AraĢtırmanın III evresine yönelik veri toplama araçları

Araştırmanın III. evresi ve dördüncü araştırma amacına dair veri toplama araçları şu şekildedir:

Bu bölüm, araĢtırmanın III. evresine dair ÖEÖ'nin 12 hafta boyunca gerçekleĢtirdikleri eylem süreci ve bu eylem sürecinin araĢtırmacı tarafından betimlenmesine dair veri toplama ve tespit araçlarından oluĢmaktadır.

Öğretmen Günlüğü, Araştırmacı Günlüğü, Yansıtma Toplantısı Görüşme Formu, Son Yansıtma Toplantısı Görüşme Formu, Video Kayıtları, Öğretmen Planları, Öğretmen Röportajları:

 Öğretmenlere süreç içerisinde kendi geliĢimlerini gözlemleyebilecekleri, uygulamalarını bütün yönleriyle değerlendirecekleri, bir sonraki çalıĢmaya hazırlanmalarında ve düĢünme eylemi sırasında kendileri kolaylık sağlayabilecek yarı yapılandırılmıĢ sorulardan oluĢan bir günlük verilmiĢtir. Günlük öğretmenlerin gerçekleĢtirdikleri bir önceki uygulamaya dair sorularında olduğu iki bölümden oluĢmaktadır. Bu Ģekilde öğretmenlerin bir önceki süreci hatırlamaları ve içinde bulundukları sürece bütün yönleriyle ele almaları hedeflenmiĢtir.

 Her üç haftada bir araĢtırmacı ve öğretmenin gerçekleĢtirdikler yansıtma toplantıları için bir form hazırlanmıĢtır. Bu Ģekilde araĢtırmacı öğretmene koçluk yaparken hem fikir alıĢveriĢinde bulunulmuĢ hem de öğretmenin kendini daha objektif görmesi sağlanmıĢtır. Her yansıtma toplantısı sonrası araĢtırmacı ve öğretmen bir karar almıĢ ve araĢtırmacı süreci sonuç olarak betimlemiĢtir.

 AraĢtırmacı öğretmenlerin öğrencileri ile uygulama sürecini, yansıtma toplantısı sürecini, öğretmen günlük notlarına dair betimlemeleri, kendi uygulamalarının yansıtma toplantısında seyretme olanağı bulan öğretmene dair gözlemlerini bütün yönleriyle kaleme aldığı bir günlük tutmuĢtur. Bu günlük araĢtırmanın betimlenmesi, bütün olguların raporlanması için yardımı bir araç olarak kullanılmıĢtır.

 Öğretmenlerin II. evrede öğrendikleri ıĢığından öğrencilerine yönelik uygulama ve kazanım planları (müzik temelli bireyselleĢtirilmiĢ eğitim programı -planı- BEP) geliĢtirmeleri istenmiĢtir. Bu planlar öğretmenlerin geliĢim süreçlerini desteklerken, plan/kazanım geliĢtirme ve uygulama aĢamalarında kendilerine yardımcı olması hedeflenmiĢtir.

 Bir eylem araĢtırması görsel ya da iĢitsel veriler olmadan düĢünülemez. Öğretmenlerin bütün uygulama ve geliĢim süreçleri kayıt altına alınmıĢ ve araĢtırmanın betimlenmesinden kullanılmıĢtır.

 AraĢtırmanın I. evre seminer II. evre eğitim ve III. evre uygulama (eylem) sürecinde yer almıĢ paydaĢ öğretmenlerden araĢtırma sonunda bütün süreci ve araĢtırmacıyı da dahil edecekleri bir değerlendirme kaleme almaları istenmiĢtir. Bu değerlendirmenin öğretmen görüĢlerini net, nihai bir Ģekilde ortaya konması ve sürece dair sembolik bir sonlandırmayı teĢkil ettiği için önemli bir veri olduğu düĢünülmüĢtür.

 AraĢtırmanın 7. ve 11. haftalarından yapılandırılmamıĢ sorular öğretmenlere yöneltilerek röportaj tekniğinde görüĢmeler gerçekleĢtirilmiĢtir. GörüĢmeler kayıt altına alınmıĢtır. Elde edilen verilerin öğretmenlerin kendi ağızlarından sürece ve kendi mesleki geliĢimlerine dair önemli bir verileri ortaya koyduğu düĢünülmektedir.

Buna göre; araĢtırmanın III. evresini kapsayan dördüncü amaca yönelik veri toplama aygıtlarının hazırlanmasında özel eğitim, müzik eğitimi ve rehberlik alanlarında birer uzman ve iki akademisyen müzik terapist ve üç müzik terapistten görüĢ alınmıĢtır. Uzman ve akademisyen görüĢleri ve alanyazın taraması sonucunda hazırlanmıĢ bu aygıtlar betimsel ve bireysel analizi mümkün kılan;

 ÇalıĢma sonrası günlükler,  ÇalıĢma öncesi günlükler,

 Öğretmen tarafından geliĢtirilen PMT'ne dair MTU'dan oluĢan kazanım ve uygulama (BEP) programları,

 Her üç haftada bir yapılan yansıtma toplantı tutanakları,  YapılandırılmamıĢ 7. hafta video röportajları,

 YapılandırılmamıĢ 11. hafta video röportajları,  Final toplantısı tutanağı,

 YapılandırılmamıĢ öğretmen değerlendirme metinlerinden oluĢmaktadır.

Bu metinlerin araĢtırmacı günlükleri ve video çıktılarıyla birlikte harmanlanması betimsel analizi mümkün kılmıĢtır. Veri toplama aygıtları ekler bölümünde yer almaktadır.

Bu bölümde, araĢtırma süresinde kullanılan birincil veri toplama araçlarına yönelik ayrıntılara yer verilmiĢtir.

Video Kayıtları: AraĢtırmanın I. evresi seminer, II. evresi öğretmen eğitim programı, III. evresi öğretmenlerin öğrenci uygulamaları süreci baĢtan sona kayıt altına alınmıĢtır. II. ve III. evre videoları gerektiğinde uygulama sonrası, gerektiğinde yansıtma toplantıları sırasında öğretmenlerle izlenmiĢ ve geliĢim, hedef, kazanımlar, sürecinde öğretmen üzerindeki etkileri konuĢulmuĢtur. Videoların analiz ve betimlenme süreci hazırlanan programın ve öğretmen öğrenci uygulamalarının, geliĢim düzeyinin tespiti için kullanılmıĢtır. Video kayıtları aynı zamanda araĢtırmacının I. ve II. evrede uygulayıcı olmasından dolayı betimleme sürecini nesnel olarak ele almasında etkili olmuĢtur.

Araştırmacı Günlükleri (Notları- Raporları): AraĢtırmacı II. ve III. evrede, öğretmen geliĢimi ve değiĢimi boyutunda kendi notlarını almıĢ ve bu notlar ıĢığında verilerin betimlenmesinde kullanılmıĢtır. AraĢtırma notlarında yoruma açık olmamaya ve betimsel olunmaya dikkat edilmiĢtir. AraĢtırma süreç içerisinde gözlemler kısa notlar halinde alınmıĢtır.

Öğretmen Günlükleri ve Yansıtma Toplantı Formları: AraĢtırmanın dördüncü amacının belirlenmesinde araĢtırmacı günlükleri, video kayıtları kadar öğretmen günlükleri ve yansıtma toplantısı notları da çok önemli ve geniĢ bir yer almaktadır. Bu notlar bulgular kısmında olduğu gibi paylaĢılmıĢ ve gözlem süreci araĢtırmacı tarafından yalın ve açık Ģekilde aktarılmıĢtır. “Bu sayede eylem araĢtırması sürecinde izlenen tüm süreçleri araĢtırmacının bakıĢ açısıyla yansıtıldığı ve çeĢitli değerlendirmelerde bulunulduğu bir veri kaynağı elde edilmiĢtir (Kınık, 2010, s. 94).

Videoların betimlenmesi her ne kadar araĢtırmacının yansız gözlemine dayalı olsa da günlüklerin, öğretmenlerin kendi geliĢim süreçlerinin birinci ağızdan ve kendi bakıĢ açılarıyla değerlendirmeleri bakımından çok önemli bir veri kaynağı olarak düĢünülmektedir. Bundan dolayı araĢtırmanın getirisi olarak öğretmen günlüklerinin tamamı "tebyiz" (TDK: Bir yazıyı temize aktarmak) edilmiĢ halde ekler kısmında sunulmuĢtur.

Bilgi Aktarım Kaynağı: AraĢtırma sırasında öğretmenlere günlük notlarını tutabilecekleri defterler ve kendilerine yardımcı olacağı düĢünülen yarı yapılandırılmıĢ günlük dosyaları verilerek uygulama ile ilgili doğal süreci, hedefleri, karĢılaĢtıkları güçlükleri, çözüm önerilerini ve kendilerine ait notları almaları istenmiĢtir. Verilerin gerçeği yansıtması açısında Ģeffaf olunması gerekliliği ve yazılanlardan öğretmenlerin ileriye dönük olarak sorumlu tutulmayacağı, verilerin araĢtırmanın akıĢı için samimi olarak paylaĢılması gerekliliği bahsedilmiĢtir. Günlükler bir önceki çalıĢma ve o günün çalıĢması olarak iki bölüm halinde öğretmenlere sunulmuĢ ve her çalıĢma sonrası düzenli doldurulması beklenmiĢtir. Verilen analiz edilmesi sırasında gerekli notlar araĢtırmacı günlüğü ile karĢılaĢtırılarak verilerin tutarlığı da tespit edilmiĢ ve gerek görülen konularda öğretmenlere koçluk (Mentörlük) yapılmıĢtır. Fakat bu paylaĢım sürece müdahale ve iĢleniĢin yeniden gözden geçirilmesi ya da değiĢtirilmesi gibi öğretmeni direkt etkileyecek boyutta yapılmamıĢtır.

Dokümantasyon ve Kaynak İncelemesi: Eylem araĢtırmasında ders planları, öğretim programları, farklı yazılı kaynaklar veri olarak kullanılabilir (Yıldırım ve ġimĢek, 2008, s. 302). Bu eylem araĢtırmasında sürece yardımcı olacak farklı kaynaklardan edinilen veriler kaynak olarak kullanılmıĢtır. Buna örnek olarak araĢtırma sırasında akademisyen görüĢleri doğrultusunda farklı kaynaklardan tespit edilen soru maddeleri, bilgi formları, günlükler, görsel kayıtlardan, ders programları, eğitim örnekleri, eylem araĢtırmaları, farklı araĢtırma görselleri ve alanyazından yararlanılmıĢtır.