Veri Toplama Yöntemi

Araştırmada veri toplama aracı olarak birincil veri toplama yöntemlerinden olan anket yöntemi kullanılmıştır.

Araştırmada kullanılan ankette ağırlıklı olarak iki konu ölçülmeye çalışılmıştır. Birincisi firmaların yenilikçilik düzeyleri ve yenilikçiliklerini etkileyen faktörlerin neler olduğu, diğeri ise firmaların insan kaynakları yönetimini hangi oranda stratejik olarak değerlendirdikleridir.

Đşletmelerin yenilikçilik yetenekleri ve yenilikçiliklerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi için Siengthai ve Bechter (2001) tarafından geliştirilen anketten faydalanılmıştır. Bahse konu anket Tayland’da ve Singapur’daki araştırmalarda

kullanılmıştır (Siengthai ve Bechter,2001:54). Anketin orjinal dili Đngilizce olduğundan ölçeğin Türkçe’ye uyarlaması araştırmacı tarafından yapılmış ve bu süreçte alan uzmanı akademisyenler ile farklı elektronik sanayi işletmelerinde çalışan personelin görüşleri de alınmıştır. Bu aşamada alınan geri bildirimler çerçevesinde anlaşılmasının zor olacağı değerlendirilen 5 soru değiştirilmiş, 3 soru çıkartılmış, cevaplamanın ve değerlendirmenin kolay olması bakımından açık uçlu olarak hazırlanan 20 sorunun cevaplama ölçeği değiştirilerek ölçeğin nihai formu ortaya konmuştur. Ortaya çıkan form Türk Dili ve Edebiyatı öğretim elemanlarınca Türkçe söz dizini ve anlam yapısı açısından kontrol edilmiş ve düzeltilmiştir. Bu aşamada son olarak ölçek geliştirme uzmanlarınca madde bazında tüm ifadeler incelenmiş ve ön deneme uygulamasının yapılmasına karar verilmiştir.

Çalışmada ölçülmesi hedeflenen ikinci konu olan stratejik insan kaynakları yönetimi ile ilgili de Oberstein (1999) tarafından geliştirilen ölçekten yararlanılarak 7’si tanımlayıcı nitelikte, 18’i 5’li Likert ölçeğine uygun toplam 25 sorudan oluşan bir anket geliştirilmiştir. Geliştirilen anket ile ilgili yukarıda açıklanan süreç takip edilmiş alınan geri bildirimler çerçevesinde cevaplamanın ve değerlendirmenin kolay olması bakımından açık uçlu olarak hazırlanan 5 sorunun cevaplama ölçeği değiştirilmiştir.

Her iki ölçeğin birleştirilmesi ile oluşturulan anket formu; kapak yazısı, tanımlayıcı bilgiler sayfası ve yedi bölümden meydana gelmektedir. Anketin başına eklenen kapak yazısında yenilikçilik ve stratejik insan kaynakları yönetimi kavramlarının önemi kısaca vurgulanarak, anket uygulamasına ilişkin amaçlar, anketin doldurulmasına ilişkin talimatlar ve anketi hazırlayan araştırmacı hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Anketin tanımlayıcı bilgiler sayfasında; ankete katılan işletmenin adı, katılımcının işletmesindeki görevi, eğitim düzeyi, yaşı, cinsiyeti, mesleki tecrübesi, işletmedeki çalışma yılı ile ilgili sorular bulunmaktadır.

Anketin; birinci bölümünde bulunan 22 soru organizasyon kültürünün, ikinci bölümünde bulunan 19 soru üst yönetimin bakışının, üçüncü bölümünde bulunan 18 soru organizasyon yapısının, dördüncü bölümün “A” kısmında bulunan 26 soru insan kaynakları politikalarının ve beşinci bölümünde bulunan 8 soru işletme performansının yenilikçiliğe etkisini ölçmek amacıyla 5’li Likert ölçeğine uygun olarak hazırlanmıştır.

Altıncı bölüm işletmenin yenilikçilik yeteneği ile ilgili soruları yedinci bölüm ise firmaya yönelik tanımlayıcı soruları içermektedir.

Anketin dördüncü bölüm “B” kısmındaki ilk yedi soru firmaya ve insan kaynakları departmanına yönelik tanımlayıcı sorulardır. Geri kalan sorular ise 5’li Likert ölçeğine uygun olarak hazırlanmış işletmedeki stratejik insan kaynakları yönetimi bakış açısını ölçmeyi hedeflemektedir. Araştırmada kullanılan anket formu EK-1’de sunulmuştur.

Araştırmamızda kullanılacak anket formuna son şekli verilmeden önce yapılan pilot uygulamada 23 farklı işletmeden 34 farklı anket elde edilmiştir.

Anketin güvenilirliğini test etmek maksadıyla elde edilen veriler SPSS 13.0 paket programına girilmiş ve 5’li likert ölçeğine göre hazırlanan bölümlerin ayrı ayrı Cronbach Alfa değerleri bulunmuştur. Pilot çalışmada elde edilen Cronbach Alfa değerleri ile yenilikçilik için geliştirilen ölçeğin (anketin dördüncü bölüm “B”kısmı hariç) Tayland’daki çalışma sonucunda elde edilen Cronbach Alfa değerleri (Siengthai ve Bechter,2001:57) Tablo 3.1’de verilmektedir. Kabul edilebilir alfa değerinin 0.7 ile 1 arasında olması beklenmektedir (Altunışık ve diğ., 2004:115). Elde edilen alfa değerlerinin Tayland’da yapılan çalışmaya benzer şekilde ideal sınırlar içerisinde bulunduğu ve üst sınıra yakın olduğu tespit edilmiştir. Bu değerler ışığında ölçeğin yüksek derecede güvenilirliğe sahip olduğu görülmüş ve araştırmada kullanılmasına karar verilmiştir.

Tablo 3.1.Anketin Güvenilirlik Analizi Sonuçları

Ölçek Tayland’da Yürütülen Çalışmaya Ait Cronbach Alfa Değerleri Pilot Uygulamada Elde Edilen Cronbach Alfa Değerleri Araştırmada Elde Edilen Cronbach Alfa Değerleri Birinci Bölüm (Organizasyon Kültürü) ^{0,9119 0,9414 0,9829} Đkinci Bölüm

(Üst Yönetimin Bakış Açısı) ^{0,8620 0,9536 0,9854} Üçüncü Bölüm

(Organizasyon Yapısı) ^{0,8537 0,8843 0,9722} Dördüncü Bölüm (A)

(Đnsan Kaynakları Politikaları) ^{0,8730 0,8726 0,9797} Dördüncü Bölüm (B)

Tablo 3.1’in devamıdır. Ölçek Tayland’da Yürütülen Çalışmaya Ait Cronbach Alfa Değerleri Pilot Uygulamada Elde Edilen Cronbach Alfa Değerleri Araştırmada Elde Edilen Cronbach Alfa Değerleri Beşinci Bölüm (Đşletme Performansı) ^{0,8847 0,8070 0,9448} Anketin Tamamı - 0,9713 0,9966

Yenilikçiliği ölçmek amacıyla kullandığımız anket yedi farklı bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerden ilk beşi 5’li Likert ölçeğine uygun olarak hazırlanmış sorulardan, altı ve yedinci bölümler ise tanımlayıcı sorulardan oluşmaktadır. Likert ölçeğine uygun olarak hazırlanan her bölüm altında bulunan soruların tek bir faktör altında toplanması beklenmiş ve bu faktörler de yenilikçiliği açıklamaya çalışan bağımsız birer değişken olarak modele dahil edilmiştir.

Đnsan kaynakları yönetimine stratejik bakış açısını ölçmek için oluşturduğumuz ölçekte (anketin dördüncü bölüm “B”kısmı) bulunan likert ölçeğine göre hazırlanmış soruların da benzer şekilde tek bir faktör altında toplanması beklenmektedir.

Oluşturulan anketin yapısal geçerliliğinin ölçülmesi maksadıyla her bir bölüm için ayrı ayrı faktör analizi yapılmış ve bunların tek bir faktör altında toplanıp toplanmadıkları analiz edilmiştir. Faktör analizlerine ilişkin ayrıntılı açıklamalar aşağıda verilmektedir.