• Sonuç bulunamadı

İfadelerin Derlenerek 14 Bildirişim Konusu Çerçevesinde Bildirişim Alt Konuları Oluşturulmasına İlişkin Bulgular

4.1.1. AOÖÇ’de Genel Başlıklar Altında Yer Alan 14 Bildirişim Konusunun Alt Konuları Nelerdir?

4.1.1.1. Kişi Hakkında Bilgiler

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Kişi Hakkında Bilgiler” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurların adlarından, adreslerinden, nerede oturduklarından, telefon numaralarından, e-posta adreslerinden, yaş günlerinden, nereli olduklarından, ne iş yaptıklarından, eğitim durumlarından, ailelerinden, kişisel ilişkilerinden, fiziksel- karakteristik özelliklerinden, neleri sevip sevmediklerinden, nelere sahip olduklarından, medeni durumlarından, doğum tarihlerinden uyruklarından bahsettikleri ve muhataplarına da bu konularla ilgili sorular yönelttikleri saptanmıştır (Ek, 1-16, s. 254-272).

Bunlara göre “Kişi Hakkında Bilgiler”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir.

a. Ad, Soyad Sorma ve Söyleme

b. Adres - Nerede Oturduklarını Sorma ve Söyleme c. E-posta Adresi Sorma ve Söyleme

ç. Telefon Numarası - Wi-fi Şifresi - Faks Sorma ve Söyleme d. Doğum Tarihini - Yerini Sorma ve Söyleme

e. Yaş - Doğum Günü Sorma ve Söyleme f. Cinsiyet Sorma ve Söyleme

g. Medeni Durumu Sorma ve Söyleme ğ. Milliyet/Uyruk Sorma ve Söyleme

h. Köken: Nereli Olduklarını - Nereden Geldiklerini Sorma ve Söyleme ı. Meslek Sorma ve Söyleme

j. Sevdikleri - Sevmedikleri Şeyleri Sorma ve Söyleme k. Aileleyle İlgili Bilgileri Sorma ve Söyleme

l. Fiziksel - Karakteristik Özellikleri Sorma ve Söyleme m. Dinî İnançlarını Sorma ve Söyleme

4.1.1.2. Ev

AOÖÇ’de genel başlık halindeki “Ev” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurların sıkça evlerinin, odalarının özelliklerinden, evlerinin çevresinden, kirada oturup oturmadıklarından, ev eşyalarından, su-elektrik-ısınma durumlarından, internetten, ev hayvanlarından, bitkilerinden bahsettikleri ve muhataplarına da bu konularla ilgili sorular yönelttikleri saptanmıştır (Ek, 17-21, s. 276-289).

Bunlara göre “Ev”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Konut Tipi – Odalar - Çevre Sorma ve Söyleme

b. Kirada Oturup Oturmadığını - Ev Sahibi Olup Olmadığını Sorma ve Söyleme c. Ev Eşyaları (Mobilyalar – Örtüler - Elektronik Eşyalar)

ç. Su – Elektrik – Isınma – İnternet - Wi-Fi Sorma ve Söyleme d. Hayvanlar ve Bitkiler

4.1.1.3. Günlük Yaşam

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Günlük Yaşam” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar “evde”, “işte”, “okulda” o gün neler yaptıklarından; yapıyor olduklarından ya da yapacaklarından ve özel ilişkilerinden bahsetmişlerdir. Muhataplarına da bu konularla ilgili sorular yöneltmişleridir (Ek, 22-24, s. 290-311). Günlük yaşam içinde telefon görüşmeleri, özellikle sosyal medya ortamındaki bildirişim etkinlikleri de yer almaktadır. Bu konu “Bireyler Arası İlişkiler” içinde de bulunmaktadır.

Söylemlerde “saatler, günler, tarihler, sosyal medya paylaşım siteleri, internette takip edilen sosyal ağlar, telefon ve onunla ilgili kavramlar” geçmiştir. Zamanla ilgili ifadeler ayrıca ayrıntılı olarak “Gezi” bildirişim konusu altında ele alınmıştır.

Bunlara göre “Günlük Yaşam”la ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Günlük Yaşamdan Bahsetme

* Evde

* İşte

* Okulda

* Özel İlişkiler – Aile b. Zaman Sorma ve Söyleme

* Saatler (Saati sorma ve söyleme)

* Saat kaçta ? / Kaça kadar? / Ne zaman? / Neler yaptıklarını, yapıyor olduklarını ya da yapacaklarını belirtme

* Günler (Hangi günde olduklarını sorma ve söyleme; hangi günde neler yaptıklarını, yapıyor olduklarını ya da yapacaklarını belirtme)

* Tarih (Tarih sorma ve söyleme; hangi tarihte neler yaptıklarını, yapıyor olduklarını sorma ve söyleme; hangi günde neler yaptıklarını, yapıyor olduklarını ya da yapacaklarını belirtme)

c. Telefon Görüşmeleri ve Sosyal Medya Katılımları

4.1.1.4. Boş Zaman

AOÖÇ’de genel başlık halindeki “Boş Zaman ve Eğlence” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurların boş zamanlarında neler yaptıklarından, hobilerinden ve ilgi alanlarından bahsettikleri ve muhataplarına bu konularla ilgili sorular yönelttikleri saptanmıştır. Ayrıca söylemlerinde sıkça “genelde, genellikle, böyle, öyle, onun dışında, bazen, yani, falan, özellikle, çok, sonra, -y(e) vakit ayırmak, ile vakit geçirmek, instagram, twitter, facebook vb. sosyal medya uygulamaları, programları” gibi sözcükler geçmiştir (Ek, 25-29, s. 312-320).

Bunlara göre “Boş Zaman”la ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Boş Zaman - Hobi - İlgi Alanlarını Sorma ve Söyleme

b. Akşamları Neler Yaptıklarını Sorma ve Söyleme c. Hafta Sonları Neler Yaptıklarını Sorma ve Söyleme

ç. Yazları - Tatilde Neler Yaptıklarını Sorma ve Söyleme d. Oyun Oynama ve Oyunlar

4.1.1.5. Gezi

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Gezi” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurların “nerede bulunduklarından; nereye gittiklerinden; binaların, yerlerin nerede olduklarından; gitmek istedikleri yerlere nasıl gidebileceklerinden; yol tariflerinden; ulaşım-toplu taşıma araçlarından; araçların zamanlarından; gezilerinden; konaklama yerlerinden bahsettikleri ve muhataplarına da bu konularla ilgili sorular yönelttikleri saptanmıştır (Ek, 30-47, s. 321-389).

Saat, gün ve tarihle ilgili konuşmalar “Günlük Yaşam”, “Bireyler Arası İletişim” bildirişim konuları içinde de sıkça geçmektedir.

Bunlara göre “Gezi”yle ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir.

a. Nerede Bulunduğunu - Nereye Gittiğini - Eşyaların ve Binaların Nerede Olduğunu Sorma ve Söyleme

* Neredesin? - Nereye gidiyorsun?

* ...Nerede?

b. Gitmek İstedikleri Yerlere Nasıl Gidebileceklerini Sorma ve Söyleme - Yol Tarifi c. Ulaşım - Toplu Taşıma Araçları - Vasıta/Araç

ç. Takside

d. Belediye - Halk Otobüsleri

* Otobüs Duraklarını Sorma ve Söyleme

* Belediye Otobüsü İçinde

e. Dolmuş - Minibüs

* Dolmuş - Minübüs Sorma ve Söyleme

* Dolmuş İçinde Ücretler

* Durakta İnme

f. Metro

* Kart Yükleme/Dolum Makineleri

g. Deniz Otobüsü – Feribotlar - Vapurlar - Motorlar İçin Bilet Satış Noktaları * Bilet İptali – İadesi

ğ. Şehirler Arası Otobüs

* Otobüs Bileti Alma

* Otobüs İçinde

* Otogarda - Peronda – Anons

h. Tren Bileti Alma ı. Uçak – Havalimanı

* Uçak Acentelerinden Uçak Bileti Alma

* Havalimanında Anonslar

* Havalimanında

i. Ne Kadar Sürüyor?

j. Yapılan - Yapılacak Gezileri Sorma ve Söyleme k.Yolculukta - Tatilde Kullanılan Kalıplaşmış İfadeler l. Konaklama

m. Özel Araçlar – Dokümanlar

n. Özel Araçlar - Benzin İstasyonunda o. Trafik

* Trafikte Kontrol * Işıklarda - Yaya Geçidi

4.1.1.6. Bireyler Arası İlişkiler

AOÖÇ’de genel başlık hâlinde önerilen “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurların; sosyal yaşamları içinde, karşılaştıkları kişilerle “selamlaştıkları, muhataplarına hal hatır sordukları, vedalaştıkları, teşekkür, özür, izin ifadeleri kullandıkları; tanışma, tanıştırma yaptıkları; telefon görüşmelerinde bulundukları; yüz yüze veya telefonla görüşme/buluşma ayarladıkları; bir öneride ya da birlikte bir şey yapmak için teklifte bulundukları; bir teklif karşısında olumlu-olumsuz tepki verdikleri

veya bir görüşmeyi iptal ettikleri saptanmıştır. Randevulaşmalarda, yer, zaman bilgileri kullanılmıştır. (Yer ve zaman bilgileri “Gezi” bildirişim konusu içinde ayrıntılı olarak ele alınmıştır.) Bunun yanı sıra özel günlerle ilgili (bayram, sevgililer, anneler, babalar, öğretmenler, doğum günü, düğün, ölüm durumlarında, yeni yıl, evlilik yıldönümleri vb.) ifadeler de bu bildirişim konusu içinde geçmiştir. Ayrıca sıkça telefon görüşmeleri, özellikle sosyal medya ortamında görüşmeler yaptıkları (yazılı olarak da), özel ilişkilerini anlattıkları ve muhataplarına özel ilişkilerle ilgili sorular sordukları saptanmıştır.

Telefonla görüşmeleri “Günlük Yaşam” bildirişim konusu içinde de yer almaktadır.

Bu bildirişim etkinliği sırasında, bildirişimi engelleyen durumlarda: anlamadığını gösterme, söylenilenlerin tekrarını ya da bir açıklama isteme gibi ifadeler yer almıştır. Bildirişim sırasındaki engeller karşısında tepki vermekle ilgili ifadeler tüm bildirişim konuları içinde geçmektedir. (Ek, 48-53, s. 390-421).

Bunlara göre “Bireyler Arası İlişkiler”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. Sosyal Yaşam a. Karşılaşmalar – Karşılamalar * Hitaplar * Selamlaşma * Karşılama

* Hâl Hatır Sorma ve Cevaplama

* Fiziki ve Duygu Durumlarını İfade Etme

* Vedalaşma – Uğurlama

b. Nezaket İfadeleri

* Teşekkür

* Özür

* İzin - Dikkat Çekme İfadeleri c. Onay/Kabul – Reddetme - Rica İfadeleri

ç. Anlayıp Anlamadığını Belirtme - Duraksama Durumlarındaki İfadeler d. Bir Yanlışı Düzeltme

f. Telefon Görüşmeleri

* Randevu Alma - Görüşme/Buluşma Ayarlama – İptal Etme

* Teklifte Bulunma - Davet Etme: Teklifi Kabul Etme – Reddetme g. Kutlamalar - Dilekler - Başsağlığı

* Bayram Kutlaması

* Yeni Yıl Kutlaması

* Düğün - Nişan - Söz Merasimi * Doğum Günlerinde * Anneler Gününde * Babalar Gününde * Sevgililer Gününde * Kadınlar Gününde * Öğretmenler Gününde * Başarı Dilekleri

* Yeni Bir Şey Alındığında

* Kolay gelsin!

* Tebrik – Takdir – İltifat

* Başsağlığı

ğ. Tanışma – Tanıştırma

4.1.1.7. Sağlık ve Vücut Bakımı

AOÖÇ’de genel başlık hâlinde önerilen “Sağlık ve Vücut Bakımı” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar; muhataplarıyla sağlık durumlarıyla, fiziksel ihtiyaçlarıyla, kişisel temizlik ve bakımlarıyla ilgili konuşmalar yapmışlardır. Sağlık problemleri dile getirilirken konuşmalarda; bazı ilaç adları, sağlık hizmeti çalışanları ve kurumları geçmiştir. (Ek, 54-58, s.422-441). Bunlara göre “Sağlık ve Vücut Bakımı”yla ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir.

a. Sağlık Durumlarını - Sağlık Problemlerini Sorma ve Söyleme

* Dişçide

c. Fiziksel - Ruhsal İhtiyaçları (Duygu Durumları) Sorma Söyleme ç. Kişisel Temizlik ve Bakım

d. Tıbbi Hizmetler

4.1.1.8. Eğitim

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Eğitim” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar; muhataplarıyla hangi okula, kaça / kaçıncı sınıfa gittikleriyle; okula neyle gittikleriyle; sınavlarla; okula kayıt yaptırmakla; eğitim kurumlarıyla ve bu kurumlarda çalışanlarla; mezun oldukları okullarla ilgili konuşmalar yapmışlardır. (Ek, 59-66, s.442-461).

Bu konu “Kişisel Bilgiler” bildirişim konusu içinde de geçmektedir.

Bunlara göre “Eğitim”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Hangi Okula - Hangi Bölüme - Kaça Gidildiğini Sorma ve Söyleme b. Okula Neyle Gittiklerini Sorma ve Söyleme

c. Eğitim Durumunu Sorma ve Söyleme ç. Kayıt Yaptırma

d. Sınavlar

e. Eğitim Kurumlarının Adları ve Çalışanları - Okulla/Sınıfla İlgili Başlıca Sözcükler f. Tatil

g. Hangi Dersleri Sevip Sevmedikleri

4.1.1.9. Alışveriş

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Alışveriş” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar; gıda maddeleri, içecek, giyim ve bunların dışındaki alışverişlerinde ürünün fiyatını, kalitesini, ölçüsünü, rengini, alışveriş mekanlarını sormakla ve söylemekle; indirim yapmakla; ucuzluk olup olmadığını sormakla ilgili konuşmalar yapmışlardır. Bunun yanı sıra kasada, ödeme sırasında, söylemlerinde para birimleri, taksit, peşin, kredi kartı, nakit, banka adlarıyla birlikte alışverişte kullanılan kalıplaşmış ifadeler geçmiştir. (Ek, 67-75, s. 462-481).

Bunlara göre “Alışveriş”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Gıda - İçecek Alışverişi

b. Giysi Alışverişi

c. Ayakkabı ve Terlik Alışverişi ç. Çanta Alışverişi

d. İndirimle İlgili Bilgi Edinme - Pazarlık Yapma e. Kasada Ödeme Yapma

f. Ürün Değiştirme

g. Kuyumcuda – Gümüşçüde ğ. Döviz Bürosunda/Dövizcide h. Alışveriş Yerleri

4.1.1.10. Yiyecek ve İçecekler

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Yiyecek ve İçecekler” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar; evde, lokantada, kafede, pastanede, ne yemek ve içmek istedikleriyle; ev dışındaki mekanlarda siparişi, menüyü, hesabı sormakla, söylemekle ve rezervasyonlarla ilgili konuşmalar yapmışlardır. Bunun yanı sıra masada kullanılan kalıplaşmış ifadeler söylemlerinde geçmiştir. (Ek, 76-86, s. 482-504).

Bunlara göre “Yiyecek ve İçecekler”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir.

a. Bir Şey Yeme İsteklerini (Acıktıklarını) Dile Getirme b. Bir Şey İçme İsteklerini (Susadıklarını) Dile Getirme c. Yemekte - Masada Geçen İfadeler

ç. Mutfakta – Yemekte Kullanılan Eşyalar d. Rezervasyon Yapma

e. Lokantada - Kafede - Pastanede Masa ve Menü Sorma f. Lokantada - Yemek Siparişi

g. Lokantada - İçecek Siparişi ğ. Kafede - Pastanede Sipariş

h. Lokantada - Kafede Hesap İsteme

ı. Neyi Sevip Sevmediklerini Sorma ve Söyleme

4.1.1.11. Kamu Hizmetleri

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Kamu Hizmetleri” bildirişim konusu içinde, bildirişim etkinliklerinin geçebileceği karakolda, diplomatik hizmet kurumlarında, havalimanında, gümrükte, bankada, tıbbi hizmetlerde vb. kurumlarda geçen konuşmaların kaydına yönelik özel izin gerektiğinden Türkçe konuşurların ses kayıtları yapılamamıştır. Bu yüzden sözcük ve ifadelerin sıklık dereceleri de saptanamamıştır. Kısıtlı olanaklar nedeniyle “Kamu Hizmetleri” bildirişim konusunun alt konuları içinde yer alabileceği tahmin edilen polisle, trafik görevlileriyle, bankacılarla, diplomatik ve tıbbi hizmet alanlarında çalışanlarla, Türkçe konuşurlar arasında geçebilecek konuşmaların alt başlıkları tahminlere dayalı olarak oluşturulmuştur. Bulguların yorumları bölümünde de bu kurumların adı ve sıkça başa gelebilecek hırsızlıkla, kayıplarla, kavgayla vb. olaylarla ilgili sözcük ve ifadeler, verilere dayandırılmadan ele alınmıştır. Bunun yanı sıra yollarda görsel, işitsel ve yazılı medyada “Trafik ve İstikametler”le ilgili durumlarla sıkça karşı karşıya kalındığından “Trafik ve İstikametler”le ilgili alt bildirişim konuları uyarı tabelaları üzerinden oluşturulmuştur.

“Kamu Hizmetleri” içinde yer alan elektrik, su, doğalgaz, yakacak tesisatları vb. hizmetler veren yerlerde, tamirhanelerde geçen konuşmalarla ve bu konular içinde karşılaşılan problemleri dile getirmekle ilgili kayıt yapılamamıştır fakat alt bildirişim konuları da oluşturulmuştur. Elektrik, su, doğalgaz ve yakacak tesisatlarına yönelik konuşmalar, “Ev” bildirişim konusu içinde, verilere dayandırılarak ele alınmıştır.

Ayrıca Türkçe konuşurların “Kamu Hizmetleri” bildirişim konusu içinde döviz bürolarında, telefon operatörlerinde, benzin/akaryakıt istasyonlarında da konuşmalar yaptıkları saptanmıştır. (Ek, 87-90, s. 505-515).

Bunlara göre “Kamu Hizmetleri”yle ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Polis

* Bir Hırsızlık Olayını Bildirme

* Rahatsız Edilme b. Trafik – İstikametler

* Karayolu Trafik Kazaları

* Vasıtaların ve Yayaların Trafik Kurallarını İhlali

* Yol Durumları

* Yolda Problemler

c. Havalimanında - Pasaport Kontrolde – Gümrükte

* Havalimanında

* Kayıp – Hasarlı - Eksik ve Geç Teslim Edilen Bagaj

* Gümrük İşlemleri

* Tax Free İşlemleri

ç. Banka d. Postane

e. Telefon - GSM Operatörleri

* Telefonla İlgili Sıkça Kullanılan Sözcükler

* Hat Alma

* Kontör Yükleme

* Telefonda Yönlendirmeler

* Sözlü ya da Sesli Telefon Mesajları f. Tıbbi Hizmetler

g. Garaj – Tamirhane - Arıza Hizmetleri

4.1.1.12. Mekânlar

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Mekânlar” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar; umumi eğlence yerlerinden: sanat (sinema, tiyatro, konser, sergi vb.) etkinliklerinin, spor müsabakalarının yapıldığı yerlerde, spor salonlarında, müzelerde bilet almakla, fiyat, yer, zaman sormakla ilgili konuşmalar yapmışlardır. Ayrıca izledikleri filmlerden, konserlerden, maçlardan, yaptıkları spor etkinliklerinden bahsetmişlerdir. (Ek, 91-92, s. 516-518).Bunlara göre aşağıdaki “Mekânlar”la ilgili alt bildirişim konuları belirlenmiştir.

a. Sinema b. Tiyatro c. Konser

ç. Spor Salonları ve Stadyum d. Müze

e. Sergi – Sanat Galerileri – Fuarlar

f. Beğendikleri, Gördükleri veya Görmek İstedikleri Filmler, Oyunlar, Maçlar Hakında Konuşma

4.1.1.13. Dil

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Dil” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurlar; yabancı dil durumlarını bildirmekle ve muhataplarına da sormakla ilgili konuşmalar yapmışlardır. Bunun yanı sıra yabancı dil düzeylerinden bahsetmişlerdir. Ayrıca yabancı dil kurslarına gidip gitmediklerinden söz etmişlerdir. (Ek, 93-95, s. 519-528).

Bunlara göre “Dil”le ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir.

a. Yabancı Dil Bilip Bilmediklerini - Hangi Düzeyde Olduklarını Sorma ve Söyleme b.Yabancı Dil Kursları

c. Kursa Kayıt

4.1.1.14. Hava Durumu

AOÖÇ’de genel başlık hâlindeki “Hava Durumu” bildirişim konusu içinde, Türkçe konuşurların söylemlerinde, dışarıda, evde ya da işyerinde hava durumuyla birlikte sıkça fiziksel olarak hissettiklerini (üşüme, donma, sıcaklanma, terleme vb.) bahsettikleri saptanmıştır. Telefon görüşmelerinde de hava durumuyla ilgili sorular ve yanıtları yer almaktadır. Ayrıca, görsel, işitsel ve yazılı medyada da hava durumu günlük yaşamda sıkça geçen bildirişim konularından biri olarak yer almaktadır. (Ek, 96-98, s.529-534). Bunlara göre “Hava Durumu”yla ilgili aşağıdaki alt bildirişim konuları belirlenmiştir. a. Hava Durumunu Sorma ve Söyleme

b. Hava Durumundan Kaynaklı Fiziksel Durumları Sorma ve Söyleme c. Sevdikleri Hava ve Mevsimler

4.1.2. Günlük Yaşamlarında Türkçe Konuşurlar, AOÖÇ’de Geçen 14 Bildirişim Konusu İçinde Hangi Sözcükleri ve İfadeleri Sıkça Kullanmaktadır?

Araştırmanın ikinci alt problemi doğrultusunda; alt bildirişim konularının içinde Türkiye’de Türkçe konuşurların günlük yaşamlarında sıkça kullandıkları sözcük ve ifade bulguları ve bu bulgulara dayalı yorumlar yer almaktadır.

4.1.2.1. Kişi Hakkında Bilgiler

AOÖÇ’degenel başlık hâlindeki “Kişi Hakkında Bilgiler” bildirişim konusunun altında yer alan alt bildirişim konuları içinde Türkçe konuşurlar, söylemlerinde sıkça aşağıdaki sözcük ve ifadeleri kullanmışlardır. Bu sözcük ve ifadeler tüm alanlar (Kişisel Alan, Kamusal Alan, Mesleki Alan, Eğitim Alanı) içinde geçebilmektedir.

a. Ad, Soyad Sorma ve Söyleme

Bu bu alt bildirişim konusu içinde, “ad ve soyadı” öğrenilirken “isim” ve “soy ismi” sözcüklerinin daha sık “ad” ve “soyadı”nın ise daha az kullanıldığı saptanmıştır. Özellikle ulaşım araçları için bilet alınırken “İsim, soy isim (alayım).” yanıt olarak da “ismim, soy ismim” ifadeleri daha fazla kullanılmıştır. Türkçe konuşurlar kendilerini tanıtırken daha çok “Ben...” diye başlayıp adlarını söylemektedir. Söylemlerde “...Hanım, ...Bey”, “Harf harf söyleyin. / Kodlayabilir misin(iz)?” gibi ifadeler de geçmiştir. Bu alt bildirişim tüm bildirişim alanlarında ve konularında geçebilmektedir. Ayrıca “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu içinde “Tanışma / Tanıştırma” başlığı altında da ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.

b. Adres - Nerede Oturduklarını Sorma ve Söyleme

Türkçe konuşurlar, “adres” sorarken hemen hemen eşit düzeyde “Adresin(iz) ne? / Adresini verir misin?” ile “Nerede oturuyorsun(uz)?” ifadelerini kullanmışlardır. “-(d)(e) (ile) beraber yaşamak/kalmak” eylemlerinin daha az kullanıldığı görülmüştür. Adresler söylenirken “numara” sözcüğünün kısaltılmışı “no” sözcüğüyle söylenmiştir. Bunlarla birlikte “...caddesi, ...mahallesi, -(i)nc(i) sokak, ...sokağı,...apartmanı, kat, daire, blok, ...çıkmazı, ...evleri, ...konutları, köy, site, ... sitesi” bu alt bildirişim konusu içinde geçen başlıca sözcüklerdir.

Bu ifadeler “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu altında da geçmektedir.

c. E-posta Adresi Sorma ve Söyleme

“E-posta adresi” sorulurken daha çok “e-mail adresi” ile birlikte “alabilir miyim? / öğrenebilir miyim” ifadelerinin kullanıldığı saptanmıştır. Türkçe konuşurlar, bu bildirişim konusu içinde geçen “@” işaretini “et” olarak telaffuz etmişlerdir. TDK’de geçen “kuyruklu a” ifadesine 45 Türkçe konuşurun ses kayıtlarında rastlanmamıştır. Bunların yanı sıra söylemlerde, tüm e-posta adreslerinde geçen “nokta, com (kom)” sözcükleri kullanılmış olup çok az oranda “alt tire, alt çizgi” sözcükleri geçmiştir.

Bu ifadeler “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu altında da geçmektedir.

ç. Telefon Numarası - Wi-fi Şifresi - Faks Sorma ve Söyleme

Telefon numarası sorulurken daha çok “Telefon numaran(ız)ı alabilir miyim?” ifadesinin kullanıldığı saptanmıştır. Bununla birlikte “Telefon numaran(ız) kaç?” ifadesine göre “Telefon numaran(ız) ne(dir)?” ifadesinin daha sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca bu bildirişim konusu içinde “cep telefonu, masaüstü, sabit telefon, çaldırmak wi-fi, internet” bu alt bildirişim konusu içinde geçen başlıca sözcüklerdir.

Bu ifadeler “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu içinde de ele alınmıştır.

d. Doğum Tarihini - Yerini Sorma ve Söyleme

“Doğum tarihi” sorulurken daha çok “Kaç doğumlusun(uz)?” yanıt olarak da “... doğumluyum.” ifadelerinin kullanıldığı saptanmıştır. “Doğum tarihin(iz) kaç?” ve “Ne zaman doğdun?” çok az da olsa “Kaçlıydın?” ifadeleri de söylemlerde kullanılmıştır. Bu sorulara “-(d)(a) /yılında doğdum.” yanıtları verilmiştir.

“Doğum yeri”ni öğrenmek için sorular yöneltildiğinde sıklıkla “Doğum yerin(iz) neresi?” kalıbının kullanıldığı saptanmıştır.

Bu ifadeler “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu altında da geçmektedir.

e. Yaş - Doğum Günü Sorma ve Söyleme

“Yaş” sorulurken Türkçe konuşurlar tarafından daha çok “Kaç yaşındasın(ız)?” ifadesi kullanılmıştır. Az da olsa “Yaşın kaç? / Yaş kaç?” ifadeleri de söylemlerde yer almaktadır. Doğum gününü öğrenmek için sorulan “Doğum günün(üz) ne zaman(dı)?” ifadesi “Yaş günün(üz) ne zaman?” ifadesine göre daha sık kullanılmıştır. Bu bildirişim konusu içinde “gün, ay adları ve yıl” ile ilgili sözcükler geçmektedir.

Ayrıca bu bağlam içinde “burçlar”la ilgili sorular da sorulmuş ve yanıtlar verilmiştir. Bu ifadeler “Bireyler Arası İlişkiler” bildirişim konusu altında da geçmektedir.

f. Cinsiyet Sorma ve Söyleme

Günlük konuşmalarda, bu alt bildirişim konusu içinde geçen sözcüklerin ve ifadelerin, daha çok çocukların cinsiyeti öğrenilmek istendiğinde; kişilerin adları yerine kişi zamirleri