Yüksek Lisans ve Doktora Çalışmaları

Gültekin (1996) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki tenvîn ve kısımlarını inceledikten sonra gayru munsarıfın nedenlerini ele almıştır. Ayrıca çekime uğramama durumunun çekime uğrama hâllerini tespit etmeye çalışmıştır (Gültekin, 1996, s.4-114).

Türker (1996) yapmış olduğu doktora çalışmasında Arapçadan Türkçeye geçen alıntı kelimeleri araştırmıştır. Araştırmasının giriş kısmında Türkçe ve Arapçanın tarihçesine göz

19

attıktan sonra alıntı kelimeler üzerinde durarak Türkçedeki Arapça kökenli alıntı kelimeleri incelemiştir. Çalışmasında Arapçadan Türkçeye aktarılan kelimelerin genellikle ad soylu kelimeler olduğunu tespit etmiştir.

Ürün (1989) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki bağlaçları ele almıştır. Çalışmasında bağlaçlar ve özelliklerini inceledikten sonra bağlaçları gruplandırmıştır. Daha sonra araştırmanın yapıldığı dönemde kullanılan bağlaçlardan örnekler sunmuştur. Cangir (2002) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında İmam Hatip Liseleri’nde Arapça öğretiminde karşılaşılan sorunlar konusunu ele almıştır. Çalışmasında Türkiye’deki Arapça öğretimini araştırdıktan sonra çalışmasına konu olan lisenin tarihsel gelişmesini aktararak çalışmanın yapıldığı dönemde Arapçanın öğretimi sırasında karşılaşılan sorunları; Türkçe ve Arapçanın yapılarından, kitaplardan, öğretim programından, öğretmenden ve öğrencilerden kaynaklanan sorunlar bağlamında incelemiştir.

Sevinç (2004) yapmış olduğu doktora çalışmasında Arapçadaki cümle yapısını ve biçimini araştırmıştır. Dilin tanımı, genel özelliklerini anlattıktan sonra dilleri sınıflandırıp Arapçanın özelliklerini incelemiştir. Çalışmasının son bölümünde ise cümle tahlillerini yapmıştır.

Can (2005) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki cer harflerini araştırıp sınıfladıktan sonra söz konusu harflerin görevleri ile kullanıldığı yerleri örnekleriyle birlikte incelemiştir.

Alhamss (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Türkçede ortaç yapma yollarından birisi olan Arapça mevsûl konusunu yüksek lisans tezi olarak ele almıştır. Çalışmasında mevsûllerin genel özelliklerini araştırıp kısımlarını incelemiştir. Konuyla ilgili örneklere de yer verdiği çalışmasında bu alanda yapılan araştırmalara bağlı kalmıştır. Elmasoğlu (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki çoğulları ele almıştır. Tarihteki önemli Arapça dil okullarını sıraladıktan sonra çoğul konusunu ayrıntılı bir şekilde incelemiştir. Çalışmasının sonunda çoğul vezinlerini örnekleriyle birlikte sıralamıştır.

Öztürk (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki harf, kelime ve öğe düşürülmesini ele almıştır. Çalışmasında genel olarak hazf (düşürme) kavramını

20

inceledikten sonra hazfedilen öğelerin hazf edilme şartlarını örnekleriyle birlikte açıklamıştır.

Erol (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki i’râb (cümlenin öğeleri) konusunu ele almıştır. Çalışmasında Arapçanın kısa bir tarihini anlattıktan sonra i’râb konusunun dayanmış olduğu temelleri, nahiv bilimiyle olan ilişkisini, Arapçadaki kelime türlerini ve bu kelimelerin okunuşları ile ilgili kuralları araştırmıştır.

Irmak (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki nâsıh (داك) gibi fiil gruplarını ele alarak Türkçeyle karşılaştırıp özelliklerini örnekleriyle sıralamıştır.

Koç (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapça ve Türkçedeki zamîrleri karşılaştırmıştır. Çalışmasında Arapça ve Türkçedeki zamîrlerdeki farklılıkların bulunduğunu tespit etmiş ve anadili Türkçe olan bireylerin Arapça öğrenirken zamîrleri kavramalarına yönelik tavsiyelerde bulunmuştur.

Tunçer (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki zamîrler konusunu ele almıştır. Araştırmacı çalışmasında Arapçadaki ilk filolojik çalışmaları anlattıktan sonra dil okullarını anlatmış ve zamîrleri hem nahiv hem de belağat açısından incelemiştir. Çalışmanın son bölümünde ise Arapça ve Türkçedeki zamîrleri karşılaştırmıştır.

Gedikoğlu (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki yemin konusunu ela almıştır. Yemin olgusunun tarih ile ilgili bilgi verdikten sonra yemin çeşitleri, kullanım yerleri ve kullanım türleri hakkında bilgi verip Kur’ân-ı Kerîm ve hadîslerden örnekler sunmuştur.

Yayar (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mustesna konusunu ele almıştır. Araştırmasında nahiv ve sarf biliminin tarihçesini inceledikten sonra Arapçayla ilgili en önemli dil okullarını araştırmış ve mustesna konusu hakkında bilgiler sunmuştur.

Avcı (2006) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapça kökenli Osmanlıca sözcükleri incelemiştir. Çalışmasında Osmanlıcanın tarihi gelişimi ve yapısını araştırdıktan sonra Arapçada çoğul durumundayken Osmanlıcada tekil olarak kullanılan kelimeleri ve Arapçada Osmanlıcaya geçerken anlam daralması, anlam genişlemesi, anlam kaymasına

21

uğrayan kelimeleri incelemiştir. Daha sonra ise Arapça kurallarına uygun ya da uygun olmadan türetilen kelimeler üzerinde durmuştur.

Aydın (2007) yapmış olduğu doktora çalışmasında Arapça ve Türkçedeki cümle yapısı ile Arapça cümlenin yabancılara öğretimi konusunu ele almıştır. Araştırmacı çalışmasında yabancı dil öğretimi ve tarihçesini anlattıktan sonra dilbilgisi konusunu inceleyip karşıtsal çözümleme ile ilgili bilgiler vermiştir.

Younes (2008) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki soru edatlarının anadili Türkçe olanlara öğretimini araştırmıştır. Karşıtsal çözümleme yoluyla incelediği edatların önce Arapçadaki görevleri, daha sonra ise Türkçedeki görevleri üzerinde durmuştur. Her iki dildeki edatların benzer ve farklı yönlerini ele alıp anadili Türkçe olan bireylerin Arapçadaki edatları öğrenmede muhtemel zorlukları anlatmıştır.

Nalçakan (2008) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapça ve Türkçedeki isim cümleleriyle fiil cümlelerini karşılaştırmıştır. Çalışmasında dünyadaki dilleri sınıflandırdıktan sonra araştırmasına konu olan dillerdeki isim ve fiil cümlesini inceleyip her iki dildeki karşılıklarını bulmaya çalışmıştır.

Tuncel (2008) yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mübalağa konusunu ele almıştır. Mübalağanın kısımlarını, çeşitlerini, mübalağa hakkındaki görüşleri, sarf bilimindeki mübalağa konusunu inceledikten sonra Kur’ân-ı Kerîm’den örnekler vermiştir.

Ekici (2010) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki müspet ve menfi cümle yapısını ele almıştır. Çalışmasında Arapça cümleyi anlam bakımından derinlemesine ele alarak haber ve inşa kavramları çerçevesinde hareket etmiştir. Olumlu ve olumsuz cümlelerin açıklamasını yaptıktan sonra olumlu ve olumsuz cümleleri haber ve inşa çerçevesinde araştırmıştır.

Daşkıran (2010) yapmış olduğu doktora çalışmasında Arapçada terim ve terim türetme yollarını araştırmıştır. Çalışmasında Arapçayı geliştiren iştikâk, naht ve Arapçalaştırma gibi konuları ayrıntılarıyla ele aldıktan sonra Arap dünyasındaki terim türetme kurumlarını inceleyip Arapçadaki terim türetmede kullanılan kalıp ve yapılar üzerinde durmuştur. Tunoğlu (2010) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki çoğullar konusunu ele almıştır. Çalışmasında çoğullar konusunu dilbilgisel açıdan ele aldıktan sonra İmam

22

Hatip Liseleri’nde öğretimine yönelik yöntem, teknik ve alıştırma şekillerine yer vermiştir. Daha sonra öğrencilerin bu konudaki görüşlerini ele alıp değerlendirmiş ve önerilerde bulunmuştur.

Güllü (2010) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mastarları Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanışlarıyla birlikte ele almıştır. Araştırmasında Arapçadaki kelime ve çeşitlerini, isim ve çeşitlerini, kelime türetme yollarını, fiilimsileri inceledikten sonra mastarlar konusunu ayrıntılı bir şekilde işleyip Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanımlarıyla örneklendirmiştir.

Arabacı (2011) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mefûlleri ele almıştır. Mefûl kavramını açıkladıktan sonra çeşitlerini ve kullanım yerlerini inceleyerek Türkçedeki karşılıklarını bulmaya çalışmıştır.

alDyab (2012) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Türklere Arapça öğretiminde karşılaşılan sorunları araştırmıştır. Suriyeli Arap olan araştırmacı uzun yıllar Türkiye’de anadili Türkçe olan bireylere Arapça öğretmektedir. Araştırmasında Türkiye’de Arapça öğretimi sırasında karşılaşılan sorunları dil sorunları ve dil dışı sorunlar olarak ele aldıktan sonra yaptığı anket ve gözlemlere dayanarak söz konusu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerilerini belirtmiştir.

Fırıncı (2012) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki sıfat konusunu ele almıştır. Araştırmasında sıfat konusunu özellikle Kur’ânu Kerîm bağlamında incelemiştir. Bağmancı (2012) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki ikilemeleri incelemiş ve Arapça öğretimindeki yeri üzerinde durmuştur. Araştırmacı ikilemelerin özelliklerini, kullanım amaçlarını tespit ettikten sonra ses benzerliği, anlam yönü, kelime türü yönü gibi yönlerini incelemiştir. Ayrıca ikilemelerin dil öğretimindeki yeri konusunda test uygulamıştır.

Albiladi (2012) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapça ile Türkçe arasındaki sözdizimsel farklılıkların Araplara Türkçe öğretimindeki etkisini araştırmıştır. Çalışmasında her iki dilin sözdizimsel özelliklerini inceledikten sonra sözdizimine giren öğeleri ayrıntılı bir şekilde ayrı bir bölüm hâlinde ele alıp karşılaştırmasını yapmıştır.

23

Dokuyucu (2012) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki zarfları Türkçedeki zarflarla işlevleri bakımından karşılaştırmıştır. Araştırmasında dil ve dünyadaki dillerin sınıflamalarını araştırdıktan sonra zarf konusunu ele alarak Arapça ve Türkçedeki zarfları incelemiştir.

Ali (2013) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arap gramerinin kolaylaştırılmasına yönelik çalışmalar ve Iraklı öğrenciler ile öğretmenlerin bu konudaki tutumlarını araştırmıştır. Çalışmada Arap gramerinin kolaylaştırılmasına ilişkin geçmişte ve günümüzde yapılan çalışmaları incelenerek üniversite düzeyinde Iraklı öğrenci ve öğretim elemanlarının bu konudaki tutumlarını saptanmaya çalışılmıştır.

Yüksek (2013) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mastarların Türkçeye çevirisi sorunları üzerinde durmuştur. Çalışmasında mastarları metot bakımından inceleyip Sibeveyh’in dil konularını işleme yöntemine göre incelemiştir.

Azimov (2013) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki cer harflerini Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanımları ile birlikte araştırmıştır. Çalışmasında cer harflerinin özelliklerini inceledikten sonra kullanım yerlerini göstermiştir.

Gültekin (2013) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında imam hatip ortaokulları 5.sınıflarda Arapça öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri konusunu ele almıştır. Araştırma alanındaki sorunları Türkçe ve Arapçanın yapılarından kaynaklanan sorunlar, kitaplardan kaynaklanan sorunlar, öğretim programından kaynaklanan sorunlar, öğretmenlerden kaynaklanan sorunlar ve öğrencilerden kaynaklanan sorunlar bağlamında incelemiştir.

Ülker (2013) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki isim cümlesini ele almıştır. Çalışmasında isim cümlesinin kısımlarını inceledikten sonra isim cümlesinin başına gelen edatlarla ilgi incelemelerde bulunmuştur.

Yılmaz (2014) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki muzâri fiilin özelliklerini araştırarak kullanım yerlerini örnekleriyle açıklamıştır.

Işık (2014) yapmış olduğu doktora çalışmasında Türkçe ve Arapçayı kelime ve cümle yapısı bakımından karşılaştırmıştır. Çalışmasında dillerin sınıflamasını yaptıktan sonra Türkçe Arapçadaki kelime türleri türlerini incelemiş, Arapça kelimelerin Türkçe

24

kelimelerle karşılaştırmasını yapıp cümle öğeleri üzerinde durmuştur. Son olarak Türkçe ve Arapçadaki cümle çözümlemelerini (irab) ele almıştır.

Meşe (2014) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mefûller konusunu ayrıntılarıyla işledikten sonra Kur’ân-ı Kerîm’deki En‹âm suresinde kullanımlarını araştırmıştır.

Yetik (2014) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki ifâl ve tefîl bâblarını Kur’ân-ı Kerîm bağlamında ele almıştır. Çalışmasında Arapçayla ilgili belli başlı dil okullarını sıraladıktan sonra Arapçanın kelime yapısını ve türlerini incelemiş ve son olarak da araştırmasına konu olan bâbları araştırmıştır.

Önder (2014) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapça ve Türkçedeki eşdizim konusunu ele almıştır. Çalışmasında genel olarak dilbilim konusunda araştırma yaptıktan sonra Arapça dilbilimi incelemiştir. Daha sonra da eşdizim konusunu ayrıntılı bir şekilde araştırmıştır.

Dede (2014) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında öğrencilerin Arapça öğrenmede yaptıkları kullanım hatalarını araştırmıştır. Arapçanın önemi ve Türkiye’deki durumu konusunu ele aldıktan sonra imam hâtip liseleri, ilâhiyat fakülteleri ve Arap Dil ve Edebiyatı bölümünde okumakta olan öğrencilerin yapmış oldukları yanlışları, hareke, cinsiyet, belirlilik, zamîr, sayı bakımından değerlendirmiştir.

Çelik (2015) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arapçadaki mevsûl, isim tamlaması, sıfat, hâl ve birleşik cümleleri ele alarak Türkçedeki karşılıklarını araştırmıştır. Arapça ve Türkçedeki cümle yapılarını karşılaştırdıktan sonra araştırmasına konu olan dilbilgisi yapılarının her iki dildeki kullanım durumlarını ve karşılaşılabilecek durumları araştırmıştır.

alDyab (2015) yapmış olduğu doktora çalışmasında Arapça öğretiminde konuşma becerisini ele almıştır. İki bölüm, bir anket ve değerlendirmesinden oluşan araştırmanın birinci bölümünde, konuşma kazanımının teorik kısmı ele alınmıştır. Bu bağlamda konuşma becerisinin aşamalarından bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise konuşma becerisinin pratik kısmı ele araştırılmıştır. Fonetik uygulamaların gerçekleştirildiği bu bölümde konuşma becerisindeki fiil, isim, yapılar ve cümleler, mastar ve sıfatlar vb.

25

konular ele alınmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise araştırma evreninde eğitim gören öğrencilere uygulanmış olan anket ve anketin değerlendirmesine yer verilmiştir.

Kırali (2015) yaptığı yüksek lisans çalışmasında yükseköğretimde kullanılan yabancı dil öğretim yöntemleri, bu yöntemlerin avantaj ve dezavantajları, öğretim teknikleri, diller arası benzerlikler ve farklılıkların inceledikten sonra Arapça hazırlık sınıflarında okuyan öğrencilerin öğretim yöntemleri ve dil öğrenme ile ilgili diğer sorunları belirlemeye çalışmıştır. Çalışmada Arapça öğretiminde belirlenen sorunların tespiti ve çözüm yolları açıklanmaya çalışılmıştır.

Selim (2015) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında görev odaklı dil öğretimi ile Arapça dil bilgisi öğretimi konusunu araştırmıştır. Araştırmasında Türkiye’deki Arapça dilbilgisi öğretimi ile ilgili bilgileri derledikten sonra yabancı dil öğretim yöntemlerinde dilbilgisinin durumunu ele almıştır. Görev odaklı dil öğretiminin tarihçesini anlatıp bu çerçevede örnek haftalık ders planları örnekleri sunmuştur.

Zeyrek (2015) yapmış olduğu yüksek lisans çalışmasında Arap dilinde olumsuzluk bildiren yapıları incelemiştir. Araştırmasında Arapçadaki olumsuzluk bildiren yapıların biçimbilim, sözdizim ve anlambilim bakımından durumlarını anlatmıştır.