ريبك ناويد رد دوخ يرعاش و رعش هب انلاوم هاگن
يساملاديس هناورپ يملاسا دازآ هاگشناد ،یسراف تايبدا و نابز هتشر ، ناريا ،وكسا دحاو . p.seyyedalmasi@yahoo.com ÖzMevlânâ'nın Divān-ı Kebīr'de Kendi Şiiri ve Şiir Söylemesine Bakışı
Mevlânâ Celâleddîn Muhammed Belhî (Rûmî), büyük Sufi ve mütefekkir, güzel ve heyecan verici şiirler söylemiş ve Mesnevi ve Divān-ı Kebīr olarak şiirsel eserler yaratmıştır. Mesnevi yüce fikirler, mistik ve ahlaki öğretileri içerir. Divān-ı Kebīr, onun iç duygularının tezahürüdür. Mevlânâ’nın şiir divanı coşkun gazeller, rubailer ve tercilerle (terkiblerle) doludur. Bu şiirler sık sık sema ile birleşirdi veya sema sırasında dile dökülürdü. Hatta bazen onun gönül denizinin dalgaları öyle büyük bir sel yaratırdı ki kafiye ve vezin gibi daracık kaplara sığmazdı. Mevlânâ kendi ifadelerine göre şair değildi, şiir söylemeye de merakı yoktu; sadece maşukunun emrini yerine getirmeye çalışırdı ki onu şiir söylemeye çağırırdı.
Divān-ı Kebīr’de bazı beyitlere rastlıyoruz ki onlarda Mevlânâ kendi şiiri, şiir söylemesi ve Divān’da kullandığı nazım biçimleri ile ilgili yorumlarını dile getirir. Bu görüşlerin
incelenmesi Rumioloji bakış açısından önemlidir; bu yüzden bu makale, Mevlânâ'nın şiir söylemesi ve şiirleriyle ilgili konular hakkında Divān-ı Kebīr’deki görüşler ve bakış açıları incelemeye çalışmaktadır.
Anahtar kelimeler: Mevlânâ, Divān-ı Kebīr, şiir ve şairlik, gazel, Terci. Abstract
Rumi’s Perspective on His own Poetry and Poetic Styles in Divān-e Kabīr
Mawlana Jalāl al-Dīn Muḥammad Rūmī, the great Sufi scholar, has composed beautiful and rousing lyrics and created poetic works such as Mathnavī and Divān-e Kabīr. Mathnavī is repercussion of his sublime ideas which includes mystical and moral teachings while Divān-e
Kabīr is the manifestation of his inner feelings. Rūmī’s Divān is full of passionate sonnets,
quatrains and Trjyat which often accompanied Sama or expressed unconsciously during; sometimes even he was not able to express this amount of thoughts in the form of rhythm and rhyme. According to his own statements, he was not a poet and not interested in composing poem; he was only obedient to the beloved who has invited him to compose lyrics. In Divān-e
Kabīr, we come across certain verses in which Rūmī has commented about his poetry writing
and poetic forms of his Divān. Since it is important to be aware of the nature of these views from Rumiology perspective, the present paper tries to examine the opinions and viewpoints of Mavlānā about his own poem composing and deal with issues related to his poems in
Divān-e Kabīr.
Key words: Rūmī, Divān-e Kabīr, poetry and poetic, sonnets, Tarji,
هديكچ : یزيگنارواش و اابيز راعشا هک تسا گرزب یافرع و نادنمشيدنا زا یخلب دمحم نيدلا للاج انلاوم نوچ یموظنم راثآ و هدورس « یونعم یونثم » و « ريبک ناويد » تسا هدرک قلخ . يونثم ، ااكعنا ناويد و يقلاخا و ينافرع تاميلعت هدنريگرب رد و لااو ياه هشيدنا ، لااوحا و تاساسحا هاگيلجت ت تسا يو ينطاب ياهششوج و ينورد . ،تايلزغ زا نوحشم انلاوم ناويد و تايعابر تااعيجرت ( تاابيكرت ) راپ هاك تاسا يرواش ااب اابلاغ عامس يام يرااج يو ناابز راب عاماس نيع رد اي و دش يم هارمه تاشگ هاتبلا و ياايرد دوامت هااگ يو نوردنا نانچ لياس اميظع ی هايفاق و نزو انت ووراظ هاك دراك يام ااپ هاب اه ار نآ يااجنگ تاشادن . تاشادن ييوگرعااش هااب يلياامت و دواابن رعاااش دوااخ رااهظا هااب ااانلاوم ، رااما رادربنااامرف اااهنت دوب يقوشعم ار يو هك دوب هدناوخ ارف رعش ظن هب . رد ريبک ناويد اانلاوم ااهنآ رد هاک يواش یام هاجاوم یتايبا اب ، و دواخ یياراس رعاش واصخ رد تسا هدرک رظن راهظا ،ناويد رد لامعتسا دروم یرعش یاهبلاق و رعش . هک یياجنآ زا زا علاطا هاگدايد زا تارظن نيا یتسيچ تاسا تايمها زاااح یاسانش اانلاوم ، نايا رد هاب اات يداش نآ راب هالاقم و ءارآ یسررب تارظن هتکن ييوگرعاش واصخرد انلاوم و زاين رعاش ااب طبترام لاااسم رد ريبک ناويد يزادرپب . هژاو ديلك : یخلب نيدلا للاج ، ريبک ناويد یرعاش و رعش ، ، ،لزغ عيجرت . همدقم : توااتتم لاکاشا هاب ،والتخم اوقا نيب رد يدق یاهنامز زا رعش تاسا هتاشاد دواجو . ،واجه ،جدام ، هرظاانم ،یاشورفرخف ،تااساسحا لاقتنا و نايب یارب رعش زا اهناسنا و یيوگناتساد و یيارس هسامح ... لااک رگيد عون زا رعش نوچ و دنا هدرک هداتتسا رعاش ،دنتاشاد یياراس اظن دادعتاسا یدوداعم دارفا طقف و دوب رتراذگريثات ،رثن ینعي ا هحلسا ،رعاش یارب تفر یم رامش هب یوق ی . رعش دراو ار نافرع هک یسک نيلوا یسراف يحاص ترابع هب اي و درک لاااسم رات ینااابز هااک رعااش عاالاق رد ار یناافرع اراايگ درااک هاااارا دوااب راات رثواام و راات ، یيانااس ، شش نرق وراع یرجه دوب . اهيونثم رد یيانس ، یرازابا ناوانع هاب رتاشيب ار رعاش ياهتت یاراب نيشنلد و رثوم زاين تاايلزغ رد و دراب رااک هاب یناافرع لاااسم يالعت و ار دوخ هنافراع لاح و روش درک کعنم و داد همادا ار وا هار راطع ،یو زا دعب . انلاوم نيدلا للاج دمحم یخلب ، دلو اهب دنزرف ، خلب ريهش هيقف ، زين د زا پ اي راد ااب ربت مش ي ز ی نوگرگد و لوحت راچد ی ا و دش لاع ز هاب لااق لااع ور لااح ی دروآ ؛ اي لاع ن نوق ي ربت مش رضحم رد ه ي ز ی نطااب والع و ورااعم عاسک هب ی تاخادرپ رد و ناامز کدنا ی نااهج ااب ی هزاات و دنا ي هاش ااه یي ارواام ی یاايند داام ی داش اناشآ و ش نانچ ي هاک داش ماش هتت یاقب اام گدانز ي هاب هاجوت و هاقلاع و قاشع وواطعم ار
اهدومنهر ی ؛دومن وا هک انلاوم نس هب ،تاشاد یا ههايو تدارا راطع و یيا نآ داننام ااه هاشيدنا هاارا یارب یزيواتسد ار رعش ،ود راثا ود و داد راراق دواخ تااساسحا و عيدب « یونعم یونثم » و « ريبک ناويد » داهن یاج هب دوخ زا ار . هااکنيا لاايلد هااب ااانلاوم تااايح رد ااظن و رعااش ااقتنا رازاابا و اااه هااشيدنا هاااگيلجت لا تاساسحا ا دوب راکفا ءاقلا و ز هاب تايمه ا نايا ؛تاسا رادرواخرب یا ههايو تيمها ، راعاشا نماض رد ،ناويد رد زين انلاوم هک تسا یدح ،دواخ یرعااش و رعاش هاب تسا هدرک یتاراشا نآ اب طبترم دراوم زين . یسررب هب ات يدش نآ رب هلاقم نيا رد راگن اانلاوم هاب ييوگرعاش و زاين لاااسم رعش اب طبترم علاق دننام ، هيفاق و نزو رد ريبک ناويد يزادرپب . شييارس مظن هب تبسن انلاوم هاگديد : ، مش و انلاوم تاقلام زا پ رد انلاوم ار دواخ داشمگ انلاوم رد مش و مش انلاوم و دنتفاي دش دارم یاه هتساوخ و رماوا يلست طرش و ديق یب . ار وا ماش قاشع یايند یاهييابيز رد یرواش و ماش یاحور دااحتا و تخااس هاقرغ ناافرع و دوب هدش اپرب انلاوم نوردنا رد هک ، رس هب ار وا دو دراک کيراحت عاماس و اهرعش ن و تاايب و عامااس هااب و درااک اااهر ار نادرگاااش و اااهملعلاراد ااانلاوم هااک دااش نااانچ و دروآ یور لزغ : ار هشيپ و ناکد و راک ام يا هتخوس ش ــ غ و رع ــ و لز يا هتخومآ یتيبود 1 اش و واشک و قاشع ااب ، مش اب تاقلام زا پ انلاوم تايح نينچ نيا رعاش و دوه تخيمآرد عامس و لزغ و هاقلاع دروام راصنع هاس زا هابامرگو عاقف دننام عامس و دش یدام یگدنز رد یو . 2 دلو ناطلس ، رد زين انلاوم ولخ دنزرف هاماندلو ( هامان اداتبا ) ار رداپ نداش رعااش رد رثا قشع نيمه دناد یم : ش قـــشع ز یتتم خــيش ــ دش رعا هاز هــچ رگا رامخ تـــشگ ــ دوب د 3 1 ،یولوم نیدلا للاج یزیربت سمش تایلک . رفنازورف نامزلا عیدب حیحصت هب ( نارهت : ،ریبکریما 6331 ) ، ب ،تایعابر . 6923 / 6 . 2 ،یکلافا دمحا نیفراعلا بقانم یجیزای نیسحت حیحصت هب ، ( نارهت : ،باتک یایند 6331 ) ، ج . 6 ص ، . 601 . 3 ،دلو ناطلس دمحم نب دمحم هماندلو . هب ییامه نیدلا للاج حیحصت ( نارهت : ،امه رشن هسسوم 6331 ) ص ، . 66 .
انلاوم ی ش ي قشاع و هتت ، نامهم و رازاب و هچوک رد ی و و هبامرگ .... دجو هب هاگان م ی م رعش و دمآ ی م خرچ و دناوخ ی دز دنا و ي لااو تاساسحا و اه هش ی ار دوخ م نازوا و اه ههاو علاق رد ی ر ي لد و ناج قامعا زا و تخ ، اون اب ی ن و ود ی هب د وگ ي م نارگ ی دناسر ؛ رد نيفراعلا عقانم نيا رد یدايز دهاوش یکلافا دراد دوجو وصخ . 4 و مش تاقلام هجيتن رد ار ور یلام یيوگرعش ،دلو ناطلس و انلاوم هچرگا هتسناد انلاوم رد قشع شوج هتسجرب ناسانش یولوم زا یرايسب یلو ،دنا رد یتاعلاطم و هدوب یرعش قوذ و هحيرق عحاص زاب ريد زا انلاوم هک دندقتعم مش روهظ و تسا هتشاد هريغ و تغلاب وصخ ، قوذ یيافوکش عجوم اهنت نديسر لامک دح هب اي و یرعش ندشراد تهج و هتشگ تسا . 5 داتسا یتح رواب نيا رب یلرانيپلوگ اب یيانشآ زا لبق نارود رد زين یياهرعش یو هک تسا هدورس مش هدوب تسا . 6 تسا تيمها زااح هچنآ اما ، هک تسا نيا انلاوم ، لع ی ونثم و اهلزغ غر ی ااس و ي ر اهرعش ی ز ي گناروش و اب ي من رعاش ار دوخ ز ی تسناد : ش ــ عا نر ي ــ و ش ز ـ رعا ی روخن نان زو ضف ــ ل ن لا ف غ و ــ ـ آ ن روخن 7 و رد ی ام هيف هيف عش زا و تسا هدومن یرازيب راهظا یيوگ ر و ناراي تللام عفر عامس و رعش هب هينوق لها هقلاع هتسناد ياهييارسرعش لماع ار تسا : ،دنوشن لولم هکنآ يب زا ،دنيآ یم نم دزن هب هک ناراي هک رادلد دح نيا ات اللهو ،اجک زا رعش ،اجک زا نم هنرگا و دنوش لوغشم نآ هب ات يوگ یم یرعش تسين یزيچ رتب نيزا نم يپ و رازيب رعش زا نم هک ... قلخ هک درگنب یمدآ لاف رد ار لااک هچ و دياب یم لااک هچ رهش ن خ ار دشورف نآ و درخ نآ ،دنرادير ؛دشاب اهعاتم رت نود هچرگا دزن هک درب اهجنر و ولع رد درک اهليصحت نم 4 کر لاثم یارب : ،یکلافا نیفراعلا بقانم ج ، . 6 ص ، 692 صو . 113 ص و . 336 ج زین . 9 ص ، . 397 . 5 ،بوک نیرز نیسحلادبع ادخ تاقلام ات هلپ هلپ ( نارهت : ،یملع تاراشتنا 6373 ) ص ، . 391 نیسحلادبع ؛ ،بوک نیرز ین ّرِس ( ت ناره : ،یملع تاراشتنا 6376 ) ج ، . 6 ص ، . 963 ،دلو ناطلس ؛ هماندلو ص ، . داتشه همدقم ؛ Ahmet Kabaklı, » Mevlâna"nın Sanatı ve Şiir Anlayışı«, I. Millî Mevlâna Kongresi (1985), ss. 29-37. http://akademik.semazen.net/article_detail.php?id=504 ]29/3/1[ 6 ،یلرانیپلوگ یقابلادبع نیدلا للاج انلاوم ( اهنآ زا یا هدیزگ و راثآ ،هفسلف ،یناگدنز ) . قیفوت همجرت هب یناحبس ( نارهت : ،یگنهرف تاقیقحت و تاعلاطم هسسوم 6313 ) صص ، . 603 -609 . 7 طوبرم تایبا یمامت هرامش ناوید تایلک زا هک تیب نیا زج هب ،تسا رفنازورف حیحصت هب سمش تایلک هب تسا یسابع حیحصت هب سمش . ،یولوم نیدلا للاج یزیربت سمش ناوید تایلک . دمحم حیحصت هب یسابع ( نارهت : ات یب ،عولط رشن ) ب ،تایعابر، 6911 / 6 .
و يتن یاهزيچ ناشيا رب ات دنيآ ناشيدنا لوغن و ناکريز و ناققحم و لاضف نم اجنيا ار اهملع همه نآ ،تساوخ نينچ دوخ یلاعت قح ؛ نک کرع قيقد و عيرغ اهجنر نآ و درک عمج ناوت هچ ؛ وش لوغشم راک نيدب نم هک دروآ اجنيا ار تيلاو نآ رد رگا ام ؛دوبن یراک رت نن یرعاش زا ام وق و تيلاو رد ،ندرک عبط قفاوم ، يدنام یم ناشيا هک يديزرو یم نآ و يتسيز یم ناشيا و دهز و نتتگ ظعو و ريکذت و عاتک وينصت و نتتگ رد لثم ،یدنتساوخ رهاظ لمع نديزرو . 8 هدمآ ور لها وصخ رد یولوم لوق زا نيفراعلا عقانم رد نينچمه : يدرک هدهاشم نوچ .. . ،دندنام یم ورحم یهلارارسا زا عامس تفاطل قيرط هب دروخ رد ار یناعم نآ ،تسا هداتفا قفاوم ار درم عابط هک نوزوم رعش و يداد ناشيا ، دندوب نايب هرهُز و عرط لها ور درم هچ . 9 ارچ یلو انلاوم هک نيا دوجو اب رغ راعشا و نيريش لاح نيع رد و کحتسم و ا تسا هدورس یمدرم ، هدومن یرازيب راهظا رعش زا و هک روطنامه رد نانخس زا هيف ام هيف ه عيع ار یيوگرعش تساديپ تسا هتسناد ؟ ! تسا لسم هچنآ نايم رد عرع ، تيلهاج هرود رد یرعاش و رعش داور رايسب تسا هتشاد ؛ یلو يرک نآرق عيدب یاه هولج روهظ و لاسا عولط اب ، ار دوخ قنور داد تسد زا ؛ رد هک اصوصخ نآرق تايآ یخرب ليبق زا « ُ ُهُع بَّت ي ُءارعُّشلا و واغلا ن » 10 ارعش دندوب هدش عقاو هوکن دروم یخرب رد و نانخس زا ترضح لوسر ( ) دوب هدش یتن یرعاش و رعش زين ؛ اهتياور یضعب هب انب ، هباحص ه زا دنا هدرک عانتجا یرعاش و رعش یانب هلمج زا یرگيد ليلاد هب و ور نيا زا ايوگ ؛ تيعورشم لصا ولاخم یا هدع ،غورد و هغلابم و یزادرپلايخ رب یرعاش و رعش هک یياج ات ؛دندش رعش یخرب زا تنس لها ، ش هتسناد هورکم قلطم روط هب ار رع دنا و املع یضعب تبثم ديد دع زا هک دراد دوجو زين یدهاوش ی هب تبسن هعيش دنک یم تياکح رعش . 11 8 ،یولوم نیدلا للاج هیف ام هیف . ازورف نامزلا عیدب حیحصت هب رفن ( نارهت : ،ریبکریما 6370 ) ، ص . 36 . 9 ج ،نیفراعلا بقانم ،یکلافا . 6 ص ، . 903 . 10 91 / ارعُّشلا : 996 11 کر : دیس ،یناسارخ ینیسح دمحا « هقف یوزارت رد یرعاش و رعش » ، هقف همانلصف ( هقف رد ون یشواک یملاسا ) هرامش ، 60 ( 6373 ) صص ، 63 -3 . http://www.noormags.com/view/fa/magazine/number/1608 ]29/9/92[
ملسم دوب هداز یتتم و اوتف لها دوخ هک انلاوم ا ارآ زا ، رد خلب و ناسارخ یاهقف ار وا یيوگ رعش اهنآ هک تسناد یم یبوخ هب و دوب علطم رعش وصخ دروم داد دنهاوخ رارق تمذم ؛ زين لبق نورق رد هکنانچ هدع یا هقرف گرزب دننام اه یضفار يار و نايما رک -با ديعسو-با هب ی داريا ريخلا دندوب هتفرگ هک ربنم رد تيب گ یم يو و د هب عامس دراد لاغتشا ؛ 12 نياربانب یارب یليلاد رکذ اب انلاوم ، ييوگرعش هيجوت ددص رد یرعاش دمآرب دوخ . کش یب زين دلو ناطلس هب وارشا اب هلاسم نيا هک تسا رد هماندلو هب ار یثحبم اصتخا رعش دهد یم 13 انلاوم یرعاش یشخب تيعورشم رد یعس هنوگ نيدب و دراد . ،دلو ناطلس دنک یم ادج رعاش رعش زا ار قشاع رعش ؛ ا و قشاع رعش ار رق جرش آ ن ، جور تحار ، ناميا رون ، ريسکا و دمان یم یسيع نوسفا یم رکذتم و هک دوش غورف ،رعش عون نيا تسا یتسار زا . 14 نياربانب و قياقح عل و ديحوت رارسا ،عقاو رد اما ،رعش رهاظ رد انلاوم لاک راهظا تهج هب و لايخ زا هتفرگ تاشن ارعش رعش ولاخ رب و دوب راثآ و یناعم یيامنادخ وا رعش هکلب ؛دوبن یيامندوخ و لضف دوب . 15 واصوا نيا امت اب ، و دهن یم یرانک هب ار هناهيقف یوربآ انلاوم و ان رب قشع دنک یم هبلغ نن : ز تسد و قشع تسد زا دش ارس لزغ ن نا وت قشع تخوس دوب چره و رش و ومان 16 و : شچ زا ـــ ت رحاس ـــ ش يتشگ و ــ وت رعا یراذع وخ قشع رد راد يظع رذع 17 زا ريبک ناويد دوش یم داتتسم جوضو هب هک وگرعش یي نيدالا للااج انلاوم رد راثا فرص و قشع شوج ا قوشعم رما لاثتما رد تاسا ار وا هاک هاب ندوراس رعاش اراف هدناوخ تسا ا و ي ن ، ي را تسا و رد هک ی م رعش ی قلت و دمد ي م رعش ن ی نک د : رف ي تت ي م نم راب رکش را ـــ ب ار ــ رط ه ي ق ک ـ ش ه ــ رع گب و وگب هزات ي ج ر ــــ تع ا ي ق 18 12 ،رونم نب دمحم دیحوتلارارسا ینکدک یعیفش اضر دمحم حیحصت هب ، ( نارهت : ،هاگآ تاراشتنا 6377 ) ج . 6 . ص . 17 کر زین ؛ : ،رونم نب دمحم رسا دیحوتلارا صص ، . 33 -31 . 13 ،دلو ناطلس هماندلو صص ، . 61 -66 . 14 ،دلو ناطلس هماندلو صص ، . 61 -61 . 15 ،رلااسهپس نودیرف انلاوم همانیگدنز ( نارهت : ،لابقا تاراشتنا 6317 ) صص ، . 36 -30 . 16 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 9 ب ، . 2262 . 17 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 36191 . 18 ،یولوم تایلک سمش ج ، . 3 ب ، . 63771 .
و : ش لاغ ـــ ک نادب رع ـ ش ه ـــ ع سوت ۀتتگ ر ــ ت س ناج ناج هک ــ فار ـي ـ ختنو ل ــ ص ۀ ــ رو ی 19 و : ل اجکزا رعش اجک نم ي م رد نم هب نک ی دمد نآ ي ــ ک ی کرت ی آ هک ي وگ د ي ه د ــــ ی ک ي نسم 20 و : ا ی م هک ي قلت نم ناج نا ي ش ن ـــ م رع ی نک ی نک ماخ نز نت رگ نکشب نامرف هک سرت 21 انلاوم دوخ بوخ هب ، ی ناحور زا ی گنادواج و ندوب ی دوب علطم راعشا ؛ ز ي راات ار ادخ ۀتفاب رعش دوپ و تسا : ا قلخ نرقدص هب هک لزغ وگب ي خ ن دنناو سن ـــ ي ک ج ـــــ خ ه ــــ سرتن تفاب اد ــــ اي د 22 و : عب ــ م د ــ ص ن دـــ د لاس ي ا رگ ي ن لزغ چ ـــ لامج نو ي سو ـــ ت ی شاب ــ س د ـــ م ـ ر 23 اپ وا دزم ترجُا و اهرعش ي ن ار ي م قح زا ز ی ديوج : لزغ وگرب ی وج قح زا دوخ دزماپ وگرب بآ نز هتخوسرب ی ح ۀمشچ نوچ ي ناو ی 24 1 -د و-د ي توافتم هاگد : تشذگ نآ رکذ هک هنوگنآ ، اانلاوم امن رعااش ار دواخ ی تاسناد ؛ هاک ار رعاش هاکلب از ي ااي ،دوااب قااشع ااشوج د ااندروآ دورااف رااس ی اام قوااشعم تااساوخ لااباقم رد ی تسناد ؛ نياربانب د رد ي و ناو ی رعش هب تبسن ، د ود اي هاب اه لاباقمرد و توااتتم هاگد م شچ ی دروخ لاماک رظن اب رعش هب هاگ انلاوم ؛ ام تابثم ی رُد هاب ار رعاش و دراگن راورم و ي بشت د ي ه م ی هت عجوم ار نآ و دنک يي قاشع ج م ی رااب نآ عباس هاب هاک داناد م لمح رت ناسآ ار قشع ی دننک : گ ـــ رپ دنتتگ اهرعش ر ، ب ـــ رد دوب ه ي ُد ز ا ر م وخ رتش رخآ رعش قوش زک ی دشک اهلاحرت 25 19 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 39369 . 20 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 90176 . 21 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 66162 . 22 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 9 ب ، . 2113 . 23 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 66160 . 24 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 93336 . 25 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ، ب . 93 .
یتح دوخ یو و دوواد هب ار لزغ و رعش بشت روبز هب ار ي م ه ی دنک : کاپ ناغرم امش دوواد نوچ نم و ي غ ن ــــ چ اهلز ـــ رطتسم روبز نو 26 اااما ددااعتم دراواام رد ی ن ااي رعااش هااب تبااسن ز ، د ااي د ی ااتنم ی د ااانثارد و درا ی ا ي هاانوگن بي اهت ، رعش زا ار دوخ للام و هوتس م ی دناسر ؛ ور یلام رعش داننام ار اماد ی یام دنيب دنک یم دنب رد ار وا هک اجنگ و ي ناعم ی درادن ار لااو : لغد زا رعش اد ارم هک ب ی درک دنب ز هک ات وس تسج راکش تسد ی ناتسلگ 27 و : گب ي ا نک هراپ و ر ي نهک رعش وچ ار رعش ن ناعم تسغراف هک ــ ی ز ه و داب و ورح ـــ او 28 ینورد تلااوحا هب هتسب انلاوم هانهک و تاايب ااي هزاات و رات ار دواخ رعاش ،ینطاب و دناد یم : نم کناز راد دوخ یور عاتفآ رد ديما زا و يب زا رت لزغ نيا دننام 29 و : عش ـــــ م ر ـــ صم نان ن ــــ دنام ار ر ش ــــ ب ع ـــ گب وار ــــ ناتن درذ ی دروخ 30 2 -گنت و نزو لکشم ی فاق ي ه : لزغ اااانلاوم اااي دواااخ تا ااااهنزو رد ار ی ار اااي ارعاااش راعاااشا ج ی دواااخ زا رااات داااقتم ، اصوصخ ارعش ی ناسارخ ناقاخ دننام ، ی ورسخ رصان ، انس ، یي ام رااطع و ی دوراس ب زا و ي ا ن اي اابلاغ ااهنزو ن ااهنزو هاب ی براض ی تاشاد هاجوت 31 . رعاش عابط و قوذ ی ادخ داد ی رحبت و اناوت و یي رفآ ظن ين ی نتبم هک ی اهلاس عراجت رب ی پ ي تااقلام زا دوب مش اب ، و هب ی م ناکما ی ااهرهوگ هک داد ی دنا نااک ي هچقودناص رد ار ا هاش اه ی خ و نزو و ههاو اي ااج رواص و لا ی داهد الو ؛ ی ه هااگ ي ابلق تادراو و تااناج ي قا نوااچمه هااک ي ااسونا ی دوااب داواام ، و هااب ی اامن تااصرف ی ناااعم ااامت ااات داد ی رد ار فاق و نزو و هااملک و ورااح اانت وورااظ ااي ااانب ؛دااناجنگب ه ارب ي اام عااجوم ن ی هااک دااش گنت زا انلاوم ی فاق ي آ هوتس هب نزو تلاکشم و ه اي فاق و نزو ۀاصرع و د اي اراب ار ه ی 26 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 66169 . 27 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 96311 . 28 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 9123 . 29 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 9 ب ، . 2631 . 30 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 60379 . 31 ص ،ادخ تاقلام ات هلپ هلپ ،بوک نیرز . 916 .
دنا نلاوج ي هاتم و اه هش ي لاع ی مز ارف و ين ی نت بب ي دن وق هب و ل گ داتاسا و یلراانيپل « داج اانلاوم ا تااياکح هتفراشيپ ناايب زا وا تياکاش و تاسا یکاااش هايفاق یااانگنت زا دنک یم . » 32 فاق ي و ه طلغم ــ گ ار ه ـــ و مه ـــ س ه ـــ ي ربب علا ب تسوپ ـ ارعش زغم روخ رد دوب تسوپ دو ا زا تسر ي ب ن ي ا لزغ و ت ی لزا ناطلس هش عتتم ـــ عتتم نل ــ عتتم نل ـــ شک نل ـــ م ت ـــ ار 33 و : ج یمغ دادن قح ـــ ک ز ـــ یبلط هيفاق ه ز عش رهب ــ ارم داد لاخ غ نآ زا و ر 34 راي زين عقاوم یضعب رد سر یم یو داد هب ي هيفاق و د و رطاخ رتسگ ی تشگ یم : چ ــــ وج و ي ــــ ارب ی غ ـــــ فاق لز ي ه طاخ هب ـــ ب ر ــــــ فاق دو ي سگ ه ـــ وا رت 35 3 -اهبلاق ی رعش ی : د رد انلاوم ي ااهبلاق رد ناو ی لزاغ ، جرات ي دانب ( کرت اي دانب ع ) و عاابر ی هدوراس رعاش ا عاااب رد و تااسا ااي د راعااشا نمااض رد عاالاوق ن ااي ا هداانزرا تاراااشا ناو ی دراد ؛ هااب ج ته مها ي ااهبلاق واصخ رد انلاوم تاراشا ت ی راعاشا ی د هاک اي و ناو ی نوحاشم تساهنآ زا ذ رد ، ي هب هناگادج تروص رب ل سررب ی م اهنآ ی زادرپ ي : فلا ) لزغ لزغ ااي رااپ تا ااب ااانلاوم روااش ي رااه زا چ ااي آ ز ي قااشع زا جورااجم لد و کاااپ جور ۀاان امن و تااسوا ااي زوااس رگنا تاااشن هااک تااسا لاااصو وعااش و قوااش و نارااجه زادااگ و فرگ ت قشع ۀمشچرس زا ه ی از ي عبت هب و تسا وصولا د آ رب رد ن گ ي اانث و جدام دنر ی قوشعم مش : ز شع جول ـ ـــ ـ تشبن ق ي ا ي ــ ار اهلزغ ن ربت رختم مش هب ي ا زا ز ي رب لاغ ن ي د 36 و : س هک لزغ ره هب ـــ ات ي وت عش هدرپز ار رـــــ لد ـــ ز پ ــــ س هدر ــ ات ي دنچ رازـــه دــ تنا 37 و : لزغ نوچ ی رس هب رب ی د مش تحدم ي وگب ن ربت زو ي ز ي کدا ــــ ن ک ــ رو ی صخ ــ ن ولخ ا 38 32 ،یلرانیپلوگ نیدلا للاج انلاوم ، ص . 601 . 33 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 6 ب ، . 671 و 673 . 34 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 6 ب ، . 9129 . 35 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 1 ب ، . 93712 . 36 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 9 ب ، . 2331 . 37 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 6 ب ، . 1110 .
و : ي غ زور ک ـــ وگ لز ي و نا س الله ــــ ناج راپ ز ي وچ هک ار مه هک ب زا ناج دش وم ی وم ي 39 و جودمم نيمه ي انلاوم را هک تس رعاش دوخ و تساهلزغ جراش ی م ی دنک : ب وخ هش حرش هک نک ب هله ي وگب نا ي د طم هله ـــ عم عر ـــ نا ی لزغ ـــ ی ب ي ـــ راب را ی 40 و : ا هله ی ت اهلد جراش ــــ ش وگب و ــــ جر لزـــغ ن نک جرش رگا نم ي جنرب ز ـــ م لد د ي ــــ ر 41 و : تــــسد وـــت رــــــعاش داهن رب ناـــــهد هب یرعاـــــش دوـــــخ هــب هاـــش دنک هک ات 42 « هاشتلود هتتگ هب و انلاوم دوخ تاراشا عسح رب ( رد هاشتلود هرکذت ) زغ نيا تايل علغا و تسا لاح و دجو هجيتن هدش هتتگ یرارق یب تلاح رد و یتسم رس زا و دنا هتشون یم ار اهنآ ناديرم و ناراي . » 43 با دادااعت ااي اااهلزغ تا ی ااانلاوم ااب هاااگ ي رد و تااسا لواامعم دااح زا ا ااي هااب تروااص ن صق ي دزن هد ي ک م ی دوش نچ انلاوم ؛ ي دنلب لزغ ن ی نانس هب ار ی ام داننام ی انک د رد هاک ناج و لد درف م ورف لغد ی دور : ا تسا نانس نوچ ي لزغ ن لغد ناج و لد رد بي ش رتاش ـاـــ د ، ع اي ن ع ي ا تاس اي زارد ن ی رد نانس 44 رد عطقم لزغ ی ن ي ز علطم اب : نم راهم نارتش نوچ دشک یم راگن زاب نم راک تسا یشکراب وا راک تسا یشکراي 45 زنط یريبعت اب آ دول زارد تلع ی ار لزغ او رکذ ه ه و تاس ا هتاسناد علطم رد رتش ااه دياااش ، هااب امدااق داااقتعا زا هااتفرگ تاااشن ااانلاوم هاگداايد ناايا و نوگااش یيااانعم راااب دشاب هدوب تاملک ؛ هتبلا تايبا دادعت لزاغ نايا لوامعم داح زا تاسين راتارف لاامتحا و شاب هداتفا تايبا زا یدادعت خاسنتسا اگنه دراد ن د : ا علطم ي ش لزغ ن زارد نآ زا دوب رت دش ز هتوک رتشا ی ا وجم ی ش ـ شوه ه ي نم را 46 38 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 3 ب ، . 63331 . 39 ،یولوم ج ،سمش تایلک . 3 ، ب . 61199 . 40 ولوم ،ی ،سمش تایلک ج . 1 ب ، . 30076 . 41 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 3 ب ، . 66631 . 42 ،یولوم ،سمش تایلک ج . 3 ب ، . 36293 . 43 ،رفنازورف نامزلا عیدب دمحم نیدلا للاج انلاوم ( نارهت : ،نیعم 6373 ) ص ، . 996 . 44 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 99032 . 45 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 62901 .
هاگ ی ن ي و تسد زا ار نخس نانع هک تسا لاصو قوش ز ی م ی ابر ي د : بي اهت ی ا ي ش رگ لزغ ن ـــ اهلصو زا زارد د د هدرپ ي لو دش رگ ی نعم ی تسا نامه رسپ یا 47 زين انلاوم لزغ ناامز ی راجه زا ماش اي ناامز و را ی مدامه گرام زواس زا ی نواچ نيدلا جلاص دوش یم نوخرپ : نوخ بب ي عش رعش ظن رد ن ـــ هب رگنم ر ـــ کنآر د ي و هد سه قشع هب ار لد ـــ نوخ ت لااپ یيي م وچ نوخ ی دشوج گنر رعش زا نم ی م ی هد گ دولآ نوخ هن ات ــــ ماج ددر ــ خ ۀ ـــ نو لاآ یيي 48 و : نياب ار لزاغ نايا نواخ هاک تاسا لد نواخ زا دوالآ واب ی خ ـاــ ب لد نو اي با ی گ ـاــ وابب ر یي کدنا ی 49 و : ُب ارم ر ي دمآ نورب نوخ رپ لزغ دمآ نوخ و د ُب ر ي دلا جلاص نم زا د ي وس هب ن ی د نآ اي را دمآ 50 دوخ راهظا هب انلاوم ددعتم دراوم رد ، ی اهلزغ ي هدراک ااهر قان و امتان ار تسا اهلزغ وا ؛ ی ا ي ن نچ ين ی ار « رتبا لزغ » و « ني لزغ » مان ي مکت هاک تاسا هد اي ل دننک اهنآ ي تسا را و قب ام ی دهع هب لزغ تسوا ؛ رس نابز هب هتبلا لد و : قاب هک ــــ ی غ ــــ ت ار لز ــــــ وگب و یي شر هب ــــ رآ ک ی حس وت ـــ رماس ر ی ار 51 و : قاب هله ی غ ـــ جب هاشنهش ز ار لز ــــ و ی گمه ی وس نونکا وش وگ ی ورم راتتگ 52 و : ماخ قاب علغا لزغ هک هچرگا نک ی تسا وگب هاش ات ي ـــ رد وـــچ د ي مجنا ن ـــ دمآ ن 53 و : قاب وگب وت ی غ ــــ لمع همه رد دنک هک لز وت هک یي ه دوبن ار قشع و قشع ي ودع ک چ 54 46 ،یولوم تایلک سمش ج ، . 6 ب ، . 62963 . 47 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 66329 . 48 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 92373 و 92377 . 49 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 92369 . 50 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 9 ب ، . 1963 . 51 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 6632 . 52 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 93110 . 53 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31662 . 54 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 93261 .
هاااگ اااهلزغ ندوااب رااتبا ی اا س تااهج هااب ااشوپ ر ی نااامز و تااسا ی رس عبااس هااب تااسم ی و شت تت رطاخ : ب قا ی غ ـــ ب لز ـــ س ه ــــ وگب ر ي ــــ تن ــــ تگ ناو ــــ ب نت ــــ پ ه ي ــ ناماخ 55 و : قاب ـــــ ی غ ــــ ــ ـ ارو لز ی پ ـــــــ هدر ــــجــحم ت ز عو ــ ــ ک و ــ للام رد ه ــ ی 56 و : شک ورف ي قاب و د ی تتگ هاوخن لزغ ب رگم ي با وخ نوچ ي ماشآ خزود ــ ی 57 و : ع ي گ نکم ع ـــ غ ر ــــــ دنامب رتبا لز ني س ــ فو ت ــــ طاخ ا ـــــ نرپ ر ــــ ار هد 58 و : ن دنامب ي ــــ غ ــ هتتگ ان و ناهد رد لز لو ی رد ي ک غ س ا هدرک گ ه ــ ار اپ و ر 59 ب ) جرت ي ع زااين یياهدانب عايکرت اانلاوم ااه دانب عايکرت هااب امداق هاک ااجنآ زا یاالو ؛تاسا هدوراس جرت ااي ع اام داانب ی تااسا هداايمان عاايجرت ار اااهنآ زااين یو ،داانتتگ . اااب یزورااما واايرعت ، عيجرت اه لزغ یي سو هب هک تسا ي هل تباث تيب کي ک ه هب آ ن « بي جرت ت ي ع » ااي و « دنب » دانا هداش لاصو ه هب دنيوگ ؛ هاک توااتت نايا ااب تاسا عايجرت داننام زاين عايکرت لزغ اه ريغتم تيب کي اب دنا هدش لصتم ه هب . 60 عيکرت و دنب عيجرت رد دواش یام هدايد عواضوم تداحو لاوامعم دنب نايارد نواچ و یرعش علاق ود ، لاصتم یااهلزغ هيفاق ( ااه هاناخ ) دانک یام راييغت ، اناوت یام رعااش د وش هيفاق یگنت راچد هکنيا نودب ديارسب دنلب راعشا د . 61 دااسيون یاام یاابدا عاواانا عاااتک رد اااسيمش رااتکد : « ااانلاوم ب رد ااي جرت ت ااي ااخرب ع ی زا جرت ي دوخ تاع با هعومجم نآ ، ي تا اي ا ۀاناخ جرت اي تاسا هداناوخ لزاغ ار ع و هاب تايب عيجرت ( دانب ) ، تاسا هاتتگ عايجرت ؛ ااما دانب هاب و عايجرت ، عايجرت ۀاناخ هاب زاين یهااگ لاصتا ینعي يجرت تيب ،ع تسا هتتگ دنب » . 62 55 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، 90911 . 56 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، 97223 . 57 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 39113 . 58 ،یولوم سمش تایلک ج ، 6 . ب ، . 9713 . 59 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 6 ب ، . 9333 . 60 ،اسیمش سوریس یبدا عاونا ( رهت نا : ،سودرف 6373 ) صص ، . 396 -390 . 61 ،اسیمش ،یبدا عاونا ص . 391 . 62 ،اسیمش ،یبدا عاونا ص . 390 .
تسا هدناوخ لزغ ار عيجرت لوا هناخ انلاوم تقيقح رد ؛ هاک دسر یم رظن هب اريز تسا هتشادن ار عيجرت ندورس دصق تاقوا رتشيب طاقف و و هدروآ رد اظن هاب یالزغ ا لايلد هاب ااي و هايفاق یاگنت زا یيااهر ااي و نآ جرش رطاخ هب دعب اتآ زوانه هاک ناي یم هنابز قايتشا هاب لزاغ ليدابت عجوم لکش نيدب و تسا هداد همادا ار نآ ،ديشک تسا هدش عيجرت ؛ وا و اهعلطم لايذ هدروآ عيجرت ود یاهدنب نيل وش یم د : علطم : رد هله اوت نامهم هک هديزگب یم هد اوت ناشيرپ وــت ولز یناــشيرپ ز 63 دنب نيلوا : ه ي جرت هب ن ي وگرب ار لزغ نادرگب ع گ ـ ش وت ر ي دشن اد ی ش هصق ي وگرب اد 64 و : علطم : یناــمن اهـنت اــت زاــن نــک اــهر ــسا نکم ـ ت هزيت ـ یناــمن ارذـــع ا 65 دنب نيلوا : ز عب ــ ا د ي ــ غ ن ـ ــ جرت لز ي اب ع يـ د عارش گ ــ آ رت وخ رٌرکم ل ي د 66 ااه هااب لااصتم یاااهلزغ لاااصتا یارااب ( عاايجرت یاااه هااناخ ) و رعااش لاايمکت و تسا هدروآ ار اهدنب زين عيجرت تنس زا یوريپ : جرت هسود ي دمآ عمج ع زااغآ زا تتکشب ناج هک الو ی سرت ـاــ رگب هاک اي انب رتکباس دز اهد زاس 67 و : اي ا لزغ ن ی دن ي م ـــ ب ن ی جرت ي چ ع ـــ دوب نو ک دنب ن ک ـــ ت دنب ه ــ نج ۀلسلس و ــ دوب نو 68 و : جرت ي ــ ع ، هاوخ دنب ــ د ، ب ــ سم ر ـــ ن دنب ت ي تس و دنب هچ گ دنپ ي در شوه نوچ ؟ ــ ن دنم ي تس 69 قشع روش ي د قوذ و را ي قوشعم راد هک دوب جرت ي م ع ی رفآ ي د : قنور یا نمس و ورس یقاس یا نمچ و غاب ناهد وات زا تاسدش نيريش ، هاواخ عايجرت نم تتگ 70 63 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31631 . 64 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31661 . 65 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31237 . 66 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31226 . 67 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31930 . 68 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31326 . 69 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31967 . 70 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 36139 .
زا یياهر یارب انلاوم زين یهاگ ،دش رکذ هک نانچ انگنت ی فاق ي جرت ه ي م ع ی درک : جرت ي ا هک هجاوخ نک ع ي فاق ن ي تسگنت ه ن ی ک د نزن دوخ ــ تسگنن همه ام د ه 71 جرت ندورس ي ن ع ي رما لزغ دننام ز ي را دوب : نچ و تسا ناهج ناطلس طخ ي قوت ن ي تسا ع ا زا هک ي لزغ ره پس پ ن ی جرت ي تسا ع 72 و : جرت ي وگب ه ع ي ز ي هک ار ي ساوخ را تـــــ ه ـ وگب نم هک هک ر ي ــ ز ددرگ ي را ر سا ــ ت 73 جرت ي ع زغم و رگنشور و لزغ نامجرت و جراش و لاک تسا رد هدرپ : جرت ز ي ا ع ي ت ار لزغ ن نک نامجر بـ عون ه ی د ي ب و جرش رگ ي نک نا 74 و : ا دشن ي جرشم نخس ن جرت ، ي ب ار ع ي نک نا شع تارمث ـــ نک ناشن ار تابقع وگرب ق 75 و : دب ي جاتتم ن نزخم دشن رگ هداشگ درواک لک ي د ی د ي جرت هب زاس رگ ي نشور نک ع 76 و : چرگ اهزوج ـ ه طل ي و دنت يق ي غمرپ ن دنزـــ ب زغم و نکشب ــ جرت و روآ نور ــ ي گب ع ـــ و 77 و : جرت ي ک ات نک ع ـــ س ه ـــ شر ر تـــ ب ه ي با دن مه ناتسم ـــ هب زا ه ـــ نچ ر ي نگ ن ــ رخ ج دنبا 78 و : نک ناهنپ ي ام ااهنت دوراف نااج و زا ات م ی داشچ جرت اي گ ع ي ب ااه هدراپ زا وا واگدر اي نور دشک 79 ب زا ي اه هناخ ن ی جرت ي جرت ،ع ي اج تته و وس ع ي ؛دراد یاصاخ هااگ مها تالع اي ت جرت ي وس ع رد رادربنامرف ی جرت اامتا هاب تواعد ار اانلاوم هک تسا قوشعم زا اي ع وس هناخ ات م ی دنک : 71 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31691 . 72 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31139 . 73 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31691 . 74 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31033 . 75 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31139 . 76 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31711 . 77 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31163 . 78 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31367 . 79 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31136 .
ش ــــ مه ها ـــ ی وگ ي ــ جرت د ي ــــ ر ع ا س ات ــــ مامت ه ــــ قاب و نک ی ارت 80 اش ي مه هب د ي جرت رب هک تسا تهج ن ي وس ع م م داصر ی ما و ددنب ي هاک تسا راود ي و لد را ی جرت و دنک ورشم ار ي وس ع هدننک تسمرس تسا تسازف عرط و : ب ــــ جرت ه ي س ع ـــ صرم و ـــ سب دا ـــ تي ک ـــ ب ه ـــ ب ر ـــ و ی عوجر ي سم را ـــ تي 81 و : ب جرت ه ي وس ع ي ار ام لد نک ورشم ارا ار ابهص اج نادرگب ي ک ی ار اهلد هلمج نک 82 و : ا ی طوط عرطم ی جرت وخ ي وگرب وس ع وج رد ناور عآ نوچ ددرگ ناور جور ات 83 و : جرت ي چ ثلاث ع ـــ سازف عرط ثلثم و ـــ ت رس رگ وش نارگ ی ثلثم ز ، شب تسازس و 84 ن تته ددع ي د زا ز ي اراد زاب ر ی تسا لامک ناشن و دقت مه هب ؛ ي اانلاوم عباس ن جرت هب ي د اب تته ع ي مکت د ي م دوخ رعش دننک ل ی درگن : ب جرتوگ ي ته ع ــ ماک ات هک ار ت ــ ش ل ـــــ هتتگ دو مزو تته کلف ي تته ءاضعاو تستته ن هتته نوچ 85 و : اپ هاب ي م تت ـاــــ ی رب لوا اي ا د اي تف ن ـاـــ و ی ار جرت ز اي انچ ع ي رعاش ن ی روان دزواس هاک رعش ی ار 86 ج -ب ود يت ی عابر و ی عابر ي اه ی ن انلاوم ي لزغ دننام ز ي اضعب و تاسا قاشع و روش زا رپ تا ی ااهنآ زا ااه هنارت یي ااضتقا هاب و لااجم رد هاک تاسا ی تاسا هداش هدوراس لااح . 87 « نااققحم ناايم یزياامت دانا هدراک یعاس نزو یيايقياسوم راصنع نداد راراق خاش اب رخاتم نوااچمه یياااهمان هااب یعااابر ،نااهک عبااانم رد اااما ؛دنوااش لااااق یااتيبود و یعااابر : تااسا هدااش هدااناوخ ااه تاايب و هااناخ راااهچ ،هااناد راااهچ ،هاانارت ،یااتيبود . يااق مااش 80 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 36296 . 81 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31001 82 ،یولوم ایلک سمش ت ج ، . 3 ب ، . 31733 83 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 36330 84 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31637 85 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31609 86 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 31666 87 ،بوک نیرز ادخ تاقلام ات هلپ هلپ ص ، . 963 .
داسيون یم یعابر نزو زا ثحب ليذ رد یزار : « لاها ار نزو نايا تاانوحلم اناد هاانارت [ دااندرک ااان ] دااندناوخ یااتيب ود ار نآ درااجم رعااش و » . 88 زا ناواايد رد ااانلاوم درب یم ان هنارت و یتيبود و یعابر : نا ـــ ک ینهد رد ــ يبــــست دوـــــب ه هنارت و یتيبود و تـــــسا رـــــعش 89 و : قرف رد ـــــ وگ یم یتيبود دنويپ و ت نچ لزغ نيع رد ــــ وگ یم یتيبود د 90 و : ايب تفرعم عرطم نافراع دندش تسم رد يپ یا یعابر وگب دوز ود ريگب آ 91 هجيتن : انلاوم هک يباي یم رد دش هتتگ هچنآ هب رظن اب ،دواب هداز هايقف و یاتتم هک زا اپ یو ؛دروآ یرعاش هب یور مش اب تاقلام و یملااع تاافانم ار یيوگ رعش یاهيقف ناااملاع اااصوصخ اااملع یاااه هوااکن و اااهتملام نارااگن هاااگ یااتح و تااسناد یاام ؛دوااب خاالب هاااگداز نياربااانب یاامن رعاااش ار دوااخ تااسناد . هاامه ناايا اااب ، هااتفر هااتفر دااهن یراانک هاب ار انن و اان هاک دراک هانخر نااج دواپ و رات رد نانچ قشع هاب ، زگره هک یروط ديشکن تسد یرعاش زا . اشاع رعاش هاتبلا رعاش ااب وا یياداخ و هناق هنارعاش تشاد قرف نارگيد هنايامندوخ و . زادگ و زوس رثا رد انلاوم نياربانب و قشع ددم هب و هحيرق و قوذ لااامتحا الع اااعلاطا و ی د هاااک ر تاااشاد تاااغلاب و رعاااش عااااب ، ت تاااسناو و یلااااع یااااه هاااشيدنا غ علاق رد یيابيز زرط هب ار ينورد تاناجيه و تاساسحا عيجرت و لز یعاابر و دزاايرب ؛ هاايفاق و نزو و ورااح و یرعااش عاالاوق هااچرگا یهاااگ ااه ليااس ياااجنگ ناشورخ نا تشادن ار وا نورد تياکاش هاجيتن ردو یو یاگنتلد عجوم ،هلاسم نيا و دش یم هيفاق و نزو و توص و ورح زا . 88 ،یناقرز یدهم دیس یسراف نابز ورملق و ناریا یبدا خیرات ( نارهت : ،نخس 6377 ) صص ، . 306 – 303 . 89 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 1 ب ، . 96731 . 90 ،یولوم سمش تایلک تایعابر ، : ب . 6171 / 9 . 91 ،یولوم سمش تایلک ج ، . 3 ب ، . 63312 .
عبانم : یکلافا دمحا ، . نیفراعلا بقانم ج ، . 6 . یجیزای نیسحت حیحصت هب . نارهت : باتک یایند ، 6331 . یدهم دیس ،یناقرز . یسراف نابز ورملق و ناریا یبدا خیرات . نارهت : نخس ، 6377 . نیسحلا دبع ،بوک نیرز . ِس ّر ین ، ج . 6 . نارهت : یملع تاراشتنا ، 6376 . ---. ادخ تاقلام ات هلپ هلپ . نارهت : یملع تاراشتنا ، 6373 . نودیرف ،رلااسهپس . انلاوم همانیگدنز . نارهت : لابقا تاراشتنا ، 6317 . دمحم نب دمحم ،دلو ناطلس . هماندلو . هب نارهت ،ییامه نیدلا للاج حیحصت : ،امه رشن هسسوم 6331 . سوریس ،اسیمش . یبدا عاونا . نارهت : سودرف ، 6373 . عیدب ،رفنازورف نامزلا . دمحم نیدلا للاج انلاوم . نارهت : ،نیعم 6373 . یقابلادبع ،یلرانیپلوگ . نیدلا للاج انلاوم ( اهنآ زا یا هدیزگ و راثآ ،هفسلف ،یناگدنز ) . هب همجرت یناحبس قیفوت . نارهت : یگنهرف تاقیقحت و تاعلاطم هسسوم ، 6313 . رونم نب دمحم . دیحوتلارارسا ، ج . 6 . ینکدک یعیفش اضر دمحم حیحصت هب . نارهت : تاراشتنا ،هاگآ 6377 . ،یولوم نیدلا للاج . هیف ام هیف . رفنازورف نامزلا عیدب حیحصت هب . نارهت : ریما ریبک ، 6370 . . یزیربت سمش ناوید تایلک . یسابع دمحم حیحصت هب . نارهت : رشن عولط ، ات یب . . یزیربت سمش تایلک . رفنازورف نامزلا عیدب حیحصت هب . نارهت : ریما ،ریبک 6331 . ینیسح دمحا دیس ،یناسارخ . « هقف یوزارت رد یرعاش و رعش » ، هقف همانلصف ( ون یشواک هقف رد یملاسا ) هرامش ، 60 ( 6373 ) صص ، 63 -3 . http://www.noormags.com/view/fa/magazine/number/1608 ]29/9/92[ Kabaklı, Ahmet » . Mevlâna"nın Sanatı ve Şiir Anlayışı«, I. Millî Mevlâna Kongresi )1985(, ss.29-37.
http://akademik.semazen.net/article_detail.php?id=504 ]29/3/1[
