Darbeli Radar ile Yer Haritalamanin Bilgisayar Benzetimi
Simulation of Real Beam Ground Mapping Mode of a Pulsed Radar
Serkan
Onart
a
b,
Orhan Arikan a
{onart, oarikan}@ee.bilkent.edu.tr
aElektrik
ve
Elektronik
Miihendisligi
Boliimii
bSimjilasyon
ve
Egitim
Sistemleri
Direkt6riguii
Bilkent Universitesi
06800,
Ankara
Havelsan A. $.
06520, Ankara
zet,
--_
__
Darbeli hava radari ile yer haritalamanin
Matlab(
ortaminda gercek,i bir benzetimi yapilmi, ve temel radar parametrelerininhiizme haritalama moduna olan etkileri incelenmi,tir. Arazi modeli olarak yanlizcayeryiiziu yiikseklikbilgileri i,eren sifir
seviyelibir DiTED verisi
kullanilmi*tir.
Radar,bu arazi mod-eli uizerinde belli bir yiikseklikteki birnoktaya yerle,tirilmisve verilen anten
egimine
g6re
,evresindeki arazininyankisi
hesaplanmi*tir.
Benzetim yazilimi golgeleme, geli, a,isina gorefarkli yiizeylerden sa,inim, uzaklikla sinyal zayiflamasi gibi Gergekmesafe AB
tipikradar etkilerini ve antenozellikleri (oriuntiu, kazan,, hiuzme
OIlgulen
mesafe ARgeni,ligi v.b.) ile verici ozelliklerinin (frekans, verici giicu,
darbe geni,ligi, darbe frekansi v.b) etkilerini radar yankilari uizerinde ger,ek,i bir ,ekilde sergileyebilmektedir. Benzetim tamveyasektortaramayapabilmektedir.
Abstract $ekil1: Geli, acisi dikle,tik,e
6l,iilen
mesafenin kisalmasi. AMatlab®1)
based realistic simulation software is developed forReal Beam Ground Mapping (RBGM) mode of a pulsed
air-borne radar. Thedevelopedsoftwaresuccessfully simulates the aydinlatmasi
saglanir.
Antendeng6nderilen dalgalarin
araziye effects of basic radar parameters for the real beam mapping ,arpip geri sa,ilmasi farkli yiizeylerden farkli sekillerde mode. A zero levelDigital Terrain Elevation Data (DiTED) ger,ekle,ir.G6ller ve
yollar gibi diiz yiizeylerden az, tarimis used for terrain model. Radar return is calculated for a sta- arazileri
ve
,aliliklar
gibi kabayiizeylerden
ise daha ,oktionaryantenna at agiven heightfrom thegroundand tiltangle.
sa,inim
olur. Bu durumda antenhiuzmesinin
taradigi
alandan Simulations can represent the effects of terrainocculting,shad- alinan yankilardakiyeginlik
farkliliklari, birtiir yeryiiziihari-owing,incidence angle depended scattering,rangeattenuation, tasiolusturur.
antennaparameters (pattern, gain,beam widthe.g.) and trans- Ger,ek
hiuzme
haritalamasi ile elde edilen radarhari-mitter parameters (frequency, output power, pulsewidth, PRF talari bir bolgenin havadan ,ekilmi,
fotografindan
farklidir.
e.g.)onradarreturnsfor both sector and circular scans. Bu haritalarda, dalgaboyunun
biiyukluiignden
kaynaklanan farkliliklarin yani sira engebelerin ardinda kalan ve radara1.
Giri,
goriinmeyen
kisimlarinolu,turdugu golgeler
ilegeli,
a,isinindikliginden kaynaklanan bozulmalar mevcuttur. Radarda Arama ve
tespit
amacli
havadan radar sistemleri icin arazi-msfleri
geen yanar
arasindageven
zanare
den yansiyan radar yankisigenellikle parazit
yanki olarak...l.er
gelen
yaniladaindatge
ani
dzabnan6
degerlendirilir.
Ancak ama,yerdeki
sivil/askeri hedefleriveyaiki.
oktaaraind
akisa
gertikte
.olduluda
dah
binalaritespit
etmekdegil
de arazinin bir haritasiniolu,turmak
..
..
. .
ise parazit yanki
dagztzk
hedefierden
kaynaklanan radar 61qiilecektir. Budurum$ekil1'de
g6sterilmi*tir.
sacinimz
[1]olarak adlandirilmakta ve haritalamaamaciylakul-lanilmaktadir.2.YrSvlmnnM
d le
es
Dagitik
bir hedefi,cin
sa,cunan
ye
antenc,ikis,na
ula,san
radar1.1.
Gervek
HuzmeHaritalamasi
sinyali,Radar
yeryuizu
haritalamayo5ntemlerden
birisiger,cek
huizme
f Po~12(,~~ ~i 1haritalamasidir.
Bu uygulamada radar antenine yeredogru
r(t)=
4l
3pr)/2
R2 Ajq l birae
egimi
verilerekhuizmenin yeryuizunde
belli birbolgeyi
'A' r Rh ,R
M~~~~~~~2Ran(f3,/2) VerevGenisligi
$ekil
3:Gercek hiuzme
haritalama radarinda darbe ilerlemesi.(-ctI2)
sinO
$ekil
2:Aydinlatilmi*
alan geometrisi./3h,
tipik olarak1° veya dahakiiuiiktiir.
Azimut,cziuniurlugiu-,
r =
3hR
h (4),eklindedir. Burada Pt tepe verici giicii, G antenkazancl, A
,eklinde tanimlanir.
Burada R darbeninbulundugu
erimdalgaboyu, A
aydznlatilmzs
alan, R erim mesafesi, b faz ter- mesafesidir.Erim
c,ziuniurliugu
ise erim mesafesindenbagimsiz
imiveo7 arazi icin gerisa9lllmorani'dir.
$ekil
2genel yapiyi olarak,gostermektedir. Geri sacilim orani ya da parametresi, arazi CT
yiizeyindeki sa,icilar i,in
aydinlatilmi*
birim alanba*ina
radar p sino(5)
yansitirligini
verir vea*akidaki
gibi formulize edilir; ,eklindetanimlanir.
Bu durumdaaydinlatilmi*
alan,d_ j3hRCT
° dA
(2)
A= rarp 2sin(6)
Burada o-aydinlatilanalanin radar kesitidir. ifadesiyle bulunabilir.
2.1. Aydinlatlmni Alan 2.2. Yanki Sinyali
Antenden yayinlanan T
uzunlugundaki
bir radyo-frekans (RF)Aydinlatilmi*
alaninyeterince kiiuiik
K adet parcaya darbesimerkez-,evredogrultusunda
yeredogru
belli bir geli,ayrilabildigi
vedolayisiyla
degi,kenlerin
integral
di*ina
a,isiyla ilerlerken yerdeki bir bolgeyi de tarar. Bu bolgeyealinabildigi
varsayilirsa
1. denklema*agidakine
doniu,isr;
verevalani denilmektedir. RF darbesi yere
ula*tiginda
verev K 1/2alaninin bir kismini ya da tamamini aydinlatir. Bu kisma da
(P)
y(POk)Gk
AAk
(7)
aydznlatilmq
alan denilmektedir.(47w)3/2R2
iki
farkli olasilik olarak darbegeni*liki
kisitlayici
vehiizme Bue*itlik bize,
Ak
alanina
vetekbir geri
sa,inim oranina
sahip
geni,ligi kisitlayici
durumlar tanimlanabilir. Kisitli darbe K adetyiizeyden
yansiyantoplam enerjinin
anten'iki*inda
geni*liki,
erim cziniunrlik hicresinin veya dicer bir ifadeyleiiretecegi
voltaji
verir.belli bir andaki
aydinlatilmi*
alaninturm
hiizmekapsama
Yankisinyalinin
zamanaba.imlili.ini
anlamakiqin
dar-alanindan dahakiiuikolmasi durumu olarak tanimlanir. Hiizme benin verev alaniiqerisinde ilerleyi*ine
bakmakgerekir.
Za-geni,sligi kisitlayici durumda ise
aydinlatilmi*
alan her zaman manilerledikqe aydinlatilmi*
alanenba*tan
sonakadarkayarak
tiim hiizme
kapsama
alaninae*ittir.
A*akidaki e*itsizlikin
titm
verevalanini
suipuirecek
dolayisila
erim mesafesive antensaglanmasi
durumunda kisitli darbe geni,ligi,saglanamamasi
kazanci da aqideki*imi nedeniyle
de.i*ecektir.
Gcri
sa.ilim
durumundaisekisitlihiuzme
geni*liki
durumunge,erli
oldugu oraninindaaydinlatilmi*
alanla birliktedegi*ecegi aqiktir.
anla*ilir
CT/2
2Rtan(/3/2)
2.3. HaritaQiziiniirluiigi
cos0 sin0 Radar haritalarinin detay hassasiyeti, radarin erim ve
azimut-$ekil
3'de darbegenisligi
kIsitlayici
durumicin
an- taki,czuInurluklerine
baglIdir.
Eger
darbesIkItIrma teknikleri tenin pozisyonunago5re
darbe ilerlemesi yeaydinlatilmi,s
alan kullanilmiyorsaerim,cozunurlugui go5nderilen
darbeningeni,sligi gosterilmi,stir. Darbe ilerledikc,eaydinlatilmi,s
alan minimum ile sinirlidir. Dar darbelerin kullanilmasi her bir darbe ile erim mesafesinden bas,layarak tum verev alaninisuipurur
yego5nderilen
toplam gucun azalmasina dolayisiylaula,silabilen
maksimum erim mesafesinde
gozden
kaybolur. maksimum mesafeninkisalmasina
yolac,maktadir.
Geni,s
dar-Ger,cek
huzme haritalamaradari
genellikle yatayda dar, belerinsiki,stirma
tekniklerikullanilarak
go5nderilmesi
iledaha dikeydegeni,s
bir huzmeolu,sturur [31.
Yatayhuizme
geni,sligi,
uzun mesafelerle metre hassasiyetinde erimc,ozunuirluklerine
Tablo 1: Farkli arazi tipleri i,in model parametreleri [2]
Model Frekans Toprak Qimenlik Bugday Agaqlik
Sabiti (GHz) /Kum alan tarlasi alan
10 A 3 0.0045 0.0071 0.0071 0.00054 A 5 0.0096 0.015 0.015 0.0012 A 10 0.25 0.023 0.006 0.002 z(metre) 0 A 15 0.05 0.079 0.079 0.019 -5 B 3 0.83 1.5 1.5 0.64 -1, SB 5 0.83 1.5 1.5 0.64 -30 /~30 B 10 0.83 1.5 1.5 0.64
-20/
30 B 15 0.83 1.5 1.5 0.64 -10 20 C 3 0.0013 0.012 0.012 0.002x(km1
C 5 0.0013 0.012 0.012 0.002 x (km)°1
0 -10 y(km) C 10 0.0013 0.012 0.012 0.002 30 -30 C 15 0.0013 0.012 0.012 0.002 D 3 2.3 0.0 0.0 0.0$ekil
4: Uggensel~~ekilyuzeyyzeyelemanlarindanolu*mu*
~~~~~~~~~~~~D
gzgozyapisi. D 105 2.32.3 0.00.0 0.00.0 0.00.0D 15 2.3 0.0 0.0 0.0
ula,makmiimkiindiir. Azimut
cziIniIrlug-unui
isekullanilan an- kolonunu olu*turmaktadir. Bu matris, gri6l,ekli
biryeginlik
tenin yatay hiuzme
geni,ligi
sinirlar. Darbe ilerledikcehiizmegoriuntuisiu
olarak ekrandagosterilir.geni,ligi
a,isal olarak ayni kalacak ancakkapsayacagialan ar- Turmyonler i,in
verev alani, N adet erimaraligina
tacagindan
c,ziuniurliuk mesafeyle diu,ecektir.b6luinmiu,tuir.
Her bir araliktangelen
toplam katki iseyanki vekt6riuniunkar*ilik
gelen elemanini olu,turur. Bir araliktaki3. Benzetim Yontemi
toplam
katkihesaplanirken
oaraliga
diu,en
yiizey
eleman-larindan sa,ilan RF enerjisinin anten
qiki*inda
iurettigi
voltaj Benzetim i,in radarin belli biryiikseklikte durdugu ve hareketsinyali toplanir.
etmedigi
varsayilmi*tir.
Mevcut algoritma ve yazilimlar Her elemanin katkisi 7. denkleme gorehesaplanmi*tir.
hareketli bir radarin benzetimi i,in de uyarlanabilir. Bunun icin once radar anteni ile katkisi hesaplanmak isteneniiugensel yiizey elemaninin
agirlik
merkezi arasindaki mesafe3.1. Arazi Modeli ve birim mesafe
vekt6riu
hesaplanmi*,
yiizey
normalvekt6riu
ile mesafevekt6riuarasindaki aci bulunarak da
i*in
gelis a,isiArazi,
iu,gensel
ylzey
elemanlarilndan
olu,smu birorgii
bulunmu,tur. Esitlikteki Ak yerine de k.yiizey
elemanininyapisi ile modellenmi,stir. $ekil 4 basit bir
orgui
yapisini alanihesaplanarakkonulmu,stur. gostermektedir. Bu model ile arazi, her biri farkliegime
Darbenin
amanindati.
ve geri sa,ilim oranina sahip iiugensel yiizey elemanlarindan
tane
eninelemanina
ai.
aralika
tlam
katininsa-olusmu,tur. Herbiryiizeyelemanii,infarkliyiizey tipibelir-pan
aaida eaipik aralmik tor
m aentkimd her
bilemekmamkandiir. Boylecearazinin farkli kisimlarii,infarkli
planmasiyeemaninaki
[0itlikt ndaderimi
en.denzgin
.dahermbi
yiizeytipleri
tanimlanabilir.
~~yuzey
elemanina[0, 27r)
araliginda
degi,sen duizguin
daglimliyuizey
tipleritanimlanabilir.
rsgl i a eiid kem,trBenzetimde kullanilan arazi verisi,
120km2
'lik bir rastgelebir faz terimi deeklenmi*tir.DiTED 0verisinden 10km ic, 60km
di*
yari,apli bir diskinkesilmesi ile elde
edilmi$tir.
Bui*lem
sirasindakartezyen
K(PtU72o)1/2GkAAk
i.k
orneklemeden kutupsal orneklemeye
aradegerleme
yapilarak r(t -(ti)3k
cie
= I _ ,ge,ilmi,tir. Arazi a,isal olarak olarak 20'lik dilimlere k=1 k boliunmiiutiIr.
I*inimsal
yondeise 420m'de birornekalinmi*tir.
Arazi
tipi
olarak da tium yiizey elemanlarina Tablo1'deki
Toprak/Kum
tipi verilmi,tir. Geri sa,inim orani yiizey tipine vei*in
geli, acisina g6redegi,mektedir. Buparametregenellikle 6l,iimler yoluyla elde 3.2. Anten Modeli edilebilmektedir. Dolayisiyla benzetim i,in bir modele ihtiyac
vardir. Geri
sa,cinim
orani ic,in kullanilan model E,sitlik 9'de Anten6riintiusiu,
azimutta 3dB etkinhiuzme
genisligi
20
olan birverilmi,stir.
Gauss
egrisi
,eklinde modellenmistir. Boyleceanalobdi*inda
kalan yan
ye
arka loblar hesaplamalara dahiledilmemis,tir.
AO+CBep[;1+0.1
) (9) 3.3.Yanki Hesaplanmasi
burada clh santimetre cinsindenyuizey yuiksekliginin
stan-Belli birXb
azimutac,isi
i,cin
hesaplanacakyanki,
N eleman- dartsapmasi,
A, B, Cye
D ise ampirik olarak eldeedilmi,s
danolu,sanbir
yanki
vektoru s,eklindedir. Heryondehesaplanan sabitlerdir. Bu modelo5l,culmu,s
veriye ampirik olarak egriTablo 2: Antenveverici sistemiparametreleri 2400
dh 2.0 > 0 g ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~42 2200l 1
Antensistemiparametreleri
-11.20
0 78.80
O3h 2.00
ol ~~~~~~15.80
Go~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~- l-4 -2-2
Vericisistemiparametreleri
A ~~~~~~~3cm ~
Pt 8KW
x x10~~~~~~~~~10
T 5tis 6
3, 5, 10 ve 15GHz'de ,ceitli yiizey tipleri i,in belirlenen
A, B, C ye D dc~~~cr1cri vcri1mi~~~tir.
~$kil
5:Kullanilan
arazi modeli. A, B, CveDdegerleri
verilmi,stir.4.
Sonu
tar
4;
~~~~~~~~~~~~~~~~~~6
x
104Kullanilan arazi modeli
$ekil
5'de verilmi,tir. Arazide,yiiksekligi deniz seviyesinden 915m ile 2485m arasinda 4
deviyen
ye standart sapmasi1iS7m
olanyiikseltiler
mevcut-tur. Minimum yemaksimum erim mesafeleri
sirasiyla
10kmye60km'dir. Arada kalan50km'likmesafede her201ik
aqida2
alinan radar
yankilari
256noktada rneklenerekyanki
matrisiolusturulmu,tur. Bumodelde radar anteni merkezde ye deniz
seviyesinden
3500,myiikseklikte
bulunmaktadir. Kullanilanan-tenyevericinin
parametreleri
Tablo 2'de verilmitir.$ekil
6'da radar antenininbulunduku
noktayag6re
arazi -2jizerinde
g6lgelenen
kisimlarsiyah
noktalarlag6sterilmiktir.
Bub6lgelerden herhangi
biryankinin gelmedii
varsayilmiatir.
Benzetime,
Duyarlilik
Zaman Kontrolii'niin(STC)
etkisi de dahil edilmia ye uzaktangelen yankilar
ininanten kazanci mesafenin4. kuvveti ilearttirilmi*tir.
-6s-4i2i4.6Benzetim sonucunda .ekil 7'deki radar haritasi _x_10
olu*turulmu*tur.
Hery65nden toplanan
radaryankilari
po-lar koordinatpo-larda
yeginlik
modillasyonuna
qevrilmi*
ye PPI $ekil6: Arazi modeliyeg6lgeleme.
ekrani tarzinda
g6sterilmi*tir.
Arazidekidetaylari
rahatliklayansitabildi.
gEv
i rilenharita 256 erimaranliile2M ik azimut 4hassasiyetine sahiptir.
6Sonuq
olarak, 65nerilen
yazilim
g65rsel
amaqlarla
yeVzellikle radar
operanrlerinin
egitimlerinde
kullanilan uRun 4simiilat6rlerinde
kullanilabileceknitelikleresahiptir.
5.
KaynakVa2
[1]
F.T.Ulaby,
M.C.Dobson,
"Handbook of RadarScattering
Statistics for
Terrain",
ArtechHouse,
1989.[2]
J.L.Eaves,
E.K.Reedy, "Principles
of ModernRadar",
VanNostrand Reinhold
Company,
1987.-[3]
M.L.Skolnik,
"IntroductiontoRadarSystems",
McGraw-HillBook Company, 1980.-4
-6 -4 -2 0 2 4 6