WYSIWYN Düzenleyiciler

WYSIWYN, ilk defa Allaire firmasının Homesite ürünü ile ortaya attığı bir kavramdır. Allaire bu terimi Homesite’ın çok gelişmiş özelleştirilebilme seçeneklere sahip olması ve diğer programlarla tümleşik çalıştığı için kullanmıştır. Basit anlamı ile kod yazma editörleri, HTML kodlarının yazılmasını sağlayan araçlardır. Bu araçlar işletim sistemleri ile bütünleşik olarak gelen Not Defteri, vi gibi basit editörler olabileceği gibi işletim sisteminden bağımsız olarak kurulan ve birçok özelliğe sahip Homesite gibi editörler de olabilir. İnternet’in ve buna bağlı olarak da web’in gelişmesi sonucunda web sayfaları tasarlamak için yüzlerce web tasarım editörleri geliştirilmiş veya var olan editörlere HTML eklentileri yapılmıştır. Bu editörler çok basit olabileceği gibi, kod yazımını kolaylaştıran birçok özelliğe de sahip olabilmektedirler.

Not Defteri Microsoft’un işletim sistemleri ile bütünleşik gelen basit yazı editörüdür. Not Defteri, HTML kodu yazmak için geliştirilmediğinden, kod yazmayı kolaylaştırıcı herhangi bir özelliği yoktur. Ancak işletim sistemi ile bütünleşik

olması ve hızlı çalışması Not Defteri’nin olumlu yönleri olarak söylenebilir. vi ise Linux / UNIX işletim sistemleri ile birlikte kullanılan ve Not Defteri muadili olan programdır. Not Defteri için geçerli yazılanların büyük bölümü vi için de geçerlidir. vi konsolda çalışan bir uygulama olduğu için, uzak bilgisayarlar ile kurulan terminal bağlantılarında da kullanılabilmekte ve işlemlerin tamamı sunucu üzerinde gerçekleştirilmektedir. vi ve Not Defteri’nin html kodlarını renklendirme, kod tamamlama ve ipuçları gösterme gibi özellikleri olmadığından dolayı kod yazmak hem zahmetli hem de kodun takibi zor olabilmektedir.

UNIX dünyasının efsane ismi ve GNU’nun kurucusu Richard Stallman tarafından geliştirilen bir düzenleyici olan Emacs, HTML kod yazma editöründen öte, bir uygulama geliştirme platformu, haber okuyucu, tarayıcı gibi de kullanılabilmektedir. Renkli kodlama, tümleşik FTP istemci, sınırsız özelleştirme olanakları, çok gelişmiş arama – değiştirme desteği, çok fazla türde dosyayı tanıyabilme ve Windows sürümünün olması Emacs’in artı özellikleri olarak belirtilebilir. Ancak alışılagelmiş basit editörlerin daha ötesinde bir araç olduğu için farklı bir çalışma mantığı vardır. UNIX ve Linux platformlarında kullanılabilecek başka editörler de mevcuttur. Kullanılan grafik yöneticisine bağlı olarak Kwrite, Gedit gibi uygulamalar ile HTML kodu yazılabilmektedir. Bu araçlar kodu renklendirme ve farklı dosya türlerini destekleme gibi özelliklere sahip olan araçlar basit, hızlı ve kullanışlı editörler olarak tercih edilebilirler.

Linux platformlarında, Kwrite ve Gedit metin editörlerine göre çok daha profesyonel bir uygulama olan Bluefish tercih edilebilir. Bluefish’in kod tamamlama, sayfa içerisinde yer imleri kullanma, FTP desteği, kodu renkli ve girintileri göstermenin yanında HTML yardımcı araçları ile de kod yazmayı kolaylaştırmaktadır. Bluefish ile yerel bilgisayarda ya da sunucu üzerinde projeler tanımlanıp, çalışmalar proje bazında yürütülebilmektedir. Bunların yanında Bluefish ile oluşturulan belge başka bir tasarım editörü ile düzenlendiğinde, tekrar Bluefish’te kod yazarken karakter kodlamalarında sorun çıkartabilmektedir. Ayrıca Bluefish’in Windows sürümü bulunmamaktadır. Linux / UNIX platformlarında çalışan uygulamaların büyük çoğunluğu GPL’ye (Genel Kamu Lisansı) göre dağıtıldığından herhangi bir ücret ya da telif ücreti ödemek gerekmemektedir.

Web sayfaları oluşturulabilecek bir diğer araç ta, birçok kullanışlı özelliğe sahip Editplus. Editplus küçük boyutlu bir program olmasına rağmen, renkli kodlama, gelişmiş bul – değiştir seçenekleri, farklı tiplerde dosyaları tanıması ve renklendirmesi, sunucudaki dosyalar ile çalışılabilmesi ve basit yapısı ile başarılı sayılabilecek bir uygulamadır. Editplus’ın otomatik kod tamamlama özelliği bulunmamakta ve çok ta gelişmiş olmayan HTML referans bölümü vardır. Programın Windows dışındaki işletim sistemleri için sürümü mevcut değildir.

Web sayfalarını kod yazarak tasarlayan kişilerin en çok kullandıkları araçların başında yer alan Homesite, başta Allaire firması tarafından geliştirilmiş olmasına rağmen daha sonra tüm hakları Macromedia tarafından alınarak geliştirilmeye devam edilmiştir. Macromedia bir süre sonra Homesite’ın birçok özelliğini web tasarım editörü Dreamweaver’a aktarmış, Homesite’ı Macromedia Studio içinde bir yazılım olarak sunmuştur. Son olarak 2005 yılının Aralık ayında Macromedia’nın Adobe tarafından satın alınmasından sonra bu ürünler Adobe tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. Homesite geliştiriciler için birçok yararlı ve kullanışlı özelliği barındırmaktadır. Homesite bir kod düzenleyici olmasına rağmen kısıtlı miktarda görsel tasarıma izin vermektedir. Bütünleşik FTP istemcisi, şablon desteği, siteleri projeler altında gruplama sistemi, kodun yazım kontrolü, iyi düzeyde bul – değiştir desteği, bağlantı doğrulama, Perl, PHP, ASP, VbScript, Java, CSS vb. dilleri otomatik tanıma ve renkli kodlama, kod parçacıkları tanımlayabilme, istenen şekilde kodun girintisini ayarlayabilme, bütünleşik HTML dokümantasyonu, istenirse oluşturulan kod tarayıcılar için uyumluluk testi gibi özelliklere sahiptir. Homesite içerisinde HTML kodu yazımı için birtakım yardımcı elemanlar bulunmaktadır. Örneği sayfa içerisinde eklenecek bir form için, form ekleme sihirbazı kullanılarak, işlem adım adım yapılabilir. Javascript, PHP, ASP gibi web programlama dilleri için kullanılabilecek araçlar ile otomatik olarak kod eklenebilir.