠR ARAġTIRMA
GÖRÜR, Sema
Yüksek Lisans, El Sanatları Ana Bilim Dalı Tez DanıĢmanı: Yrd. Doç. Tomris YALÇINKAYA
Ocak-2007
AraĢtırma da, Ġstanbul il merkezinde pazarlanan dekoratif deri ürünleri çeĢit, teknik, sanat, kullanım yeri ve kalitesi açısından incelenerek, belirlenen bu özelliklerin tüketici tercihlerinde, sosyo-kültürel ve ekonomik açıdan etkili olup olmadığı değerlendirilmiĢtir.
Bu araĢtırma, özel ve kamu kuruluĢlarına, derneklere, üreticilere ve konu ile ilgili araĢtırma yapacak kiĢilere, ürün örnekleri ile bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Fakül temiz”de yer alan deri dersi programlarının geliĢmesine katkıda bulunması düĢünülmektedir.
AraĢtırmayı, Ġstanbul il piyasalarında bulunan el yapımı dekoratif deri ev ve giyim aksesuarları oluĢturmaktadır. AraĢtırmaya 2005 yılında baĢlanmıĢ, ekte sunulan 30 adet anket sorusundan oluĢan anket formu bizzat araĢtırmacı tarafından incelemeye alınan 22 satıĢ yeri sahibine uygulanarak, piyasada bulunan deri ürün çeĢitleri, tüketici kesimin ürünlerde aradığı özellikler, ürünlerin satıĢını etkileyen faktörler vb. konularda bilgiler edinilmiĢtir. Ayrıca araĢtırma verilerini satıĢ yerlerinde bulunan 43 adet deri ev aksesuarı, 47 adet deri giyim aksesuarı olmak üzere toplam 90 adet deri ürün ve bu ürünleri pazarlayan satıĢ yeri sahiplerinden sağlanan bilgiler oluĢturmaktadır. Bu araĢtırmada tarama modeli kullanılmıĢtır.
Deri ürünlerin ayrı ayrı fotoğrafları çekilmiĢ, çeĢit, teknik, renk, motif, kompozisyon, kullanım yeri ve kalitesi açısından incelenmiĢtir. Veri analizleri tablolar halinde verilmiĢtir.
Günümüz deri ürünlerinde uygulanan teknik ve üslup geleneksel kültürümüzün bir esintisi olup devam etmektedir. Ancak geliĢen teknolojiyle çağa ayak uydurulmaya çalıĢılmıĢtır. Bunun sonucu dekoratif deri ürünlerinde teknik, desen ve kompozisyonlarda bir takım değiĢiklikler yaĢanmıĢ ve yeni yöntemler uygulanmaya baĢlamıĢtır. Ayrıca bireylerin ilgi ve ihtiyaçları değiĢmiĢtir. Daha önceleri günlük ihtiyaçları karĢılamak için yapılan deri ürünleri günümüzde daha çok bireylerin kendilerini ve yaĢadıkları yerleri süslemek ve süslenmek amaçlı aksesuar yapılmaktadır. Yeni kullanım alanlarının bulunması ve bunun yanı sıra turistik özelliğe sahip olması, pazar durumunu da olumlu yönde etkilemektedir.
Dekoratif deri ev aksesuarı olarak mask, abajur, tablo gibi ürünler, giyim aksesuarı olarak da baĢta, çanta, çarık, takı, kemer gibi ürünler tüketiciler tarafından tercih edilen piyasada en çok bulunan ürün çeĢitleridir. Bu ürünlerde en çok kullanılan malzeme kösele, sırım ve deri olmuĢtur.
Deri ürünlerin yüzey süslemelerinde aplike, kabartma, oyma, iĢleme, ıslatarak Ģekil verme, baskı, boyama, gömme, çizerek yüzey süsleme, linol bıçağı ile oyma teknikleri kullanılmaktadır.
Ürünlerde en çok kullanılan renk kahverengi tonlarıdır. Bununla birlikte köselenin doğal rengi, yeĢil, siyah, kırmızı, beyaz da yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu ürünleri renklendirilmesinde ise en çok anilin boya tercih edilmektedir.
Dekoratif deri ürünlerinde yoğun olarak geometrik motifler kullanılmaktadır. Bununla birlikte kullanım yerlerine göre değiĢen nesnesel, hayvansal, bitkisel, insan figürleri vb. Ģekillerden oluĢan kompozisyonlar da mevcuttur.
Sonuç olarak deri’yi diğer süsleme malzemelerinden ayıran en önemli özelliği tüm süsleme tekniklerinin deri üzerinde uygulanabilir olmasıdır. Deri, her Ģekle girebilen ve girdiği Ģekli muhafaza edebilen elastiki, mukavemeti yüksek ve gerektiğinde tahta gibi sert bir madde olmaktadır. Bu özelliği dolayısıyla deriye her türlü teknik uygulanabilmektedir.
Deri ve ev giyim aksesuarlarında yapılan ürünlerin belgelenmesin de yapılacak her türlü araĢtırma, inceleme ve tanıtım deri sanatımızın geliĢmesinde önemli rol oynayacak ve gelecek kuĢaklara aktarılmasında bir ıĢık tutarak milli kültürümüze katkı sağlayacaktır.
SUMMARY
ISTANBUL AT PROVĠNCE MARKETS
MY HANDMADE BUĠLDĠNG A SKĠNNY DECORATĠVE HOUSE AND CLOTHĠNG ACCESSORĠES
ON ONE YOU DO NOT ĠNVESTĠGATE GÖRÜR, Sema
A high license, handmade a main science branch The quick consultant : Yrd. Doç. Tomris YALÇINKAYA
January -2007
You do not investigate (Istanbul) her skinny decorative products which are marketted at a province center I use variety and technical art, while scrutinise her place and choice from her angle, Sosyo at these qualities ' which are determined consumer preferences, uncommon has been evaluated her after becomes cultural and more effective than the economic angle. This discovers their private and all establishment Consumer and your producers to her knowledge she is found offer and the skinny subjects programs which take the speck eats temiz”de besides develop at the contribution is think.
The research consists of hand-made decorative leather clothing and home accessories.The research started in 2005 and the number of survey sheets were put into practice to the number of 22 sales representatives by the researcher to get information about the leather products on the market, the qualities which the consumers ask for, the factors which affect the selling.etc.Furthermore the research data consist of the number of 43 leather home accessories , 47 leather clothing accessories; in conclusionthe total sum of 90 leather products and the data which were obtained from the sales representatives whos sell these kinds of products. Screening procedure is used for this research.
The photos have been taken of each product and each have been examined towards the points of type, technigue, color, motive, composition, areas of usage and guality.
The technique which becomes applied at your skinny products our day and (uslup) do after our traditional culture's breeze becomes a continuation. With the technology which develops however a baby a foot is make up has been worked. This result a technical at your products skinny decorative design at the compositions a team changes has been lived a new method and methods become applied she has started. Besides the individuals interest and their need. (onceleri) her skinny products whose daily need is do to welcome decorate and the places which they lived in our day and an aimed to is decorated accessory is do. Her areas are found that I use new and influence her state together this becomes to the touristic quality an owner Sunday, at the optimistic direction.
The products which are most popular to the consumer and widely avaliable in the market of the decorative leather as a home accessories are phote frames, decoration panels, pen holders; as on outfit accesseroies are firstly handbags and belts.
A skinny decorative house accessory while becoming a lampshade, while becoming purse and jewelry piece rawhide sandal and a belt at the head, like painting products consumer From your side which the preference is found that edilen be en much at the market variety.
The widely used materials in these products are thick leather, thir leather straps and normal leather.
The skinny products decorate surface applying and blistered and hollow and embroidered pressure you do not give makes her wet a shape,, you do not bury and you do not decorate a linol knife while drawing surface, Hollow technical become used.
The color which is mostly used in the products is brown and alsoits shades. Also the natural color of the thick leather, gren, blabk and white are used extensively. Aniline dye is preferaby used in the colartion of the products.
The most widely found motives used in decorative leather products are geometrical motives. Nevertheletss depending on where the product is going to be used different compositions are available such asplants, animals, abstracts and masks
A result you do not decorate the important quality which separates from her material while becoming other all you do not decorate technical over skinny can become applied. A formal protection which can enter and enter with every skinny suspicion her elastic
resistance which can do be highly and become hard wooden material which to . This her quality be consequently skinny every various technical can become applied.
Skinny and a house your products which are do at clothing accessories document will be do you do not investigate every various and you not become thin an introduction our skinny art develops the important role will play with and will come to the belts is quoted light will provide while throw at our national culture contribution
İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖNSÖZ i ÖZET ii SUMMARY v ĠÇĠNDEKĠLER ix FOTOĞRAFLAR LĠSTESĠ xv
ġEKĠLLER LĠSTESĠ xxi
GRAFĠKLER LĠSTESĠ xxiii
TABLOLAR LĠSTESĠ xxv 1. GĠRĠġ 1.1 Problem 1 1.2. Amaç 8 1.3. Önem 9 1.4. Sayıltılar 9 1.5 Sınırlılıklar 10 1.6. Tanımlar 10 2. YÖNTEM 2.1. AraĢtırma Modeli 15 2.2. Evren Ve Örneklem 15 2.3 Verilerin toplanması 15 2.4 Verilerin analizi 16
3. KAVRAMSAL ÇERÇEVE ĠLE ĠLGĠLĠ GENEL BĠLGĠLER
3.1 DERĠNĠN TANIMI 17
3.1.1 Deri ÇeĢitleri 17
3.1.1.1. Tabii deriler 18
3.1.1.2 Yapay (Suni) Deriler 19
3.1.2 Derinin Doğal Özellikleri 20
3.1.3 Derinin Yapısı 21
3.1.3.1 Derinin Kimyasal Yapısı 22 3.1.4 Ham Deri kalitesini etkileyen faktörler 23
3.1.5 Ham Derilerin Konservelenmesi 24
3.2 DERĠNĠN ÜRETĠMĠ
3.2.1 Derinin Tabaklanmaya Hazırlanması 25
3.2.2 Derinin Tabaklanması 30
3.2.3 TabaklanmıĢ Derinin Mamul Deriye DönüĢtürülmesi 34
3.2.4 Mamul Deriler 35
3.2.4.1 SatıĢa hazır mamul deri 35
3.2.4.2 Mamul deri üzerinde iĢaretlemeler ve yerleri 36
3.2.4.3 Mamul deri satıĢ birimleri 37
3.2.4.4 Mamul deri kusurları ve kaliteye ayırma tarifleri 37
3.2.4.4.1 Genel kusurlar 37
3.2.4.4.2 Mevzii kusurlar 37
3.2.4.4.3 Kapsam 37
3.2.4.4.4 Kaliteye ayırma ve derecelere ayırmada
3.2.4.5.1 Dünyada ve Türkiye’de Deri Sanayinin Durumu 40
3.3 DERĠ SANATI 42
3.3.1 Dünya’ da Deri Sanatının Tarihçesi 44 3.3.2 Türk Deri Sanatının Tarihçesi 48
3.3.3 Derinin Kullanım Alanları 72
3.3.3.1 Derinin Dekorasyonda Kullanılması 72 3.3.3.2 Derinin El Sanatlarında Kullanımı 75 3.3.3.2.1 Deri Ev ve Giyim Aksesuarları 77 3.3.4 Deri Ürünlerin Yapımında Kullanılan Araçlar 79
3.3.4.1 El Aletleri 79
3.3.4.2 Makineler 87
3.3.5 Deri Ürünlerin Yapımında Kullanılan Gereçler 89 3.3.5.1 Deri Ürünlerin Yapımında Kullanılan Ġplikler 90 3.3.5.2 Deri Ürünlerin Yapımında Kullanılan YapıĢtırıcılar 90 3.3.5.3 Deri Ürünlerin Yapımında Kullanılan Diğer Malzemeler 91 3.3.6 Deri Ürünlerinde Uygulanan Süsleme Teknikleri 91 3.3.6.1 Geleneksel Teknikler 94 3.3.6.2 Modern Deri Teknikleri 99
4. BULGULAR VE YORUM 103
4.1 ANKETTEN ELDE EDĠLEN BULGULAR VE YORUM 103 4.1.1 AraĢtırmaya katılanların kiĢisel bilgileri 103 4.1.1.1 AraĢtırmaya katılanlarının yaĢ dağılımı 103 4.1.1.2 AraĢtırmaya katılanlarının cinsiyet dağılımı 104 4.1.1.3 AraĢtırmaya katılanlarının eğitim durumları 105 4.1.1.4 AraĢtırmaya katılanların mesleğeiliĢkin deneyimleri 106
ĠĢini öğrenme durumları 107 4.1.2 SatıĢ yerlerinde pazarlanan dekoratif deri ürün çeĢitleri 108 4.1.2.1 SatıĢ yerlerinde alıcılar tarafından en çok tercih edilen
dekoratif deri ürünler 110
4.1.3 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerin yapımında kullanılan temel gereçler ve teknikler 111 4.1.3.1 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
süslemesinde kullanılan malzemeler 113 4.1.3.2 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin boyamasında kullanılan renkler 114
4.1.4 Dekoratif deri ürünlerini talep eden ve ürün seçiminde aranan
Özellikler 115
4.1.4.1 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinde kullanılan teknik ve malzemelerin kalitesini önemseyen gelir grubu 115 4.1.4.2 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, alıcıların dekoratif deri ürünlerinde dikkat ettikleri noktalar 116 4.1.4.3 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerin
satıĢında alıcı grupları 117
4.1.4.4 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, alıcıların satın alacağı dekoratif deri ürünlerinde aradığı özellikler 118 4.1.5 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde kaliteli ürün çıkarmak için
üreticilerin yaptıkları uygulamalar 119 4.1.5.1 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinin, kalite kontrol ölçütleri 120 4.1.6 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, satıĢa sunulan dekoratif
deri ürünlerinin seçiminin üreticilerin isteği doğrultusunda mı tüketici isteği doğrultusunda mı yaptıklarının durumu 121 4.1.6.1AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
seçimini tüketici isteği doğrultusunda yapan iĢletmelerin,göz önünde bulundurdukları nitelikleri 122 4.1.7 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerin yapımında dikkat edilen noktalar ve satıĢı etkileyen faktörler 123
4.1.7.2 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
satıĢ yoğunluğunu etkileyen sebepler 124
4.1.7.3 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
büyük veya küçük olmasının alıcıları etkileme durumu 125 4.1.7.4 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
büyük veya küçük olmasının alıcıları etkileme nedenleri 126 4.1.7.5 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
satıĢının mevsimlere ve özel günlere göre dağılımı 127 4.1.8 AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
temin edilme durumları 128
4.2 ÜRÜN TANITIM FORMLARI 129
4.2.1 El Yapımı Dekoratif Deri Ev Aksesuarları
Ürün Tanıtım Formu 129
4.2.2 El Yapımı Dekoratif Deri Giyim Aksesuarları
Ürün Tanıtım Formu 215
4.3 ARAġTIRMADAN ELDE EDĠLEN DERĠ EV VE GĠYĠM AKSESUARLARI ÜRÜN ÖRNEKLERĠNĠN DEĞERLENDĠRME SONUÇLARI
4.3.1 Deri Ev ve Giyim Aksesuarları Ürün ÇeĢitleri 309 4.3.1.1Deri ev aksesuarı ürün çeĢitleri 309 4.3.1.2 Deri giyim aksesuarı ürün çeĢitleri 310 4.3.2 Deri Ev ve Giyim Aksesuarlarında Kullanılan Malzemeler 312 4.3.2.1 Deri ev aksesuarlarında kullanılan malzemeler 312 4.3.2.2 Deri giyim aksesuarlarında kullanılan malzemeler 314 4.3.3 Deri Ev ve Giyim Aksesuarlarında Kullanılan Teknikler 315 4.3.3.1 Deri ev aksesuarlarında kullanılan teknikler 315 4.3.3.2 Deri giyim aksesuarlarında kullanılan teknikler 316
4.3.4.1 Deri ev aksesuarlarında kullanılan desenler 317 4.3.4.2 Deri giyim aksesuarlarında kullanılan desenler 318 4.3.5 Deri Ev ve Giyim Aksesuarlarında Kullanılan Renkler 319 4.3.5.1 Deri ev aksesuarlarında kullanılan renkler 319 4.3.5.2 Deri giyim aksesuarlarında kullanılan renkler 319
5. SONUÇ ve ÖNERĠLER 322 5.1 SONUÇ 322 5.2 ÖNERĠLER 327 KAYNAKÇA 329 EKLER 333 EK 1.ANKET FORMU 333 EK 2.ÜRÜN TANITIM FORMU 341
Sayfa No Fotoğraf 1: Osmanlı dönemi 19. yy. ait iĢlemeli evrak çantası 51 Fotoğraf 2: 16. yy. ait Osmanlı dönemi saraç iĢi matara 51
Fotoğraf 3: 16. yy. ait iĢlemeli matara kılıfı 52
Fotoğraf 4: 19. yy. ait Osmanlı padiĢahlarına mahsus murassa
( değerli taĢlarla süslü ) eyer, tirkeĢ ve raht ( Topkapı sarayı müzesi ) 52 Fotoğraf 5: Topkapı sarayında bulunan Osmanlı dönemine ait deri at
koĢum takımları 53
Fotoğraf 6.16.yy. minyatüründen alayda geçen çizmeci esnafının
betimlenmesi 54
Fotoğraf 7: 16.yy. ġehzade Mehmet’in sünnet düğününü betimleyen, surnamede
yer alan bir minyatürde pabuç dikici esnafının düğün alayından geçiĢi 55 Fotoğraf 8:Topkapı sarayı müzesinden Osmanlı deri iĢçiliğine örnek çizme 56
Fotoğraf 9: Topkapı sarayı müzesinden Osmanlı deri iĢçiliğine örnek pabuç 57 Fotoğraf 10: Topkapı sarayı müzesinden Osmanlı deri iĢçiliğine örnek terlik 57 Fotoğraf 11:Topkapı sarayı müzesi koleksiyonlarında yer alan saray iĢi çizme 58 Fotoğraf 12: Topkapı sarayı müzesinde bulunan 17.yy. ait üzeri boyalı ve
iĢlemeli bir Osmanlı paĢmağı 58
Fotoğraf 13: Sultan III. Murat’a ait olduğu bilinen içi kürk, dıĢı süet kaftan 59 Fotoğraf 14: Topkapı sarayı müzesinde bulunan giysiye dikili mest örneği 60 Fotoğraf 15: Topkapı sarayı müzesinde bulunan giysiye dikili mest örneğinden
detay 60
Fotoğraf 16: 16. yy. Osmanlı dönemine ait stilize çiçek motifleriyle bezeli
Fotoğraf 17: Osmanlı dönemine ait deri mahfazalı matara 62 Fotoğraf 18: Üzeri değerli taĢlarla süslü deri kuran cildi 63 Fotoğraf 19: Saz üslubunda, zencirekleri, köĢebentleri ve Ģemsesi çiçek
motifleriyle bezeli mıklepli klasik deri Osmanlı cildi 64 Fotoğraf 20: Rumi, çiçek ve yaprak motifleriyle bezeli klasik Osmanlı cildi 65 Fotoğraf 21: Gölge oyunları tiplerinden Hacivat ve Karagöz figürü deve derisi 66 Fotoğraf 22: Gölge oyunlarında temel müzik aleti deri def 66 Fotoğraf 23: 19. yy. Osmanlı dönemine ait deri, iĢlemeli hamam tası kılıfı 67 Fotoğraf 24: 19. yy. Osmanlı dönemine ait deri, iĢlemeli sofra altlığı 67 Fotoğraf 25: Topkapı sarayı müzesinde bulunan 17. yy. sultan IV.Mehmed’e
ait deri eldiven 68
Fotoğraf 26: Türk Ġslam müzesinde bulunan 19.yy. ait deri ferman kutusu 69
Fotoğraf no 27:Aplike Tekniği Yastık 94
Fotoğraf no 28: Kabartma Tekniği Tablo 96
Fotoğraf no 29: Kaplama Tekniği Çerçeve 96
Fotoğraf no 30:Kaplama Tekniği Kitap Kılıfı 97
Fotoğraf no 31:Islatarak ġekil Verme Tekniği Mask Tablo 99
Fotoğraf no 32: Oyma Tekniği Tablo 100
Fotoğraf no 33: Boyama tekniği Masa 101
Fotoğraf no 34: Hazır Gereçlerle Süsleme Tekniği Kolye 102 Fotoğraf no 35:Hazır Gereçlerle Süsleme Tekniği Kolye 102 Fotoğraf no 36:Hazır Gereçlerle Süsleme Tekniği Kolye 102
Fotoğraf no 37: Mask 129 Fotoğraf no 38: Mask 131 Fotoğraf no 39: Mask 133 Fotoğraf no 40: Mask 135 Fotoğraf no 41: Mask 137 Fotoğraf no 42: Mask 139 Fotoğraf no 43: Mask 141 Fotoğraf no 44: Mask 143 Fotoğraf no 45: Mask 145 Fotoğraf no 46: Saat 147 Fotoğraf no 47: Saat 149 Fotoğraf no 48: Saat 151 Fotoğraf no 49: Abajur 153 Fotoğraf no 50: Abajur 155 Fotoğraf no 51: Abajur 157 Fotoğraf no 52: Abajur 159 Fotoğraf no 53:Abajur 161 Fotoğraf no 54: Abajur 163 Fotoğraf no 55: Abajur 165 Fotoğraf no 56: Abajur 167 Fotoğraf no 57: Abajur 169 Fotoğraf no 58: Abajur 171 Fotoğraf no 59: Abajur 173 Fotoğraf no 60: Abajur 175 Fotoğraf no 61: Tablo 177
Fotoğraf no 62: Tablo 179
Fotoğraf no 63: Tablo 181
Fotoğraf no 64: Duvar Süsü (pano) 183
Fotoğraf no 65: Ayna 185 Fotoğraf no 66: Ayna 187 Fotoğraf no 67: Masa 191 Fotoğraf no 68: Masa 193 Fotoğraf no 69: Masa 195 Fotoğraf no 70: Dolap 197 Fotoğraf no 71: Sandalye 199 Fotoğraf no 72: Sandalye 201 Fotoğraf no 73: Kutu 203
Fotoğraf no 74: Ġçki ĢiĢesi 205
Fotoğraf no 75: Hacivat 207 Fotoğraf no 76: Kalemlik 209 Fotoğraf no 77: Vazo 210 Fotoğraf no 78: Albüm 211 Fotoğraf no 79: Albüm 213 Fotoğraf no 80: Çarık 215 Fotoğraf no 81: Çarık 217 Fotoğraf no 82: Çarık 219 Fotoğraf no 83: Ayakkabı 221 Fotoğraf no 84: Ayakkabı 223
Fotoğraf no 86: Terlik 227 Fotoğraf no 87: Çanta 229 Fotoğraf no 88: Çanta 231 Fotoğraf no 89: Çanta 233 Fotoğraf no 90: Çanta 235 Fotoğraf no 91: Çanta 237
Fotoğraf no 92: Evrak Çantası 239
Fotoğraf no 93: Çanta 241 Fotoğraf no 94: Çanta 243 Fotoğraf no 95: Çanta 245 Fotoğraf no 96: Çanta 247 Fotoğraf no 97: Çanta 249 Fotoğraf no 98: Çanta 251 Fotoğraf no 99: Çanta 253 Fotoğraf no 100: Çanta 255 Fotoğraf no 101: Çanta 257 Fotoğraf no 102: Çanta 259 Fotoğraf no 103: Çanta 261 Fotoğraf no 104: Çanta 263 Fotoğraf no 105: Çanta 265 Fotoğraf no 106: Kemer 267 Fotoğraf no 107: Kemer 269 Fotoğraf no 108: Cüzdan 271
Fotoğraf no 109: Cüzdan 273 Fotoğraf no 110: Cüzdan 275 Fotoğraf no 111: Cüzdan 277 Fotoğraf no 112: Kolye 279 Fotoğraf no 113: Kolye 281 Fotoğraf no 114: Kolye 283 Fotoğraf no 115: Bileklik 285 Fotoğraf no 116: Bileklik 287 Fotoğraf no 117: Bileklik 289 Fotoğraf no 118: Bileklik 291 Fotoğraf no 119: Telefonluk 293 Fotoğraf no 120: Su Kabı 295 Fotoğraf no 121: Çakmaklık 297 Fotoğraf no 122: Toka 299 Fotoğraf no 123: Toka 301 Fotoğraf no 124: Toka 303 Fotoğraf no 125: Toka 305 Fotoğraf no 126: Anahtarlık 307
ġekil 1: Mamul Deri Üzerine Vurulacak ĠĢaretler Ve Yerleri 36
ġekil 2: Çarklı zımba 79
ġekil 3: Biz 80
ġekil 4: Bıçak 80
ġekil 5: Bileği TaĢı 80
ġekil 6: Çekiç 81
ġekil 7: Çelik Kalem 81
ġekil 8: Delgi Zımba 81
ġekil 9: Deri Kesim Bıçağı (Falçata) 82
ġekil 10: Deri TıraĢ Bıçağı 82
ġekil 11: Eğe 82
ġekil 12: Masat 82
ġekil 13: Fermuar Açacağı 83
ġekil 14: Fermuar Kapatacağı (Basabas) 83
ġekil 15: Fermejüp, Zımba(Açık-Kapalı) Basma Aleti 83
ġekil 16: Kemik 84
ġekil 17: Kargaburnu 84
ġekil 18: Keski 84
ġekil 19: Maket Bıçağı 84
ġekil 20: Mala 85
ġekil 21: Makas 85
ġekil 22: Oyma Kalem 85
ġekil 24: Pergel 86
ġekil 25: Rulet 86
ġekil 26: Tel Kesme Pensi 86
ġekil 27: Tornavida 86
ġekil 28: Tokmak 86
ġekil 29: Yuvarlak Demi (MuĢta) 87
Grafik 1: AraĢtırmaya katılanlarının yaĢ dağılımı 103 Grafik 2: AraĢtırmaya katılanlarının cinsiyet dağılımı 104 Grafik 3: AraĢtırmaya katılanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı 105 Grafik 4: AraĢtırmaya katılanların bu mesleği kaç yıldır yaptıklarının dağılımı 106 Grafik 5: AraĢtırmaya katılanlarının deri aksesuarlarını yapma iĢini nasıl
öğrendiklerinin dağılımı 107
Grafik 6: AraĢtırmaya katılanların satıĢ yerlerinde hangi tür dekoratif deri
ev ürünlerini pazarladıklarının dağılımı 108
Grafik 7: AraĢtırmaya katılanların satıĢ yerlerinde hangi tür dekoratif deri
giyim ürünlerini pazarladıklarının dağılımı 109
Grafik 8: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde alıcılar tarafından en çok tercih
edilen, dekoratif deri ürünlerinin dağılımı 110
Grafik 9:AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin yapımında
kullanılan temel gereçlerin dağılımı 111
Grafik 10: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
yapımında kullanılan tekniklerin dağılımı 112
Grafik 11: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
süslemesinde kullanılan malzemelerin dağılımı 113
Grafik 12: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
boyamasında kullanılan renklerin dağılımı 114
Grafik 13: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinde
kullanılan teknik ve malzemelerin kalitesini önemseyen gelir grubunun dağılımı 115 Grafik 14: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, alıcıların dekoratif deri ürünlerinde
dikkat ettikleri noktaların dağılımı 116
Grafik 15: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
satıĢında alıcı gruplarının dağılımı 117
Grafik 16: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, alıcıların satın alacağı
dekoratif deri ürünlerinde aradığı özelliklerin dağılımı 118 Grafik 17: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde kaliteli ürün çıkarmak için
Grafik 18: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinin, kalite kontrol ölçütlerinin dağılımı 120 Grafik 19: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, satıĢa sunulan dekoratif deri
ürünlerinin seçiminin üreticilerin kendi isteği doğrultusunda mı tüketici isteği
doğrultusunda mı yaptıklarının dağılımı 121
Grafik 20: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin seçimini tüketici isteği doğrultusunda yapan iĢletmelerin, göz önünde
bulundurdukları niteliklerin dağılımı 122
Grafik 21: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, üreticilerin dekoratif deri
ürünlerinin yapımında daha çok hangi özelliklere dikkat ettiklerinin dağılımı 123 Grafik 22: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
satıĢ yoğunluğunu etkileyen sebeplerin dağılımı 124
Grafik 23: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin büyük
veya küçük olmasının alıcıları etkileme durumu 125
Grafik 24: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin büyük
Veya küçük olmasının alıcıları etkileme nedenlerinin dağılımı 126 Grafik 25: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
satıĢının mevsimlere ve özel günlere göre dağılımı 127 Grafik 26: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
temin edilme durumlarına göre dağılımı 128
Grafik 27: Deri ev aksesuarı ürün çeĢitleri 310
Grafik 28: Deri giyim aksesuarı ürün çeĢitleri 311 Grafik 29: Deri ev aksesuarlarında kullanılan malzemeler 313 Grafik 30: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan malzemeler 315 Grafik 31: Deri ev aksesuarlarında kullanılan teknikler 316 Grafik 32: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan teknikler 317 Grafik 33: Deri ev aksesuarlarında kullanılan desenler 318 Grafik 34: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan desenler 319 Grafik 35: Deri ev aksesuarlarında kullanılan renkler 320
Tablo 1: AraĢtırmaya katılanlarının yaĢ dağılımı 103 Tablo 2: AraĢtırmaya katılanlarının cinsiyet dağılımı 104 Tablo 3: AraĢtırmaya katılanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı 105 Tablo 4: AraĢtırmaya katılanların bu mesleği kaç yıldır yaptıklarının
dağılımı 106
Tablo 5: AraĢtırmaya katılanlarının deri aksesuarlarını yapma iĢini
nasıl öğrendiklerinin dağılımı 107
Tablo 6: AraĢtırmaya katılanların satıĢ yerlerinde hangi tür dekoratif
deri ürünlerini pazarladıklarının dağılımı 108
Tablo 7: AraĢtırmaya katılanların satıĢ yerlerinde hangi tür
dekoratif deri giyim ürünlerini pazarladıklarının dağılımı 109 Tablo 8: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde alıcılar tarafından en çok
tercih edilen, dekoratif deri ürünlerinin dağılımı 110
Tablo 9: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
yapımında kullanılan temel gereçlerin dağılımı 111
Tablo 10: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
yapımında kullanılan tekniklerin dağılımı 112
Tablo 11:AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
süslemesinde kullanılan malzemelerin dağılımı 113
Tablo 12:AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
boyamasında kullanılan renklerin dağılımı 114
Tablo 13: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinde
kullanılan teknik ve malzemelerin kalitesini önemseyen gelir grubun dağılımı 115 Tablo 14: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, alıcıların dekoratif deri
ürünlerinde dikkat ettikleri noktaların dağılımı 116
Tablo 15: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde dekoratif deri ürünlerinin
satıĢında alıcı gruplarının dağılımı 117
Tablo 16: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, alıcıların satın alacağı
dekoratif deri ürünlerinde aradığı özelliklerin dağılımı 118 Tablo 17: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde kaliteli ürün çıkarmak için
Tablo 18: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinin, kalite kontrol ölçütlerinin dağılımı 120 Tablo 19: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, satıĢa sunulan dekoratif
deri ürünlerinin seçiminin kimin tarafından yapıldığının dağılımı 121 Tablo 20: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
seçiminde göz önünde bulundurulan niteliklerin dağılımı 122 Tablo 21: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, üreticilerin dekoratif
deri ürünlerinin yapımında daha çok hangi özelliklere dikkat ettiklerinin dağılımı 123 Tablo 22: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
satıĢ yoğunluğunu etkileyen sebeplerin dağılımı 124
Tablo 23: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
büyük veya küçük olmasının alıcıları etkileme durumu 125
Tablo 24: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
büyük veya küçük olmasının alıcıları etkileme nedenlerinin dağılımı 126 Tablo 25: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
satıĢının mevsimlere ve özel günlere göre dağılımı 127
Tablo26: AraĢtırmaya katılan iĢyerlerinde, dekoratif deri ürünlerinin
temin edilme durumlarına göre dağılımı 128
Tablo 27: Deri ev aksesuarı ürün çeĢitleri 309
Tablo 28: Deri giyim aksesuarı ürün çeĢitleri 310
Tablo 29: Deri ev aksesuarlarında kullanılan malzemeler 312 Tablo 30: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan malzemeler 314
Tablo 31: Deri ev aksesuarlarında kullanılan teknikler 315 Tablo 32: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan teknikler 316
Tablo 33: Deri ev aksesuarlarında kullanılan desenler 317 Tablo 34: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan desenler 318 Tablo 35: Deri ev aksesuarlarında kullanılan renkler 319 Tablo 36: Deri giyim aksesuarlarında kullanılan renkler 320
2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * 8 * 9 * 10 * 11 * 12 * 13 * 14 * 15 * 16 * 17 * 18 * 19 * 20 * 21 * 22 * 23 * 24 * 25 * 26 * 27 * 28 * 29 * 30 * 31 * 32 * 33 * 34 * 35 * 36 * 37 * 38 * 39 * 40 * 41 * 42 * 43 *
44 * 45 * 46 * 47 * 48 * 49 * 50 * 51 * 52 * 53 * 54 * 55 * 56 * 57 * 58 * 59 * 60 * 61 * 62 * 63 * 64 * 65 * 66 * 67 * 68 * 69 * 70 * 71 * 72 * 73 * 74 * 75 * 76 * 77 * 78 * 79 * 80 * 81 * 82 * 83 * 84 * 85 * 86 * 87 * 88 *
Kösele Süet Derisi Deri Post İp İp Sırım boya Boyası Boya Boyası Cila Vernik Yap. Boncuk Gereçler Ayağı İskeleti Masa Sandalye Çerçeve 1 * * * 2 * * * 3 * * * 4 * * * 5 * * * 6 * * * 7 * * * 8 * * * 9 * * * 10 * * * * 11 * * * * * 12 * * * * 13 * * * * * * * 14 * * * * * * 15 * * * * * * 16 * * * * * * 17 * * * * * 18 * * * * * 19 * * * * * 20 * * * * * 21 * * * * 22 * * * * 23 * * * * * 24 * * * * * 25 * * * 26 * * * 27 * * 28 * *
34 * * * * * 35 * * * * * * 36 * * * * * 37 * * * * * 38 * * * * 39 * * 40 * * * * * 41 * * 42 * * * * * 43 * * * * *
44 * * * * 45 * * * 46 * * * * * 47 * * * * * 48 * * * 49 * * * * 50 * * * * 51 * * * * 52 * * * * * 53 * * * * * * * 54 * * * * * * 55 * * * * * * * * 56 * * * * 57 * * * * * * * 58 * * * * * * 59 * * * * * 60 * * * * 61 * * * * * 62 * * * * * 63 * * * * * 64 * * * * * 65 * * * * * * 66 * * * * * 67 * * * 68 * * * * * 69 * * * 70 * * * * 71 * * * * * 72 * * * * *
78 * * * * 79 * * * * * 80 * * * * * 81 * * * * 82 * * * * 83 * * * * 84 * * * 85 * * * * 86 * * * * 87 * * * * 88 * * * * 89 * * * * 90 * * * * *
No Şekil Verme Oyma Islatarak Baskı Aplike Krişe Süsleme Yüzey Boyama Gereçlerle Süsleme Gömme Kaplama Örme İşleme Kraftlama Oyma Transfer Dövme Linol 1 * 2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * * 8 * 9 * 10 * 11 12 * * 13 * * 14 * * 15 * * 16 * * 17 18 * 19 * * 20 * 21 * 22 * 23 * 24 * 25 * 26 * * 27 * *
33 * * 34 * * 35 * * 36 * * 37 * * 38 * * 39 * * 40 * 41 * * 42 * * * 43 * * *
Örnek
No Islatarak
Şekil Verme Oyma Baskı Aplike Krişe
Çizerek Yüzey
Süsleme Boyama
Hazır Gereçlerle
Süsleme Gömme Kaplama Örme İşleme Kraftlama Oyma Transfer Dövme Linol
44 * 45 * 46 * 47 * * 48 * 49 * 50 * 51 * 52 * 53 * 54 * 55 * 56 * 57 * 58 * * 59 * 60 * 61 * * 62 * 63 * 64 * 65 * * 66 * * 67 * 68 * 69 * *
75 * 76 * 77 * 78 * 79 * * 80 * 81 * 82 * * 83 * * 84 * 85 * 86 * 87 * 88 * * 89 * * 90 *
Örnek No Geometrik Bitkisel Doğa tasviri Hayvan Figürü İnsan Figürü Nesnesel Bezeme 1 * 2 * 3 * 4 * 5 * 6 * 7 * 8 * 9 * 10 * 11 * 12 * 13 * 14 * 15 * 16 * 17 * 18 * 19 * 20 * 21 * 22 * 23 * 24 * 25 * 26 * 27 * 28 * 29 * 30 * 31 * 32 * 33 * 34 * 35 * 36 * 37 * 38 * 39 * 40 * 41 * 42 * 43 *
44 45 46 47 * 48 * 49 * 50 * 51 * 52 * 53 * 54 * 55 * 56 * 57 * 58 * 59 * 60 * 61 * 62 * 63 * 64 * 65 * 66 * 67 * 68 * 69 * 70 * 71 72 * 73 * 74 * 75 * 76 * 77 * 78 * 79 * 80 * 81 * 82 * 83 * 84 * 85 * 86 * 87 * 88 *
Örnek No Kahverengi Siyah Beyaz Yeşil Mavi Kırmızı Sarı Mor Pembe 1 * 2 * 3 * 4 * * * 5 * * * * 6 * 7 * * * * 8 * * 9 * 10 * 11 * * * 12 * 13 * * * 14 * * 15 * * 16 17 * 18 * * * 19 * 20 * * * * 21 * * * 22 * * 23 24 * 25 * 26 * 27 * * 28 * * * * * * * 29 * * * * 30 * * 31 * * * * 32 * * * * 33 * * * 34 * * 35 * * 36 * * * 37 * * 38 * 39 * * * * 40 * 41 * 42 * 43 *
45 46 * 47 * 48 49 * 50 * 51 * * 52 * 53 * * * 54 * 55 * 56 * 57 * * 58 * 59 * * 60 * * 61 * 62 * 63 * 64 * 65 * 66 * 67 * * * 68 * 69 * * 70 * 71 * 72 * 73 * 74 * 75 * * 76 * * 77 * 78 * * * 79 * * * 80 * * 81 * * 82 * * * * 83 * * * 84 * * * * 85 * 86 * 87 * 88 * * * * 89 * * *
1.GĠRĠġ 1.1 Problem
Toplumların kendilerine has bazı kültürel özellikleri vardır. Gelenek ve göreneklerle devam eden her türlü dil, duygu, düĢünce, folklor, inanç, geçmiĢi bugüne, bu günü geleceğe taĢımakta halk kültürü açısından önemli unsurlardır (Özcan, 1995:2).
― Evrende insan elinin değdiği ve Ģekil aldığı her Ģey yaĢamın bir parçası dır ve bir sanat ürünüdür.Her birey kendi öz dünyasında sanatçıdır.El sanatlarının evrensel boyutlarda olmasının en önemli sebebi aile geleneği olarak nesilden nesile geçmesidir. Dünyanın bir çok yerinde - bu bir köy de olabilir,bir Ģehir merkezi de- el sanatlarındaki teknikler ve süslemeler benzer özellikler taĢır.Bir çok sanat eserinin yaratıcılıktaki özü ve özgün olmasında bu faktörler rol oynar. Yüzyıllar içinde birçok El sanatı geliĢmiĢtir ve birçok el sanatı geliĢen teknolojinin etkileriyle ve ekonomik kaygılar nedeniyle kaybolmuĢtur ya da Ģekil değiĢtirmiĢtir‖ (Yalçınkaya,2006.1).
Kültürün öğesi olan sanat ise milletlerin kültür ve zevklerini açıklayan, geleneklerini, duygularını yansıtan bir kavramdır(Altan T. Yılmaz S. 1986:36).
Ġnsanların kendilerine tabiat Ģartlarından korumak ve gerektiğinde süslenme yoluna giderek iyiyi ve güzeli arama tutkusu el sanatlarının doğmasına ve zamanla geliĢmesine neden olmuĢtur.
El sanatları bir milletin kültürünü simgeleyen ve tanıtan en önemli unsurdur. El sanatlarını temsil eden ürünler o ülkenin kültürel kimliğinin en canlı belgeleridir (Yazıcıoğlu , 1977:31).
Bir ülkenin gelenek ve göreneklerini yaĢam biçiminin kuĢaktan kuĢağa aktarılmasında, bununla birlikte geliĢtirilerek devam ettirilmesinde ve ülkenin tanıtımının rolünü el sanatları oynar.
Ülkemiz ise sahip olduğu el sanatlarının çeĢitliliği, zenginliği ve üretim miktarı bakımından çok Ģanslı bir durumdadır. Anadolu bir çok el sanatı ürünün yapıldığı, çeĢitlendiği, tanıtıldığı önemli bir uygarlık beĢiğidir. Anadolu‘nun hemen her yöresinde birbirine coğrafi olarak çok yakın olan en küçük yerleĢim birimlerinde dahi el sanatları konusundaki zenginliği, çeĢitliliği görmek mümkündür.
Tarih boyunca çok zengin bir kültüre sahip olan Türkiye‘de el sanatlarının ön plana çıkmıĢ, ün kazanmıĢ birçok dalları vardır. Bu dalların en önemlilerinden biri de deri sanatıdır.
Dericilik bir sanat haline dönüĢmeden önce, ilk çağlarda insanları tabiat Ģartlarından korumak amacıyla örtünme ve barınma ihtiyaçları ortaya çıkmıĢtır. Derinin sanat ürünü olma özelliği ise insanların deriyi iĢleme keĢfiyle baĢlamıĢtır. Böylece deri insanoğlunun evrimine paralel olarak giyimden çadıra, dekorasyondan sanat eserlerine kadar sayısız dalda yerine almıĢtır (Kanbay, 1993:86).
Türkler deriyi iĢleyip ürüne dönüĢtürerek, ihtiyaca cevap verebilecek fonksiyonlar kazandırmıĢlardır. Tarih içinde kültür ve sanat değeri taĢıyan nitelikli eserler ortaya koymuĢlardır. Ġnce iĢçilik ve güzel süslemeleri ile dikkat çeken bu eserlerden bazıları bugün yurt içi ve yurt dıĢı müzelerinde sergilenmektedir. Bu eserlerde Türk toplumunun engin zevk ve yaratıcılığını görmek mümkündür (ĠĢçan, 1970:2).
Türk deri sanatının en gözde eserleri kitap kapları, hurçlar, çeĢitli sandıklar, kâseler, giyim eĢyaları, kalkanlar, eğer, at ve koĢum takımları, kesici alet kılıfları, kapı perdeleri ve karagöz figürleridir. Bu örnekler içinde özellikle Osmanlıdan günümüze ulaĢan ciltler kültür ve sanat değeri açısından kalıcı ve anlamlı belgelerdir.
Günümüzde aklın alamayacağı kadar zengin bir ürün çeĢitliliğiyle hayatımıza yerleĢen derinin kullanım alanları giyim ve ev aksesuarları adı altında iki grupta ifade edilmektedir.
A. Giyim Aksesuarları
1. Çanta( bayan ve erkek çantası, körüklü ve körüksüz olarak) 2. Kemer
3. Takı (bilezik, kolye, küpe, yaka iğnesi ) 4. Anahtarlık ve sigaralık
5. Para cüzdanı ( bayan ve erkek para cüzdanı, banka kartı cüzdanı ) 6. Silah kılıfı vb. ürünler B. Ev Aksesuarları 1. Yastık 2. Minder 3. Masa örtüsü 4. Kitap kılıfı 5. Pano
6. Abajur ve abajur ayağı 7. Kalemlik
Dericilik sanatı ile ilgili çalıĢmalar, üniversitelerde, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim kurumlarında, çeĢitli bakanlıkların ve el sanatları ile ilgili kamu ve tüzel kuruluĢların ilgili birimlerinde sürdürülmektedir.
Teknolojinin hızla yaygınlaĢması ile eski sanatlarımızdan olan deri iĢletmeciliğin bugün modernleĢmiĢ olarak yapılması, bu konu üzerinde çalıĢmalar ve gelir kaynağı dericilik olanlar için çalıĢmalar yapmamızı gerektirmektedir. Bu sektör, bugün çeĢitli kullanım eĢyaları, ham ve yardımcı maddelerden yararlanarak, geliĢen teknolojinin ıĢığı altında günün modası ve gereklerine uygun biçimde imal etme mücadelesi vermektedir ( MatraĢ, 1984:12 ).
Dericilik, Türkiye ekonomisi için gerek iç tüketim ve gerek ithalat için çok önemlidir. Köklü bir geçmiĢe sahip olan deri ve deri mamulleri sanayi, büyük ölçüde yeterli ve geliĢen bir ihracat potansiyelini taĢımaktadır.
Deri sanayimiz köklü bir geçmiĢe sahip olmasına rağmen, cumhuriyetin ilk yıllarında çok geri kalmıĢtır. Belirlenen kalkınma programları özendirici çabalar sayesinde geliĢmeye baĢlamıĢtır.
1970‘de deri sanayi emek, iĢgücü ve çevre kirliliğine yol açtığı için geliĢmiĢ ülkelerden geliĢmekte olan ülkelere kaymıĢtır. Bu yıllarda Türkiye daha bilinçli üretime baĢlamıĢtır.
1980‘lerde pek çok sorunu çözen deri sanayinde önemli geliĢmeler olmakta, modern teknolojiye yönelik iĢletmeler kurulmakta ve ihracatta özellikle deri giyim ihracatında artıĢlar sağlayarak, dünya piyasasında tekstilden sonra ikinci bir sektör olarak kendini duyurmaktadır.
GeliĢmelerin daha ziyade giysilik mamul deri türlerinde olması hammaddenin uygunluğu ve bolluğuna bağlıdır. Ayakkabı yüzlük ve ağır deri türleri ülkedeki ham derilerinin daha az uygun olması nedeni ile daha yavaĢ bir geliĢme içindedir. Ancak önümüzdeki yıllarda gerek giysilik, gerek ayakkabı yüzlük, gerekse ağır deri türlerinde geliĢmenin süreceği umulmaktadır. Türkiye‘nin ihracatı içinde deri mamulleri giderek yerleĢmekte ve ülkeye getirilen dıĢ paranın önemli bir payını oluĢturmaktadır. Türkiye‘ de deri sanayi baĢta Ġstanbul olmak üzere Ġzmir, Bursa gibi büyük yerleĢim merkezlerinde yoğunlaĢmıĢ durumdadır.
Türkiye‘de deri sanayinin belli baĢlı sorunları Ģöyle özetlenebilir;
1-Kesim, yüzüm ve konserveleme hataları nedeni ile ham deri kalitesinin bozulması
2-Deri fabrikalarının yerleĢim yerleri kent içinde kaldığı için çeĢitli sorunların ortaya çıkması.
3-Deri fabrikalarında, üretimde kullanılan teknolojik bilgi düzeyinin genelde düĢük olması.
4-Deri teknolojisi alanında yetiĢmiĢ kalifiye eleman azlığı
5-Üretimde kullanılan çok çeĢitli ana ve yardımcı kimyasal maddelerin büyük bir bölümünün yurt dıĢından gelmesi nedeni ile pahalı olması, zaman zaman bulunamaması ve zaman zaman kalite bozukluğunun yaĢanması
6-Yurt içinde üretilen kimyasal maddelerin denetimsiz olması nedeni ile kalitesinin genellikle düĢük olması ( Öncü, 1950:264).
Saraciye sektörü, koĢum ve eğer takımları imali ile baĢlamıĢtır. Ancak zamanla toplum ihtiyaçlarının artması ve çeĢitlenmesi, insan yaĢantısında moda fikrinin hakim rol oynaması, diğer taraftan teknoloji ile değiĢik yapılarda ham ve yardımcı maddelerin, benzer ikame maddelerinin bulunması ile bu sanayi
El emeği yoğun hizmet veren sektör 1980'li yıllardan itibaren ihracat ağırlıklı çalıĢmaya baĢlamıĢtır. Genellikle aile Ģirketleri Ģeklinde yapılanan sektörde kurumsal yapılaĢma gerçekleĢtirilememiĢtir.
Saraciye, tabii ve suni deri, çeĢitli ayakkabı ile giysi dıĢında kullanım ve süs eĢyası üreten bir sanayi dalı olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası tasnif sistemine göre, saraciye eĢyası olarak kabul edilen eĢyalar aĢağıdaki gibi gruplanabilmektedir:
Seyahat çantaları, spor çantalar ve bavullar; kasalı-kasasız Kasalı kasasız okul ve evrak çantaları
Kadın çantaları, el portföyleri
Para çantaları, cüzdanlar, portmoneler Askılı askısız erkek el çantaları
Kasalı-kasasız müzik alet kutuları, mücevher ve kıymetli cihaz kutuları Bel kemerleri, saat kayıĢları
KoĢum ve eyer takımları Avcılık ve spor malzemeleri
Büro malzemeleri, sumen takımları, dosyalıklar, kalemlikler, ajandalar vs Hediyelik eĢya, süs eĢyaları anahtarlıklar ve diğer benzeri eĢyalar
Türkiye piyasasındaki ürünler arasında geleneksel özellikte olan ve olmayan değiĢik çeĢitte, tekniği, malzemesi, kalitesi, sanatsal özelliği, kullanım amacı farklı ürünler bulunmaktadır (Ertuğrul, 2000:3).Ancak bu durum değiĢik problemleri beraberinde getirmektedir. Ürünlerin üretim kapasiteleri artırılırken, kaliteleri düĢmektedir. Ayrıca ticari amaçla üretilen ürünler sanat dalını yozlaĢtırmaktadır. Bu durumu önlemek ise ancak eğitimle sağlanabilir. Bu anlamda ise bilimsel düzeyde yaĢanan problemler sıkıntı yaratmaktadır.
Deri teknikleri ve dekoratif deri ürünler konusundaki yayın eksiklikleri araĢtırmayı sınırlandırmaktadır. Ayrıca bu araĢtırmaların maliyeti çok yüksek ve çok güç olmaktadır. Bu ise konu ile kaynak sıkıntısına ve bilgi alıĢveriĢlerinde kopukluklara neden olmaktadır.
Bir baĢka sorun da, atölyelerde ve fabrikalarda araĢtırma yapılırken kopya edilme riskinden çekinen iĢyeri sahiplerinin araĢtırma yapmaya izin vermemesidir. Ayrıca el sanatları ile araĢtırma yapan bir araĢtırmacının baĢvuracağı kaynak olan müzelerden bilgi almak, müze görevlilerinin Ģahsi düĢüncelerinden dolayı çok zordur. Bu açık giderildiğinde eğitilmiĢ personel ile çağın teknolojisini kullanarak kaliteli ve uygun fiyatlı dekoratif deri ürünlerinin üretimi piyasada yer edinerek ülkemiz ekonomisine ve kültürüne katkı sağlayacaktır.Bu araĢtırmalar deri konusuyla ilgilenen kiĢilere rehber olacak ve alanlarında bilinçli, verimli, kaliteli ve etkin çalıĢmalar yapmalarına olanak verecektir.
AraĢtırmada; el sanatları, derinin el sanatlarında kullanılması ve deri teknolojisi konusuna değinildikten sonra deri ürünlerin tarih içindeki yeri ve önemi hakkında bilgi verilmiĢtir. Bu bilgiler, Ġstanbul il piyasasında yapılan araĢtırma sonucunda elde edilen bilgiler ile bütünleĢtirilerek 2004–2006 yılları arasındaki deri sanatının özellikleri ortaya konmaya çalıĢılmıĢtır. AraĢtırma sonucunda elde edilen veriler tablolar halinde değerlendirilmiĢtir. Ayrıca araĢtırmacı tarafından oluĢturulan bir ürünün analizi yapılmıĢtır. AraĢtırmanın son bölümünde elde edilen bilgiler ve veriler değerlendirilerek yorumlanmıĢ ve sonuçlara gidilerek çeĢitli önerilerde bulunulmuĢtur. Ekler kısmında ürün tanıtım formuna ve anket formuna yer verilmiĢtir.
1.2 Amaç
Bu araĢtırmanın amacı, Ġstanbul il piyasasında üretilmekte olan el yapımı dekoratif deri ve giyim aksesuarlarının çeĢitleri, malzeme, süsleme, teknik, kalite ve kullanım yerleri ile üretici profilini belirlemektir. Ġstanbul il piyasasında bulunan ve tüketiciler tarafından satın alınan deri ürünlerin tespiti ve analizleri yapılarak, konu ile ilgili yazılı kaynakların bilgisi doğrultusunda değerlendirilmesi amaç edinilmiĢtir.
Belirlenen genel amaç doğrultusunda, Ģu alt amaçlara yer verilmiĢtir..
Ġstanbul il piyasasında bulunan el yapımı dekoratif deri ev ve giyim aksesuarlarının çeĢitleri, malzemeleri, süsleme, renk, desen, kompozisyon, motif özellikleri, üretim kaliteleri ve kullanım alanları nelerdir?
Piyasada bulunan deri ev ve giyim aksesuarları malzeme, teknik, kalite ve süsleme açısından olması gereken özelliklerde midir?
Dekoratif deri ürünlerinin satıĢını etkileyen faktörler nelerdir?
Üreticiler, dekoratif deri ev ve giyim aksesuarlarının yapımında ve satıĢında hangi sorunlarla karĢılaĢmaktadır?
Üreticilerin dekoratif deri ev ve giyim aksesuarları sektörünü geliĢtirmeye iliĢkin görüĢ ve önerileri nelerdir?
Üreticilerin dekoratif deri ev ve giyim aksesuarlarının yapımında kalite kontrol ölçütleri nelerdir?
Piyasada bulunan bu ürünler, mevcut özellikleri ile tüketici isteklerine ne ölçüde cevap vermektedir?
Ġstanbul il piyasalarında bulunan deri ev ve giyim aksesuarları ürünlerinin tercih edilme nedenleri ve kalite unsurları nelerdir?
1.3 Önem
Geleneksel el sanatlarının bir kolu olan dericilik sanatı ilk çağlardan bu yana geliĢmiĢ ve değiĢmiĢtir. Türk toplumunun engin zevk ve yaratıcılığının bu geliĢme ve değiĢmede katkısı büyüktür. Türk toplumu, deriyi iĢleyip, ürüne dönüĢtürerek, ihtiyaca cevap verebilecek fonksiyonlar kazandırmıĢ ve tarih içinde kültür-sanat değeri taĢıyan nitelikli eserler ortaya koymuĢlardır. Bu sanatı incelemek, araĢtırmak, belgelemek, geliĢtirmek ve tanıtmak üzere planlanan araĢtırma, bu konuyla ilgilenen kiĢilere bir ıĢık tutarak daha sağlıklı bir Ģekilde sürdürülmesinde ve yaĢatılmasında faydalı olacaktır.
Bu araĢtırma deri sanatının El sanatları eğitimi açısından incelenmesinde kalite ve çeĢitliliklerini sınıflandırma , üretimlerinde kullanılan malzeme ,renk, teknik, kompozisyon özelliklerini belirleme açısından önem taĢımaktadır.
Bu alanda üretim yapan ve pazarlayan kiĢilerin karĢılaĢtıkları sorunların tespit edilmesi, ürün çeĢitliliği, kalite ve tüketici tercihlerini belirleyen anket ile yapılan araĢtırma elde edilen bulgularla ayrıca önem taĢımaktadır.
1.4 Sayıltılar
Bu araĢtırmanın temelinde aĢağıdaki sayıltılar yer almaktadır.
1. Anket uygulanan örneklem grubu evreni temsil edecek niteliktedir. 2.Tespit edilen ürünlerin tanıtım formları araĢtırmacının üreticilerle yaptığı bilgi alıĢveriĢi ve mesleki gözlemlerine göre hazırlanmıĢtır.
1.5 Sınırlılıklar
1. Ġstanbul il piyasalarında tespit edilmiĢ el yapımı deri ev ve giyim aksesuarları ile sınırlıdır.
2. AraĢtırma Ġstanbul il piyasalarında bulunan el yapımı dekoratif deri ev ve giyim aksesuarlarından yapılan 90 örnek ürünün renk, biçim, motif, kompozisyon, malzeme, teknik ve diğer özelliklerinin tespiti ile sınırlıdır.
3. AraĢtırma, deri üretimi ve süsleme tekniklerini içeren yazılı kaynak ve elektronik ortamda yapılan kaynak araĢtırmaları ile sınırlıdır.
4.AraĢtırma, araĢtırmacının teknik, bilgi, zaman ve olanaklarıyla sınırlıdır.
1.6 Tanımlar
Ak deri: Ponza taĢıyla arıtılan koyun, keçi veya ceylan derisinin pürüzlerinin giderilmesinden sonra üzerine yazı veya boyalı resim konularak değerlendirilen deri. Eskiden kâğıt yerine, kıymetli yazılar, fermanlar, kitaplar ak deri üzerine yazılmıĢtır (Meydan Larousse. 1992: 220).
Davul Derisi: Dana, domuz ve eĢek derilerinin kılları ve yağları temizlendikten sonra sünger taĢı ve tebeĢir tozu ile ovulur, gerilerek havada kurutulur, Ģeffaf ve sert bir hale gelen deri müzik aletleri ve dekoratif süslemelerde kullanılır(Akalın S. Yılgör A. Seyhan N. 1993:57).
Domuz Derisi: Çok sağlam, kendinden desenli bir deridir. Dayanıklı çanta ve bavulların yapımında kullanılmaktadır (Türk El Sanatları AraĢtırma Raporu, 1989).
Glase (ġevro): Oğlak derilerinin krom tuzlarıyla türlü usullerde sepilenmesinden elde edilen sırça tarafından finisaj görmüĢ, yumuĢak tutumlu, parlak, ince ve zarif yüzlük derilerdir (Gökçesu, 2002: 30).
Gön: Silindirden geçmemiĢ köseleye denir (Güler, 1994: 52).
Güderi: Sırçasız koyun derisinin balık yağlarıyla veya bu maksat için hazırlanmıĢ diğer yağlarla yalnız olarak veya organik maddeler ön debagatıyla kombine olarak sepilenmesinden elde edilen çok yumuĢak tutumlu, kendisine has sarı renkte, fazlasıyla su emen derilerdir. Cam silme güderisi, elbiselik güderi gibi tipleri bulunmaktadır (Gökçesu, 2002: 31).
Kanat Kösele ve Kanat Gön: Bütün deriden yapılmıĢ köselenin bel kemiği doğrultusunda ikiye kesilmesi suretiyle elde edilmektedir (Gülen 1994: 52).
KayıĢlı Kösele: .Ağır sığır derilerin, bitkisel-tanenler ve diğer organik debağlayıcılar tek baĢına veya bir arada kullanılarak sepilendikten sonra özel surette yağlanarak elde olunan kropon halinde, tabii renkte ve sıkı tutumlu bir köseledir (Güler, 1994: 52).
Kösele: Sığır ve manda ham derilerinin orta ve ağır boyda olanlarının bitkisel tanenler ve diğer organik debağlayıcıların tek baĢına veya bir arada kullanılması Suretiyle sepilenerek elde edilen seri, sıkı tutumlu ve tabii renkte mamul derilerdir (Gökcesu, 2002: 28). Ayakkabıların taban ve topuklarında kullanılmaktadır.
Kromlu Kösele: Ağır sığır ve manda ham derilerinin krom tuzlan ile sepilenmesinden yağlı veya yağsız olarak yapılan, beyaza yakın renkte, bükülebilir bir köseledir (Gökcesu, 2002: 29).
Kürk Süet: Koyun postlarından elde edilir. Derinin her iki yüzü aynı anda tabaklama iĢlemi görür, iki yönlü değerlendirilir (Gökçesu, 2002:19).
Maroken: KüçükbaĢ hayvan deri özellikle keçi derisine krom veya tanen (sumak) sepisi yapılmasıyla elde edilir. Sepilemeden sonra rengi çok açık olduğundan istenilen renge boyanması mümkündür. Yüzeyin taneli görünüĢü derinin en önemli özelliğini oluĢturur. EĢek ve katır derisinden yapılan marokene sagrez denmektedir (Gökçesu, 2002: 32).
MeĢin: Koyun ve keçi derilerinin türlü usullerle sepilenmesinden elde edilen tabii renkte veya boyanmıĢ, ince, yumuĢak, elastiki derilerdir. Ayakkabı astarı, dekoratif ürünlerin yapımı ve ciltçilikte kullanılır (Gökçesu, 2002: 18).
Napa: BüyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvan derilerinin krom tuzlarıyla sepilenmesinden elde edilir. Sırçası düzgün veya tanecikli, ince yumuĢak, esnek ve mukavemetli, çeĢitli renkleri olan derilerdir. Kuzu napa, Koyun napa, keçi napa, dana napa, sığır napa, domuz napa gibi çeĢitleri vardır(Gökçesu, 2002: 20).
Nubuk: Genç sığır derilerinin krom sepilenmesi yapılarak elde edilen yumuĢak tutumlu ince ve zarif derilerdir. Sırça yüzleri hafif zımparalanmıĢtır (Gökçesu, 2002: 20).
ParĢömen Deri: Dana, domuz ve eĢek derilerinden yapılır. Bu derilerin kılları ve yağları temizlendikten sonra sünger taĢı. tebeĢir tozu ile ovulur. Gerilerek havada kurutulur. Tırnak gibi sert bir hale gelen deri, davul ve bateri gibi müzik aletlerinin yapımında kullanılmaktadır (Türk El Sanatları AraĢtırma Raporu, 1989.17).
Rugan: Söğüt taneni ile sepilenmiĢ deriye kavın katranı katılmıĢ beziryağı devamlı olarak ve azar azar sürülerek elde edilir. Orta derece sıcaklıkta kurutulur. YumuĢaklığı ve suyu geçirmemesi en önemli özelliğidir (Türk El Sanatları AraĢtırma Raporu, 1989: 16). Ayakkabı ve çanta yapımında kullanılmaktadır.
Sabunlu kösele : Orta ağırlıkta düzgün sırçalı ham sığır derilerinin, bitkisel tanenler ve diğer organik debbağlayıcılarla sepilendikten sonra belirli oranda yağlanmıĢ ve yüz tarafı perdahlanmıĢ olan tabii renkte, yumuĢak tutumlu, elastiki bir köseledir (Güler, 1994: 52)
Sahtiyan: Sahtiyanlar keçi derilerinin bitkisel tanenler kullanılarak türlü Usullerde sepilenmesinden elde edilen tabii renkli veya boyanmıĢ, yumuĢak mamul derilerdir. Tabii renkli sahtiyan ve boyanmıĢ sahtiyan gibi tipleri bulunmaktadır (Gökçesu, 2002: 31). Cilt yapımında genellikle sahtiyan kullanılmaktadır.
Süet: Süetler, orta veya hafif, genç sığır, dana, malak derileriyle. keçi veya Oğlak koyun, kuzu, derilerinin kanat ve bütün halinde krom tuzlarıyla sepilenmesinden elde edilen, et tarafından finisaj görmüĢ, yumuĢak tüylü ve kadife tutumlu, türlü renklerde, boyası derinin içine iyice iĢlenmiĢ mamul derilerdir. Sığır süet, dana süet, malak süet, keçi veya oğlak süet gibi tipleri bulunmaktadır. (Gökçesu, 2002: 30).
Vaketa: Orta ve hafif ağırlıkta ham sığır derilerinin bitkisel tanenler ve diğer organik debbağlayıcıların tek baĢına veya birlikte kullanılarak sepilenmesinden sonra yağlanmak ve sıça tarafı perdahlanmak suretiyle elde edilen tabii renkte veya sırçadan boyanmıĢ yumuĢak tutumlu derilerdir. Vaketa‘nın tabi renkli vaketa, boyanmıĢ vaketa, saraciyelik vaketa gibi değiĢik
Vidala: Ağır, orta ve hafif sığır derileriyle, dana ve at derilerinin krom tuzları ile sepilenmesinden elde edilen ve sırça tarafından finisaj görmüĢ türlü renklerde yumuĢak tutumlu derilerdir. Spor çanta ve ayakkabı yapımında kullanılır (Gökçesu, 2002:30).
Yarma: BüyükbaĢ hayvanlardan elde edilen deriler özel makinelerde yarılarak bir deriden birkaç deri elde edilir. Alt tabaklardan elde edilen deriler ‗‘ yarma deri‘‘ denir (Gökçesu, 2002: 33).
2. YÖNTEM
2.1 AraĢtırma Modeli
AraĢtırmayı Ġstanbul il piyasalarında bulunan el yapımı dekoratif deri ev ve giyim aksesuarları oluĢturmaktadır. AraĢtırmaya 2005 yılında baĢlanmıĢ, ekte sunulan anket formu bizzat araĢtırmacı tarafından incelemeye alınan 22 satıĢ yeri sahibine anket uygulanarak, bilgilere ulaĢılmıĢtır. Ayrıca araĢtırma verilerini satıĢ yerlerinde bulunan 43 adet deri ev aksesuarı, 47 adet deri giyim aksesuarı olmak üzere toplam 90 adet deri ürün ve bu ürünleri pazarlayan satıĢ yeri sahiplerinden sağlanan bilgiler oluĢturmaktadır.Bu araĢtırmada tarama modeli kullanılmıĢtır.
2.2 Evren Ve Örneklem
Bu araĢtırmanın çalıĢma evrenini 2005-2006 yıllarında Ġstanbul il piyasalarında el yapımı dekoratif deri ev ve giyim aksesuarların üretimini ve satıĢını yapan iĢletmeler oluĢturmuĢtur. Ġstanbul ilinde deri ürünlerin yoğunlaĢtığı satıĢ yerlerinde gözlemler yapılmıĢ ,el yapımı deri ürünleri üreten 22 iĢletme olduğu için örneklem alınmadan veriler evren üzerinden toplanmıĢtır.
2.3 Verilerin toplanması
AraĢtırma ile ilgili bilgiler yazılı kaynaklardan, Ġstanbul il merkezinde el yapımı dekoratif deri ürünlerin yapımı ile uğraĢan kiĢilerden anket yoluyla elde edilen bilgiler ve incelemeye alınan örneklerin değerlendirildiği ürün tanıtım formları ile toplanmıĢtır. Yazılı kaynaklardan elde edilen genel bilgiler, kuramsal bilgiler baĢlığı altında özetlenmiĢtir.
AraĢtırma verilerini 22 üretici firmada bulunan 43 adet deri ev aksesuarı, 47 adet deri giyim aksesuarı olmak üzere toplam 90 adet deri ürün ve bu ürünleri pazarlayan satıĢ yeri sahiplerinden sağlanan bilgiler oluĢturmuĢtur
