Eylem araĢtırmasında analiz süreci verilerin elde edilmeye baĢladığı anda baĢlar, bu da süreci ve araĢtırmanın anlaĢılır kılınmasını sağlar (Kemmis, 1988, s. 177).
düzenlemesi, sorulan sorulara alınan cevapların betimlenmesi ve sürecin yorumlanması aĢamalarından oluĢur. Betimsel analizlerde amaç elde edilen bulguları düzenlenmiĢ ve yorumlanmıĢ bir biçimde okuyucuya sunmaktır (Kemmer, 2006, s. 105). Betimsel analizlerin yer aldığı görüĢülen ya da gözlenen bireylerin görüĢlerini çarpıcı biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara çok sık yer verilmeli, araĢtırmacı ulaĢtığı yorumlarla birlikte probleme iliĢkin öneriler ortaya koymalıdır (O‟Brien, 2001).
AraĢtırmanın verilerinin nitel araĢtırma kapsamından betimsel analizi yapılmıĢtır (Kınık, 2010, s. 95). Betimsel analizde verilerin yorumlanması, neden sonuç iliĢkisinin irdelenmesi ve sonuçlarlara ulaĢılması gerekmektedir (Türkkan, 2008, s. 84). Elde edilen veriler belirlenen tekniklere, araĢtırma amaçlarına göre yorumlanır. Elde edilen veriler araĢtırma amaçlarının ortaya koyduğu temalara göre düzenlenebildiği gibi, görüĢme ve gözlem süreçlerinde kullanılan sorulara göre de sunulabilir (Kember, 2006, s. 100). Buna göre elde edilen bütün verilen sistematik bir sıralamada araĢtırma bulgularında sunulmuĢtur. Bu sürece günlükler, görsel kayıtlar, betimleyici sorular, yansıtma toplantısı ve araĢtırmacı notlarının bulunduğu veri toplama aygıtlarıyla analiz edilerek doğrudan desteklenmiĢtir. Verilerin mantıklı bir Ģema üzerinden incelenebilmesi için ise farklı alıntılarla iliĢkilendirilmiĢ, yorumlanması yoluna gidilmiĢtir. Eylem araĢtırması sürecinde verilerinin yorumlanması ve analiz edilmesinde Yıldırım ve ġimĢek (2008, s. 232)'in aĢağıda verilen ve dört elementten oluĢan betimsel analiz tekniği izlenmiĢtir:
Araştırma Çerçevesi Oluşturmak: AraĢtırmanın kavramsal çerçevesinden baĢlayarak soru, görüĢmeler ve gözlemle elde edilecek verilerin hangi temalar altında betimleneceğine dair bir çerçeve oluĢturmak.
Verilerin İşlenmesi: OluĢturulan çerçeveye göre elde edilen verilerin düzenlenmesi ve mantıklı bir biçimde bir araya getirilmesi.
Bulguların Tanımlanması: ĠĢlenen verilerin tanımlanması sürecidir.
Bulguların Yorumlanması: Tespit edilen bütün veriler araĢtırma ıĢığında açıklanır, neden-sonuç iliĢkisine dayalı olarak anlamlı bir iliĢkide sunulur.
AraĢtırmacı tarafından yapılan yorumlar farklı olgular arasında yapılan karĢılaĢtırmalarla desteklenir.
AĢağıda yer alan Ģekil 3.5'te araĢtırmanın temel iĢleniĢi Ģema halinde sunulmuĢtur. Bu Ģemada araĢtırmanın bütün evreleri ve alt bulgulara yönelik hedefler yer almaktadır. AraĢtırma modeli ve süreçleri aĢağıdaki Ģemada gösterildiği gibidir.
ġekil 3. 5 AraĢtırma uygulama süreci
Şekil 3. 5 Araştırma uygulama süreci: ġekilde yer alan açıklamalar ile araĢtırma sürecine genel bir bakıĢ sunulmuĢtur.
Yukarıdaki bilgiler ıĢığında verilerin geçerlilik güvenirliği ve çözümlenmesi için kaynak taraması yapılmıĢ, araĢtırmanın kavramsal çerçevesi geliĢtirilmiĢ ve soru havuzu oluĢturulmuĢtur. Veri tespiti için uzman görüĢlerine baĢvurulmuĢ, veri tespit materyalleri düzenlenmiĢ ve uygulama planının hazırlanması aĢamasına geçilmiĢtir.
Birinci Amaca Yönelik Olarak: Uygulama sürecinde I. evre için saha çalıĢması yapılmıĢ ve özel eğitim öğretmenlerine ulaĢılmıĢtır. Durum tespitine dayalı sorularla öğretmen cevapları betimlenmiĢtir. I. evreyi teĢkil eden verilerin analizi n= (frekans) ve % (yüzde) değerleri kullanılarak çözümlenmiĢ tablo ve grafikle gösterilmiĢtir. Buna göre her bir grafik sütununun yüzdelik dilimi 50 net katılımcı üzerinden %100 net veri dağılımı olarak gruplandırılmıĢtır.
İkinci Amaca Yönelik Olarak: Uygulama sürecinin II. evresinde verilen müzik terapi eğitimi (ÖEPMTE) öncesi katılımcı öğretmenlere Tablo, 4.4.1 müzik temelli uygulamalar, Tablo, 4.4.2 çalgı tanıma, Tablo, 4.4.3 müzikal algı üzerine 3 bölümden ve likert tipinde öğretmen tanımlama çizelgesi uygulanmıĢtır. Tablo, 4.5 katılımcı öğretmenlere açık uçlu sorular sorularak, yöneltilerek öğretmen görüĢleri tespit edilmeye çalıĢılmıĢtır. Buna göre verimlerin çözümlenmesinde yoruma dayalı betimleyici bir yol izlenmiĢtir. Öğretmen dönütleri tablolar halinde sunulmuĢ.
Üçüncü Amaca Yönelik Olarak: II. evre eğitim öncesi likert tipi ve açık uçlu sorularla eğitim programına katılan öğretmenlerin yeterlilikleri, hazırbulunuĢlukları ve bilgileri tanımlanmıĢtır. Elde edilen verilere göre katılımcı öğretmenlere yönelik müzik terapi eğitim programı hazırlanmıĢ ve 2 hafta didaktik, 4 hafta uygulama ve değerlendirme olmak üzere bir programı uygulanmıĢtır (Bkz: Ek.3 Araştırmanın II. Evresi Üçüncü Amaca İlişkin 6 Haftalık Eğitim Programı). Eğitim sonucunda eğitim kazanımları (Tablo 4.8) öğretmen görüĢlerine sunulmuĢ ve eğitimin baĢarısı öğretmen gözünden de sağlanmak istenmiĢtir. Buna ek olarak 14 sorudan oluĢan eğitim ve eğitim kazanımları değerlendirme formu (Bkz: Ek.4 Eğitim ve eğitim kazanımları değerlendirme formu ve üçüncü amaca ilişkin bulgular 4.3.2) öğretmenlere sunulmuĢ ve yoruma dayalı betimleyici bir yolla öğretmen dönütlerine yer verilmiĢtir.
Dördüncü Amaca Yönelik Olarak: Öğretmenlere 12 hafta boyunca çalıĢacakları bir ortam hazırlanmıĢ ve belirledikleri hedeflere müzik terapi normları dahilinde kazanım elde etmeyi umdukları birer öğrenci ile çalıĢmaları istenmiĢtir. 12 hafta boyunca günlük notları, yansıtma toplantıları, görüntü kayıtları toplanmıĢtır (Bkz: Dördüncü amaca ilişkin bulgular, 4.4.1,- 4.4.2,- 4.4.3,- 4.4.4,- 4.4.5). Elde edilen verilerle öğretmenlerin öğrencileri ile müzikal bir bağ kurup, bu bağ sonucu terapötik bir amaca ulaĢma durumları ve birey bazlı kazanım planı yapabilme durumları
betimleyici bir yol izlenmiĢtir. Özel eğitim öğretmenlerinin pedagojik müzik terapi tekniklerini uygulama durumlarına dair geliĢim süreçleri iĢ birliği temelli eylem araĢtırması normlarına göre betimlenmiĢtir (Bkz: Ek.1, Ek.2, Ek.3, Ek.4, Ek.5, Ek.6, Ek.7, Ek.8, Ek.9).
Yöntem bölümünde araĢtırma modeli, çalıĢma grupları, veri toplama araçları ve verilerin çözümlenmesi ve araĢtırmanın geçerlilik güvenirliği detaylı bir Ģekilde aktarılmıĢtır.
BÖLÜM 4