Yazıcı Çeşitleri

Kâğıda baskı yapılan yazıcılar olduğu gibi modeli verilen bir parçanın baskısının yapılabildiği yazıcılar da bulunmaktadır.

4.3.2.1. Nokta Vuruşlu (Dot Matrix) Yazıcılar

Yazma işlemi, mekanik olarak mürekkepli bir şeride yazma kafasının vurması ile (daktilo gibi) gerçekleşir. Yazılar diğer yazıcı tiplerine göre daha büyük noktalardan oluşur. Sesli çalışır ve aynı anda karbon kâğıdı kullanılarak birden fazla sayfayı yazabilir. Bu yazıcı seçiminde yazıcı kafadaki pin (iğne) ve kolon sayısı önemlidir. Pin sayısı bir anda kâğıt üzerine bırakılabilecek nokta sayısını gösterir. Kolon sayısı ise bir satırdaki basılacak harf adedini gösterir.

Görsel 4.29: Toner çipi

Görsel 4.31’de nokta vuruşlu yazıcı görülmektedir. Nokta vuruşlu yazıcılarda, şerit adı verilen sarf malzeme kullanılır.

Özellikle fatura, irsaliye ve makbuz yazdırmada kullanılır. Sürekli form denilen peş peşe ekli sayfalara durmadan baskı yapabilir. Nokta vuruşlu yazıcılar, darbeye dayanıklılığı ve çoklu kopya yazdırma özellikleri ile tercih edilir.

4.3.2.2. Mürekkep Püskürtmeli (Ink Jet) Yazıcılar

Mürekkebin kâğıt üzerine püskürtülmesi esasına dayalı olarak çalışan yazıcılardır. Mürekkep püskürtmeli yazıcıların sarf malzemesine kartuş denir. Yazıcı kafası, üzerinde siyah

ve renkli mürekkep kartuşlarını taşır. Yazıcı kafası kâğıda değmez. Soldan sağa doğru hızlı bir şekilde kâğıt üzerinde gidip gelirken mürekkep püskürtülür. Bir başka motor da kâğıdı dik yönde hareket ettirir. Mürekkebi kafadan ileri doğru püskürtmek için termal ve piezoelektrik olarak iki

yöntem kullanılır.

Görsel 4.32’de mürekkep püskürtmeli yazıcı iç yapısı görülmektedir. Termal püskürtme yönteminde mürekkebi

ani olarak ısıtan, püskürtme ağzının içinde bulunan küçük bir ısıtıcı kullanılır. Isı neticesinde mürekkebin bir kısmı buharlaşır ve oluşan gaz kabarcığı kalan mürekkebi ileri, kâğıda doğru iter. Bu şekilde, yazıcı kafada bulunan yüzlerce püskürtücü uçtan kâğıda minik noktalar hâlinde mürekkep püskürtülür.

Piezoelektrik yöntemde her püskürtme ucunun arkasındaki mürekkep haznesinde piezoelektrik kristaller

bulunur. Yazıcı kafasına uygulanan elektrik akımı, piezoelektrik kristallerde kasılma veya genişlemeler meydana getirir. Her kristale elektrik yükü uygulanarak kristalin titremesi sağlanır. Kristalin bu titreşimi, kâğıt üstündeki mürekkep akışını kontrol eder.

Piezoelektrik yöntemde, püskürtülen damlanın gerek şekli gerekse miktarı konusunda önemli ölçüde kontrol sağlanır. Bu teknoloji için geliştirilen özel mürekkepler solvent bazlıdır ve son derece hızlı kurur.

4.3.2.3. Lazer Yazıcılar

Lazer yazıcılar, yazım işleminde toner denilen sarf malzemeyi kullanır.

Görsel 4.33’te toner ünitesi içerisinde yer alan toner kabı ve geliştirici silindir (developing roller) görülmektedir. Geliştirici silindir, toneri tambura (drum) dağıtmak için kullanılır. Geliştirici silindir ve toner kabı birlikte tek parça hâlinde sunulmaktadır. Toner parçacıkları 2-30 mikrometre büyüklüğündedir. Toner parçacıkları havada kalabilir. Ufak parçacıkları soluma tehlikesi yüksektir. Bu yüzden yaşama ve çalışma ortamlarında toner haznesi açılmamalıdır. Toner üzerindeki tambur, elektrostatik yükleri üzerinde tutabilir. Tambur başlangıçta pozitif yüklüdür.

Görsel 4.34’te yazıcı içindeki lazer ünitesi görülmektedir. Lazer ünitesi, bilgisayardan gelen komuta göre istenen noktaları lazer ışınıyla tarar ve negatif yükle yükler. Tarama işlemi sonunda elektrostatik baskı resminin negatifi oluşturulur. Pozitif yüklü noktalar, basılacak şekil; negatif kısımlar ise arka plandır. Toner, tambur üzerinde bu noktalara yapışarak kâğıdın yüzeyine yapıştırılır. Daha sonra kâğıt ısıtılır ve

Görsel 4.31: Nokta vuruşlu yazıcı

Görsel 4.32: Mürekkep püskürtmeli yazıcı

toner kâğıt üzerinde iyice kalıcı hâle getirilir. Sonrasında ise tamburdaki baskısı biten elektrostatik resim temizlenir. Lazer yazıcılar, çok hızlı ve fazla miktarda baskı yapmaya imkân verir. Günümüzde renkli lazer yazıcılar da yaygınlaşmıştır. Birim sayfa başına düşen maliyetleri diğer yazıcı türlerine göre daha azdır.

4.3.2.4. LED Yazıcılar

LED yazıcıların çalışma sistemi lazer yazıcılarla benzerdir. Her ikisinde de toner ünitesi bulunur ve her ikisi de toneri eritmek suretiyle yazdırma işlemini gerçekleştirir. Işığa duyarlı tambur sistemi iki yazıcıda da kullanılır. Aralarındaki temel fark tamburu aydınlatma türleridir.

Lazer yazıcılar, tambur boyunca ileri geri hareket eden bir

lazer ışını kullanırken LED yazıcılar tüm hattı bir kerede

yanıp sönen bir dizi LED kullanır.

Görsel 4.35’te lazer-LED aydınlatma sistemi görülmektedir. Lazer yazıcılarda bir ışık kaynağı olması nedeniyle her pikselin aldığı ışık miktarı aynıdır. LED yazıcılarda ise yanan LED’lerin birine yakınlığı ışıkta hafif farklılıklar gösterebilir. LED yazıcılar sabit LED adedi ve boyutları nedeniyle sabit bir çözünürlüğe sahiptir. Lazer yazıcılarda ise lazer nokta boyutu değiştirilerek çözünürlük değiştirilebilir.

4.3.2.5. 3D (Üç Boyutlu) Yazıcılar

1984 yılında geliştirilen 3D yazıcı teknolojisi, hızlı ve düşük maliyetli örnek model oluşturmak için geliştirilmiştir. 2005 yılında “RepRap” isimli proje neticesinde parça tasarımı ve yazılımı açık kaynak olarak bir 3D yazıcı üretilmiş ve “RepRap 3D yazıcı” olarak isimlendirilmiştir. Bu yazıcılar, 3D yazıcıların

geniş bir kesimde kullanım imkânı bulmasını sağlamıştır.

3D yazıcılar, farklı baskı teknolojilerini kullanır. Bu teknolojiler SLA, DLP, SLS, FDM olarak sıralanabilir. FDM [fused deposition modeling

(eriyik yığma modelleme)], cihaz ve baskı maliyeti açısından en çok tercih edilen baskı teknolojisidir.

Görsel 4.36’da FDM teknolojisini kullanan 3D yazıcı görülmektedir. 3D yazıcılarda yazdırma işlemi, yazdırılacak nesnenin grafik modelinin oluşturulmasıyla başlar (STL dosyası).

Tasarlanan modelin, yazıcının anlayabileceği bilgilere dönüştürülmesi işlemine dilimleme denir. Dilimlemede modelin her bir katmanı için

kafa hareketinin nasıl gerçekleşeceği kodlanır (STL uzantılı dosyalar G koduna dönüştürülür.). Diğer bir ifade ile dilimleme; bilgisayarda

oluşturulan tasarımın, 3D yazıcının anlayacağı makine diline çevrilmesidir. Elde edilen kafa hareket komutları (G kodu), USB veya ethernet arabirimleri üzerinden ya da USB flash disk veya SD kart ile yazıcıya aktarılır.

FDM teknolojisine sahip 3D yazıcılarda sarf malzeme olarak filament kullanılır. Filament; ısıya dayanıklı Görsel 4.34: Lazer yazıcı iç yapısı

Görsel 4.35: Lazer-LED aydınlatma sistemi

plastik (termoplastik) malzemenin, 1,75 mm çapında misina şekline getirilmiş plastik hâlidir. Yazıcı kafası üzerindeki yuvaya yerleştirilen filament, yine kafa üzerinde bulunan ısıtıcı ile eritilir. Eriyik malzeme, bir örümceğin ağ örmesi gibi, kafa üzerinden tablaya boşaltılır. Bu şekilde tasarım katmanları oluşturularak parça üretimi yapılır. Çıkan parça, ihtiyaç doğrultusunda mekanik işlemlere sokularak parlatma veya boyama işlemi gerçekleştirilebilir.