Webquest’in yapısı

Web maceraları, öğrencilerin uygulama çalışmalarını teknoloji ile desteklemek üzere tasarlanmıştır. Web maceraları, öğrencilerin işbirliğine dayalı etkinliklerini gerçekleştirir, düşünme becerilerini geliştirir, daha fazla güdülenebilmeleri ve somut uygulama yapabilme olanağı sağlar. Öğrencilerin bu kazanımlara sahip olabilmesi için web macerası’nın içermesi gereken bölümler vardır. Bunlar; giriş, işlem, bilgi kaynakları, süreç, değerlendirme ve sonuç olarak sıralanabilir (Dodge, 1997; Kundu, &Bain, 2006).

Giriş bölümü, öğrenci konudan haberdar edilmeli ve kendisini nelerin beklediğini öğrenmelidir. Amaç, derse yönelik genel bir açıklama ve gerekli ön bilgi vermektir. Öğrencinin ilgisini uyandırmalı, durumu ortaya koymalı ve duruma ilişkin ön bilgi sunmalıdır. Giriş bölümü, öğrencileri motive etmek için hazırlandığından en önemli özelliği, çalışma veya etkinliğin öğrenciye ilginç bir senaryo ya da hikâye olarak sunulmasıdır.

İşlem-Görev bölümü, yapılabilir, ilginç, güdüleyici, özgün ve öğrenci tarafından yönlendirilebilir olmalıdır. Etkinliğin sonunda öğrencinin ne yapması gerektiğine ilişkin bir açıklama içermelidir. Dodge (1997), Web Macerasında verilebilecek görevleri,

Kendini ifade etme işlemleri, derleme işlemleri, gizemli işlemler, gazetecilikle ilgili işlemler, tasarım işlemleri, yaratıcı ürün işlemleri, ortak karar verme işlemleri, ikna etme işlemleri, kendini sorgulama işlemleri, yargılama işlemleri, analitik işlemler, bilimsel işlemler olmak üzere 12 başlık altında toplamıştır.

Strickland (2005)’a göre işlem bölümünde öğrenciler “sayfayı oku-soruları cevapla” dışındaki aktivitelere ulaştırılmalıdır.

Bilgi Kaynakları bölümü, öğrenci işlemi gerçekleştirirken yardımcı olması amacıyla öğretim üyesi tarafından belirlenmiş Web sitelerinin adreslerinden oluşur. Bu bölüm, Dodge’a göre bu bölümdeki kaynaklar Web ortamı dışındaki kaynakları da içerebilir. Yoder(1999), internet siteleri haricinde referans kitapları, videolar, bazı yerler ve yararlı olabilecek insanların da çok önemli kaynaklar olduğunu belirtmiştir. Bu bölümde seçilen kaynaklar yüksek kalitede ve hedeflenen yaş grubunun gelişimine uygun olmalıdır (Akçay, ve Şahin, 2013).

Süreç bölümü, işlem adımlarından oluşur. İşlemi başarmak için gerçekleştirilmesi gereken sürecin gözden geçirilmesini sağlar. Öğrenmeye ilişkin tavsiyeler sunar. Fiedler’e (2000) göre süreç bölümünde çeşitli roller ve bakış açıları sunulmalıdır. Böylelikle öğrenciler kendilerine uygun gelen rollere bürünecek veya olay veya durumlara çeşitli açılardan bakma imkânına kavuşacaklardır. Yoder (1999), süreç bölümünde, öğretmenlerin genellikle adım adım ve sık sık numaralandırılmış bir şekilde öğrencilere görevleri konusunda rehberlik etmesi gerektiğini, zamanı yönetmek, verilen roller ve veri toplamak için öğrencilere daha etkili yollar önerebileceğini ifade etmiştir. Young ve Wilson (2002) ise bu bölümde öğrenenlerin işlemi gerçekleştirme yoluna gittiklerini ve burada işbirlikli takım kurduklarını, ayrıca özel güdümlü faaliyetlerin genellikle bu bölüm içerisinde yer aldığını ifade etmişlerdir. Chandler (2003)’a göre bu bölüm bilginin aranmasından çok bilginin kullanımı odaklı olmalı ve öğrenenlerin zamanını iyi kullandırmak için tasarlanmalıdır. Bazı web maceralarında öğrencilerin ulaşması gereken kaynaklar bilgi kaynakları bölümünde verilirken bazı web maceralarında ise bu kaynaklar süreç bölümünde verilmektedir. Yeni geliştirilen web maceralarında bilgi kaynakları sürecin altında yer almaktadır (Chatel, & Nodell, 2002). Öğrencilere verilen görevler ve bu görevlere ilişkin kaynakların bir arada verilmesi öğrencilerin çalışmalarına kolaylık getirmektedir. Bu bölümün en önemli özelliklerinden birisi, öğrencilerin elde ettikleri bilgileri nasıl düzenleyecekleri

konusunda öğrencilere yardımcı olmasıdır. Bunun için öğrencilere rehberlik edecek yönergeler bu bölüme konmalıdır (Akçay, ve Şahin, 2013).

Değerlendirme bölümü, elde edilen bilgilerin ne şekilde organize edileceğini, sonuçların nasıl değerlendirileceğini, değerlendirme kriterlerinin neler olduğunu içerir. Değerlendirme, dereceleme ölçeği kullanılarak gerçekleştirilir. Değerlendirme araçlarında sonuçların nasıl değerlendirileceği, değerlendirme kriterlerinin neler olduğu belirtilir. Dodge (1997), değerlendirme araçlarında yer alan puanlama cetvellerinin süreçte belirlenen görevler ile paralellik göstermesi gerektiğini dile getirmektedir.

Sonuç bölümü,web macerasını sonlandırmak için kullanılır. Öğrenciler, ne öğrendiklerine ilişkin özet bilgiyi bu bölümde bulabilirler. Deneyimlerini diğer alanlara genişletmeleri konusunda teşvik edilirler. Sonuçlar ve başarılar üzerinde düşünceler burada öğrencilerle paylaşılır. Sandars (2005), sonuç bölümünde, öğrencilerin kazanımlarına ilişkin bir uyarıcı sorusu yer alması gerektiğini vurgular.

Webquest, öğretmenlerin öğrencilerine bilgi için internette gezinti yapmalarını sağladığı alternatif bir yaklaşımdır. Öğrencilerin internette gezinti yaparken uygun olmayan sitelere girmesi büyük bir risktir. Ek olarak internette bilgi araştırma bu konuyla ilgili birçok gereksiz bilgiye de neden olabilir (Weeks, 2005). Webquestte öğrenciler öğretmen tarafından önceden belirlenmiş kaynaklar üzerinde araştırma yaptıkları için bu gereksiz bilgilerden korunmuş olurlar.

Webquestin anahtar sıfatı, internet kaynaklarının seçiminde öğretmenin yönetebileceği süzgeç süreci olmasıdır. Öğrenciler bu sayede bilgiyi sağlamak için güvenilir bilgi kaynakları elde ederler. Bunlara ek olarak öğrenciler başkalarının kaynaklarındaki bakış açısından çok internetten ilk kaynakları kendileri değerlendirebilirler (Weeks, 2005).Webquestler, öğrenci motivasyonunu yükseltmede oldukça etkilidirler. Dolayısıyla öğrencideki öğrenmelerin etkililiği ve verimliliği öğrenci motivasyonlarına bağlı olarak artmaktadır. Öğrenciler motive olduklarında sadece daha çok çaba sarf etmekle kalmaz aynı zamanda bağlantı kurmak için zihinleri daha uyanık ve hazır olur. Bu maksatla webquestlerde öğrenci motivasyonunu artırmak için çeşitli stratejiler kullanılır. March (1998), webquestlerde öğrenci motivasyonlarını artırmada kullanılan stratejileri şu şekilde sıralamaktadır;

Webquestlerde kullanılan bu stratejilerden ilki; gerçekten bir cevap gerektiren merkezi bir soru kullanılmasıdır. Öğrencilerin gerçek dünya ile ilişkili bir konuyu anlamaları, varsayım kurmaları veya problem çözmeleri istenir. Bu sayede öğrenciler, sadece sınıf ortamında anlam taşımayan, günlük yaşamlarıyla da bağdaşan otantik bir görevle yüzleşmiş olurlar. Öğretmenler, öğrencilerinin karşılık vereceği bir konu seçtiklerinde, ilgiyi daha çok artırırlar. Webquestlerde öğrenci motivasyonunu artırmada kullanılan ikinci özellik; öğrencilerin çalışacakları gerçek kaynaklar verilmesidir. Güncelliğini yitirmiş ders kitapları, ansiklopediler veya vasat dergilerden ziyade web sayesinde öğrenciler doğrudan bireysel uzmanlara, araştırma yapılabilecek bilgi bankalarına, güncel haberlere ulaşabilir, hatta görüşlerini almak için gruplara bile başvurabilirler.